Khóa luận Nhật Bản - Thị trường tiềm năng cho thủ công mỹ nghệ Việt Nam

vô cña ViÖt Nam ë NhËt B¶n cÇn tæ chøc nghiªn cøu, thu thËp th«ng tin th­êng xuyªn cung cÊp cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh d­íi d¹ng c¸c b¶n tin chuyªn ®Ò ®Þnh kú vµ c¸c b¶n tin nhanh. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng c«ng t¸c tiÕp thÞ, n¾m b¾t th«ng tin theo c¸ch riªng cña m×nh, kh«ng thô ®éng tr«ng chê vµo c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, c¸c c¬ quan xóc tiÕn th­¬ng m¹i. Cã thÓ nãi, v× môc tiªu ph¸t triÓn hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ ®Èy m¹nh l­îng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ, ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ vÒ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, ChÝnh phñ cÇn nhanh chãng triÓn khai hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p trªn vµ ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c doanh nghiÖp trong c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i cô thÓ h¬n n÷a ®Ó c¸c s¶n phÈm ViÖt Nam cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. */ Thµnh lËp c¸c hiÖp héi cho c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ ë n­íc ta, c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm nªn khi tham gia vµo thÞ tr­êng quèc tÕ th­êng bÞ ®éng, phô thuéc vµo thÞ tr­êng, thÞ phÇn nhá bÐ, kh«ng æn ®Þnh vµ th­êng bÞ Ðp gi¸. V× vËy, trong thêi gian qua, ®Ó kh¾c phôc yÕu ®iÓm trªn, nhiÒu hiÖp héi ®· ®­îc thµnh lËp, tËp hîp c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt trong cïng mét ngµnh nghÒ, cïng mÆt hµng nh­ HiÖp héi Cµ phª ViÖt Nam, HiÖp héi xuÊt khÈu g¹o ViÖt Nam ... Th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c hiÖp héi nµy gióp ®ì c¸c thµnh viªn vÒ vèn, tiÕp cËn nguån th«ng tin nhanh, chÝnh x¸c, ®Ò ra chiÕn l­îc s¶n xuÊt, kinh doanh vµ chiÕn l­îc gi¸.... cho toµn ngµnh nªn ®· ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶, t¨ng vÞ thÕ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. §iÒu ®¸ng tiÕc lµ viÖc thµnh lËp nh÷ng hiÖp héi cho c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu hiÖn cßn ch­a ®­îc ®Ò cËp ®Õn nhiÒu. Bé Th­¬ng m¹i cÇn nhanh chãng xem xÐt viÖc thµnh lËp c¸c hiÖp héi nµy trong thêi gian ng¾n nhÊt cã thÓ. C¸c hiÖp héi nµy sÏ quy tô c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ trong c¶ n­íc, c¸c c¬ së s¶n xuÊt ë c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c lµng nghÒ cïng tham gia. HiÖp héi sÏ lµ n¬i ®Ó c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ gÆp gì, trao ®æi kinh nghiÖm, gióp ®ì nhau gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c, häc hái lÉn nhau, ®Ò ra chiÕn l­îc ho¹t ®éng chung, ®ång thêi t×m c¸c biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam, tõ ®ã ®Èy m¹nh xuÊt khÈu trùc tiÕp sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi, kh«ng qua trung gian ®Ó t¨ng thu lîi nhuËn. 1.2. Söa ®æi bæ xung c¸c quy ®Þnh cho vay vèn, nhÊt lµ vèn ­u ®·i Vèn lu«n lµ nçi b¨n kho¨n kh«ng chØ cña c¸c nhµ s¶n xuÊt mµ cña c¶ c¸c nhµ qu¶n lý kinh doanh xuÊt khÈu. Bëi lÏ hÇu hÕt c¸c c¬ së ®Òu thiÕu vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn, c¶i tiÕn hay trang bÞ c«ng cô thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi, s¸ng t¸c thay ®æi mÉu m·, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cho biÕt chØ cã kho¶ng 2,4% sè c¬ së ®­îc vay tõ Quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm, vµ kho¶ng 13,2% vay ®­îc tõ Quü tÝn dông n«ng th«n, cßn l¹i th­êng ph¶i vay cña t­ nh©n víi l·i suÊt nÆng gÊp 2-3 lÇn. Cã ®Õn 97% sè c¬ së s¶n xuÊt thñ c«ng mü nghÖ ë quy m« hé gia ®×nh nªn thiÕu mèi liªn kÕt vÒ kinh tÕ kü thuËt. VËy Nhµ n­íc cÇn söa ®æi c¸c quy ®Þnh cho vay vèn ®Ó doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ cã thÓ ®­îc trùc pthiÕp nh­ vay víi l·i suÊt thÊp, gióp më réng quy m« s¶n xuÊt. */ Theo NghÞ ®Þnh 43/1999/N§-CP ngµy 29/6/1999 cña ChÝnh phñ vÒ tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc, th× chØ nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ t¹i c¸c vïng khã kh¨n ( trong ®ã cã c¸c dù ¸n s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n sö dông nhiÒu lao ®éng ) míi ®­îc vay vèn tõ Quü hç trî ph¸t triÓn Nhµ n­íc. V× vËy ChÝnh phñ cÇn më réng thªm viÖc cho vay vèn tõ Quü nµy ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ s¶n xuÊt - kinh doanh thuéc c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng ®· ®­îc quy ®Þnh trong danh môc A, kh«ng kÓ lµ dù ¸n ®Çu t­ t¹i vïng nµo. §ång thêi c¸c dù ¸n nµy ®­îc ¸p dông chÝnh s¸ch “Hç trî l·i suÊt sau ®Çu t­” quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 43 nªu trªn, hoÆc ®­îc Quü nµy b¶o l·nh tÝn dông ®Çu t­. Tr­êng hîp dù ¸n ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh hµng xuÊt khÈu th× cßn cã thÓ ®­îc Quü hç trî xuÊt khÈu Quèc gia cÊp tÝn dông xuÊt khÈu ­u ®·i vµ b¶o l·nh tÝn dông xuÊt khÈu. */ ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ­u ®·i hiÖn cã ®èi víi c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng ( theo LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc ) lµ ¸p dông cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ thµnh lËp míi hoÆc më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ. Thùc tr¹ng hiÖn nay lµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt - kinh doanh hµng thñ c«ng mü nghÖ ®Òu thiÕu vèn, kh«ng vay ®­îc vèn hoÆc kh«ng ®ñ søc vay vèn víi l·i suÊt cao ®Ó tæ chøc s¶n xuÊt - kinh doanh ( mua nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt hoÆc mua s¶n phÈm ®Ó tiªu thô trong n­íc vµ xuÊt khÈu ). V× vËy ®Ó khuyÕn khÝch khai th¸c c¸c c¬ së s¶n xuÊt - kinh doanh hiÖn cã t¨ng nguån hµng cho xuÊt khÈu, ®èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cã hîp ®ång xuÊt khÈu ®¹t møc tõ 50.000 USD trë lªn ChÝnh phñ nªn t¹o ®iÒu kiÖn cho h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ vèn kinh doanh nh­ sau: §­îc Ng©n hµng ­u tiªn cho vay ®ñ vèn s¶n xuÊt - kinh doanh theo hîp ®ång ®· ký Sau khi thùc hiÖn hîp ®ång, ®­îc Quü hç trî ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc hoÆc Quü hç trî xuÊt khÈu hç trî l·i suÊt theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 43/1999/N§-CP, tøc lµ hç trî 50% l·i suÊt trªn sè vèn thùc tÕ ®· vay cña Ng©n hµng. §ång thêi, c¸c nhµ s¶n xuÊt - kinh doanh hµng xuÊt khÈu còng ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp quy ®Þnh t¹i ®iÒu 27 NghÞ ®Þnh 51/1999/N§-CP ngµy 08/7/1999 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc ( söa ®æi ), tøc lµ c¸c ­u ®·i bæ sung vÒ thuÕ ®èi víi nhµ ®Çu t­ s¶n xuÊt – kinh doanh hµng xuÊt khÈu. 1.3. N©ng cao chÊt l­îng lao ®éng */ Cã chÝnh s¸ch l©u dµi vÒ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn, ®µo t¹o ®éi ngò thî lµnh nghÒ. HiÖn nay sè thî thñ c«ng lµnh nghÒ cña chóng ta cã thÓ nãi lµ kh«ng thiÕu, song sè thî cã tay nghÒ giái, c¸c nghÖ nh©n th× cßn rÊt Ýt vµ trong t­¬ng lai con sè nµy cã nguy c¬ gi¶m xuèng ®¸ng kÓ do tuæi t¸c vµ bá nghÒ. Thùc tr¹ng trªn lµ do viÖc hç trî ®µo t¹o truyÒn nghÒ cho líp trÎ trong thêi gian qua kh«ng ®­îc quan t©m thÝch ®¸ng. Chñ yÕu viÖc ®µo t¹o thî trong c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng cña ta tõ tr­íc ®Õn nay vÉn ®­îc thùc hiÖn theo lèi truyÒn nghÒ trùc tiÕp, c¸c thÕ hÖ sau tù quan s¸t, häc hái ng­êi ®i tr­íc. ¦u ®iÓm cña lo¹i h×nh d¹y nghÒ nµy lµ kinh phÝ ®µo t¹o th­êng thÊp vµ trong thêi gian häc nghÒ ng­êi häc viªn vÉn t¹o ra ®­îc s¶n phÈm. Tuy nhiªn nh­îc ®iÓm lµ ®a sè häc viªn chØ ®­îc häc kü thuËt lµm ra s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ mµ kh«ng tiÕp thu ®­îc gi¸ trÞ nghÖ thuËt, tÝnh thÈm mü cña tõng s¶n phÈm. §ång thêi ng­êi häc còng th­êng ®i theo lèi mßn cña ng­êi ®i tr­íc nªn khã cã ®­îc sù s¸ng t¹o trong qua tr×nh s¶n xuÊt. V× vËy Nhµ n­íc cÇn cã c¸c biÖn ph¸p thiÕt thùc, kÞp thêi ®Ó gióp ®ì c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng trong viÖc ®µo t¹o tay nghÒ cho líp trÎ còng nh­ gióp ®ì c¸c nghÖ nh©n trong viÖc truyÒn nghÒ nh­ më mét sè tr­êng mü thuËt, hoÆc c¸c khoa mü thuËt thùc hµnh ®Ó ®µo t¹o thî thñ c«ng theo ph­¬ng thøc võa häc võa lao ®éng s¶n xuÊt t¹i c¸c lµng nghÒ, c¬ së s¶n xuÊt, nhÊt lµ c¸c c¬ së cã nhiÒu hµng xuÊt khÈu. MÆt kh¸c Nhµ n­íc cã thÓ hç trî chi phÝ tõ Quü hç trî viÖc lµm ®Ó c¸c c¬ së s¶n xuÊt tù tæ chøc viÖc ®µo t¹o nghÒ. KhuyÕn khÝch c¸c nghÖ nh©n giái ®µo t¹o nh÷ng nghÖ nh©n nèi nghiÖp m×nh b»ng c¸ch cÊp b»ng khen hoÆc trao Huy ch­¬ng “V× sù nghiÖp ph¸t triÓn ngµnh nghÒ truyÒn thèng” kÌm theo mét kho¶n tiÒn th­ëng xøng ®¸ng. MÆt kh¸c Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî ®Ó n©ng cao ®êi sèng ng­êi thî. HiÖn nay do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau, nhiÒu ng­êi thî thñ c«ng mü nghÖ cã tay nghÒ giái bá viÖc lµm ®Ó lµm nh÷ng viÖc kh¸c cã thu nhËp cao h¬n. Sè thî cßn l¹i ch­a thËt an t©m víi nghÒ, v× theo hä, lao ®éng cña m×nh ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc, møc thu nhËp cßn thÊp vµ kh«ng nhËn ®­îc nh÷ng hç trî cña chÝnh s¸ch quèc gia. Do vËy, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch trî gi¸ cho s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ, gióp ng­êi lao ®éng c¶i thiÖn ®êi sèng ®Ó yªn t©m b¸m nghÒ, n©ng cao tay nghÒ. §ång thêi Nhµ n­íc cÇn phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu nghiªn cøu h¹n chÕ bít c¸c kh©u trung gian ®Ó ng­êi thî kh«ng bÞ c¾t xÐn phÇn thu nhËp cña m×nh th× hä míi cã thÓ tËn t©m tËn lùc víi c«ng viÖc. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch n©ng ®ì c¸c nghÖ nh©n, ng­êi cã tay nghÒ cao vÒ tinh thÇn vµ vËt chÊt ®Ó hä cã ®iÒu kiÖn s¸ng t¸c, chÕ t¹o c¸c s¶n phÈm míi nh»m b¶o tån vµ lµm chuÈn mùc cho líp trÎ häc tËp vµ n©ng cao kiÕn thøc tay nghÒ. Bªn c¹nh ®ã cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghÖ nh©n, thî giái ë c¸c lµng nghÒ cã c¬ héi gÆp gì, trao ®æi kinh nghiÖm, tiÕn hµnh tæ chøc cho hä ®i tham quan thùc tÕ c¸c Héi chî triÓn l·m hµng thñ c«ng mü nghÖ Quèc tÕ, c¸c n­íc xuÊt khÈu còng nh­ nhËp khÈu m¨th hµng thñ c«ng mü nghÖ lín trªn thÕ giíi, ®Ó tõ ®ã ng­êi thî cña ta cã c¬ héi t×m hiÓu xu h­íng còng nh­ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ thÕ giíi. */ Tæ chøc thi tay nghÒ, phong danh hiÖu nghÖ nh©n theo ®Þnh kú Hµng n¨m nªn tæ chøc thi tay nghÒ, thi s¸ng t¸c mÉu, qua ®ã sÏ khuyÕn khÝch cæ vò ng­êi thî tù rÌn luyÖn n©ng cao tay nghÒ, lµm c¬ së t«n vinh c¸c nghÖ nh©n, thî giái, v« h×nh sÏ t¹o ra mét kh«ng khÝ lµm viÖc nç lùc, nghiªm tóc trong nghÒ. MÆt kh¸c, nh÷ng cuéc thi tay nghÒ cßn cã ý nghÜa vÒ mÆt hç trî xóc tiÕn v× ®©y lµ mét trong nh÷ng th­íc ®o ®¸nh gi¸ tr×nh ®é cña nghÖ nh©n, tr×nh ®é thî cña tõng c¬ së s¶n xuÊt, thu hót nh÷ng ®¬n ®Æt hµng tíi nh÷ng c¬ së ®¹t nhiÒu danh hiÖu, cã uy tÝn, t¹o nªn tÝnh c¹nh tranh c«ng b»ng, c«ng khai vÒ chÊt l­îng. Qua nh÷ng cuéc thi nh­ vËy cã thÓ tuyÓn chän nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng, t¹o thµnh bé s­u tËp vÒ c¸c nghÒ thñ c«ng ViÖt Nam qua tõng thêi kú, chuÈn bÞ cho tr­ng bµy trong c¸c khu trung t©m tr­ng bµy cè ®Þnh nh»m giíi thiÖu kh¶ n¨ng ®Ých thùc cña thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam víi b¹n hµng c¸c n­íc. */ §Çu t­ thiÕt bÞ c«ng nghÖ kÕt hîp víi kü x¶o lµm tay h×nh thµnh d©y chuyÒn s¶n xuÊt hoµn thiÖn Ngµnh nghÒ thñ c«ng d­êng nh­ vÉn n»m ngoµi c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ khoa häc-c«ng nghÖ cña Nhµ n­íc. §iÒu kh¸ ng¹c nhiªn lµ c¶ bªn cung (c¸c nhµ khoa häc, mü thuËt) rÊt cÇn ®Õn nhµ s¶n xuÊt ®Ó chuyÓn nh÷ng ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh tõ bµn giÊy, phßng thÝ nghiÖm thµnh s¶n phÈm th­¬ng m¹i; ng­îc l¹i bªn cÇu (nhµ s¶n xuÊt) còng rÊt cÇn c¸c nhµ khoa häc, mü thuËt ®­a c«ng nghÖ, s¸ng t¸c mÉu m· míi cho s¶n phÈm. Nh­ng c¶ hai bªn ®Õn nay vÉn ch­a gÆp nhau. Do ®ã bªn cung tiÕp tôc kªu kh«ng cã ®Êt dông vâ, bªn cÇu tiÕp tôc phµn nµn tiÕp tôc phµn nµn sù hê h÷ng cña nhµ khoa häc, mü thuËt. Thùc tÕ, trong s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ ®ang cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn sù hîp t¸c cña hai bªn. Ch¼ng h¹n ë nhãm hµng mü nghÖ kim hoµn, ®Õn nay mét sè hµng ®ång ghÐp tam khÝ, ngò khÝ ®· bÞ thÊt truyÒn. C¸c mµu xanh (®Ó thÓ hiÖn l¸ c©y), mµu ®en (thÓ hiÖn con tr©u) kh«ng lµm ®­îc, ®Òu thÓ hiÖn b»ng mµu tr¾ng, mµu ®á. Thø hai, viÖc lµm b»ng tay ®· t¹o ra c¸c s¶n phÈm b¶n gèc (®¬n chiÕc) cã tÝnh ®éc ®¸o, tinh x¶o nh­ng ®ång thêi gi¸ qu¸ cao kh«ng hîp tói tiÒn ng­êi n«ng d©n trong n­íc, gi¶m søc c¹nh tranh xuÊt khÈu, ®ang ®ßi hái ®­a thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµo ®Ó cã thÓ s¶n xuÊt hµng lo¹t. Thø ba, trang trÝ vµ mÉu m· s¶n phÈm cßn ®¬n ®iÖu nghÌo nµn. §©y chØ lµ 3 trong nhiÒu vÊn ®Ò mµ hai bªn cã thÓ hîp t¸c. Sù ¸ch t¾c kh«ng ph¶I do c¬ chÕ qu¶n lý mµ do ch­a h×nh thµnh mét c¬ chÕ (tù nguyÖn) hîp t¸c “th­¬ng m¹i hãa ph¸t minh khoa häc” */ §a d¹ng hãa s¶n phÈm, khai th¸c ®iÓm m¹nh, tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm cña m×nh. CÇn cã th«ng tin cÇn thiÕt vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng, tõ ®ã thiÕt kÕ ®­îc c¸c mÉu m· cã kh¶ n¨ng hÊp dÉn thÞ tr­êng. Cã thÓ sö dông chuyªn gia t­ vÊn NhËt B¶n trong viÖc c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm cho phï hîp thÞ hiÕu tiªu dïng cña ng­êi NhËt. 1.4. Ban hµnh khung ph¸p lý hç trî ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ Thêi gian gÇn ®©y, ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu th¸o gì khã kh¨n cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ. Ngµy 24/1/2000, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh 132/2000/Q§-TTg vÒ mét sè chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n, trong ®ã néi dung chñ yÕu lµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ. QuyÕt ®Þnh nµy ®· cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ ®èi víi tõng lÜnh vùc nh­ ®Êt ®ai x©y dùng c¬ së s¶n xuÊt-kinh doanh, ph¸t triÓn khai th¸c nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt, c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­, tÝn dông, thuÕ, lÖ phÝ, hç trî xóc tiÕn th­¬ng m¹i… HiÖn nay, mét sè bé ngµnh liªn quan ®ang cô thÓ hãa vÒ møc ®é vµ thñ tôc thùc hiÖn. Theo Th«ng t­ sè 61 cña Bé Tµi chÝnh, kÓ tõ ngµy 1/1/2002 c¸c doanh nghiÖp sÏ ®­îc Nhµ n­íc hç trî chi phÝ ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i b»ng 0,2% kim ng¹ch xuÊt khÈu thùc thu trong n¨m. TiÕp theo ®ã, Th«ng t­ sè 62 cña Bé nµy còng th¸o gì c¸c khã kh¨n cña doanh nghiÖp vÒ chi hoa hång m«I giíi xuÊt khÈu. Theo ®ã, c¸c kho¶n chi nµy sÏ ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng cña doanh nghiÖp, ®èi t­îng h­ëng hoa hång xuÊt khÈu gåm c¶ c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã, khã kh¨n vÒ vay vèn ­u ®·I ®· ®­îc ChÝnh phñ “khai th«ng” qua QuyÕt ®Þnh 02/2001/Q§-TTg ngµy 2/1/2001 vÒ chÝnh s¸ch hç trî ®Çu t­ tõ Quü hç trî ph¸t triÓn ®èi víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt, chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Mét khuyÕn khÝch rÊt cô thÓ n÷a ®· ®­îc ¸p dông lµ chÝnh s¸ch th­ëng xuÊt khÈu cho doanh nghiÖp theo n¨m tiªu chuÈn: cã mÆt hµng míi, thÞ tr­êng míi, chÊt l­îng cao, ®¹t quy m« vÒ kim ng¹ch vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu theo quy ®Þnh. §· cã mét doanh nghiÖp ®­îc th­ëng c¶ n¨m tiªu chuÈn nµy, ®ã lµ C«ng ty S¶n xuÊt - XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp Hµ Néi (Haprosimex). Cã thÓ nãi nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch míi rÊt th«ng tho¸ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, tiÕp søc cho doanh nghiÖp ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. VÊn ®Ò cßn l¹i lµ tæ chøc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c chÝnh s¸ch biÖn ph¸p ®­îc ®Ò ra. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ vÉn cßn kh«ng Ýt tr­êng hîp chËm triÓn khai hay thùc hiÖn ch­a ®ång bé gi÷a c¸c bé, ngµnh, t¹o rµo c¶n kh«ng ®¸ng cã ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu. Nh×n chung, nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch míi rÊt th«ng tho¸ng ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, tiÕp søc cho doanh nghiÖp ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. VÊn ®Ò cßn l¹i lµ tæ chøc, thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®Ò ra. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ vÉn cßn kh«ng Ýt tr­êng hîp chËm triÓn khai hoÆc thùc hiÖn ch­a ®ång bé gi÷a c¸c Bé ngµnh, t¹o rµo c¶n kh«ng ®¸ng cã ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu. 2. C¸c gi¶i ph¸p vi m« 2.1. X©y dùng chÝnh s¸ch Marketing hîp lý Mét trong nh÷ng yÕu ®iÓm lín nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam trong viÖc ®Èy m¹nh tiªu thô hµng ho¸ lµ c«ng t¸c x©y dùng vµ triÓn khai chÝnh s¸ch marketing. §­îc tiÕp xóc víi kh¸i niÖm marketing t­¬ng ®èi muén (®Çu nh÷ng n¨m 1990), c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ch­a thùc sù nhËn thøc ®­îc vai trß quan träng cña ho¹t ®éng marketing ®Ó vËn dông nã mét c¸ch hiÖu qu¶ trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®· coi ®©y lµ mét chiÕn l­îc kinh doanh, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña nghiÖp vô kinh doanh. §Æc biÖt, trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ hiÖn nay, khi mµ ®a sè c¸c doanh nghiÖp ®Òu cung cÊp c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng t­¬ng ®­¬ng nhau, doanh nghiÖp nµo vËn dông chÝnh s¸ch marketing hiÖu qu¶ h¬n th× sÏ v­ît lªn c¸c doanh nghiÖp kh¸c. §ã chÝnh lµ nguyªn nh©n khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ mÆc dï cung cÊp c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao song vÉn kh«ng thÓ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. V× môc tiªu ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ nãi chung, c¸c ®¬n vÞ ngo¹i th­¬ng cÇn ®Æc biÖt coi träng ho¹t ®éng marketing bëi nã ®em l¹i cho doanh nghiÖp rÊt nhiÒu lîi Ých: + Marketing gióp doanh nghiÖp t×m ra nhu cÇu thÞ tr­êng vµ tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu thÞ tr­êng: marketing nghiªn cøu m«i tr­êng, thÞ tr­êng xuÊt khÈu, thÞ hiÕu kh¸ch hµng, gióp doanh nghiÖp tiÕp cËn kh¸ch hµng ... tõ ®ã t×m ra c¸c s¶n phÈm mµ thÞ tr­êng cã nhu cÇu, ®ång thêi ®Ò ra kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, cung øng nguyªn liÖu, kÕ ho¹ch ph©n phèi s¶n phÈm.... ®Ó tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu thÞ tr­êng. + Th«ng qua ho¹t ®éng marketing, doanh nghiÖp cã thÓ ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ­u. Marketing nghiªn cøu kü m«i tr­êng bªn trong còng nh­ bªn ngoµi doanh nghiÖp, gióp doanh nghiÖp t×m ra nh÷ng ­u ®iÓm, h¹n chÕ cña m×nh, nh÷ng c¬ may cña thÞ tr­êng vµ m«i tr­êng, nh÷ng ­u thÕ, thÕ m¹nh cña m×nh, kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, nh­îc ®iÓm. + Th«ng qua ho¹t ®éng marketing, c¸c doanh nghiÖp ®­a ra chiÕn l­îc s¶n xuÊt, kinh doanh ®ång thêi t×m c¸ch c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm vµ nhËn thøc r»ng chÊt l­îng lµ vò khÝ hµng ®Çu trong c¹nh tranh, nhê ®ã thóc ®Èy s¶n xuÊt c¶ vÒ chÊt l­îng. Víi nh÷ng lîi Ých nh­ trªn, marketing ®ang trë nªn kh«ng thÓ thiÕu, thËm chÝ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Thùc tÕ ®· chøng minh trong bèi c¶nh thÞ tr­êng c¹nh tranh gay g¾t hiÖn nay, chØ cã nh÷ng doanh nghiÖp cã chÝnh s¸ch marketing hiÖu qu¶ míi cã thÓ ®øng v÷ng vµ v­¬n xa. Tuy nhiªn cã mét thùc tr¹ng lµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Òu biÕt ®Õn ho¹t ®éng marketing nh­ng sè nh÷ng doanh nghiÖp hiÓu râ tÇm quan träng vµ vËn dông tèt ho¹t ®éng marketing, coi nã lµ mét chiÕn l­îc kinh doanh vµ sö dông nã cã hiÖu qu¶ l¹i kh«ng nhiÒu. Nh÷ng doanh nghiÖp vËn dông hiÖu qu¶ marketing tËp trung chñ yÕu ë khu vùc cã vèn n­íc ngoµi. §èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam, marketing ®¬n thuÇn chØ lµ ho¹t ®éng qu¶ng c¸o. ChÝnh quan niÖm nµy khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam mÊt ®i kh¶ n¨ng c¹nh tranh, kh«ng chØ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ mµ ngay trªn thÞ tr­êng trong n­íc. PhÇn lín doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· quen víi c¬ chÕ xin cho, xuÊt khÈu theo chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Nhµ n­íc, nay ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh, ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh h¬n ta rÊt nhiÒu, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam cÇn ®Ò ra cho m×nh mét chiÕn l­îc kinh doanh phï hîp, ®Æc biÖt lµ x©y dùng mét chÝnh s¸ch marketing hiÖu qu¶. 2.2. N©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu - thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng NhËt B¶n Ngµy nay NhËt B¶n lµ mét thÞ tr­êng më quy m« lín ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ vµ c¸c s¶n phÈm n­íc ngoµi víi kho¶ng 1259 triÖu d©n cã møc sèng kh¸ cao. N¨m 1999, tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña NhËt B¶n lµ 327 tû USD. Do NhËt B¶n lµ mét thÞ tr­êng hÕt søc c¹nh tranh v× l­îng hµng hãa nhËp khÈu rÊt nhiÒu nªn doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng ®Ó cã thÓ th©m nhËp thÞ tr­êng NhËt B¶n. Nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu cã ý nghÜa rÊt quan träng, nã cho phÐp doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®­îc quy m« vµ tiÒm n¨ng thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ lµ c¬ së ®Ó lùa chän thÞ tr­êng xuÊt khÈu tèt nhÊt. §Ó lµm tèt viÖc nµy, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc cñng cè l¹i phßng ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng, tæng hîp tin tøc vµ xö lý th«ng tin ®Ó ®­a ra ®Þnh h­íng vµ quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n, kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ hiÖu qu¶ cao. Trong viÖc nghiªn cøu c¸c th«ng tin thÞ tr­êng, ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu phæ biÕn hiÖn nay lµ nghiªn cøu tµi liÖu. Ph­¬ng ph¸p nµy tuy ®ì tèn kÐm vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng cña nhiÒu doanh nghiÖp nh­ng ®é tin cËy kh«ng cao, h¬n n÷a th«ng tin l¹i kh«ng cËp nhËt. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp nªn chuyÓn h­íng khai th¸c c¸c nguån th«ng tin kh¸c b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p hiÖn ®¹i nh­ t×m kiÕm th«ng tin qua m¹ng Internet, qua c¸c tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam (VCCI), Tæ chøc xóc tiÕn th­¬ng m¹i NhËt B¶n JETRO. §Ó t¨ng c­êng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n Bªn c¸c doanh nghiÖp cÇn l­u ý: Nghiªn cøu chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng cña NhËt B¶n vÒ tÝnh æn ®Þnh, møc ®é t¸c ®éng, sù can thiÖp cña ChÝnh phñ NhËt .. ®èi víi c¸c vÊn ®Ò: chÝnh s¸ch thÞ tr­êng, chÝnh s¸ch mÆt hµng, chÝnh s¸ch hç trî ... X¸c ®Þnh vµ dù b¸o biÕn ®é nhu cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, trong ®ã cÇn chó ý mét sè vÊn ®Ò: + X¸c ®Þnh tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng NhËt B¶n vÒ nh÷ng mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ ®ang cÇn nhËp khÈu qua sè liÖu thèng kª, th¨m dß ý kiÕn kh¸ch hµng, b¸n hµng thö ... + X¸c ®Þnh yªu cÇu cô thÓ cña thÞ tr­êng NhËt B¶n vÒ c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ cña ViÖt Nam nh­ kiÓu d¸ng, mÉu m·, tiªu chuÈn, chÊt l­îng, nh÷ng quy ®Þnh vÒ xuÊt nhËp khÈu, ph­¬ng thøc b¸n hµng ... ®Ó cã nh÷ng thay ®æi linh ho¹t cho phï hîp víi nhu cÇu vµ ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng NhËt B¶n. + Nghiªn cøu nh÷ng nhu cÇu míi ph¸t sinh cña thÞ tr­êng NhËt B¶n ®Ó cã thÓ më réng ho¹t ®éng kinh doanh trong nhiÒu lÜnh vùc míi nÕu ®­îc Nhµ n­íc cho phÐp. + Nghiªn cøu tiÒm n¨ng b¸n hµng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c trªn thÕ giíi, ph©n tÝch c¸c kªnh b¸n hµng, gi¸ c¶, mÉu m·, qu¶ng c¸o .. ®Ó t×m ra ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña ®èi thñ c¹nh tranh. Tõ ®ã ®­a ra nh÷ng kÕt luËn bæ Ých cho viÖc x©m nhËp thÞ tr­êng NhËt B¶n ngµy cµng dÔ dµng h¬n sau nµy. Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng cÇn nghiªn cøu vÒ sù biÕn ®éng nhu cÇu ®èi víi hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng ®ã ®Ó cã chÝnh s¸ch xuÊt khÈu phï hîp. Th«ng th­êng cã thÓ thÊy c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn sù biÕn ®éng nhu cÇu nµy bao gåm: Nh©n tè cã tÝnh chu kú lµm dung l­îng thÞ tr­êng biÕn ®æi nh­ sù vËn ®éng cña t×nh h×nh kinh tÕ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, tÝnh chÊt thêi vô trong s¶n xuÊt, ph©n phèi vµ l­u th«ng hµng ho¸. Nh©n tè ¶nh h­ëng l©u dµi ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng nh­ sù tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ, tËp qu¸n tiªu dïng, c¸c hµng ho¸ thay thÕ. Nh©n tè ¶nh h­ëng t¹m thêi ®Õn dung l­îng thÞ tr­êng nh­ sù ®Çu c¬, chiÕn tranh, h¹n h¸n, b·o lôt, c¸c xung ®ét chÝnh trÞ x· héi. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ, c¸c doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu c¸c yÕu tè m«i tr­êng bªn ngoµi, ®Æc biÖt lµ m«i tr­êng kinh tÕ, m«i tr­êng v¨n ho¸ vµ m«i tr­êng c¹nh tranh. Do s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ kh«ng thuéc nhãm c¸c nhu yÕu phÈm nªn chØ ë nh÷ng n­íc cã nÒn kinh tÕ t­¬ng ®èi ph¸t triÓn nh­ NhËt B¶n, ng­êi tiªu dïng míi quan t©m ®Õn c¸c s¶n phÈm mang tÝnh nghÖ thuËt trang trÝ. Tuy nhiªn, ë mçi n­íc, ®Æc ®iÓm vÒ v¨n ho¸, lèi sèng, thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng l¹i rÊt kh¸c nhau nªn doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu, n¾m b¾t ®­îc ®Æc ®iÓm cña thÞ truêng NhËt B¶n khi muèn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng rÊt “kÐn chän” nµy. Ngoµi yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm phï hîp víi nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng vÒ v¨n ho¸ cña ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n. Ch¼ng h¹n nh­ ®å gèm sø, ng­êi NhËt ®¸nh gi¸ cao ®å gèm sø mang phong c¸ch ch©u ¸ víi mµu tr¾ng, hoa v¨n ®¬n gi¶n, kiÓu d¸ng cæ ... chø kh«ng ­a chuéng mµu s¾c sÆc sì, kiÓu d¸ng hiÖn ®¹i kho¸ng ®¹t. §Æc biÖt, cÇn t×m hiÓu râ t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng NhËt B¶n ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp. Do n¨ng lùc c¹nh tranh ch­a cao, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam cã thÓ lùa chän th©m nhËp vµo c¸c thÞ tr­êng ng¸ch (niche market) lµ nh÷ng thÞ tr­êng, nhãm kh¸ch hµng hoÆc s¶n phÈm cã nhu cÇu mµ c¸c doanh nghiÖp lín kh«ng ®Ó ý tíi ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó, b¸n ®­îc nhiÒu hµng h¬n, t¨ng thu lîi nhuËn. Sau ®ã, doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu m«i tr­êng bªn trong cña m×nh ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng s¶n xuÊt s¶n phÈm cña m×nh: kh¶ n¨ng cung øng nguyªn liÖu, nguån nh©n c«ng, kh¶ n¨ng tµi chÝnh ... Tõ ®ã, x©y dùng kÕ ho¹ch xuÊt khÈu sao cho tËn dông ®­îc tèi ®a c¸c nguån lùc cña m×nh. 2.3. X©y dùng chÝnh s¸ch gi¸ nh­ mét c«ng cô c¹nh tranh h÷u hiÖu Tõ tr­íc ®Õn nay, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam th­êng chØ lùa chän chÝnh s¸ch gi¸ phï hîp víi gi¸ trªn thÞ tr­êng chø ch­a sö dông nã nh­ mét c«ng cô c¹nh tranh. §iÒu nµy khiÕn cho gi¸ xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam hoµn toµn phô thuéc vµo sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng xuÊt khÈu, ®«i khi kh«ng ®em l¹i doanh thu vµ lîi nhuËn tèi ­u cho doanh nghiÖp. §Ó x©y dùng mét chÝnh s¸ch gi¸ hiÖu qu¶, tr­íc hÕt doanh nghiÖp cÇn c¨n cø vµo môc tiªu cña doanh nghiÖp trong tõng giai ®o¹n cô thÓ: môc tiªu doanh sè, lîi nhuËn, x©m nhËp thÞ tr­êng, tËp trung xuÊt khÈu sè l­îng lín hay më réng vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. NÕu môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ x©m nhËp thÞ tr­êng, doanh nghiÖp nªn b¸n víi gi¸ hîp lý ®Ó hÊp dÉn thu hót kh¸ch hµng. NÕu môc tiªu cña doanh nghiÖp lµ doanh thu vµ lîi nhuËn, doanh nghiÖp cÇn tÝnh to¸n sao cho s¶n phÈm ®­îc b¸n víi gi¸ cã lîi nhÊt ®Ó thu lîi nhuËn tèi ­u. §ång thêi, ®èi víi tõng lo¹i s¶n phÈm, doanh nghiÖp còng nªn cã chÝnh s¸ch gi¸ thÝch hîp. Víi nh÷ng s¶n phÈm mµ ViÖt Nam cã ­u thÕ, chóng ta cã thÓ xuÊt khÈu víi gi¸ cao h¬n gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh. Víi nh÷ng s¶n phÈm t­¬ng tù s¶n phÈm cña ®èi thñ c¹nh tranh, gi¸ xuÊt khÈu ph¶i ngang b»ng thËm chÝ thÊp h¬n gi¸ cña ®èi thñ c¹nh tranh míi cã thÓ tiªu thô ®­îc do kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña chóng ta kÐm h¬n hä. 2.4 Lùa chän tham gia héi chî triÓn l·m quèc tÕ vÒ hµng thñ c«ng mü nghÖ phï hîp Trong c¸c h×nh thøc ®Ó th«ng tin tíi kh¸ch hµng vÒ doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nh­: qu¶ng c¸o, tham dù héi chî triÓn l·m, xóc tiÕn b¸n hµng, quan hÖ víi c«ng chóng ... c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ th­êng lùa chän h×nh thøc tham gia héi chî triÓn l·m. Th«ng qua héi chî nh­ vËy, doanh nghiÖp cã thÓ th«ng tin kÞp thêi cho ®«ng ®¶o kh¸ch hµng ®Ó hä nhËn diÖn ®­îc s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, ®ång thêi t×m hiÓu s¶n phÈm cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, vµ nhÊt lµ ký kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu, t×m b¹n hµng míi. Tuy nhiªn, víi ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ kinh phÝ, viÖc tham dù héi chî triÓn l·m ®èi víi doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ lµ rÊt tèn kÐm l¹i chØ diÔn ra trong thêi gian ng¾n. Doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ nªn tham gia c¸c héi chî quèc tÕ vÒ hµng thñ c«ng mü nghÖ ®­îc tæ chøc ®Þnh kú hµng n¨m ë NhËt, lµ nh÷ng héi chî cã uy tÝn, tËp trung ®Çy ®ñ c¸c nhµ cung øng hµng thñ c«ng mü nghÖ lín vµ c¸c nhµ trung gian mua b¸n hµng cã uy tÝn trªn thÕ giíi. §èi víi mçi héi chî triÓn l·m, doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh môc tiªu cña m×nh khi tham gia vµ chuÈn bÞ thËt chu ®¸o cho héi chî triÓn l·m ®ã. Trong thêi buæi c¹nh tranh cao, viÖc chñ ®éng t×m ®Õn víi thÞ tr­êng vµ tiÕp xóc b¹n hµng, ng­êi tiªu dïng sÏ mang l¹i c¬ héi kinh doanh vµ thµnh c«ng cho doanh nghiÖp. HiÖn nay l­îng kh¸ch du lÞch NhËt B¶n vµo ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng, h¬n n÷a l¹i cã nhiÒu ng­êi NhËt ®ang sèng vµ lµm viÖc t¹i ViÖt Nam nªn viÖc t¨ng c­êng tiÕp thÞ t¹i chç qua c¸c cöa hµng b¸n l­u niÖm t¹i nh÷ng ®iÓm du lÞch hoÆc cöa khÈu còng lµ mét biÖn ph¸p tèt t¹o tiÕng vang cho s¶n phÈm. Cuèi cïng, mét c«ng viÖc rÊt quan träng lµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tham gia héi chî triÓn l·m cña doanh nghiÖp sau khi kÕt thóc héi chî triÓn l·m, qua ®ã rót kinh nghiÖm cho lÇn tham gia sau. §«i khi ®©y lµ c«ng viÖc quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp trong lÇn tham gia héi chî triÓn l·m s¾p tíi, nh­ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam l¹i rÊt hay bá qua c«ng t¸c nµy. §ã còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ ý muèn khi tham gia héi chî triÓn l·m. 2.5 Më réng nhiÒu h×nh thøc kinh doanh hµng xuÊt khÈu Hµng thñ c«ng mü nghÖ th­êng ®­îc b¸n theo tõng l« hµng nhá, hîp ®ång nhá. NhiÒu kh¸ch hµng n­íc ngoµi, nhÊt lµ kh¸ch míi, muèn mua nh÷ng l« hµng nhá ®Ó b¸n thö trªn thÞ tr­êng, kh«ng muèn mua theo ph­¬ng thøc tr¶ tiÒn ngay. §Ó cã thÓ t©n dông ®­îc mäi ®èi t­îng kh¸ch hµng, ®Ò nghÞ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng nµy, tïy theo ph­¬ng thøc b¸n hµng tr¶ chËm, ph­¬ng thøc göi b¸n hoÆc ph­¬ng thøc ®¹i lý ë n­íc ngoµI cã sù b¶o l·nh tÝn dông cña ng©n hµng hoÆc cña quü hç trî xuÊt khÈu. 2.6 Sö dông m¹ng Internet ®Ó trao ®æi, t×m kiÕm th«ng tin vÒ s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ gi÷a ta vµ b¹n hµng quèc tÕ Tr­íc ®©y, viÖc giíi thiÖu s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ chñ yÕu b»ng hiÖn vËt, tê r¬i, th­ tay... th­êng tèn nhiÒu thêi gian, chi phÝ vµ ®«i khi l¹i kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Ngµy nay, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ øng dông kü thuËt hiÖn ®¹i vµo viÖc qu¶ng c¸o, giíi thiÖu s¶n phÈm cña m×nh cho ®«ng ®¶o kh¸ch hµng mét c¸ch nhanh chãng, hiÖu qu¶ h¬n b»ng c¸ch më trang Web cña riªng m×nh. Th«ng qua c¸c trang Web, doanh nghiÖp cã thÓ giíi thiÖu víi kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin míi nhÊt vÒ s¶n phÈm cña m×nh kÌm theo h×nh ¶nh giíi thiÖu c¸c mÉu s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ ®Ó kh¸ch hµng lùa chän, ®ång thêi cung cÊp nh÷ng chi tiÕt cÇn thiÕt cho viÖc ký kÕt hîp ®ång ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ quyÕt ®Þnh viÖc ký hîp ®ång ngay lËp tøc hoÆc ®µm ph¸n thªm th«ng qua th­ ®iÖn tö ... giao thøc nµy võa nhanh chãng, võa tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ ®i l¹i cho mçi bªn, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao cho hîp ®ång xuÊt khÈu. NhiÒu khi, th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc lµ rÊt quan träng, cã khi quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cho c¸c th­¬ng vô cña doanh nghiÖp. V× vËy, chóng ta nªn x©y dùng c¸c trang Web hoÆc c¸c v¨n phßng cung cÊp th«ng tin t¹i c¸c tØnh thµnh. Ngµy 7.11.2001 võa qua, "M¹ng ®iÖn tö hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam" chÝnh thøc khai tr­¬ng nh»m giíi thiÖu vµ b¸n hµng ho¸ ViÖt Nam (chñ yÕu lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ) cho ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n. Tæ chøc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i NhËt B¶n (JETRO) d­íi sù chØ ®¹o vµ hîp t¸c cña Bé Kinh tÕ th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp NhËt B¶n (METI) vµ Bé Th­¬ng m¹i ViÖt Nam, Côc Xóc tiÕn th­¬ng m¹i ViÖt Nam (VIETRADE) ®· tiÕn hµnh x©y dùng m¹ng th­¬ng m¹i ®iÖn tö thÝ ®iÓm nh»m phæ cËp h×nh thøc th­¬ng m¹i ®iÖn tö vèn ch­a ®­îc ph¸t triÓn gi÷a hai n­íc. Môc ®Ých cña ch­¬ng tr×nh thö nghiÖm nµy lµ th«ng qua viÖc ®Æt mua hµng qua m¹ng cã tÝnh chÊt thÝ ®iÓm cña ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n ®Ó ph¸t hiÖn vµ n¾m ch¾c nh÷ng ®iÓm cÇn l­u ý vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i ®Ó tõ ®ã x©y dùng quan hÖ th­¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a hai n­íc ngµy cµng hiÖu qu¶ h¬n. §Þa chØ trªn m¹ng: Cã 19 c«ng ty, doanh nghiÖp cña ViÖt Nam ®­îc lùa chän tham gia ch­¬ng tr×nh nµy. C¸c mÆt hµng giao dÞch: Gåm 200 mÆt hµng, chñ yÕu lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ cña ViÖt Nam.  Môc ®Ých chñ yÕu lµ th«ng qua viÖc ®Æt mua hµng qua m¹ng cña ng­êi tiªu dïng NhËt B¶n nh»m kiÓm chøng mét sè vÊn ®Ò sau: T¹o m« h×nh kinh doanh míi (t×m chän doanh nghiÖp, hµng ho¸ cã thÓ giao dÞch, vÊn ®Ò x©y dùng vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh...); C¸ch x©y dùng vµ vËn hµnh m¹ng (thiÕt lËp hÖ thèng vµ x©y dùng trang Web, qu¶n lý viÖc ®Æt vµ giao hµng, vÊn ®Ò an ninh trªn m¹ng...); ViÖc giao nhËn vËn chuyÓn (qu¶n lý vµ vËn hµnh viÖc giao nhËn trªn m¹ng ra sao...); VÊn ®Ò thanh to¸n (c¸ch qu¶n lý vµ vËn hµnh viÖc thanh to¸n trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö nh­ thÕ nµo...). Còng trong khu«n khæ ch­¬ng tr×nh hç trî cña JETRO, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam cã thÓ tiÕp cËn Ch­¬ng tr×nh KhuyÕn khÝch th¾t chÆt th­¬ng m¹i (TTPP) qua m¹ng Internet ®Ó t×m kiÕm c¬ héi kinh doanh t¹i NhËt B¶n. TTPP sÏ cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh, c¸c dÞch vô s­u tra vµ danh s¸ch c¸c c«ng ty NhËt B¶n cã nhu cÇu ®Æt hµng thñ c«ng mü nghÖ t¹i ®Þa chØ trang web §­îc biÕt, JETRO ®ang phèi hîp víi Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ TP. Hå ChÝ Minh tiÕn hµnh thiÕt lËp trang Web vÒ thÞ tr­êng NhËt B¶n. Trang Web nµy vÒ cã chøc n¨ng cung cÊp c¸c b¸o c¸o thÞ tr­êng vÒ c¸c ngµnh hµng thñ c«ng mü nghÖ, dÖt may, giµy dÐp. 2.7 Doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµ c¬ së s¶n xuÊt cÇn x©y dùng mèi quan hÖ chÆt chÏ, g¾n bã S¶n xuÊt lµ ®Çu vµo cña xuÊt khÈu, nh­ng th«ng th­êng ng­êi s¶n xuÊt kh«ng ®­îc tiÕp xóc víi kh¸ch hµng nªn nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ hiÕu tiªu dïng cña kh¸ch hµng hä kh«ng n¾m b¾t ®­îc vµ hä còng kh«ng biÕt ®­îc ý kiÕn cña kh¸ch hµng ®¸nh gi¸ vÒ s¶n phÈm hä lµm ra. §iÒu nµy chØ cã thÓ th«ng qua c«ng t¸c ®èi ngo¹i cña doanh nghiÖp hoÆc c¸c c¬ quan chøc n¨ng xóc tiÕn th­¬ng m¹i. V× vËy, sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµ ng­êi s¶n xuÊt cã tÇm quan träng ®Æc biÖt. Gióp ngõêi xuÊt khÈu n¾m râ tiÒm n¨ng s¶n xuÊt ®Ó ch¾p nèi víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi. §ång thêi cung cÊp kÞp thêi cho ng­êi s¶n xuÊt thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng, ®Þnh h­íng mÆt hµng, ®Þnh h­íng thÞ tr­êng, yªu cÇu chÊt l­îng, gióp c¬ së ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®¸p øng yªu cÇu thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Thùc tÕ trong kinh doanh, nh÷ng doanh nghiÖp xuÊt khÈu nµo kÕt hîp tèt víi ng­êi s¶n xuÊt th× kh¶ n¨ng thµnh c«ng cao h¬n rÊt nhiÒu. III. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng Thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam vµo thÞ tr­êng nhËt b¶n Nh­ chóng ta ®· biÕt, doanh nghiÖp dï kinh doanh trªn bÊt cø lÜnh vùc nµo còng ®Òu chÞu sù ®Þnh h­íng, chØ ®¹o gi¸m s¸t cña c¸c cÊp qu¶n lý vÜ m«. Sù chØ ®¹o nµy cã thÓ tÝch cùc (thóc ®Èy) còng cã thÓ tiªu cùc (k×m h·m) ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¶n lý vÜ m« ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cã thÓ thÊy trªn c¸c mÆt: hÖ thèng thuÕ, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i, chÝnh s¸ch tµi chÝnh, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu.... Trong thêi gian tr­íc m¾t, ®Ó khuyÕn khÝch ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ nãi riªng, Nhµ n­íc nªn xem xÐt vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: */ Hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ xuÊt nhËp khÈu vµ thuÕ ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ phôc vô xuÊt khÈu MÆc dï c¬ chÕ míi lµm cho vÊn ®Ò thñ tôc xuÊt nhËp khÈu ®· thuËn tiÖn vµ ®¬n gi¶n h¬n nh­ng vÉn cßn tån t¹i nhiÒu thñ tôc phiÒn hµ cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña doanh nghiÖp: viÖc miÔn thu lÖ phÝ h¶i quan ®èi víi hµng xuÊt khÈu vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn, doanh nghiÖp xuÊt hµng vµo ngµy thø bÈy, chñ nhËt hoÆc ngµy lÔ ph¶i lµm ®¬n xin lµm thñ tôc ngoµi giê g©y khã kh¨n, tèn nhiÒu thêi gian cña doanh nghiÖp ... Nhµ n­íc cÇn nhanh chãng phèi hîp víi Tæng côc H¶i quan ®Ó nhanh chãng gi¶i quyÕt nh÷ng v­íng m¾c trªn, t¹o hµnh lang th«ng tho¸ng, thuËn tiÖn nhÊt cã thÓ cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu. NhiÒu ®¬n vÞ xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ cßn gÆp khã kh¨n do qui ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ thêi gian nhËp nguyªn liÖu vµ xuÊt thµnh phÈm. Theo qui ®Þnh nµy, nÕu trÔ thêi h¹n 3 th¸ng, doanh nghiÖp ph¶i ®ãng thuÕ b»ng 40% gi¸ trÞ l« hµng nhËp. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, doanh nghiÖp th­êng mÊt mét tuÇn ®Ó lµm thñ tôc lÊy hµng vµ nhiÒu khi kh«ng thÓ tæ chøc s¶n xuÊt ngay lËp tøc sè nguyªn liÖu ®· nhËp. KÕt qu¶ lµ doanh nghiÖp ch­a kÞp xuÊt khÈu ®· ph¶i chÞu thuÕ. Bªn c¹nh ®ã, dùa trªn c¬ së v¨n b¶n Nhµ n­íc còng nªn xem xÐt viÖc ­u tiªn hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu ¸p dông chÕ ®é “luång xanh” (miÔn kiÓm ho¸, tù chÞu tr¸ch nhiÖm) bëi ®©y lµ nhãm hµng lµm b»ng ph­¬ng ph¸p thñ c«ng, chÊt l­îng hµng rÊt dÔ bÞ ¶nh h­ëng trong qu¸ tr×nh kiÓm ho¸. H¶i quan còng cÇn cã biÖn ph¸p th«ng tho¸ng khi kiÓm tra c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã uy tÝn, v× hµng thñ c«ng mü nghÖ rÊt cång kÒnh, nh­ng gi¸ trÞ thùc ra kh«ng nhiÒu. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ, theo mét sè chuyªn gia kinh tÕ th× biÓu thuÕ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam võa ®¬n gi¶n, võa phøc t¹p vµ møc thuÕ suÊt ®èi víi mét sè mÆt hµng ch­a hîp lý. Nhãm hµng thñ c«ng mü nghÖ ®­îc Nhµ n­íc khuyÕn khÝch s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh­ng vÉn ¸p dông møc thuÕ 5% khi xuÊt khÈu lµ ch­a hîp lý, Nhµ n­íc cÇn xem xÐt gi¶m møc thuÕ nµy xuèng cßn 0%, ®ång thêi gi¶i quyÕt nhanh chãng viÖc hoµn thuÕ nhËp khÈu nguyªn liÖu cho nhµ s¶n xuÊt. §èi víi hµng xuÊt khÈu t¹i chç (b¸n cho kh¸ch n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam c«ng t¸c vµ du lÞch) còng ®­îc coi lµ hµng xuÊt khÈu vµ ®­îc h­ëng thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng 0% tøc lµ còng ®­îc khÊu trõ hoµn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo. C¸c doanh nghiÖp còng ®Ò nghÞ gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp tõ 32% xuèng cßn 25%. NÕu nh÷ng khã kh¨n nµy ®­îc gi¶i quyÕt, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm do ®ã lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam. Ngoµi ra, do ®Æc ®iÓm nguyªn liÖu s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ th­êng ph¶i ®i mua d­íi d¹ng thu gom, sè l­îng rÊt nhá, gi¸ trÞ thÊp nh­ng ngµnh thuÕ ®ßi hái mét c¸ch m¸y mãc ph¶i cã b¶ng kª chi tiÕt nguyªn liÖu ®Çu vµo. NÕu kh«ng ®¬n gi¶n ho¸ th× v« h×nh trung sÏ hîp thøc ho¸ nh÷ng tiªu cùc cho mét sè thñ tôc kh«ng cÇn thiÕt. */ X©y dùng chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i phï hîp Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ hai nh©n tè quan träng ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng ngo¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu. Do vËy, vÊn ®Ò quan träng lµ ChÝnh phñ cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó æn ®Þnh gi¸ hµng ho¸, æn ®Þnh trÞ gi¸ ®ång néi tÖ vµ cã tû gi¸ hèi ®o¸i hîp lý, phï hîp víi môc tiªu chung trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®ã, ChÝnh phñ nªn xem xÐt viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch tû gi¸ cao ®èi víi mÆt hµng khuyÕn khÝch nh­ hµng thñ c«ng mü nghÖ nh»m t¨ng thu lîi nhuËn, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp lµm hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu. */ Hoµn thiÖn hÖ thèng ng©n hµng, tÝn dông Khã kh¨n lín nhÊt cña doanh nghiÖp xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ hiÖn nay lµ c¬ chÕ vµ thanh to¸n, vay vèn qua ng©n hµng. PhÇn lín c¬ së vËt chÊt cña nhiÒu doanh nghiÖp ®Òu nghÌo nµn kh«ng thÓ thÕ chÊp trong vay vèn ®Ó kinh doanh, dÉn ®Õn chËm trÔ trong thanh to¸n, thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp vµ c¶ ng­êi lao ®éng. V× vËy, Nhµ n­íc cÇn hoµn thiÖn hÖ thèng ng©n hµng, tÝn dông, thanh to¸n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¶ phÝa ViÖt Nam lÉn b¹n hµng n­íc ngoµi giao dÞch, thanh to¸n mét c¸ch nhanh chãng. §Æc biÖt, c¸c ng©n hµng cÇn më réng nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n ë nhiÒu ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, t¹o thuËn lîi cho doanh nghiÖp. */ ChÝnh s¸ch cung øng nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh hµng thñ c«ng mü nghÖ tiÕp cËn thuËn lîi h¬n víi nguån nguyªn liÖu khai th¸c trong n­íc, nhÊt lµ mét sè nguyªn liÖu nh­ gç, song m©y, tre l¸... ®Ò nghÞ cho ¸p dông mét sè chÝnh s¸ch biÖn ph¸p sau: §èi víi gç nguyªn liÖu ®­îc khai th¸c tõ c¸c rõng tù nhiªn ®­îc c¸c bé ngµnh vµ UBND c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng gia h¹n møc cho c¸c doanh nghiÖp, ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh, s¶n phÈm gç mü nghÖ thuéc ngµnh, ®Þa ph­¬ng qu¶n lý (trªn c¬ së h¹n møc chung do Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt), ®Ò nghÞ ­u tiªn cho c¸c ®¬n vÞ nµy ph¶i quyÕt to¸n viÖc sö dông gç nguyªn liÖu cho c¸c ho¹t ®éng ®ã th× míi ®­îc giao h¹n møc gç nguyªn liÖu cho n¨m sau. Tr¸nh viÖc giao nhËn lßng vßng ®Èy gi¸ thµnh lªn cao, gi¶m søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. §èi víi c¸c nguyªn liÖu kh¸c nh­ song, m©y, tre, l¸... c¸c ®¬n vÞ khai th¸c cho s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu kiÕn nghÞ Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch hç trî c¸c dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng vïng trång nguyªn liÖu phôc vô xuÊt khÈu (giao ®Êt, gi¶m tiÒn thuª ®Êt hoÆc tiÒn thuª sö dông ®Êt... ). T¹i Philippines, ChÝnh phñ ®· hç trî cho c¸c c«ng ty t­ nh©n lËp n«ng tr­êng m©y rÊt hiÖu qu¶. Nhµ n­íc tæ chøc x©y dùng ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c vµ xö lý nguyªn liÖu ®Ó cung cÊp cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ nh­ nguyªn liÖu gç, nguyªn liÖu s¶n xuÊt gèm sø... v× c¸c c¬ së s¶n xuÊt th­êng kh«ng ®ñ vèn vµ kü thuËt ®Ó ®Çu t­. Nguyªn liÖu khai th¸c, xö lý ®óng quy tr×nh sÏ ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng thªm ®é bÒn, tÝnh hÊp dÉn cña hµng hãa. */ Gi¶m bít tiÒn c­íc vËn chuyÓn vµ c¸c lÖ phÝ t¹i c¸c c¶ng khÈu ®èi víi hµng thñ c«ng mü nghÖ nh»m môc ®Ých gi¶m gi¸ thµnh Hµng thñ c«ng mü nghÖ th­êng lµ hµng cång kÒnh, gi¸ trÞ kh«ng cao (xuÊt khÈu mét cont. 40 feet hµng m©y tre ®an th­êng chØ ®­îc 7 – 8 ngµn USD theo gi¸ FOB) nªn cÇn cã chÝnh s¸ch hç trî, ­u ®·i cho mÆt hµng nµy: Hµng thñ c«ng mü nghÖ ®­îc vËn chuyÓn tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn c¸c c¶ng khÈu trªn tÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn ®Òu ®­îc hç trî 30 – 50% c­íc vËn chuyÓn theo biÓu gi¸ c­íc hiÖn hµnh. Nhµ n­íc hç trî th«ng qua viÖc c«ng nhËn gi¶m thu trong h¹ch to¸n thu nhËp chÞu thuÕ cña doanh nghiÖp hµng n¨m. Gi¶m 50% theo biÓu gi¸ hiÖn hµnh cho tÊt c¶ c¸c chi phÝ, lÖ phÝ t¹i c¸c c¶ng khÈu cã liªn quan ®Õn viÖc giao hµng thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu (tõ viÖc l­u kho l­u b·i, göi hµng, lÖ phÝ c¶ng khÈu, thñ tôc phÝ... ) Gi¶m 50% theo biÓu gi¸ c­íc hiÖn nay tiÒn c­íc phÝ b­u phÝ lµ hµng mÉu hµng thñ c«ng mü nghÖ cho kh¸ch n­íc ngoµi hoÆc hµng mÉu tham gia héi chî triÓn l·m n­íc ngoµi. */ ChÝnh s¸ch ®èi víi nghÖ nh©n NghÖ nh©n cã vai trß rÊt lín ®èi víi lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng. Cã thÓ nãi kh«ng cã nghÖ nh©n kh«ng cã lµng nghÒ. V× vËy muèn duy tr× vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ®èi víi nghÖ nh©n, gióp ®ì, hç trî, khuyÕn khÝch hä ph¸t huy tµi n¨ng ph¸t triÓn nghÒ, më réng s¶n xuÊt, truyÒn d¹y nghÒ cho con ch¸u. §Ò nghÞ ChÝnh phñ cã chÝnh s¸ch ban hµnh quy chÕ chÝnh thøc vÒ phong tÆng danh hiÖu “NghÖ nh©n” vµ gi¶i th­ëng “Bµn tay vµng”, hoÆc huy ch­¬ng “§«i bµn tay vµng” kÌm theo gi¶i th­ëng cho c¸c nghÖ nh©n, thî giái theo quy ®Þnh ®Ò ra. Tiªu chuÈn ®­îc phong nghÖ nh©n ph¶i lµ thî giái, cã tay nghÒ cao, ®iªu luyÖn víi thñ ph¸p nghÖ thuËt kü x¶o riªng, t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm tinh x¶o ®éc ®¸o ®­îc ®ång nghiÖp thõa nhËn. §ã ph¶i lµ nh÷ng s¶n phÈm cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt ®­îc x· héi c«ng nhËn hoÆc nh÷ng s¶n phÈm mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi, cã nh÷ng s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt trong s¶n xuÊt, cã thµnh tÝch truyÒn nghÒ d¹y nghÒ... Khi ®¹t ®­îc danh hiÖu ®ã nghÖ nh©n sÏ ®­îc h­ëng c¸c quyÒn lîi nh­: th­ëng tiÒn khi nhËn danh hiÖu vµ huy ch­¬ng, ®­îc båi d­ìng kiÕn thøc vÒ héi häa, mü thuËt t¹i tr­êng cao ®¼ng mü thuËt, ®­îc h­ëng thï lao xøng ®¸ng khi tham gia truyÒn nghÒ vµ ®­îc th­ëng khi cã thµnh tÝch xuÊt s¾c. §­îc Nhµ n­íc b¶o hé quyÒn së h÷u ®èi víi c¸c s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých. Khi cã s¶n phÈm ®éc ®¸o hoÆc mÉu m· hµng hãa xuÊt khÈu víi khèi l­îng lín th× ®­îc xÐt th­ëng theo kÕt qu¶ xuÊt khÈu (hoa hång). §­îc Nhµ n­íc hç trî kinh phÝ cho ho¹t ®éng cña CLB nghÖ nh©n trao ®æi kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp. ChÝnh s¸ch ®èi víi nghÖ nh©n, thî giái ®­îc thùc hiÖn tèt lµ mét ®¶m b¶o, duy tr× vµ ph¸t triÓn ®é ngò thî thñ c«ng lµnh nghÒ trong c¸c ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, gãp phÇn b¶o tån vµ ph¸t triÓn mét trong nh÷ng di s¶n v¨n hãa cña d©n téc, mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho ®Êt n­íc. */ T¨ng c­êng trî cÊp vµ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu MÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ n»m trong danh s¸ch nhãm hµng khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ nhãm hµng xuÊt khÈu quan träng cña n­íc ta trong thêi gian tíi. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ cã ý nghÜa x· héi lín lao, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho nhiÒu ng­êi d©n ë vïng n«ng th«n. Tuy nhiªn hiÖn nay, mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam l¹i kÐm ­u thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng xuÊt khÈu do gi¸ xuÊt khÈu cao h¬n so víi gi¸ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh do gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña chóng ta cßn cao vµ trong thêi gian ng¾n ch­a cã biÖn ph¸p c¾t gi¶m ngay. Do ®ã, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch trî gi¸ cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Ngoµi h×nh thøc trî gi¸ xuÊt khÈu, ChÝnh phñ cã thÓ khuyÕn khÝch ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ th«ng qua h×nh thøc th­ëng xuÊt khÈu cho doanh nghiÖp ®¹t ®­îc kim ng¹ch cao trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ, doanh nghiÖp xuÊt ®­îc s¶n phÈm míi hoÆc doanh nghiÖp th©m nhËp ®­îc thÞ tr­êng míi. Sè tiÒn th­ëng xuÊt khÈu cã thÓ ®­îc tÝnh b»ng mét tû lÖ % trªn kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ cña doanh nghiÖp hoÆc lµ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh ®­îc trÝch ra tõ quü hç trî xuÊt khÈu cña Nhµ n­íc. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp thñ c«ng mü nghÖ xuÊt khÈu cßn nhiÒu h¹n chÕ so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nªn rÊt cÇn ®Õn sù gióp ®ì cña ChÝnh phñ, vµ d­íi h×nh thøc trùc tiÕp lÉn gi¸n tiÕp. KÕt luËn ------- §Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ lµ mét trong nh÷ng ®Þnh h­íng quan träng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta trong giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay. Trong b¸o c¸o t¹i §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· x¸c ®Þnh: Hµng thñ c«ng mü nghÖ lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. N­íc ta cã nguån nguyªn liÖu vµ lao ®éng kh¸ dåi dµo, thuËn lîi cho viÖc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ. H¬n n÷a, nhu cÇu vÒ mÆt hµng nµy ngµy cµng t¨ng nhanh, nhÊt lµ t¹i c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. V× vËy ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ chóng ta ®ang cã nhiÒu lîi thÕ §Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ ngoµI ý nghÜa vÒ kinh tÕ cßn cã ý nghÜa x· héi rÊt to lín. Víi d©n sè kho¶ng 80 triÖu ng­êi, trong ®ã gÇn 80% ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, ViÖt nam ®ang ®øng tr­íc c¸c c¬ héi vµ th¸ch thøc to lín. Bªn c¹nh thÕ m¹nh vÒ nguån lao ®éng dåi dµo - mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng phôc vô sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét quèc gia, nh­ng nÕu chóng ta kh«ng biÕt sö dông nguån nh©n lùc nµy mét c¸ch hîp lý th× tr¸i l¹i ®ã l¹i lµ mét g¸nh nÆng ®èi víi cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Trong nh÷ng n¨m qua, t×nh tr¹ng nh÷ng ng­êi n«ng d©n bá ruéng v­ên vµ lµng quª vÒ sinh sèng t¹i c¸c thµnh phè lín nh­ Hµ Néi, TP. Hå ChÝ Minh, §µ N½ng ... ®· g©y ra biÕt bao ®iÒu nhøc nhèi vÒ mÆt x· héi. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, th× viÖc t¹o cho hä c«ng ¨n viÖc lµm lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu v× mét mÆt chóng ta ®· thµnh c«ng trong c«ng t¸c xãa ®ãi gi¶m nghÌo cho ng­êi d©n lao ®éng, mÆt kh¸c l¹i cã ®iÒu kiÖn thu vÒ cho ®Êt n­íc nh÷ng kho¶n ngo¹i tÖ m¹nh phôc vô trùc tiÕp sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa ®Êt n­íc. Cã ph¶i ch¨ng, viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p trùc tiÕp kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm nãi trªn. Theo ­íc tÝnh cho thÊy, nÕu ViÖt Nam hµng n¨m t¨ng mét triÖu USD hµng xuÊt khÈu thñ c«ng mü nghÖ th× cã thÓ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho h¬n 50.000 ng­êi lao ®éng. Theo sù ph©n tÝch trong bµi luËn v¨n nãi trªn, em hoµn toµn tin t­ëng r»ng thÞ tr­êng NhËt B¶n trong t­¬ng lai cã thÓ thu hót thªm hµng chôc triÖu ®«la hµng thñ c«ng mü nghÖ cña ViÖt nam vµ ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ chóng ta ®· gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho hµng triÖu ng­êi lao ®éng. MÆt kh¸c, ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ sÏ gãp phÇn lµm phong phó b¶n s¾c d©n téc, gãp phÇn t¨ng c­êng giao l­u quèc tÕ. §Þa danh c¸c lµng nghÒ sÏ lµ ®iÓm ®Õn ®Çy tiÒm n¨ng cña du lÞch. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ sÏ gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n theo h­íng gi¶m tû träng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, t¨ng tû träng s¶n xuÊt tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. Thu nhËp tõ ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp t¹o nguån vèn quan träng t¹i chç ®Ó chñ ®éng ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng Trªn ®©y lµ mét sè suy nghÜ b­íc ®Çu cña em vÒ ®Ò tµi: “NhËt B¶n - ThÞ tr­êng tiÒm n¨ng cho thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam” . §©y lµ mét ®Ò tµi kh¸ lý thó vµ bæ Ých kh«ng chØ ®øng tr­íc gãc ®é nghiªn cøu lý thuyÕt mµ nã cßn mang mét ý nghÜa thùc tiÔn to lín cho c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng cña ViÖt Nam. Trong thêi gian häc tËp t¹i tr­êng, trong c¸c dÞp ®i th¨m c¸c lµng nghÒ thñ c«ng mü nghÖ, ®­îc tiÕp xóc víi c¸c nghÖ nh©n lín tuæi, ®­îc nghe nh÷ng c©u chuyÖn ®Çy t©m huyÕt vÒ nghÒ, ®­îc nh×n tËn m¾t sù cÇn cï ch¨m chØ cña ng­êi thî thñ c«ng ViÖt Nam, em kh«ng khái cã nh÷ng mong muèn ®­îc ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ cña m×nh ®Ó t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho nh÷ng ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam. Tuy cßn nhiÒu khã kh¨n song víi nh÷ng thÕ m¹nh cña hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam nh­ ®· ®­îc tr×nh bµy trong bµi luËn v¨n, ch¾c ch¾n r»ng ngµnh thñ c«ng mü nghÖ cña ViÖt Nam sÏ cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng trong danh môc c¸c ngµnh nghÒ mang l¹i nhiÒu ngo¹i tÖ cho ®Êt n­íc. Tµi liÖu tham kh¶o ------ Mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ XNK - Phô tr­¬ng tËp san Ngo¹i th­¬ng 8/1999 §Ò ¸n xuÊt khÈu hµng Thñ C«ng Mü NghÖ ®Õn n¨m 2005 - Bé th­¬ng m¹i, 3/2000 B¸o c¸o t×nh h×nh xuÊt khÈu hµng Thñ C«ng Mü NghÖ - Bé th­¬ng m¹i, 16/8/2000 B¸o c¸o ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô, môc tiªu chñ yÕu cña kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m tõ n¨m 1996 - 2000 ChiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001 - 2010 - Bé th­¬ng m¹i, 6/2000 “NghÒ cæ n­íc ViÖt” - Vò Tõ Trang, NXB V¨n ho¸ d©n téc “H­íng ®i nµo cho gèm sø ViÖt Nam ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng” - T¹p chÝ Mü nghÖ & Kim hoµn sè 69 “Hµng Thñ C«ng Mü NghÖ ViÖt Nam : Kh¾c phôc khã kh¨n, khai th¸c tiÒm n¨ng xuÊt khÈu” - T¹p chÝ Mü nghÖ & Kim hoµn sè 72 Vai trß NhËt B¶n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ Asean - T¹p chÝ nghiªn cøu NhËt B¶n sè 4/2002 C¶i c¸ch c¬ cÊu kinh tÕ NhËt B¶n: ChÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« - T¹p chÝ nghiªn cøu NhËt B¶n sè 5/2002 “Hµng Thñ C«ng Mü NghÖ xuÊt khÈu sang NhËt : Thiªn thêi, ®Þa lîi ...” - Kinh tÕ Sµi Gßn, 3/2000 “Hç trî lµng nghÒ ph¸t triÓn” - Quý Hµo, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 2/10/2000 “XuÊt khÈu hµng Thñ C«ng Mü NghÖ: NhËn biÕt c¬ héi qua con m¾t n­íc ngoµi” - Felix Abt, Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 18/10/2000 “§Ó hµng Thñ C«ng Mü NghÖ ®ñ søc c¹nh tranh” - Nghiªm Qu¶ng, Sµi Gßn gi¶i phãng ngµy 29/1/2001 “Hµng Thñ C«ng Mü NghÖ: c¸i khã cßn bã c¸i kh«n” - §ç Quyªn, Doanh nghiÖp ngµy 28/3/2001 “VÞ thÕ hµng thñ c«ng : Trë ng¹i trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu” -An Yªn, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 10/8/2001 “Ngµnh Thñ C«ng Mü NghÖ, nh÷ng khã kh¨n cÇn ®­îc th¸o gì” - Thuý H¶i, Sµi Gßn gi¶i phãng ngµy 15/8/2001 “SÏ hÕt long ®ong lµng nghÒ? Thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng Thñ C«ng Mü NghÖ” - Ph¹m Hïng NghÞ, Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 5/9/2001 “Hµng Thñ C«ng Mü NghÖ ViÖt Nam : TiÒm n¨ng vµ thuËn lîi” - B¶o Minh, Quèc tÕ ngµy 13/9/2001 “NghÒ thñ c«ng víi ph¸t triÓn ®êi sèng n«ng th«n” – Vò Huy ThiÒu, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 4/2002 “Hµng thñ c«ng mü nghÖ ph¸t triÓn h­íng tíi héi nhËp” – Lª V¨n S©m, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 4/2002 “XuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ cña ViÖt Nam qua c¸c thêi kú” – NguyÔn V¨n Hãa, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 4/2002 “Hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam: Thùc tr¹ng vµ Gi¶I ph¸p” – Ba §×nh vµ Lª Long, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 8/2002 “§· cã nhiÒu c¬ chÕ hç trî xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ” – Hßa Thanh, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 8/2002 “Kh¶ n¨ng to lín cña ngµnh thñ c«ng mü nghÖ Tp Hå ChÝ Minh” – Thanh Hßa, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 8/2002 “V¨n hãa n«ng th«n vµ lµng nghÒ” – TS. Lª V¨n Lan, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 8/2002 “S¸u kiÕn nghÞ cña nghÖ nh©n H¶i Phßng” - §µo Xu©n Hïng, Héi nghÖ nh©n thî giái H¶i Phßng, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 8/2002 “Nhòng thÞ tr­êng chÝnh cña hµng thñ c«ng mü nghÖ ViÖt Nam” – Lª V¨n S©m, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 8/2002 XuÊt nhËp khÈu hµng hãa ViÖt Nam 2000 – NXB Thèng kª 2002 “Hµng thñ c«ng mü nghÖ – thÞ tr­êng vµ nh÷ng khã kh¨n” – Phïng Long, T¹p chÝ S¶n phÈm vµ Lµng nghÒ ViÖt Nam th¸ng 4/2002 Kinh doanh víi thÞ tr­êng NhËt B¶n – NXB Lao §éng 2001