Đề tài Việc làm và kế hoạch giải quyết việc làm trong kế hoạch phát triển kinh tế xã hội

trung nguån néi lùc. 1.2. Môc tiªu cña kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi kú 1996 - 2000. TiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi mµ kÕ ho¹ch 1991-1995 ®· ®¹t ®­îc th× kÕ ho¹ch 1996-2000 ®· ®­a ra mét sè môc tiªu vÒ viÖc lµm nh­ sau: . Mçi n¨m thu hót ®­îc tõ 1,3 – 1,4 triÖu lao ®éng cã chç lµm viÖc. . Gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ xuèng d­íi 5%. . N©ng tû lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n lªn 75%. . T¨ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn 22 – 25%. 2 . Thùc tr¹ng viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm thêi kú 1996-2000. + VÒ tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ vµ thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n. ChØ tiªu 1996 1997 1998 1999 2000 Tû lÖ thÊt nghiÖp 5.88 6.01 6.85 7.40 6.4 T/g sö dông lao ®éng ë n«ng th«n 72.11 73.14 71.13 73.49 73.86 (Sè liÖu thèng kª ®iÒu tra- n¨m 2000 cña tæng côc thèng kª) Nh­ vËy so víi n¨m 1996 th× xu h­íng thÊt nghiÖp t¨ng lªn so víi c¸c n¨m tiÕp theo b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 0.13%. Riªng n¨m 1999 th× tû lÖ thÊt nghiÖp ®· t¨ng cao lªn ®Õn 7.4%, giai ®o¹n nµy do vÉn cßn bÞ ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc, khèi l­îng vèn ®Çu t­ vµo nÒn kinh tÕ bÞ gi¶m m¹nh , ®Æc biÖt lµ khèi l­îng vèn FDI tõ n­íc ngoµi vµ c¸c kho¶n cam kÕt viÖn trî cho ViÖt nam, ®Çu nh÷ng n¨m 2000 th× tû lÖ thÊt nghiÖp nµy l¹i cã xu h­íng gi¶i ®¸ng kÓ, tõ 7.4%(1999) xuèng cßn 6.4%(2000) nguyªn nh©n lµ do ViÖt nam kh«ng bÞ ¶nh h­ëng lín cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ nh­ c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc vµ n¨m 2000 ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®iÒu chØnh m¹nh mÏ cho nªn nÒn kinh tÕ l¹i ®­îc phôc håi vµ ph¸t triÓn, dù b¸o trong nh÷ng n¨m tiÕp theo víi ®µ t¨ng tr­ëng æn ®Þnh tû lÖ thÊt nghiÖp tiÕp tôc cã xu h­íng gi¶m. Tû lÖ thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n cã xu h­íng t¨ng æn ®Þnh tõ 72.11%(n¨m 1996) lªn 73.86%(n¨m 2000) b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 0.44%, duy chØ cã n¨m 1998 lµ bÞ gi¶m xuèng cßn 71.13% . Víi nh÷ng dÊu hiÖu trªn cho thÊy møc t¨ng lµ kh«ng æn ®Þnh , cã sù t¨ng gi¶m thÊt th­êng trong khi ®ã møc t¨ng chËm chØ giao ®éng ë møc 1% , kh«ng cã nh÷ng ®ét biÕn trong møc t¨ng hµng n¨m, ®iÒu ®ã ph¶n ¸nh møc ®é chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, lao ®éng ë trong n«ng th«n cßn diÔn ra chËm, møc ®Çu t­ trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm trong n«ng th«n ch­a ®­îc quan t©m chó träng vµ ®¹t hiÖu qu¶ thÊp. §Ó thùc hiÖn môc tiªu t¨ng quü thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n ®Õn n¨m 2005 lµ kho¶ng 80-85% th× ®©y lµ viÖc lµm khã ®ßi hái §¶ng vµ Nhµ n­íc cÇn tËp trung chØ ®¹o viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n mét c¸ch m¹nh mÏ ®Çu t­ ®ång bé vµo c¸c ngµnh nghÒ,nhÊt lµ hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ®Æc biÖt lµ giao th«ng n«ng th«n , tiÕp tôc thùc hiÖn viÖc ®« thÞ ho¸ n«ng nghiÖp n«ng nh»m t¹o ra nh÷ng b­íc ®ét ph¸ trong thêi gian tíi th× míi cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu ®· ®Ò ra.... + VÒ quy m« cña lùc l­îng lao ®éng: tiÕp tôc gia t¨ng víi tèc ®é cao . TÝnh ®Õn 1/7/2000 tæng sè lùc l­îng lao ®éng c¶ n­íc 38.643.089ng­êi so víi kÕt qu¶ t¹i thêi ®iÓm ®iÒu tra n¨m 1996 th× hµng n¨m møc t¨ng b×nh qu©n lµ 975.645ng­êi víi tèc ®é t¨ng 2.7%/n¨m, trong khi tèc ®é t¨ng d©n sè b×nh qu©n hµng n¨m lµ 1.15%/n¨m . N¨m 1996 tû lÖ l­îng lao ®éng chiÕm trong tæng d©n sè nãi chung chiÕm 0.48%vµ n¨m 2000 th× tû lÖ nµy chiÕm 0.5%, b×nh qu©n mçi n¨m tû lÖ nµy gia t¨ng 0.4%, Dù kiÕn giai ®o¹n 2001-2005 th× hµng n¨m gia t¨ng ë møc 0.35%, ®Õn n¨m 2005 tû lÖ lao ®éng chiÕm trong tæng d©n sè lµ 51.75% t­¬ng víi 42.689.900ng­êi. Nh­ vËy sau 5 n¨m lùc l­îng lao ®éng sÏ t¨ng 4.046.800ng­êi céng thªm sè lao ®éng thÊt nghiÖp cuèi n¨m 2000 chuyÓn xang kho¶ng 800.000 ng­êi vµ sè thiÕu viÖc lµm kho¶ng 1triÖu ng­êi th× sè thuéc lùc l­îng lao ®éng cã nhu cÇu vÒ viÖc lµm sÏ lªn tíi kho¶ng gÇn 20triÖu ng­êi . NÕu phÊn ®Êu mçi n¨m gi¶i quyÕt kho¶ng 1.4 triÖu lao déng th× sè lao ®éng ®Õn cuèi n¨m 2005 cã nhu cÇu viÖc lµm cßn rÊt lín vµ môc tiªu gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp xuèng d­íi 5% lµ khã thùc hiÖn . V× vËy trong nh÷ng n¨m tiÕp theo ChÝnh phñ cÇn ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víi c¸c vÊn ®Ò vÒ d©n sè, lao ®éng, viÖc lµm...,nh»m gi¶m møc cung vÒ lao ®éng vµ c¸c søc Ðp ®èi víi vÊn ®Ò viÖc lµm. + Møc cÇu vÒ lao ®éng trong thêi gian qua: (§¬nvÞ:ngh×n ng­êi) C¸c tiªu chÝ 1996 1997 1998 1999 2000 Tæng sè 33.978 34.352 34.801 35.679 36.205 Trong ®ã Theo nhãm ngµnh. N«ng –L©m- Ng­ nghiÖp 23.431 22.589 23.018 22.861 22.670 C«ng nghiÖp – X©y dùng 3.698 4.170 4.049 4.435 4.744 DÞch vô 6.849 7.593 7.734 8.382 8.791 (Theo sè liÖu ®iÒu tra 2000 – Bé lao ®éng th­¬ng binh -x· héi) Theo c¸c sè liÖu trong biÓu trªn chóng ta thÊy sè ng­êi cã viÖc lµm th­êng xuyªn t¨ng liªn tôc trong thêi kú 1996-2000, mçi n¨m t¨ng trung b×nh gÇn 740 ngh×n ng­êi trong ®ã n¨m t¨ng nhiÒu nhÊt lµ n¨m 2000 so víi n¨m 1999 lµ 347 ngh×n ng­êi. Xu h­íng thay ®æi trªn phÇn nµo ®­îc ph¶n ¸nh qua sù thay ®æi c¬ cÊu viÖc lµm • Víi lao ®éng trong n«ng –l©m –ng­ nghiÖp trong thêi kú nµy kh«ng thay ®æi nhiÒu cã xu h­íng gi¶m Ýt nh­ng kh«ng ®Òu, tõ 23431ngh×n ng­êi (n¨m 1996) gi¶m xuèng cßn 22670 (n¨m 2000), b×nh qu©n hµng n¨m gi¶m 190 ngh×n ng­êi • Víi lao ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp – x©y dùng ®· cã nh÷ng xu h­íng thay ®æi tÝch cùc sè viÖc lµm ®· t¨ng liªn tôc tõ 3698 ngh×n ng­êi (n¨m 1996) lªn 4744 ngh×n ng­êi (n¨m 2000), b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 264 ngh×n ng­êi . • §èi víi lao ®éng trong ngµnh dÞch vô còng ®· cã nh÷ng xu h­íng t¨ng tÝch cùc nh­ ngµnh c«ng nghiÖp sè lao ®éng trong ngµnh ngµy cµng gia t¨ng, tõ 6849 ngh×n ng­êi (n¨m1996) lªn ®Õn 8791 ngh×n ng­êi (n¨m2000), trung b×nh mçi n¨m kho¶ng 486 ngh×n ng­êi. Nh×n chung trong thêi kú 1996- 2000 nhu cÇu vÒ lao ®éng trong c¸c ngµnh kinh tÕ cña ®Êt n­íc ®· cã nh÷ng dÊu hiÖu biÕn chuyÓn tÝch cùc, nhu cÇu vÒ lao ®éng trong c¸c ngµnh ®Òu ®­îc thay ®æi theo xu h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®· ®Æt ra lµ t¨ng tû träng lao ®éng trong c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, gi¶m tû träng lao ®éng trong n«ng nghiÖp ,víi møc thay ®æi tõ 33798 ngh×n lao ®éng (n¨m1996) lªn 36205 ngh×n lao ®éng, hµng n¨m nhu cÇu vÒ lao ®éng trong c¸c ngµnh ®· t¹o ra kho¶ng 557 ngh×n chç lµm viÖc, nh­ng xÐt mét c¸ch tæng qu¸t vÒ nhu cÇu lao ®éng trong thêi gian qua ë n­íc ta vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp, viÖc nhu cÇu trong c¸c ngµnh ®Òu t¨ng nh­ng møc t¨ng l¹i kh«ng æn ®Þnhcô thÓ trong giai ®o¹n 1997- 1998, víi ngµnh n«ng nghiÖp sù t¨ng gi¶m thÓ hiÖn ë chç 22589ngh×n ng­êi (n¨m 1997) lªn 23018 ngh×n ng­êi (n¨m 1998), víi ngµnh c«ng nghiÖp th× nhu cÇu ®ã l¹i gi¶m tõ 4170 (n¨m 1997) xuèng 4049 (n¨m 1998), ®iÒu ®ã ph¶n ¸nh c¬ cÊu, tr×nh ®é kinh tÕ ®Êt n­íc ta vÉn cßn mang nÆng tÝnh chÊt n«ng nghiÖp , c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô vÉn ch­a ®ñ lín ®Ó cã thÓ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, søc c¹nh tranh nÒn kinh tÕ cßn yÕu cho nªn dÔ bÞ ¶nh h­ëng, t¸c ®éng xÊu khi cã khñng ho¶ng kinh tÕ diÔn ra trong khu vùc, nh­ trong cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc diÔn ra trong giai ®o¹n 1997- 1998 ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn nhu cÇu lao ®éng trong c¸c ngµnh kinh tÕ cña ®Êt n­íc, trong nh÷ng n¨m tiÕp theo dù b¸o kinh tÕ ®Êt n­íc sÏ ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ kh«ng cã nh÷ng biÕn ®éng lín, ®ã sÏ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ta tiÕp tôc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng hîp lÝ ,t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ trong giai ®o¹n héi nhËp. + VÒ c¬ cÊu lao ®éng trong c¸c ngµnh: ChØ tiªu N¨m 1996 N¨m1999 Sè ng­êi (ngµn ng­êi) Tû lÖ (%) Sè ng­êi (ngµnng­êi) Tû lÖ (%) N«ng-l©m-ng­ 24366.7 69.8 22725.6 63.6 C«ng nghiÖp 3682.1 12.45 4450.2 12.45 DÞch vô 6858.8 19.65 855.3 22.93 VÒ c¬ cÊu lao ®éng trong c¸c ngµnh cã xu h­íng sau : . Víi lao ®éng n«ng nghiÖp cã møc gi¶m tõ 2366.7 ngh×n ng­êi (n¨m 1996) xuèng 22725.6 ngh×n ng­êi (n¨m 1999) nh­ vËy trong 4 n¨m ®· gØam ®­îc 1641.1 ngh×n ng­êi t­¬ng ®­¬ng víi møc gi¶m lµ 6.2% tõ 69.8% xuèng 63.6% . . Víi lao ®éng trong c«ng nghiÖp ®· cã xu h­íng t¨ng tõ 3682.1 ngh×n ng­êi (n¨m1996) lªn 4450.2 ngh×n ng­êi (n¨m 1999) vµ trong 4n¨m ®· t¨ng 768.1 ngh×n ng­êi vµ møc t¨ng vÒ tû lÖ % l¹i kh«ng cã sù thay ®æi v× tèc ®é t¨ng tr­ëng lao ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp chØ t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t»ng tr­ëng lùc l­îng lao ®éng. . Víi lao ®éng trong ngµnh dÞch vô trong 4 n¨m qua ®· t¨ng kho¶ng 1696.5 ngh×n ng­êi tõ 6858.8 ngh×n ng­êi (n¨m1996 ) lªn 8555.3 ngh×n ng­êi trong n¨m 1999 t­¬ng ®­¬ng víi møc t¨ng lµ 3.28% tõ 19.65% lªn 22.93% . Trong kÕ ho¹ch 1996- 2000 nãi chung vÒ c¬ cÊu lao ®éng ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ, lao ®éng trong n«ng nghiÖp cã xu h­íng gi¶m m¹nh, lao ®éng trong khu vùc c«ng nghiÖp cã xu h­íng t¨ng nh­ng tèc ®é t¨ng kh«ng cao , ®èi víi ngµnh dÞch vô lao ®éng l¹i cã xu h­íng t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tr­ëng lao ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp . Tuy trong thêi kú kÕ ho¹ch 1996-2000 do nÒn kinh tÕ bÞ ¶nh h­ëng cña khñng ho¶ng cho nªn mét sè môc tiªu ®Æt ra ®· kh«ng ®¹t ®­îc , trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng víi ®µ t¨ng tr­ëng æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ ®· ®­îc lÊy l¹i tõ n¨m 2000 th× c¬ cÊu lao ®éng cña ®Êt n­íc vÉn tiÕp tôc ®­îc chuyÓn dÞch m¹nh mÏ, dù b¸o trong nh÷ng n¨m tíi ®èi víi lao ®éng trong n«ng nghiÖp do ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m b»ng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vÒ kh«i phôc lµng nghÒ, ngµnh nghÒ, ph¸t triÓn trang tr¹i...trong n«ng th«n, th× bé phËn nµy sÏ gi¶m m¹nh vµ chuyÓn dÇn xang c¸c ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp ë n«ng th«n, do ®ã c¬ cÊu cña lao ®éng trong n«ng nghiÖp sÏ cã kh¶ n¨ng ®­îc gi¶m xuèng cßn 56 – 57% trong môc tiªu kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra ®Õn n¨m 2005. §èi víi lao ®éng trong c«ng nghiÖp th× xu h­ínglao ®éng ë khu vùc nµy còng sÏ t¨ng, víi nh÷ng ph­¬ng ¸n, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp míi, c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp ,khu chÕ xuÊt vµ c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn khu vùc t­ nh©n, khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× tèc ®é t¨ng tr­ëng lao ®éng trong c«ng nghiÖp sÏ cã xu hø¬ng t¨ng cao vµ c¬ cÊu lao ®éng sÏ ®­îc chuyÓn dÞch mét c¸ch m¹nh mÏ, ®Ó ®¹t môc tiªu c¬ cÊu lao ®éng trong c«ng nghiÖp tõ 20 –21% vµo n¨m 2005, ®ßi hái ph¶i tiÕp tôc quan t©m ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, mét mÆt võa quan t©m ph¸t triÓn c¸c ngµnh mµ ta cã thÓ sö dông ®­îc c¸c lîi thÕ vÒ lao ®éng, mét mÆt cÇn quan t©m ph¸t triÓn c¸c ngµnh cã hµm l­îng khoa häc kÜ thuËt cao ®Ó thóc ®Èy l«i kÐo c¸c ngµnh kh¸c, trong thêi gian tíi khi ®Êt n­íc tham gia qóa tr×nh héi nhËp kinh tÕ trong khu vùc ®©y nã còng võa lµ c¬ héi võa lµ khã kh¨n ®èi víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, v× vËy ®ßi hái c¸c ngµnh cÇn cã nh÷ng chiÕn l­îc vµ b­íc ®i hîp lÝ ®Ó cã thÓ c¹nh tranh ®­îc víi c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cña c¸c n­íc trong khu vùc . §èi víi lao ®éng trong ngµnh dÞch vô, trong nh÷ng n¨m qua do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña ngµnh víi tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n kho¶ng 6.2%/n¨m, tuy lµ ngµnh cã tõ l©u nh­ng l¹i míi ®­îc quan t©m ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mÆc dï vËy hµng n¨m ngµnh ®· gi¶i quyÕt ®­îc sè l­îng lín lao ®éng ,ho¹t ®éng dÞch vô ë n­íc ta trong thêi gian qua chñ yÕu lµ ho¹t ®éng du lÞch ,kh¸ch s¹n ,nhµ hµng...., v× vËy ch­a ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng cña ngµnh , trong thêi gian tíi ®­îc dù b¸o lµ rÊt kh¶ quan trong ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sù æn ®Þnh vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ ®èi víi ®Êt n­íc ta, ngµnh sÏ cã c¬ héi ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Õn n¨m 2005 tû träng lao ®éng trong ngµnh dÞch vô sÏ lµ 22- 23% th× ngµnh cÇn ph¶i tËn dông nh÷ng c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc du lÞch ,vËn t¶i, ®Çu t­ x©y dùng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ,nh»m tËn dông nh÷ng lîi thÕ vÒ c¸c h×nh thøc dÞch vô mµ chóng ta ®ang cã. +Tû lÖ lùc l­îng lao ®éng qua ®µo t¹o ChØ tiªu 1996 2000 T¨ng gi¶m b×nh qu©n hµng n¨m TuyÖt ®èi (ng­êi) T­¬ng ®èi (%) Lao ®éng kh«ng cã tr×nh ®é 30.636.419 32.650.666 503.562 1.6 §µo t¹o s¬ cÊp/häcnghÒ 1.955.440 2.618.746 165.835 7.58 Trung häc chuyªn nghiÖp 1.342.515 1.870.136 131.905 8.64 Cao ®¼ng /®¹i häc 806.171 1.503.541 174.313 16.86 . Víi lao ®éng kh«ng cã tr×nh ®é trong b¶ng thèng kª ta thÊy chiÕm ®Õn 88.2% tæng sè lao ®éng cña c¶ n­íc ,víi quy m« hµng n¨m t¨ng 1,6% , nh­ vËy tû lÖ lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o hµng n¨m ë n­íc ta t­¬ng ®èi cao vµ tèc ®é t¨ng lao ®éng ë nhãm nµy rÊt lín ,sè lao ®éng kh«ng cã tr×nh ®é nµy th­êng tËp trung ë c¸c vïng n«ng th«n ,vïng sau vïng xa , n¬i mµ kh«ng cã ®iÒu kiÖn vÒ gi¸o dôc ,nÕu so s¸nh vÒ tû lÖ gia t¨ng hµng n¨m mÆc dï tû lÖ nµy thÊp nhÊt song do quy m« cña nhãm ng­êi nµy lín cho nªn sè l­îng lao ®éng hµng n¨m kh«ng cã nghÒ lín, v× vËy cã thÓ nãi hµng n¨m sè l­îng lao ®éng míi b­íc vµo tuæi lao ®éng mµ ch­a ®­îc ®µo t¹o nghÒ lµ rÊt lín, ®©y chÝnh lµ søc Ðp rÊt lín trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm . Víi lao ®éng ®· qua ®µo taä s¬ cÊp hoÆc häc nghÒ th× tû lÖ nµy ngµy cµng gia t¨ng, víi sè l­îng b×nh qu©n hµng n¨m t¨ng kho¶ng 165.835 ng­êi, t­¬ng ®­¬ng víi tû lÖ gia t¨ng lµ 7.58%/n¨m . . Víi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o ë bËc trung häc chuyªn nghiÖp, hµng n¨m sè lao ®éng ë bËc nµy t¨ng kho¶ng 131.905ngh×n ng­êi víi tû lÖ gia t¨ng kho¶ng 8.64% . . Víi lao ®éng cã tr×nh ®é cao ®¼ng, ®¹i häc trong nh÷ng n¨m võa qua lao ®éng ë bËc nµy cã sù c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, hµng n¨m cã kho¶ng 174.313 ngh×n ng­êi ®­îc ®µo t¹o, vãi tû lÖ t­¬ng ®èi cao lµ 16.86%/n¨m .Nh­ vËy trong nh÷ng n¨m võa qua lao ®éng ®­îc ®µo t¹o ë bËc cao ®¼ng, ®¹i häc so víi c¸c bËc kh¸c th× cã møc t¨ng cao nhÊt, ®©y lµ nh÷ng dÊu hiÖu cho thÊy, ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt ngµy cµng ®­îc t¨ng c­êng ®¸p øng cho nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Nh×n chung tû lÖ lao ®éng trong thêi kú 1996-2000 ®· cã nh÷ng sù thay ®æi ®¸ng kÓ, mÆc dï tû lÖ gia t¨ng lao ®éng hµng n¨m trong ®é tuæi lao ®éng cßn cao, nh­ng tû lÖ gia t¨ng lao ®éng ë c¸c bËc ®Òu ®­îc thay ®æi vµ ngµy cµng t¨ng cao h¬n, ®Æc biÖt lµ lao ®éng ë bËc cao ®¼ng vµ ®¹i häc, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu mµ chóng ta ®· ®¹t ®­îc th× vÉn cßn mét sè nh÷ng mÆt h¹n chÕ ®ã lµ,nÕu so s¸nh víi môc tiªu cña kÕ ho¹ch 1996- 2000 lµ n©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn 22-25% vµo n¨m 2000, nh­ng chØ míi ®¹t ®­îc kho¶ng 18.35% lao ®éng ®­îc ®µo t¹o trong tæng sè lao ®éng cña toµn bé nÒn kinh tÕ. §Æc biÖt sù ph©n bè ®· qua ®µo t¹o tõ s¬ cÊp , häc nghÒ trë lªn còng nh­ c«ng nh©n kÜ thuËt ®Òu tËp trung ë c¸c khu vùc thµnh thÞ , vµ c¸c khu ®« thÞ träng ®iÓm lµm cho søc Ðp vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm ë c¸c khu vùc nµy ngµy cµng bøc xóc. Lùc l­îng lao ®éng ë n«ng th«n tuy chiÕm ®Õn 77.44% nh­ng lao ®éng ®· ®­îc ®µo t¹o tõ s¬ cÊp, häc nghÒ trë lªn chØ chiÕm 42.26% trong tæng sè lao ®éng ®· qua ®µo t¹o cña c¶ n­íc , ®©y lµ vÊn ®Ò cßn nhiÒu bÊt cËp ®èi víi viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, viÖc bæ xung triÓn khai m¹ng l­íi ®éi ngò lao ®éng ,c¸n bé khoa häc kÜ thuËt ®Õn tÊt c¶ c¸c vïng n«ng th«n sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã cÊu tróc ®µo t¹o vÒ lao ®éng cña ®Êt n­íc vÉn cßn bÊt hîp lÝ , n¨m 1996 cÊu tróc ®µo t¹o lµ 1-1.7-2.4 tøc lµ cø cã 1 lao ®éng cã tr×nh ®é cao ®¼ng , ®¹i häc th× cÇn cã 1.7 lao ®éng cã tr×nh ®é trung häc vµ 2.4 lao ®éng d· qua ®µo t¹o nghÒ,®Õn n¨m 2000 cÊu tróc nµy lµ 1 –1.2 –1.7 trong khi ®ã môc tiªu cña nghÞ quyÕt Trung ­¬ng ®Ò ra lµ 1 – 4 -10 , nh­ vËy so víi môc tiªu ®· ®Ò ra th× viÖc thùc hiÖn vÉn ch­a ®¹t ®­îc môc tiªu vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn cßn rÊt khiªm tèn , ®iÒu ®ã cho thÊy cßn rÊt nhiÒu bÊt hîp lÝ trong c¬ cÊu ®µo t¹o vÒ lao ®éng cña ®Êt n­íc , chÝnh sù bÊt hîp lÝ ®ã ®· g©y nªn sù l·ng phÝ vÒ nguån lùc vµ nguån lùc nµy ®· kh«ng ®­îc sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶, nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ trªn cã thÓ b¾t nguån tõ viÖc ng­êi lao ®éng ch­a ý thøc râ ®­îc vai trß quan träng cña viÖc ®µo t¹o nghÒ, bªn c¹nh ®ã cßn ph¶i kÓ ®Õn sù yÕu kÐm cña c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ vµ sù thÓ hiÖn vai trß qu¶n lÝ cña Nhµ n­íc ®èi víi vÊn ®Ò ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng b»ng c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch ch­a thùc sù ph¸t huy vµ coi träng trong vÊn ®Ò nµy. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu vÒ tû lÖ lao ®éng trong nh÷ng n¨m tiÕp theo lµ n©ng tû lÖ lao ®éng cña c¶ n­íc ®· qua ®µo t¹o lªn 30%, th× sè ng­êi cã tr×nh ®é s¬ cÊp, häc nghÒ Ýt nhÊt lµ 8 triÖu 538 ngh×n ng­êi, trung häc chuyªn nghiÖp Ýt nhÊt lµ 3 triÖu 415 ngh×n ng­êi vµ tû lÖ lao ®éng qua ®¹i häc, cao ®¼ng trë lªn ph¶i cã 854 ngh×n ng­êi. Nh­ vËy hµng n¨m sè l­îng lao ®éng ®­îc ®µo t¹o nghÒ ph¶i t¨ng thªm kho¶ng 1184 ngh×n ng­êi víi tèc ®é t¨ng lµ 26.7%, sè lao ®éng tèt nghiÖp trung häc chuyªn nghiÖp hµng n¨m cÇn ph¶i t¨ng thªm kho¶ng 854 ngh×n ng­¬× vµ sè l­îng tèt nghiÖp cao ®¼ng ,®¹i häc trë lªn cÇn bæ xung kho¶ng 214 ngh×n ng­êi th× ®©y lµ nhiÖm vô kh«ng nhá vµ rÊt khã kh¨n ®ßi hái ph¶i cã sù cè g¾ng cña mçi c¸ nh©n cÇn ph¶i nhËn thøc ®­îc vai trß quan träng cña viÖc häc nghÒ, ®µo t¹o nghÒ, cã sù nç lùc cña c¸c cÊp c¸c ngµnh tõ Trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng ,ph¶i coi ®ã lµ nhiÖm vô quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ, c¸c ngµnh, c¸c cÊp cÇn thÊy râ vai trß, tr¸ch nhiÖm trong vÊn ®Ò nµy,®Æc biÖt trong thêi gian tíi Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ®éng viªn, hç trî ®èi víi tõng ng­êi lao ®éng, ®èi víi c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ vµ n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o nghÒ, ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn, khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ qua t©m vµo lÜnh vùc nµy ....Cã nh­ thÕ th× míi cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu ®· ®Ò ra. Nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i . . KÕ ho¹ch 1996 – 2000 ®· ®Æt ra nhiÒu môc tiªu vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm,§¶ng vµ Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng nç lùc rÊt lín trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm: nh­ ®Çu t­ ph¸t triÓn, më réng s¶n xuÊt dÞch vô, ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ... tõ ®ã ®· t¹o c¬ héi b×nh ®¼ng cho mäi ng­êi trong viÖc t¹o viÖc lµm vµ t×m kiÕm viÖc lµm, tuy nhiªn tû lÖ thÊt nghiÖp l¹i ®ang cã xu h­íng gia t¨ng ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n víi môc tiªu ®Æt ra trong kÕ ho¹ch 1996 – 2000 lµ gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp xuèng d­íi 5% lµ ch­a thùc hiÖn ®­îc trong khi tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ vÉn ë møc 6.44% (n¨m 2000) ,®èi víi khu vùc n«ng th«n môc tiªu ®Æt ra trong kÕ ho¹ch lµ n©ng tû lÖ quü thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n lªn 75% vµo n¨m 2000, th× míi chØ thùc hiÖn ®­îc lµ 73.86% trong n¨m 2000. Nguyªn nh©n kh«ng thùc hiÖn ®­îc c¸c chØ tiªu trªn cã thÓ b¾t nguån tõ nhiÒu nguyªn nh©n, tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ viÖc gia t¨ng tèc ®é lùc l­îng lao ®éng nhanh h¬n tèc ®é gia t¨ng vÒ viÖc lµm, hµng n¨m tèc ®é t¨ng lao ®éng kho¶ng 0.4% trong khi ®ã tèc ®é t¨ng viÖc lµm chØ lµ 0.15%, hµng n¨m nhu cÇu viÖc lµm cÇn gi¶i quyÕt tõ 1.3 – 1.4 triÖu lao ®éng trong khi chØ ®¸p øng kho¶ng h¬n 1 triÖu ng­êi, v× vËy ®· g©y nªn t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp dÆc biÖt lµ ë thµnh thÞ, nguyªn nh©n thø hai cã thÓ kÓ ®Õn ®ã lµ viÖc kh«ng ®¸p øng ®­îc vÒ nhu cÇu lao ®éng cã tr×nh ®é lµnh nghÒ cho nÒn kinh tÕ, theo thèng kª cho thÊy tû lÖ thÊt nghiÖp th­êng tËp trung vµo bé phËn lao ®éng ch­a qua ®µo t¹o, nguyªn nh©n thø ba ®ã lµ viÖc ch­a cã sù chØ ®¹o thèng nhÊt ®èi víi c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc cã quan t©m, c¸c ngµnh c¸c cÊp ch­a thùc sù coi träng viÖc gi¶i quyÕt lao ®éng vµ coi ®ã lµ vÊn ®Ò mµ Nhµ n­íc ph¶i gi¶i quyÕt, bªn c¹nh ®ã ng­êi lao ®éng ch­a thÊy râ ®­îc vai trß quan träng cña viÖc häc nghÒ vµ ®µo t¹o nghÒ, nguyªn nh©n thø n¨m ®ã lµ viÖc tæ chøc x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch cßn yÕu, mét nguyªn nh©n n÷a ®ã lµ c¸c hÖ thèng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nhiÒu khi kh«ng ph¸t huy ®­îc t¸c dông do trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. . C¬ cÊu vÒ lao ®éng mÆc dï ®· cã sù thay ®æi trong kÕ ho¹ch 1996 – 2000, nh­ng vÉn cßn tá ra bÊt hîp lÝ, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ, sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu lao ®éng rÊt chËm trong khi c¬ cÊu kinh tÕ thay ®æi t­¬ng ®èi râ nÐt. Nh÷ng n¨m qua tû träng n«ng nghiÖp gi¶m, tû träng c«ng nghiÖp t¨ng nh­ng tû träng dÞch vô trong tæng s¶n l­îng hÇu nh­ kh«ng thay ®æi ,n¨m 1996 n«ng nghiÖp chiÕm 27.8%, c«ng nghiÖp – x©y dùng chiÕm 29.7% vµ dÞch vô lµ 42.5% trong khi ®ã c¬ cÊu vÒ lao ®éng lµ n«ng nghiÖp 69%, lao ®éng c«ng nghiÖp 10.9% vµ lao ®éng dÞch vô lµ 20.1%, ®Õn n¨m 2000 s¶n l­îng n«ng nghiÖp chiÕm 24.5%, s¶n l­îng c«ng nghiÖp – x©y dùng chiÕm 36.7%vµ s¶n l­îng dÞch vô lµ 38.8% th× lao ®éng trong n«ng nghiÖp lµ 62.6%, lao ®éng trong c«ng nghiÖp lµ 13.1%, lao ®éng dÞch vô lµ 24.3%. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh tèc ®é t¨ng tr­ëng vÒ s¶n l­îng vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng lao ®éng trong c¸c khu vùc rÊt kh¸c biÖt. Nguyªn nh©n do c¬ cÊu ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån lao ®éng vµ ®Çu t­ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh ch­a hîp lÝ, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cña nÒn kinh tÕ vÉn cßn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ph¸t triÓn kinh tÕ céng vµo ®ã lµ do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh trong khu vùc. .ViÖc ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng trong thêi gian qua vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp, nÕu so víi kÕ ho¹ch 1996 – 2000 lµ n©ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn 22- 25% vµo n¨m 2000, nh­ng chØ míi ®¹t ®­îc 18.35%. §Æc biÖt sù ph©n bè lùc l­îng ®· qua ®µo t¹o tõ s¬ cÊp/häc nghÒ trë còng nh­ tõ c«ng nh©n kÜ thuËt cã b»ng trë lªn ®Òu tËp trung ë khu vùc thµnh thÞ vµ c¸c khu ®« thÞ träng ®iÓm. Lùc l­îng lao ®éng ë n«ng th«n tuy chiÕm 77.44% nh­ng lao ®éng ®· qua ®µo t¹o tõ s¬ cÊp häc nghÒ trë lªn chØ chiÕm 42.26% trong tæng sè lao ®éng ®· qua ®µo t¹o cña c¶ n­íc. Bªn c¹nh ®ã cÊu tróc ®µo t¹o vÉn cßn bÊt hîp lÝ kÕ ho¹ch 1996- 2000 cÊu tróc ®µo t¹o lµ 1- 1.7- 2.4, trong khi ®ã cÊu tróc ®µo t¹o ®· thùc hiÖn lµ 1-1.2-1.7. Nguyªn nh©n cña h¹n chÕ trªn cã thÕ b¾t nguån tõ viÖc ng­êi lao ®éng ch­a nhËn thøc râ ®­îc vai trß cña viÖc ®µo t¹o nghÒ, ngoµi ra cßn ph¶i kÓ ®Õn sù yÕu kÐm cña c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ vµ vai trß qu¶n lÝ cña nhµ n­íc trong viÖc x©y dùng, thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ch­¬ng tr×nh vÒ ®µo t¹o nghÒ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm ch­a thËt ®óngvµ triÖt ®Ó. . Gi¶i quyÕt viÖc lµm ®ßi hái khÈn tr­¬ng nh­ng tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lÝ ®iÒu hµnh cña chóng ta vÉn cßn béc lé nhiÒu khuyÕt ®iÓm , ch­a theo kÞp c¬ chÕ qu¶n lÝ míi, bé m¸y qu¶n lÝ cßn cång kÒnh,mèi quan hÖ gi÷a c¸c ngµnh chøc n¨ng ch­a gãp phÇn tÝch cùc, ch­a t¹o ra ®­îc sù ®ång bé khi cïng nhau gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò. HÖ thèng c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn ch­a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu ®µo t¹o, hµng n¨m mäi ho¹t ®éng ®Òu ch«ng chê tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp, céng vµo ®ã viÖc x· héi ho¸ gi¸o dôc trong lÜnh vùc nµy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, v× vËy viÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu Nhµ n­íc giao n»m trong ph¹m vi bã hÑp kh«ng ®¹t kÕt qu¶. . Mét sè v¨n b¶n ph¸p quy vÒ qu¶n lÝ lao ®éng vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn ch­a ®­îc ban hµnh kÞp thêi dÉn ®Õn c¸c tiªu cùc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, trong thêi gian võa qua viÖc ho¹t ®éng lén xén cña c¸c trung t©m t­ vÊn vÒ viÖc lµm vµ c¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm do kh«ng cã sù ®iÒu hµnh cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ ®· g©y nªn nh÷ng tiªu cùc ¶nh h­ëng x©ó ®Õn thÞ tr­êng lao ®éng… HÖ thèng th«ng tin thÞ tr­êng lao ®éng ch­a ®Çy ®ñ, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Ò ra Ch­¬ng 3 Nh÷ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001 – 2005. quan ®iÓm, chñ tr­¬ng cña §¶ng vÒ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi kú kÕ ho¹ch 2001 – 2005. KÕ ho¹ch 2001 – 2005 trong nghÞ quyÕt Trung ­¬ng §¶ng IX ®· ®Ò ra ®· chØ râ quan ®iÓm, chñ tr­¬ng: “Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t huy nh©n tè con ng­êi, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, lµnh m¹nh x· héi, ®¸p øng nguyÖn väng chÝnh ®¸ng vµ yªu cÇu bøc xóc cña ng­êi d©n. §Ó gi¶i quyÕt vÒ c¬ b¶n ng­êi lao ®éng ®­îc lµm viÖc ph¶i t¹o m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn réng r·i c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o nhiÒu viÖc lµm vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng lao ®éng. ”. §©y lµ quan ®iÓm , chñ tr­¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ n­íc rÊt phï hîp víi t×nh h×nh, ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña n­íc ta khi b­íc xang thÕ kØ 21. Sau h¬n 15 n¨m ®æi míi kinh tÕ ®Êt n­íc ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì, b­íc ®Çu ®· h×nh thµnh nÒn t¶ng c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó t¹o ®µ cho nh÷ng n¨m tiÕp theo. ViÖc thùc hiÖn ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt trong kÕ ho¹ch 1996 – 2000 trong ®iÒu kiÖn cã nhiÒu biÕn ®éng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, ®· lµ nguån cæ vò ®éng viªn lín ®Ó chóng ta tiÕp tôc ®­a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh trong nh÷ng n¨m tíi, ViÖt nam hiÖn nay vÉn cßn lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn, nguy c¬ tôt hËu víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi lµ rÊt râ rµng, v× vËy ®Ó cã thÓ gi¶m nguy c¬ ®ã chØ b»ng c¸ch chóng ta ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn b»ng ®­îc c¸c môc tiªu mµ chóng ta ®· ®Ò ra . Nguån lùc vÒ lao ®éng cña chóng ta cßn dåi dµo víi ®Æc ®iÓm lµ d©n sè trÎ, v× thÕ trong nh÷ng n¨m tiÕp theo ®©y vÉn lµ mét lîi thÕ rÊt lín phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, nh­ng ®Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã §¶ng ®· chØ râ lµ cÇn ph¶i ®Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng x· héi phï hîp víi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng t¨ng tû träng lao ®éng ë c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ,dÞch vô vµ gi¶m tû träng lao ®éng trong ngµnh n«ng nghiÖp, bªn c¹nh ®ã cÇn t¹o m«i tr­êng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn nh»m huy ®éng néi lùc vµ thu hót ngo¹i lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®­îc c¸c vÊn ®Ò x· héi bøc xóc, t¹o nhiÒu viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ vµ thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n, ®©y lµ nh÷ng t­ t­ëng, quan ®iÓm chiÕn l­îc ®Þnh h­íng cho mét thêi kú dµi vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm .T¹o nhiÒu viÖc lµm míi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t huy nh©n tè con ng­êi, ®Èy m¹nh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh x· héi nh»m ®¸p øng yªu cÇu bøc xóc cña ng­êi d©n. CÇn ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a t¨ng tr­ëng vµ viÖc lµm, t¹o nhiÒu ngµnh nghÒ míi thu hót lao ®éng. T¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng hç trî trùc tiÕp gi¶i quyÕt viÖc lµm th«ng qua thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ viÖc lµm, c¸c ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c¸c ho¹t ®éng tÝn dông ­u ®·i ®Ó t¹o viÖc lµm, th«ng tin t­ vÊn vµ giíi thiÖu viÖc lµm. TiÕp tôc t¨ng c­êng viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng, x©y dùng vµ thùc hiÖn chÆt chÏ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®ång bé vÒ ®µo t¹o nguån lao ®éng ®­a lao ®éng ra n­íc ngoµi. §©y lµ nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p vÒ viÖc lµm. Mét sè chØ tiªu kÕ ho¹ch viÖc lµm giai ®o¹n 2001 – 2005. . PhÊn ®Êu b×nh qu©n møc t¨ng GDP lµ 7.5%/n¨m. . Tû träng n«ng – l©m –ng­ nghiÖp chiÕm: 20 – 21% GDP. . Tû träng c«ng nghiÖp – x©y dùng : 38 –39% GDP. . Tû träng ngµnh dÞch vô chiÕm: 41 – 42% GDP. . §Õn n¨m 2005 ph¶i t¹o viÖc lµm míi vµ æn ®Þnh viÖc lµm cho 7.5 triÖu lao ®éng b×nh qu©n 1.5 triÖu lao ®éng /n¨m. . T¨ng tû träng lao ®éng trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp – x©y dùng lªn 20 – 21%. . T¨ng tû träng lao ®éng trong ngµnh dÞch vô lªn 22 – 23%. . Gi¶m tû träng lao ®éng trong ngµnh n«ng – l©m – ng­ nghiÖp xuèng cßn 56 – 57%. . Gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ xuèng cßn 5.4%. . T¨ng quü thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n lªn 80%. . T¨ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o lªn 30%, trong ®ã ®µo t¹o nghÒ ®¹t 18 – 19%. 2 .Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm. 2.1. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Thùc hiÖn chuyÓn ®æi kinh tÕ theo h­íng tiÕn bé, tÝch cùc b»ng c¸ch t¨ng nhanh tû träng cña c¸c khu vùc c«ng nghiÖp, x©y dùng vµ dÞch vô, gi¶m tû träng khu vùc n«ng nghiÖp nh»m t¹o c¬ cÊu cña mét nÒn kinh tÕ, cã kh¶ n¨ng t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm míi vµ thu hót ngµy cµng nhiÒu l­îng lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã cÇn ®Èy nhanh qóa tr×nh ®« thÞ ho¸ n«ng th«n lµm c¬ së cho viÖc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ ph©n c«ng lao ®éng ë n«ng th«n, ®Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã th× vai trß cña nhµ n­íc lµ rÊt quan träng cÇn ph¶i quan t©m chó träng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn hÖ th«ng c¬ së h¹ tÇng trong n«ng th«n nh­ :giao th«ng, m¹ng l­íi cung cÊp ®iÖn, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, c¸c trung t©m th­¬ng m¹i, dÞch vô... C¶i tiÕn vµ ®æi míi c¬ chÕ huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn: CÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn vµ th­êng xuyªn ®iÒu chØnh l·i suÊt còng nh­ ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc göi tiÒn rót tiÒn tiÕt kiÖm nh»m huy ®éng ngµy cµng nhiÒu vèn . CÇn h×nh thµnh ®ång bé thÞ tr­êng vèn vµ vËn hµnh tèt lo¹i thÞ tr­êng nµy, nh»m nhanh chãng huy ®éng vèn vµ di chuyÓn dÔ dµng gi÷a c¸c khu vùc vµ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ . C¶i tiÕn c¬ cÊu sö dông nguån vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc theo h­íng lµ lµ chñ yÕu ®­îc dïng ®Ó ®Çu t­ vµo hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng t¹o thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn vµo c¸c lÜnh vùc, c¸c ngµnh kinh tÕ cã kh¶ n¨ng t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm h¬n . Trong nh÷ng n¨m võa qua víi viÖc sö dông vèn cña nhµ n­íc ®Çu t­ vµo hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng , ®· khuyÕn khÝch ®­îc sù tham gia cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n vµ khu vùc kinh tÕ n­íc ngoµi , nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®· ®ãng gãp lín vµo tèc ®é t¨ng tr­ëng cña c¶ n­íc vµ ®· gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu viÖc lµm cho nªn kinh tÕ . §Ó thùc hiÖn vµ tiÕp tôc ph¸t huy ­u ®iÓm nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ trªn th× trong nh÷ng n¨m tíi nguån vèn cña Nhµ n­íc vÉn ®­îc coi lµ rÊt quan träng trong viÖc ®Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng nh­ng ®Ó ®¶m b¶o ®­îc hiÖu qu¶ sö dông cÇn qu¶n lÝ vµ gi¸m s¸t tèt h¬n nh»m tr¸nh viÖc ®Çu t­ sai môc ®Ých g©y thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ vèn. Ngoµi ra cÇn chó träng ®Çu t­ vµo c¸c vïng, c¸c miÒn mµ do khã kh¨n vÒ ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, thêi tiÕt nh»m ®Ó kh¬i dËy tiÒm n¨ng cña c¸c vïng, c¸c miÒn. CÇn tiÕp tôc ®Çu t­ vµo c¸c vïng kinh tÕ ®­îc coi lµ träng ®iÓm cã lîi thÕ vÒ mäi mÆt so víi c¸c vïng kh¸c nh»m biÕn n¬i ®©y thµnh nh÷ng trung t©m kinh tÕ lín cña c¶ n­íc. §Ó thùc hiÖn ®­îc nhanh qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ trong n«ng th«n vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu n«ng nghiÖp, chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng th× viÖc ®Çu t­ nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc tõ khu vùc n«ng th«n lµ rÊt cÇn thiÕt, v× vËy trong nh÷ng n¨m tiÕp theo nguån vèn ®­îc ®Çu t­ vµo ®©y cÇn ph¶i cã nh÷ng c¬ chÕ cho vay th«ng tho¸ng h¬n víi nhiÒu h×nh thøc cho vay phï hîp, ®Æc biÖt cÇn t¨ng nguån vèn trung h¹n vµ dµi h¹n, do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh ë n«ng th«n vÉn cßn mang tÝnh nhá lÎ vµ manh món cho nªn h×nh thøc cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n lµ phï hîp nhÊt. §èi víi nguån vèn tõ n­íc ngoµi bao ngoµi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp vµ vèn ODA. Víi vèn ®Çu t­ trùc tiÕp ®Ó huy ®éng ®­îc nguån vèn nµy th× cÇn tiÕp tôc t¹o nh÷ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch dÔ dµng, t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn, ®¶m b¶o an toµn vÒ vèn cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ l©u dµi t¹i ViÖt Nam. Víi vèn ODA th× vÊn ®Ò quan träng vÉn lµ sö dông cã hiÖu qu¶ vµ thùc hiÖn ®­îc viÖc gi¶i ng©n nhanh, v× vËy khi sö dông nguån vèn nµy cÇn ph¶i cã sù gi¸m s¸t chÆt chÏ, tr¸nh viÖc ®Çu t­ sai môc ®Ých g©y thÊt tho¸t vèn. §èi víi viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu lµ gi¶m tØ träng GDP cña n«ng nghiÖp cßn 16% - 17%, t¨ng tØ träng GDP cña c«ng nghiÖp lªn 40 –41% vµ t¨ng tØ träng cña dÞch vô lªn 42 – 43% th× gi¶i ph¸p trong nh÷ng n¨m tíi lµ: Trong c«ng nghiÖp: cÇn t¨ng ®Çu t­ cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cã ®ñ søc c¹nh tranh trong héi nhËp quèc tÕ vµ ph¶i g¾n chÆt c¸c ngµnh nµy víi xuÊt khÈu, kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc míi, c¸c ngµnh mµ chóng ta ch­a ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh, qua ®ã víi kinh nghiÖm vµ nguån vèn cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ gi¶i quyÕt ®­îc bµi to¸n khã ®èi víi c¸c ngµnh nµy khi tham gia héi nhËp kinh tÕ. Trong n«ng nghiÖp cÇn hoµn thiÖn quy ho¹ch tæng thÓ vÒ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, lµ c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t­ (®©y lµ gi¶i ph¸p quan träng). Vèn ®Çu t­ trong n«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m tíi ph¶i chiÕm ®Õn 25% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi. CÇn chó träng ®Çu t­ ph¸t triÓn vµo c¸c vïng chÕ biÕn nguyªn liÖu, c«ng nghiÖp n«ng th«n vµ c¸c lµng nghÒ, ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò n©ng cao d©n trÝ vµ ®µo t¹o nghÒ cho n«ng d©n. Ngoµi ra cÇn t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ ®Çu t­ vµo n«ng th«n. Trong dÞch vô: víi thµnh c«ng ®¹t ®­îc trong kÕ ho¹ch 1996 – 2000 th× cô thÓ ngµnh du lÞch trong nh÷ng n¨m tíi cÇn chó träng ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc du lÞch, ®Çu t­ vµ n©ng cao c¬ së h¹ tÇng t¹i c¸c ®iÓm du lÞch nh»m t¹o ra nh÷ng n¬i th«ng tho¸ng mµ kh¸ch du lÞch c¶m nhËn khi tíi ViÖt Nam, ph¶i tiÕp tôc ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c khu du lÞch míi nh»m kh¬i dËy tiÓm n¨ng du lÞch cña c¸c khu vùc nµy. N©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, chuÈn bÞ tèt ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc kÕt hîp víi ®æi míi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cëi më, th«ng tho¸ng. TËp trung vµo ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao kÜ n¨ng lao ®éng, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc c¸c ngµnh nghÒ chÕ biÕn nh»m t¨ng quy m« vµ tØ träng xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®· qua chÕ biÕn, gi¶m xuÊt khÈu nguyªn liÖu th«, cÇn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu, tr­íc m¾t cÇn tËp trung xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cã dung l­îng lao ®éng cao nh­ dÖt may, giÇy dÐp, l­¬ng thùc, thùc phÈm, dÇu th«, thuû h¶i s¶n,.…. Ngoµi ra cÇn t×m kiÕmvµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. 2.2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ t¹o viÖc lµm ë n«ng th«n. Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ vµ kh«i phôc c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng: Ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n ®­îc coi lµ ®éng lùc trùc tiÕp gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng n«ng th«n ë n«ng th«n. Bëi v× ®Æc ®iÓm cña lao ®éng n«ng th«n lµ lao ®éng theo thêi vô v× vËy khi ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ, ngµnh nghÒ sÏ sö dông ®­îc lao ®éng t¹i chç. KÕt qu¶ c¸c n¨m võa qua cho thÊy khu vùc phi n«ng nghiÖp ë n«ng th«n trong n¨m 1999 ®· t¹o ra h¬n 2/3 tæng sè viÖc lµm trong n¨m. Theo sè liÖu cña tæng côc thèng kª, mèi c¬ së chuyªn ngµnh nghÒ t¹o viÖc lµm æn ®Þnh cho 27 lao ®éng, mçi hé ngµnh nghÒ t¹o viÖc lµm cho 4 ®Õn 6 lao ®éng. Ngoµi viÖc lµm th­êng xuyªn cña c¸c hé, c¸c c¬ sá ngµnh nghÒ cßn thu hót lao ®éng nhµn rçi trong n«ng th«n b×nh qu©n 2 ®Õn 5 ng­êi mét hé vµ tõ 8 ®Õn 10 ng­êi trong mét c¬ së. NhiÒu lµng nghÒ cña n­íc ta ®· thu hót trªn 60% sè lao ®éng vµo c¸c ho¹t ®éng ngµnh nghÒ. §ång thêi khi c¸c ngµnh nghÒ n«ng th«n ph¸t triÓn ®· kÐo theo viÖc më ra nhiÒu ngµnh nghÒ kh¸c, nhiÒu ho¹t ®éng dÞch vô liªn quan t¹o thªm viÖc lµm míi thu hót lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m tíi, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ vµ kh«i phôc lµng nghÒ vÉn ®­îc coi lµ cßn nhiÒu tiÒm n¨ng trong viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n. V× vËy chóng ta cÇn: + T¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó cho c¸c hé tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n ®¨ng kÝ s¶n xuÊt, hç trî ph¸t triÓn thµnh c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n hoÆc c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c¸c hé nµy khi ph¸t triÓn ®Òu ph¶i ®­îc quyÒn b×nh ®¼ng nh­ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vay vèn tÝn dông, xuÊt khÈu trùc tiÕp,…. + KhuyÕn khÝch thµnh lËp c¸c hiÖp héi nghÒ nghiÖp ®Ó hç trî lÉn nhau trong s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm, tr¸nh viÖc c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh»m t¹o ra nh÷ng tiÕng nãi chung vµ ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c thµnh viªn khi tham gia. §©y lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt khi c¸c lµng nghÒ, c¸c c¬ së ngµnh nghÒ ®­îc chó träng vµ quan t©m ph¸t triÓn vµ ®Æc biÖt trong thêi k× héi nhËp kinh tÕ. + Thµnh lËp quü ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ vµ lµng nghÒ n«ng th«n hoÆc c¸c h×nh thøc tÝn dông ­u ®·i nh»m phôc vô cho ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé, c¸c c¬ së ngµnh nghÒ vay vèn vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ph¸t triÓn c¸c quü tÝn dông ë n«ng th«n ®Ó huy ®éng vèn nhµn rçi ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, t¨ng c­êng ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch cho ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng l©m s¶n vµ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n. + Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn gióp c¸c hé tiÓu thñ c«ng nghiÖp tiÕp cËn ®­îc víi thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc b»ng c¸ch cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, tæ chøc c¸c héi chî triÓn l·m ®Ó giíi thiÖu hµng ho¸ vµ cã nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ quan xuÊt khÈu…. + Chó träng båi d­ìng nghÖ nh©n vµ ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng ë n«ng th«n b»ng h×nh thøc më c¸c líp ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng trùc tiÕp ngay t¹i c¬ së nh»m trang bÞ cho lao ®éng nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nghÒ nghiÖp tõ ®ã lµm ra nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ cao. Bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i khuyÕn khÝch c¸c hé lµng nghÒ ®æi míi c«ng nghÖ vµ c¸c trang thiÕt bÞ phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, tr¸nh lao ®éng dån ra thµnh thÞ. + CÇn quan t©m vµ chó träng ®Õn viÖc gi¶i quyÕt vÒ m«i tr­êng. + Ph¶i cã c¸c quy ho¹ch cô thÓ vÒ ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, lµng nghÒ phï hîp víi ®iÒu kiÖn tõng vïng vµ quy ho¹ch ph¶i ®­îc coi lµ nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ míi, c¸c côm c«ng nghiÖp n«ng th«n. Gi¶i ph¸p khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n«ng th«n: víi gi¶i ph¸p nµy, mét mÆt võa huy ®éng ®­îc nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, mét mÆt võa gi¶i quyÕt ®­îc viÖc lµm ë n«ng th«n. Víi viÖc ra ®êi cña luËt doanh nghiÖp n¨m 1999 th× c¸c tæ chøc, c¸c c¸ nh©n ®­îc quyÒn tù do kinh doanh nh÷ng ngµnh nghÒ mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, ®iÒu ®ã ®· t¹o ra c¬ chÕ th«ng tho¸ng trong viÖc huy ®éng nguån lùc trong d©n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Thùc tÕ cho thÊy hiÖn nay nguån lùc trong d©n cßn rÊt lín, nh­ng do c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch­a ®ång bé cho nªn viÖc huy ®éng nµy cßn ch­a ®¹t hiÖu qu¶, trong nh÷ng n¨m tiÕp theo cÇn: + Phæ biÕn réng r·i néi dung cña luËt doanh nghiÖp vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh ®Õn tõng ng­êi d©n, ph¶i cho mäi ng­êi n¾m b¾t ®­îc c¸c chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, ®iÒu ®ã gióp cho ng­êi d©n thÊy ®­îc lîi Ých khi tham gia vµo thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh. + T¹o c¬ chÕ th«ng tho¸ng ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ®Çu t­ vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë n«ng th«n, c¸c c¬ chÕ vÒ thñ tôc thµnh lËp, c¬ chÕ cho vay ­u ®·i, c¬ chÕ vÒ thÕ quan, c¸c thñ tôc cho thuª ®Þa ®iÓm…§Æc biÖt cÇn chó träng ­u tiªn cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc mµ t¹o ra ®­îc nhiÒu viÖc lµm gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu lao ®éng t¹i chç cña ®Þa ph­¬ng. Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn m« h×nh trang tr¹i: thùc tiÔn n«ng nghiÖp trªn thÕ giíi còng nh­ ë n­íc ta nh÷ng n¨m qua cho thÊy trang tr¹i lµ h×nh thøc s¶n xuÊt phï hîp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nghÒ n«ng, víi yªu cÇu cña kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét h×nh thøc s¶n xuÊt hiÖu qu¶ trong nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp hµng ho¸, mét mÆt t¹o ra ®­îc sè l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ lín, mÆt kh¸c gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò viÖc lµm trong n«ng th«n, sö dông hiÖu qu¶ lao ®éng nhµn rçi vµ c¸c lao ®éng d«i d­ tõ c¸c ngµnh nghÒ kh¸c. Do ®Æc ®iÓm cña h×nh thøc kinh tÕ trang tr¹i mét mÆt ph¸t triÓn kinh tÕ mÆt kh¸c gãp phÇn quan träng n©ng cao diÖn tÝch che phñ ®åi träc, t¹o thÕ c©n b»ng sinh th¸i m«i sinh m«i tr­êng…Xu h­íng trong nh÷ng n¨m tíi kh«ng nh÷ng tiÕp tôc ph¸t triÓn vÒ sè l­îng m« h×nh nµy mµ cßn ph¸t triÓn c¶ vÒ chÊt l­îng cña m« h×nh kinh tÕ trang tr¹i. CÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau: + Ph¶i cã quy ho¹ch cô thÓ vÒ ®Êt ®ai ®èi víi tõng vïng quy ho¹ch vÒ ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y, con mçi vïng v× tuú theo ®Æc ®iÓm cña tõng vïng mµ ta cã thÓ chuyªn canh nh÷ng lo¹i c©y, con kh¸c nhau. Tõ ®ã cã thÓ khuyÕn khÝch viÖc tËp trung ®Êt ®ai h×nh thµnh c¸c trang tr¹i cã quy m« hîp lÝ trªn c¬ së quy ho¹ch kh«ng gian vÒ vïng l·nh thæ. + Ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc vÒ giao ®Êt, cho thuª quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi tõng ng­êi d©n trong l©u dµi ®Ó cho hä yªn t©m ph¸t triÓn trang tr¹i. C¸c chÝnh s¸ch vÒ cho vay vèn ®èi víi c¸c chñ trang tr¹i ®Æc biÖt c¸c chñ trang tr¹i lµ ®ång bµo d©n téc vïng s©u vïng xa cã nguyÖn väng, ý chÝ, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt víi quy m« lín. §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn vay cÇn chó träng ®Õn c¸c nguån vèn trung vµ dµi h¹n víi l·i suÊt hîp lÝ. Ngoµi ra nhµ n­íc cÇn ph¶i hç trî mét phÇn ®èi víi viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng nh­ thuû lîi, giao th«ng,… + Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn vai trß lµ ng­êi “b¶o trî”, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc, cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµo nh­ gièng, vèn, kÜ thuËt s¶n xuÊt vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó tiªu thô ®Çu ra. + CÇn t¨ng c­êng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ c¸c kÜ thuËt b¶o qu¶n n«ng s¶n ®Ó hç trî cho c¸c trang tr¹i, cô thÓ lµ x©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn n«ng s¶n dùa trªn quy ho¹ch c¸c vïng chuyªn canh tËp trung ®¶m b¶o gi¶i quyÕt ®­îc ®Çu ra ngay t¹i chç cho c¸c chñ trang tr¹i. T¨ng c­êng c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong b¶o qu¶n n«ng s¶n, ®iÒu ®ã sÏ gióp cho viÖc b¶o qu¶n s¶n phÈm ®­îc l©u h¬n, gi¸ trÞ s¶n phÈm ®­îc gi÷ nguyªn trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hoÆc cÊt gi÷. H×nh thµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn cã kÕt qu¶ c¸c ch­¬ng tr×nh, môc tiªu quèc gia vÒ viÖc lµm, ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n, ch­¬ng tr×nh trång 5 triÖu hÐcta rõng, ch­¬ng tr×nh ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê, … Khi thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh nµy sÏ ®¶m b¶o gi¶i quyÕt ®­îc sè l­îng lín lao ®éng. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ t¹o viÖc lµm ë thµnh thÞ KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nh»m t¹o ra ®­îc viÖc lµm ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng. §èi víi thµnh thÞ, tõ khi cã luËt doanh nghiÖp ra ®êi, viÖc ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n,… ®· ph¸t triÓn nhanh vµ gi¶i quyÕt ®­îc sè lao ®éng thÊt nghiÖp. Trong thêi gian tíi cÇn: +TiÕp tôc ®¬n gi¶n ho¸ c¬ chÕ thµnh lËp vµ qu¶n lÝ nh»m tiÕp tôc ph¸t huy nguån lùc trong d©n. + Cã nh÷ng ­u tiªn vÒ chÝnh s¸ch thuª mÆt b»ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vay vèn,… ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng t¹o ®­îc nhiÒu viÖc lµm. T¹o m«i tr­êng thuËn lîi hÊp dÊn víi c¬ chÕ th«ng tho¸ng nh»m kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m võa qua, xu h­íng ®Çu t­ trùc tiÕp vµo n­íc ta ®ang gi¶m dÇn nguyªn nh©n lµ do c¸c n­íc trong khu vùc nh­ Th¸i Lan, Trung Quèc cã cã c¬ chÕ hÊp dÉn h¬n vÒ thñ tôc, vÒ c¬ së h¹ tÇng, …V× vËy trong nh÷ng n¨m tíi ®Ó c¹nh tranh trong vÊn ®Ò kªu gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chóng ta cÇn: + Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy nh»m t¹o ra thñ tôc ®¬n gi¶n trong viÖc ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam. + Cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam nh­ c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuª ®Êt, chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, chÝnh s¸ch vÒ hç trî xuÊt khÈu,… + TiÕp tôc ®Çu t­ vµ n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng nh­ giao th«ng, c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, hÖ thèng cung cÊp ®iÖn, n­íc, … nh»m t¹o c¬ së ban ®Çu cho c¸c nhµ ®Çu t­ khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam ®ång thêi ph¶i t¹o ra ®­îc an toµn vÒ vèn cho c¸c nhµ ®Çu t­ kh¼ng ®Þnh lµ sÏ cã l·i khi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. Gi¶i ph¸p vÒ n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng, th«ng qua c¸c ho¹t ®éng vÒ ®µo t¹o nghÒ nh»m ®¶m b¶o ®ßi hái vÒ yªu cÇu lao ®éng cã chÊt l­îng ®¸p øng cho nÒn kinh tÕ. ViÖc ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng trong thêi gian tíi lµ yªu cÇu cÊp thiÕt vµ bøc xóc cña nÒn kinh tÕ, ®Ó ®µo t¹o nghÒ cho lao ®éng, ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu vÒ chÊt l­îng ®ßi hái ph¶i cã sù chØ ®¹o tËp trung vµ th­êng xuyªn cña nhµ n­íc, cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, nhµ n­íc ph¶i ®ãng vai trß lµ chñ ®¹o trong viÖc ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch ®ång bé, phï hîp víi tõng thêi k× cña nÒn kinh tÕ. Trong nh÷ng n¨m võa qua, viÖc ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng ®· ®­îc chó träng nh­ng vÉn ch­a ®¸p øng ®ñ yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ, sè lao ®éng lµnh nghÒ mµ c¸c ngµnh kinh tÕ yªu cÇu vÉn ch­a ®­îc ®¸p øng ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng ngµnh nghÒ ch­a cã lao ®éng ®­îc ®µo t¹o. Bªn c¹nh ®ã, cÇn tiÕp tôc quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸c ®éi ngò chuyªn gia cã kiÕn thøc chuyªn m«n cao ®¸p øng yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ cña ®Êt n­íc. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Õn n¨m 2005 lµ n©ng tØ lÖ lao ®éng lªn 30% cÇn tËp trung gi¶i quyÕt vµ thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p: + TiÕp tôc më réng c¸c tr­êng ®µo t¹o nghÒ nh»m thu hót c¸c lao ®éng cã nhu cÇu häc tËp vµ ®­a n¬i ®©y trë thµnh nh÷ng n¬i t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng­êi häc tËp th­êng xuyªn vµ suèt ®êi. + KhuyÕn khÝch m¹nh mÏ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ vµo lÜnh vùc ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn ­u tiªn, gi¶i quyÕt ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy khi gÆp khã kh¨n. + CÇn h×nh thµnh quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ®µo t¹o nghÒ ®Æc biÖt ®èi víi mét sè lÜnh vùc míi mµ chóng ta ch­a ®µo t¹o, c¸c h×nh thøc ®µo t¹o ph¶i ®ång bé, phï hîp, tr¸nh viÖc ®µo t¹o å ¹t mµ cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng cña lao ®éng sau khi ®µo t¹o. + §µo t¹o nghÒ ph¶i g¾n víi viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm sau khi lao ®éng ®· qua ®µo t¹o. §©y lµ mét c«ng viÖc khã kh¨n nh­ng lµ tr¸ch nhiÖm cña nhµ n­íc mµ c¸c ngµnh kinh tÕ ph¶i gi¶i quyÕt, ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp liªn doanh khi cã nhu cÇu sö dông vµ ®µo t¹o lao ®éng cÇn thùc hiÖn viÖc kÝ kÕt c¸c hîp ®ång lao ®éng ®èi víi tõng lao ®éng hoÆc c¸c trung t©m d¹y nghÒ nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng sa th¶i lao ®éng vµ khi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o xong l¹i kh«ng cã viÖc lµm. H×nh thµnh c¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm do nhµ n­íc vµ c¸c trung t©m chøc n¨ng qu¶n lÝ, biÕn n¬i ®©y thµnh trung t©m trao ®æi gi÷a ng­êi cã nhu cÇu lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng. C¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm nµy lµ rÊt cÇn thiÕt nh­ng cÇn ph¶i cã sù qu¶n lÝ chÆt chÏ, sù quan t©m th­êng xuyªn cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng, ph¶i t¹o n¬i ®©y thµnh n¬i cã m«i tr­êng thuËn lîi ®èi víi ng­êi sö dông lao ®éng còng nh­ ng­êi lao ®éng. §ã cßn lµ n¬i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô t­ vÊn, cung cÊp th«ng tin ®èi víi ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng, ngoµi ra cÇn t¨ng c­êng vai trß tr¸ch nhiÖm cña c¸c trung t©m dÞch vô viÖc lµm khi lµ trung gian trao ®æi th«ng tin, kÝ kÕt hîp ®ång lao ®éng. TiÕp tôc h×nh thµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm ë thµnh thÞ, ®©y lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi vµ cã thÓ coi lµ tæng thÓ cña c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm. V× vËy ®Ó thùc hiÖn ®­îc gi¶i ph¸p nµy ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nhá, nh­ng l¹i lµ rÊt quan träng v× gi¶i ph¸p nµy v¹ch ra nh÷ng h­íng ®i cô thÓ dùa trªn nh÷ng kinh nghiÖm tõ viÖc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ cña c¸c b­íc ®i tr­íc. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ chÝnh s¸ch CÇn h×nh thµnh ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch nh»m khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®Çu t­ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mét mÆt thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn, mÆt kh¸c gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vÒ viÖc lµm. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc th× khuyÕn khÝch ®Çu t­ b»ng c¸ch ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc ®¨ng kÝ kinh doanh, cã c¸c chÝnh s¸ch vÒ hç trî vèn s¶n xuÊt b»ng c¸ch cho vay ­u ®·i, hç trî vÒ c¸c yÕu tè kÜ thuËt, c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng nh»m gi¶i quyÕt ®­îc ®Çu ra , ®Æc biÖt cÇn ­u tiªn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ vµo n«ng th«n, c¸c c¬ së, lµng nghÒ ë n«ng th«n, v× ®©y lµ bé phËn chÝnh gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi th× ®Î khuyÕn khÝch ®­îc hä ®Çu t­ vµo ViÖt nam cÇn t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn b»ng c¸ch ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc ®Çu t­ , c¸c chÝnh s¸ch vÒ xuÊt nhËp c¶nh ,chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ quan, c¸c chÝnh s¸ch nµy ph¶i t¹o ra sù c«ng b»ng gi÷a c¸c nhµ ®Çu t­ ,c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, t¹o m«i tr­êng æn ®Þnh vÒ x· héi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ ®Çu t­ lµm ¨n l©u dµi t¹i ViÖt nam. H×nh thµnh ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o lao ®éng nh»m t¹o ra sù ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong vÊn ®Ò ®µo t¹o nghÒ cho ng­êi lao ®éng, chÝnh s¸ch ®ã ph¶i t¹o ra mèi quan hÖ hµi hoµ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt lao ®éng.§µo t¹o ph¶i cã kÕ ho¹ch phï hîp víi tõng thêi kú, viÖc ®µo t¹o ph¶i g¾n bã chÆt chÏ víi gi¶i quyÕt viÖc lµm Hoµn thiÖn vµ ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng,®Æc biÖt chó träng ®Õn viÖc ®Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n . TiÕp tôc t¨ng c­êng bæ xung c¸c chÝnh s¸ch vÒ xuÊt khÈu lao ®éng, c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o lao ®éng, ph¸t triÓn ®éi ngò chuyªn gia phôc vô cho xuÊt khÈu lao ®éng, cÇn qu¶n lý thÞ tr­êng lao ®éng xuÊt khÈu b»ng c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ, t¨ng c­êng vai trß cña Nhµ n­íc trong viÖc quan hÖ kinh tÕ vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu lao ®éng. KÕt luËn KÕ ho¹ch 2001 –2005 ®­îc §¶ng nhËn ®Þnh lµ b­íc më ®Çu quan träng trong viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi 10 n¨m 2001-2010. V× vËy nhiÖm vô cña kÕ ho¹ch 2001 –2005 rÊt quan träng vµ ph¶i thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong ®iÒu kiÖn cã nhiÒu biÕn ®éng ë trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, cô thÓ lµ :”…ph¶i ®­a ®­îc n­íc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn, n©ng cao râ rÖt ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn cña ng­êi d©n t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 ®­a n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp…”. §©y lµ mét nhiÖm vô khã kh¨n nh­ng ph¶i thùc hiÖn b»ng ®­îc ®Ó cã thÓ rót ng¾n ®­îc kho¶ng c¸ch vÒ kinh tÕ so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. B­íc sang kÕ ho¹ch 2001 – 2005 vÊn ®Ò viÖc lµm vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm ngµy cµng trë nªn bøc xóc vµ cÊp thiÕt v× kh¶ n¨ng vÒ nguån lùc trong nh÷ng n¨m tíi lµ rÊt dåi dµo do ®é tuæi ra nhËp lùc l­îng lao ®éng ngµy cµng lín, ®©y lµ c«ng viÖc khã kh¨n nh­ng còng lµ lîi thÕ cho c«ng cuéc c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Do ®ã gi¶i quyÕt viÖc lµm ®­îc coi lµ nhiÖm vô quan träng vµ ph¶i ®­îc g¾n chÆt víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Trong giai ®o¹n tíi sù tiÕp tôc ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ vµ sinh häc sÏ lµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi, v× vËy vai trß cña con ng­êi vµ trÝ tuÖ con ng­êi ngµy cµng ®­¬c coi träng.§Ó nguån lùc con ng­êi, n¨ng lùc khoa häc c«ng nghÖ ®­îc t¨ng c­êng vµ ph¸t huy ®ßi hái mçi c¸ nh©n ph¶i ý thøc ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò viÖc lµm, bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i cã sù ®Æc biÖt quan t©m cña c¸c cÊp c¸c nghµnh vµ sù qu¶n lÝ chØ ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Môc lôc Lêi më ®Çu.....................................................................................................Trang 1 Ch­¬ng 1. ViÖc lµm vµ kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi..............................................................................Trang 2 Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm.............................Trang 2 KÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi Ch­¬ng 2.T×nh h×nh thùc hiÖn viÖc lµm trong thêi k× 1996 - 2000 Môc tiªu, ph­¬ng h­íng c¬ b¶n cña kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi k× 1996 - 2002 Thùc tr¹ng viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm thêi k× 1996 - 2000....................................................................................... Trang 10 Ch­¬ng 3. Nh÷ng gi¶i ph¸p thùc hiÖn môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001 - 2005....................................................................................... Trang 19 Quan ®iÓm, chñ tr­¬ng cña §¶ng vÒ vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi k× kÕ ho¹ch 2001 - 2005.............................................................................. Trang 19 Nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm................. Trang 21 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o NghÞ quyÕt ®¹i héi VIII. NghÞ quyÕt ®¹i héi IX. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Ph¸t triÓn. T¹p chÝ Lao ®éng vµ X· héi. T¹p chÝ Th«ng tin vµ LÝ luËn. T¹p chÝ Nghiªn cøu vµ Trao ®æi. T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ. B¸o Lao ®éng. T¹p chÝ Th«ng tin thÞ tr­êng lao ®éng. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o. Niªn gi¸m thèng kª n¨m 2000.