Hoàn thiện chính sách thuế xuất nhập khẩu trong điều kiện hội nhập với khu vực và thế giới

Lêi më ®Çu ThuÕ lµ mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh vµ l­u th«ng hµng ho¸ - dÞch vô trong n­íc. Ngoµi ra chÝnh s¸ch thuÕ cßn lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®Ó thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Trong ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c n­íc th­êng dïng c¸c c«ng cô ®Ó qu¶n lý nh­: h¹n ng¹ch, tû gi¸, giÊy phÐp, thuÕ quan. Trong ®ã thuÕ xuÊt nhËp khÈu th­êng ®­îc c¸c n­íc sö dông c¬ b¶n nhÊt bëi nã lµ c¬ së trong trao ®æi bu«n b¸n vµ lµ mét nguån thu ®èi víi ng©n s¸ch quèc gia. ë ViÖt Nam, thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®­îc ban hµnh thµnh luËt vµo th¸ng 12 n¨m 1987 víi tªn gäi lµ LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu hµng mËu dÞch. Sau hai lÇn söa ®æi vµo c¸c n¨m 1991 vµ 1993 vµ gÇn ®©y nhÊt lµ t¹i kú häp thø 3 Quèc héi kho¸ X (th¸ng 4, th¸ng 5-1998), LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®· cã nh÷ng néi dung thay ®æi c¬ b¶n vÒ thêi h¹n tÝnh thuÕ, thuÕ xuÊt, vÒ xö lý vi ph¹m... Tuy vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, thuÕ xuÊt nhËp khÈu vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ cã nh÷ng ®iÓm ch­a phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ trong n­íc, cÇn ph¶i tiÕp tôc söa ®æi, bæ sung. MÆt kh¸c, trong thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc còng nh­ bèi c¶nh quèc tÕ míi, lµm cho luËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu võa ®¸p øng ®­îc nhu cÇu qu¶n lý kinh tÕ trong n­íc, võa phï hîp víi luËt lÖ vµ th«ng lÖ quèc tÕ. C¸c yÕu tè thóc ®Èy hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu lµ: Do nhu cÇu ®ßi hái cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu phï hîp ®Ó ®¶m b¶o sù c«ng b»ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu; khuyÕn khÝch s¶n xuÊt vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu. Sù gia nhËp vµo c¸c tæ chøc trong khu vùc nh­ ASEAN vµ sù tham gia hiÖp ®Þnh AFTA vµ gÇn ®©y nhÊt lµ viÖc ViÖt Nam ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi Mü ®ang ®Æt ra nhiÒu vËn héi cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, nh­ng còng ®Æt ra nhiÒu th¸ch thøc mµ chóng ta thùc sù ph¶i nç lùc th× míi ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn mong muèn. Th¸ch thøc tr­íc m¾t lµ chóng ta ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c¾t gi¶m thuÕ quan víi nhiÒu mÆt hµng theo yªu cÇu cña CEPT trong ch­¬ng tr×nh cña AFTA. Ch­¬ng tr×nh nµy ®ßi hái ta ph¶i cã nh÷ng thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cho phï hîp. Qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ë kh¾p c¸c ch©u lôc, c¸c khu vùc cña thÕ giíi, kÐo theo sù tham gia ngµy cµng m¹nh mÏ thËm chÝ cña c¸c n­íc chËm tiÕn nhÊt. Sù hoµ nhËp quèc tÕ nµy ®ßi hái ph¶i cã sù thèng nhÊt ngµy cµng réng r·i nh÷ng luËt lÖ quèc tÕ trong hîp t¸c ph¸t triÓn. Sù hoµ nhËp tÊt yÕu cña ViÖt Nam vµo hîp t¸c khu vùc vµ quèc tÕ còng ®ang ®Æt ra nhiÖm vô thÝch hîp ho¸ c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý ph¸t triÓn kinh tÕ, trong ®ã ®Æc biÖt nhÊn m¹nh chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu, ®èi víi c¸c ®iÒu kiÖn vµ th«ng lÖ chung cña thÕ giíi. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tÕ trªn chóng t«i thùc hiÖn bµi viÕt nµy víi tiªu ®Ò: “HOµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi”. Môc ®Ých cña bµi viÕt lµ lµm sao ®Ó chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ta phï hîp víi chÝnh s¸ch thuÕ cña khu vùc vµ thÕ giíi. Bµi viÕt ®­îc chia lµm ba phÇn: PhÇn mét: ThuÕ vµ chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam hiÖn nay. PhÇn hai: Thùc tr¹ng vµ h¹n chÕ cña chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. PhÇn ba(phÇn chÝnh): Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi hiÖn nay. Bµi viÕt ®­îc thùc hiÖn d­íi sù h­íng dÉn cña thÇy c« gi¸o. Do thêi gian cã h¹n vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ chÝnh v× thÕ bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thµy c« gi¸o ®Ó bµi viÕt sau ®­îc thùc hiÖn tèt h¬n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!. Néi dung I. ThuÕ vµ chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu ë ViÖt Nam hiÖn nay. 1. ThuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ t¸c dông cña nã. ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu ph¸t sinh khi cã sù chuyÓn dÞch hµng ho¸ qua cöa khÈu vµ qua khu chÕ xuÊt. §èi t­îng nép thuÕ lµ tÊt c¶ hµng ho¸ ®­îc phÐp xuÊt nhËp khÈu qua biªn giíi vµ hµng ho¸ ngoµi thÞ tr­êng mua b¸n víi khu chÕ xuÊt. Hµng vËn chuyÓn qu¸ c¶nh, hµng chuyÓn khÈu vµ hµng nh©n ®¹o kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ. ThuÕ xuÊt nhËp khÈu lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tµi chÝnh mµ c¸c n­íc dïng ®Ó can thiÖp vµo ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. ThuÕ xuÊt nhËp khÈu thùc chÊt lµ mét kho¶n thu b¾t buéc ®iÒu tiÕt vµo gi¸ cña c¸c hµng ho¸, dÞch vô ®­îc trao ®æi bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia mµ chñ së h÷u chóng ph¶i nép thuÕ cho nhµ n­íc. ThuÕ chÝnh lµ nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch nhµ n­íc. Th«ng th­êng nguån thu tõ thuÕ chiÕm tõ 60 - 90% ng©n s¸ch. Cho nªn thuÕ th­êng trë nªn lµ mét c«ng cô quan träng cña chÝnh phñ gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc ®iÒu chØnh c¸c mÊt c©n ®èi lín trong nÒn kinh tÕ; gãp phÇn khuyÕn khÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ; khuyÕn khÝch c¹nh tranh vµ më réng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®éng viªn khai th¸c tµi nguyªn lao ®éng, nguyªn nhiªn vËt liÖu trong n­íc; kÝch thÝch khai th¸c nguån vèn tõ n­íc ngoµi; më réng giao l­u hµng ho¸... Ngoµi ra, thuÕ cßn cã t¸c dông gãp phÇn b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi, b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ... ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng n­íc mµ hÖ thèng thuÕ ch­a ph¸t triÓn th× thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®­îc xem lµ mét nguån thu quan träng trong ng©n s¸ch cña chÝnh phñ. Khèi l­îng thuÕ nhËp khÈu chiÕm tû träng lín nhÊt trong toµn bé nguån thu cña n­íc ta, do ®Æc ®iÓm lµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cßn non yÕu vµ tiªu thô l¹i theo khuynh h­íng chuéng ®å ngo¹i. Nªn tèc ®é nhËp khÈu lu«n t¨ng nhanh h¬n tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v× vËy thuÕ nhËp khÈu cµng trë nªn quan träng. ThuÕ nhËp khÈu b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, n©ng ®ì c¸c ngµnh c«ng nghiÖp non trÎ trong n­íc, ®¶m b¶o c¸c cam kÕt víi chÝnh phñ n­íc ngoµi, lµ c«ng cô ®Ó nhµ n­íc thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc lín liªn quan tíi th­¬ng m¹t quèc tÕ. ThuÕ xuÊt nhËp khÈu cßn cã t¸c dông khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tham gia tÝch cùc vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu... 2. ChÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam hiÖn nay. Trong nh÷ng n¨m qua, chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®· tõng b­íc ®­îc ®æi míi ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ chñ tr­¬ng më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña Nhµ n­íc ta. Nhê ®ã, chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®· gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, thùc hiÖn chñ tr­¬ng t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, dÇn trë thµnh c«ng cô qu¶n lý vÜ m«, khuyÓn khÝch ®Èy m¹nh ho¹t ®«ng xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi chÝnh s¸ch më cöa, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta trong t×nh h×nh míi. Theo quy ®Þnh t¹i LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®­îc söa ®æi vµo n¨m 1993 vµ gÇn ®©y t¹i kú häp thø X (th¸ng 4, th¸ng 5/ n¨m 1998) th× biÓu thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ta bao gåm hai lo¹i thuÕ suÊt lµ thuÕ suÊt ­u ®·i vµ thuÕ xuÊt phæ th«ng. ThuÕ suÊt ­u ®·i ®­îc ¸p dông cho hµng nhËp khÈu tõ c¸c n­íc cã ký c¸c ®iÒu kho¶n ­u ®·i trong quan hÖ bu«n b¸n víi ViÖt Nam víi ®iÒu kiÖn ph¶i ghi râ tõng mÆt hµng, sè l­îng, møc thuÕ suÊt ­u ®·i cô thÓ. ThuÕ suÊt th«ng th­êng ®­îc ¸p dông chung cho c¸c lo¹i hµng ho¸ nãi chung kh«ng phô thuéc vµo xuÊt xø cña hµng ho¸ tõ n­íc nµo, hµng ho¸ tõ mäi n­íc dïng chung mét møc thuÕ. §Ó khuyÕn khÝch xuÊt nhËp khÈu, ®Æc biÖt ®èi víi viÖc nhËp khÈu hµng ho¸ phôc vô cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cßn qui ®Þnh c¸c tr­êng hîp ®­îc miÔn gi¶m vµ hoµn l¹i thuÕ. II. Thùc tr¹ng vµ h¹n chÕ cña chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay cña ViÖt Nam. Tr­íc yªu cÇu cña t×nh h×nh míi, ®Æc biÖt lµ bè trÝ l¹i c¬ cÊu kinh tÕ, t¨ng c­êng më réng h¬n n÷a quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi c¸c n­íc, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu th× chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña n­íc ta ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ nh­: Ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu; Ch­a phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn; Ch­a phï hîp víi th«ng lÖ vµ c¸c nguyªn t¾c cña c¸c tæ chøc quèc tÕ mµ n­íc ta ®· vµ sÏ héi nhËp; Trong tæ chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cßn nhiÒu bÊt cËp. Trong nh÷ng n¨m qua mÆc dï chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®· cã nhiÒu thay ®æi, tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu nh÷ng ®iÓm ch­a hîp lý. Cô thÓ nh­ sau: 1. BiÓu thuÕ: ViÖc ban hµnh biÓu thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu (xuÊt nhËp khÈu) hiÖn hµnh lµ ch­a phï hîp: thuÕ suÊt dµn tr¶i qu¸ réng, thuÕ xuÊt nhËp khÈu do ph¶i g¸nh chÞu nhiÒu môc tiªu bao gåm c¶ kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ x· héi, cho chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu n»m trong hÖ thèng thuÕ víi tÝnh chÊt lµ mét c«ng cô ®iÒu tiÕt trong tay nhµ n­íc. Do vËy, mµ c¬ cÊu thuÕ trë lªn qu¸ phøc t¹p, trïng l¾p nhiÒu møc thuÕ qui ®Þnh qu¸ chi tiÕt. Mét vµi møc thuÕ rÊt s¸t nhau, ®Æc biÖt lµ thuÕ nhËp khÈu nh­: 0,5%, 1%, 2% vµ 3%, 5%, 6% vµ 7%, 10% vµ 11%, 15% vµ 16%, 38% vµ 40%... cã thÓ hiÖn cã nhiÒu møc thuÕ chi tiÕt nh­ thÕ lµ do ph¶i thùc hiÖn nhiÒu môc tiªu lµm kinh tÕ - x· héi, nhiÒu tr­êng hîp thuÕ b¶o hé ®Õn tõng doanh nghiÖp s¶n xuÊt hoÆc tõng doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong tõng nhãm doanh nghiÖp trong n­íc. §iÒu nµy lµm cho biÓu thuÕ mÊt tÝnh trung lËp cña nã. Qu¸ nhiÒu møc thuÕ suÊt lµm cho c¬ cÊu thuÕ phøc t¹p mét c¸ch kh«ng cÇn thiÕt. ThuÕ dµn tr¶i lµ cã h¹i - thËm chÝ tai h¹i h¬n møc thuÕ suÊt cao nh­ng thèng nhÊt - v× chóng cã thÓ ®­a nguån vèn vµo ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶. ViÖc ban hµnh biÓu thuÕ nhËp khÈu hiÖn nay cã qu¸ nhiÒu møc thuÕ suÊt d­íi 5% lµm cho kÕt qu¶ thu vµo ng©n s¸ch bÞ h¹n chÕ, dån g¸nh nÆng vÒ yªu cÇu ®éng viªn ng©n s¸ch nhµ n­íc cho c¸c mÆt hµng kh¸c. BiÓu thuÕ nhËp nhÈu mÆc dï quy ®Þnh theo khung thuÕ suÊt t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qui ®Þnh møc thuÕ suÊt cô thÓ ®­îc linh ho¹t nh­ng l¹i dÉn ®Õn thiÕu æn ®Þnh, lµm cho doanh nghiÖp thiÕu yªn t©m trong viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu. 2. ThuÕ nhËp khÈu bao gåm nhiÒu thø thuÕ, c¶ thuÕ doanh thu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ VAT cho nªn thuÕ suÊt rÊt cao (nh­ r­îu- bia tõ 100 - 150%, «t« tõ 50% - 200%...). Tuy cã thuËn tiÖn lµ tËp trung nh­ng kh«ng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, dÔ bÞ hiÓu lÇm lµ h¹n chÕ hµng n­íc ngoµi nhËp khÈu vµo ViÖt Nam. 3. ThuÕ suÊt cao vµ qu¸ cao ®¸nh vµo mét sè mÆt hµng tiªu dïng trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt ch­a ®ñ ®· khuyÕn khÝch t×nh tr¹ng bu«n lËu vµ trèn thuÕ cña c¸c doanh nghiÖp trë lªn rÊt m¹nh. NhiÒu ph­¬ng thøc trèn thuÕ ®­îc sö dông kÓ c¶ hèi lé c¸n bé H¶i Quan vµ kÕt hîp víi nhiÒu hiÖn t­îng tiªu cùc kh¸c. BiÓu thuÕ nhËp khÈu cµng cã nhiÒu tÇng nÊc, nhiÒu sù ph©n biÖt chiÕu cè theo môc tiªu hç trî ph¸t triÓn kinh tÕ hay h¹n chÕ tiªu thô ®Òu lµ chç dùa cho hiÖn t­îng tiªu cùc. ViÖc gi¶m xuÊt nhËp khÈu tiÓu ng¹ch ®· phÇn nµo h¹n chÕ hiÖn t­îng tiªu cùc theo c¸c cöa khÈu biªn giíi rÊt khã kiÓm so¸t. 4. Mét vÊn ®Ò n÷a lµ viÖc ban hµnh biÓu thuÕ víi nhiÒu møc thuÕ suÊt cao, thÊp cßn c¨n cø vµo môc ®Ých sö dông chø kh«ng theo tÝnh chÊt hµng ho¸. V× vËy nhiÒu mÆt hµng cã cïng tÝnh chÊt nh­ng môc ®Ých sö dông kh¸c nhau cã thuÕ suÊt nhËp khÈu chªnh lÖch kh¸ lín nh­: xe ®ua (thuÕ suÊt lµ 5%), xe ®¹p th­êng (70%), «t« 4 chç (200%), xe cøu th­¬ng (0%)... Cho nªn nhiÒu doanh nghiÖp ®· lîi dông ®iÒu nµy mµ thùc hiÖn hµnh vi gian lËn th­¬ng m¹i, trèn thuÕ. Thñ thuËt quan träng nhÊt ®Ó trèn thuÕ lµ h¹ thÊp gi¸ trÞ hµng nhËp khÈu ®Ó h¹ thÊp gi¸ trÞ tÝnh thuÕ hay h¹ quy c¸ch kª khai ®Ó h­ëng møc thuÕ suÊt thÊp h¬n ®· trë thµnh phæ biÕn ®èi víi hµng ho¸ cã ®¬n gi¸ lín vµ thuÕ suÊt cao nh­: xe h¬i, r­îu m¹nh... §iÓn h×nh nh­ lµ c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu xe t¶i nhÑ nh­ng nguy trang d­íi h×nh thøc lµ nhËp khÈu xe ®«ng l¹nh chuyªn dông ®Ó trèn thuÕ tõ 60% xuèng cßn 10% hay xe «t« du lÞch th× ®­îc l¾p thªm ®Ìn, cßi thµnh xe cøu th­¬ng ®Ó ®­îc hoµn thuÕ... 5. ThuÕ chång lªn thuÕ ®­îc thÓ hiÖn ë viÖc thuÕ ®¸nh trªn gi¸ CIF vµ thuÕ ®¸nh trªn phô thu, cô thÓ nh­ sau: vÝ dô khi mét Cty xuÊt khÈu g¹o víi gi¸ FOB (hµng giao t¹i c¶ng ViÖt Nam) kho¶ng 250USD/MT, th× ph¶i ®ãng thÕ suÊt lµ 1% tøc lµ 25USD. Nh­ng nÕu C«ng ty ®ã xuÊt khÈu víi gi¸ CIF (hµng ®­a ®Õn tËn c¶ng n­íc ng­êi b¸n) th× gi¸ hµng céng thªm phÝ vËn chuyÓn lµ 40USD/MT, do ®ã gi¸ thµnh xuÊt lµ 290USD/MT, víi thuÕ suÊt xuÊt khÈu lµ 1% tøc 29USD. Nh­ vËy nhµ xuÊt khÈu bÞ thiÖt 4USD chi phÝ vËn chuyÓn, ®¬n vÞ VËn t¶i biÓn còng ph¶i ®ãng thuÕ doanh thu trªn 40USD ®ã. Vµ ®¬n vÞ b¶o hiÓm còng ®ãng thuÕ doanh thu khi h­ëng phÝ b¶o hiÓm vËn chuyÓn qua biÓn do ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu ®ãng. Nh­ vËy mét tÊn g¹o xuÊt khÈu víi gi¸ CIF th× ®ãng thuÕ lµ 29USD, vµ ®¬n vÞ vËn chuyÓn, ®¬n vÞ b¶o hiÓm còng ®ãng thuÕ n÷a. Trong ®ã, ®¬n vÞ xuÊt khÈu chÞu thiÖt thßi nhÊt, cho nªn hä chØ b¸n víi gi¸ FOB cho cã lîi. NÕu ®¬n vÞ xuÊt khÈu víi gi¸ FOB th× ®¬n vÞ VËn t¶i vµ B¶o hiÓm ViÖt Nam thÊt thu do ®ã ng©n sachs nhµ n­íc còng thÊt thu, chÝnh ®iÒu nµy cÇn ph¶i nghiªn cøu söa ®æi. ë ViÖt Nam kh«ng ph¶i c«ng ty nµo còng muèn xuÊt theo gi¸ CIF. Mét sè c«ng ty sî rñi ro khi vËn t¶i qua ®­êng biÓn nªn chØ xuÊt theo gi¸ FOB. Nh­ng mét khi ngµnh b¶o hiÓm ho¹t ®éng m¹nh, th× sè C«ng ty xuÊt khÈu theo gi¸ CIF sÏ nhiÒu h¬n (v× gi¸ CIF ®a sè lµ ®­îc gi¸ h¬n gi¸ FOB). NÕu chÝnh s¸ch thuÕ kh«ng kÞp thêi ®­îc söa ®æi ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu theo gi¸ CIF, vµ khuyÕn khÝch ngµnh b¶o hiÓm ph¸t triÓn th× nguån thu ng©n s¸ch sÏ bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu. 6. Quy ®Þnh trong viÖc nép thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu, phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ hoµn tr¶ thuÕ xuÊt khÈu còng cßn h¹n chÕ, bÊt hîp lý. víi biÓu thuÕ tõ 30 - 45% cho nh÷ng l« hµng nguyªn liÖu, phô liÖu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, trong thêi gian nép thuÕ 30 ngµy th× c¬ së s¶n xuÊt sÏ kh«ng cã ®ñ vèn ®Ó t¹m øng nép thuÕ, v× khi nguyªn liÖu vÒ, c¬ së ph¶i lo triÓn khai s¶n xuÊt trong thêi gian vµi th¸ng thËm chÝ cã l« kÐo dµi tíi nöa n¨m. ViÖc thùc hiÖn thuÕ xuÊt nhËp khÈu tiÓu ng¹ch biªn giíi cßn bÊt hîp lý. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë chç: th«ng th­êng th× c¸c mÆt hµng ViÖt Nam xuÊt sang Trung Quèc lµ nh÷ng mÆt hµng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh­ than sè 11, 12; chuèi xanh, tiªu, ®iÒu, ít, dõa... Víi sè l­îng Ýt, kÐm chÊt l­îng nh÷ng mÆt nµy khã xuÊt khÈu theo con ®­êng chÝnh ng¹ch, mµ chØ phï hîp víi h×nh thøc xuÊt khÈu tiÓu ng¹ch. Nh­ng xuÊt khÈu tiÓu ng¹ch ph¶i chÞu mét møc thuÕ suÊt lµ 5%, cao h¬n xuÊt khÈu chÝnh ng¹ch... ChÝnh thuÕ nhËp khÈu ®¸nh vµo hµng nguyªn liÖu ®Çu vµo ®· lµm t¨ng gi¸ c¶ hµng ho¸ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu trong n­íc, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh hµng ho¸ cña ta trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Nh­ vËy thuÕ suÊt ®ã lµ mét lùc c¶n k×m h·m xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. HiÖn nay, ViÖt Nam ®· ký kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi nhiÒu n­íc, trong ®ã cã ®iÒu kho¶n dµnh cho nhau ­u ®·i tèi huÖ quèc vÒ thuÕ nhËp khÈu (MFN) nh­ng kh«ng ghi râ tõng mÆt hµng víi sè l­îng cô thÓ. Do ®ã, trªn thùc tÕ, BiÓu thuÕ nhËp khÈu hiÖn hµnh cña ViÖt Nam chØ cã duy nhÊt mét lo¹i thuÕ suÊt ¸p dông phæ cËp cho tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ kh«ng ph©n biÖt nguån gèc xuÊt xø hoÆc t×nh huèng ¸p dông. H¬n n÷a, ViÖt nam ®· tham gia khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), DiÔn ®µn kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng(APEC), vµ s¾p tíi sÏ lµ thµnh viªn cña Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) nªn trong quan hÖ th­¬ng m¹i víi c¸c n­íc thµnh viªn cña c¸c tæ chøc nµy vµ mét sè n­íc ViÖt Nam cã chung biªn giíi, ViÖt Nam ®·, ®ang vµ sÏ cã nh÷ng tho¶ thuËn ­u ®·i riªng. Nh­ vËy qui ®Þnh vÒ thuÕ suÊt ­u ®·i cña luËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu hiÖn hµnh ch­a cô thÓ, ch­a phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vÒ ­u ®·i tèi huÖ quèc (MFN). §Æc biÖt míi ta ®· ký hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng víi Mü, do ®ã hµng ho¸ cña ta sÏ th©m nhËp dÔ dµng h¬n vµo thÞ tr­êng n­íc Mü - mét thÞ tr­êng lín, giÇu vµ quan träng vµo bËc nhÊt thÕ giíi. H¬n n÷a, qua hiÖp ®Þnh nµy ViÖt Nam còng sÏ ký ®­îc hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i víi nhiÒu n­íc kh¸c n÷a. Nh­ vËy, qui ®Þnh vÒ thuÕ suÊt ­u ®·i cña luËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu hiÖn hµnh kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam hiÖn nay còng nh­ trong thêi gian tíi. Do ®ã cÇn ph¶i hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ta cho phï hîp víi chÝnh s¸ch thuÕ cña khu vùc vµ thÕ giíi. III. C¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi hiÖn nay. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, viÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cÇn ph¶i thùc hiÖn theo nh÷ng môc tiªu, ph­¬ng h­íng sau: ChÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu ph¶i lµ c«ng cô thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ h­íng ngo¹i, h­íng vÒ xuÊt khÈu phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trë thµnh c«ng cô ®Þnh h­íng vµ hç trî ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ cña ViÖt Nam ®­îc x¸c ®Þnh lµ cã lîi thÕ c¹nh tranh trong th­¬ng m¹i khu vùc vµ thÕ giíi. §iÒu nµy ®ßi hái b¶o hé cã chän läc, hîp lý chø kh«ng trµn lan, chung chung nh­ tr­íc ®©y. Chøc n¨ng h­íng dÉn tiªu dïng, t¨ng cho ng©n s¸ch cña thuÕ nµy ®­îc chuyÓn cho thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ thuÕ VAT ®Ó phï hîp víi thÐ gi¸ trÞ gia t¨ng míi ban hµnh vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt sÏ ®­îc bæ sung trong thêi gian tíi. ChÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cÇn b¶o hé cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong n­íc, nh­ng kh«ng c¶n trë cho më réng bu«n b¸n, ®Çu t­ gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc ASEAN, vµ sù tham gia cña ta vµo WTO. ChÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ChÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh trong ®iÒu kiÖn míi, ®ång thêi b¶o ®¶m qu¶n lý tèt ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch tõ hoatj ®éng xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi c¶i c¸ch toµn diÖn hÖ thèng thuÕ n­íc ta hiÖn nay. §Ó phï hîp víi néi dung nµy, cÇn bæ sung nh÷ng quy ®Þnh vÒ gi¸ tÝnh thuÕ, kª khai, nép thuÕ, thêi h¹n nép thuÕ mét c¸ch râ rµng, chÆt chÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp dÔ dµng x¸c ®Þnh ®­îc nghÜa vô thuÕ cña m×nh vµ thùc hiÖn nép thuÕ ®Çy ®ñ nghiªm tóc theo ®óng luËt ®Þnh. §ång thêi ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn viÖc tæ chøc, qu¶n lý thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ, gi¶m thiÓu nh÷ng phiÒn hµ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi th× ®ßi hái chÝnh s¸ch thuÕ ®ã ph¶i phï hîp víi yªu cÇu cña héi nhËp kinh tÕ, th«ng lÖ quèc tÕ chèng l¹i thñ ®o¹n c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh cña n­íc ngoµi. Tham gia vµo c¸c khèi liªn kÕt kinh tÕ, chóng ta ®· ký c¸c cam kÕt vÒ ­u ®·i thuÕ nhËp khÈu, ­u ®·i tèi huÖ quèc trong hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc, ­u ®·i ®Æc biÖt víi c¸c n­íc ASEAN, APEC, EU trong thêi gian qua vµ c¸c cam kÕt trong thêi gian tíi víi c¸c n­íc thµnh viªn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) vµ míi ®©y lµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü. C¸c cam kÕt nµy lµ c¬ së ph¸p lý, còng nh­ thÓ hiÖn râ rµng chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu ®­îc ph©n biÖt theo møc ®é quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc, t¹o thuËn lîi cho ®µm ph¸n vÒ thuÕ víi c¸c n­íc khu vùc vµ thÕ giíi. V× vËy chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu còng cÇn ph¶i quy ®Þnh c¸c møc thuÕ suÊt kh¸c nhau. §ång thêi, ®Ó t¨ng c­êng c¸c c«ng cô ph¸p lý b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ trong ®iÒu kiÖn tù do ho¸ th­¬ng m¹i hiÖn nay, thuÕ xuÊt nhËp khÈu cÇn ®­îc bæ nh÷ng quy ®Þnh vÒ c¸c møc thuÕ suÊt t¹m thêi ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp n­íc nµo ®ã sö dông nh÷ng biÖn ph¸p c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, hoÆc cã nh÷ng ph©n biÖt ®èi sö trong bu«n b¸n víi ViÖt Nam. Tõ nh÷ng môc tiªu, ph­¬ng h­íng c¬ b¶n nªu trªn, viÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu cÇn ph¶i tËp trung vµo c¶ néi dung, tæ chøc thùc hiÖn vµ ¸p dông ®ång bé c¸c lo¹i thuÕ kh¸c nhau: 1. §èi víi thuÕ xuÊt khÈu. Trong viÖc hoµn thiÖn, söa ®æi biÓu thuÕ xuÊt khÈu hiÖn hµnh th× chÝnh phñ nªn bá viÖc thu thuÕ xuÊt khÈu. Bá thuÕ xuÊt khÈu sÏ hç trî cho hµng ho¸ ViÖt Nam kh¶ n¨ng c¹nh tranh t¹i thÞ tr­êng n­íc ngoµi. MÆc dï bá thuÕ xuÊt khÈu sÏ gi¶m nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, nh­ng bï l¹i ChÝnh phñ sÏ thu ®­îc c¸c kho¶n thuÕ kh¸c do ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ më réng xuÊt khÈu. HoÆc Ýt ra th× ChÝnh phñ còng nªn thu hÑp diÖn c¸c mÆt hµng chÞu thuÕ. NÕu cã ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu th× chØ nªn ®¸nh thuÕ ®èi víi c¸c s¶n phÈm thËt cÇn thiÕt, thuÕ cã kh¶ n¨ng h¹n chÕ hoÆc cã kh¶ n¨ng thu ®­îc nh­: nh÷ng mÆt hµng lµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt trong n­íc, nh÷ng tµi nguyªn kho¸ng s¶n kh«ng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, nh÷ng s¶n phÈm cã thÞ tr­êng æn ®Þnh. Tr­íc m¾t xin bá thuÕ xuÊt khÈu ®èi víi nhãm mÆt hµng h¶i s¶n ®Ó hç trî thªm trong xuÊt khÈu vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ngµnh nghÒ khai th¸c, ®¸nh b¾t, nu«i trång thuû, h¶i s¶n, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Trong t­¬ng lai, cïng víi viÖc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam th× sè mÆt hµng bÞ ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu cßn tiÕp tôc gi¶m. 2. §èi víi thuÕ nhËp khÈu. ViÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cÇn h­íng vµo nh÷ng vÊn ®Ò sau: Mét lµ, x©y dùng c¸c møc b¶o hé kh¸c nhau cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc, nh»m b¶o vÖ, hç trî tèi ®a cho c¸c ngµnh cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu, kh¾c phôc t×nh tr¹ng b¶o hé trµn lan lµm cho nÒn kinh tÕ kÐm hiÖu qu¶. Hai lµ, gi¶m møc thuÕ nhËp khÈu hiÖn nay xuèng cßn bèn hoÆc n¨m møc. Sù chªnh lÖch gi÷a c¸c møc lµ do yªu cÇu yªu cÇu b¶o hé ®èi víi tõng ngµnh s¶n xuÊt. NÕu b¶o hé ë møc 1 lµ d­íi 10%, th× ë møc 2 lµ 20%, møc 3 lµ 30%, møc 4 vµ møc 5 lµ 40% vµ 50%. ThuÕ suÊt cao tèi ®a chØ nªn chØ nªn chiÕm kho¶ng trªn d­íi 10% tæng danh môc hµng nhËp khÈu chÞu thuÕ. Vµ ®Ó phï víi yªu cÇu héi nhËp ta ph¶i gi¶m dÇn møc thuÕ cao nhÊt vµ gi¶m sè l­îng møc thuÕ. VÒ l©u dµi møc thuÕ phï hîp víi yªu cÇu cña AFTA lµ tõ 0 - 5%, nh­ng tr­íc m¾t ta ph¶i gi¶m dÇn. §èi víi c¸c mÆt hµng mµ chóng ta kh«ng cã tiÒm n¨ng lîi thÕ vµ ch­a cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong nh÷ng n¨m s¾p tíi, nh÷ng mÆt hµng lµ nguyªn liÖu vËt t­ quan träng vµ chñ yÕu cho s¶n xuÊt cña c¸c ngµnh cã thÕ m¹nh c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu hoÆc lµ thiÕt bÞ ®Æc biÖt chuyªn dïng cho c¸c ngµnh quèc phßng, an ninh, y tÕ, giao th«ng, n«ng nghiÖp, cÇn x©y dùng c¸c møc thuÕ nhËp khÈu thÊp tõ 0% ®Õn 5%. Cïng víi viÖc thu hÑp ®Õn møc tèi cÇn thiÕt diÖn mÆt hµng cã møc thuÕ suÊt 0%, cÇn gi¶m bít diÖn mÆt hµng miÔn thuÕ nhËp khÈu, theo h­íng chØ miÔn thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu cho mét sè tr­êng hîp theo th«ng lÖ quèc tÕ. Víi viÖc gi¶m sè l­îng møc thuÕ nhËp khÈu, cã nh÷ng mÆt hµng th× t¨ng thuÕ nhËp khÈu, cã nh÷ng mÆt hµng nhËp khÈu th× gi¶m thuÕ. §èi víi nh÷ng mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã thÕ m¹nh c¹nh tranh vµ xuÊt khÈu ®­îc th× t¨ng møc thuÕ s¸t thuÕ nhËp khÈu, cßn ®èi víi nh÷ng mÆt hµng sÏ t¨ng thuÕ tiªu thô, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hoÆc chuyÓn sang thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ VAT, hoÆc c¸c mÆt hµng mµ møc thuÕ nhËp khÈu hiÖn hµnh qu¸ cao qu¸ møc cÇn thiÕt th× gi¶m møc thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu. §iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ViÖt Nam hoµ nhËp vµo hÖ thèng thuÕ quan cña c¸c n­íc ASEAN trong thêi gian tíi vµ thùc hiÖn ®¶m b¶o nguån thu cho ng©n s¸ch. Ba lµ, cã thÓ ¸p dông mét ph­¬ng ph¸p kh¸c trong viÖc söa ®æi biÓu thuÕ nhËp khÈu ®Ó cho nã phï hîp víi c¸c quy ®Þnh quèc tÕ mµ n­íc ta ®· vµ sÏ cam kÕt thùc hiÖn, ®Ó ¸p dông trong c¸c tr­êng hîp kh¸c nhau tuy thuéc vµo møc ®é quan hÖ gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc, t¹o thuËn lîi trong ®µm ph¸n vÒ thuÕ, chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu nªn quy ®Þnh 3 lo¹i thuÕ suÊt ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu ®ã lµ thuÕ suÊt phæ th«ng, thuÕ suÊt ­u ®·i, thuÕ suÊt t¹m thêi. Trong ®ã: ThuÕ suÊt phæ th«ng (thuÕ suÊt tiªu chuÈn) lµ møc thuÕ suÊt ®Ó ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu cña c¸c n­íc kh«ng cã quan hÖ, tho¶ thuËn song ph­¬ng hoÆc ®a ph­¬ng vÒ thuÕ quan víi ViÖt Nam. ThuÕ suÊt t¹m thêi lµ lo¹i thuÕ suÊt do chÝnh phñ quy ®Þnh ®Ó ¸p dông trong thêi gian nhÊt ®Þnh, nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc trong nh÷ng tr­êng hîp s¶n xuÊt trong n­íc bÞ thiÖt h¹i do nh÷ng t¸c ®éng cña hµng nhËp khÈu. §ã lµ tr­êng hîp: hµng n­íc ngoµi ¸p dông chÝnh s¸ch trî gi¸ nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam do m«tk n­íc ®ang cã chÝnh s¸ch h¹n chÕ hµng nhËp cña ViÖt Nam; hµng cña n­íc ngoµi cè t×nh b¸n ph¸ gi¸ vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam; hµng cña n­íc ngoµi h¹n chÕ xuÊt khÈu nh­ng ViÖt Nam l¹i rÊt cÇn nhËp khÈu. ThuÕ suÊt nµy cã thÓ cao h¬n hoÆc thÊp h¬n thuÕ suÊt phæ th«ng. ThuÕ suÊt ­u ®·i: nh­ ®· nªu ë trªn th× thuÕ suÊt ­u ®·i lµ lo¹i thuÕ suÊt ®­îc ¸p dông cho hµng nhËp khÈu tõ c¸c n­íc cã ký c¸c ®iÒu kho¶n ­u ®·i trong quan hÖ bu«n b¸n víi ViÖt Nam víi ®iÒu kiÖn ph¶i ghi râ tõng mÆt hµng, sè l­îng, møc thuÕ suÊt ­u ®·i cô thÓ. 3. VÒ miÔn, gi¶m thuÕ: Trong ®iÒu kiÖn më cña, thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn. Nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng qui ®Þnh xÐt miÔn, gi¶m thuÕ cho mét sè tr­êng hîp. §iÒu ®ã lµ cÇn thiÕt, song c¸c quy ®Þnh ch­a thÊt cô thÓ, chÆt chÏ. V× vËy, trong viÖc quy ®Þnh miÔn thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu cÇn ghi râ h¬n ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ liªn quan tíi khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi, phôc vô liªn doanh liªn kÕt. 4. Thùc hiÖn ®ång bé thuÕ xuÊt nhËp khÈu víi thuÕ VAT, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµ c¸c s¾c thuÕ kh¸c. Cho ®Õn nay, do tr×nh ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ n­íc ta ë møc ®é thËp, c¸c ngµnh kinh tÕ ch­a ®¹t ®­îc tr×nh ®é ph¸t triÓn ®ång ®Òu thÓ hiÖn ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ tû lÖ lîi nhuËn, ®ßi hái nh÷ng møc ®é kh¸c nhau vÒ sù trî gióp cña Nhµ n­íc, vÒ b¶o hé, vÒ ®iÒu tiÕt. Trong ®iÒu kiÖn nh­ vËy, chÝnh s¸ch thuÕ bÞ chi phèi vµ ch­a thÓ tÝnh to¸n vÒ c¸c møc thuÕ suÊt dùa trªn møc lîi nhuËn binhf qu©n trong c¸c ngµnh. ViÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp ®ßi hái chóng ta ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng thuÕ trung lËp thÓ hiÖn râ nhÊt ë viÖc ®¬n gi¶n c¸c møc thuÕ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph©n bæ c¸c nguån lùc mét c¸ch hîp lý, khuyÕn khÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc cã lîi thÕ so s¸nh, cã thÓ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®­îc víi hµng ho¸ c¸c n­íc. Mét hÖ thèng thuÕ trung lËp vµ râ rµng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thu ngoµi, kh¬i trong. ViÖc ®¬n gi¶n c¸c møc thuÕ suÊt nµy cÇn ®­îc thùc hiÖn cô thÓ víi tõng s¾c thuÕ. Cïng víi viÖc gi¶m sè l­îng c¸c møc thuÕ suÊt vµ gi¶m dÇn thuÕ suÊt cña thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu nh­ ®· tr×nh bµy trªn ®©y, cÇn nhanh chong më réng thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, ¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ tiÕn tíi ¸p dông thuÕ thu nhËp d©n c­... Víi c¸c biÖn ph¸p nh­ vËy, th× nguån thu cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc bÞ gi¶m sót do gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu sÏ phÇn nµo ®­îc bï ®¾p l¹i b»ng c¸c lo¹i thuÕ kh¸c. 5. §æi míi c«ng t¸c tæ chøc, qu¶n lý thi hµnh chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu. Nh÷ng néi dung vÒ chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu nªu trªn kh«ng thÓ thùc hiÖn tèt nÕu c«ng t¸c tæ chøc, kiÓm tra viÖc thi hµnh c¸c chÝnh s¸ch, luËt ph¸p vÒ thuÕ xuÊt nhËp khÈu kh«ng ®­îc ®æi míi, hoµn thiÖn. V× vËy, trong viÖc x©y dùng luËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu, cÇn gi¶m tèi ®a viÖc giao cho c¸c bé chøc n¨ng ®­a ra nh÷ng quy ®Þnh h­íng dÉn thùc hiÖn luËt. ViÖc söa ®æi, bæ sung hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu mét c¸ch th­êng xuyªn kÞp thêi lµ cÇn thiÕt, ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh thay ®æi cña thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Tuy nhiªn cÇn cã thêi gian cho c¸c doanh nghiÖp thÝch kÞp thêi, trn¸h g©y ra cho doanh nghhiÖp, Nhµ n­íc mét c¸ch kiªn quyÕt h¬n n÷a viÖc c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®Ó ®¶m b¶o nh÷ng chÝnh s¸ch ®óng ®· cã trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu nãi chung, chÝnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu nãi riªng ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm minh. KÕt luËn ThuÕ xuÊt nhËp khÈu lµ mét ph¹m trï kinh tÕ lÞch sö. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña s¾c thuÕ nµy g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng vµ Nhµ n­íc. Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn sÏ thóc ®Èy sù hoµn thiÖn cña c¸c quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh quan hÖ nµy. Do ®ã, cïng víi sù tiÕn bé cña ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam, viÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt nhËp khÈu lµ xu h­íng tÊt yÕu kh¸ch quan cña thêi ®¹i./. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh th­¬ng m¹i quèc tÕ ChÝnh s¸ch thuÕ trong kÕ hoÆch 5 n¨m 1996-2000 T¹p chÝ: + Ng©n hµng + Tµi chÝnh + Th­¬ng m¹i + Kinh tÕ & ph¸t triÓn + Ph¸t triÓn kinh tÕ + Th«ng tin khoa häc tµi chÝnh + C«ng nghiÖp nhÑ + Kinh tÕ vµ Dù b¸o ...