I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Nước luôn là vấn đề đáng quan tâm của mọi quốc gia. Nước cần trong mọi hoạt động của con người từ nhu cầu bình thường nhất là phục vụ cho ăn uống đến nhu cầu cao hơn trong sản xuất, phát triển kinh tế xã hội.
Trước đây nguồn nước phục vụ cho nhân dân Thành phố chủ yếu là nguồn nước mặt, song từ đầu thế kỷ XX nước dưới đất đã dần trở thành nguồn cung cấp nước quan trọng. Và với tốc độ phát triển nhanh như hiện nay của một Thành phố năng động như Thành phố Hồ Chí Minh thì nhu cầu ngày càng tăng.
Việc sử dụng nguồn tài nguyên nước dưới đất sao cho hợp lý, tiết kiệm để có thể sử dụng lâu dài là vấn đề cần được quan tâm và cần có giải pháp thiết thực.
Để đánh giá đúng tầm quan trọng của nguồn tài nguyên nước dưới đất từ đó có những giải pháp, kế hoạch để khai thác hợp, đề tài sẽ đề cập đến “Ảnh hưởng của việc khai thác nước dưới đất đến trữ lượng, chất lượng của tầng chứa nước Pliocen trên và Pliocen dưới khu vực Tây Nam Thành phố Hồ Chí Minh”.
MỤC LỤC
CHƯƠNG MỞ ĐẦU 5
I. ĐẶT VẤN ĐỀ: 5
II. MỤC ĐÍCH-YÊU CẦU: 5
III. NỘÂI DUNG NGHIÊN CỨU: 6
IV. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN: 6
1. Ý nghĩa khoa học: 6
2. Ý nghĩa thực tiễn: 6
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 6
CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN-KINH TẾ- NHÂN VĂN VÙNG NGHIÊN CỨU 7
I. ĐIỀU KIỆN ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN: 7
1. Vị trí địa lý: 7
2. Địa hình: 7
3. Mạng lưới thủy văn: 8
4. Khí hậu- khí tượng: 12
5. Giao thông: 17
6. Tài nguyên nước: 18
7. Thảm thực vật: 18
II. ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ-XÃ HỘI: 18
1. Dân cư: 18
2. Cơ sở hạ tầng: 19
3. Cơ cấu kinh tế: 19
4. Định hướng phát triển kinh tế trong những năm tới: 22
CHƯƠNG II: LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU ĐỊA CHẤT 23
I. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU ĐỊA CHẤT: 23
1. Trước năm 1975: 23
2. Sau năm 1975: 24
II. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU ĐỊA CHẤT THỦY VĂN: 25
1. Trước năm 1975: 25
2. Sau năm 1975: 25
III. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU ĐỊA CHẤT CÔNG TRÌNH: 26
1. Trước năm 1975: 26
2. Sau năm 1975: 26
CHƯƠNG III: CẤU TẠO ĐỊA CHẤT VÀ ĐẶC ĐIỂM ĐỊA CHẤT THỦY VĂN 27
I. ĐỊA TẦNG KHU VỰC: 27
II. KIẾN TẠO: 36
1. Các hệ thống đứt gãy: 36
2. Hoạt động kiến tạo: 38
II. LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN ĐỊA CHẤT: 40
1. Giai đoạn Miocen muộn – Pliocen: 40
2. Giai đoạn Đệ Tứ: 42
III. ĐỊA CHẤT THỦY VĂN: 45
1. Nước trong các trầm tích bở rời Kainozoi: 45
2. Nước trong đá Mezozoi: 51
CHƯƠNG IV: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH, ĐỊA MẠO VÀ CÁC HIỆN TƯỢNG ĐỊA CHẤT CÔNG TRÌNH ĐỘNG LỰC 52
I. CÁC HIỆN TƯỢNG ĐỊA CHẤT CÔNG TRÌNH ĐỘNG LỰC: 52
1. Hiện tượng địa chất tự nhiên: 52
2. Hiện tượng địa chất công trình động lực: 55
II. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA HÌNH, ĐỊA MẠO: 57
1. Kiểu địa hình xâm thực bốc mòn rửa trôi: 57
2. Kiểu địa hình xâm thực tích tụ: 58
3. Kiểu địa hình tích tụ: 58
CHƯƠNG V: KHOÁNG SẢN VÀ VẬT LIỆU XÂY DỰNG 60
CHƯƠNG VI: HIỆN TRẠNG KHAI THÁC NƯỚC DƯỚI ĐẤT VÙNG TÂY NAM THÀNH PHỐ 62
I. SỐ LƯỢNG GIẾNG KHOAN: 62
II. LƯU LƯỢNG KHAI THÁC: 64
III. CHẤT LƯỢNG NƯỚC KHAI THÁC: 66
1. Tầng chứa nước Holocen: 66
2. Tầng Pleistocen: 66
3. Tầng Pliocen trên: 67
4. Tầng chứa nước Pliocen dưới: 67
CHƯƠNG VII: TÁC ĐỘNG CỦA KHAI THÁC NƯỚC DƯỚI ĐẤT ĐẾN TRỮ LƯỢNG, CHẤT LƯỢNG CỦA CÁC TẦNG CHỨA NƯỚC PLIOCEN TRÊN VÀ PLIOCEN DƯỚI 69
I. SỰ TÁC ĐỘNG CỦA KHAI THÁC NƯỚC ĐẾN TRỮLƯỢNG: 69
II. SỰ TÁC ĐỘNG CỦA KHAI THÁC NƯỚC DƯỚI ĐẤT ĐẾN CHẤT LƯỢNG NƯỚC: 72
1. Nhiễm bẩn hợp chất nitơ: 72
2. Xâm nhập mặn: 74
CHƯƠNG VIII: CÁC GIẢI PHÁP KHAI THÁC HỢP LÝ 76
1. Giải pháp luật pháp: 76
2. Giải pháp quản lý: 76
3. Giải pháp quy hoạch: 76
4. Giải pháp kỹ thuật: 77
CHƯƠNG IX: KẾT LUẬN-KIẾN NGHỊ 78
I. KẾT LUẬN: 78
II. KIẾN NGHỊ: 79
TÀI LIỆU THAM KHẢO 81
PHỤ LỤC 84
84 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 2792 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Ảnh hưởng của việc khai thác nước dưới đất đến trữ lượng, chất lượng của tầng chứa nước pliocen trên và pliocen dưới khu vực tây nam thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
coù xu höôùng taêng daàn veà phía Ñoâng Nam vaø Taây Nam.
Ñaây laø taàng nöôùc coù aùp, chöùa nöôùc toát vaø raát giaøu nöôùc, laø ñoái töôïng cung caáp nöôùc chuû yeáu cho khu vöïc.
Taàng chöùa nöôùc traàm tích Pliocen treân ñöôïc chia laøm hai phaàn rieâng bieät. Phaàn phía treân coù beà daøy thay ñoåi töø 5,5m - 31,2m, thaønh phaàn goàm boät seùt, seùt. Lôùp naøy khoâng coù khaû naêng chöùa nöôùc, thöïc teá laø lôùp caùch nöôùc Pleistocen naèm beân treân. Phaàn döôùi coù taøhnh phaàn thoâ hôn bao goàm caùt haït trung ñeán thoâ laãn nhieàu saïn soûi, ñaây laø lôùp chöùa nöôùc chính cuûa taàng chöùa nöùôc Pliocen treân, chieàu daøy thay ñoåi töø 53m -104 m, laø taàng chöùa nöôùc lôùn vaø oån ñònh, khaû naêng chöùa nöôùc phong phuù do thaønh phaàn haït thoâ chieám öu theá.
Theo keát quaû nghieân cöùu cho thaáy nöôùc trong taàng chöùa nöôùc Pliocen thuoäc loaïi nöôùc nhaït ñeán sieâu nhaït. Ñoä toång khoaùng hoùa thay ñoåi töø 0,1g/l - 0,96g/l. Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc laø bicacbonat - clorua hoaëc clorua - bicacbonat. Haøm löôïng clorua thay ñoåi töø 12mg/l – 569mg/l. Coâng thöùc Kurlov bieåu dieãn thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc trong taàng chöùa nöôùc Pliocen treân nhö sau:
Nguoàn cung caáp chuû yeáu laø doøng ngaàm chaûy töø höôùng Taây Baéc, Baéc vaø Ñoâng Baéc xuoáng, mieàn thoaùt cuõng theo doøng ngaàm veà phía Taây Nam vaø Ñoâng Nam. Taàng chöùa nöôùc Pliocen treân khoâng coù quan heä thuûy löïc vôùi taàng chöùa nöôùc Pleistocen phía treân vaø chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu trong khu vöïc.
Noùi chung, nöôùc trong taàng chöùa nöôùc Pliocen treân coù thaønh phaàn hoùa hoïc toát, tröõ löôïng khai thaùc lôùn vaø oån ñònh neân ñaây laø nguoàn cung caáp nöôùc lôùn phuïc vuï cho sinh hoaït cuûa khu vöïc.
Nöôùc trong caùc traàm tích Pliocen döôùi:
Caùc traàm tích Pliocen döôùi khoâng loä ra treân maët, chuùng naèm tröïc tieáp döôùi taàng Pliocen treân, chieàu daøy thay ñoåi töû 40m-118m. Nöôùc chöùa trong taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi thuoäc taàng nöôùc coù aùp cao, möùc ñoä chöùa nöôùc trung bình ñeán giaøu.
Döïa vaøo tính chaát vaø ñaëc ñieåm thaïch hoïc coù theå chia taàng Pliocen döôùi thaønh hai phaàn: phaàn treân thaønh phaàn goàm haït mòn goàm seùt, seùt boät coù chieàu daøy töø 1m-8m. Do beà daøy nhoû, haøm löôïng seùt cao neân khaû naêng caùch nöôùc cuûa taàng naøy raát toát. Phaàn döôùi thaønh phaàn bao goàm haït thoâ laãn ít saïn soûivaø boät ñoâi khi coù xen keïp caùc thaáu kính boät vaø seùt, coù chieàu daøy trung bình 72,6m. Ñaây laø phaàn chöùa nöôùc chính cuûa taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi.
Keát quaû bôm nöôùc thí nghieäm cho thaáy taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi töông ñoái giaøu nöôùc. Nhìn chung chaát löôïng nöôùc toát, ñoä toång khoaùng hoùa töø 0,2g/l - 0,96g/l nhöng cuõng coù vai troø nôi nöôùc laø nöôùc lôï.
Keát quaû phaân tích vi löôïng vaø vi truøng cho thaáy nöôùc ñaït yeâu caàu söû duïng. Tuy nhieân haøm löôïng saét cao töø 8,06mg/l -18,85mg/l, ranh giôùi rìa bò nhieãm maën.
Nöôùc trong taàng Pliocen döôùi thöôøng coù thaønh phaàn laø clorua hoaëc hoãn hôïp clorua – bicacbonat, haøm löôïng clo töø 150mg/l -726mg/l, thaønh phaàn hoùa hoïc coù theå bieåu dieãn döôùi daïng coâng thöùc Kurlov nhö sau:
Taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi coù quan heä thuûy löïc vôùi taàng Pliocen treân vaø chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu khu vöïc, ñoä dao ñoäng möïc nöôùc döôùi ñaát tuaân theo cheá ñoä baùn nhaät trieàu.
Nguoàn cung caáp cho taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi chuû yeáu laø doøng chaûy ngaàm chaûy töø Baéc vaø Taây Baéc xuoáng, mieàn thoaùt theo doøng ngaàm veà phía Ñoâng Nam.
Toùm laïi, taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi raát phong phuù, chaát löôïng nöôùc toát coù theå khai thaùc vôùi quy moâ coâng nghieäp.
Nöôùc trong ñaù Mezozoi:
Caùc ñaù Mezozoi phaân boá ôû ñoä saâu töø 168m -350m vôùi beà daøy khoaûng 2000m vaø khoâng loä ra trong khu vöïc nghieân cöùu. Möùc ñoä nghieâm cöùu nöôùc trong taàng chöùa naøy haïn cheá. Qua caùc keát quaû nghieân cöùu ta thaáy thaønh phaàn cuûa ñaù bao goàm caùt keát, boät keát, caùt keát tuf, möùc ñoä nöùt neû keùm vì vaäy khaû naêng chöùa nöôùc raát haïn cheá. Nöôùc laø nöôùc nhaït, coù thaønh phaàn hoùa hoïc laø bicacbonat hay hoãn hôïp clorua – bicacbonat.
ØØToùm laïi: qua quaù trình nghieân cöùu vaø phaân tích ta thaáy trong khu vöïc huyeän Bình Chaùnh taàng chöùa nöôùc Pliocen treân vaø Pliocen döôùi laø coù trieån voïng khai thaùc.
Nöôùc cuûa 2 taàng chöùa nöôùc naøy phong phuù vaø coù chaát löôïng toát. Tuy nhieân taàng chöùa nöôùc Pliocen treân laø coù trieån voïng hôn caû do phaân boá ôû ñoä sau khoâng lôùn vaø coù theå ñaùp öùng nhu caàu khai thaùc vôùi tröõ löôïng lôùn. Caùc taàng chöùa nöôùc khaùc ôû ñoä saâu lôùn neân khaû naêng khai thaùc khoâng lôùn trong khai thaùc phuïc vuï cho sinh hoaït vaø coâng nghieäp.
Y
CHÖÔNG IV: ÑAËC ÑIEÅM ÑÒA HÌNH, ÑÒA MAÏO VAØ CAÙC HIEÄN TÖÔÏNG ÑÒA CHAÁT COÂNG TRÌNH ÑOÄNG LÖÏC
Caùc hieän töôïng ñòa chaát coâng trình ñoäng löïc thöôøng xaûy ra trong töï nhieân, aûnh höôûng ñeán ñôøi soáng cuûa con ngöôøi. Chuùng gaây ra nhöõng phaù huûy ôû nhöõng möùc ñoä khaùc nhau, laøm phaù huûy caùc coâng trình xaây döïng moät caùch deã daøng, khoâng nhöõng theá coøn coù theå gaây nguy hieåm cho tính maïng cuûa con ngöôøi. Chính vì vaäy vieäc nghieân cöùu, phaân loaïi caùc hieän töôïng ñòa chaát coâng trình raát caàn thieát ñeå coù theå phoøng choáng, giaûm nheï thieät haïi.
CAÙC HIEÄN TÖÔÏNG ÑÒA CHAÁT COÂNG TRÌNH ÑOÄNG LÖÏC:
Döïa vaøo caùc taøi lieäu, baùo caùo ñòa chaát moâi tröôøng cuûa Lieân Ñoaøn Ñòa Chaát 8 vaø cuûa taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh, ñoàng thôøi keùt hôïp vôùi quan saùt thöïc ñòa, chuùng toâi thaáy ôû vuøng nghieân cöùu coù caùc hieän töôïng ñòa chaát coâng trình ñoäng löïc nhö sau:
Hieän töôïng ñòa chaát töï nhieân:
Hieäân töôïng phong hoùa ñaát ñaù:
Caùc taùc nhaân chuû yeáu aûnh höôûng ñeán hieäân töôïng phong hoùa ñaát ñoù laø: khí quyeån, thuûy quyeån, sinh quyeån. Hieän töôïng naøy xaûy ra khaù phoå bieán trong khu vöïc nghieân cöùu.
Phong hoùa Feralit:
Hieän töôïng naøy phaân boá ñeàu khaép treân caùc traàm tích Holocen vaø Pleistocen coù trong vuøng nghieân cöùu. Hieän töôïng phong hoùa Feralit laø giai ñoaïn ñaàu cuûa hieän töôïng phong hoùa Laterit. Phong hoùa Feralit ñöôïc Fritlan nghieân cöùu voû phong hoùa ôõ vuøng nhieät ñôùi aåm ñeå chæ hieän töôïng ñaát ñaù bò phong hoùa thaønh ñaát ñaù coù maøu ñoû gaïch, vaøng naâu saëc sôõ, coù haøm löôïng khoaùng vaät thöù sinh chieám chuû yeáu, tyû leä SiO2/Fe2O3 vaø SiO2/Al2O3 thöôøng nhoû hôn hai, haøm löôïng seùt cao, pH thaáp (trong ñoù Kaolinit laø thaønh phaàn quan troïng).
Phong hoùa Laterit:
Hieän töôïng phong hoùa Laterit laø hieän töôïng ñaát ñöôïc laøm giaøu taïi choã, caùc oxit saét nhoâm theo doøng nöôùc ngaàm ñöôïc mang töø nôi khaùc ñeán, khi gaëp nhöõng ñieàu kieän thích hôïp caùc oxit saét nhoâm ñöôïc vaän chuyeån leân treân taàng ñaát ñaù chöùa nöôùc, nöôùc boác hôi ñi ñeå laïi thaønh phaàn oxit saét vaø nhoâm beàn vöõng trong thieân nhieân. Hieän töôïng naøy thöôøng xaûy ra ôõ nhöõng vuøng coù ñòa hình thoaûi nhö Thuû Ñöùc, Bình Chaùnh … treân nhieàu loaïi ñaát ñaù khaùc nhau, chuû yeáu laø seùt, seùt pha, caùt pha ñoâi khi laãn saïn soûi thuoäc traàm tích Pleistocen nguoàn goác soâng.
ÔÛ Vieät Nam noùi chung vaø Thaønh phoá Hoà Chí Minh noùi rieâng thuoäc vuøng khí haäu noùng aåm neân hieän töôïng Laterit hoùa thöôøng xaûy ra. Maëc duø hieän töôïng naøy ñoái vôùi noâng nghieäp khoâng coù lôïi nhöng ñoái vôùi ñòa chaát coâng trình thì quaù trình Laterit hoùa laïi laøm gia taêng ñoä beàn cuûa ñaát neàn. Vì vaäy coù theå söû duïng lôùp ñaát naøy laøm neàn cho caùc coâng trình xaây döïng.
Hieän töôïng xoùi moøn:
Khi möa rôi xuoáng ñaát, moät löôïng nöôùc bò boác hôi trôû veà khí quyeån, moät phaàn ngaám saâu xuoáng ñaát giuùp boå caáp cho nguoàn nöôùc ngaàm, nhöng phaàn lôùn bò chaûy traøn treân maët ñaát taïo neân doøng chaûy taïm thôøi. Nhöõng doøng chaûy taïm thôøi naøy khi chaûy thöôøng ñem theo trong noù nhöõng vuïn ñaát ñaù gaây neân hieän töôïng xoùi moøn beà maët. Hieän töôïng naøy phaùt trieån maïnh ôû nhöõng nôi nöôùc maët chaûy taäp trung theo doøng ñöôïc goïi laø hieän töôïng xoùi moøn theo doøng.
Xoùi moøn beà maët:
Xoùi moøn beà maët laø hieän töôïng ñòa chaát coâng trình ñoäng löïc gaây nhöõng aûnh höôûng nghieâm troïng nhö ñem ñi nhöõng chaát dinh döôõng trong ñaát ñi nôi khaùc laøm ñaát trôû neân ñaát ngheøo thöôøng xaûy ra maïnh meõ vaøo muøa möa. Caùc doøng nöôùc theo ñoù moi chuyeån ñi moät soá vaät lieäu taïo neân caùc daïng möông xoùi hay raûnh xoùi, nhieàu khi taïo thaønh 1 heä thoáng möông xoùi vaø raõnh xoùi laøm cho beà maët ñòa hình bò phaân caét khoâng lieân tuïc.
Hieän töôïng naøy phaùt trieån treân toaøn boä beà maët kieåu ñòa hình xaâm thöïc tích tuï ôû xaõ Linh Trung – Thuû Ñöùc vaø phaùt trieån maïnh trong traàm tích bôû rôøi tuoåi Pleistocen goàm: caùt, caùt pha…laøm cho nhieàu dieän tích khoâng coøn söû duïng ñöôïc trong ñaát noâng nghieäp hay ñaát bò thoaùi hoùa maïnh trôû neân caèn coãi. Söï phaùt trieån maïnh meõ ôû khu vöïc naøy laø do ñòa hình coù ñoä doác töông ñoái lôùn (töø 1-50), thaûm thöïc vaät phaù hoaïi gaàn nhö toaøn boä.
Khoái löôïng ñaát bò xoùi moøn ôû khu vöïc naøy raát lôùn, vaøo muøa möa ñaát naøy bò röûa troâi chaûy traøn vaø laép ñaày caùc raõnh thoaùt nöôùc ôû hai beân ñöôøng bôûi caùc vaät lieäu do chuùng vaän chuyeån ñi.
Xoùi moøn theo doøng:
Xoùi moøn theo doøng quan saùt thaáy phaùt trieån ôû khu vöïc Taêng Nhôn Phuù, Long Bình – Thuû Ñöùc, caùc heä thoáng möông xoùi thöôøng phaùt trieån gaàn chaân caùc söôøn doác, phoå bieán ôû beà maët ñòa hình coù ñoä doác 1-50, coù chieàu roäng töø 1-3m vaø daøi vaøi traêm meùt, caùc thaønh phaàn nham thaïch laø caùt, caùt pha ñoâi nôi coøn coù laãn saïn vaø keát voùn Laterit.
Hieän töôïng ñòa chaát coâng trình ñoäng löïc:
Hieän töôïng löu bieán:
Hieän töôïng naøy ñaëc bieät xaûy ra ôû ñaát loaïi seùt, noù bieåu hieän ôû söï bieán daïng laâu daøi cuûa ñaát loaïi seùt khi taûi troïng khoâng ñoåi. Theo taøi lieäu ñòa chaát coâng trình cuûa taùc giaû Nguyeãn Vaên Thaønh, ôû moät soá phoøng cuûa UÛy Ban Nhaân Daân Huyeän Bình Chaùnh, hieän töôïng ôû giöõa nhaø bò luùn ñi raát nhieàu so vôùi hai beân vaùch taïo neân söï cheânh leäch veà ñoä cao töø 3 - 4 m. Ñaây chính laø do aûnh höôûng hieän töôïng löu bieán.
Hieän töôïng caùt chaûy, xoùi ngaàm:
Caùt chaûy laø moät trong nhöõng hieän töôïng ñòa chaát coâng trình ñoäng löïc nguy hieåm thöôøng phaùt trieån trong ñaát loaïi caùt, buøn, seùt baûo hoaø nöôùc döôùi taùc duïng cuûa aùp löïc thuûy ñoäng vaø söï boâi trôn baèng caùc chaát keo nhö laø caùc vaät chaát keo höõu cô, keo saét, keo nhoâm …, noù bieåu hieän döôùi daïng nhöõng doøng buøn caùt, buøn ñaát ñuøn ra döôùi hoá moùng coâng trình khai ñaøo.
Caùt chaûy thaät:
Caùt haït nhoû, buøn, seùt … baõo hoaø nöôùc.
Caùt chaûy giaû:
Caùt thoâ, saïn soûi vaø ñaù taûng ñoâi khi cuõng bò chaûy khi gaëp nhöõng ñieàu kieän ñoäng löïc thích hôïp. Tuy nhieân, khi nhöõng ñieàu kieän ñoù giaûm daàn thì hieän töôïng caùt chaûy naøy cuõng ngöng xaûy ra. Cuõng töông töï nhö vaäy, moät soá ñaát loaïi seùt bò aåm öôùt cuõng deã daøng tan raõ, maát tính dính vaø chuyeån sang traïng thaùi seät. Tuy nhieân, khi ñoä aåm vöøa giaûm seõ daãn ñeán ñoä seät cuõng thay ñoåi ngay vaø hieän töôïng chaûy chaám döùt.
Xoùi ngaàm laø söï moi chuyeån vaät lieäu töø nhöõng loaïi ñaát ñaù thaønh phaàn khoâng ñuû chaát hay moïi chuyeån caùc vaät lieäu xi maêng caùc haït, do söï vaän ñoäng doøng ngaàm vaø nguyeân nhaân chuû yeáu do söï khaùc nhau veà aùp löïc coät nöôùc ñaëc ñieåm xoùi ngaàm: xoùi ngaàm laø daïng phaù huyû ñaát ñaù khoâ, khoâng ñoàng nhaát(chaát taïp nhaïp) xaûy ra nhieàu loaïi ñaát, noù xaûy ra töông ñoái chaäm. Saûn phaåm do xoùi ngaàm coù tính rôøi xoáp, nhöõng nôi xaûy ra ñoä chaët giaûm ñoä roãng giaûm.
Xoùi ngaàm phaùt trieån ôû vuøng mieàn coù nhieàu coâng trình seõ gaây ra hieän töôïng luùn nhieàu,luùn khoâng ñeàu, bieán daïng ñi ñeán phaù hoaïi nhöõng coâng trình beân treân. Noù laøm thay ñoåi ñoä thaám nöôùc cuûa ñaát, toác ñoä vaän ñoäng ñaëc bieät nhöõng nôi coù aùp löïc thuyû ñoäng. Ñieàu kieän xoùi ngaàm: ñaát ñaù khoâng ñoàng nhaát, nôi tieáp xuùc hai lôùp ñaát ñaù thaønh phaàn khaùc nhau.Khi gradien aùp löïc nhaát ñònh, toàn taïi 1 mieàn tieâu thoaùt nöôùc vaø laéng ñoäng vaät lieäu.
Hieän töôïng luùn öôùt:
Hieän töôïng naøy thöôøng thaáy ôû Linh Xuaân (Thuû Ñöùc) do ñaát coù ñoä loã roãng cao, ñoä chöùa buïi cao vaø chöùa nhieàu muoái Cacbonat sunfat neân deã bò xoùi moøn tan raõ khi ngaäp nöôùc nhieàu nôi coù khuynh höôùng suïp luùn .Ñaây laø hieän töôïng ñöôïc ñaùnh giaù laø baát lôïi cho vieäc xaây döïng coâng trình thöôøng laøm thieät haïi cho con ngöôøi. Khi xaây döïng caàn phaûi xaây döïng heä thoáng thoaùt nöôùc.
Toùm laïi caùc hieän töôïng ñòa chaát coâng trình ñoäng löïc trong khu vöïc nghieân cöùu khaù ña daïng caû veà caáp ñoä laãn soá löôïng, tuy coù nhöõng maët thuaän lôïi vaø khoâng thuaän lôïi cho coâng taùc thieát keá, thi coâng caùc coâng trình xaây döïng nhöng toát nhaát laø caàn phaûi tieán haønh khaûo saùt ñòa chaát coâng trình tæ mæ ñeå ñeà ra caùc phöông aùn thieát keá, thi coâng caùc coâng trình xaây döïng moät caùch toái öu nhaát nhaèm giaûm giaù thaønh xaây döïng cuõng nhö ñaûm baûo ñoä beàn vöõng, ñoä oån ñònh khi vaän haønh coâng trình veà sau.
Hieän töôïng luùn beà maët:
Laø hieän töôïng dòch chuyeån theo chieàu thaúng ñöùng cuûa caùc lôùp theo beà maët, khi chòu taùc duïng beà maët coâng trình.
Ñònh nghóa ñaát goàm nhöõng khoaùng gaén keát theo moät truïc traät töï naøo ñoù, caùc haït gaén tröïc tieáp thoâng qua choå tieáp xuùc coøn ñaát rôøi xoáp gaén keát xi maêng goïi aùp löïc höõu hieäu (coù hieäu).
Khi taùc duïng löïc vaøo trong ñaát haït tieáp nhaän vaø truyeàn ñi, söï luùn loaïi seùt laâu daøi (do söï giaûm theå tích). Trong töï nhieân, caùc haït xeáp laïi cho chaët leân ñoä loã roãng giaûm (töùc taêng khoái löôïng treân moät ñôn vò dieän tích theo moïi phöông). Thoâng thöôøng, döïa vaøo phoøng thí nghieäm taùc duïng thaúng ñöùng giaûm theå tích chieàu ñöùng seõ cho cheânh leäch h so chieàu daøi ban ñaàu, ñöa ra sô ñoà neùn phoøng thí nghieäm. Luùc ñaàu, P1 bò neùn roài P2>P1 cuõng neùn laïi, P3>P2 ñaát neùn giaûm ñoä roãng e2 ñeán e3 ñeán luùc naøo ñoù khoâng coøn moûng hôn nöõa.
ÑAËC ÑIEÅM ÑÒA HÌNH, ÑÒA MAÏO:
Döïa treân cô sôû caùc taøi lieäu veà ñòa hình, ñòa maïo vuøng nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû tröôùc ñoàng thôøi keát hôïp baûn ñoà ñòa maïo taân kieán taïo vuøng thaønh phoá Hoà Chí Minh cuûa Lieân Ñoaøn Ñòa Chaát 8 caên cöù vaøo ñoä töông ñoái, nguoàn goác thaønh taïo, thaønh phaàn thaïch hoïc tuoåi ñòa chaát ñaëc tröng veà hình thaùi cuûa caùc daïng ñòa hình trong vuøng nghieân cöùu vaø caùc quaù trình noäi sinh chuùng toâi phaân chia ñòa hình khu vöïc nghieân cöùu thaønh caùc ñôn nguyeân ñòa maïo sau:
Kieåu ñòa hình xaâm thöïc boác moøn röûa troâi:
Kieåu ñòa hình naøy phaân boá chuû yeáu ôû khu vöïc Taêng Nhôn Phuù-Thuû Ñöùc ñöôïc thaønh taïo bôûi caùt saïn pha boät laãn daêm taûng Laterit. Beà maët ñòa hình phaúng thoaûi roäng 50-300m, doác khoaûng 50 keùo daøi doïc thung luõng Goø Coâng bò möông raõnh xoùi phaù huûy chia caét vaø bò röûa troâi nhanh.
Kieåu ñòa hình xaâm thöïc tích tuï:
Kieåu ñòa hình naøy phaân boá töông ñoá roäng ôû Linh Xuaân vaù Taêng Phuù Nhôn, cao 20-40m, ñöôïc caáu taïo bôûi traàm tích bôû rôøi thuoäc heä thoáng Thuû Ñöùc goàm phía treân caùt boät san maøu naâu vaøng, naâu ñoû chuyeån tieáp xuoáng (phía döôùi laø soûi thaïch anh, seùt boät coù chöùa thaáu kính Kaolin. Beà maët ñòa hình roäng daïng ñoài löôïn soùng nghieâng thoaûi töø Ñoâng Baéc, (Taân Ñoâng Hieäp) xuoáng Taây Nam (Linh Quaân) vôùi goác doác 1-30 vaø bò röûa troâi, xaâm thöïc chia caét maïnh bôûi doøng chaûy keùo daøi theo höôùng Taây Baéc – Ñoâng Nam, ñoàng thôøi phaùt trieån möông xoùi raõnh xoùi heïp ôû khu vöïc ñoài Ñaïi hoïc Khoa hoïc töï nhieân. Hieän taïi phaàn lôùn cuûa dieän tích beà maët ñòa hình ñaõ troàng caây coâng nghieäp (ñieàu, baïch ñaøn). Moät soá nôi ñang ñöôïc khai thaùc vaät lieäu caáu taïo neân theàm (kaolin seùt gaïch ngoùi, cuoäi soûi Laterit, ñaát san laáp). Söï khai thaùc naøy ñaõ phaù huûy vaø laøm thay ñoåi beà maët nguyeân thuûy cuûa ñòa hình, taïo caùc moong khai thaùc vôùi ñòa hình aâm nhö caùc ao hoà bò ngaäp nöôùc thöôøng xuyeân.
Kieåu ñòa hình tích tuï:
Kieåu ñòa hình chieám phaàn lôùn dieän tích vuøng nghieân cöùu (3/4 dieän tích). Nguoàn goác tích tuï ôû ñaây chuû yeáu laø nhöõng vaät lieäu hoãn hôïp cuûa soâng bieån vaø soâng, ít hôn laø ñaàm laày vaø soâng. Traàm tích Pleistocen vaø Holocen loä ra treân beà maët hình thaønh caùc baäc theàm, baõi boài cao.
Phuï kieåu ñòa hình tích tuï daïng theàm baäc 2 nguoàn goác soâng tuoåi Pleistocen treân (aIII3):
Phuï kieåu ñòa hình naøy dieän tích nhoû döôùi daïng keùo daøi töø Laùi Thieâu xuoáng khu vöïc Phöôùc Long vaø Taêng Nhôn Phuù cao 5-15m ñöôïc caáu taïo bôûi caùt boät, saïn caùt cuoäi soûi chöù seùt Kaolin. Veà hình thaùi beà maët ñòa hình phaúng heïp (0,3-1,5km; nghieâng thoaûi 1-30) bò chia caét bôûi caùc suoái raïch nhoû vaø heä thoáng möông raõnh xoùi khaù phaùt trieån. Hieän taïi phaàn lôùùn beà maët theàm laø dieän tích canh taùc caây coâng nghieäp (ñaäu, khoai mì) vaø caùc loaïi caây aên quaû. Vieäc khai thaù caùc loaïi khoaùng saûn (caùt, cuoäâi, soûi kaolin) treân beà maët ñòa hình ñaõ ñöôïc gia taêng theâm beà maët doác cuûa ñòa hình.
Phuï kieåu ñòa hình tích tuï daïng theàm baäc 2 nguoàn goác soâng bieån tuoåi Holocen döôùi giöõa (amIII3):
Phuï kieåu ñòa hình naøy phaân boá taäp trung ôû khu vöïc noäi ngoaïi thaønh Thaønh phoá Hoà Chí Minh (Taân Bình, Goø Vaáp, Hooùc Moân) cao 5-15m, ñöôïc caáu taïo bôûi traàm tích bôû rôøi goàm: caùt boät chöùa ít saïn nhoû ôû phaàn ñaùy maøu xaùm (10-30m). Veà hình thaùi beà maët ñòa hình roäng, baèng phaúng, nghieâm thoaûi nheï, (1-30) bò chia caét bôûi heä thoáng soâng raïch theo nhieàu höôùng khaùc nhau. Hieän taïi ñaây laø dieän tích canh taùc ñaát noâng nghieäp cuõng nhö quy hoaïch môû roäng ñoâ thò vaø phaùt trieån khu daân cö thuaän lôïi.
Phuï kieäu ñòa hình tích tuï daïng theàm baäc 1 nguoàn goác soâng bieån tuoåi Holocen döôùi giöõa:
Phuï kieàu ñòa hình naøy phaân boá ôû khu vöïc Goø Vaáp, Thuû Ñöùc cao 2-5m ñöôïc caáu taïo bôûi traàm tích goàm: caùt, boät, seùt maøu xaùm traéng ñeán xaùm vaøng daøy 2-10m. Veà hình thaùi beà maët ñòa hình baèng phaúng, heïp (0,5-5km) bò chia caét bôûi heä thoáng soâng suoái chaûy theo höôùng Taây Baéc – Ñoâng Nam. Traàm tích caáu taïo theàm bò nhieãm maën gaây khoù khaên cho vieäc phaùt trieån noâng nghieäp. Lôùp seùt gaàn maët bò phong hoùa yeáu (daøy 0,5-1m) coù theå khai thaùc laøm gaïch ngoùi.
Phuï kieåu ñòa hình tích tuï daïng baõi boài cao nguoàn goác soâng tuoåi Holocen giöõa treân (aIV2-3):
Phuï kieåu ñòa hình naøy ôû phía Nam Thuû Ñöùc doïc theo hai bôø soâng Saøi Goøn, cao 1-2m ñöôïc caáu taïo bôûi traàm tích goàm: caùt boät, seùt maøu xaùm, xaùm ñen chöù muøn thöïc vaät daøy 5-9m. Beà maët ñòa hình phaúng, ít ngaäp nöôùc bò chia caét bôûi maïng löôùi soâng raïch (chòu aûnh höôûng cuûa thuûy trieàu). Hieän taïi beà maët ñòa hình ñaõ vaø ñang söû duïng cho canh taùc noâng nghieäp laø chuû yeáu.
Y
CHÖÔNG V: KHOAÙNG SAÛN VAØ VAÄT LIEÄU XAÂY DÖÏNG
Veà maët khoaùng saûn, khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh noùi chung vaø khu vöïc Taây Nam noùi rieâng ña soá laø caùc saûn phaåm seùt, vaät lieäu xaây döïng vaø goám söù laø chuû yeáu:
Ø Lieân quan ñeán thaønh heä Ferit thöïc thuï raát nhieàu caùc loaïi khoaùng saûn: saùt gaïch ngoùi, seùt Kaolin, Laterit, trong ñoù trieån voïng nhaát laø ñieåm seùt gaïch ngoùi vaø Laterit Long Bình – Thuû Ñöùc. Do ñaëc ñieåm cuûa quaù trình phong hoaù xaûy ra ñoái vôùi ñaù tröôùc Kainozoi coù beà daøy lôùn, tính phaân ñôùi roõ raøng vaø ngheøo SiO2 töï do neân khai thaùc khoaùng saûn trong voû naøy raát thuaän lôïi vaø ñaït hieäu quaû kinh teá cao.
Ø Lieân quan ñeán thaønh heä voû Ferit hoaù laø caùc khoaùng saûn: seùt Kaolin, seùt gaïch ngoùi, Laterit, trong ñoù trieån voïng nhaát laø ñieåm seùt Kaolin Hoá Boø (Cuû Chi), seùt gaïch ngoùi Vónh Loäc (Hooùc Moân), seùt Kaolin Linh Xuaân (Thuû Ñöùc). Caùc voû phong hoaù phaùt trieån treân traàm tích bôû rôøi coù beà daøy moûng, tính phaân ñôùi khoâng roõ raøng, laãn nhieàu SiO2 töï do (30 – 35%), caàn thieát coù phöông phaùp khai thaùc toång hôïp ñeå naâng cao lôïi ích kinh teá.
ÔÛ ven rìa theàm baäc III, caùc traàm tích bôû rôøi naèm treân lôùp Laterit coù haøm löôïng Kaolinit cao (40 – 50%), thaïch anh cao (30 – 35%) neân phaàn naøy coù theå khai thaùc toång hôïp seùt Kaolin, caùt thaïch anh coøn phaàn döôùi Laterit coù möùc ñoä phong hoaù yeáu (Si Al Fe) nhieãm Fe ít (2 – 3%) nhöng haøm löôïng Hydromica cao (15 – 25%) neân Fe naøy khoâng ñaït chæ tieâu ñeå saûn xuaát söù cao caáp. Tuy nhieân, seùt ñoù troän vôùi seùt trong traàm tích Holocen theo tyû leä thích hôïp seõ ñöôïc seùt gaïch ngoùi coù chaát löôïng toát (hieän nay ôû moät soá ñòa phöông vaãn troän moät phaàn seùt Holocen vôùi 3 phaàn seùt trong Pleistocen).
Noùi chung, vaät lieäu xaây döïng ôû khu vöïc Thaønh phoá Hoà Chí Minh thì ngheøo naøn, phaàn bôû rôøi vöôït troäi phaàn cöùng vaø ñaëc sít. Caùt vaø seùt (coå vaø môùi) aùp ñaûo ñaù. Veà ñaù, ñaây laø thò tröôøng lôùn nhaäp ñaù ôû caùc nôi veà. Than buøn ôû Cuû Chi vaø Caàn Giôø thuoäc loaïi xaáu, phaûi nhaäp töø caùc vuøng laân caän veà, cuõng laø moät thò tröôøng lôùn caàn chuù yù.
Khoaùng saûn lôùn nhaát laø nöôùc ngaàm. Ñaây laø cuûa baùu ñoái vôùi söï ñoâ thò hoùa: noù coù 5 taàng, ñeàu do nöôùc möa boå sung haøng naêm neân voâ taän (neáu bieát khai thaùc ñuùng löôïng). Taàng noâng (khoâng ñeán traêm meùt saâu) laø taàng toái öu veà söû duïng, kinh teá vaø kyõ thuaät. Loaïi ôû saâu, theo ñòa taàng ôû Hooùc Moân, töø 100 – 200m (gaëp moùng), ít phong phuù hôn nhöng raát toát. Coát loõi ôû ñaây laø nöôùc ngaàm trong caùt: coù 2 taàng ñaát seùt treân döôùi laøm taàng chaén, seùt taåm ñaày nöôùc nhöng khoâng thaám hoaëc thaám raát ít. Ngöôøi ta khai thaùc nöôùc trong taàng caùt, khoâng khai thaùc nöôùc trong taàng seùt vì seùt khoâng ñuû ñoä daøy (200m daøy trôû leân). Moät baûn ñoà nöôùc ngaàm (tyû leä 1:25.000) ñaõ ñöôïc khoa Ñòa Chaát thieát laäp vaøo naêm 1985, raát coù ích cho chieán löôïc ñoâ thò hoùa vaø quoác teá Daân Sinh.
Ñoái vôùi vuøng Taây Nam noùi rieâng, khoaùng saûn raát ngheøo naøn, ña soá chæ laø seùt, vaät lieäu xaây döïng,…. Trong khu vöïc nghieân cöùu, qua quaù trình tìm hieåu thì bieát theâm ôû ñaây coù ñaát than buøn, laø moät loaïi khoaùng saûn tuy khoâng coù nhieàu giaù trò kinh teá nhöng höõu ích ñoái vôùi coâng taùc caûi taïo ñaát cho khu quy hoaïch xaây döïng hoà sinh thaùi ôû ñaây.
Y
CHÖÔNG VI: HIEÄN TRAÏNG KHAI THAÙC NÖÔÙC DÖÔÙI ÑAÁT VUØNG TAÂY NAM THAØNH PHOÁ
Toác ñoä phaùt trieån ngaøy caøng cao keùo theo nhu caàu veà nöôùc cho sinh hoaït, saûn xuaát cuõng vì theá taêng theo. Soá löôïng gieáng cuõng nhö löu löôïng khai thaùc daàn daàn trôû neân quaù möùc cho pheùp.
SOÁ LÖÔÏNG GIEÁNG KHOAN:
Ñeå phuïc vuï cho nhu caàu sinh hoaït cuõng nhö saûn xuaát maø trong thôøi gian ngaén hôn 10 naêm soá löôïng gieáng khai thaùc nöôùc ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ coù söï taêng ñoät bieán vaø vôùi toác ñoä phaùt trieån kinh teá cuûa Thaønh phoá ngaøy caøng nhanh nhö hieän nay thì toác ñoä phaùt trieån löôïng gieáng khai thaùc cuõng laø ñieàu heát söùc bình thöôøng chæ töø 1991-2003, theo thoáng keâ ñaõ coù khoaûng 100.000 nhaø maùy nöôùc khai thaùc coâng nghieäp, caùc gieáng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát naøy coù ñöôøng kính cuõng nhö caùc ñoä saâu khai thaùc khaùc nhau. Caùc ñieåm gieáng naøy phaân boá khoâng ñeàu treân ñòa baøn maø thöôøng taäp trung cao ôû moät soá khu vöïc. Cao nhaát ôû quaän Phuù Nhuaän coù maät ñoä gieáng khai thaùc 0,08 - 872 gieáng/km2. Ngoaøi ra caùc quaän huyeän coù maät ñoä gieáng khai thaùc cao cuûa Thaønh phoá khoaûng hôn 300 gieáng/km2 goàm quaän 3, quaän 10, quaän Goø Vaáp, quaän Taân Bình.
Maät ñoä gieáng trung bình cuûa caû Thaønh phoá laø 46 gieáng/km2. Taàng chöùa nöôùc Pleistocen coù 78.752 gieáng khai thaùc, taàng chöùa nöôùc Pliocen treân coù 17.010 gieáng khai thaùc, ñaây laø hai taàng khai thaùc nöôùc chính cuûa khu vöïc Thaønh phoá, coøn laïi laø taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi.
STT
Quaän/ huyeän
Dieän tích (km2)
Daân soá
Soá gieáng khoan/km2
Maät ñoä chung
Soá gieáng khoan
treân 1000
daân
TaàngQI-III
Taàng N2b
1
Quaän 6
6,9
260755
30,1
48,0
78,1
2,07
2
Quaän 8
18,8
328920
1,3
12,4
13,7
0,78
3
Bình Chaùnh
300,7
270259
35,9
36,2
72,1
80,19
-Baûng 4-Maät ñoä phaân boá gieáng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát cuûa taàng chöùa nöôùcPleistocen vaø Pliocen döôùi--
-Bieåu ñoà 5- Maät ñoä gieáng khai thaùc cuûa töøng quaän, huyeän/km2 -
Quaän
Huyeän
Soá gieáng khoan khai thaùc
N2a
N2b
QI-III
QIV
Toång
Quaän 6
331
208
539
Quaän 8
233
25
258
Bình Chaùnh
5
10872
10800
3
21680
-Baûng 5-Soá löôïng gieáng khai thaùc ôû caùc taàng khu vöïc Taây Nam
Thaønh phoá –
-Bieåu ñoà 6- Soá löôïng gieáng khai thaùc cuûa töøng quaän huyeän-
LÖU LÖÔÏNG KHAI THAÙC:
Thôøi gian
Tröôùc 1950
1960
1996
1998
1999
2004
Löu löôïng khai thaùc
80
130
357
475
525
600
-Baûng 6-Löu löôïng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát theo thôøi gian (1000m3/ngaøy)-
Trong thôøi gian ngaén ban ñaàu khi nöôùc döôùi ñaát baét ñaàu ñöôïc khai thaùc söû duïng, löu löôïng khai thaùc coøn töông ñoái thaáp khoaûng 80.000m3/ngaøy vaø sau ñoù daàn daàn thoùi quen söû duïng nöôùc döôùi ñaát thay theá haàu nhö toaøn boä löôïng nöôùc maët thì löu löôïng khai thaùc taêng leân theo toác ñoä raát nhanh trong 10 naêm tröõ löôïng khai thaùc taêng gaáp 1,6 laàn so vôùi thôøi ñieåm baét ñaàu khai thaùc; trong 50 naêm tröõ löôïng khai thaùc taêng gaáp 7,5 laàn; vôùi nhu caàu cao vaø aùp löïc daân soá toác ñoä khai thaùc nöôùc döôùi ñaát trong nhöõng naêm tôùi seõ coøn taêng nhanh hôn.
Toång löôïng nöôùc döôùi ñaát khai thaùc khoaûng 600.000m3/ngaøy (naêm 2004). Löu löôïng khai thaùc trong caùc taàng chöùa nöôùc nhö sau: taàng chöùa nöôùc Holocen khoaûng 100m3/ngaøy, taàng chöùa nöôùc Pleistocen khoaûng 300.000 m3/ngaøy, taàng chöùa nöôùc Pliocen treân 250.000m3/ngaøy, coøn laïi laø taàng Pliocen döôùi. Löu löôïng khai thaùc theo quaän, huyeän ñöôïc trình baøy ôû bieàu ñoà sau:
-Bieåu ñoà 7- Löu löôïng khai thaùc ôû caùc quaän huyeän (m3/ngaøy)-
Quaän/
huyeän
Löu löôïng khai thaùc (m3/ngaøy)
Muïc ñích söû duïng
N2a
N2b
QI-III
QIV
Toång
Saûn
xuaát
Sinh hoaït
Quaän 6
6.677,00
648,00
7.325,00
5.259,00
2.066,00
Quaän 8
5.428,00
313,00
5.741,00
4.473,00
1.268,00
Bình Chaùnh
1.440,00
46.388,00
31.176,30
8,00
79.012,33
34.263,00
44.748,00
-Baûng 7-Löu löôïng khai thaùc nöôùc khu vöïc Taây Nam Thaønh phoá (m3/ngaøy)-
CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC KHAI THAÙC:
Theo tieâu chuaån TCVN 5944-1995, döïa vaøo keát quaû phaân tích maãu nöôùc taïi caùc ñieåm khai thaùc, chaát löôïng cuûa caùc taàng ñöôïc thoáng keâ nhö sau:
Taàng chöùa nöôùc Holocen:
Toång soá maãu thu thaäp: 11 maãu, keát quaû ñoä pH thay ñoåi töø 4,09 ñeán 8,36; moät maãu khoâng ñaït tieâu chuaån. Haøm löôïng Clorua(Cl-) thay ñoåi töø 29,3 ñeán 12.762,0mg/l, coù 7 maãu khoâng ñaït TCCP, ñoä cöùng thay ñoåi töø 48-278mg/l, haøm löôïng sunfat thay ñoåi töø 60,04 -1512,95mg/l, coù 4 maãu khoâng ñaït TCCP, haøm löôïng saét thay ñoåi töø 0- 0,95mg/l.
Nhìn chung, nöôùc khai thaùc töø caùc gioàng caùt thöôøng coù haøm löôïng Clorua cao do naèm gaàn bieån. Ngoaøi ra nöôùc ôû caùc doøng caùt ven bieån coøn laø ñoái töôïng chòu söï aûnh höôûng maïnh bôûi caùc taùc nhaân gaây oâ nhieãm cuûa con ngöôøi nhö nöôùc thaûi töø sinh hoaït, nöôùc töø saûn xuaát cuûa caùc nhaø maùy xí nghieäp do taàng chöùa nöôùc naøy coù caáu taïo khoâng coù taàng chaén beân treân, nöôùc möa cuõng nhö caùc chaát baån khaùc deã daøng thaám xuoáng gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc. Möùc ñoä oâ nhieãm theå hieän qua keát quaû phaân tích haøm löôïng cuûa hôïp chaát nitô cao ôû moät soá maãu phaân tích.
Taàng Pleistocen:
Khaûo saùt trong taàng naøy keát quaû ñöôïc thoáng keâ treân 284 maãu nhö ng coù tôùi 247/284 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån veà pH, 2/284 maãu khoâng ñaït TCCP veà haøm löôïng Clorua, 6/284 maãu khoâng ñaït TCCP veà sunfat, 27/284 maãu khoâng ñaït TCCP veà saét.
Nhìn chung, chaát löôïng nöôùc trong taàng Pleistocen thöôøng coù pH thaáp hôn tieâu chuaån cho pheùp. Taàng Pleistocen coù thaønh phaàn caùc hôïp chaát nitô vaø saét cao nhaát tuy nhieân laïi laø taàng nöôùc ñöôïc ngöôøi daân khai thaùc vaø söû duïng chuû yeáu vaø haàu nhö chöa ñöôïc qua heä thoáng xöû lyù. Moät soá ñieåm khaûo saùt ñaõ coù daáu hieäu veà hieän töôïng oâ nhieãm vi sinh.
Taàng Pliocen treân:
Treân 141 maãu thu thaäp vaø phaân tích cho keát quaû nhö sau: coù 75 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån veà pH, 2 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån veà Clorua, 1 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån veà nitrat, 1 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån veà ñoä cöùng, 1 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån veà sunfat vaø 22 maãu khoâng ñaït tieâu chuaån veà saét.
Nhìn chung, chaát löôïng nöôùc khai thaùc ôû taàng Pliocen treân chöa bò oâ nhieãm coù theå cung caáp cho nhu caàu sinh hoaït vaø saûn xuaát tuy nhieân cuõng caàn quan taâm ôû ñaây laø haøm löôïng saét cao hôn tieâu chuaån cho pheùp.
Taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi:
Trong 9 maãu thu thaäp vaø tieán haønh phaän tích cho keát quaû nhö sau: ñoä pH thay ñoåi töø 6,6-8,2. Haøm löôïng clorua thay ñoåi töø 7,09 - 976,45mg/l, 1 maãu khoâng ñaït TCCP veà clorua, haøm löôïng nitrat thay ñoåi trong khoaûng töø 0 -0,06mg/l, ñoä cöùng thay ñoåi trong khoaûng 8,6 - 91,0mg/l, sunfat thay ñoåi töø 6,71 -47,07mg/l. Haøm löôïng saét thay ñoåi trong khoaûng 0,11 - 16,38mg/l, 3 maãu khoâng ñaït TCCP veà saét.
Nhìn chung, chaát löôïng taàng Pliocen döôùi töông ñoái gioáng vôùi taàng Pliocen treân: nöôùc vaãn chöa bò oâ nhieãm tuy coù haøm löôïng saét cao hôn tieâu chuaån nöôùc daønh cho sinh hoaït.
Y
-Moät soá hình aûnh maùy xöû lyù nöôùc-
-Hình aûnh khai thaùc nöôùc-
CHÖÔNG VII: TAÙC ÑOÄNG CUÛA KHAI THAÙC NÖÔÙC DÖÔÙI ÑAÁT ÑEÁN TRÖÕ LÖÔÏNG, CHAÁT LÖÔÏNG CUÛA CAÙC TAÀNG CHÖÙA NÖÔÙC PLIOCEN TREÂN VAØ PLIOCEN DÖÔÙI
SÖÏ TAÙC ÑOÄNG CUÛA KHAI THAÙC NÖÔÙC ÑEÁN TRÖÕLÖÔÏNG:
Khai thaùc nöôùc phuïc vuï cho nhu caàu cuûa ngöôøi daân vaø cho saûn xuaát chæ môùi baét ñaàu vaøo nhöõng naêm ñaàu theá kyû XX giai ñoaïn ñaàu quy moâ khai thaùc cuõng nhö tröõ löôïng coøn nhoû heïp. Ban ñaàu laø heä thoáng khai thaùc ñaát ôû khu vöïc coâng vieân Gia Ñònh – Quaän Goø Vaáp (naêm 1925) sau ñoù haøng loaït gieáng ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng ñeå cung caáp nöôùc cho daân cö khu vöïc noäi thaønh.
Theo moät soá thoáng keâ ñeán heát naêm 1999, soá löôïng gieáng khai thaùc gaàn 100.000 gieáng taäp trung vaøo 2 taàng nöôùc Pleistocen vaø Pliocen döôùi. Taàng chöùa nöôùc Pliocen treân coù treân 70.000 gieáng vôùi löu löôïng khai thaùc gaàn 300.000m3/ngaøy vaø taàng chöùa nöôùc Pliocen döôùi coù treân 17.000 gieáng vôùi toång löu löôïng khai thaùc khoaûng 250.000m3/ngaøy, caùc gieáng khai thaùc vôùi quy moâ coâng nghieäp laø ôû caùc nhaø maùy nöôùc, caùc cô sôû saûn xuaát vaø caùc gieáng cuûa chöông trình nöôùc saïch noâng thoân coù kích thöôùc nhoû ôû khi vöïc Bình Chaùnh – Nhaø Beø cuõ.
Theo sô ñoà ñaúng möïc nöôùc vaø caùc taøi lieäu quan traéc ñeán naêm 1997 ôû khu vöïc Taây Nam Thaønh phoá vaø quaän noäi thaønh laân caän (khu vöïc Bình Chaùnh, Hooùc Moân, quaän 4, 6, 8, 12 ñaõ hình thaønh 2 pheãu haï thaáp, moät pheãu haï thaáp coù trung taâm haï thaáp ôû möïc nöôùc ôû ngaõ tö An Söông, ñoä saâu möïc nöôùc laø -9m pheãu thöù 2 ôû trung taâm cuûa quaän 5, 6, 8, 10, 11 ñoä saâu möïc haï thaáp ñaït -6m.Vuøng coù phieãu haï thaáp thöù 2 ñaây laø vuøng coù nhaø maùy nöôùc Bình Trò Ñoâng löu löôïng khai thaùc khoaûng 8.000m3/ngaøy vaø haøng loaït caùc gieáng khai thaùc vôùi quy moâ coâng nghieäp, löu löôïng khai thaùc töø vaøi traêm ñeán haøng nghìn meùt khoái moät ngaøy.
Khai thaùc vôùi möùc ñoä thaáp hôn hoaëc baèng vôùi khaû naêng boå caáp thì möïc nöôùc seõ ñöôïc giöõ oån ñònh, khoâng bò suït giaûm ñoä saâu khai thaùc. Tuy nhieân nhöõng naêm gaàn ñaây 1997 - 2004 tình hình khai thaùc khoâng khaû quan nhö vaäy maø chæ soá veà ñoä saâu khai thaùc luoân taêng ñeàu qua caùc naêm. Ñaëc bieät nhöõng naêm gaàn ñaây, theo taøi lieäu thu ñöôïc töø caùc traïm quan traéc möïc nöôùc ñeàu coù xu höôùng giaûm maïnh.
Taàng Pliocen treân coù ñoä saâu möïc nöôùc -8m ñeán -16m, phía Taây Baéc vaø Ñoâng Nam vuøng nghieân cöùu coù möïc nöôùc noâng hôn trung taâm vuøng nghieân cöùu.
Taàng Pliocen döôùi coù ñoä saâu möïc nöôùc töø -12m ñeán -27m, ñoä saâu naøy taêng daàn theo höôùng Taây Baéc sang Ñoâng Nam vuøng nghieân cöùu. Ñoä saâu naøy thay ñoåi roõ reät theo muøa.
STT
Soá hieäu gieáng
Taàng chöùa nöôùc
Naêm
2000
2001
2002
2003
1
Q015030
N2b
-11,71
-14,03
-17,52
-20,61
2
05C
06T
N2a
-15,98
-14,58
-18,97
-16,69
-21,11
-21,8
-25,48
-25,26
-Baûng 8- Möïc nöôùc taïi moät soá traïm quan traéc trong khu vöïc Taây Nam Thaønh phoá (m)-
-Bieåu ñoà 8- Ñoà thò möïc nöôùc coâng trình Q015030 Bình Chaùnh-
-Bieåu ñoà 9- Ñoà thò möïc nöôùc coâng trình Q808050 Bình Chaùnh-
Nhìn chung, toác ñoä haï thaáp möïc nöôùc cuûa toaøn Thaønh phoá vôùi khoái löôïng khai thaùc hieän nay laø 0,2m ôû taàng Pleistocen; 0,4 -1,6m ñoái taàng Pliocen treân; 0,69 - 4,0m ñoái vôùi taàng Pliocen döôùi. Ñaëc bieät ôû nhöõng khu vöïc khai thaùc lôùn ñoä saâu möïc nöôùc ñaït 12 - 29m, trung taâm phieãu haï thaáp ñoä saâu leân ñeán 30m. Haäu quaû cuûa tình traïng hieän nay laø seõ khai thaùc quaù möùc ôû caùc taàng chöùa vaø coøn coù theå laøm nöôùc maën xaâm nhaäp taàng chöùa nöôùc, hieän töôïng luùn maët ñaát.
SÖÏ TAÙC ÑOÄNG CUÛA KHAI THAÙC NÖÔÙC DÖÔÙI ÑAÁT ÑEÁN CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC:
Vuøng Taây Nam khoâng chæ laø moät trong nhöõng vuøng daân cö ñoâng ñuùc cuûa Thaønh phoá vôùi möùc ñoä phaùt trieån coâng nghieäp khaù cao maø beân caïnh ñoù khu vöïc Taây Nam Thaønh phoá naøy noåi baät vôùi heä thoáng keânh raïch chaèng chòt ñaëc ñieåm naøy coù lôïi trong vieäc thoaùt nöôùc giuùp cho khu vöïc khoâng bao giôø bò ngaäp nöôùc. Tuy nhieân vôùi heä thoáng keânh raïch naøy laïi taïo ñieàu kieän cho quaù trình oâ nhieãm, caùc nguoàn baån deã daøng xaâm nhaäp vaøo nguoàn nöôùc laø ñieàu töï nhieân.
Nhieãm baån hôïp chaát nitô:
Söï nhieãm baån ôû ñaây ñöôïc chæ thæ bôûi haøm löôïng caùc hôïp chaát nitô (NO2, NO3, NH4)
Theo quy ñònh: Øhaøm löôïng NO2 töø veát trôû leân ñöôïc coi laø bò nhieãm baån.
ØHaøm löôïng NH4 töø veát trôû leân ñöôïc coi laø bò nhieãm baån.
ØHaøm löôïng NO3 10mg/l ñöôïc coi laø bò nhieãm baån.
*Phaân loaïi caáp ñoä nhieãm baån:
Möùc ñoä nhieãm baån
NO3-
NO2-
NH4+
Nhieãm baån nheï
10 - 30
Veát ñeán 1
Veát ñeán 1
Nhieãm baån trung bình
30 - 50
1 - 10
1 - 10
Nhieãm baån naëng
50
10
10
-Baûng 9- Baûng phaân loaïi caáp ñoä oâ nhieãm theo haøm löôïng
hôïp chaát nitô (mg/l)-
Nguoàn nhieãm baån chuû yeáu laø töø nöôùc maët vì nöôùc maët luoân coù moái quan heä chaët cheõ vôùi caùc taàng chöùa nöôùc beân döôùi. Khi moät taàng nöôùc naèm beân treân bò oâ nhieãm thì chaát oâ nhieãm deã daøng ñi vaøo taàng nöôùc beân döôùi vaø phaùt taùn roäng raõi cho moät taàng nöôùc voán khoâng bò oâ nhieãm.
Daïng nhieãm phoå thoâng hay gaëp nhaát laø NO3-, NH4+.
Nöôùc trong caùc taàng chöùa cuûa vuøng Taây Nam Thaønh phoá coøn coù nguy cô bò nhieãm baån caùc hôïp chaát nitô do vuøng naèm veà phía haï löu cuûa caùc con soâng chaûy qua caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát neân laø nôi nhaän caùc chaát baån maø con soâng mang ñeán.
Theo taøi lieäu taïi caùc taàng chöùa nöôùc treân ñòa baøn khu vöïc nghieân cöùu cho thaáy haøm löôïng caùc hôïp chaát nitô taêng:
STT
Soá hieäu gieáng
Vò trí
Taàng chöùa nöôùc
Naêm
2000
2001
2002
2003
2004
1
Q20
Bình Chaùnh
QI-III
29,42
31,87
36,82
35,06
46,82
2
06
Bình Chaùnh
N2b
27,80
31,34
104,09
48,82
51,32
-Baûng 10 -Haøm löôïng toång nitô ôû moät soá gieáng khoan (mg/l)-
Khu vöïc Taây Nam naèm trong vuøng haï nguoàn cuûa caùc con soâng chaûy qua nhieàu khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát, theo ñieàu tra môùi nhaát coù tôùi 50% soá khu coâng nghieäp thaûi nöôùc thaûi ra ngoaøi khoâng qua xöû lyù. Ñaây laïi chính laø nguoàn nöôùc maët seõ ngaám xuoáng ñaát qua caùc taàng caùch vaø hoøa vaøo caùc taàng chöùa nöôùc. Khoâng chæ coù haøm löôïng nitô taêng maø coøn caùc thaønh phaàn ñoäc haïi khaùc cuõng taêng trong thaønh phaàn cuûa nöôùc, gaây nguy haïi cho söùc khoûe con ngöôøi.
Theo nhöõng soá lieäu theo doõi ôû treân cho thaáy: möùc ñoä oâ nhieãm cuûa taàng Pliocen treân ñang dieãn bieán nguy hieåm, naêm 2000 möùc ñoä oâ nhieãm ñöôïc ñaùnh giaù laø nheï nhöng sau moät naêm thì möùc ñoä nhieãm baån ñaõ leân möùc trung bình vaø hieän nay sau chæ 5 naêm khaûo saùt taàng nöôùc ñaõ baét ñaàu coù daáu hieäu bò oâ nhieãm ôû möùc naëng. toác ñoä oâ nhieãm naøy laø ñaùng quan taâm vaø caàn coù giaûi phaùp ngay laäp töùc. Tuy nhieân ñaây chæ môùi laø thoáng keâ taïi moät vaøi ñòa ñieåm khaûo saùt neân chöa ñaùnh giaù hoaøn toaøn chính xaùc möùc ñoä nhieãm baån cuûa toaøn taàng chöùa naøy.
AÛnh höôûng töø vieäc khai thaùc nöôùc quaù möùc ñaõ laøm oâ nhieãm nguoàn nöôùc ñang ñöôïc khai thaùc phuïc vuï cho söû duïng cuûa ngöôøi daân. Tuyø theo khu vöïc vaø tuøy theo moãi taàng nöôùc khai thaùc khaùc nhau maø möùc ñoä nhieãm caùc hôïp chaát nitô laïi ôû möùc ñoä khaùc nhau.
Xaâm nhaäp maën:
Qua taøi lieäu quan traéc taïi khu vöïc huyeän Bình Chaùnh, Taân Taïo - Bình Taân caû 3 taàng chöùa nöôùc ñeàu coù haøm löôïng Clo taêng daàn qua caùc naêm.
Xaâm nhaäp maën laø vaán ñeà cuûa cô quan quaûn lyù caùc quaän huyeän trong khu vöïc Taây Nam naøy ñang heát söùc quan taâm, tìm höôùng giaûi quyeát.
Soá lieäu cho thaáy haøm löôïng Clo cao gaáp nhieàu laàn so vôùi tieâu chuaån cho pheùp ôû ngay nhöõng taàng nöôùc ñang ñöôïc khai thaùc phuïc vuï cho sinh hoaït.
STT
Soá hieäu gieáng
Vò trí
Taàng chöùa nöôùc
Naêm
2000
2001
2002
2003
1
06C
08A
Bình Chaùnh
Bình Taân
QI-III
-
1589,9
2614,4
1601,5
5583,3
7178,6
5321,9
7090,0
2
08B
Bình Taân
N2b
1196,4
1305,7
2339,7
3146,1
3
Q050
08C
Bình Chaùnh
Bình Taân
N2a
2180,1
468,8
4386,9
507,5
2898,0
3296,8
3243,6
3965,9
-Baûng 11- Haøm löôïng Clo taïi traïm quan traéc(mg/l)-
Hieän töôïng caùc taàng nhieãm maën do quaù trình khai thaùc quaù khaû naêng boå caáp töï nhieân, thöôøng xaûy ra maïnh vaøo muøa khoâ. Nöôùc ngoït khai thaùc quaù möùc laøm cho ranh maën cuõng theo ñoù maø tieán saâu vaøo khu vöïc voán tröôùc ñaây hoaøn toaøn laø nôi phaân boá cuûa nöôùc ngoït. Moät haøm löôïng Clorua (Cl-) nhaát ñònh seõ coù trong nguoàn nöôùc khai thaùc tuøy theo vò trí ranh maën tieán vaøo ñeán ñaâu trong khu vöïc.
Taàng Pliocen döôùi cuûa khu vöïc Taây Nam coù vuøng nhieãm maën heïp hôn so vôùi taàng Pliocen treân. Taàng Pliocen döôùi vuøng nhieãm maën naèm veà phía Taây Baéc vuøng nghieân cöùu chieám dieän roäng trong xaõ Leâ Minh Xuaân – huyeän Bình Chaùnh vaø moät phaàn naèm veà phía Taây Taây Nam vuøng nghieân cöùu. Taàng Pliocen treân nhieãm maën treân dieän roäng hôn.
Vôùi toác ñoä khai thaùc hieän nay thì ranh maën seõ nhanh choùng tieán vaøo saâu beân trong, trong moät thôøi gian ngaén neáu khoâng coù bieän phaùp khaéc phuïc thì seõ khoâng coù nöôùc ngoït ñeå cung caáp cho con ngöôøi.
Y
CHÖÔNG VIII: CAÙC GIAÛI PHAÙP KHAI THAÙC HÔÏP LYÙ
Hieän nay, maëc duø möùc ñoä aûnh höôûng töø söï khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ñeán tröõ löôïng vaø chaát löôïng nöôùc trong hai taàng Pliocen treân vaø Pliocen döôùi laø ñaùng baùo ñoäng nhöng möùc ñoä cuûa vaán ñeà vaãn coù theå kieåm soaùt.
Giaûi phaùp luaät phaùp:
Thaønh phoá caàn sôùm ban haønh caùc vaên baûn quy ñònh veà vaán ñeà khai thaùc söû duïng, baûo veä nguoàn taøi nguyeân nöôùc döôùi ñaát.
Nhaø nöôùc neân chuù troïng ñaët ra caùc ñieàu luaät cuû theå hôn ñeå coù theå xöû phaït ñoái vôùi töøng haønh vi vi phaïm trong vaán ñeà baûo veä, khai thaùc nguoàn nöôùc cuï theå.
Giaûi phaùp quaûn lyù:
Kieåm soaùt caùc nguoàn nöôùc thaûi ra töø caùc khu daân cö caùc nhaø maùy, xí nghieäp thoâng qua theo doõi quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi phaûi ñaït tieâu chuaån tröôùc khi ñoå vaøo coáng raõnh chung cuûa Thaønh phoá.
Giaûi phaùp quy hoaïch:
Löïa choïn khu vöïc khai thaùc naèm xa caùc daân cö ñoâng ñuùc vaø caùc nhaø maùy, xí nghieäp, caùc khu coâng nghieäp, khu cheá xuaát ñeå cho pheùp khai thaùc vôùi quy moâ lôùn giuùp giaûm khaû naêng caùc chaát baån oâ nhieãm, caùc nguoàn nöôùc thaûi chöa qua xöû lyù coù theå gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc ngaàm ñang khai thaùc.
Nhöõng nôi khai thaùc khoâng ñaûm baûo khaû naêng baûo veä nguoàn nöôùc ñeå khai thaùc laâu daøi coù theå ñình chæ khai thaùc hoaëc giaûm tröõ löôïng khai thaùc xuoáng.
Khai thaùc nöôùc ngaàm trong töông lai caàn phaûi ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ: chæ ñöôïc pheùp khai thaùc taïi moät soá vò trí nhaát ñònh vaø quy ñònh roõ ñoä saâu khai thaùc.
Quy ñònh roõ löu löôïng khai thaùc cuûa töøng gieáng cuõng nhö ôû töøng taàng nöôùc khai thaùc.
Traùnh khai thaùc caùc khu vöïc gaàn ranh maën ñeå khoâng taïo ñieàu kieän cho ranh maën tieán saâu theâm.
Giaûi phaùp kyõ thuaät:
Ñaàu tö heä thoáng, maùy moùc khai thaùc hieän ñaïi nhaèm khai thaùc coù hieäu quaû, ñaûm baûo chaát löôïng nöôùc phuïc vuï cho nhu caàu sinh hoaït vaø saûn xuaát.
Ñieàu chænh tröõ löôïng khai thaùc phuø hôïp vôùi khaû naêng boå caáp trôû laïi cuûa khu vöïc ñeå ñaûm baûo vieäc khai thaùc nöôùc trong hai taàng naøy beàn vöõng vaø laâu daøi maø khoâng gaây ra hieän töôïng nhieãm maën vaø nhieãm nitô cho nguoàn nöôùc döôùi ñaát thoâng qua heä thoáng khai thaùc tieân tieán.
Thu huùt ñaàu tö nöôùc ngoaøi trong lónh vöïc khai thaùc nöôùc döôùi ñaát thoâng qua caùc nhaø maùy khai thaùc nöôùc vôùi quy moâ coâng nghieäp.
Hình thaønh caùc khu boå caáp nhaân taïo qua vieäc laäp caùc khu ñaát cho nöôùc möa ngaám xuoáng töï nhieân.
Nghieân cöùu caùc hoà chöùa coù quan heä thuûy löïc vôùi nöôùc döôùi ñaát ñeå thoâng qua ñoù boå caáp cho nguoàn nöôùc döôùi ñaát.
Nghieân cöùu, khaûo saùt thöôøng xuyeân ñoäng thaùi nöôùc döôùi ñaát ñeå goùp phaàn cho nhöõng ñaùnh giaù veà taùc ñoäng cuûa vieäc khai thaùc nöôùc döôùi ñaát theâm chính xaùc.
Ñaùnh giaù nhöõng aûnh höôûng cuûa quaù trình khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ñeán vaán ñeà ngaäp uùng, vaán ñeà luùn suïp maët ñaát aûnh höôûng ñeán caùc coâng trình xaây döïng.
Y
CHÖÔNG IX: KEÁT LUAÄN-KIEÁN NGHÒ
KEÁT LUAÄN:
Ñeà taøi ñaõ ñi saâu vaøo ñaùnh giaù ñöôïc hieän traïng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát trong hai taàng Pliocen treân vaø Pliocen döôùi.
Tình hình khai thaùc hieän nay ñang baét ñaàu caàn ñöôïc baùo ñoäng do toác ñoä khai thaùc quaù nhanh vaø khaû naêng kieåm soaùt quaù trình khai thaùc, ñoái töôïng tieán haønh khai thaùc coøn loûng leûo chöa ñöôïc quaûn lyù moät caùch chaët cheõ, coù heä thoáng.
Maät ñoä, tröõ löôïng khai thaùc taêng nhanh theo thôøi gian nhöng vaãn chöa hoaøn toaøn ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cho sinh hoaït vaø saûn xuaát.
Hieän nay, soá löôïng gieáng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát trong vuøng raát lôùn, vôùi maät ñoä cao. Taäp trung nhieàu ôû caùc khu daân cö ñoâng ñuùc.
Löu löôïng khai thaùc lôùn, caùc gieáng khai thaùc coù quy moâ lôùn nhoû khaùc nhau, löu löôïng khai thaùc ñaëc bieät cao taïi caùc nhaø maùy nöôùc khai thaùc theo quy moâ coâng nghieäp.
Khai thaùc nöôùc nhö hieän nay laøm nöôùc trong vuøng taïi moät soá ñieåm khaûo saùt ñaõ coù daáu hieäu bò oâ nhieãm, möùc ñoä oâ nhieãm töø thaáp ñeán trung bình. Xu höôùng dieãn bieán chaát löôïng nöôùc trong vaøi chuïc naêm tôùi thì nguoàn nöôùc döôùi ñaát coù khaû naêng xuoáng caáp caû veà chaát löôïng cuõng nhö tröõ löôïng khai thaùc.
Chính do vaán ñeà khai thaùc thieáu söï kieåm soaùt ñaõ gaây ra haäu quaû laø laøm cho ranh maën xaâm nhaäp saâu vaøo beân trong aûnh höôûng chính nguoàn nöôùc ñang khai thaùc, ñoàng thôøi do khai thaùc quaù möùc boå caáp coøn taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho nöôùc bò oâ nhieãm (nhieãm chaát höõu cô,kim loaïi…) coù ñieàu kieän ngaám vaøo gaây oâ nhieãm toaøn boä nguoàn nöôùc döôùi ñaát.
Ñeà taøi cho thaáy aûnh höôûng cuûa vieäc khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ñeán toác ñoä haï thaáp möïc nöôùc ngaàm nhö theá naøo.
Qua ñeà taøi taùc giaû ñaõ ñeà xuaát moät soá giaûi phaùp phuø hôïp goùp phaàn khai thaùc nguoàn nöôùc döôùi ñaát moät caùch hôïp lyù hôn.
Tình hình ranh maën xaâm nhaäp caàn ñöôïc baùo ñoäng do ranh maën laán vaøo khaù saâu beân trong toaøn Thaønh phoá noùi chung vaø vuøng Taây Nam Thaønh phoá noùi rieâng.
Do thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi coøn haïn heïp vaø nguoàn taøi lieäu chöa phong phuù do ñoù maø ñeà taøi gaëp phaûi moät soá haïn cheá nhaát ñònh:
Ñeà taøi chæ môùi ñeà caäp ñöôïc nhöõng aûnh höôûng, taùc ñoäng cuûa vieäc khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ñeán chaát löôïng, tröõ löôïng nöôùc döôùi ñaát maø chöa ñaùnh giaù ñeán aûnh höôûng cuûa quaù trình khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ñeán hieän töôïng suïp luùn caùc coâng trình xaây döïng hay aûnh höôûng cuûa noù ñeán vaán ñeà ngaäp nöôùc…
Ñeà taøi cuõng chöa thaät söï theå hieän chính xaùc toaøn boä nhöõng dieãn bieán veà tröõ löôïng, chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát do soá lieäu coù ñöôïc töø caùc traïm quan traéc coøn haïn cheá cuõng nhö soá maãu thí nghieäm coøn chöa ñöôïc nhieàu.
Khu vöïc nghieân cöùu coøn haïn cheá chöa bao quaùt moät khu vöïc lôùn maø chæ môùi trong khu vöïc nhoû.
KIEÁN NGHÒ:
Ä Ñaåy maïnh trong ñaàu tö ngaân saùch cho vieäc taêng cöôøng soá löôïng traïm quan traéc chaát löôïng,tröõ löôïng nöôùc trong khu vöïc.
Ä Tieán haønh caäp nhaäp thöôøng xuyeân nhöõng taøi lieäu khi thaùc nöôùc döôùi ñaát cuûa khu vöïc cuõng nhö cuûa toaøn Thaønh phoá thoâng qua vieäc laép ñaët nhieàu heä thoáng quan traéc ñeå laáy keát quaû theo doõi dieãn bieán nguoàn nöôùc khai thaùc ñeå naâng cao tính chính xaùc cuûa vieäc ñaùnh giaù dieãn bieán chaát löôïng nöôùc.
Ä Caàn coù theâm nhöõng höôùng nghieân cöùu veà aûnh höôûng cuûa khai thaùc nöôùc döôùi ñaát ñeán hieän töôïng suïp luùn caùc coâng trình, ñeán tình traïng ngaäp uùng hieän nay…
Ä Ñi saâu nghieân cöùu caùc vaán ñeà nhieãm baån, vaán ñeà keát caáu gieáng khoan khai thaùc nöôùc döôùi ñaát cho töøng khu vöïc rieâng bieät vaø caùc coâng ngheä kyõ thuaät trong xöû lyù nöôùc.
Ä Thaønh phoá sôùm xaây döïng moät quy cheá veà khai thaùc, söû duïng vaø baûo veä nguoàn nöôùc. Tuyeân truyeàn phaùt ñoäng ñeå naâng cao yù thöùc ngöôøi daân veà tieát kieäm vaø baûo veä nguoàn nöôùc döôùi ñaát.
Ä Xaây döïng quy hoaïch toång theå veà khai thaùc nguoàn nöôùc cuûa Thaønh phoá trong ñoù coù nguoàn nöôùc döôùi ñaát.
Ä Ñaåy maïnh phaùt trieån yeáu toá con ngöôøi thoâng qua coâng taùc huaán luyeän, ñaøo taïo naâng cao trình ñoä, yù thöùc baûo veä nguoàn nöôùc nguoàn nöôùc döôùi ñaát, ñoàng thôøi quan taâm veà kyõ thuaät vaø voán nhaèm xaây döïng cô sôû vaät chaát toát cho coâng taùc baûo veä nguoàn nöôùc khi khai thaùc.
Y
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Y
1- Leâ Thò Linh Chi, 2004 – Ñaùnh giaù dieãn bieán chaát löôïng nöôùc döôùi ñaát taàng Pleistocene quaän Taân Phuù – TP. Hoà Chí Minh.
2- Nguyeãn Thò Höôøng, 2002 – Nguyeãn Thò Dieãm Höôøng - Ñaùnh giaù chaát löôïng Nöôùc döôùi ñaát cuûa caùc taàng chöùa nöôùc (ñoä saâu <100m) Huyeän Bình Chaùnh.
3- Voõ Thò Kim Loan – Giaùo trình Taøi Nguyeân Nöôùc – Tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Töï Nhieân – TP. HCM.
4- Voõ Thò Kim Loan, 2004 – Ñaëc ñieåm ñoäng thaùi thuûy hoaù nöôùc döôùi ñaát taàng noâng (<100m) cuûa khu vöïc noäi thaønh Thaønh phoá Hoà Chí Minh – Ñeà Taøi Nghieân cöùu khoa hoïc caáp tröôøng – Tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Töï Nhieân – Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
5- Nguyeãn Vaên Ngaø, 2001ø - Hieän traïng khai thaùc, söû duïng vaø ñeà xuaát phöông aùn quaûn lyù hôïp lyù nguoàn taøi nguyeân nöôùc döôùi ñaát Thaønh Phoá Hoà Chí Minh –Sôû Taøi Nguyeân & Moâi Tröôøng -TP.HCM.
6- Nguyeãn Vaên Ngaø, 2001ø - Nguy cô caïn kieät taàng chöùa nöôùc Pliocen muoän do khai thaùc ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø giaûi phaùp giaûm thieåu - Sôû Taøi Nguyeân & Moâi Tröôøng -TP.HCM.
7- Nguyeãn Vaên Thaønh - Giaùo trình ñòa chaát coâng trình ñoäng löïc -Tröôøng Ñaïi Hoïc Khoa Hoïc Töï Nhieân – TP. HCM.
8- Tình hình daân cö, kinh teá, xaõ hoäi huyeän Bình Chaùnh, 2005, UÛy Ban Nhaân Daân huyeän Bình Chaùnh.
9- Ñaëc tröng Ñoäng thaùi nöôùc döôùi ñaát vuøng ñoàng baèng Nam Boä, (1991-1997), Boä Coâng Nghieäp – Cuïc Ñòa Chaát vaø khoaùng saûn Vieät Nam.
10- Baûn ñoà Ñòa chaát Thuyû vaên Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Tyû leä 1:50.000.
11- Sô ñoà hoá khoan khai thaùc nöôùc döôùi ñaát Thaønh phoá Hoà Chí Minh tyû leä 1:50.000.
12- Baûng soá lieäu löôïng möa -Ñaøi khí töôïng Thuyû vaên Nam Boä.
13- Caùc tieâu chuaån Nhaø nöôùc Vieät Nam veà moâi tröôøng-Taäp I: Chaát löôïng nöôùc, 1995 – Haø Noäi.
14- Baùo caùo keát quaû tìm kieám – Ñaùnh giaù nöôùc döôùi ñaát vuøng Bình Chaùnh TP. Hoà Chí Minh Tyû leä 1:25.000 – Lieân ñoaøn 8.
15- Stanislav Turek,1984 - Saùch tra cöùu cuûa caùc nhaø ñòa chaát thuûy vaên, NXB Khoa hoïc kyõ thuaät Haø Noäi.
Y
CAÙC TIEÂU CHUAÅN NHAØ NÖÔÙC VIEÄT NAM VEÀ CHAÁT LÖÔÏNG NÖÔÙC
YEÁU TOÁ
TC – 20TCVN
TCVN 5944 – 1995
NÖÔÙC UOÁNG
NÖÔÙC NGAÀM
PH
6,5 – 8,5
6,5 – 8,5
Ñoä cöùng toång coäng (mg CaCO3/l)
< 12
300 – 500
Canxi (mg/l)
75 – 100
Saét toång coäng (mg/l)
< = 0,3
1 – 5
Amonium (mg/l)
< 3
5
Clorua (mg/l)
700 – 100
200 – 600
Sunfat (mg/l)
250
200 – 400
Photphat (mg/l)
1,2 – 2,5
1 – 5
Nitrat (mg/l)
< 6
45
Chaát raén toång coäng (mg/l)
< 1000
750 – 150
PHUÏ LUÏC
----Y----
1- Baûn ñoà vò trí vuøng nghieân cöùu.
2- Baûn ñoà hieän traïng khai thaùc nöôùc döôùi ñaát khu vöïc Taây Nam Tp.Hoà Chí Minh.
3- Sô ñoà ñòa chaát thuûy vaên khu vöïc Taây Nam.
4- Sô ñoà ñaúng möïc nöôùc taàng Pliocen döôùi (N2a) - Taàng III.
5- Sô ñoà ñaúng möïc nöôùc taàng Pliocen treân (N2b) - Taàng III.
6- Sô ñoà phaân boá nöôùc nhaït taàng Pliocen döôùi (N2a) - Taàng IV.
7- Sô ñoà phaân boá nöôùc nhaït taàng Pliocen treân (N2b) - Taàng III.
Y
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- KHOA LUAN TOT NGHIEP.doc
- anh.rar