Luận án Nghiên cứu sử dụng một số phụ phế phẩm và xây dựng khẩu phần ăn cho bò sữa dựa trên nguồn thức ăn sẵn có ở một số tỉnh phía nam

õng mang laïi keát quaû toaøn dieän vaø ñöôïc chaáp nhaän taïi nhieàu vuøng noâng thoân ôû Aán Ñoä. Hieän nay, döï aùn RAS/5/035 ñöôïc cô quan nguyeân töû naêng löôïng quoác teá (IAEA) taøi trôï ñang trieån khai vieäc söû duïng baùnh dinh döôõng cho gia suùc nhai laïi ôû caû hai n\mieán Nam Baéc nöôùc ta. Ñoái vôùi ngaønh chaên nuoâi boø söõa, khi giaù caùm hoãn hôïp töông ñoái cao vaø coøn nhieàu hoä noâng daân khoâng ñuû tieàn mua thöùc aên tinh, thì vieäc söû duïng baùnh dinh döôõng theo höôùng thay theá laø moät bieän phaùp quan troïng ñeå ñaûm baûo naêng suaát cuûa ñaøn boø söõa vaø thu ñöôïc hieäu quaû kinh teá cao. Toùm laïi, uû rôm vôùi tyû leä 4% ureâ ñaõ caûi thieän ñöôïc giaù trò dinh döôõng cuûa rôm, ñaëc bieät laø haøm löôïng protein thoâ, giuùp caûi thieän moâi tröôøng daï coû vaø khaû naêng tieâu hoùa thöùc aên ôû daï coû. Töø ñoù, boø söõa ñaõ taêng ñöôïc löôïng rôm tieâu thuï haøng ngaøy, vaø naêng suaát söõa. Baùnh dinh döôõng vôùi khoaûng 40% ræ maät vaø 5% ureâ coù giaù trò dinh döôõng cao vaø coù theå söû duïng nhö moät loaïi thöùc aên boå sung nhaèm caûi thieän moâi tröôøng daï coû, hoaëc nhö laø moät loaïi thöùc aên tinh thay theá moät phaàn caùm hoãn hôïp trong khaåu phaàn cuûa boø söõa. Söû duïng baùnh dinh döôõng ñaõ gia taêng saûn löôïng söõa, tyû leä môõ söõa vaø hieäu quaû kinh teá trong chaên nuoâi boø söõa. 3.3. PHAÀN 3: NGHIEÂN CÖÙU CAÛI TIEÁN KHAÅU PHAÀN AÊN CHO BOØ SÖÕA 115 3.3.1. Keát quaû thí nghieäm 6: Ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa khaåu phaàn coù tyû leä tinh/thoâ khaùc nhau ñeán pH dòch daï coû vaø khaû naêng phaân giaûi thöùc aên. a/ Keát quaû nghieân cöùu pH dòch daï coû pH dòch daï coû cuûa boø söõa khi aên nhöõng khaåu phaàn coù tyû leä tinh/thoâ khaùc nhau ñöôïc trình baøy ôû baûng 3.14 vaø bieåu ñoà 3.4. Baûng 3.14. pH dòch daï coû cuûa boø söõa khi aên khaåu phaàn coù tyû leä tinh/thoâ khaùc nhau Thôøi ñieåm Tyû leä tinh/thoâ trong khaåu phaàn laáy maãu 25/75 40/60 60/40 77/23 1 giôø 3 giôø 6 giôø 9 giôø 12 giôø 18 giôø 24 giôø 6,59 6,75 6,71 6,74 6,35 6,51 6,41 6,45 6,60 6,59 6,44 6,11 6,41 6,33 6,39 6,76 6,44 6,30 6,46 6,27 6,15 6,16 6,19 6,21 5,73 5,47 6,13 5,98 B. quaân 6,58a 6,42b 6,25c 5,98d Soá lieäu trong cuøng haøng coù chöõ caùi khaùc nhau sai khaùc coù yù nghóa vôùi P <0.05 (SEM=0,08) (Nguoàn: Ñoaøn Ñöùc Vuõ vaø ctv. 1999 b) Soá lieäu cho thaáy coù söï sai khaùc ñaùng keå (P<0.05) pH dòch daï coû khi cho boø söõa aên nhöõng khaåu phaàn coù tyû leä thöùc aên tinh khaùc nhau: 25% laø 6.58, 40% laø 6.42, 60% laø 6.25 vaø 77% laø 5.98. pH dòch daï coû coù chieàu höôùng giaûm (toan hôn) khi tyû leä thöùc aên tinh taêng leân trong khaåu phaàn. Khi gia suùc aên 116 nhöõng loaïi thöùc aên tinh vaø nhuyeãn, thôøi gian nhai vaø nhai laïi giaûm, laøm cho löôïng nöôùc boït tieát ra vaø ñi xuoáng daï coû ít, khoâng ñuû trung hoøa caùc axít. Ñoù laø nguyeân nhaân chính laøm cho pH dòch daï coû giaûm. Bieåu ñoà 3.4. pH dòch daï coû khi boø söõa aên nhöõng khaåu phaàn coù tyû leä tinh/thoâ khaùc nhau Nhö vaäy, vieäc söû duïng quùa nhieàu thöùc aên tinh vaø nhuyeãn (vì khoâng ñuû löôïng thöùc aên thoâ) laø moät yeáu toá haïn cheá lôùn trong cheá ñoä dinh döôõng boø söõa ôû khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay. Caàn khaéc phuïc baèng caùch söû duïng hôïp lyù cô caáu tinh/thoâ trong khaåu phaàn, söû duïng nhöõng loaïi thöùc aên thoâ 5.8 5.9 6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 25/75 40/60 60/40 77/23 Tyû leä tinh/thoâ trong khaåu phaàn pH d aï co û 117 chaát löôïng cao nhö coû khoâ, coû uû vaø chia löôïng thöùc aên laøm nhieàu laàn trong ngaøy. b/ Keát quaû nghieân cöùu veà khaû naêng phaân giaûi vaät chaát khoâ vaø xô thoâ Keát quaû thí nghieäm ñöôïc trình baøy trong baûng 3.15. Baûng 3.15. Tyû leä tieâu hoùa vaät chaát khoâ vaø xô thoâ moät soá loïai thöùc aên khi KP coù tyû leä tinh/thoâ khaùc nhau Thöùc Chæ Tyû leä tinh/thoâ trong khaåu phaàn aên tieâu 25/75 40/60 60/40 77/23 Coû Voi VCK Xô thoâ 56,48 40,11 55,64 40,23 50,38 35,48 43,64 30,45 Rôm Khoâng uû VCK Xô thoâ 45,11 38,10 38,32 35,99 36,45 31,22 35,44 32,44 Heøm bia VCK Xô thoâ 65,59 52,10 67,70 48,03 52,46 43,22 57,22 41,54 Xaùc ñaäu VCK Xô thoâ 83,19 80,07 69,23 63,85 60,12 56,14 59,22 51,79 Xaùc mì VCK Xô thoâ 77,40 64,79 66,59 49,04 60,13 35,64 59,11 37,61 Bình quaân VCK Xô thoâ 67,82a 58,77a 60,46a 49,23b 51,91b 40,34c 52,75b 40,85c Soá lieäu trong cuøng haøng coù chöõ caùi khaùc nhau sai khaùc coù yù nghóa vôùi P <0.05 (Nguoàn: Ñoaøn Ñöùc Vuõ vaø ctv. 1999 b) Soá lieäu cho thaáy tyû leä tieâu hoùa vaät chaát khoâ giaûm daàn khi taêng tyû leä tinh/thoâ trong khaåu phaàn: töø 67,82 xuoáng 60,46, 51,91, 52,75. Khi 118 taêng tyû leä thöùc aên tinh töø 25% leâ 40%, 60% vaø 77% töông öùng. Tuy nhieân, khaåu phaàn coù tyû leä 25% thöùc aên tinh (khaåu phaàn A) so vôùi 40% (khaåu phaàn B), vaø 60% (khaåu phaàn C) so vôùi 77% (khaåu phaàn D) khaùc nhau khoâng coù yù nghóa thoáng keâ (P>0.05). Nhöng khi so saùnh giöõa hai khaåu phaàn A, B vôùi hai khaåu phaàn C, D thì söï khaùc nhau coù yù nghóa (P<0.05). Nhö vaäy, tyû leä thöùc aên tinh trong khaåu phaàn ôû möùc döôùi 40% seõ ñaûm baûo khaû naêng tieâu hoùa thöùc aên toát hôn so vôùi nhöõng khaåu phaàn coù tyû leä thöùc aên tinh cao hôn 40%. Nhöõng khaåu phaàn coù tyû leä tinh/thoâ khaùc nhau cuõng aûnh höôûng ñeán tyû leä tieâu hoùa xô thoâ. Söû duïng nhieàu thöùc aên tinh vaø nhuyeãn seõ giaûm khaû naêng tieâu hoùa xô: Tyû leä tieâu hoùa xô thoâ laø 58,77%, 49,23%, 40,34% vaø 40,85% ôû khaåu phaàn coù tyû leä thöùc aên tinh 25, 40, 60 vaø 77% töông öùng. Wattiaux (1987) [91] thoâng baùo raèng, khi tyû leä thöùc aên thoâ thaáp hôn 60% thì pH dòch daï coû tuït xuoáng döôùi 6 vaø neáu keùo daøi trong moät thôøi gian nhaát ñònh seõ sinh ra hoäi chöùng acidosis vaø khoâng theå tieâu hoùa xô. Preston vaø Leng (1987) [77] cuõng nhaän xeùt raèng, cho aên quaù nhieàu thöùc aên tinh seõ laøm giaûm pH dòch daï coû, giaûm sinh tröôûng heä vi sinh vaät, töø ñoù giaûm khaû naêng tieâu hoùa thöùc aên trong daï coû. pH dòch daï coû thaáp vaø khoâng oån ñònh coøn do phöông phaùp cho aên. Neáu cho aên thöùc aên thoâ rieâng bieät vôùi thöùc aên tinh thì pH dòch daï coû bieán ñoäng raát 119 lôùn, ñaëc bieät trong khaåu phaàn nhieàu thöùc aên tinh (Wattiaux, 1987) [91]. Trong ñieàu kieän chaên nuoâi boø söõa ôû khu vöïc TP Hoà Chí Minh, noâng daân thöôøng troän caùm hoãn hôïp, heøm bia, xaùc ñaäu, xaùc myø vaøo nöôùc (vôùi moät khoái löôïng lôùn) ñeå cho boø aên. Theo caùch hieåu cuûa noâng daân, neáu boø uoáng ñöôïc nhieàu nöôùc thì seõ cho söõa nhieàu. Vì theá, hoï ñaõ coá gaéng eùp cho boø uoáng nöôùc raát nhieàu. Ñieàu naøy ñaõ laøm cho pH daï coû thaáp, daãn ñeán khaû naêng tieâu hoùa keùm, ñaëc bieät laø tieâu hoùa caùc loïai thöùc aên thoâ. 3.3.2. Thí nghieäm 7: Baûng phoái hôïp thöùc aên ñeå xaây döïng khaåu phaàn cho boø söõa döïa treân nguoàn thöùc aên saün coù Boø söõa aên ñuùng tieâu chuaån trong moät khaåu phaàn aên hôïp lyù, caân baèng dinh döôõng seõ cho naêng suaát söõa toái ña, sinh saûn toát, khai thaùc laâu beàn vaø chi phí thöùc aên thaáp. Boø söõa aên dö thöøa dinh döôõng so vôùi nhu caàu khoâng nhöõng khoâng laøm taêng löôïng söõa, maø chi phí thöùc aên laïi cao hôn vaø gaây neân beänh taät. Boø söõa aên thieáu dinh döôõng so vôùi nhu caàu seõ khoâng saûn xuaát söõa heát tieàm naêng voán coù, maø cô theå gaày yeáu choùng suy kieät daãn ñeán phaûi loaïi thaûi sôùm. Moät khaåu phaàn aên hôïp lyù cho boø söõa coøn coù taùc duïng khai thaùc trieät ñeå vaø hieäu quûa nguoàn thöùc aên saün coù, ñaëc bieät laø caùc loaïi phuï pheá phaåm taïi ñòa phöông. Vôùi quy moâ, phöông thöùc chaên nuoâi vaø trình ñoä cuûa ngöôøi noâng daân 120 nhö hieän nay, laøm theá naøo ñeå moät boø söõa aên ñuùng tieâu chuaån. Vieäc xaây döïng khaåu phaàn aên cho boø söõa theo ñuùng tieâu chuaån, duø thöïc hieän baèng maùy tính tay hoaëc baèng maùy vi tính cuõng laø coâng vieäc khoù khaên, keå caû ñoái vôùi nhöõng caùn boä kyõ thuaät. Phöông phaùp naøo thaät söï ñôn giaûn nhöng töông ñoái chính xaùc ñeå giuùp noâng daân vaø caùn boä kyõ thuaät deã daøng xaây döïng cho boø söõa moät khaåu phaàn aên hôïp lyù. Qua quùa trình xaây döïng caùc khaåu phaàn caân ñoái dinh döôõng, qua tình hình söû duïng phuï pheá phaåm trong khaåu phaàn aên cuûa boø söõa khu vöïc TP. Hoà Chí Minh vaø treân cô sôû nhöõng keát quûa nghieân cöùu ñaõ tieán haønh, chuùng toâi ñaõ xaây döïng baûng phoái hôïp thöùc aên döïa treân ba möùc coû xanh khaùc nhau. Keát quûa ñöôïc trình baøy trong baûng 3.16. Baûng 3.16. Baûng phoái hôïp thöùc aên ñeå xaây döïng khaåu phaàn cho boø söõa Thöùc aên Ñôn vò KP nhieàu coû KP coû trung bình KP ít coû Khoâng söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng Coû xanh Kg 30 20 10 Rôm khoâ Kg 2 4 6 Heøm bia Kg - 6 9 Caùm HH-1 * - 0,5 0,5 Caùm HH-2 * 0,6 - - Coù söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng Coû xanh Kg 30 20 10 Rôm uû ureâ Kg 2 4 6 Heøm bia Kg - 6 9 Baùnh dinh döôõng Kg 1,5 1,5 1,5 Caùm HH-1 ** 0,5 0,5 0,5 121 (*: Tính cho 1 lít söõa töø lít thöù 6 trôû ñi; **: Tính cho 1 lít söõa tính töø lít thöù 9 trôû ñi; Caùm hoãn hôïp – 1 coù 14% protein vaø 2400 Kcal, Caùm hoãn hôïp – 2 coù 16% protein vaø 2400 Kcal) ƒ Khaåu phaàn tính cho boø söõa coù troïng löôïng 450 kg, neáu cao hôn hoaëc thaáp hôn thì theâm vaøo hoaëc bôùt ñi 1 kg rôm khoâ hoaëc rôm uû cho 50 kg troïng löôïng cheânh leäch. ƒ Neáu söû duïng xaùc ñaäu vaø xaùc myø thì cöù 3 kg xaùc myø + 3,5 kg xaùc ñaäu thay ñöôïc cho 1 kg caùm hoãn hôïp. Soá löôïng thay theá khoâng quaù 1/3 soá löôïng caùm hoãn hôïp. Vieäc xaây döïng khaåu phaàn cho boø söõa theo phöông phaùp naøy raát ñôn giaûn, phuø hôïp vôùi trình ñoä cuûa ngöôøi noâng daân, nhöõng khaåu phaàn thích hôïp vôùi ñieàu kieän nguoàn thöùc aên hieän nay vaø ñaùp öùng töông ñoái ñuùng nhu caàu dinh döôõng cuûa boø söõa. Ñeå ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa nhöõng khaåu phaàn caûi tieán ñöôïc xaây döïng theo phöông phaùp naøy ñoái vôùi saûn xuaát, chuùng toâi ñaõ tieán haønh thí nghieäm 8. 3.3.3. Keát quaû thí nghieäm 8: Thöû nghieäm nhöõng khaåu phaàn caûi tieán treân ñaøn boø söõa trong chaên nuoâi noâng hoä a/ Thí nghieäm 8.1: Khaåu phaàn caûi tieán khoâng söû duïng rôm uû ureâ vaø BDD Keát quaû thí nghieäm ñöôïc trình baøy trong baûng 3.17. Khi so saùnh giaù trò dinh döôõng khaåu phaàn vôùi nhu caàu dinh döôõng cuûa boø söõa, chuùng toâi nhaän 122 thaáy raèng caû hai chæ tieâu ME vaø DP ôû khaåu phaàn ñoái chöùng (khaåu phaàn maát caân ñoái) cuûa nhoùm boø coù naêng suaát söõa döôùi 15 kg ñeàu cao hôn so vôùi nhu caàu (ME: 27,3 Mcal so vôùi 25,4; DP: 1191 g so vôùi 812 g). Sau khi khaåu phaàn ñöôïc caûi tieán, giaù trò dinh döôõng khaåu phaàn so vôùi nhu caàu cheânh leäch nhau khoâng ñaùng keå (nghóa laø khaåu phaàn ñaùp öùng ñuùng nhu caàu), nhöng giaù thaønh khaåu phaàn ñaõ giaûm moät caùch ñaùng keå: töø 17.200 ñ xuoáng coøn 13.500 ñ. Chuùng toâi caûi tieán khaåu phaàn baèng caùch taêng löôïng rôm khoâ, giaûm löôïng heøm bia vaø caùm hoãn hôïp. Keát quaû cho thaáy, maëc duø giaûm dinh döôõng khaåu phaàn nhöng naêng suaát söõa cuûa boø vaãn gia taêng 0,5 kg/con/ngaøy töông ñöông 4%. Nhôø giaù thaønh khaåu phaàn giaûm vaø taêng naêng suaát söõa neân hieäu quaû kinh teá ñaõ gia taêng moät caùch ñaùng keå: taêng 5.200 ñ/con/ngaøy so vôùi loâ ñoái chöùng. Baûng 3.17. Keát quaû thöû nghieäm khaåu phaàn caûi tieán khoâng söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng Chæ tieâu theo doõi Ñôn Nhoùm boø <15 l/c/ng Nhoùm boø ≥15 l/c/ng vò ÑC TN ÑC TN Soá boø thí nghieäm Con 38 28 Soá löôïng TAÊ: Coû Kg 16,3 16,6 17,8 19,4 Rôm Kg 2,3 5,7 3,0 5,1 Heøm bia Kg 9,3 3,8 6,5 3,9 Xaùc ñaäu Kg 0,6 0,3 0,9 0,8 Xaùc mì Kg 2,5 2,7 0,6 1,8 Caùm hoãn hôïp Kg 5,3 3,7 5,9 6,6 Gía trò DD: ME Mcal 27,3 25,3 27,4 32,3 DP Gam 1191 826 1127 1138 123 Nhu caàu DD: ME Mcal - 25,4 - 32,7 DP Gam - 812 - 1096 Gía tieàn khaåu phaàn 1000ñ 17,2 13,5 17,0 19,2 Naêng suaát söõa Kg/c/n 12,2 12,7* 17,3 18,4** Cheânh leäch NSS Kg/c/n - + 0,5 - + 1,1 Tyû leä môõ söõa % 3,3 3,3 3,2 3,2 Ch.leäch lôïi nhuaän 1000ñ - + 5,2 - + 1,5 Troïng löôïng boø Kg 409 413 422 437 Sai khaùc so vôùi ñoái chöùng: * P <0,05; ** P < 0,01 (Nguoàn: Ñoaøn Ñöùc Vuõ vaø ctv. 1997) Ñoái vôùi nhoùm boø coù naêng suaát söõa treân 15 kg, chæ tieâu ME thaáp hôn so vôùi nhu caàu (27,4 Mcal so vôùi 32,7 Mcal) nhöng protein laïi ñaùp öùng ñuû. Ñeå taêng naêng löôïng nhöng vaãn giöõ nguyeân protein, chuùng toâi ñaõ taêng soá löôïng rôm vaø caùm hoãn hôïp, giaûm soá löôïng heøm bia. Giaù thaønh khaåu phaàn ñaõ taêng töø 17.000 ñ leân 19.200 ñ. Khi khaåu phaàn ñaùp öùng ñuû nhu caàu dinh döôõng cho boø söõa, naêng suaát söõa ñaõ gia taêng coù yù nghóa (P<0,01): töø 17,3 kg leân 18,4 kg, töông ñöông 6,4%. Vì theá, maëc duø giaù thaønh khaåu phaàn taêng nhöng nhôø naêng suaát söõa taêng ñaùng keå neân hieäu quaû kinh teá ñaõ taêng 1.500 ñ/con/ngaøy so vôùi loâ ñoái chöùng. Tyû leä môõ söõa vaø troïng löôïng cuûa caû hai nhoùm boø khoâng coù söï sai khaùc veà maët thoáng keâ (P > 0,05). b/ Thí nghieäm 8.2: Khaåu phaàn caûi tieán coù söû duïng rôm uû ureâ vaø BDD • Thí nghieäm 8.2.1: Khaåu phaàn caûi tieán söû duïng keát hôïp rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng 124 Keát quaû söï thay ñoåi giaù trò dinh döôõng khaåu phaàn vaø caùc chæ tieâu cuûa boø söõa ñöôïc trình baøy trong baûng 3.18. Soá lieäu cho thaáy, khaåu phaàn ñoái chöùng dö thöøa naêng löôïng vaø protein ñoái vôùi nhoùm boø coù naêng suaát söõa döôùi 15 kg, thieáu naêng löôïng nhöng dö thöøa protein ñoái vôùi nhoùm boø coù naêng suaát söõa treân 15 kg. Khaåu phaàn ñöôïc caûi tieán baèng caùch söû duïng baùnh dinh döôõng vaø rôm uû ureâ ñeå giaûm caùm hoãn hôïp: töø 3,6 kg xuoáng coøn 2,2 kg ôû nhoùm boø döôùi 15 kg/ngaøy vaø töø 5,3 kg xuoáng coøn 4,2 kg ñoái vôùi nhoùm boø treân 15 kg/ngaøy; giaûm soá löôïng heøm bia töø 7,2 kg xuoáng 4,2 kg ñoái vôùi nhoùm boø ñöôùi 15kg/ngaøy. Giaù thaønh khaåu phaàn ñaõ giaûm ñaùng keå ñoái vôùi nhoùm boø döôùi 15kg/ngaøy (töø 17.200 ñ xuoáng coøn 15.700 ñ) nhöng giöõ nguyeân ñoái vôùi nhoùm boø treân 15 kg/ngaøy. Baûng 3.18. Keát quaû thöû nghieäm khaåu phaàn caûi tieán coù söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng Chæ tieâu theo Ñôn Nhoùm boø <15 kg Nhoùm boø≥ 15 kg doõi vò ÑC TN ÑC TN Soá boø TN Con 10 10 Soá löôïng TAÊ : Coû Kg 23,4 22,5 21,3 20,3 Rôm Kg 3,8 - 2,6 - Rôm uû ureâ Kg - 5,6 - 5,2 Heøm bia Kg 7,2 4,2 5,6 3,1 Daây ñaäu phoäng Kg 2,1 1,7 2,1 2,5 Baùnh DD Kg - 1,9 - 1,8 Caùm hoãn hôïp Kg 3,6 2,2 5,3 4,2 125 Giaù trò DD : ME Mcal 29,6 27,6 30,4 31,9 DP gam 1137 1105 1165 1243 Nhu caàu DD: ME Mcal - 27,1 - 31.3 DP Gam - 837 - 1037 Gía tieàn KP 1000ñ 17,2 15,7 20,9 20,6 Naêng suaát söõa Kg/c/ng 11,9 13,2** 15,8 17,2** Cheânh leächNSS Kg/c/ng - 1,3 - 1,4 Tyû leä môõ söõa % 3,2 3,3* 3,1 3,3* Cheânh leäch LN 1000ñ - 5,6 - 4,8 Troïng löôïng boø Kg 426 426 458 471 Sai khaùc so vôùi ñoái chöùng: * P <0,05 ** P<0,01 (Nguoàn: Ñoaøn Ñöùc Vuõ vaø ctv. 1997) Naêng suaát söõa cuûa caû hai nhoùm boø ñaõ gia taêng: taêng 1,3 kg (töông ñöông 11% ) ñoái vôùi nhoùm boø döôùi 15 kg vaø taêng 1,4 kg (töông ñöông 9%) ñoái vôùi nhoùm boø treân 15 kg. Tyû leä môõ söõa cuõng ñaõ gia taêng ñöôïc töø 0,1 ñeán 0,2 ñôn vò. • Thí nghieäm 8.2.2: Khaåu phaàn caûi tieán söû duïng rieâng leû hoaëc rôm uû ureâ hoaëc baùnh dinh döôõng - Ñoái vôùi chæ tieâu saûn xuaát: Khaåu phaàn caûi tieán caân baèng dinh döôõng cho boø trong giai ñoaïn vaét söõa vaø moät soá chæ tieâu saûn xuaát cuûa boø söõa ñöôïc trình baøy ôû baûng 3.19. Giaù trò dinh döôõng cuûa khaåu phaàn ñoái chöùng laø 32,1 Mcal naêng löôïng trao ñoåi vaø 1169 g protein tieâu hoùa, trong khi ñoù, nhu caàu cuûa 126 boø söõa chæ caàn 27 Mcal ME vaø 822 g DP. Nhö vaäy, giaûm löôïng thöùc aên ñeå caân ñoái laïi khaåu phaàn laø ñieàu caàn thieát. Baèng vieäc söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng, chuùng toâi ñaõ giaûm ñöôïc soá löôïng heøm bia ñaùng keå ñoái vôùi caû hai loâ thí nghieäm vaø giaûm caùm hoãn hôïp ñoái vôùi loâ thí nghieäm söû duïng baùnh dinh döôõng. Nhôø ñoù, giaù thaønh khaåu phaàn ñaõ giaûm töø 20.300 ñ ôû loâ ñoái chöùng xuoáng coøn 16.420 ñ ôû loâ söû duïng baùnh dinh döôõng vaø 18.630 ñ ôû loâ söû duïng rôm uû ureâ, töông öùng. Baûng 3.19. Khaåu phaàn caûi tieán cho boø vaét söõa coù söû duïng baùnh dinh döôõng hoaëc rôm uû ureâ Chæ tieâu Ñôn vò tính Loâ ñoái chöùng Loâ baùnh DD Loâ rôm uû ureâ Soá boø thí nghieäm Con 20 20 20 Khaåu phaàn thöùc aên • Coû xanh Kg 25,2 23,5 26,3 • Rôm khoâ Kg 4,3 5,9 - • Rôm uû ureâ Kg - - 8,8 • Heøm bia Kg 11,6 4,3 3,3 • Xaùc ñaäu Kg 2,1 2,2 2,1 • Baùnh DD Kg - 1,5 - • Caùm hoãn hôïp Kg 4,2 2,5 3,9 Giaù tieàn KP (x 1000) VND 20,03 16,42 18,63 Giaù trò DD KP • ME Mcal 32,1 28,8 28,3 • DP gram 1169 904 974 Nhu caàu DD boø söõa 127 • ME Mcal 27,0 28,9 28,7 • DP gram 822 892 883 Naêng suaát söõa Kg/c/ng 12,6±2,2a 14,1±2,5b 13,9±2,0b % môõ söõa % 3,21±0,12a 3,32±0,22b 3,36±0,25b Lôïi nhuaän Con/ng 20,29 28,70 25,85 Troïng löôïng boø Kg 434±76 462±85 451±93 Ñieåm theå traïng 1-5 3,3±0,70 3,3±0,60 3,5±0,75 Soá lieäu trong cuøng haøng coù chöõ caùi khaùc nhau sai khaùc coù nghóa vôùi P<0,05 (Nguoàn: Ñoaøn Ñöùc Vuõ vaø ctv. 1999 a) Maëc duø giaûm soá löôïng thöùc aên nhöng do khaåu phaàn ñöôïc caân baèng dinh döôõng vaø coù söû duïng hai loaïi thöùc aên laø baùnh dinh döôõng vaø rôm uû ureâ neân naêng suaát söõa cuûa boø ñaõ gia taêng: taêng 1,5 kg (11,9%) ôû loâ baùnh dinh döôõng vaø 1,3 kg (10,3%) ôû loâ rôm uû ureâ so vôùi loâ ñoái chöùng. So saùnh hai loâ baùnh DD vaø rôm uû ureâ khoâng thaáy söï sai khaùc coù yù nghóa thoáng keâ ñoái vôùi chæ tieâu naêng suaát söõa. Tyû leä môõ söõa cuõng ñaõ ñöôïc caûi thieän: töø 3,21% ôû loâ ñoái chöùng taêng leân 3,32 vaø 3,36% ôû loâ baùnh dinh döôõng vaø rôm uû ureâ, töông öùng. Troïng löôïng boø vaø ñieåm theå traïng khoâng thaáy coù söï sai khaùc thoáng keâ. Do naêng suaát söõa gia taêng, giaù thaønh khaåu phaàn giaûm neân hieäu quaû kinh teá ñaõ taêng roõ reät: töø 20.290 ñoàng ôû loâ ñoái chöùng taêng leân 28.700 ñ vaø 25.850 ñ/con/ngaøy ôû loâ baùnh dinh döôõng vaø rôm uû ureâ, töông öùng. - Ñoái vôùi moät soá chæ tieâu sinh saûn: 128 Khaåu phaàn caûi tieán cho boø caïn söõa mang thai vaø aûnh höôûng cuûa söï caân ñoái khaåu phaàn ôû giai ñoaïn naøy ñeán moät soá chæ tieâu sinh saûn (ôû chu kyø sau) ñöôïc trình baøy ôû baûng 3.20. Soá lieäu cho thaáy, nhu caàu dinh döôõng cuûa boø söõa trong thôøi gian caïn söõa mang thai laø 15,2 Mcal ME vaø 802 g CP. Nhöng trong thöïc teá (ôû loâ ñoái chöùng) noâng daân cho boø aên dö thöøa caû hai chæ tieâu naêng löôïng vaø protein, ñaëc bieät laø chæ tieâu naêng löôïng. Baûng 3.20. Khaåu phaàn caûi tieán cho boø caïn söõa mang thai coù söû duïng baùnh dinh döôõng hoaëc rôm uû ureâ Chæ tieâu Ñôn vò tính Loâ ñoái chöùng Loâ baùnh DD Loâ rôm uû ureâ Soá boø thí nghieäm Con 20 20 20 Khaåu phaàn thöùc aên • Coû xanh Kg 17,5 16,0 19,4 • Rôm khoâ Kg 5,6 3,6 - • Rôm uû ureâ Kg - - 5,2 • Heøm bia Kg 4,5 1,9 1,8 • Xaùc ñaäu Kg 1,2 1,2 0,8 • Baùnh DD Kg - 1,0 - • Caùm hoãn hôïp Kg 1,2 0,5 1,2 Giaù tieàn KP (x 1000) VND 9,13 7,39 8,46 Giaù trò DD khaåu phaàn • ME Mcal 19,5 15,6 15,8 • CP gram 1066 854 950 Nhu caàu DD boø söõa 129 • ME Mcal 15,2 15,2 15,2 • CP Gram 802 802 802 KCTKÑ ñeán hoaït ñoäng cuûa buoàng tröùng KCTKÑ ñeán GT laàn 1 KCTKÑ ñeán thuï thai KC hai löùa ñeû Tyû leä thuï thai ngaøy ngaøy ngaøy thaùng % 112a ± 5,6 135a ± 8,1 152a ± 11,4 14,4a ± 0,4 60a 94b ± 4,2 110b ± 5,8 121b ± 11,0 13,4b ± 0,4 70b 91b ± 8,1 114b ± 6,3 122b ± 9,4 13,6b ± 0,3 65b KCTKÑ: Khoaûng caùch töø khi ñeû Soá lieäu trong cuøng haøng coù chöõ caùi khaùc nhau sai khaùc coù nghóa vôùi P<0,05 (Nguoàn: Ñoaøn Ñöùc Vuõ vaø ctv. 1999 a) Caân baèng dinh döôõng vaø söû duïng rôm uû ureâ, baùnh dinh döôõng trong khaåu phaàn ñaõ chöùng minh ñöôïc taùc duïng cuûa nuoâi döôõng ñoái vôùi vieäc caûi thieän khaû naêng sinh saûn cho ñaøn boø söõa trong ñieàu kieän khaåu phaàn thöùc aên nhö hieän nay. Keát quaû thí nghieäm cho thaáy, khoaûng caùch töø khi ñeû ñeán hoïat ñoäng laïi cuûa buoàng tröùng (xaùc ñònh baèng kyõ thuaät RIA) ñaõ giaûm töø 112 ngaøy xuoáng coøn 94 ngaøy ôû loâ rôm uû ureâ vaø 91 ngaøy ôû loâ baùnh dinh döôõng. Khoûang caùch töø khi ñeû ñeán phoái gioáng laàn ñaàu vaø ñeán thuï thai cuõng ñaõ giaûm ñaùng keå, töø ñoù laøm cho khoaûng caùch hai löùa ñeû ñaõ ruùt ngaén ñöôïc khoaûng 1 thaùng. Söï caûi thieän moät soá chæ tieâu sinh saûn cuûa gia suùc khi khaåu phaàn coù söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng laø do cheá ñoä dinh döôõng ñöôïc caûi thieän, töø ñoù taùc ñoäng toát ñeán caùc hoaït ñoäng sinh saûn (Lotthammer, 1991) [52]. Tröôùc ñaây, nhöõng thí nghieäm xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa khaåu phaàn ñeán khaû naêng sinh saûn cuûa boø söõa chöa ñöôïc tieán haønh nhieàu. Tuy nhieân, gaàn ñaây moät soá taùc giaû 130 thoâng baùo raèng baùnh dinh döôõng coù taùc duïng caûi thieän ñöôïc khaû naêng sinh saûn cuûa boø söõa. Latief Toleng vaø ctv. (1998) [48] nhaän thaáy raèng khoaûng caùch töø khi ñeû ñeán khi phoái gioáng laàn ñaàu ñaõ giaûm töø 159,8 ngaøy ôû loâ ñoái chöùng xuoáng coøn 127,6 ngaøy ôû loâ thí nghieäm. Heä soá phoái gioáng ñaäu thai giaûm töø 1,7 xuoáng coøn 1,2 vaø tyû leä ñaäu thai taêng töø 69,2% leân 75%. Samad Khan (1998) [83] nhaän xeùt sô boä raèng boå sung baùnh dinh döôõng ñaõ giaûm ñöôïc khoaûng caùch hai löùa ñeû ôû boø söõa. Toùm laïi, khaåu phaàn ñöôïc caûi tieán ñeå caân baèng dinh döôõng, keå caû khoâng söû duïng hoaëc coù söû duïng baùnh dinh döôõng vaø rôm uû ureâ ñaõ coù aûnh höôûng roõ reät ñeán khaû naêng saûn xuaát, sinh saûn vaø hieäu quaû kinh teá chaên nuoâi. Ñaït ñöôïc söï caûi thieän naøy laø do: ¾ Khaåu phaàn caân ñoái naêng löôïng/protein vaø taêng tyû leä tinh/thoâ laøm cho söï hoaït ñoäng cuûa heä vi sinh vaät coù hieäu quaû hôn, töø ñoù taêng khaû naêng tieâu hoùa thöùc aên vaø chuyeån hoùa nhöõng saûn phaåm cuûa quaù trình leân men trong daï coû. ¾ Söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng ñaõ caûi thieän ñöôïc moâi tröôøng daï coû, taêng khaû naêng tieâu hoaù thöùc aên vaø taêng söùc saûn xuaát cuûa boø söõa (nhö ñaõ trình baøy trong nhöõng keát quaû thí nghieäm 4). ¾ Khaåu phaàn caûi tieán ñaõ giaûm ñaùng keå giaù thaønh khaåu phaàn do giaûm ñöôïc löôïng caùm hoãn hôïp vaø heøm bia. Hai loaïi thöùc aên naøy thöôøng ñaét vaø ngöôøi noâng daân phuï thuoäc nhieàu vaøo caùc cô sôû cung caáp. 131 Buøi Vaên Chính vaø Leâ Troïng Laïp (1996) [5] ñaõ böôùc ñaàu nghieân cöùu caûi tieán khaåu phaàn aên cho boø söõa ôû khu vöïc phía Baéc. Keát quaû cho thaáy raèng khi khaåu phaàn boø söõa ñöôïc caân ñoái laïi dinh döôõng thì naêng suaát söõa oån ñònh hôn vaø taêng tyû leä chaát beùo trong söõa. ÔÛ khu vöïc phía Nam chöa coù nhöõng nghieân cöùu treân lónh vöïc caûi tieán khaåu phaàn aên cho boø söõa. Chöông 4: KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ 4.1. Keát luaän: 1/ Thaønh phaàn hoùa hoïc vaø giaù trò dinh döôõng cuûa moät soá phuï pheá phaåm chính trong khaåu phaàn aên cuûa boø söõa: Giaù trò dinh döôõng cuûa rôm luùa thaáp, ñaëc bieät laø 2 chæ tieâu xô thoâ vaø protein thoâ: xô thoâ trung bình laø 32,6%/VCK, protein thoâ chæ coù 4,6%/VCK. Thaønh phaàn caáu truùc teá baøo NDF vaø ADF cao: 67,3 vaø 40,1% töông öùng laøm cho khaû naêng aên vaøo bò haïn cheá vaø khaû naêng tieâu hoùa khoâng cao (phaân giaûi VCK chæ ñaït 38,3% vaø VCHC chæ ñaït 39,5%). Heøm bia vaø xaùc ñaäucoù haøm löôïng protein cao: 31,7% trong heøm bia vaø 23,4% trong xaùc ñaäu. Xaùc myø coù daãn xuaát khoâng ñaïm cao (81,6%) ñöôïc xem laø loaïi thöùc aên cung caáp naêng löôïng. Khaû naêng phaân giaûi vaät chaát höõu cô cuûa heøm bia, xaùc ñaäu vaø xaùc mì cao, ñaït töø 60 – 70% 2/ Ñaëc ñieåm dinh döôõng khaåu phaàn aên cuûa boø söõa: Do ñaëc ñieåm veà giaù trò dinh döôõng cuûa phuï pheá phaåm vaø khaû naêng xaây döïng moät khaåu phaàn thöùc 132 aên hôïp lyù cho boø söõa cuûa ngöôøi noâng daân coøn haïn cheá laøm cho khaåu phaàn aên cuûa boø söõa thöôøng maát caân ñoái dinh döôõng so vôùi nhu caàu, ñaëc bieät laø hai yeáu toá naêng löôïng vaø protein. ÔÛ khaåu phaàn cuûa nhoùm boø coù naêng suaát söõa döôùi 15 kg, naêng löôïng ñaùp öùng ñuû (107%) nhöng dö thöøa protein raát nhieàu (147%) so vôùi nhu caàu. ÔÛ khaåu phaàn cuûa nhoùm boø coù naêng suaát söõa treân 15 kg, protein ñaùp öùng ñuû (103%) nhöng laïi thieáu naêng löôïng (chæ ñaït 83%). 3/ Hieäu quûa söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng trong khaåu phaàn aên cuûa boø söõa: Tyû leä 4% ureâ laø möùc ñoä thích hôïp ñeå xöû lyù rôm luùa. UÛ rôm vôùi 4% ureâ ñaõ laøm taêng giaù trò dinh döôõng cuûa rôm: protein thoâ taêng töø 4,3% leân 8,6%; phaân giaûi vaät chaát khoâ taêng töø 37,9% leân 49,4%. Baùnh dinh döôõng vôùi 40% ræ maät vaø 5% ureâ coù haøm löôïng protein thoâ laø 16%, naêng löôïng trao ñoåi laø 2350 Kcal laø hoãn hôïp phuï pheá phaåm coù giaù trò dinh döôõng cao. Söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng trong khaåu phaàn boø söõa ñaõ caûi thieän ñöôïc hai chæ tieâu pH vaø NH3 dòch daï coû thích hôïp hôn cho söï hoaït ñoäng cuûa heä vi sinh vaät, töø ñoù taêng khaû naêng phaân giaûi thöùc aên. Khaåu phaàn coù söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng ñaõ gia taêng ñaùng keå naêng suaát söõa (taêng khoaûng 10- 12%), caûi thieän moät soá chæ tieâu sinh saûn (ruùt ngaén khoaûng caùch hai löùa ñeû xuoáng 1 thaùng), taêng tyû leä môõ söõa vaø hieäu quaû kinh teá. 4/ Phöông phaùp ñôn giaûn ñeå xaây döïng khaåu phaàn caân ñoái dinh döôõng cho boø söõa: Baûng phoái hôïp thöùc aên ñeå xaây döïng khaåu phaàn döïa treân 3 möùc coû xanh khaùc nhau coù theå aùp duïng moät caùch deã daøng trong ñieàu kieän chaên nuoâi 133 noâng hoä vaø trình ñoä cuûa noâng daân hieän nay. Vôùi phöông phaùp naøy, caùc loaïi phuï pheá phaåm, ñaëc bieät laø rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng ñöôïc söû duïng coù hieäu quûa vaøo thöïc tieãn saûn xuaát. 5/ Hieäu quûa söû duïng nhöõng khaåu phaàn caûi tieán: Khaåu phaàn caûi tieán ñaõ gia taêng ñaùng keå naêng suaát söõa, môõ söõa vaø hieäu quaû kinh teá, ñaëc bieät ñoái vôùi nhöõng khaåu phaàn coù söû duïng rôm uû ureâ vaø baùnh dinh döôõng (taêng 4.800 ñeán 5.600 ñoàng/con/ngaøy). 4.2. Ñeà nghò: - Caàn xöû lyù rôm luùa baèng bieän phaùp uû vôùi ureâ 4% vaø söû duïng baùnh dinh döôõng trong chaên nuoâi boø söõa. - Aùp duïng baûng phoái hôïp thöùc aên ñeå caân ñoái laïi khaåu phaàn hieän nay cho ñaøn boø söõa. - Ñeà nghò cho pheùp öùng duïng keát quaû nghieân cöùu vaø nhöõng khuyeán caùo cuûa ñeà taøi vaøo saûn xuaát, nghieân cöùu vaø giaûng daïy ñeå phaùt trieån ngaønh chaên nuoâi boø söõa beàn vöõng vaø coù hieäu quaû. 134 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO I. TAØI LIEÄU TIEÁNG VIEÄT 1. Buøi Xuaân An, Söû duïng hôïp lyù daây ñaäu phoäng laøm thöùc aên cho gia suùc nhai laïi treân vuøng mieàn Ñoâng Nam Boä. Luaän aùn Tieán syõ, TP HCM, 1998 2. Ñinh Vaên Caûi, Xaây döïng tieâu chuaån khaåu phaàn aên cho boø lai F1, F2 höôùng söõa. Baùo caùo khoa hoïc taïi Vieän Khoa hoïc Noâng nghieäp mieàn Nam, TP Hoà Chí Minh, 1994. 3. Ñinh Vaên Caûi, Nghieân cöùu söû duïng haït boâng vaûi vaø khoâ daàu nhaân haït boâng vaûi trong thöùc aên hoãn hôïp gaø thòt vaø boø söõa. Baùo caùo khoa hoïc Boä NN&PTNT 1998-1999, Hueá, 1999. 4. Ñinh Vaên Caûi, Phaïm Hoà Haûi, Nguyeãn Thò Dieãm Trang, Traàn Thò Kim Anh, Nguyeãn Vaên Trí vaø Phuøng Thò Laâm Dung, Ñaùnh giaù vaø caûi thieän haøm löôïng chaát beùo trong söõa boø ôû khu vöïc TP Hoà Chí Minh. Baùo caùo khoa hoïc Boä NN&PTNT 1998-1999, Hueá, 1999. 5. Buøi Vaên Chính vaø Leâ Troïng Laïp, Nghieân cöùu khaåu phaàn aên cho boø lai höôùng söõa Holstein x Laisind ôû thôøi kyø vaét söõa. Tuyeån taäp keát quaû nghieân cöùu khoa hoïc kyõ thuaät chaên nuoâi, Vieän Chaên nuoâi quoác gia, Nhaø xuaát baûn Noâng nghieäp , Haø noäi, 1996. 6. Buøi Vaên Chính, Leâ Vieát Ly, Nguyeãn Höõu Taøo, Traàn Bích Ngoïc vaø Hoøang Minh Thaønh, Nghieân cöùu cheá bieán söû duïng laù mía laøm thöùc aên cho gia suùc nhai laïi. Baùo caùo khoa hoïc Boä NN&PTNT 1998-1999, Hueá, 1999. 135 7. Cuïc Khuyeán noâng Khuyeán laâm, Soå tay khuyeán noâng, 1997. 8. Leâ Xuaân Cöông, Bieán rôm coû thaønh thòt söõa. Nhaø xuaát baûn Noâng nghieäp, TP Hoà Chí Minh, 1994. 9. Leâ Xuaân Cöông, Ñoaøn Ñöùc Vuõ, Chung Anh Duõng, Phaïm Hoà Haûi, Vöông Ngoïc Long, Löu Vaên Taân, Ñaëng Phöôùc Chung, Ñinh Huyønh, Ñinh Vaên Caûi, Laõ Vaên Kính vaø Vuõ Vaên Ñoä. Ñaùnh gía nguoàn thuùc aên, phöông thöùc nuoâi döôõng vaø nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán chaên nuoâi boø söõa ôû hoä gia ñình. Trong: Caûi tieán heä thoáng nuoâi döôõng vaø saûn xuaát söõa taïi caùc hoä chaên nuoâi gia ñình. pp. 4-34, 1995. 10. Ñinh Huøynh, Leâ Haø Chaâu, Phipippe Lecomte, Aûnh höôûng cuûa phöông thöùc vaø möùc boùn phaân ñeán naêng suaát vaø chaát löôïng cuûa ba gioáng coû hoøa thaûo treân neàn ñaát xaùm mieàn Ñoâng Nam Boä. Tuyeån taäp keát quaû nghieân cöùu döï aùn STD2, Kyõ thuaät naâng cao giaù trò söõa, TP Hoà Chí Minh, 1994. 11. Ñinh Huøynh, Nguyeãn Hoøai Höông, Phan Buøi Ngoïc Thaûo vaø Philippe Lecomte, Xöû lyù rôm baèng ureâ vaø ræ ñöôøng. Tuyeån taäp keát quaû nghieân cöùu döï aùn STD2, Kyõ thuaät naâng cao giaù trò söõa, TP Hoà Chí Minh, 1994a. 12. Leâ Vieát Ly vaø Buøi Vaên Chính, Phaùt trieån chaên nuoâi trong heä thoáng noâng nghieäp beàn vöõng. Nhaø xuaát baûn Noâng nghieäp, Haø Noäi, 1996. 13. Nguyeãn Nghi vaø Vuõ Vaên Ñoä, Thaønh phaàn hoaù hoïc vaø giaù trò dinh döôõng cuûa moät soá loaïi thöùc aên chính duøng cho chaên nuoâi boø söaõ khu vöïc TP. Hoà Chí Minh. Trong: Caûi tieán heä thoáng nuoâi döôõng vaø saûn xuaát söõa taïi caùc hoä chaên nuoâi gia ñình, pp. 35 – 52, 1995. 136 14. Vieän chaên nuoâi quoác gia, Thaønh phaàn vaø gía trò dinh döôõng thöùc aên gia suùc - gia caàm Vieät nam. Nhaø xuaát baûn Noâng nghieäp - Haø Noäi, 1995. II. TAØI LIEÄU TIEÁNG ANH 15. AFRC: Agricultural and Food Research Council, Technical Committee on responses to nutrients, Report number 5, Nutritive requirements of ruminants: Energy. Nutrition Abstracts and Reviews 10, 1990. 16. Anshu Rahal, Atharuddin Singh and Mahendra Singh, Effect of urea treatment and diet composition on, and prediction of nutritive value of rice straw of different cultivates. Animal Feed Science and Technology 68, pp 165 –182, 1997. 17. AOAC, Official methods of analysis, 13th edition, Washington DC, 1980. 18. Ballet N, Besle J.M, Demarquilly C, Effect of ammonia and urea treatments on digestibility and nitrogen content of dehydrated lucerne. Animal Feed Science and Technology 67, pp. 69-82, 1997 19. Bui Van Chinh, Le Viet Ly, Nguyen Huu Tao, Pham Van Thin and T.R Preston, Ammoniated rice straw or untreated straw supplemented with a molasses-urea block for growing Sindi x Local cattle in Vietnam. Livestock Research for Rural Development 4 (3), 1992. 20. Bui Van Chinh, Nguyen Huu Tao,Vo T Phan. Effect of molasses urea block as supplements for milking cattle fed rice straw and maize stover. Proceedings regional workshop in Increasing livestock by making better 137 use of local feed resources, FAO/MAFI/SAREC, Hanoi, Ho Chi Minh. 1993 21. Bui Xuan An and Luu Trong Hieu, Effect of replacing concentrate by molasses urea blocks (MUB) and Acacia mangium leaves for crossbred milking cows fed grasses of low nutritive value. Livestock Research for Rural Development 5 (3), 1993. 22. Bui Xuan An, Ngo Van Man and Luu Trong Hieu, Molasses-urea block (MUB) and Acacia mangium as supplements for crossbred heifers fed poor quality forages. Livestock Research for Rural Development 4 (2), 1992. 23. Caneque V, Velasco S, Sancha J.L, Manzanares C, Souza O, Effect of moisture and temperature on the degradability of fiber and on nitrogen fractions in baley straw treated with urea. Animal Feed Science and Technology 74, pp. 241-258, 1998. 24. Chamberlain A, Milk production in the tropics. Intermediate Tropical Agriculture Series, Longman Scientific & Technical, 1989. 25. Chanthai S., Wanapat M. and Wachirapakom C, Rumen ammonia-N and volatile fatty acids concentrations in cattle and buffalo given rice straw based diets. Annual report. The National Buffalo Research Center, Kasetsart University, Bangkok, Thailand. Pp 33-39, 1986. 26. Chen Yuzhi, Wen Hong, Ma Xiuewu, Li Yu, Gao Zhanqi and Mary Ann Peterson, Multinutrient lick blocks for dairy cattle in Gansu province, China. Livestock Research for Rural Development 5 (3), 1993. 138 27. Chesson A. and Orskov E.R, Microbial degradation in the digestive tract. Development in Animal and Veterinary Science 14, pp 305 – 339, 1984. 28. Christopher J, Performance of ruminant livestock fed diets consisting of whole chopped sugarcane, pressed chopped sugercane stalks, proteinaceous forage and molasses/ urea/salt block. Proceedings of the sixth Annual Seminar on Agricultural Research, 1992. pp. 221 – 228, 1994. 29. Dass R.S. , Verma A.K. , Mehra U.R, Effect of feeding urea molasses liquid diet on nutrient utilization, rumen fermentation pattern and blood profile in adult male buffalo. Journal of Animal Science (USA) 12 , pp. 11 – 22, 1996. 30. Devendra C, Crop residues for feeding animal in Asia: Technology Development and Adoption in Crop/Livestock systems. In: Renard C. (Ed.) Crop Residues in Sustainable Mixed Crop/ Livestock Farming System, pp. 241 – 268, 1997. 31. Durand, Condition for optimizing cellulolytic activity in rumen. In: M.Chenost and P.Reiniger (eds.) Evaluation of straws in ruminant feeding. Elsevier Applied Science. London and New York, 1989. 32. Egan A. Living with, and overcoming limites to feeding value of high fibre roughager. In: Hoffman D. , Nari J. , PethremR.J. (Eds.). Draught Animal in Rural Development. ACIAR proceedings No. 27, Australian Center for International Agricultural Researchs, Canberra, pp. 176 - 180. 1989. 139 33. Enishi O. , Shijimayak, Effect of the treatment of split on the nutritive value of rice (oryzea sativa L.) straw. Journal of Japanese of society of Grassland Science 42, pp. 360 - 363. 1997. 34. Ensmiger, Dairy Cattle Science, Interstate Publishers, Inc., Danville, Illinois, USA, 1993 35. Falvey J.L, The effect of infrequent administration of urea on rumen ammonia and semun level of cattle consuming rice straw. Tropical Animal Production 7, pp. 209 – 212, 1982. 36. Fernades A. and Hughes-Jones M, Rumen fermentation and function in bulls receiving a basic diet of molasses/urea supplemented with poultry litter, sweet potato forage or wheat bran. Tropical Animal Production 6, 1981. 37. Goering H.K and Van Soest, Forage fiber analysis, USDA agric. Research service, Agriculture Handbook 379, pp.26-32, 1970. 38. Guo Ting Shuang, Yuan Jing Kai, Zheng Wei Xian, Lu Jia Zhong and Wu Jia Long, Utilization of straw by chinese yellow cattle. Livestock Research for Rural Development 6 (3), 1995. 39. Habib G. , Hassan M.F. , Siddiqui M.M. Degradation chracteristies of straw different wheat genotypes and their response to urea-amoniation treatment. Animal Feed Science and Technology 72, pp. 373-386, 1998. 140 40. Hadjipanayiotou M, Verhaeghe L, Goodchild T, and Shaker B, Ammoniation of straw using urea, ammonia gas or ammonium hydroxide. Livestock Research for Rural Development 5 (3), 1993. 41. Hadjipanayiotou M, Verhaeghe L, Allen M, Abd El-Rahman Kronfoleh, Al-Wadi M, Amin M, El-Said H and Abdul Kader Al-Haress. Urea blocks. I. Methodology of block making and different formulae tested in Syria. Livestock Research for Rural Development 5 (3), 1993a 42. Han I.K and Garret W.N, Improving the dry matter digestibility and voluntary intake of low-quality roughage by various treament: A review. Korean Journal of Animal Science 28, pp, 89-96, 1986. 43. Hoover W.H. and Stokes S.R, Balancing carbohydrates and protein for optimum rumen microbial yield. Journal Dairy Science 74, pp. 3630 – 3644, 1991. 44. Johri C.B and Ranjhan S.K, Metabolism of urea in growing bufflo calves on wheat straw impregnated with different levels of molasses with of sole source of nitrogen from urea. Indian Journal Animal Science 53, pp. 647- 649, 1983. 45. Karunanandaa K. and Varga G.A. Colonization of crop residues by white - rot fungy: cell wall monosaccharides, phenolic acids, ruminal fermentation characteristics and digestibility of cell wall fiber components in vitro. Animal Feed Science and Technology 63, pp. 273-288. 1996 . 141 46. Khan A.K.M.N. and Davis C.H, Effect of treating paddy straw with ammonia on the performance of local and crossbred lactating cattle. In: Jackson M.G, Dolberg F, Davis C.H, Haque M, and Saadullah M (eds.) Maximum Livestock Production from Minimum Land. Bangladesh Agricultural University, Mymensingh, pp. 168-180, 1981. 47. Kunju P.J.G. Urea Molasses Lick Block: A feed supplement for ruminants. Paper presented at the International Workshop on rice straw and related feeds in runinants rations, Sri Lanka p.27. 1986. 48. Latief Toleng A, Hendratno C and Hamid A. Improving animal production through the application of feed supplementation strategies and immunoassay techniques. Proceedings of the Third Regional Training Workshop of Project RAS/5/030. Ho Chi Minh city, Vietnam, 1998. 49. Le Ba Lich, Livestock production in Vietnam 1990-1997. Department of Agricultural and Forestry Development. Ministry of Agricultural and Rural Development. Hanoi, 1998. 50. Leng R.A. and Preston T.R, Supplementation of diets based on fibrious residues and by products. In: I. sundstφl and Eowen (Eds). Straw and other fibrous by-products as feed. Elsevier, Amsterdam, pp 374-413, 1984. 51. Leonard C and Kearl, Nutrient Requirements of Ruminants in Developing Countries. International Feedstuffs Institute, Utah State University, 1982. 52. Lotthammer K.H, Influence of nutrition on reproductive performance of the milking/gestating cow in the tropics. In “Feeding dairy cows in the 142 tropics”. Adrew Speedy and Reùne Sansoucy (eds), Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. Pp 36-45, 1991. 53. Manyuchi B, Orskov E.R, Kay R.N.B. Effects of feeding small amounts of ammonia treated straw on degradation rate and intake of untreated straw. Animal Feed Science and Technology 38, pp. 293-304, 1992. 54. Mata D and Combellas J, Influence of multinutrient blocks on intake and rumen fermentation of dry cows fed basal diets of Trachypogon sp and Cynodon plectostachyus hays. Livestock Research for Rural Development 4 (2), 1992. 55. Mehra U.R. , Dass R.S. , Varshney V.P and Verma A.K, Response of urea - molasses liquid diet on the performance and thyroid gland activity in crossbred heifers (Bos indicus x Bos taurus). Journal Nuclear Agriculture Biology 23, pp. 33-38, 1994. 56. Mertens D.R., and Ely L.O, Relationship of rate and extent of digestion to forage Utilization, a dinamic model evaluation. Journal of Animal Science 54, pp 895-905, 1982. 57. Miranda R.R.A., Mendoza M.G.D. , Barcena-Gama J.R. , Gonzalez M.S.S., Ferrara R. , Ortega C.M.E. , Cobos P.M.A. , Effect of Saccharomyces cerevisiae or Aspergillus oryzae cultures and NDF level on parameters of ruminal fermentation. Animal Feed Science and Technology, pp. 289 - 296. 1996. 143 58. Miron J., Ben - Ghedalia D., Solomon R, Degestibility by dairy cows of monosaccharide components in diet containing either ground or sorghum grain treated with sodium hydroxide. Journal of Dairy Science (USA) 80, pp 144-151, 1997. 59. Nguyen Kim Duong, Nguyen Xuan Ba and Hoang Manh Quan, Cattle production in central Vietnam. In: Pryor W.J (Ed.) Exploring approaches to research on the animal sciences in Vietnam: a workshop held in the city of Hue, Vietnam, 31 July - 3 August, 1995. ACIAR Prceedings 66, pp.15-60, 1996. 60. Nguyen Phuc Tien and T.R. Preston, Preliminary observations on the effect of work (driving sugar cane press) on intake of pressed sugar cane stalk and urea-treated rice straw by buffaloes and cattle. Livestock Research for Rural Development 10 (1), 1998. 61. Nguyen Van Thu, A study of feed degradability and rumen environment of swamp buffaloes. In: Sustainable livestock production on local feed resources, T.R. Preston, Le Viet Ly, Luu trong Hieu (Eds). Agricultural Publishing House, Vietnam, pp 148-151, 1997 62. Nguyen Van Thu, Nguyen Kim Dong, Nguyen Van Hon and Vo Ai Quoc, Effect of molasses-urea cake on performance of growing and working local buffaloes and cattle fed low nutritive value diets. Levestock Research for Rural Development 5 (1), 1993. 144 63. Nguyen Xuan Traïch, The need for improved utilisation of rice straw as feed for ruminants in Vietnam: An overview. Livestock Research for Rural Development 10 (2), 1998. 64. Nirun Dorn-Kong-Ngoen, Utilization of urea-molasses liquid supplement to rice straw as ruminant feed. Summary of Thesis, Kasetsart University, Bangkok, Thailand, 1993. 65. Nolan J.V. and Stachiw S, Fermentation and nitrogen dynamics in Merino sheep given a low - quality roughage diet. British Journal of Nutrition 42, pp. 63 –80, 1979. 66. Orskov E.R, Evaluation of fibrous diets for ruminants. Proceedings of the International seminar on Feedingstuffs Evaluation: Modern Aspects, Problems, Future Trends, R.M Livingstone (Ed.) Aberdeen, Feeds Publication, pp.38-42, 1985. 67. Orskov E.R, Supplement strategies for ruminants and management of feeding to maximize utilization of roughages. Preventive Veterinary Medicine 38, pp.179-186, 1999. 68. Orskov E.R, Protein nutrition in ruminants. Academic Press, London, 160pp, 1982. 69. O'mara F.P., Murphy J.J., Rath M, The effect of replacing dietary beet pulp with wheat treated with sodium hydroxide, ground corn in lactating cows. Journal of Dairy Science (USA) 80, pp 530 – 540, 1997. 145 70. Perdok H.B, Thamotharam M, Blom J.J, van den Born H and van Veluw C, Practical experiences with urea ensiled straw in Sri Lanka. In: Jackson M.G, Dolberg F, Davis C.H, Haque M, and Saadullah M (eds.) Maximum Livestock Production from Minimum Land. Bangladesh Agricultural University, Mymensingh, pp. 123-134, 1982. 71. Peter Wen-Shyg Chiou, Biyu, Shyi-Shiun Wu, Kwen-Jaw Chen, Effect of dietary protein source on performances and rumen characterictics of dairy cows. Animal Feed Science Technology 68, pp. 339-351, 1997 72. Phillips R. L , and Varra H, The Influence of molasses based urea supplement on animal performance and fiber digestibility. Journal Animal Science 49 (Suppl. I), pp. 397 – 407, 1979. 73. Pradhan R. , Tobroka H. , Tasaki I. Effect of moisture content and different levels addivities on chemical composition and in vitro dry matter digestibility of rice straw. Animal Science and Technology 68, pp. 273 - 284. 1997. 74. Prasad R.D.D. , Reddy M.R. , Reddy GV.N, Effect of feeding baled and stacked urea treated rice straw on the performance of crossbred cows. Animal Feed Science and Technology. 73, pp. 347 – 352, 1998. 75. Plaizier J.C.B. (1993) “Validation of the FAO/IAEA RIA kit for the measurement of progesterone in skim milk and blood plasma”, Improving the Productivity of Indigenous African Livestock, IAEA-TECDOC-708, IAEA, pp. 151-156 146 76. Preston T.R, Better utilization of crop residues and by-products in animal feeding: research guidelines. 2. A practical manual for research workers. FAO Animal production and health paper 50/2, Rome, 1986 77. Preston T.R and Leng R.A, Maching livestock production systems with available resources in the tropic and sub-tropics. Denambul books, Armidate, Australia, 1987. 78. Preston T.R. and Leng R.A, Supplementation of diets based on fibrous residues and by products In: I. Sundstol and Ewen (Eds). Straw and other fibrous by-products as fed. Elsevier, Amsterdam, pp 374-413, 1984. 79. Ricca R and Combellas J, Influence of multinutrient blocks on liveweight gain of young bulls grazing sorghum stubble during the dry season. Livestock Research for Rural Development 5 (2), 1993. 80. Robinson P.H., Veira D.M., Ivan M, Influence of supplemental protein quality on rumen fermentation, rumen microbial yield, forestomach digestion, and intestinal amino acid flow in late lactation Hostein cows. Canadian Journal of Aminal Science 78, pp.95-105, 1997. 81. Rode L.M. , Jakober K.D. , Kudo H. , Cheng K.J, Utilization of barley straw, chemically treated with ammonium sulfite, anhydrous ammonia or urea, by ruminants. Canadian Journal of Animal Science 77, pp. 105 – 109, 1996. 147 82. Saadullah M. , Haq M.A. , Mandol M. ,Wahid A. and Azizul Haque M, Livestock and poultry development in Bangladesh. Agricultural University, 1991. 83. Samad Khan M.A, Improving animal production through the application of feed supplementation strategies and immunoassay techniques. Proceedings of regional training workshop of RAS/5/030 Project, Ho Chi Minh, 1998 84. Satter L.D. and Slyter L.L, Effect of ammonia concentration on rumen microbial protein production in vitro. British Journal of Nutrition 32, pp. 194-208, 1974. 85. Srinivas B. and Gupta B.N, Rumen Fermentation, Bacterial and total volatile fatty acid (TVFA) production rates in cattle fed on ura-molasses- mineral block licks supplement. Animal Feed Science Technology 65, pp.275-286, 1997. 86. Sundstol F and Owen E, Straw and other fibrous by-products as feed. Elsevier, Amsterdam – Oxford – New York – Tokyo, 1984. 87. Toppo S., Verma A.K., Dass R.S. Mehra U.R, Nutrient utilization and rumen fermentation pattern in crossbred cattle fed different planes of nutrition supplemented with urea molasses mineral block. Animal Feed Science and Technology 64, pp. 101-112, 1997. 88. Wanapat M, Nutritional Aspects of Ruminant production in Southeast Asia with special Reference to Thailand. University of Khon Kaen, Thailand, 1990. 148 89. Wanapat M, Pimpa O, Petlum A, Boontao U, Cassava hay: A new strategic feed for ruminants during the dry season. In: Better use of locally available feed resources in sustainable livestock-based agricultural systems in South-East Asia. Regional Seminar-Workshop, Phnom Penh, Cambodia, 1997. 90. Wanapat M, Sommart K and Saardrak K, Cottonseed meal supplementation of dairy cattle fed rice straw. In: Preston T.R., Le Viet Ly and Luu Trong Hieu (eds.) Sustainable livestock production on local feed resources. Agricultural Publishing Hourse, Ho Chi Minh city, 1996. 91. Wattiaux, Energy and Protein Metabolism in Technical Dairy Guide: Nutrient and Feeding. The Babcock Institute for International Dairy Research and Development, pp. 34-41, 1987. 92. William Chalupa, David T. , Galligan, James D. Ferguson, Animal nutrition and management in the 21th century: dairy cattle. Animal Feed Science and Technology 58, pp. 1-18, 1996. 93. Zhang J.G. , Kumai S. , fukumi K. Effects of microwawe radiation and cellulose addition on silage quality of freh straw of rice (oryza sativa L.). Animal Science and Technology (Japanese) 68, pp. 131-137. 1997. 94. Zinn R.A., Sgen Y., Adam C.F., Tamayo M., Rosalez J, Influence of dietary magnesium level on metabolic and growth performance responses of feedlot cattle to laidlomycin propionate. Journal of Dairy Science (USA) 74, pp. 1462-1469, 1996. 149 NHÖÕNG COÂNG TRÌNH COÙ LIEÂN QUAN 1. Ñoaøn Ñöùc Vuõ, Ñinh Vaên Caûi, Ñinh Huøynh, Leâ Haø Chaâu, Leâ Xuaân Cöông, Chung Anh Duõng vaø Phaïm Hoà Haûi, 1997. Ñaùnh giaù vaø caûi tieán khaåu phaàn aên cuûa boø söõa trong chaên nuoâi hoä gia ñình khu vöïc TP. Hoà Chí Minh. Baùo caùo Khoa hoïc taïi Hoäi nghò Khoa hoïc Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân, toå chöùc taïi Nha Trang naêm 1997, ñöôïc ñaùnh giaù loaïi xuaát saéc. Ñeà taøi ñaït giaûi khuyeán khích taïi Hoäi thi saùng taïo khoa hoïc kyõ thuaät TP. Hoà Chí Minh naêm 1996 2. Doan Duc Vu, Le Xuan Cuong, Chung Anh Dung and Pham Ho Hai, 1999a. Use of urea-molasses-multinutrient block and urea treated rice straw for improving dairy cattle productivity in Vietnam. Baùo caùo ñöôïc trình baøy taïi Hoäi nghò laàn cuoái cuøng cuûa döï aùn hôïp taùc nghieân cöùu vôùi Cô quan Nguyeân töû Naêng löôïng quoác teá IAEA “Development of Supplementation Strategies for Milk-Producing Animals in Tropical and Sub-Tropical Environment”, toå chöùc taïi Indonesia naêm 1997. Baùo caùo ñöôïc in trong taïp chí khoa hoïc “Preventive Veterinary Medicine, soá ñaëc bieät 38 (1999), trang 197-184 3. Ñoaøn Ñöùc Vuõ, Ñinh Vaên Caûi, Nguyeãn Ngoïc Taán, Phuøng Thò Laâm Dung vaø Phan Vieät Thaønh, 1999b. Aûnh höôûng cuûa thöùc aên vaø khaåu phaàn ñeán moâi tröôøng daï coû vaø khaû naêng tieâu hoùa cuûa boø söõa. Baùo caùo Khoa hoïc taïi Hoäi nghò Khoa hoïc Boä Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng thoân, toå chöùc taïi Hueá naêm 1999, ñöôïc ñaùnh giaù loaïi xuaát saéc.