Khóa luận Nâng cao hiệu quả thi hành luật doanh nghiệp của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn thành phố Hà Nội

ể giảm thiểu các tác động tiêu cực đó. + Hai là, phải có cơ chế và bộ máy để tập hợp và giải quyết nhanh, có hiệu quả tất cả các yêu cầu và phát hiện của dân chúng; đồng thời Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 66 thông báo rộng rãi những phát hiện hợp lý, biện pháp và kết quả xử lý, cũng như những biện pháp và yêu cầu thiếu căn cứ, không đúng với các quy định của pháp luật. Điều này là cần thiết và quan trọng, bởi vì, chính nó là động lực huy động và thúc đẩy ý thức của từng người dân vào việc tham gia, giám sát đối với doanh nghiệp. Nếu không có như vậy thì dân chúng dân chúng sẽ thờ ơ, bàng quan, thậm chí vô trách nhiệm, đối với cả những hiện tượng tiêu cực xảy ra xung quanh họ; và cơ chế hậu kiểm mất đi một thành tố quan trọng. + Ba là, phải nâng cao hiểu biết về chuyên môn, về luật pháp, đề cao lương tâm và trách nhiệm của những người làm báo cáo; bởi vì, chỉ một thông tin nhỏ thiếu chính xác, thiếu khách quan (có thể vô tình hoặc cố ý) có thể gây thiệt hại lớn, thậm chí làm sụp đổ một doanh nghiệp; hoặc làm sai lệch nhận thức và quyết định của dân chúng, gây hại lớn cho xã hội. + Bốn là, phải có cơ chế và tổ chức xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân làm dụng quyền được tham gia giám sát để gây hại cho đối thủ cạnh tranh, gây nhầm lẫn đối với người tiêu dùng. Nói cách khác, phải trừng trị nghiêm minh cá nhân, tổ chức lạm dụng quyền này để cạnh tranh không lành mạnh. Biện pháp áp dụng chế tài đối với các doanh nghiệp do họ có các hành vi sai phạm sau khi nhận kết quả được kết quả từ phía các cơ quan thanh tra, kiểm tra cần được thực thi nghiêm túc. Thanh tra, kiểm tra của nhà nước chỉ là một phần của cơ chế hậu kiểm và nhà nước cũng chỉ là một chủ thể quan trọng chứ không phải là chủ thể hậu kiểm duy nhất. 3. ĐIỀU CHỈNH CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ QUAN HỆ GIỮA CƠ QUAN ĐĂNG KÝ KINH DOANH (THÀNH PHỐ+ QUẬN, HUYỆN) VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỞ, NGÀNH CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC KHÁC (SỞ KHĐT, SỞ TCVG, SỞ KHCN&MT, SỞ CÔNG NGHIỆP, SỞ THƯƠNG MẠI, CỤC THUẾ, UBND CÁC CẤP) TRONG QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC ĐĂNG KÝ KINH DOANH. Tham gia vào quá trình doanh nghiệp ĐKKD và một số công việc khác liên quan, có Phòng ĐKKD cấp tỉnh (với thành lập loại hình doanh nghiệp tư nhân, công ty TNHH, công ty cổ phần), phòng ĐKKD quận, huyện; cơ quan thuế tỉnh, cơ quan hải quan, công an; ngoài ra là các cơ quan quản lý chuyên ngành đối với các doanh nghiệp ĐKKD những Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 67 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện. Hiện nay, vẫn còn có một số bất cập trong phối hợp giữa các cơ quan này khi tiến hành ĐKKD cho doanh nghiệp, làm cho doanh nghiệp hoặc bị chậm trễ hoặc không được ĐKKD. Từ những vướng mắc trong quá trình thực hiện ĐKKD, chúng tôi kiến nghị một số giải pháp về điều chỉnh cơ cấu tổ chức và quan hệ giữa cơ quan đăng ký kinh doanh (Thành phố+ quận, huyện) với các đơn vị Sở, ngành chức năng quản lý Nhà nước khác trong quá trình tổ chức đăng ký kinh doanh. 3.1. Về hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và bộ máy của cơ quan đăng ký kinh doanh Theo Luật doanh nghiệp, cơ quan ĐKKD ở cấp tỉnh, Thành phố là Phòng ĐKKD thuộc Sở Kế hoạch - đầu tư; ở cấp quận, huyện là phòng có chức năng ĐKKD thuộc UBND quận, huyện (thường là phòng kinh tế - kế hoạch hoặc phòng kinh tế và phát triển nông thôn). Phòng ĐKKD Thành phố là nơi tiếp nhận hồ sơ ĐKKD, xem xét tính hợp lệ của hồ sơ và cấp giấy chứng nhận ĐKKD cho doanh nghiệp. Phòng ĐKKD có nhiệm vụ hướng dẫn người ĐKKD về ngành, nghề kinh doanh phải có điều kiện và các điều kiện kinh doanh các ngành, nghề đó; yêu cầu các doanh nghiệp báo cáo tình hình kinh doanh của doanh nghiệp khi xét thấy cần thiết và đôn đốc thực hiện chế độ báo cáo tài chính hàng năm của doanh nghiệp. Sau khi cấp Giấy chứng nhận ĐKKD cho doanh nghiệp, phòng ĐKKD có trách nhiệm xác minh các nội dung trong hồ sơ ĐKKD, yêu cầu hiệu đính nếu phát hiện các thông tin đã kê khai là không chính xác; thu hồi giấy chứng nhận ĐKKD đối với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm quy định tại khoản 3 điều 121 Luật doanh nghiệp. Cơ quan ĐKKD cấp quận huyện thực hiện chức năng quản lý Nhà nước đối với hộ kinh doanh trên địa bàn: tiếp nhận đơn ĐKKD, xem xét tính hợp lệ và trình UBND quận, huyện cấp Giấy chứng nhận ĐKKD cho hộ kinh doanh; định kỳ báo cáo UBND quận, huyện, phòng ĐKKD về hộ kinh doanh; phối hợp xác minh theo yêu cầu của phòng ĐKKD về nội dung hồ sơ đăng ký kinh doanh đối với doanh nghiệp đặt trụ sở chính trên địa bàn quận huyện; tham mưu cho UBND quận, huyện thu hồi giấy chứng nhận ĐKKD đối với hộ kinh doanh trong trường hợp được quy định tại khoản 5 điều 5 Nghị định số 2/2000/NĐ-CP ngày 03 tháng 02 Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 68 năm 2000 của Chính phủ; phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm tra, nắm tình hình hoạt động kinh doanh của các Hợp tác xã và các hộ kinh doanh trên địa bàn quận, huyện; đề xuất UBND quận, huyện xử lý theo thẩm quyền các hành vi vi phạm quy định về ĐKKD; cung cấp thông tin về hộ kinh doanh cho các cơ quan có liên quan theo định kỳ, cho các tổ chức, cá nhân có yêu cầu. Với tinh thần đó, tại Hà Nội : Phòng Đăng ký kinh doanh cấp thành phố đã được thành lập theo Quyết định số 27/2000/QĐ- UB ngày 29/3/2000 của UBND thành phố Hà Nội về việc tổ chức lại Phòng Đăng ký và quản lý doanh nghiệp nhà nước thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư. Đối với cơ quan đăng ký kinh doanh ở các quận, huyện, UBND Thành phố đã có quyết định tổ chức lại các phòng nghiệp vụ làm nhiệm vụ đăng ký kinh doanh cho hộ kinh doanh cá thể, tập trung về một đầu mối để bảo đảm thực hiện đúng quy định của Luật Doanh nghiệp. Tuy nhiên, tổ chức bộ máy của cơ quan ĐKKD các cấp trên địa bàn Thành phố còn nhiều bất cập, nhất là tại phòng ĐKKD cấp Thành phố (thuộc Sở Kế hoạch và đầu tư). Phòng hiện đang rất thiếu cán bộ chuyên môn, số cán bộ còn đang ít hơn so với số lượng người trong quyết định thành lập phòng. Máy móc, thiết bị phục vụ công tác của phòng cũng chưa được trang bị đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu của công tác chuyên môn. Trên thực tế, việc Phòng Đăng ký kinh doanh đảm nhận làm thủ tục đăng ký toàn bộ khối doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố đã gây tình trạng quá tải cho phòng, vì số lượng doanh nghiệp mới đăng ký thành lập đang có xu hướng gia tăng liên tục theo cấp số nhân. Điều này sẽ khiến cho việc xem xét tính hợp lệ hồ sơ đăng ký kinh doanh thành lập doanh nghiệp mới có nguy cơ trở nên hình thức, tắc trách hoặc kéo dài hơn so với quy định của Luật doanh nghiệp. Do đó, việc tiếp tục đổi mới, hoàn thiện phương thức làm việc và tổ chức bộ máy của cơ quan ĐKKD là yêu cầu cấp thiết hiện nay. Trong thời gian tới công tác ĐKKD phải được đổi mới theo hướng: - Dịch vụ hoá các công đoạn và đơn vị thực hiện cấp ĐKKD. Thực hiện dịch vụ một cửa, người đăng ký chỉ cần liên hệ tại một điểm nhất định. Đơn giản hoá và tin học hoá quy trình nghiệp vụ để tiến tới ĐKKD Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 69 cho doanh nghiệp trong thời gian ngắn 1-2 ngày, các thủ tục liên quan khác như mã thuế, khắc dấu... cũng được kết hợp rút ngắn. - Phát triển các dịch vụ hoặc hỗ trợ công dân và các doanh nghiệp thông qua Trung tâm thông tin doanh nghiệp, Phòng ĐKKD cấp Thành phố và các phòng thực hiện chức năng ĐKKD cấp quận, huyện. Cụ thể, các cơ quan ĐKKD các cấp của Thành phố cần tổ chức thực hiện tốt các quy trình ĐKKD cho doanh nghiệp theo hướng dẫn của Thông tư 08/TT-BKH của Bộ KH-ĐT, theo đó Phòng ĐKKD cấp tỉnh có thể yêu cầu người ĐKKD phải xuất trình hộ khẩu bản chính hoặc chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu; hoặc với trường hợp người được uỷ quyền đi ĐKKD thì thêm giấy uỷ quyền hoặc hợp đồng uỷ quyền. Đối với người quản lý công ty và người đại diện theo pháp luật thì phải nộp bản sao hộ khẩu hoặc chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu. Đối với doanh nghiệp đang hoạt động muốn thay đổi trụ sở, tên doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật... thì phải xuất trình bản sao hợp lệ biên bản sửa đổi điều lệ công ty và quyết định của hội đồng thành viên về những thay đổi đó khi gửi thông báo thay đổi cho phòng ĐKKD. Đồng thời, cơ quan ĐKKD cấp quận, huyện được yêu cầu cá nhân hoặc người đại diện hộ gia đình khi nộp hồ sơ ĐKKD xuất trình các giấy tờ nói trên (bản chính) của người đứng tên kinh doanh. Cơ quan ĐKKD phải bảo đảm tiến độ cấp giấy chứng nhận theo đúng quy định pháp luật, đặc biệt khuyến khích cải tiến, rút ngắn thời gian, áp dụng công nghệ hiện đại phục vụ công tác ĐKKD. Có quy định thời gian cụ thể trong việc UBND các quận, huyện cấp giấy chứng nhận ĐKKD cho hộ kinh doanh kể từ ngày nhận đơn ĐKKD; Phòng ĐKKD thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp Giấy chứng nhận ĐKKD cho người thành lập doanh nghiệp tính từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ; cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động cho chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp tính từ ngày nhận được thông báo của doanh nghiệp đăng ký lập chi nhánh, văn phòng đại diện tại thành phố. Nhằm xử lý một bước những vướng mắc trong công tác đăng ký ngành, nghề kinh doanh và đáp ứng nhu cầu phát triển ngành, nghề kinh doanh trong nền kinh tế, cơ quan ĐKKD cần hướng dẫn cho các doanh nghiệp xác định đúng ngành, nghề để ĐKKD; các doanh nghiệp có thể Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 70 đăng ký kinh doanh nhiều ngành, nghề nhưng phải là ngành, nghề có hoạt động kinh doanh. Khi doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, cơ quan đăng ký kinh doanh đề nghị doanh nghiệp nghiên cứu bản Danh mục ngành, nghề kinh doanh sử dụng trong đăng ký kinh doanh để lựa chọn cho phù hợp với ý tưởng kinh doanh của doanh nghiệp. Đối với một doanh nghiệp cụ thể, cơ quan ĐKKD không ghi vào Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cụm từ "kinh doanh tất cả các ngành, nghề mà pháp luật không cấm". Đối với những ngành, nghề kinh doanh mà doanh nghiệp đăng ký kinh doanh không thuộc ngành, nghề cấm kinh doanh và kinh doanh có điều kiện, thì cơ quan đăng ký kinh doanh đối chiếu với bản Danh mục ngành, nghề kinh doanh sử dụng trong đăng ký kinh doanh ban hành tại Phụ lục II Thông tư số 07 để đăng ký ngành, nghề theo mã số quy định vào Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Nếu doanh nghiệp đề nghị đăng ký một ngành, nghề kinh doanh mới chưa có trong Danh mục thì một mặt, cơ quan đăng ký kinh doanh thực hiện việc đăng ký bình thường cho doanh nghiệp; mặt khác thực hiện các công việc sau: + Nếu ngành, nghề mới là nhóm ngành, nghề cấp I mới thì thông báo bằng văn bản với Liên Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Tổng Cục Thống kê để Liên Bộ có văn bản hướng dẫn. + Nếu ngành, nghề mới chỉ là những ngành, nghề cụ thể cấp II, III, IV... thì báo cáo với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để Bộ thống nhất mã số mới cho ngành, nghề đó. Thực hiện như trên sẽ đảm bảo loại bỏ được việc các cơ quan ĐKKD từ chối hoặc doanh nghiệp phải mất nhiều thời gian chờ các cơ quan Nhà nước có liên quan trao đổi ý kiến khi doanh nghiệp đăng ký kinh doanh những ngành, nghề mới chưa được quy định trong danh mục ngành, nghề kinh tế quốc dân; đồng thời đảm bảo tính mở của hệ thống ngành, nghề. Đặc biệt, cần tăng cường năng lực bộ máy các cơ quan ĐKKD: không ngừng nâng cao chất lượng cán bộ công chức làm công tác ĐKKD thông qua thực hiện thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, đào Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 71 tạo, đào tạo lại, kiện toàn đội ngũ của phòng ĐKKD thuộc Sở Kế hoạch - đầu tư và các phòng có chức năng ĐKKD thuộc UBND các quận, huyện. Hiện đại hoá công tác ĐKKD, phát triển, áp dụng công nghệ mới: xây dựng phần mềm về ĐKKD trên cơ sở công nghệ mới và trang thiết bị tin học hiện đại đáp ứng được việc cập nhật và công khai thông tin về ĐKKD. Đổi mới công tác ĐKKD phải gắn với nhiệm vụ tin học hoá hoạt động của các cơ quan Nhà nước. 3.2. Về điều chỉnh quan hệ và phân công trách nhiệm giữa cơ quan đăng ký kinh doanh với các đơn vị sở, ngành chức năng quản lý Nhà nước khác của Thành phố trong quá trình tổ chức đăng ký kinh doanh Việc tổ chức tốt phối hợp công tác giữa các cơ quan liên quan đến khâu ĐKKD có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, phải đảm bảo: trước hết, tinh thần thông thoáng của Luật, để mọi người dân tiến hành ĐKKD được thuận tiện, đúng pháp luật; thứ hai, đảm bảo sự quản lý của Nhà nước với doanh nghiệp được đăng ký, đặc biệt làm cơ sở cho khâu hậu kiểm. a) Đối với việc thực hiện ĐKKD cho các doanh nghiệp đăng ký ngành nghề không thuộc diện cấm kinh doanh hoặc kinh doanh có điều kiện: Vì thủ tục ĐKKD đối với các đối tượng này đã được quy định rất đơn giản trên tinh thần người xin ĐKKD tự chịu trách nhiệm về tính xác thực của các nội dung thông tin trong hồ sơ xin ĐKKD nên cơ chế phối hợp ở đây chỉ là để nhanh chóng xác minh nhân thân của người xin ĐKKD (phối hợp với các cơ quan Công an là chính), xác minh địa chỉ đăng ký trụ sở của doanh nghiệp muốn ĐKKD là có thật (Công an, UBND quận, huyện, ...) trong những trường hợp có nghi vấn. Hiện tượng thuê đứng tên thành lập doanh nghiệp hoặc giả mạo tên trong hồ sơ ĐKKD trong 2 năm thực hiện Luật doanh nghiệp là có, bởi cơ quan ĐKKD rất khó có thể xác định lý lịch của những người đến ĐKKD với số lượng lớn doanh nghiệp được thành lập trong thời gian qua. Song không vì chỉ để giám sát một số ít người thuộc diện cấm kinh doanh mà áp đặt các thủ tục phiền hà, tốn kém cho đại đa số những người có thiện chí đầu tư sản xuất, kinh doanh. Do đó, cần tăng cường hiệu quả giám sát Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 72 các đối tượng từ nhiều hướng; đặc biệt nâng cao vai trò quản lý của các cơ quan, tổ chức Nhà nước với các đối tượng là công chức, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, cán bộ nghiệp vụ trong doanh nghiệp Nhà nước do mình quản lý, hoặc người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự do địa phương quản lý. Các cơ quan Nhà nước, cơ quan công an địa phương phối hợp, hỗ trợ cơ quan ĐKKD giải đáp những nghi ngờ về nhân thân khi cần thiết. Đồng thời, cơ quan ĐKKD sẽ cung cấp các dịch vụ cung cấp thông tin doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho những người tham gia kinh doanh điều tra kỹ về đối tác trước khi thiết lập quan hệ giao dịch. Sở Kế hoạch- Đầu tư phối hợp với Công an Thành phố nghiên cứu xác định thông tin lý lịch tư pháp của người ĐKKD. Một hệ thống thông tin về lý lịch tư pháp công dân cần sớm được xây dựng, thống nhất từ TW đến địa phương. Cũng tương tự như vậy, Sở Kế hoạch - đầu tư và Sở Địa chính - nhà đất cần phối hợp để lập một hệ thống thông tin về địa chỉ nhà, đất Thành phố. b) Đối với việc thực hiện ĐKKD cho các doanh nghiệp đăng ký ngành nghề kinh doanh có điều kiện: Hiện nay, tuỳ theo ngành, nghề xin ĐKKD mà Nhà nước quy định phải có giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, giấy phép hành nghề, chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép dưới hình thức khác (sau đây gọi chung là giấy phép) trước hoặc sau khi ĐKKD. Ví dụ: những ngành nghề được quy định phải có giấy phép trước khi ĐKKD là khám chữa bệnh, bán lẻ tân dược...; những ngành nghề được quy định phải có giấy phép sau khi ĐKKD là kinh doanh dụng cụ, trang thiết bị y tế, kinh doanh khí hoá lỏng (gas), xăng dầu, rượu trên 300... Một số ngành kinh doanh phải có vốn pháp định. Trong những trường hợp này cần có sự phối hợp giữa Phòng ĐKKD với các cơ quan quản lý chuyên ngành để rà soát, lập danh mục các ngành nghề cần giấy phép, các ngành nghề có quy định vốn pháp định... Các cơ quan có quản lý việc cấp các giấy phép hành nghề phải thường xuyên thông báo cho phòng ĐKKD danh mục các loại giấy phép hiện hành mà mình quản lý; căn cứ trên đó khi tiến hành ĐKKD cho các doanh nghiệp có ngành, nghề đăng ký trong danh mục, cơ quan ĐKKD thông báo cho cơ quan quản lý chuyên ngành, phục vụ công tác quản lý kiểm tra giấy Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 73 phép hành nghề hoặc điều kiện kinh doanh với các doanh nghiệp được thành lập. Các cơ quan quản lý cũng cần nghiên cứu chuyển từ sử dụng công cụ quản lý bằng giấy phép sang sử dụng các công cụ quản lý khác như quy hoạch, kế hoạch, pháp luật và chính sách... trong tổ chức ĐKKD và hậu kiểm hoạt động doanh nghiệp. Các Sở, Ban, ngành của Thành phố tổ chức phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Uỷ ban nhân các quận, huyện kiểm tra việc thực hiện nội dung Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và việc chấp hành các điều kiện kinh doanh của Doanh nghiệp, đơn vị trực thuộc doanh nghiệp kinh doanh ngành nghề có điều kiện, ngành nghề phải có giấy phép hành nghề và ngành nghề phải có chứng chỉ hành nghề thuộc chuyên ngành quản lý theo quy định của Luật Doanh nghiệp, pháp luật chuyên ngành và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật; tổ chức kiểm tra, thanh tra các doanh nghiệp theo quyết định của Uỷ ban nhân dân Thành phố hoặc theo các quy định của Nhà nước về thẩm quyền thanh tra chuyên ngành. Các Sở chuyên ngành thực hiện quản lý Nhà nước đối với doanh nghiệp thuộc mình quản lý theo quy định của pháp luật và theo phân cấp của UBND thành phố; chịu trách nhiệm giải quyết kịp thời theo thẩm quyền hoặc đề xuất cơ quan cấp thẩm quyền giải quyết các kiến nghị, vướng mắc của các doanh nghiệp đó. Việc cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh cho doanh nghiệp thuộc ngành nào do Sở chuyên ngành đó chịu trách nhiệm xem xét giải quyết đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật. Cụ thể với một số Sở: Sở Công nghiệp: quản lý, cấp giấy phép khai thác khoáng sản và giấy phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp cho các doanh nghiệp muốn kinh doanh ngành nghề này. Sở Xây dựng: kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các điều kiện kinh doanh của các doanh nghiệp ĐKKD trong các ngành nghề khảo sát xây dựng, thiết kế công trình và thi công xây lắp công trình. Sở Thương mại: kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các điều kiện kinh doanh của các doanh nghiệp ĐKKD trong các ngành nghề: kinh doanh đá quý, kinh doanh thực phẩm tươi sống và chế biến, dịch vụ cầm đồ, kinh Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 74 doanh nhà hàng, quán ăn uống. Quản lý, cấp giấy phép cho các doanh nghiệp kinh doanh rượu, thuốc lá, xăng dầu, khí đốt hóa lỏng. Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn: kiểm tra, giám sát việc thực hiện các điều kiện kinh doanh của các doanh nghiệp hành nghề sản xuất, xuất nhập khẩu giống cây trồng, vật nuôi, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, dịch vụ giết mổ gia súc, gia cầm. Sở Y tế: quản lý tốt đối với cơ sở hành nghề y dược tư nhân, tổ chức thẩm định, cấp giấy chứng nhận đủ tiêu chuẩn và điều kiện hành nghề cho các cơ sở hành nghề y dược tư nhân (HNYDTN). Tổ chức thanh, kiểm tra xác định mức độ chấp hành pháp luật, xử lý vi phạm các cơ sở HNYDTN. Việc tiếp nhận hồ sơ, thẩm định, kiểm tra, thanh tra thực hiện quy chế chuyên môn, vi phạm pháp luật của các cơ sở HNYDTN theo từng địa bàn được triển khai ở 12 trung tâm y tế quận huyện. Sở Giao thông Công chính: có trách nhiệm thẩm định, xem xét và có ý kiến về hồ sơ xin ĐKKD hoạt động vận tải hành khách liên tỉnh tại địa bàn Thành phố Hà Nội trước khi trình các cơ quan có thẩm quyền khác. Sở GTCC chủ trì, kiểm tra giám sát việc thực hiện các quy định pháp luật về điều kiện kinh doanh vận tải. Sở KHCNMT: phối hợp với các cơ quan ĐKKD trên địa bàn Thành phố để quản lý, kiểm tra bản đăng ký đạt tiêu chuẩn chất lượng môi trường của các doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh trong các ngành nghề cần có điều kiện đảm bảo môi sinh. c) Đối với việc quản lý Nhà nước trong các nội dung khác của quá trình ĐKKD cho đến khi doanh nghiệp thực sự đi vào hoạt động - Sở Kế hoạch và Đầu tư chịu trách nhiệm xem xét đề nghị ưu đãi đầu tư của doanh nghiệp từ khi nhận được hồ sơ hợp lệ và làm văn bản đề nghị Cục Thuế và các ngành liên quan tham gia ý kiến. Trong thời hạn không quá 5 ngày, kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị của Sở Kế hoạch và Đầu tư, các cơ quan phải có ý kiến trả lời bằng văn bản. Quá thời hạn nêu trên mà không có văn bản trả lời thì coi như chấp thuận việc cấp Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp. Trong thời hạn không quá 3 ngày, kể từ ngày nhận được văn bản tham gia ý kiến của các cơ quan liên quan hoặc quá thời hạn theo quy định mà các cơ quan không Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 75 có văn bản trả lời, Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố lập thủ tục trình UBND thành phố xem xét cấp Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp. UBND thành phố xem xét và cấp Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp trong thời hạn không quá 3 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ từ Sở Kế hoạch và Đầu tư. - Các Sở: Xây dựng, Địa chính - Nhà đất, Tài chính - Vật giá, Ban quản lý Khu công nghiệp và chế xuất và các Sở có liên quan khác có trách nhiệm cung cấp kịp thời các thông tin về quy hoạch, giá đất, thủ tục thuê đất và những vấn đề có liên quan cho Sở Kế hoạch và đầu tư (Phòng ĐKKD) để thực hiện thuận lợi việc tư vấn cho các doanh nghiệp, chủ đầu tư muốn thành lập doanh nghiệp hoặc mở rộng di chuyển mặt bằng sản xuất kinh doanh. - Sở Tài chính - Vật giá có trách nhiệm hướng dẫn các doanh nghiệp trong công tác quản lý tài chính, kế toán và phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư (Phòng ĐKKD), Cục thuế trong việc theo dõi, đôn đốc kiểm tra công tác quản lý tài chính - kế toán doanh nghiệp; định kỳ 6 tháng, một năm tổng hợp, phân tích và đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp, báo cáo UBND thành phố và Bộ Tài chính theo quy định. - Các cơ quan chức năng quản lý theo ngành dọc (Cục Thống kê, Cục Thuế, Ngân hàng...) đóng trên địa bàn thành phố tham gia ý kiến với cơ quan ĐKKD về việc cấp Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp và thực hiện việc quản lý, theo dõi báo cáo, kiểm tra, giám sát hoạt động và xử lý vi phạm của các doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật. Trong đó: + Cục Thống kê : Chủ trì phối hợp với Phòng ĐKKD, Chi cục tài chính doanh nghiệp điều chỉnh kiểu mẫu báo cáo theo hệ thống và phù hợp các chỉ tiêu nhằm phục vụ cho việc tổng hợp và đánh giá toàn diện tình hình hoạt động của các doanh nghiệp; đôn đốc các doanh nghiệp nộp báo cáo hàng tháng, quý, 6 tháng, cả năm theo biểu mẫu báo cáo giao ban hành, kiểm tra xử lý những hành vi vi phạm trong lĩnh vực thống kê theo Nghị định 93/1999/NĐ-CP của Chính phủ. + Cục Thuế : Thông báo định kỳ hàng tháng về tình hình kê khai đăng ký mã số thuế của các doanh nghiệp mới thành lập; danh sách các doanh nghiệp không hoạt động, không thực hiện nghĩa vụ thuế, trong thời Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 76 hạn 06 tháng hoặc ngừng hoạt động kinh doanh một năm liên tục kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận ĐKKD cho Phòng ĐKKD để có biện pháp phối hợp xử lý. Phối hợp với phòng ĐKKD Sở kế hoạch và Đầu tư kiểm tra những doanh nghiệp không tiến hành hoạt động kinh doanh trong thời hạn một năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, hoặc ngừng hoạt động kinh doanh một năm liên tục mà không thông báo. Thường xuyên phối hợp và thực hiện định kỳ việc đối chiếu với phòng ĐKKD Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố về số Doanh nghiệp đã đăng ký kinh doanh, số Doanh nghiệp đến đăng ký mã số thuế và số doanh nghiệp còn hoạt động. - Giám đốc các Sở, ban ngành, Chủ tịch UBND các quận huyện khi kiểm tra nếu phát hiện doanh nghiệp vi phạm, tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm tiến hành xử theo thẩm quyền hoặc kiến nghị với các cơ quan chức năng theo quy định hiện hành. Việc thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của các doanh nghiệp dựa trên nguyên tắc nơi nào cấp thì nơi đó làm thủ tục thu hồi theo trình tự thủ tục quy định tại Luật Doanh nghiệp. - Đối với Phòng ĐKKD cần tiến hành ngay một số biện pháp xử lý những hành vi cố tình vi phạm pháp luật của doanh nghiệp, tăng cường hoạt động quản lý doanh nghiệp sau đăng ký kinh doanh. Cụ thể là các doanh nghiệp không hiệu đính lại những thông tin sai lệch trong hồ sơ đăng ký kinh doanh sẽ bị rút giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Với những doanh nghiệp đăng ký bổ sung, thay đổi nội dung ĐKKD như thay đổi thành viên, thay đổi ngành nghề kinh doanh, tăng giảm vốn điều lệ, thành lập công ty con, văn phòng đại diện... thì phải xuất trình bản sao biên bản họp và quyết định của Đại hội cổ đồng, Hội đồng thành viên hoặc Hội đồng quản trị. Trường hợp người ĐKKD không xuất trình được biên bản và quyết định nói trên, thì cơ quan ĐKKD chưa cấp đăng ký thay đổi nội dung ĐKKD. Không để kéo dài tình trạng vi phạm tuy ở mức độ nhỏ như không treo biển hiệu, không đăng báo như quy định, không hiệu đính lại nội dung ĐKKD, để tránh thái độ coi thường pháp luật và dẫn đến những hành vi vi phạm nghiêm trọng hơn. d) Cải tiến cơ chế trao đổi thông tin quản lý Nhà nước giữa các cơ quan chức năng Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 77 Phòng ĐKKD cần thực hiện tốt vai trò đầu mối tổ chức hệ thống thông tin về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các văn bản, quy phạm pháp luật về doanh nghiệp, hộ kinh doanh; quy hoạch, kế hoạch phát triển các ngành; cập nhật thông tin hàng tháng về doanh nghiệp và các vấn đề có liên quan khác để đáp ứng yêu cầu của các doanh nghiệp và các nhà đầu tư trên địa bàn. Tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là các báo địa phương, trong việc phổ biến các cơ chế, chính sách, thủ tục, nội dung mới của Luật và yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định của Luật về bố cáo thành lập Doanh nghiệp. Thông tin doanh nghiệp được tập trung (Trung tâm thông tin doanh nghiệp) và trên cơ sở nhiều nguồn nhận thông tin (Phòng ĐKKD các cấp, thuế, công an,...). Phòng Đăng ký kinh doanh thành phố tiếp tục thực hiện nghiêm túc, đúng thời hạn việc gửi bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh cho cơ quan thuế, cơ quan thống kê, cơ quan quản lý ngành kinh tế kỹ thuật cùng cấp, UBND quận, huyện nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính. Định kỳ hàng tháng thông báo cho các Sở có liên quan và UBND quận, huyện về tình hình cấp Giấy chứng nhận ĐKKD, thay đổi nội dung ĐKKD của các doanh nghiệp theo ngành nghề ĐKKD và địa bàn quận, huyện nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính; Báo cáo tổng hợp định kỳ 6 tháng, hàng năm cho UBND thành phố về tình hình cấp Giấy chứng nhận ĐKKD và hoạt động của doanh nghiệp; về tình hình cấp Giấy chứng nhận ĐKKD của hộ kinh doanh trên địa bàn thành phố và những kiến nghị, đề xuất giải quyết vướng mắc, khó khăn. Các cơ quan quản lý ngành kinh tế - kỹ thuật, cơ quan quản lý thị trường, chính quyền địa phương có trách nhiệm căn cứ vào các thông tin do cơ quan ĐKKD cung cấp, bổ sung giao trách nhiệm cho cán bộ theo dõi địa bàn đối chiếu với thực tế hoạt động của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh để thường xuyên kiểm tra, làm rõ các vi phạm và thông báo trở lại cho cơ quan ĐKKD và cơ quan thuế. Việc thực hiện tốt cơ chế thông tin 2 chiều này sẽ vừa đảm bảo công tác ĐKKD được thuận tiện, nhanh chóng, chính xác, vừa là cơ sở quan trọng cho công tác hậu kiểm doanh nghiệp và hộ kinh doanh. Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 78 4. Các giải pháp đồng bộ khác nhằm tăng cường triển khai hiệu quả Luật doanh nghiệp thời gian tới Cùng với các giải pháp nêu trên, để tăng cường triển khai có hiệu quả Luật doanh nghiệp trong thời gian tới cần coi trọng áp dụng đồng bộ các giải pháp và điều kiện cần thiết khác mà nổi bật là: Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý kinh tế chung của đất nước, và bản thận Luật doanh nghiệp, ưu tiên bổ sung, sửa đổi và xây dựng các quy định về ngành nghề kinh doanh có điều kiện và điều kiện kinh doanh, quy chế về cấp chứng chỉ hành nghề dịch vụ pháp lý, khám chữa bệnh và kinh doanh dược phẩm, dịch vụ thú y và kinh doanh thuốc thú y, dịch vụ thiết kế công trình và nghị định chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên; giải quyết kịp thời một số vướng mắc sau đăng ký kinh doanh như thủ tục khắc dấu, mã số thuế, thủ tục thu và nộp mã số xuất nhập khẩu, đơn giản hóa thủ tục giao đất và cho thuê đất, cải tiến cơ chế tín dụng để các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận thuận lợi với các nguồn vốn tín dụng. Sửa đổi, bổ sung danh mục ngành nghề mới trong nền kinh tế, tạo thuận lợi cho việc đăng ký kinh doanh và làm thủ tục xuất khẩu, phù hợp với yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, với các chuẩn mực quốc tế và khu vực. Khắc phục tình trạng lạm phát các quy định, một số quy định còn chồng chéo, không rõ ràng, chưa hợp lý và không khả thi, đang tạo ra những cản trở lớn đối với doanh nghiệp với mục tiêu "tiếp tục duy trì và thúc đẩy quá trình chuyển đổi, ngăn chặn nguy cơ chững lại hoặc phục hồi lại cơ chế "xin cho" dưới hình thức khác". Tuy nhiên, việc xử lý những vấn đề trên đòi hỏi phải có thời gian và những trải nghiệm của thực tiễn trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm của các nước khu vực. Thứ hai, tiếp tục thực hiện đầy đủ, triệt để Luật Doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn đã ban hành; khắc phục được sự chậm trễ cũng như tình trạng làm chưa đúng, thậm chí trái với nội dung và tinh thần của Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành trong phạm vi ngành hoặc địa phương; xây dựng và hoàn thành về cơ bản hệ thống thông tin về doanh nghiệp nối mạng thống nhất trong cả nước. Cung cấp thông tin có chất lượng phục vụ tốt việc đăng ký kinh doanh cũng như mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, v.v.. Phát triển, áp dụng công nghệ mới: xây Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 79 dựng phần mềm về đăng ký kinh doanh trên cơ sở công nghệ mới và trang thiết bị tin học hiện đại đáp ứng việc cập nhật và công khai thông tin về đăng ký kinh doanh. Thứ ba, xúc tiến hoàn chỉnh các quy định pháp lý và khuyến khích cần thiết vê doanh nghiệp vừa và nhỏ tạo mọi thuận lợi cho doanh nghiệp, kể cả hộ kinh tế gia đình phát triển. Thứ tư, từng bước đổi mới công tác thanh tra kiểm tra doanh nghiệp, nhất là tổ chức việc phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc kiểm tra, thanh tra nhằm giảm bớt phiền hà cho doanh nghiệp đồng thời nâng cao được hiệu lực quản lý nhà nước, tiến tới nghiên cứu bổ sung, sửa đổi các quy định có liên quan về thanh tra, kiểm tra cho phù hợp với Luật Doanh nghiệp và tình hình thực tế. Thứ năm, tiếp tục rà soát và kiến nghị bãi bỏ các loại giấy phép không còn phù hợp với thực tế, đẩy nhanh và có hiệu quả công tác rà soát văn bản pháp luật về kinh doanh để xác định các văn bản đã hết hiệu lực thi hành, bãi bỏ các văn bản không còn phù hợp, chồng chéo, mâu thuẫn với nhau; hoặc có sự sửa đổi, bổ sung cần thiết cho phù hợp với thực tế. Thứ sáu, tiếp tục tuyên truyền phổ biến Luật Doanh nghiệp, giúp người đầu tư, cán bộ quản lý và cán bộ công chức nhà nước hiểu sâu hơn, đầy đủ hơn nội dung và tinh thần của Luật Doanh nghiệp. Từ đó, làm cho doanh nghiệp hiểu và ý thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc kiểm tra nội bộ và tự bảo vệ lấy lợi ích chính đáng của họ; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp cải tiến quản lý nội bộ, sửa đổi điều lệ công ty đáp ứng được các yêu cầu công khai, minh bạch, dân chủ, sáng tạo trong công tác quản lý nội bộ công ty. Thứ bẩy, về phía doanh nghiệp cũng nên tìm hiểu và nắm rõ Luật để có thể bảo vệ được các quyền lợi chính đáng cho mình, trên cơ sở đó giám sát việc thực thi của các cơ quan nhà nước, đồng thời tự mình chủ động thực hiện nghiêm chỉnh các chế tài mà Luật Doanh nghiệp đã ban hành. Không nên nhầm lẫn việc bỏ giấy phép với việc bỏ cả quy định về điều kiện kinh doanh. Đặc biệt là việc tự đổi mới và hoàn thiện quy chế quản lý nội bộ để không ngừng nâng cao khả năng cạnh tranh, nghiêm chỉnh chấp hành luật và sẵn sàng tham gia vào quá trình hội nhập khu vực và quốc tế. Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 80 Thứ tám, nghiên cứu xây dựng và áp dụng những chế tái nghiêm khắc như: + Phạt tiền đối với những hành vi sau: Không treo biển hiệu sau 30 ngày kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận ĐKKD; không nộp thông báo góp vốn, không thông báo nơi lưu giữ sổ đăng ký thành viên hoặc sổ đăng ký cổ đông; gửi báo cáo không trung thực, không chính xác; treo biển hiệu nhỏ hơn kích thước 30 x 30 cm; khắc con dấu sau 10 ngày kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận ĐKKD; không nộp báo cáo tài chính 1 năm. Phạt tiền cá nhân từ 500.000 đồng đến 2 triệu đồng và doanh nghiệp phải tiến hành hiệu đính nội dung ĐKKD đối với hành vi đứng tên giùm để thành lập doanh nghiệp, tự ý sử dụng địa chỉ nhà của cá nhân, tổ chức để kê khai trụ sở hoặc địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp; phạt từ 2- 10 triệu đồng và doanh nghiệp phải tiến hành hiệu đính đối với hành vi cố ý định giá tài sản góp vốn cao hơn giá trị thực tế. + Rút giấy chứng nhận ĐKKD đối với các hành vi sau: Các cá nhân vừa đứng tên hộ kinh doanh cá thể, vừa là chủ DNTN không làm thủ tục trả giấy ĐKKD hộ kinh doanh cá thể; các cá nhân đứng tên nhiều DNTN không tiến hành làm thủ tục giải thể các DNTN khác (chỉ được giữ lại 1 DNTN); doanh nghiệp không còn lại trụ sở đăng ký, không nộp báo cáo tình hình hoạt động kinh doanh và không xác định được trụ sở ĐKKD khi Sở KH&ĐT yêu cầu; địa chỉ kê khai không có thực; doanh nghiệp không hiệu đính theo yêu cầu của cơ quan ĐKKD... Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 81 KẾT LUẬN VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ Tóm lại, toàn bộ sự trình bày và phân tích trên đây cho phép rút ra một số kết luận sau: 1. Sự ra đời và triển khai Luật doanh nghiệp trên thực tế là một trong các cột mốc quan trọng hàng đầu, thể hiện sự quyết tâm và tính nhất quán, kiên định đường lối đổi mới toàn diện, cải cách kinh tế theo cơ chế thị trường định hướng XHCN của Đảng và Nhà nước ta. Đồng thời cũng chứng tỏ sự hoàn thiện một bước môi trường kinh doanh của Việt Nam trong xu hướng chủ động đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế, đáp ứng các cam kết, tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế về quản lý kinh tế của Nhà nước nói chung và đối với khu vực doanh nghiệp nói riêng. 2. Luật doanh nghiệp đã thực sự đi vào cuộc sống cả trên phạm vi quốc gia, được dư luận quốc tế và trong nước đánh giá cao, được cộng đồng doanh nghiệp nhiệt liệt hoan nghênh và hưởng ứng. Những kết quả mang tính đột biến về số lượng các doanh nghiệp đăng ký thành lập mới theo Luật doanh nghiệp, cùng các kết quả thực tế về phát triển kinh tế - xã hội và giải quyết việc làm qua 2 năm thực hiện Luật doanh nghiệp trên địa bàn Thủ đô đã và đang xác nhận sự cần thiết và tính đúng đắn của Luật doanh nghiệp. Cần nhấn mạnh rằng, để có được thành tích này, Thành phố Hà Nội đã chủ động quán triệt và tích cực triển khai Luật doanh nghiệp ở tất cả các cấp, ngành, các địa bàn một cách có hiệu quả. Đặc biệt, Sở Kế hoạch - Đầu tư, mà trực tiếp là Phòng Đăng ký kinh doanh đã có nhiều đổi mới và sáng kiện nhằm kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực, chất lượng bộ máy và chất lượng dịch vụ công trong công tác triển khai Luật doanh nghiệp nói chung, công tác đăng ký kinh doanh nói riêng. 3. Tuy nhiên, với tư cách là sản phẩm của một quá trình chuyển đổi cơ chế kinh tế vĩ mô chưa có tiền lệ lịch sử và còn đang vận động cả ở cấp quốc gia lẫn địa phương, nên việc triển khai Luật doanh nghiệp trong thực tiễn Thủ đô không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định với những Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 82 tác động 2 mặt lên đời sống kinh tế - xã hội của Thành phố, trong đó tác động tích cực là chủ yếu. 4. Để giảm thiểu và "trung hòa" những tác động "trái chiều" tất yếu hoặc không mong muốn và nâng cao hiệu quả tích cực trong triển khai Luật doanh nghiệp trên địa bàn Thủ đô cần có những giải pháp đồng bộ, trước hết là một mặt, tiếp tục chỉnh sửa, hoàn thiện bản thân Luật doanh nghiệp theo hướng đáp ứng tốt hơn các yêu cầu quản lý Nhà nước, phù hợp hơn với thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam, gần hơn các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế, các tiêu chuẩn và thông lệ thế giới về kinh doanh và quản lý Nhà nước đối với kinh doanh; mặt khác, Thành phố cần coi trọng hơn các công tác thông tin tuyên truyền về Luật doanh nghiệp, nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, bộ máy hành chính, phối kết hợp chặt chẽ, nhịp nhàng các cơ quan hữu quan và đẩy mạnh cải cách hành chính trong tổ chức ĐKKD và quản lý sau ĐKKD đối với khu vực doanh nghiệp. Ngoài ra, việc hỗ trợ và phát triển các dịch vụ thông tin, tư pháp và bổ trợ tư pháp, đào tạo và bồi dưỡng kiến thức kinh tế, quản lý kinh tế và các dịch vụ kinh doanh khác cho các doanh nhân, doanh nghiệp trên địa bàn Thủ đô theo tinh thần Luật doanh nghiệp và yêu cầu của kinh tế thị trường hiện đại cũng là những điều kiện không thể thiếu được nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội mà Đảng, Nhà nước và Thành phố đã vạch ra, mà Luật doanh nghiệp là sự thể chế hóa tập trung và đậm nét nhất. 5. Với tinh thần đó, với tư cách cá nhân xin nêu xuất một số vấn đề sau: Thứ nhất, về điều chỉnh, sửa đổi Luật doanh nghiệp: a. Bổ sung, cập nhật bảng phân ngành kinh tế quốc doanh, danh mục những ngành, nghề mới và thống nhất mã số ngành đăng ký kinh doanh trong toàn quốc... b. Đơn giản hóa, cụ thể hóa và công khai hóa các loại giấy phép cho các ngành kinh doanh có điều kiện theo quy định của Luật Doanh nghiệp. c. Chỉnh sửa các báo cáo tài chính doanh nghiệp theo hướng đơn giản, dễ hiểu, dễ kê khai, hàm chứa nhiều thông tin hơn; đồng thời có phần lược giảm bớt nội dung kê khai cho các nhóm doanh nghiệp nhất định (theo quy mô và ngành nghề). Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 83 d. Nghiên cứu xây dựng phương thức cấp đăng ký kinh doanh loại "kinh doanh tổng hợp" theo nhóm ngành thay vì cho một ngành, một sản phẩm đối với các doanh nghiệp kinh doanh đa ngành để đơn giản và thuận lợi hóa việc cấp đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp trong bối cảnh ngày càng đòi hỏi sự chuyển hướng kinh doanh linh hoạt và đa dạng hóa tương lai. e. Bổ sung và cụ thể hóa hơn các nội dung, cơ chế phối hợp thực hiện "hậu kiểm" đối với các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan theo quy định trong Luật Doang nghiệp. Thứ hai, về công tác tổ chức ĐKKD của Thành phố: a. Nghiên cứu xây dựng phương án cụ thể về tăng cường phân cấp quản lý kinh tế - tài chính (trong đó có cấp đăng ký kinh doanh và thu thuế cùng các hoạt động hậu kiểm khác đối với doanh nghiệp) cho cấp Quận, Huyện. Phòng đăng ký kinh doanh Thành phố chỉ "quản" một số loại doanh nghiệp quan trọng và phức tạp nhất. Kiện toàn tổ chức một bước cơ quan đăng ký kinh doanh Thành phố. Tăng cường cơ sở vật chất - kỹ thuật cần thiết cho phòng đăng ký kinh doanh Thành phố và các bộ phận đăng ký kinh doanh ở các Quận, Huyện. Đồng thời nghiên cứu để "dịch vụ hóa" các hoạt động đăng ký kinh doanh trên địa bàn Thành phố. b. Xây dựng cơ chế phối kết hợp và phân công trách nhiệm cụ thể giữa cơ quan đăng ký kinh doanh với UBND các Quận, Huyện và các cơ quan Nhà nước hữu quan khác trong toàn bộ quá trình đăng ký kinh doanh và "hậu kiểm" sau đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố. c. Có kế hoạch định kỳ đào tạo và bồi dưỡng kiến thức Luật Doanh nghiệp và pháp luật cho cán bộ làm công tác đăng ký kinh doanh của toàn Thành phố, cũng như cho đội ngũ quản lý, điều hành doanh nghiệp trên địa bàn, không phân biệt thành phần kinh tế. d. Phát triển trang WEB của Sở KH&ĐT về đăng ký kinh doanh và thông tin doanh nghiệp, nối mạng toàn Thành phố và toàn quốc, trước hết với mạng tương tự của Bộ KH&ĐT và của Thành phố HCM, cũng như của các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc. Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Ngoại thương Đỗ Triệu Phong - Lớp A2-CN9 84 e. Xây dựng và duy trì đều đặn các trang WEB của Thành phố và TW về thông tin lý lịch tư pháp công dân, thông tin địa chỉ về sở hữu, và thế chấp nhà, đất của cá nhân và đơn vị, doanh nghiệp để giúp rút ngắn thời gian cấp đăng ký kinh doanh và phòng tránh lạm dụng, lừa đảo trong đăng ký kinh doanh và hoạt động kinh doanh... Thứ ba, về các vấn đề khác: a. Kiện toàn bộ máy tư pháp và phát triển các dịch vụ tư pháp và bổ trợ tư pháp liên quan đến doanh nghiệp của Thành phố. b. Xây dựng và phát triển các Hiệp hội hỗ trợ doanh nghiệp cũng như các Hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng của Thành phố (bảo đảm có kinh phí, địa điểm, cơ sở vật chất - kỹ thuật cần thiết); thiết lập đường dây nóng và lập các nhóm đặc nhiệm liên ngành xử lý nhanh, hiệu quả, dứt điểm các thông tin từ doanh nghiệp và người tiêu dùng gửi về... c. Nghiên cứu cho phép ra 1 tờ báo "phi Chính phủ" của Thành phố về "doanh nghiệp và người tiêu dùng" trực thuộc Hiệp hội doanh nghiệp và Hội bảo vệ người tiêu dùng Hà Nội để tuyên truyền và bảo trợ về lĩnh vực của cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng theo tinh thần của Luật Doanh nghiệp. Trước mắt, Báo kinh tế và đô thị của Thành phố có thể giành 1 trang riêng chuyên đề trong các số báo thường kỳ của mình. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Luật Doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn thi hành, NXB Chính trị quốc gia 2001 2. Nghị quyết TW 5 khoá IX về phát triển kinh tế tư nhân 3. Chương trình 13-Ctr/TU của Thành uỷ Hà Nội khoá XIII về tiếp tục củng cố, đổi mới quan hệ sản xuất, phát triển một số ngành công nghiệp chủ lực 4. Công báo 2000, 2001 5. Thông báo số 16/TB-UB-KT ngày 2/3/2000 của UBND TP.Hồ Chí Minh về tổ chức thực hiện ĐKKD theo Luật doanh nghiệp và quản lý doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố 6. Chỉ thị số 22/2000/CT-UB-CNN ngày 14/9/2000 của UBND tp.Hồ Chí Minh về việc triển khai công tác quản lý Nhà nước sau ĐKKD đối với các doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể hoạt động theo Luật doanh nghiệp tại tp.Hồ Chí Minh 7. Dự thảo Quy chế quản lý Nhà nước sau ĐKKD đối với các doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể hoạt động theo Luật doanh nghiệp tại Thành phố Hà Nội 8. Dự thảo Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực ĐKKD 9. Phát triển và quản lý các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, NXB Khoa học kỹ thuật 2001 10. Cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc xây dựng chính sách cạnh tranh ở Việt Nam, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế TW 11. Báo cáo nghiên cứu hoàn thiện chính sách kinh tế vĩ mô và đổi mới các thủ tục hành chính nhằm thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam, thuộc Dự án MPI- UNIDO "Hỗ trợ doanh nghiệp công nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam" (US/VIE/95/004) giữa Bộ Kế hoạch - Đầu tư Việt Nam và Tổ chức phát triển công nghiệp Liên hợp quốc, 8/1999. 12. Phát triển xí nghiệp vừa và nhỏ ở một số nước trên thế giới, PTS. Đỗ Đức Định, NXB Thống kê 1999 13. DNVVN ở Việt Nam: trên đường tiến đến phồn vinh, chuyên đề nghiên cứu kinh tế tư nhân thuộc chương trình phát triển dự án Mê Kông MPDF, 11/1999 14. Thông tin chuyên đề cải cách hành chính 1995, Viện nghiên cứu khoa học pháp lý- Bộ Tư pháp 15. Thử định hình cho “khung cơ chế hậu kiểm” đối với doanh nghiệp, ThS. Nguyễn Đình Cung, trang 13, số 6 – 2001, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật (Bộ Tư pháp). 16. Các tham luận của Hội nghị "Luật doanh nghiệp sau hai năm thực hiện", Phòng thương mại và công nghiệp Việt Nam, ngày 23/1/2002 17. Báo Đầu tư 2000, 2001 18. Thời báo kinh tế Việt Nam 2000, 2001 19. Nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp dân doanh, Nguyễn Hoàng Giang, Tạp chí Lao động- xã hội 12/2001 20. Tình hình một năm thi hành Luật doanh nghiệp, Tạp chí Kinh tế và Dự báo 4/2001 21. Luật doanh nghiệp: chông gia trên từng bước, Anh Quốc, Kinh tế Việt Nam và thế giới 31/10/1999 22. Luật doanh nghiệp sau một năm thực hiện, Phan Thế Hải, Tạp chí cộng sản 2/2001 23. Hậu kiểm doanh nghiệp, Nguyễn Thanh Huyền, Kinh tế Việt Nam và thế giới 31/12/2000 24. Cuộc đụng đầu của hai lối tư duy, Nhà báo và công luận Xuân 2002 25. Các báo cáo năm 2001 về triển khai Luật doanh nghiệp của quận Thanh Xuân, quận Hoàn Kiếm, quận Tây Hồ, Chi cục Tiêu chuẩn đo lượng chất lượng, Sở kế hoạch đầu tư, Sở công nghiệp, Sở Công an, Sở xây dựng, Sở Y tế MỤC LỤC Lời mở đầu Các chữ viết tắt CHƯƠNG I. TIẾP CẬN LUẬT DOANH NGHIỆP DƯỚI GÓC ĐỘ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC..................................................................................................1 I. Quan điểm, nội dung cải cách nền hành chính nhà nước trong giai đoạn hiện nay. .........................................................................1 1. Cải cách nền hành chính là trọng tâm của việc xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam........................................................... 1 2. Nội dung cải cách một bước nền hành chính..............................2 II. Nội dung chức năng quản lý Nhà nước trong Luật doanh nghiệp.. 6 1. Về công tác đăng ký kinh doanh.....................................................7 2. Về công tác hậu kiểm....................................................................13 3. Về các công tác quản lý Nhà nước khác.......................................17 III. Tác động của Luật doanh nghiệp trong thực tiễn phát triển kinh tế ở nước ta thời gian qua..................................................................19 1. Các tác động tích cực.................................................................. 20 2. Các tác động tiêu cực...................................................................26 2.1. Trong lĩnh vực quản lý Nhà nước .............................................26 2.2. Trong hoạt động của các doanh nghiệp ...................................29 CHƯƠNG II. THỰC TIỄN CÔNG TÁC TỔ CHỨC TRIỂN KHAI LUẬT DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI...............................................32 I. Những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế và triển khai Luật doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố Hà Nội ...........................32 1. Những yếu tố thuận lợi .................................................................32 2. Những yếu tố bất lợi .....................................................................35 II. Thực tiễn Thực hiện luật doanh nghiệp trên địa bàn Hà nội..........41 1. Công tác quán triệt và tuyên truyền Luật doanh nghiệp của các cấp cơ quan, Sở, Ban, Ngành của Thành phố.......................................41 2. Công tác tổ chức đăng ký kinh doanh...........................................43 3. Công tác hậu kiểm........................................................................44 4. Kết quả Đăng ký kinh doanh và hoạt động của doanh nghiệp theo Luật doanh nghiệp từ 1/1/2000 đến 12/2001 trên địa bàn Hà Nội46 III. Một số vướng mắc và vấn đề phát sinh trong thực tiễn triển khai Luật doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội................................................50 1. Những vướng mắc từ văn bản pháp luật, cơ chế- chính sách......50 2. Về phía tổ chức thực hiện các cơ quan quản lý Nhà nước. ..........53 3. Về phía các doanh nghiệp.............................................................55 CHƯƠNG III. NHỮNG PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ NHẰM TĂNG CƯỜNG TRIỂN KHAI HIỆU QUẢ LUẬT DOANH NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI THỜI GIAN TỚI...............................57 I. Một số dự báo triển vọng phát triển doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội................................................................................................57 II. Một số nguyên tắc, nội dung, cơ chế hậu kiểm để tăng cường quản lý Nhà nước đối với doanh nghiệp theo luật doanh nghiệp.....59 1. Những nguyên tắc và cơ chế liên quan đến việc Nhà nước hậu kiểm doanh nghiệp. .......................................................................59 2. Cơ chế và giải pháp khi các chủ thể khác tham gia hậu kiểm. .....63 3. Điều chỉnh cơ cấu tổ chức và quan hệ giữa cơ quan đăng ký kinh doanh (Thành phố+ quận, huyện) với các đơn vị Sở, ngành chức năng quản lý Nhà nước khác (Sở KHĐT, Sở TCVG, Sở KHCN&MT, Sở công nghiệp, sở thương mại, Cục thuế, UBND các cấp) trong quá trình tổ chức đăng ký kinh doanh..........................66 3.1.Về hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và bộ máy của cơ quan đăng ký kinh doanh...................................................67 3.2. Về điều chỉnh quan hệ và phân công trách nhiệm giữa cơ quan đăng ký kinh doanh với các đơn vị sở, ngành chức năng quản lý Nhà nước khác của Thành phố trong quá trình tổ chức đăng ký kinh doanh .....................................................................................71 4. Các giải pháp đồng bộ khác nhằm tăng cường triển khai hiệu quả Luật doanh nghiệp thời gian tới.....................................................78 KẾT LUẬN VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ........................................................81 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ***** Hà nội - 2003 KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG ***** KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: NÂNG CAO HIỆU QUẢ THI HÀNH LUẬT DOANH NGHIỆP CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Sinh viên: Đỗ Triệu Phong Lớp : A2-CN 9 Khoa: Kinh tế ngoại thương Giáo viên hướng dẫn: Ts. Nguyễn Hữu Khải Hà nội, tháng 5 năm 2003