Kéo dài thời gian nuôi con 6 tháng bằng sữa mẹ góp phần nâng cao chất lượng dân số Việt Nam

48 Diễn đàn chính sách y tế ĐặT VấN Đề Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã khẳng định: “Xây dựng chiến lược quốc gia về nâng cao sức khoẻ, tầm vóc con người Việt Nam, tăng tuổi thọ và cải thiện chất lượng giống nòi”. Pháp lệnh số 06/2003/PL- UBTVQH11 ngày 09 tháng 01 năm 2003 của ủy ban thường vụ Quốc hội cũng nêu rõ: “Nâng cao chất lượng dân số (CLDS) là chính sách cơ bản của Nhà nước trong sự nghiệp phát triển đất nước. Nhà nước thực hiện chính sách nâng cao chất lượng dân số về thể chất, trí tuệ và tinh thần nhằm nâng cao chỉ số phát triển con người của Việt Nam lên mức tiên tiến của thế giới, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Để thực hiện mục tiêu trên, trước hết cần phải thực hiện tốt việc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Sức khỏe của bà mẹ và trẻ em được bảo vệ, chăm sóc tốt là tiền đề để nâng cao chất lượng dân số nước ta. CƠ Sở KHOA HọC Và THựC TIễN Khái niệm chất lượng dân số Theo Pháp lệnh dân số của Việt Nam tại Điều 3, Mục 6 nêu rõ: “ Chất lượng dân số là sự phản ánh các đặc trưng về thể chất, trí tuệ và tinh 2 thần của toàn bộ dân số”. Theo khái niệm trên thì các đặc trưng về thể chất, trí tuệ và tinh thần của các nhóm dân số là cấu thành của toàn bộ chất lượng dân số. Từ đó suy ra các chỉ số đặc trưng về thể chất, trí tuệ và tinh thần của nhóm bà mẹ và trẻ em đang được nuôi bằng sữa mẹ là thể hiện cụ thể của chất lượng dân số. KéO DàI THờI GIAN NUÔI CON 6 THáNG BằNG SữA Mẹ GóP PHầN NÂNG CAO CHấT LƯợNG DÂN Số VIệT NAM 1 TS. Nguyễn Đức Mạnh Về thể chất có nhiều yếu tố, nhưng đặc trưng nhất là các số đo về chiều cao, cân nặng, sức mạnh, tốc độ, sức bền, sự khéo léo, dinh dưỡng, bệnh tật, tuổi thọ; các yếu tố giống nòi, gen di truyền (như tật nguyền bẩm sinh, thiểu năng trí tuệ, nhiễm chất độc da cam) của người dân. Về trí tuệ, có các yếu tố trình độ văn hoá, thẩm mỹ, trình độ khoa học kỹ thuật, tay nghề Về tinh thần, có các yếu tố tâm lý, tình cảm, cảm thụ và hấp thụ; phản ánh các hành vi văn hóa... Những yếu tố tác động ảnh hưởng tới chất lượng dân số nhóm bà mẹ và trẻ em Về vật chất: Trong năm đầu đời, trọng lượng trẻ sơ sinh sẽ tăng gấp 3 lần và chiều cao tăng gấp 2 lần. Trẻ cần số năng lượng tính trên cân nặng cao gấp 3-4 lần so với người lớn. Cụ thể, trẻ sơ sinh cần 90-120 kcal/kg, trong khi đó người lớn chỉ cần 30-50 kcal/kg. Năng lượng cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ từ các chất bột đường (lactose) và chất béo chủ yếu có trong sữa 3 mẹ . Các nhà dinh dưỡng khẳng định, trẻ từ thời kỳ bào thai đến khi được 24 tháng tuổi là thời gian khởi đầu để chăm sóc dinh dưỡng tốt. Cân nặng của trẻ tăng nhanh trong năm thứ nhất, đặc biệt là 3 tháng đầu tiên. Đến tháng thứ 4 sau khi 1 Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Y tế 2 Pháp lệnh số 03/2003/PL-UBTVQH11 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ngày 9/1/2003 về Dân số; có hiệu lực kể từ ngày 1/5/2003. 3 cua-tre.htm 49 sinh, cân nặng của trẻ đã tăng gấp đôi cân nặng khi sinh (ở thập kỷ 70 - 80 phải đến 6 tháng tuổi mới đạt được mức này). Nếu không có dinh dưỡng hợp lý, đặc biệt là thiếu sữa mẹ trong giai đoạn này, trẻ có thể bị các tổn thương không thể phục hồi được và truyền cho thế hệ kế tiếp. Những nghiên cứu của WHO đã cho thấy ý nghĩa vô cùng quan trọng khi trẻ được bú mẹ. Đó là nếu tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ cao, đạt khoảng 99%, có thể giảm được tử vong ở trẻ 36 tháng xuống 9,1% và gánh nặng bệnh tật xuống 4 8,6% . “Nuôi con bằng sữa mẹ là một việc quan trọng giúp cải thiện sự sống còn của trẻ”, (Ann 5 M. Veneman, Giám đốc Điều hành UNICEF) . Đối với các bà mẹ, việc cho con bú giúp mẹ giảm đáng kể nguy cơ các bệnh ung thư. Quỹ nghiên cứu ung thư thế giới cho biết việc nuôi con bằng sữa mẹ trong 1 năm sẽ làm giảm 4,8% khả năng phát triển bệnh ung thư. Thời gian cho con bú càng nhiều, nguy cơ mắc bệnh càng thấp. Các nhà nghiên cứu giải thích rằng, do quá trình cho con bú làm hạ thấp lượng hoóc môn liên quan đến ung thư trong máu người mẹ, và thời điểm trước khi cai sữa, cơ thể sẽ tự giải thoát mình khỏi những tế bào vú bị hư hại (vốn có thể chuyển thành ung thư trong tương lai). Cho con bú cũng làm giảm nguy cơ bị ung thư của đứa trẻ khi lớn lên, nhờ làm giảm được nguy cơ béo phì của bé. Ngoài ra, việc nuôi con tự nhiên này cũng làm hạ thấp nguy cơ bị ung thư tử cung và 6 giảm 1/4 bị bệnh tim mạch . Khoa học thế giới hiện đại đã chứng minh rằng, việc trẻ được bú sữa mẹ còn có thêm 3 lợi ích: giảm tỷ lệ trẻ mắc bệnh béo phì; giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường khi trưởng thành và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch khi về già. Về trí tuệ: Não bộ hình thành và phát triển chủ yếu từ trong giai đọan bào thai và hoàn thiện dần ngay sau khi sinh: 3 tháng đầu tốc độ phát triển 250.000 tế bào một phút tiếp tục tăng nhanh sau khi sinh. Khi sinh não chưa trưởng thành vì chưa myelin hóa, 6 tháng tuổi đã có thùy rãnh nhưng chưa sâu như người lớn. Sau 1 năm trọng lượng não gấp 2-3 lần khi sinh, 3 tuổi gấp 4 lần và bằng 80% với 14 tỷ tế bào như người lớn, 8-9 tuổi biệt hóa như người lớn. Giai đọan trẻ dưới 1 tuổi là thời kỳ phát triển và tăng trưởng nhanh chóng của não bộ. Khẩu phần ăn trong giai đọan này có tác động đáng kể lên sự phát triển thần kinh. Các acid béo như DHA, ARA, linoleic acid và linolenic, folic acid, taurine và sắt đồng thời có tác động lên sự phát triển thần kinh của trẻ. “Dinh dưỡng không đầy đủ trong các giai đọan nhạy cảm trong thời kỳ đầu phát triển bộ não có thể ảnh hưởng lâu dài đến chức năng nhận thức” (A.Lucas, BMJ, 7 1998) . Trẻ bị thấp còi hoặc sinh ra thiếu cân sẽ bị hạn chế trong học tập, thu nhập thấp khi lớn lên, gây trở ngại cho phát triển nhận thức và tiềm lực kinh tế. Và những đứa trẻ này lại có thể sinh ra một thế hệ cũng thấp còi như chúng. Nhiều cuộc nghiên cứu đã chứng minh rằng những em bé được nuôi bằng sữa mẹ sau này sẽ trở nên thông minh hơn những đứa bé được nuôi bằng sữa bột. Vào năm 2008, các nhà nghiên cứu ở Đại học McGill (Canada) phát hiện ra rằng những trẻ đã bú mẹ sẽ có kết quả kiểm tra IQ tốt hơn các bé chỉ dùng sữa bột khi ở tuổi lên 6. GS Michael Kramer cho rằng: “Bú mẹ trong một thời gian dài và bú mẹ là chủ yếu sẽ giúp phát triển nhận thức”. Cuộc nghiên cứu mới nhất đã theo dõi sự phát triển ở các em bé được sinh ra tại các bệnh viện ở Belarus, những đứa trẻ được nuôi bằng sữa mẹ thể hiện sự thông minh hơn hẳn các bạn đồng trang lứa được nuôi bằng sữa bột. Họ chỉ ra rằng những đứa bé được 4 Tú Linh. 29188.htmlNghỉ thai sản 6 tháng là hợp lý. 5 6 T. An (theo Dailymail). _nguy_co_ung_thu-10-21275965.html 7 =dd_dongdoi Sữa giúp trẻ thông minh hơn (14-08-2008) Chính sách - Số 8/2011 Y tế Tạp chí 50 Diễn đàn chính sách y tế bú mẹ đều đặn trong 3 tháng đầu tiên - cùng với nhiều đứa bé được tiếp tục bú mẹ đến 1 tuổi - đạt điểm số cao hơn 5,9 điểm so với điểm số trung bình khi làm các bài kiểm tra IQ ở tuổi thiếu 8 niên . Về tinh thần: Giai đoạn từ 0-18 tháng (tuổi sơ sinh và nhũ nhi), các giác quan phát triển để tiếp nhận mọi kích thích từ môi trường sống, mang tâm lý xã hội đầu tiên. Giai đoạn này sự gắn bó mẹ con bảo đảm các nhu cầu hợp lý cho trẻ, nhờ đó tạo ra sự an tâm cho trẻ, khuyến khích sự phát triển tiềm năng sinh học ban đầu. Những đứa trẻ, do sự chăm sóc không hợp lý, bị hẫng hụt tâm lý, làm tổn thương cảm giác an toàn, gây cho trẻ sợ hãi, làm giảm tiềm năng của trẻ. Biểu hiện thường thấy là trẻ "khó tính" trong ăn ngủ, phát triển thể chất kém. Theo báo cáo của các nhà nghiên cứu tại úc, trẻ được kéo dài thời gian bú mẹ trên 6 tháng tuổi ít nguy cơ bị mắc các vấn đề về sức khỏe tinh thần trong cuộc đời hơn trẻ được bú bé dưới 6 tháng tuổi. Bú mẹ ngoài 6 tháng tuổi giúp trẻ phát triển tâm lý tốt hơn . “Nuôi con bằng sữa mẹ trong một thời gian dài xem ra có nhiều lợi ích rõ nét về sức khoẻ tinh thần khi trẻ vào tuổi vị thành niên” (TS. Wendy Oddy, chủ trì công trình nghiên cứu). Việc đó có liên quan tích cực tới sức khỏe tinh thần và sự cân bằng tâm lý của trẻ trong thời thơ ấu, thời kỳ trưởng thành, thậm chí cả khả năng điều chỉnh để phù hợp với các yếu tố xã hội, kinh tế và tâm lý cũng như các biến cố đầu đời. Các bà mẹ cho con bú dưới 6 tháng nhiều khả năng bị mắc bệnh trầm cảm sau sinh hơn và con cũng có nhiều nguy cơ biểu hiện, hành vi xấu hơn, có thể dẫn đến sự hung 9 hãn, trầm cảm hoặc suy nhược . Một nghiên cứu năm 2007 cho thấy những trẻ được bú mẹ cũng sẽ thành đạt hơn khi trưởng thành. Nhóm nghiên cứu của Đại học Bristol đã quan sát 1.400 đứa trẻ sinh từ 1937-1939 trong suốt 60 năm sau đó. Những trẻ được bú mẹ sẽ có nấc thang xã hội cao hơn những trẻ bú bình là 41%. Trẻ được bú mẹ kéo dài cũng sẽ thích nghi nhanh với sự thay đổi hơn, kết quả nghiên cứu chỉ rõ. Những phụ nữ có nghề nghiệp ổn định cũng có xu hướng cho con bú lâu hơn những bà 10 mẹ làm nhiều công việc khác nhau . Một số thực trạng chất lượng dân số nhóm bà mẹ và trẻ em tại Vệt Nam Chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt dưới 1 tuổi có ý nghĩa rất quan trọng có tính quyết định cả quá trình phát triển để trưởng thành của con người. Trong giai đoạn này trẻ em rất dễ bị bệnh tật, suy dinh dưỡng và đó cũng là các nguyên nhân chính dẫn đến tử vong trẻ em dưới 5 tuổi, dưới 1 tuổi và tình trạng thấp bé nhẹ cân của thanh niên Việt Nam. Về thể chất: Những năm qua do có những chính sách đúng đắn của Nhà nước và những tiến bộ của ngành Y tế nước ta, tỷ lệ trẻ em tử vong dưới 5 tuổi và dưới 1 tuổi đã giảm rất rõ rệt. Tỷ suất chết trẻ em dưới 1 tuổi giảm từ 44,4‰ năm 1989 xuống 36,7‰ năm 1999 và còn 16‰ 11 năm 2009 . Theo số liệu thống kê hàng năm trong bệnh viện cho thấy trẻ em chết cao nhất do 10 bệnh, trong đó: nhiễm khuẩn đường hô hấp và dinh dưỡng đứng thứ 3 và thứ 5 mặc dù tử vong do 6 bệnh ở trẻ em giảm đi rõ rệt vì đã được tiêm chủng. Tỷ suất chết trẻ em dưới 1 tuổi ở một số vùng như Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Tây Bắc còn rất cao, tới 22-30‰; Tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân và thể thấp còi của trẻ em dưới 5 tuổi 8 Ngọc Dung. hi_so_iq-10-16479.html Nuôi con bằng sữa mẹ giúp tăng chỉ số IQ 9 Bú mẹ ngoài 6 tháng tuổi giúp trẻ phát triển tâm lý tốt hơn Translated by Minh Anh. 266&lang=VN.Nuôi con bằng sữa mẹ. 10 tml 11 Dự thảo Đề án nâng cao chất lượng dân số Việt Nam giai đoạn 2011-2020. 51 12 của cả nước còn 21,2% và 33,9% (2007) nhưng ở một số vùng như Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên, Tây Bắc tỷ lệ này vẫn còn cao, trên 25% và trên 40%. Trẻ đẻ thấp cân, trẻ suy dinh dưỡng, trẻ em con nhà nghèo, điều kiện sinh hoạt có nhiều khó khăn tỷ lệ mắc cao hơn. Thể lực của thanh niên Viêt Nam 18 tuổi đã được cải thiện (năm 2003: nam 163,7 cm, nữ 153 cm). Tuy nhiên, so với chuẩn quốc tế (nam 176,8 cm, nữ 163,7 cm) thì chiều cao của thanh niên Việt Nam còn thấp hơn rất nhiều (13,1 cm đối với nam và 10,7 cm đối với nữ) so với các nước trong khu vực, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam cũng thấp hơn 6-7 cm, so với thanh niên Singapore, 2 cm so với thanh niên Thái Lan và 2-3 cm so với thanh niên Quảng Tây - Trung Quốc. Chỉ số HDI của nước ta tuy có những tiến bộ đáng kể nhưng vẫn còn ở mức thấp, thấp hơn mức trung bình của thế giới (0,743 điểm) và mức trung bình của khu vực 13 Châu á -Thái Bình Dương (0,771 điểm) . Thực tế cho thấy một số chỉ tiêu phản á nh về sức khoẻ bà mẹ, trẻ em ở nước ta còn yếu kém: Tỷ suất tử vong mẹ còn cao, gấp 2 lần so với một số nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Malaysia, gấp 4 lần so với Hàn Quốc. Với nhóm phụ nữ nuôi con nhỏ, xấp xỉ 20% rơi vào tình trạng rối nhiễu tâm trí, nhưng đáng chú ý là nhóm phụ nữ nghèo có tỷ lệ bị rối nhiễu tâm trí (22,5%), cao hơn so với phụ nữ không nghèo 14 (14,4%) . TS.Nguyễn Công Khẩn, Nguyên Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẳng định, sự chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ trong thời kỳ đầu của cuộc đời cho trẻ sẽ giảm rất lớn nguy cơ bị suy dinh dưỡng, mắc các bệnh tiêu chảy, tiểu đường và nhiều bệnh mạn tính khác. Dinh dưỡng đầy đủ, tốt nhất cho trẻ, trẻ nhỏ là sữa mẹ. Nhất là trong vòng 6 tháng đầu đời, sữa mẹ chính là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nhất cho trẻ. Ông Nguyễn Trọng An - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em cũng cho rằng, hiện nay, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ suy dinh dưỡng cao nhất thế giới. Nguyên nhân một phần là do không được bú sữa mẹ hoàn toàn 15 trong 6 tháng đầu . Về tinh thần: Trong giai đoạn nuôi con bằng sữa mẹ, đặc biệt khi người mẹ sử dụng những ca từ như trong lời ru, những lời cưng nựng, âu yếm, vỗ về sẽ tạo nên quan hệ tình cảm gắn bó giữa mẹ và con, làm giàu lên những cảm nhận của trẻ thơ về ngôn ngữ và âm nhạc. Tuy nhiên, hiện nay số bà mẹ trẻ ở Việt Nam biết những lời ru con không nhiều, thời gian người mẹ được nghỉ để nuôi con bằng sữa mẹ tối đa cũng chỉ có 4 tháng, thậm chí còn ít hơn rất nhiều do người mẹ phải đi làm việc sớm. Điều đó đã hạn chế thời gian gần gũi và giao tiếp ngôn ngữ, tình cảm giữa người mẹ và em bé. Đây là một thiệt thòi lớn cho trẻ thơ cũng như cho chính người mẹ. Tiến sĩ Đinh Thị Kim Thoa, chuyên gia giáo dục của trường mầm non Hoàng Gia, cho rằng dù thời đại nào, lời ru vẫn luôn là một "món ăn 16 tinh thần" bổ dưỡng cho bé . Những lời ru ngọt ngào với giai điệu êm ái, nhẹ nhàng sẽ đưa bé dần dần đi vào giấc ngủ bình yên. Đặc biệt hơn, lời ru ấy chứa đựng tình cảm yêu thương trìu mến của mẹ gửi gắm vào. Bởi thế, nó nuôi dưỡng tâm hồn bé, làm cho sợi dây gắn bó với gia đình của bé được thắt chặt hơn. Ngoài ra, đối với các bà mẹ, họ còn bị nhiều hành vi vi phạm pháp luật về bình đẳng giới trong gia đình cũng như trong các lĩnh vực chính 12 Viện Dinh dưỡng quốc gia, Báo cáo năm 2007. 13 Báo cáo của Viện Dinh dưỡng quốc gia. 14 Bs. Ts. Trần Tuấn. Thực trạng gánh nặng sức khỏe tâm thần của bà mẹ và trẻ em. Tạp chí Gia đình &Trẻ em. Tháng 8/2005. trang 13. 15 Tú Linh. _hop_ly-10-29188.htmlNghỉ thai sản 6 tháng là hợp lý 16 Minh Thùy. hien_dai-10-46214.html. Chuyện ru con thời hiện đại Chính sách - Số 8/2011 Y tế Tạp chí 52 Diễn đàn chính sách y tế trị, kinh tế, lao động, giáo dục và đào tạo, khoa hoc công nghệ, văn hóa thông tin, thể dục thể thao, y tế. Điều đó đã làm trầm trọng thêm sức khỏe tâm thần của không ít phụ nữ, ảnh hưởng không những đến sức khỏe cá nhân họ mà còn tác động đến chất lượng nuôi dạy và sự phát triển của con cái. Thực trạng thời gian nuôi con bằng sữa mẹ của bà mẹ Việt Nam Theo qui định trong chính sách dân số hiện nay của Nhà nước, phụ nữ Việt Nam chỉ sinh tối đa là 2 con và suốt cuộc đời chỉ được nghỉ có 8 tháng sau đẻ để chăm sóc 2 con theo qui định của pháp luật. Điều này làm cho ta thấy sự bất hợp lý rất lớn trong việc đầu tư cho con người ở giai đoạn đầu đặc biệt quan trọng của cả đời người. Đây là giai đoạn quyết định trong quá trình đầu tư cho nâng cao chất lượng dân số nhằm phát triển nguồn nhân lực của đất nước. Tuy nhiên, thực tế cho thấy mặc dù qui định hiện hành cho phép các bà mẹ được nghỉ đẻ và nuôi con trong thời gian 4 tháng, song tình trạng nuôi con bằng sữa mẹ cũng chưa được quan tâm, động viên, hỗ trợ tích cực, tình hình trẻ em được bú sữa mẹ trong trong nhiều năm qua chưa được cải thiện nhiều. Tình hình nuôi con bằng sữa mẹ qua các năm 1999 - 2006 (đơn vị tính %) Tình trạng bú mẹ - Bú mẹ hoàn toàn trong 4 tháng đầu - Bú mẹ chủ yếu trong 4 tháng đầu - Nặn bỏ sữa non - Tháng cai sữa trung bình 1999 19,1 7,2 85,5 - 14,0 2000 26,8 15,1 39,6 - 12,0 2001 25,2 11,7 39,4 - 13,0 2002 42,4 27,5 21,9 - 12,0 2003 33,6 14,6 25,5 - 12,0 2004 33,8 10,9 18,2 55,5 8,0 2005 35,0 11,6 24,5 55,4 9,0 2006 27,4 0,7 29,1 44,1 9,9 17 Số liệu qua các cuộc điều tra thực hiện bởi TTDD Bảng thống kê trên cho thấy việc cho con bú mẹ trong thời gian 4 tháng đầu không ổn định và có xu hướng suy giảm. Tỷ lệ bà mẹ nặn sữa non còn cao và tháng cai sữa trung bình giảm rõ rệt. Đây là điều rất đáng lo ngại đến dinh dưỡng và khả năng phát triển không chỉ về vật chất mà cả về tâm lý tình cảm, tinh thần của trẻ em. Theo thống kê của Bộ Y tế, hiện nay chỉ có gần nửa trẻ sơ sinh được bú mẹ sớm trong vòng 1 giờ đầu sau khi sinh và dưới 1/5 trẻ em được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Nhất là ở thành phố, tỷ lệ các bà mẹ cho con bú sữa càng thấp hơn vùng nông thôn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc trẻ không được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, trong đó một phần là do chế độ thai sản như hiện nay. Khi con mới được 4 tháng tuổi, các bà mẹ đã phải đi làm (thậm chí nhiều người phải đi làm từ khi con được 2 - 3 tháng do nghỉ trước sinh) nên khó đảm bảo được lượng sữa. Vì thế, rất ít người có khả năng “vắt” được sữa, bảo quản trong tủ lạnh 18 cho con uống trong thời gian phải đến công sở . “Bộ Y tế Việt Nam và WHO đều khuyến cáo nên cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời sẽ giảm được nguy cơ mắc bệnh. Việc người mẹ đi làm từ khi trẻ 4 tháng có thể khiến nhiều trẻ khó được bú mẹ được như 19 khuyến cáo” . Thực trạng trên đã góp phần làm tăng tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em nước ta trong thời gian qua. Theo ông Nguyễn Trọng An, Phó Cục 17 =dd_dongdoi. Sữa giúp trẻ thông minh hơn (14-08-2008) 18 Tú Linh. hop_ly-10-29188.htmlNghỉ thai sản 6 tháng là hợp lý 19 10-29188.htmlNghỉ thai sản 6 tháng là hợp lý 53 trưởng Cục Bảo vệ, Chăm sóc trẻ em, Việt Nam đang nằm trong số những quốc gia có tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng cao nhất nhì thế giới, đặc biệt là suy dinh dưỡng thể thấp còi (hiện tại trên toàn quốc còn trên 30%). Một trong số các nguyên nhân của tình trạng trên là do con em chúng ta không được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2010 chỉ có hơn 10% trẻ em Việt Nam được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Nếu sau đẻ, bà mẹ được nghỉ ngơi hoàn toàn ít nhất là 6 tháng, thì sẽ có thời gian tiếp cận với các kiến thức về nuôi dạy trẻ, có thời gian chuẩn bị tốt về dinh dưỡng cho bản thân để có nguồn sữa tốt cho con; mặt khác, cho trẻ bú sữa mẹ còn hạn chế được tình trạng có thai ngoài ý muốn. Lợi ích của việc nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời Lợi ích cho trẻ: Sữa mẹ có đủ các chất dinh dưỡng cho trẻ, bao gồm đường, chất béo, đạm, nước với nồng độ cần thiết cho trẻ. Cơ thể của trẻ tiêu hóa nguồn dinh dưỡng từ sũa mẹ tốt hơn sữa ngoài. Những kết quả nghiên cứu cho thấy trẻ nào được nuôi bằng sữa mẹ thì trưởng thành và phát triển tốt hơn, nó giúp trẻ ít tăng cân quá mức cần thiết và do đó giảm nguy cơ béo phì sau này. Đối với trẻ sanh thiếu tháng, bé nào được nuôi bằng sữa mẹ sẽ phát triển hơn những trẻ được nuôi bằng sữa ngoài. Trẻ nuôi bằng sữa mẹ có chỉ số thông minh cao hơn, đặc biệt đối với 20 trường hợp trẻ sanh thiếu tháng . Sữa mẹ chứa các vitamin quan trọng nhiều hơn sữa bò, đặc biệt là vitamin A và vitamin C. Nếu bà mẹ được cung cấp đủ vitamin A trong thức ăn thì lượng vitamin A chứa trong sữa mẹ có thể cung cấp đủ cho trẻ đến năm thứ hai của cuộc đời. Vitamin A có thể giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm khuẩn và bệnh khô mắt. Sắt đóng vai trò quan trọng để phòng chống thiếu máu, trẻ được bú mẹ hoàn toàn thì nhận đủ sắt và được bảo vệ chống lại bệnh thiếu máu do thiếu sắt đến 21 6 tháng tuổi . Lợi ích cho mẹ: Việc nuôi con bằng sữa mẹ giúp bà mẹ tiêu thụ tích cực nguồn năng lượng, do đó dễ dàng duy trì cân nặng bình thường sau thời kì mang thai. Bên cạnh đó, tử cung cũng dễ co lại đúng kích thước và giảm chảy máu sau sanh. Cho con bú sữa mẹ còn có tác dụng trì hoãn thời điểm rụng trứng và chu kì kinh nguyệt. Tuy nhiên người mẹ cũng cần trao đổi với bác sĩ về cách ngừa thai mình chọn. Nuôi con bằng sữa mẹ làm giảm nguy cơ ung thư vú, ung thư buồng trứng và có thể giúp giảm nguy cơ loãng xương khi đến thời kì mãn kinh. Nuôi con bằng sữa mẹ làm cuộc sống dễ dàng hơn, người mẹ sẽ tiết kiệm được thời gian và tiền bạc do không phải tốn tiền mua sữa, không tốn thời gian pha sữa cho con. Người mẹ có thể cho con bú bất cứ lúc nào trẻ đói, thỏa mãn được nhu cầu của trẻ. Thời gian cho con bú chính là lúc mẹ và con được nghỉ ngơi, giải trí. Hơn nữa, sự tiếp xúc giữa 2 cơ thể khi người mẹ bồng con để cho trẻ bú giúp trẻ tự tin hơn, có cảm giác an toàn hơn, ấm áp hơn. Cũng vậy, những phụ nữ cho con bú sẽ có cảm 22 giác tự tin hơn và gần gũi với con hơn . Nuôi con bằng sữa mẹ giúp mẹ và trẻ hình thành mối quan hệ gần gũi yêu thương, trẻ khóc ít hơn và có thể phát triển tốt hơn. Sự tiếp xúc sớm của trẻ với bà mẹ sẽ mang đến cho bà mẹ những giây phút hạnh phúc, đồng thời tình cảm mẹ con gắn bó sẽ tác động rất tốt đến việc giáo dục trẻ sau này. Khi đứa trẻ nút vú, rung động cảm giác đi từ núm vú đến não, tác động lên thùy trước tuyến yên ở não giúp bài tiết prolactin đi vào máu đến vú, làm cho các tế bào bài tiết sữa sản xuất sữa. Chính vì thế nó giúp cho vú tạo sữa cho bữa ăn tiếp theo. Prolactin 20 BS.CK2. Nguyễn Thị Hạnh Lê. Items=294.Lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ 21 bang-sua-me-loi-ca-con-lan-me-147555.aspx 22 BS.CK2. Nguyễn Thị Hạnh Lê. Items=294. Lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ Chính sách - Số 8/2011 Y tế Tạp chí 54 Nhìn ra nước ngoài làm cho bà mẹ cảm thấy thư giãn, đôi khi buồn ngủ. Vì vậy bà mẹ có thể nghỉ ngơi tốt ngay cả khi cho con bú vào ban đêm. Sau sinh, tử cung co chắc lại thành một khối cầu an toàn để thực hiện cầm máu, việc cho bú sớm nửa giờ đầu sau sinh sẽ giúp tử cung co lại tốt hơn và giảm việc 23 chảy máu sau sinh . Lợi ích cho xã hội: Nuôi con bằng sữa mẹ giúp tiết kiệm chi phí chăm sóc sức khỏe. Kinh phí cho y tế của một đất nước mà trẻ được bú mẹ hoàn toàn thấp hơn những nước mà trẻ không được bú mẹ hoàn toàn vì phải tốn chi phí cho bệnh tật, thuốc men và bệnh viện. Nuôi con bằng sữa mẹ góp phần tăng lực lượng lao động. Những bà mẹ cho con bú làm việc ít hơn nhưng con của họ thì ít bệnh hơn. Do đó, chi phí cho y tế cho việc thuê mướn lao động thấp hơn nhưng năng suất lao động cao hơn. Bên cạnh đó, việc cho con bú sữa mẹ cũng góp phần bảo vệ môi trường sống vì như thế sẽ có ít chai sữa và các vật dụng liên quan đến việc cho con bú ngoài thải ra 24 môi trường hơn . Theo TS. Nguyễn Công Khẩn, việc nghỉ thai sản 6 tháng (đối với bà mẹ) không chỉ để đứa bé được bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu đời, mà đây cũng là lúc người mẹ có thời gian học hỏi các kiến thức về dinh dưỡng nuôi bé ở lứa tuổi ăn dặm, một giai đoạn dinh dưỡng cũng rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển thể chất, tinh thần 25 của trẻ sau này . Nuôi con bằng sữa mẹ là “an toàn, lành mạnh và bền vững”: - An toàn: Góp phần phòng và chống những bệnh lây nhiễm thông thường như tiêu chảy và viêm phổi, đồng thời cũng phòng chống nhiều chứng dị ứng, ví dụ như hen phế quản. - Lành mạnh: Sữa mẹ bao gồm hầu hết các chất dinh dưỡng cần thiết và với số lượng đúng, sữa mẹ phù hợp nhất đối với những nhu cầu dinh dưỡng mà trẻ nhỏ cần. - Bền vững: Có bà mẹ (hay người vú nuôi) là có sữa mẹ, do đó trẻ nhỏ không cần một loại thức ă n nào khác. MộT Số KHUYếN NGHị Trên cơ sở các bằng chứng khoa học và thực tiễn chúng tôi đề nghị: 1. Chính phủ cần quan tâm, đầu tư hợp lý hơn nữa tới chất lượng dân số nước ta mà bắt đầu từ việc bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của nhóm dân số bà mẹ và trẻ em. 2. Đề nghị Chính phủ hưởng ứng thông điệp khuyến cáo của Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc UNICEF về việc nuôi con bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời và của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) về việc tăng cường hơn nữa sự hỗ trợ chuyên nghiệp và toàn diện cho các bà mẹ đang 26 cho con bú . 3. Tăng cường các biện pháp tuyên truyền phổ biến cho người dân, đặc biệt là các bà mẹ trẻ thấy lợi ích to lớn của việc hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu tiên. 4. Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, Chính phủ cần nhanh chóng ban hành chính sách mới, qui định cho phép các bà mẹ được nghỉ thai sản trong thời gian 6 tháng./. 23 bang-sua-me-loi-ca-con-lan-me-147555.aspx 24 BS.CK2. Nguyễn Thị Hạnh Lê vn/cms/index.php?IDcat=167&IDItems=294. Lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ. 25 Tú Linh. hop_ly-10-29188.html Nghỉ thai sản 6 tháng là hợp lý 26 con-cua-tre/2008/8/244507.vip 55 ăm 2010, có khoảng 68 triệu người nghèo tại Mỹ được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) N từ quỹ Medicaid - quỹ BHYT dành cho người nghèo và khoảng 406 tỉ dollar đã được sử dụng để trang trải chi phí y tế của nhóm người nghèo có thẻ BHYT. Khoảng 16 triệu người Mỹ nữa sẽ được cấp thẻ theo quy định của Luật “Patient Protection and Affordable Care Act” (ACA) và như vậy, cứ 4 công dân Mỹ thì có 1 người là thành viên của quỹ BHYT người nghèo. Quỹ Medicaid bắt đầu hoạt động từ năm 1965, ngay sau khi quỹ BHYT cho người cao tuổi (Medicare) được thành lập và đã trở thành một quỹ công ích lớn, mặc dù ngân sách Mỹ lúc đó đang ở trong tình trạng suy thoái. Ngày nay, trong bối cảnh Đảng Cộng hòa hiện đang nắm giữ đa số ghế ở Hạ viện Mỹ thì câu hỏi đặt ra là chính quyền Tổng thống Obama sẽ có thể hỗ trợ tới mức nào cho những công dân Mỹ trở thành người nghèo do suy thoái kinh tế, không đủ khả năng mua BHYT tư nhân hoặc không được chủ lao động mua thẻ BHYT. Đi ngược với chủ trương của Đảng Dân chủ, Đảng Cộng hòa tìm cách hạn chế sự hỗ trợ của ngân sách liên bang cho Medicaid và giao cho các bang quyền quản lý linh hoạt hơn đối với quỹ Medicaid, đồng thời tìm cách giảm bớt số người được cấp thẻ Medicaid thông qua việc hủy bỏ luật ACA, bộ luật mà theo đó đối tượng được cấp thẻ người nghèo được mở rộng. Đảng Dân chủ tìm cách bảo vệ quỹ BHYT cho người nghèo Medicaid và cho rằng đây là một mạng lưới an sinh sức khỏe quan trọng, mang lại lợi ích cho hàng triệu người với chi phí thấp hơn so với số tiền mà quỹ BHYT người cao tuổi và các quỹ BHYT tư nhân tiêu tốn cho cùng một nội dung. SUY THOáI KINH Tế Và Số PHậN CủA QUỹ BảO HIểM Y Tế NGƯờI NGHèO ở Mỹ 1 TS. Trần Văn Tiến Người Mỹ có thu nhập thấp được quyền nhận thẻ BHYT Medicaid nếu họ đang ở tuổi vị thành niên, là cha mẹ của trẻ vị thành niên, đang mang thai, bị khuyết tật, hoặc là người cao tuổi. Theo luật ACA, đối tượng hưởng lợi của quỹ Medicaid cho người có thu nhập thấp sẽ được mở rộng hơn (ngoài các nhóm đối tượng nêu trên) vào năm 2014. Ngoài việc trả tiền cho dịch vụ chăm sóc thông thường, quỹ Medicaid còn trả chi phí cho những dịch vụ y tế mà quỹ Medicare hoặc các quỹ BHYT tư nhân không trả, như chăm sóc sức khoẻ, điều trị nội trú dài hạn và các dịch vụ xã hội liên quan. Medicaid có vai trò quan trọng trong chi trả chi phí sản khoa, nhi khoa và cho các cơ sở y tế thuộc mạng lưới an sinh xã hội. Mặc dù vậy, số tiền trả công cho bác sĩ chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ (3,1%) trong tổng chi tiêu y tế, do các bang đã tiết kiệm chi tiêu thông qua việc ký hợp đồng khám chữa bệnh với các tổ chức liên kết giữa bệnh viện và cơ quan bảo hiểm y tế “managed care plans”. Số thành viên của quỹ Medicaid dao động tùy theo tình trạng của nền kinh tế. Khi nhiều công nhân thất nghiệp thì số người tham gia Medicaid tăng. Suy thoái kinh tế dẫn đến số người có thẻ BHYT Medicaid trong năm 2010 tăng cao nhất kể từ năm 2002 đến nay và đẩy chi tiêu ngân sách liên bang lên mức kỷ lục. Tuy nhiên, những người bênh vực quỹ Medicaid biện hộ rằng sự gia tăng chi phí của quỹ Medicaid cần được coi là sự thành công chứ 1 Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế, Bộ Y tế Chính sách - Số 8/2011 Y tế Tạp chí Nhìn ra nước ngoài 56 không phải là sự thất bại. Mặc dù Đảng Cộng hòa chưa tiết lộ kế hoạch cải cách đối với Medicaid như thế nào, cũng như kế hoạch ngân sách cho năm 2012 của Nhà Trắng chưa đề cập nhiều tới quỹ Medicaid, nhưng cả hai Đảng đều chịu á p lực trước thách thức giải quyết thiếu hụt ngân sách liên bang đối với 3 quỹ an sinh lớn là quỹ Medicare (cho người cao tuổi), Medicaid và quỹ BHXH. Mới đây, 64 thượng nghị sĩ (32 người mỗi Đảng) đã thúc giục Tổng thống Mỹ Barack Obama cùng tham gia để xây dựng một kế hoạch toàn diện để giải quyết những vấn đề này. Phát ngôn viên Hạ viện cho biết Đảng Cộng hòa sẽ đề xuất những nội dung cải cách đối với Quỹ BHYT. Chủ tịch ủy ban Ngân sách Hạ nghị viện cam kết rằng Hạ viện sẽ công bố Sách Xanh về dự toán ngân sách năm 2012, với các đề nghị cắt giảm tăng trưởng cả 3 quỹ. Đảng Cộng hòa đề xuất cải cách Medicaid bằng cách dừng việc cấp nguồn kinh phí mở (không giới hạn) từ ngân sách liên bang và thay bằng việc cấp các gói kinh phí cố định để giảm bớt sức ép lên ngân sách liên bang, yêu cầu tăng sự đóng góp của các bang. Tuy nhiên, đã ba lần đề xuất cấp kinh phí theo từng gói cho Medicaid của Đảng Cộng hòa không được thông qua. Đa số thành viên Đảng Dân chủ phản đối việc cấp kinh phí theo gói cố định, bởi họ cho rằng chính phủ liên bang có trách nhiệm chia sẻ rủi ro trong thanh toán chi phí y tế, chi phí điều trị dài ngày cho mọi công dân có thu nhập thấp. Do hai Đảng có mâu thuẫn trong cách giải quyết tương lai của Medicaid, thống đốc các bang thuộc Đảng Dân chủ cũng như Đảng Cộng hòa đang tự cắt giảm chương trình BHYT cho người nghèo thuộc thẩm quyền của họ (ví dụ các gói quyền lợi bổ sung, giảm bớt một số nhóm đối tượng tham gia) dưới sức ép phải cân đối ngân sách bang. Riêng tại bang California, số tiền cắt giảm lên tới 1,7 tỉ USD, giới hạn số lần khám ngoại trú không quá 7 lần trong năm, quy định mức cùng chi trả mới cho thuốc generic và thuốc biệt dược. Quỹ BHYT người nghèo Medicaid tại New York (quỹ có chi tiêu tốn kém nhất ở Mỹ) cắt giảm trên 5 tỉ USD, thực hiện 79 giải pháp giảm chi theo đề xuất của Tiểu ban tư vấn, với các thành viên đại diện cho bệnh viện, thày thuốc và công đoàn. Giảm chi tiêu từ quỹ Medicaid dựa vào cơ chế quản lý đối tượng tham gia BHYT thông qua mô hình liên kết bệnh viện quỹ BHYT (managed care plans) là đặc điểm chung của hầu hết các tiểu bang đang thực hiện mô hình liên kết này. Trong năm 2009, tại 25 tiểu bang đã có hơn 50% đối tượng tham gia BHYT đăng ký khám chữa bệnh trong mô hình liên kết này, bao gồm chủ yếu là các bà mẹ và trẻ em, nhóm đối tượng có chi phí thấp. Xu hướng mới trong một số tiểu bang là thực hiện bắt buộc các nhóm đối tượng người cao tuổi, bị mù và người tàn tật đăng ký chăm sóc tại các bệnh viện liên kết. Do số người đủ tiêu chuẩn cấp thẻ BHYT người nghèo đang tăng lên, số lượng bác sĩ chấp nhận chăm sóc sức khỏe cho người nghèo mới có thẻ BHYT trở thành một chỉ số đánh giá khả năng tiếp cận dịch vụ của quỹ BHYT người nghèo. Theo Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia, năm 2009 chỉ 65% bác sĩ chấp nhận chăm sóc người mới có thẻ BHYT, trong khi có tới 74% và 88% bác sĩ đồng ý chữa bệnh cho các bệnh nhân mới tham gia quỹ BHYT Medicare và bảo hiểm tư nhân. Quỹ BHYT người nghèo Medicaid của Mỹ đang đứng trước ngã ba đường. Với các chính sách ưu tiên cho việc giải quyết thâm hụt ngân sách lớn của ngân sách liên bang, quỹ BHYT người nghèo đang đứng trước nguy cơ bị co nhỏ, do sự thiếu thống nhất trong quan điểm hỗ trợ quỹ của hai Đảng đối lập, trong khi ngân sách của các tiểu bang không đủ khả năng đáp ứng chi phí cấp thẻ BHYT số người nghèo tăng nhanh. Dù thế nào, các nhà hoạch định chính sách Mỹ cũng vẫn phải nhìn nhận lại đề xuất của Đảng Dân chủ để đưa ra giải pháp chính trị chấp nhận được nhằm duy trì cơ chế bảo vệ chăm sóc sức khỏe cho những người nghèo nhất./.