Khóa luận Tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại Sở giao dịch Vietcombank

iảm mạnh, chỉ để xảy ra lỗi trong 6 bộ chứng từ, chứng tỏ công tác kiểm soát việc thực hiện nghệp vụ đã được thực hiện nghiêm túc và cẩn thận hơn. Với việc dự báo về tình hình khủng hoảng kinh tế và rủi ro do tình hình biến động này gây ra, SGD đã tránh được nhiều rủi ro nên giảm thiệt hại về tiền bạc cũng như uy tín, khách hàng tiềm năng… Nhìn chung hoạt động quản trị rủi ro tại SGD tuy đã được thực hiện và quan tâm ngày càng nhiều nhưng còn chưa thực sự sát sao. SGD cần nhận thấy sự cần thiết của việc quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế để có mức quan tâm hợp lý. 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI SGD VIETCOMBANK Trên cơ sở phân tích về tình hình rủi ro và tình hình quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế đã được áp dụng tại SGD Vietcombank trên đây, chúng ta có thể đánh giá về năng lực quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank như sau: 2.3.1 Những kết quả đạt được trong công tác quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán xuất khẩu tại SGD Vietcombank 2.3.1.1 Tích cực đổi mới phương thức quản trị và điểu hành, xây dựng và áp dụng chể độ thưởng phạt và kỷ luật lao động nghiêm ngặt do vậy đã hạn chế và quản trị tốt đối với rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế Trước những cơ hội và thách thức với các doanh nghiệp nói chung khi nền kinh tế Việt Nam bước vào hội nhập quốc tế, Ban lãnh đạo SGD Vietcombank đã nhận thức và thống nhất về tầm quan trọng của công tác chỉ đạo điều hành - nhân tố mang tính quyết định đến sự phát triển bền vững của SGD Vietcombank cho nên đã hết sức chú trọng việc đổi mới phương thức quản trị điều hành, trong đó đặc biệt là quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế theo quy trình quản trị chuẩn của quốc tế. Ngoài ra, để hạn chế rủi ro trong hoạt động, Ban lãnh đạo Vietcombank cũng đã rất chú trọng quan tâm đến việc xây dựng và áp dụng các chế độ thưởng, phạt, gắn trách nhiệm với quyền lợi của mỗi cán bộ công nhân viên phòng thanh toán quốc tế, do vậy mà trong thời gian 2005-2008 các rủi ro trong hoạt động đã được hạn chế một cách tích cực và chủ động. 2.3.1.2 Hệ thống kiểm soát, kiểm tra nội bộ có hiệu lực và hoạt động hiệu quả trong giám sát quy trình nghiệp vụ và bảo đảm an toàn về nguồn vốn và tài sản Hiện nay, bên cạnh bộ phận kiểm tra nội bộ có chức năng kiểm tra, giám sát tính tuân thủ trong các quy trình nghiệp vụ và cảnh báo các vấn đề rủi ro hệ thống, bộ phận kiểm toán nội bộ thực hiện theo định hướng kiểm soát rủi ro. Nhờ đó, việc kiểm tra, rà soát, đánh giá mức độ đầy đủ, tính hiệu lực trong chỉ đạo điều hành và tính hiệu quả của các hoạt động kinh doanh luôn được đảm bảo. Đến nay dưới sự kiểm tra theo định kỳ hoặc đột xuất, hệ thống kiểm tra nội bộ đã phát hiện nhiều sai sót trong việc vận hành các quy trình hoạt động tại các chi nhánh để đưa ra những kiến nghị mang tính cảnh báo hoặc đề nghị chỉnh sửa kịp thời, giảm thiểu rủi ro trong hoạt động của Ngân hàng. 2.3.1.3 Tích cực hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế, từ đó dự báo và phòng ngừa được các rủi ro trong hoạt động Từ năm 2005 trở lại đây, SGD Vietcombank ngày càng quan tâm hơn đến hoạt động quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế. Do đó, trong giai đoạn 2005-2008, quy trình quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế dần được hình thành và ngày càng hoàn thiện. Nếu như trong giai đoạn trước, rủi ro trong khi hoạt động thanh toán quốc tế chỉ mang tính chất bất ngờ và đối phó, thì hiện nay tại SGD Vietcombank, các rủi ro đã được dự báo và phòng ngừa cẩn thận và chi tiết, từ đó giảm thiếu được nhiều thiệt hại đến cho Ngân hàng. Bên cạnh đó, SGD còn tích cực hoàn thiện hệ thống thông tin quản trị rủi ro thanh toán quốc tế. Thông tin luôn là vấn đề lớn và quan trọng trong hoạt động thanh toán quốc tế và quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế. Để có được nguồn thông tin chất lượng tốt, SGD đã xây dựng quy trình thu thập, lưu trữ thông tin về khách hàng. Ngoài ra, SGD còn xây dựng được phần mềm máy tính hỗ trợ nhập, lưu trữ và kết xuất thông báo thông tin. 2.3.1.4 Có khả năng quản trị về tín dụng cho vay xuất khẩu tốt Tín dụng cho vay xuất nhập khẩu luôn là vấn đề cần quan tâm hàng đầu khi thực hiện các hoạt động thanh toán quốc tế. Hoạt động này mang lại lợi nhuận lớn cho ngân hàng nhưng lại mang tính rủi ro cao. Để quản trị nguồn tín dụng cho vay xuất nhập khẩu được thông suốt trong toàn hệ thống, tránh trường hợp cùng một khách hàng lại tiến hành vay tại nhiều phòng khác nhau. Khi cho vay tín dụng phục vụ xuất nhập khẩu, SGD đã thông qua sự quản lý của phòng quan hệ khách hàng theo cơ chế quản lý vốn tập trung của toàn hệ thống NHNT Việt Nam. Phòng này sẽ xác lập hạn mức tín dụng tổng thể cho khách hàng. Phòng thanh toán quốc tế muốn cho vay tín dụng để khách hàng thực hiện xuât nhập khẩu phải chờ sự phê duyệt của phòng quan hệ khách hàng. Từ đó phòng quan hệ khách hàng sẽ chịu trách nhiệm quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt động thanh toán quốc tế. Với cách quản lý tập trung như vậy, SGD đã tiến hành cho vay xuất nhập khẩu được thông suốt và không bị chồng chéo giữa các phòng ban. 2.3.2 Những tồn tại và nguyên nhân trong quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank Mặc dù thanh toán quốc tế là một thế mạnh của NHNT nói chung và SGD Vietcombank nói riêng, và đã góp một phần không nhỏ vào những thành công của NHNT nhưng bên cạnh đó hoạt động này còn tồn tại một số hạn chế nhất định. Và những hạn chế này đã gây không ít khó khăn cho SGD Vietcombank trong quá trình hoạt động kinh doanh và là nguyên nhân chủ yếu của những rủi ro trong thanh toán xuất nhập khẩu của Vietcombank.Giải quyết được những hạn chế này sẽ góp phần thúc đẩy hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank và góp phần tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của SGD. Cụ thể là: 2.3.2.1 Hoạt động của bộ máy quản trị rủi ro chưa thực sự đạt hiệu quả cao – Về thực chất, SGD mới chỉ đặt vấn đề quản lý rủi ro thanh toán quốc tế chứ chưa phải là quản trị rủi ro Hiện tại, cơ cấu tổ chức của bộ máy quản trị rủi ro của SGD Vietcombank được đánh giá là đầy đủ và có sự tham gia của rất nhiều các cán bộ cao cấp và cán bộ quản lý tại SGD. Tuy nhiên, bộ phận chuyên trách và chịu trách nhiệm chính mới được thành lập và mang tên “phòng quản lý rủi ro”. Hơn nữa, quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế đã và đang bắt đầu hoạt động nhưng với tần suất thấp, không có bộ phận chuyên trách, không tiến hành họp báo theo định kỳ, chỉ họp khi có vấn đề phát sinh, cho nên không chỉ hạn chế khả năng cụ thể về xác định, phân tích và kiểm soát rủi ro mà các quyết định về quản trị rủi ro cũng không thể kịp thời hoặc không đầy đủ. 2.3.2.2 Chưa có chiến lược quản trị rủi ro tổng thể mang tính dài hạn Trong mô hình quản trị ngân hàng hiện đại, việc xây dựng một chiến lược quản trị rủi ro tổng thể mang tính dài hạn đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng hoạt động của hệ thống quản lý rủi ro, đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả và đạt được những mục tiêu đề ra. Đối với SGD Vietcombank hiện nay, chiến lược quản trị rủi ro đang được lồng vào một số văn bản về quy chế hoạt động và các văn bản quy định về chức năng nhiệm vụ của các phòng ban. Mặc dù các chính sách quản lý rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế đã được vào nhiều văn bản của SGD nhưng một chiến lược tổng thể, chính thức và chuẩn hóa trong dài hạn vẫn chưa được Ngân hàng xây dựng, áp dụng và phổ biến rộng rãi trong toàn hệ thống. 2.3.2.3 Các hoạt động quản trị rủi ro tỷ giá chưa được triển khai áp dụng đầy dủ, cho thấy SGD chưa có quan tâm đến việc nhận biết, đo lường cũng như các biện pháp kiểm soát hạn chế rủi ro tỷ giá Trên thực tế, SGD Vietcombank chưa có báo cáo cung cấp những thông tin về phân loại cơ cấu tài sản và nguồn vốn của Ngân hàng theo tính chất vận động của lãi suất và tỷ giá. Do đó, SGD thiếu thông tin về phân tích, đánh giá rủi ro rỷ giá mà SGD Vietcombank có thể gặp phải trong quá trình kinh doanh. Cho nên, mặc dù SGD rất quan tâm đến rủi ro lãi suất và rủi ro tỷ giá nhưng những biện pháp triển khai sẽ không toàn diện. Nếu tính toán theo những giả định, rõ ràng nguy cơ gặp phải rủi ro tỷ giá đối với SGD là có thực. Trong tình hình phát triển của thị trường như hiện nay, nguy cơ đối với SGD càng tăng thêm. 2.3.2.4 Quy trình thanh toán quốc tế bộc lộ một số hạn chế và chưa được thực hiện nghiêm ngặt tại SGD 2.3.2.4.1 Quy trình nghiệp vụ còn gặp khó khăn trong áp dụng thực tế Trong quá trình hoạt động thanh toán quốc tế, nhiều nghiệp vụ gây khó khăn cho các nhân viên khi áp dụng, vấn đề này đôi khi gây ra nhiều thiệt hại cho khác hàng. Chẳng hạn như, SGD Vietcombank có thể không thu được phí thông báo, phí thông báo sửa đổi L/C nếu nhà xuất khẩu không chịu nhận thông báo hoặc SGD có thể không thu được phí gửi chứng từ từ phía Ngân hàng mở L/C nếu họ không chịu nhận chứng từ do SGD gửi đến. Việc đòi tiền này rất mất thời gian và tốn kém chi phí do bị Ngân hàng phát hành trừ không đủ chi phí sai sót chứng từ, có những bộ chứng từ giá trị nhỏ, thanh toán xong không đủ chi phí phát sinh. Khắc phục được những điểm yếu trong quy trình nghiệp vụ sẽ hạn chế được nhiều rủi ro cho ngân hàng. 2.3.2.4.2 Tốc độ chu chuyển thanh toán còn chậm Một trong những nhược điểm của phương thức thanh toán bằng thư tín dụng chứng từ của SGD Vietcombank là có quá nhiều các bên tham gia thanh toán và các bên đều phải chịu trách nhiệm đối với quyết định thanh toán và chấp nhận thanh toán của mình. Trong phương thức thanh toán chuyển tiền, SGD Vietcombank chủ yếu áp dụng hình thức chuyển tiền qua mạng SWIFT - mạng thanh toán toàn cầu với tốc độ thanh toán chuyển tiền còn quá nhiều khâu trung gian, còn thiếu các giải pháp xử lý tình huống linh hoạt nên làm giảm tốc độ chu chuyển thanh toán bằng phương thức này. Trong thanh toán bằng thư tín dụng, tốc độ chu chuyển thanh toán bị hạn chế là do thời gian từ khi bắt đầu mở L/C, sửa đổi bổ sung L/C, kiểm tra bộ chứng từ cho đến khi kết thúc việc thanh toán của một L/C tại SGD Vietcombank là khá dài do thời gian kiểm tra và xử lý chứng từ thanh toán của SGD Vietcombank còn chậm, qua nhiều khâu trung gian, qua nhiều phòng ban (văn thư, thanh toán quốc tế..). Công tác theo dõi ngân hàng nước ngoài trả tiền của Vietcombank chưa cập nhật và hạch toán chậm. Điều này làm giảm tốc độ thanh toán và giảm hiệu quả kinh doanh của khách hàng và ngân hàng. 2.3.2.4.3 Một số cán bộ nghiệp vụ còn kém về trình độ chuyên môn, chưa nắm bắt và chấp hành đúng các quy trình và thể lệ nghiệp vụ trong hoạt động thanh toán. Một số cán bộ thừa hành ở SGD Vietcombank chưa tuân thủ quy trình thanh toán cũng như thông lệ quốc tế, ví dụ như thực thi ký quỹ và giải tỏa quỹ trái với quy định của ngân hàng tạo nên sự lợi dụng trong việc thanh toán và gây rủi ro cho phía Ngân hàng. Thanh toán viên quốc tế chưa thực sự được đào tạo có bài bản, chủ yếu là làm việc theo hướng dẫn, kinh nghiệm của người đi trước chứ không được tham gia các lớp học chuyên sâu về nghiệp vụ. Đội ngũ cán bộ thanh toán quốc tế có tay nghề cao tại SGD Vietcombank còn thiếu, chưa đủ mạnh, nắm bắt và vận dụng thông lệ thanh toán quốc tế vào thực hành chưa thành thục, chưa chuyên sâu, đôi khi còn mơ hồ, máy móc, làm ảnh hưởng đến quan hệ khách hàng, quan hệ đại lý khách hàng. Hơn nữa, nhiều cán bộ bản thân còn thiếu sự nhiệt tình, thiếu tìm hiểu về công việc chuyên môn và nghiệp vụ Ngân hàng làm ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Một trong những nguyên nhân của tình trạng trên là do trình độ nghiệp vụ ngoại thương của cán bộ thanh toán xuất nhập khẩu còn non kém, không tinh thông trong việc ký hợp đồng và thanh toán L/C. 2.3.2.5 Tỷ suất lợi nhuận của phòng thanh toán xuất nhập khẩu khá thấp, thậm chí ngày càng suy giảm Cụ thể so sánh trong những năm gần đây, tỷ suât lợi nhuận của phòng thanh toán quốc tế ngày càng suy giảm. Bảng 2.9: Doanh số thanh toán quốc tế ngân hàng Vietcombank qua các năm (triệu USD) STT Chỉ tiêu 2005 2006 2007 2008 Doanh số Tốc độ phát triển Doanh số Tốc độ phát triển Doanh số Tốc độ phát triển Doanh số Tốc độ phát triển 1 Xuất khẩu 9375 26.8% 12700 35.1% 14163 15.1% 16257 14.7% 2 Nhập khẩu 11583 15.68% 10100 -12.9% 12160 20.79% 13351 9.83% 3 Tổng thanh toán xuất nhập khẩu 20958 15.06% 22800 13.43% 26323 15.35% 29608 12.5% (Nguồn: Báo cáo tài chính SGD Vietcombank) Trong năm 2008, tốc độ phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại Sở giao dịch Vietcombank giảm rõ rệt. Trong năm 2008, tốc độ phát triển hoạt động thanh toán xuất khẩu chỉ đạt 14.7% so với năm 2007, trong khi tốc độ phát triển hoạt động thanh toán xuất khẩu năm 2007 đạt 15.1%. Tốc độ phát triển hoạt động thanh toán nhập khẩu cũng giảm từ 20.79% vào năm 2007 xuống đột ngột còn 9.83%. Điều này dẫn đến tốc độ phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD giảm mạnh từ 15.35% xuống còn 12.5%. Như vậy, tỷ trọng sinh lời trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD thấp cho thấy SGD cần phải chú trọng đầu tư nâng cao khả năng quản trị rủi ro trong thời gian tới. Như vậy, với việc phân tích những kết quả đã đạt được và trên cơ sở nghiên cứu một số chỉ tiêu phản ánh năng lực quản trị rủi ro của SGD Vietcombank, chúng ta có thể kết luận rằng SGD đã rất cố gắng và ưu tiên thích đáng đến hoạt động quản trị rủi ro, song vẫn còn những hạn chế tồn tại nhất định và năng lực quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của SGD trong giai đoạn 2005-2008 có thể đánh giá ở mức trung bình. Tóm lại: Chương II đã giới thiệu về hệ thống ngân hàng Vietcombank nói chung, SGD Vietcombank nói riêng và phân tích thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank. Điều quan trọng hơn qua đó đã nêu lên được những ưu điểm, những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó trong quản trị rủi ro thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank. Với thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán của SGD Vietcombank, em xin được đề xuất các giải pháp và kiến nghị để phần nào đóng góp vào việc nâng cao năng lực quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank. CHƯƠNG III PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG THANH TOÁN XUẤT KHẨU TẠI SGD VIETCOMBANK Ở chương II, khóa luận đã rút ra những tồn tại và nguyên nhân của hoạt động quản trị rủi ro tại SGD Vietcombank giai đoạn 2005 – 2008. Vậy SGD Vietcombank phải làm gì để giảm thiểu những hạn chế đó? Chương III sẽ đi sâu nghiên cứu định hướng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank, qua đó đề xuất ra những giải pháp và nêu lên một số kiến nghị nhằm tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank. Để thực hiện được mục tiêu trên, chương 3 sẽ nghiên cứu các vấn đề: (3.1) Định hướng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank đến năm 2015, (3.2) Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực quản trị rủi ro trong thanh toán xuất khẩu tại SGD Vietcombank, (3.2) Một số kiến nghị. Sau đây là nội dung cụ thể của từng vấn đề: 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ CỦA SGD VIETCOMBANK ĐẾN NĂM 2015 3.1.1 Định hướng phát triển của SGD Vietcombank đến năm 2015 3.1.1.1 Định hướng phát triển Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam đến năm 2015 NHNT hướng tới trở thành một tập đoàn tài chính hàng đầu Việt Nam và trở thành ngân hàng tầm cỡ quốc tế ở khu vực trong thập kỷ tới, hoạt động đa năng, kết hợp với điều kiện kinh tế thị trường, thực hiện tốt phương châm “Luôn mang đến cho khách hàng sự thành đạt” trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam nói chung và hệ thống Ngân hàng Việt Nam nói riêng đang trong quá trình hội nhập. Từ đó, NHTMCP NTVN xác định tầm nhìn và chiến lược kinh doanh như sau: “Xây dựng Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam thành Tập đoàn đầu tư tài chính ngân hàng đa năng trên cơ sở áp dụng các thông lệ quốc tế tốt nhất, duy trì vai trò chủ đạo tại Việt Nam và trở thành một trong 70 định chế tài chính hàng đầu Châu Á1 vào năm 2015 - 2020, có phạm vi hoạt động quốc tế” Cụ thể, đến năm 2015, phấn đấu đạt, duy trì (và phấn đấu vượt) một số chỉ tiêu cơ bản sau: - Vốn chủ sở hữu đạt mức từ 2,5 - 3 tỷ USD; - Tổng tài sản tăng trung bình 15%-20%/năm; - Tỷ lệ trung bình hàng năm ROAE là trên 15%; - Tỷ lệ trung bình hàng năm ROAA là 1,2%; 3.1.1.2 Định hướng năm 2009 Cụ thể hóa mục tiêu trên của toàn hệ thống, dựa trên kết quả đạt được trong những năm qua, kết hợp việc phân tích, đánh giá cũng như tìm hiểu dự báo tình hình kinh tế thị trường trong thời gian tới, SGD Ngân hàng Ngoại thương tập trung triển khai những nhiệm vụ chính sau: Một là, chú trọng công tác huy động vốn, thu hút tiền gửi từ khách hàng, đặc biệt là quan tâm nhiều tới tiền gửi của các khách hàng truyền thống, làm ăn có hiệu quả. Quán triệt công tác marketing khách hàng tới từng phòng nghiệp vụ, từng cán bộ, mở rộng có lựa chọn việc cho vay khách hàng với lãi suất ưu đãi và thường xuyên thanh toán qua Sở Giao Dịch. Hai là, tích cực thúc đẩy và nâng cao chất lượng công tác huy động tiền gửi tiết kiệm cả ngoại tệ và VND, tập trung thu hút tiền gửi có kỳ hạn và kỳ hạn dài (trên 6 tháng) nhằm ổn định nguồn vốn trong hoạt động kinh doanh. Rà soát lại hoạt động của các Phòng Giao Dịch, mở rộng có chọn lọc mạng lưới các Phòng giao dịch tại các khu vực dân cư đông đúc và giao dịch thuận tiện. Xem xét bổ sung chức năng, nhiệm vụ của từng phòng nghiệp vụ nhằm phục vụ có hiệu quả cao tất cả các đối tượng khách hàng. Chú trọng các giải pháp huy động vốn trung dài hạn nhằm cải thiện tính thanh khoản trong hoạt động kinh doanh. Ba là, tiếp tục mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn, hiệu quả, kết hợp giữ khách hàng truyền thống thuộc thành phần kinh tế quốc doanh và phát triển khách hàng thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tăng tỷ trọng nợ vay của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, các khách hàng thể nhân bằng việc cho vay có tài sản đảm bảo. Tập trung cao và quan tâm thích đáng đến việc giải quyết nợ quá hạn, không để nợ quá hạn phát sinh từ các hợp đồng tín dụng mới, kết hợp giải quyết nợ tồn đọng theo để có phương án giải quyết nợ tồn đọng của Ngân hàng Ngoại thương. Bốn là, triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản liên quan đến quy trình, quy định về nghiệp vụ, đặc biệt quan tâm đến công tác quản trị rủi ro kết hợp hài hòa với quan hệ khách hàng. Chấn chỉnh và thực hiện tốt công tác ngân quỹ, chủ động việc đào tạo và đào tạo lại cán bộ nghiệp vụ. Tăng cường công tác đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho nhân viên để nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng và khai thác được thế mạnh về công nghệ của Ngân hàng Ngoại thương. Năm là, sử dụng linh hoạt đòn bảy kinh tế như lãi suất, tỷ giá, phí dịch vụ, phí hoa hồng để thu hút khách hàng, kết hợp với việc cải thiện chất lượng dịch vụ và quảng bá rộng rãi sản phẩm của Ngân hàng Ngoại thương. Sáu là, tăng cường công tác quản trị điều hành của Ban giám đốc SGD, giữ vững và nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong điều hành hoạt động, phát huy tích cực tính năng động sáng tạo trong công việc, tính độc lập tự chủ tại các phòng nghiệp vụ tại SGD. Bảy là, ổn định tổ chức và lao động của các phòng ban tại SGD, xây dựng cơ cấu hợp lý phù hợp với tình hình hoạt động kinh doanh của SGD trong thời gian tới. Tám là, đổi mới và tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ, tăng cường số lượng và chất lượng cán bộ kiểm tra đảm bảo tính hệ thống thống nhất trong kiểm tra. Chín là, trang bị các thiết bị cần thiết cho các phòng nghiệp vụ để thuận lợi trong tác nghiệp của các phòng. 3.1.2 Định hướng phát triển hoạt động thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank 3.1.2.1 Mục tiêu tổng quát Hoạt động thanh toán quốc tế ngày càng trở nên quan trọng, gắn bó mật thiết với các hoạt động kinh doanh khác của ngân hàng thương mại. SGD Vieetcombank xác định mục tiêu phải giữ vững và tăng cường uy tín trong hoạt động đối ngoại của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, nâng cao hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế. Mở rộng quan hệ đại lý để tranh thủ vốn, kỹ thuật và đặc biệt là kinh nghiệm quản lý tiên tiến. SGD cố gắng giữ vững vai trò là ngân hàng hàng đầu về thanh toán quốc tế trong cả nước, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế về thanh toán quốc tế, xác lập điều kiện và hiện đại hóa công nghệ ngân hàng để hội nhập với cộng đồng tài chính quốc tế. 3.1.2.2 Kế hoạch cụ thể Để cụ thể hóa mục tiêu trên, Ngân hàng Ngoại thương đã đề ra kế hoạch triển khai bao gồm các nội dung chính sau: (1) Cơ cấu lại các mảng hoạt động thanh toán quốc tế theo mô hình tiên tiến, hiện đại gồm các khối tài trợ thương mại quốc tế, khối trung tâm chuyển tiền, khối định chế tài chính, phù hợp với chiến lược và đề án tái cơ cấu của Ngân hàng Ngoại thương. (2) Từng bước mở rộng hoạt động ngân hàng kể cả hoạt động thanh toán quốc tế tại một số vùng biên giới có tiềm năng về hàng mậu dịch cũng như tại một số trung tâm tài chính quốc tế lớn. Hiện tại Ngân hàng Ngoại thương đã có chi nhánh tại Hồng Kông và đang chuẩn bị thành lập một trung tâm chuyển tiền tại Mỹ. Ngân hàng Ngoại thương cũng đặt ra mục tiêu thành lập chi nhánh tại châu Âu, các chi nhánh này sẽ góp phần mở rộng kinh doanh quốc tế, hỗ trợ kinh doanh xuất nhập khẩu, đầu tư ra nước ngoài cũng như cung cấp các thông tin quan trọng ở các thị trường này cho các doanh nghiệp trong nước. (3) Nâng cao trình độ về thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank bắt kịp với các chuẩn mực quốc tế và tập quán ngân hàng quốc tế trong từng lĩnh vực. Định hướng cho việc tập trung phát triển một số nghiệp vụ của ngân hàng quốc tế mà Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam đã có thế mạnh. (4) Củng cố và không ngừng mở rộng quan hệ đối ngoại với các ngân hàng, tổ chức tín dụng quốc tế kể cả việc mở rộng quan hệ đại lý với các ngân hàng khắp các địa lục va vùng lãnh thổ, đặc biệt quan tâm đến khu vực châu Phi và Nam Mỹ nhằm đáp ứng nhu cầu xúc tiến thương mại và đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa dịch vụ của nước ta sang các nước thuộc khu vực này cũng như đáp ứng nhu cầu mở rộng hoạt động đầu tư tài chính quốc tế của Ngân hàng Ngoại thương. Để thực hiện được những mục tiêu trên, SGD Vietcombank cần hoàn thiện hoạt động thanh toán quốc tế nói chung và theo phương thức tín dụng chứng từ nói riêng, đưa ra các giải pháp cụ thể, khả thi, đồng thời có những kiến nghị lên Chính phủ, Ngân hàng nhà nước cũng như với khách hàng. 3.1.3 Mục tiêu quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế đến năm 2015 của SGD Vietcombank Thứ nhất, xây dựng bộ máy quản trị rủi ro theo hướng chuyên môn hóa, nâng cao trách nhiệm và hiệu quả của từng bộ phận và mỗi cá nhân. Trên cơ sở ưu tiên đầu tư về trang thiết bị, nâng tầm nhận thức từ quản lý rủi ro lên quản trị rủi ro, bộ máy quản trị rủi ro của Ngân hàng sẽ được chuyên nghiệp và độc lập về hoạt động ở mức độ cao hơn. Thứ hai, thống nhất hóa việc áp dụng quy định về phòng chống rủi ro của Ngân hàng Nhà nước cũng như của Vietcombank trong toàn hệ thống từ Hội sở chính đến các chi nhánh và từng điểm giao dịch. Thứ ba, đến năm 2015, cùng với sự phát triển về hoạt động thanh toán quốc tế, năng lực quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank sẽ phải được cải thiện và xếp hạng cao hơn tất cả các NHTM Nhà nước khác. Trong tương lai, khi quy mô hoạt động kinh doanh của Ngân hàng được mở rộng hơn trong khi môi trường kinh doanh sôi động phức tạp hơn với sự áp lực cạnh tranh cao hơn từ các ngân hàng nước ngoài cũng như các ngân hàng cổ phần mới thành lập trong nước, nguy cơ rủi ro và khả năng tổn thất sẽ tăng lên, năng lực quản trị rủi ro cần phải được nâng cấp thích ứng với những yêu cầu cao của nền kinh tế thị trường đang từng bước hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế thế giới. Có thể thấy rằng các mục tiêu, định hướng phát triển hoạt động kinh doanh và quản trị rủi ro của SGD Vietcombank là rất cụ thể rõ ràng nhưng cũng là nhiệm vụ rất nặng nề đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm và cố gắng rất cao của Ban lãnh đạo, Hội đồng quản trị và toàn thể cán bộ công nhân viên Ngân hàng. Trên cơ sở nghiên cứu những mục tiêu định hướng trên đây kết hợp với những phân tích đánh giá về thực trạng rủi ro và quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán xuất khẩu của SGD Vietcombank, phần cuối của khóa luận sẽ trình bày một số những giải pháp và kiến nghị góp phần nâng cao năng lực quản trị rủi ro trong thanh toán xuất khẩu của Ngân hàng. 3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG THANH TOÁN XUẤT KHẨU TẠI SGD VIETCOMBANK Năng lực quản trị rủi ro được đánh giá thông qua hệ thống các chỉ tiêu từ khâu quản trị điều hành đến cơ cấu hoạt động kinh doanh đến các biện pháp phòng ngừa và xử lý rủi ro của Ngân hàng thương mại. Nâng cao năng lực quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán xuất khẩu vừa là một nội dung quan trọng đồng thời cũng là một yêu cầu cơ bản của việc nâng cao năng lực quản trị, điều hành hoạt động kinh doanh. Bới vậy, những giải pháp cần thiết đối với ngân hàng thương mại phải đồng bộ bao gồm những giải pháp chung tổng thể mang tính chiến lược kết hợp với các giải pháp cụ thể tác động đến từng khâu trong quy trình quản trị rủi ro. 3.2.1 Các giải pháp chung 3.2.1.1 Nhanh chóng xây dựng quy trình quản trị rủi ro chính thức trong thanh toán quốc tế của SGD Quy trình quản trị rủi ro là rất cần thiết không chỉ đảm bảo tính hiệu quả và khoa học của hoạt động quản trị rủi ro mà còn là cơ sở để đảm bảo sự phối hợp của các bộ phận chức năng và kinh doanh khác. Quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế không phải là một tác nghiệp cụ thể mà là một quá trình gồm những công đoạn khác nhau, chịu ảnh hưởng lẫn nhau: kết quả của công đoạn này là cơ sở để tiến hành các công đoạn tiếp theo. Do vậy, quy trình cần phải chỉ rõ bao gồm ít nhất 5 bước cụ thể: (1) Nhận dạng rủi ro có thế xảy ra trong hoạt động thanh toán quốc tế; (2) Đo lường rủi ro, tổn thất trong hoạt động thanh toán quốc tế; (3) Giám sát rủi ro trong thanh toán quốc tế; (4) Lựa chọn kỹ thuật phòng ngừa rủi ro trong thanh toán quốc tế; (5) Báo cáo và đánh giá về quản trị rủi ro trên thực tế. Quy trình rủi ro được hoàn thành có thể phát hành dưới hình thức cẩm nang nghiệp vụ để cán bộ công nhân viên luôn dễ dàng sử dụng. Sau khi đưa vào áp dụng vẫn có thể được bổ sung hoàn thiện thường xuyên để đảm bảo tính phù hợp với những thay đổi trong ngân hàng cũng như môi trường kinh tế - xã hội và pháp lý. 3.2.1.2 Hoàn thiện chiến lược quản trị rủi ro tổng thể và phổ cập một cách rộng rãi trong toàn hệ thống ngân hàng Rủi ro có thể xảy ra từ tất cả các hoạt động kinh doanh cơ bản của ngân hàng thương mại, do vậy ngân hàng thương mại không thể chỉ có chiến lược quản trị rủi ro thanh toán quốc tế hay một vài loại rủi ro cụ thể nào khác. Trong thời gian có thể, Vietcombank cần hoàn thiện chiến lược quản trị rủi ro toàn diện và mang tính dài hạn đối với tất cả các hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, một chiến lược quản trị rủi ro tổng thể phải được xác định là nhiệm vụ chung và mang lại lợi ích cho Ngân hàng và tất cả mọi cán bộ, do vậy tất cả mọi cán bộ công nhân viên, cổ đông của Ngân hàng đều phải tham gia đóng góp ý kiến hoàn thiện chiến lược. Với việc hoàn thiện chiến lược quản trị rủi ro tổng thể như vậy, Ngân hàng không chỉ thu hút được kinh nghiệm chuyên môn mà còn tận dụng được ý kiến và phát huy trách nhiệm của tất cả mọi người có chung lợi ích từ sự phát triển của Ngân hàng. Hơn nữa, chiến lược quản trị rủi ro cần được phổ biến rộng rãi đến toàn bộ các bộ phận quản lý kinh doanh và từng cán bộ tác nghiệp cụ thể trong Ngân hàng. Thông qua việc tham gia xây dựng và đóng góp ý kiến, mọi người không chỉ hiểu rõ, hiểu sâu mà còn có thể vận hành cũng như giám sát thực hiện quy trình quản trị rủi ro của các cơ quan bộ phận chức năng. Ban lãnh đạo Ngân hàng cũng không cần phải quan tâm đến việc các đối thủ cạnh tranh cũng như các chủ thể ngoài Ngân hàng có được những thông tin về chiến lược quản trị rủi ro nói trên, bởi lẽ nếu như vậy thì càng mang lại lợi ích cho hoạt động kinh doanh Ngân hàng. Khách hàng và các đối tác bạn hàng trước khi đến giao dịch đều đã hiều biết về quan điểm và những quy định mang tính nguyên tắc trong hoạt động kinh doanh và phòng chống rủi ro của Ngân hàng, cho nên Ngân hàng sẽ giảm chi phí về thời gian và tài chính cho việc giải thích, phân loại và lựa chọn khách hàng cũng như thỏa mãn nhu cầu của các đối tác. Các ngân hàng và tổ chức tín dụng khác dù ít hay nhiều đều có thể học tập hay đóng góp ý kiến cho chiến lược quản trị rủi ro tổng thể của Ngân hàng thì cũng là điều rất tốt. Do vậy, để hoàn thiện chiến lược quản trị rủi ro tổng thể nói trên, cần phải có sự đóng góp ý kiến của tất cả các cá nhân, tập thể trong và ngoài ngành. 3.2.1.3 Kiện toàn về tổ chức cũng như hoạt động của bộ phận quản trị rủi ro để tăng cường quản trị rủi ro của Ngân hàng. Chất lượng và hiệu quả của công tác quản trị rủi ro phản ánh năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng. Để đạt được chất lượng và hiệu quả cao, một trong những giải pháp cần thiết là phải tách bạch giữa bộ phận quản trị rủi ro và bộ phận kinh doanh tiến tới quản trị rủi ro theo ngành dọc. Trên cơ sở đó bộ phận này mới có thể giám sát chặt chẽ toàn bộ các rủi ro và điều hành chính sách quản lý rủi ro phù hợp với từng thời kỳ. Ở một số nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam hiện nay, các ngân hàng vẫn chưa hình thành bộ phận quản trị rủi ro độc lập hoặc đã hình thành nhưng mức độ hoạt động còn hạn chế. 3.2.1.4 Đầu tư cơ sở vật chất và kỹ thuật và công nghệ hiện đại phục vụ hoạt động quản trị rủi ro trong thanh toán quốc tế Nếu như quan điểm thông suốt, bộ máy tổ chức hoàn chỉnh với đội ngũ cán bộ chuyên trách có chất lượng chuyên môn đáp ứng.. là điều kiện cần thì trang thiết bị kỹ thuật và công nghệ hiện đại là điều kiện đủ để nâng cao năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng thương mại. Trang thiết bị và công nghệ hiện đại cần thiết đối với tất cả các khâu và từng nội dung công việc của mỗi khâu trong quy trình quản trị rủi ro từ việc thu nhận và xử lý thông tin đến việc thực hiện các biện pháp kiểm soát rủi ro để đảm bảo tính chính xác, kịp thời và hiệu quả của mỗi khâu. Phòng quản trị rủi ro của Ngân hàng không chỉ cần được trang bị hệ thống máy tính và thiết bị mạng mà cả các phần mềm chuyên nghiệp với tính ổn định cao để chạy các mô hình phân bổ rủi ro và lợi ích, các mô hình phân tích chi phí và lợi ích cúng như các công cụ cho phép tiến hành phân tích chi phí lợi ích, các công cụ kết nối đáng tin cậy nhất với thị trường trong nước và quốc tế. Để thực hiện giải pháp này, SGD sẽ phải đầu tư để mua sắm và trang bị và có thể đây là một khoản không nhỏ nhất là khi yêu cầu về chất lượng của một hệ thống cần phải hoạt động trôi chảy và tính ổn định cao. Tuy nhiên, năng lực quản trị rủi ro được cải thiện với những đóng góp hữu hiệu về giảm thiểu tổn thất và nâng cao thu nhập của Ngân hàng thì chắc chắn không có cổ đông nào lại không ủng hộ. Trong hoạt động kinh doanh của các NHTM, năng lực quản trị, điều hành của đội ngũ cán bộ quản lý các cấp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng tạo nên năng lực quản trị, điều hành của NHTM. Đội ngũ cán bộ quản trị, điều hành mạnh không chỉ đảm bảo hoạt động kinh doanh của NHTM có kỷ cương, thống nhất mà còn biết phát huy tính năng động, sáng tạo của mỗi người thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ kinh doanh của đơn vụ và của cả Doanh nghiệp, tránh được những rủi ro không đáng có trong kinh doanh. Để nâng cao năng lực quản trị rủi ro đối với đội ngũ cán bộ quản lý các cấp, NHTM cần quan tâm đến công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ quản trị kinh doanh, hiểu biết về pháp luật và kiến thức về quản trị rủi ro ngân hàng để bộ máy NHTM hoạt động kinh doanh có hiệu quả. 3.2.1.5 Chú trọng dào tạo và phổ cập kiến thức về quản trị rủi ro cho cán bộ nhân viên SGD Rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của các Ngân hàng ở nước ta hầu hết đều bắt đầu từ việc thực hiện những nghiệp vụ cụ thể, với những con người cụ thể. Do trình độ chuyên môn nghiệp vụ và hiểu biết về pháp luật còn hạn chế, hoặc do ý thức trách nhiệm không cao, hoặc do thiếu đao đức nghề nghệp đã vi phạm các quy trình nghiệp vụ, cơ chế, chính sách, pháp luật dẫn đến những thất thoát tài sản của Ngân hàng. Bởi vậy, nếu đội ngũ cán bộ công nhân viên đáp ứng được những yêu cầu hoạt động thanh toán quốc tế của Ngân hàng chắc chắn sẽ giảm thiều phần lớn những tổn thất rủi ro do chủ quan gây ra. Giải pháp này hướng tới những vấn đề cụ thể bao gồm: Sử dụng những chuyên gia giỏi chuyên nghiên cứu về rủi ro và quản trị rủi ro làm hạt nhân trong việc tham mưu cho lãnh đạo Ngân hàng và trong việc phổ cập kiến thức và kinh nghiệm của cán bộ công nhân viên về rủi ro và quản trị rủi ro. Mỗi khi ban hành quy định mới hay và bổ sung, sửa đồi các cơ chế, quy chế cần cập nhật về quản trị rủi ro, Ban lãnh đạo Ngân hàng cần thiết lắng nghe ý kiến của các chuyên gia coi trọng những đề xuất khách quan và khoa học. Muốn có chuyên gia giỏi và nguồn nhân lực có chất lượng tốt, trước hết đầu tư kinh phí để cử một số cán bộ có năng lực chọn qua thi tuyển đi học tập ngắn hạn ở các nước, các ngân hàng đi đầu trong quản trị rủi ro, hoặc tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ tại chỗ do các chuyên gia giàu kinh nghiệm đảm nhiệm. Sau đó sử dụng chính những cán bộ đã được đào tạo vào việc giảng dạy nâng cao kiến thức về rủi ro và phòng ngừa rủi ro đối với đội ngũ nghiệp vụ trong Ngân hàng theo mô hình “vết dầu loang”. Thực hiện theo phương thức này hiệu quả sẽ rất cao và chỉ cần trong thời gian không dài, trình độ kỹ thuật nghiệp vụ và ý thức phòng chống rủi ro sẽ được nâng lên góp phần nâng cao năng lực quản trị rủi ro của SGD Vietcombank. Tích cực tìm kiếm cơ hội đào tạo kết hợp với việc chủ động mở các lớp đào tạo ngắn hạn về chuyên môn nghiệp vụ và ý thức đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ công nhân viên theo mô hình và phương thức các lớp bồi dưỡng kiến thức về rủi ro trên đây để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho tất cả mọi cán bộ, nhân viên SGD. Bố trí sắp xếp có hiệu quả đội ngũ cán bộ nghiệp vụ theo nguyên tắc đúng người đúng việc, bố trí công tác phù hợp với khả năng, trình độ và sở trường của mỗi người sẽ tránh được những rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế. 3.2.2 Các giải pháp cụ thể: 3.2.2.1 Nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ quản trị, điều hành trong hoạt dộng thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank và cán bộ chuyên trách quản trị rủi ro Cán bộ quản trị, điều hành và chuyên trách về quản trị rủi ro trong ngân hàng chính là những người chịu trách nhiệm tổ chức hoạt động kinh doanh, chịu trách nhiệm trước cổ đông và toàn bộ Ngân hàng về kết quả kinh doanh - thu nhập, chi phí và tình trạng rủi ro của Ngân hàng, do vậy những cán bộ này không thể không có kiến thức và năng lực quản trị rủi ro. Để nâng cao năng lực quản trị rủi ro của cán bộ quản trị điều hành và cán bộ chuyên trách, cách tốt nhất trong giai đoạn hiện nay vẫn kết hợp đào tạo, bồi dưỡng với sử dụng tư vấn. Mở riêng các lớp bồi dưỡng ngắn hạn với trình độ nâng cao dần cho các cán bộ điều hành các cấp với phương pháp và học liệu riêng phù hợp. Mặt khác, cán bộ quản trị điều hành cần có các chuyên gia về quản trị rủi ro để tham mưu tư vấn mỗi khi cần quyết định những vấn đề liên quan. Về lâu dài, với ưu thế của một ngân hàng thương mại cổ phần, Vietcombank nên đưa yêu cầu về năng lực quản trị rủi ro như một kiến thức bắt buộc để được lựa chọn và bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo chủ chốt trong toàn hệ thống của Vietcombank. 3.2.2.2 Tăng cường hơn nữa việc kiểm soát tín dụng cho vay xuất khẩu nhằm phòng ngừa rủi ro SGD có thể nâng cao năng lực quản trị rủi ro tín dụng thông qua việc tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ. SGD cần coi trọng hệ thống kiểm tra nội bộ, xây dựng hệ thống kiểm tra ngày càng hoàn thiện nhằm đảm bảo an toàn trong từng nghiệp vụ. Hệ thống kiểm tr kiểm soát nội bộ là tai mắt của các nhà quản trị Ngân hàng. Thực tế những năm vừa qua đã phát hiện những sai sót qua kiểm tra từng nghiệp vụ cụ thể giúp lãnh đạo ngân hàng kịp thời chấn chỉnh, hạn chế được những rủi ro góp phần nâng cao năng lực quản trị rủi ro của SGD. 3.2.2.3 Củng cố và tăng cường khả năng quản trị rủi ro gây ra do nghiệp vụ của nhân viên SGD Phát huy những kết quả đạt được trong quản trị rủi ro hoạt động những năm qua, SGD Vietcombank cần tiếp tục duy trì và tăng cường hơn nữa năng lực quản trị rủi ro đối với loại quản trị rủi ro hoạt động này. Cụ thể là xây dựng cơ chế, quy chế nghiệp vụ hoạt động thanh toán quốc tê đảm bào đồng bộ, chặt chẽ, hạn chế đế mức thấp nhất khả năng rủi ro chủ quan trong quá trình hoạt động. Cơ chế nghiệp vụ và quy chế hoạt động thanh toán quốc tế không chỉ phản ánh năng lực quản trị kinh doanh mà còn thể hiện năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng thương mại. Khi xây dựng cơ chế hoạt động và cơ chế nghiệp vụ của ngân hàng phải lường hết khả năng có thể dẫn đến rủi ro để có phương án hợp lý điều chỉnh trong vận hành cơ chế, quy chế. Sau mỗi giai đoạn nhất định, ngân hàng phải tổ chức đánh giá các cơ chế, quy chế đã ban hành, phát hiện những kẽ hở để kịp thời điều chỉnh, bổ sung, thay đổi phù hợp với thực tiễn hoạt động, hạn chế rủi ro tới mức thấp nhất. Bới vậy khi xây dựng và ban hành các cơ chế, quy chế hoạt động và nghiệp vụ của ngân hàng thương mại cần quan tâm đến các khía cạnh có khả năng xảy ra rủi ro để chủ động phòng ngừa và hạn chế rủi ro. 3.2.2.4 Hoàn thiện các hoạt động quản trị rủi ro tỷ giá Quản trị rủi ro tỷ giá hiện nay có thể coi như còn nhiều hạn chế của SGD Vietcombank. Càng sớm càng tốt, SGD cần nghiên cứu áp dụng các biện pháp quản trị rủi ro tỷ giá bằng cách sử dụng thường xuyên và hiệu quả nghiệp vụ phái sinh ngoại hối để chủ động hạn chế rủi ro tỷ giá. 3.2.2.5 Thiết lập hoạt động kiểm tra, giám sát hoạt động quản trị rủi ro của Hội đồng quản trị Theo điều lệ của Ngân hàng, Hội đồng quản trị đại diện cho chủ sở hữu có Ban kiểm soát giúp việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát hoạt động của Ban điều hành. Hoạt động kiểm tra, giám sát của Ban kiểm soát đảm bảo hiệu quả hoạt động và thông tin cần thiết để chỉ đạo Tổng giám đốc điều hành thực hiện quản lý có hiệu quả, phòng ngừa rủi ro ở tầm vĩ mô và vi mô do khách quan và chủ quan. 3.2.2.6 Hoàn thiện chính sách đào tạo và trả lương cho các cán bộ quản trị rủi ro và nhân viên thanh toán quốc tế Yêu cầu cơ bản của đào tạo là cung cấp các kiến thức và kỹ năng “đa ngành nghề, đa lĩnh vực”, để có thể xử lý hầu hết mọi việc trong quy trình thanh toán quốc tế. Đối với những công việc thực sự phức tạp, việc đào tạo phải trang bị đủ kiến thức sao cho các cán bộ quản trị rủi ro có thể tự nhận thấy mình không đủ khả năng để xử lý. Khi đó tự khắc họ sẽ tìm đến các chuyên gia trong và ngoài ngân hàng để được ý kiến tham vẫn chuyên môn. Đội ngũ chuyên gia như vậy hiện không thiếu vì triết lý chuyên môn hóa vẫn đang hiện hữu trong hầu hết các ngân hàng, và mặt khác, bất cứ ngân hàng nào cũng luôn có sẵn đội ngũ chuyên gia trong từng lĩnh vực để phụ trách đào tạo và tham vấn ở mức độ chuyên sâu. SGD Vietcombank cần nhanh chóng thay đổi tận gốc chính sách tiền lương và các chế độ đãi ngộ nhân viên đã trở nên quá lỗi thời của mình. Tiền lương hợp lý mới có thể tạo ra động lực làm việc thực sự cho nhân viên; còn phần tiền thưởng sẽ tạo ra thu nhập phụ trội ngoài cho lương cho người lao động vì thành tích của họ, nhờ đó họ tích cực và nhiệt tình trong công việc hơn. 3.2.2.7 Thực hiện thưởng, phạt nghiêm minh đối với các cá nhân, đơn vị trong việc quản trị rủi ro Đây là cơ chế động lực khuyến khích những đơn vị, cá nhân làm tốt công tác phòng ngừa rủi ro, đảm bào an toàn trong kinh doanh. Đồng thời cần thiết phải có hình thức xử phạt những đơn vị, cá nhân đề xảy ra rủi ro do yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh và uy tín của Ngân hàng tùy theo mức độ vi phạm. Chỉ khi thưởng, phạt nghiêm minh mới thúc đẩy, nâng cao ý thức tự giác, tinh thần trách nhiệm trong hoạt động kinh doanh của mỗi cán bộ nhân viên, từng đơn vị trong việc hạn chế rủi ro, nâng cao khả năng quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của SGD. 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ, với Ngân hàng nhà nước và các bộ ngành có liên quan 3.3.1.1 Tăng cường quyền tự chủ kinh doanh và tính độc lập cho các ngân hàng thương mại Trên cơ sở thống nhất hóa hệ thống thông tin và chế độ báo cáo thống kê. Đề nghị chính phủ cho phép thí điểm mở rộng hơn quyền tự chủ của các ngân hàng thương mại cổ phần và coi đây là một trong những điều kiện cần thiết tạo ra những động lực để thúc đẩy việc nâng cao chất lượng hoạt động, quản trị rủi ro và hiệu quả kinh doanh của ngân hàng. Hiện nay có rất nhiều các nghiệp vụ kinh doanh và phòng chống rủi ro được ngân hàng ở tất cả các nước có nền kinh tế thị trường thực hiệ nhưng lại chưa thể thực hiện ở Việt Nam bởi những quy định giới hạn của Ngân hàng nhà nước. Cụ thể là các hoạt động phái sinh ngoại hối, lãi suất và chứng khoán hoặc bị cấm, hoặc chỉ cho phép một số ngân hàng thực hiện. Đây là sự thiếu bình đẳng và tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh trong hoạt động tài chính ngân hàng. Vậy đề nghị Chính phủ và Ngân hàng nhà nước cần nhanh chóng bãi bỏ các quy định hạn chế về nghiệp vụ kinh doanh và phòng chống rủi ro cũng như các quy định hành chính khác. Thay vào đó, nên áp dụng những phương pháp quản lý mang tính chât pháp lý - kinh tế thì việc quản lý sẽ có hiệu quả cao hơn mà năng lực quản trị nói chung và quản trị rủi ro trong hoạt động của các ngân hàng thương mại nói riêng cũng sẽ được cải thiện. 3.3.1.2 Củng cố và phát triển thị trường tiền tệ Hầu hết các công cụ thực hiện phòng chống rủi ro của ngân hàng thương mại đều được thực hiện trên thị trường tiền tệ. Do vậy, củng cố và phát triển thị trường tiền tệ có ý nghĩa rất quan trọng đến việc nâng cao năng lực quản trị rủi ro của ngân hàng thương mại. Trong những năm gần đây, thị trường tiền tệ nước ta đã từng bước được hình thành và phát triển, song vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu phát triền của nền kinh tế và hoạt động ngân hàng. Trên thực tế, các ngân hàng thương mại Việt Nam chưa thực sự tận dụng được những ưu thế của thị trường tiền tệ kể từ việc xác định lãi suất đến việc thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh để hạn chế rủi ro. Sự phối hợp giữa Bộ tài chính và Ngân hàng Nhà nước vừa qua chưa chặt chẽ, nhất là về cơ chế xác định lãi suất của thị trường tiền tệ (Vẫn lệ thuộc vào lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước). Do vậy, Chính phủ và Ngân hàng nhà nước và Bộ tài chính cần tiếp tục giải phóng đối với lãi suất, chuyển sang áp dụng cơ chế thị trường xác định lãi suất. Điều này cũng phù hợp với xu hướng xóa bỏ tài chính kiềm chế, thực hiện hội nhập quốc tế về ngân hàng tài chính một cách chủ động và tích cực. 3.3.1.3 Hỗ trợ các ngân hàng trong quá trình thực hiện hội nhập quốc tế về ngân hàng tài chính Ngân hàng Nhà nước tiếp tục tăng cường quan hệ hợp tác đa phương, song phương nhằm khơi thông các quan hệ ngân hàng và tận dụng các nguồn vốn từ các nước và các tổ chức quốc tế như: tham gia các điều ước quốc tế về ngân hàng, các thỏa thuận ngân hàng trung ương, các diễn đàn khu vực và quốc tế về ngân hàng, các thỏa thuận ngân hàng trung ương, các diễn đàn khu vực và quốc tế về dịch vụ ngân hàng. Cải cách lại hệ thống kế toán cho phù hợp với các chuẩn mực kiểm toán quốc tế. Chú trọng đến việc đầu tư cho hạ tầng cơ sở của các ngân hàng như hệ thống thông tin, mạng máy tính. Kết hợp với sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế để tiếp tục hoàn thiện hệ thống thông tin, kế toán và xử lỹ thông tin kế toán ngân hàng, hệ thống chuyển tiền tự động. Rà soát để xây dựng các môi trường pháp lý và môi trường kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, an toàn cho các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam trong lĩnh vực ngân hàng. Hoàn thiện các quy định về quản lý ngoại hối cho phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế về tài chính - ngân hàng theo hướng xây dựng cơ chế quản lý ngoại hối mở. Trên cơ sở đó, tạo điều kiện phát triển các nghiệp vụ trên thị trường ngoại hối, đặc biệt là các nghiệp vụ phòng chống rủi ro về hối đoái trong cơ cấu tài sản của ngân hàng và bảo vệ lợi ích của khách hàng. 3.3.2 Kiến nghị với Vietcombank 3.3.2.1 Nâng cao trình độ quản lý điều hành cho cán bộ thanh toán quốc tế Thu hút các dự án, chương trình của quốc tế, trong nước, hỗ trợ cho Vietcombank trong viêc đào tạo cán bộ quản lý, nâng cao trình độ quản lý điều hành hoạt động ngân hàng theo tiêu chuẩn quốc tế. Đào tạo nâng cao trình độ nghiệp vụ, thẩm định, đánh giá, phân tích và đánh giá rủi ro cho cán bộ thanh toán quốc tế, quán triệt tư tưởng coi doanh nghiệp đến vay vốn là sự nhờ cậy để từ đó ban phát, bố thí cho doanh nghiệp. Việc tuyển chọn cán bộ cần được tiêu chuẩn hoá và theo xu hướng trẻ hoá. Cần bố trí công việc cho cán bộ theo đúng chuyên môn đào tạo và sở trường, trang bị công nghệ ngân hàng hiện đại nâng cao tính cạnh tranh. 3.3.2.2 Tạo điều kiện cho các chi nhánh phát triển và nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán quốc tế Ban hành, hoàn thiện đồng bộ hoá các văn bản về hoạt động thanh toán quốc tế của các chi nhánh trong hệ thống, tạo điều kiện thuận lợi cho các chi nhánh mở rộng và nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán quốc tế đối với khách hàng cũng như đối với các doanh nghiệp. Tăng cường vai trò tư vấn đối với doanh nghiệp. Tóm lại: Chương II đã giới thiệu về hệ thống ngân hàng Vietcombank nói chung, SGD Vietcombank nói riêng và phân tích thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank. Điều quan trọng hơn qua đó đã nêu lên được những ưu điểm, những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó trong quản trị rủi ro thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank. Với thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán của SGD Vietcombank, em xin được đề xuất các giải pháp và kiến nghị để phần nào đóng góp vào việc nâng cao năng lực quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của SGD Vietcombank.  KẾT LUẬN Sau khi ra nhập tổ chức thương mại thế giới WTO, Việt Nam đang nỗ lực hết mình để hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu. Để đáp ứng cho tiến trình hội nhập này, tất cả các ngành, lĩnh vực trong nền kinh tế đã và đang tập trung phát triển để có thể đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế, trong đó hoạt động thanh toán quốc tế của ngân hàng thương mại đóng vai trò không nhỏ. Hiện nay, môi trường cạnh tranh của các ngân hàng thương mại không chỉ giới hạn trong phạm vi quốc gia. Vấn đề hội nhập vừa tạo ra những cơ hội mà còn mang lại những thách thức cho các ngân hàng thương mại. Quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế là một nhiệm vụ quan trọng trong quản trị, điều hành của các ngân hàng thương mại đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế việt nam ngày càng dấn sâu vào hội nhập quốc tế. Trên cơ sở vận dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu, bám sát mục tiêu, phạm vi và đối tượng nghiên cứu, chuyên đề đã hoàn thành nhiệm vụ sau. Thứ nhất: Khóa luận đã khái quát được những vấn đề cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế của ngân hàng thương mại. Thứ hai: Khóa luận phân tích được thực trạng quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank. Thứ ba: Khóa luận đã đưa ra một số giải pháp nhằm tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế tại SGD Vietcombank và những đề xuất với các bộ ngành, ngân hàng nhà nước, ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, trong việc hạn chế rủi ro và tổn thất trong thanh toán quốc tế. Do hạn chế về không gian và thời gian; việc phân tích, xử lý số liệu thực tế đưa vào chuyên đề còn gặp nhiều khó khăn và khiếm khuyết nhất định. Rất mong được sự đóng góp của thầy, cô, cán bộ phòng thanh toán quốc tế và bạn bè để đề tài được hoàn chỉnh hơn nữa đối với công tác quản trị rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế. Trong thời gian làm chuyên đề được sự giúp đỡ tận tình của PGS.TS. Nguyễn Thị Hường và ban lãnh đạo, cán bộ SGD Vietcombank đã giúp em hoàn thành chuyên đề này. Em xin chân thành cảm ơn. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Sách tham khảo 1.1. PGS.TS Nguyễn Văn Tiến (2004) “Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng”, Nhà xuất bản Thống Kê. 1.2. PGS.TS Nguyễn Thị Hường (2002) “Giáo trình quản trị dự án và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài FDI tập I”, Nhà xuất bản Thống Kê. 1.3. PGS.TS Nguyễn Quang Thu (1998) “Quản trị rủi ro”, Nhà xuất bản Giáo dục. 1.4. TS Nguyễn Thị Phương Liên “Giáo trình tín dụng và thanh toán quốc tế”, Nhà xuất bản Thống Kê. 1.5. PGS.TS Lê Văn Tề (2003), “ Nghiệp vụ ngân hàng thương mại”, Nhà xuất bản Thống Kê. 1.6. Đặng Phong (Chủ biên 2003), “Lịch sử Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam” Nhà xuất bản Chính trị quốc gia. 1.7. Peter SRose (2001), “Quản trị ngân hàng thương mại”, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội. 2. Tài liệu ngân hàng - Báo cáo thanh toán quốc tế giai đoạn từ năm 2005 đến năm 2008. - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh tại SGD Vietcombank giai đoạn từ năm 2005 đến năm 2008. - Phòng tổng hợp thanh toán (2008), “Quy trình thanh toán xuất nhập khẩu theo hình thức tín dụng chứng từ và nhờ thu chứng từ trong hệ thống Ngân hàng ngoại thương Việt Nam” - Công văn số 1995, ngày 8/7/2008 ban hành “Quy chế quản lý, tổ chứ, hoạt động sở giao dịch, chi nhánh Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam”. 3. Báo, tạp chí - Tạp chí Ngân hàng ngoại thương số 182,183 tháng 10/2008. - Tạp chí thị trường tiền tệ số ra ngày 15 tháng 1 năm 2009. - Thời báo ngân hàng các số các năm 2005,2006,2007,2008. - Trần Luyện “Để hạn chế rủi ro trong cho vay của các tổ chức tín dụng” tạp chí Ngân hàng số 2/2007 ngày 20/3/2007. 4. Website - “ Bao thanh toán giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro” ngày 21/1/2007. Website: - “Ngân hàng còn lúng túng khi xử lý rủi ro” Website: - “Chiến lược hội nhập quốc tế và bình luận những nội dung cơ bản về định hướng phát triển các tổ chức tín dụng ở Việt Nam trong kỷ nguyên WTO” ngày 20/3/2007. Website: - “Công nghệ ngân hàng: đáp ứng nhu cầu đổi mới và phát triển” ngày 28/2/2008. Website: - “5 nội dung chủ yếu của cải cách Ngân hàng” Website: NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN