0.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI – MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Cơng nhân cao su Thủ Dầu Một là một bộ phận của giai cấp cơng nhân Việt
Nam. Trong lịch sử ba mươi năm chiến tranh giải phĩng dân tộc, giải phĩng giai cấp
từ năm 1945 đến năm 1975, cơng nhân cao su ở Thủ Dầu Một là lực lượng chính trị, là
một trong những “đội quân chủ lực” của phong trào cách mạng ở địa phương. Phong
trào đấu tranh của cơng nhân cao su tại đây đã diễn ra sớm, quyết liệt, lâu dài và được
thế giới biết đến nhiều nhất. Những cuộc đấu tranh giai cấp và đấu tranh dân tộc của
họ mãi mãi đi vào lịch sử vẻ vang của dân tộc ta.
Trong ba mươi năm chiến tranh từ năm 1945 đến năm 1975, mọi diễn biến của
phong trào cơng nhân cao su Thủ Dầu Một đều cĩ ảnh hưởng đến phong trào cơng nhân cao su tồn xứ. Tìm hiểu phong trào đấu tranh của cơng nhân cao su Thủ Dầu
Một thời kỳ từ năm 1945 đến năm 1975 là tìm hiểu một bộ phận của phong trào cơng
nhân cao su Nam Bộ, qua đĩ làm sáng tỏ những đặc điểm, vị trí, thành tích đấu tranh
và vai trị của họ trong hai thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.
Trong quá trình đấu tranh cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt
Nam, đội ngũ cơng nhân cao su Thủ Dầu Một ngày một trưởng thành, nhất là sự vững
vàng về nhận thức xã hội, về ý thức giai cấp, ý thức cách mạng.
Ngày nay, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đội ngũ cơng nhân cao su
trên địa bàn tỉnh Thủ Dầu Một xưa, nay thuộc hai tỉnh Bình Dương và Bình Phước là
một trong những lực lượng vẫn luơn đi đầu trong việc xây dựng kinh tế, chính trị, văn
hố, xã hội ở địa phương.
Lê nin – Lãnh tụ vĩ đại của giai cấp cơng nhân thế giới đã chỉ rõ: “Đối với người
cơng nhân giác ngộ khơng cĩ nhiệm vụ nào quan trọng hơn nhiệm vụ hiểu biết phong
trào của chính giai cấp mình, hiểu biết bản chất, mục đích, nhiệm vụ, điều kiện và
những hình thức hoạt động thực tiễn của phong trào đĩ”[75;12].
Chúng tơi chọn đề tài “Phong trào đấu tranh của cơng nhân cao su Thủ Dầu Một
trong 30 năm chiến tranh giải phĩng từ năm 1945 đến năm 1975” để nghiên cứu, nhằm
minh chứng vai trị và ảnh hưởng của đội ngũ cơng nhân cao su trong cuộc kháng
chiến 30 năm. Lịch sử hình thành và phát triển các đồn điền cao su ở Thủ Dầu Một xưa chính là lịch sử đấu tranh, lao động sản xuất của đội ngũ cơng nhân cao su sinh
sống trên mảnh đất này. Trong từng thời kỳ, bằng sức lực, lịng quả cảm và sự hy sinh,
họ đã chinh phục thiên nhiên, chống ngoại xâm, đấu tranh chống áp bức bĩc lột . để
bảo vệ, xây dựng xứ sở. Họ là những bậc tiền hiền, hậu hiện đáng tơn trọng, đã gĩp
phần lớn cơng sức của mình vào việc đánh thắng Pháp, đánh thắng Mỹ. Xuyên suốt
các thời kỳ lịch sử, đội ngũ cơng nhân cao su ở xứ sở này tiếp tục truyền thống của
cha ơng, đem trí tuệ, cơng sức của mình để tạo dựng hào khí cho một vùng đất năng
động, phát triển bền vững.
Việc nghiên cứu này cịn nhằm tổng hợp lại những thành quả của đội ngũ cơng
nhân cao su tại Thủ Dầu Một xưa; ghi nhận những đĩng gĩp của họ cho cuộc kháng
chiến của Nam Bộ, của cả nước trong giai đoạn lịch sử này. Đồng thời đúc kết, rút ra
một số đặc điểm, kinh nghiệm và bài học lịch sử cho sự nghiệp thực hiện cơng nghiệp
hố, hiện đại hố ở địa phương ngày nay; cung cấp tư liệu cho việc giáo dục lịch sử
truyền thống đối với thế hệ trẻ; gĩp phần gợi nhớ và ghi ơn thế hệ trước, để cơng
nhân ngày nay làm tốt nhiệm vụ kế tục vẻ vang là nỗ lực làm giàu cho đất nước, bảo
vệ thành quả cách mạng.
0.2. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
Đề tài “phong trào đấu tranh của cơng nhân cao su Thủ Dầu Một trong 30 năm
chiến tranh giải phĩng từ năm 1945 đến năm 1975” là một vấn đề lớn, đã từng là mối
quan tâm nghiên cứu của khơng ít cá nhân, cơ quan trong và ngồi nước.
Trước đây đã cĩ nhiều cơng trình nghiên cứu và bài viết về cơng nhân cao su Thủ
Dầu Một dưới nhiều gĩc độ khác nhau.
Trước năm 1954 cĩ một số sách báo tiếng Pháp như cuốn: Economie agricole de
L’Indochine, Hà Nội 1932 của Yves Henry, Problèmes du travail en Indochine.
Bureau international du travail, Genève 1937 của Goudal , các tờ báo: Echo
Annamite, báo La volonté indochinoise, báo Climats và một số báo tiếng Việt như
báo Tiếng Dân, báo Phụ Nữ Tân Văn đề cập đến chế độ mộ phu cao su, chính sách
cai trị của thực dân Pháp, hồn cảnh sống của người cơng nhân cao su, một số cuộc
đấu tranh của cơng nhân cao su ở các đồn điền Nam Bộ. Sau năm 1954, các cơng trình nghiên cứu về giai cấp cơng nhân Việt Nam ở trong
nước trước hết phải kể đến bộ “Lịch sử giai cấp cơng nhân Việt Nam” (Nxb Sự Thật -
Hà Nội, 1958) của Giáo Sư Trần Văn Giàu. Đây là cơng trình nghiên cứu chuyên sâu
về quá trình hình thành và phát triển của giai cấp cơng nhân Việt Nam. Cơng trình
này cĩ giá trị rất lớn khơng những đối với giai cấp cơng nhân mà đối với lịch sử dân
tộc, lịch sử Đảng và lịch sử tư tưởng Việt Nam. Trong bộ sách này, tác giả đã chỉ rõ
mối liên hệ giữa lý luận và thực tiễn, chủ nghĩa Mác-Lê nin là sức mạnh tinh thần là
lý luận khoa học cách mạng vơ sản của giai cấp cơng nhân; Tập sách “Máu trắng máu
đào” Nxb Lao Động Mới – Sài Gịn 1963 của Diệp Liên Anh, phản ảnh một số nét về
hồn cảnh sống và làm việc của người cơng nhân cao su dưới sự áp bức bĩc lột của
thực dân, tư bản và phong kiến; Cuốn sách “Phú Riềng đỏ ” (Nxb Lao Động, Hà Nội
1965) của Trần Tử Bình. Trần Tử Bình, một cơng nhân cao su cách mạng nịng cốt, đã
đặc tả lại tình cảnh của cơng nhân cao su ở đồn điền Phú Riềng, những phản kháng
của cơng nhân trong những ngày tháng đầu tiên đến sống và làm việc ở đồn điền đến
những hành động đấu tranh quyết tử với giới chủ để giành lấy quyền lợi thiết thực;
Ban Sử cận hiện đại, Viện Sử học đã cơng bố cơng trình về “Một số vấn đề về lịch sử
giai cấp cơng nhân Việt Nam ” (Nxb Lao Động, Hà Nội 1974); “Giai cấp cơng nhân
Việt Nam và liên minh cơng nơng” (Nxb Sự Thật - Hà Nội 1976) của Lê Duẩn; “Giai
cấp cơng nhân Việt Nam trước khi thành lập Đảng” (Nxb Khoa học Xã hội - Hà Nội
1978) của Ngơ Văn Hồ, Dương Kinh Quốc Các cơng trình nghiên cứu này gĩp phần
phản ánh một số mặt về đời sống, hồn cảnh của cơng nhân cao su dưới chính sách cai
trị và sự áp bức bĩc lột của tư bản, thực dân và phong kiến ở miền Đơng Nam Bộ nĩi
chung và ở Thủ Dầu Một nĩi riêng. Các cơng trình nghiên cứu này là nguồn tài liệu
quý báu, đã gợi mở cho chúng tơi cĩ cách nhìn đặc thù về phong trào đấu tranh của
cơng nhân.
Sau năm 1975, do yêu cầu giáo dục truyền thống cho đội ngũ cơng nhân cao su,
các lão thành cách mạng đã ghi lại hồi ký, bước đầu tập hợp sự kiện về phong trào đấu
tranh cách mạng của cơng nhân cao su Thủ Dầu Một nĩi riêng và miền Đơng Nam Bộ
nĩi chung như cuốn “Đất đỏ miền Đơng ” của Lê Sắc Nghi - Cơng ty cao su Đồng Nai
xuất bản năm 1980; cuốn “Phong trào đấu tranh cách mạng của cơng nhân cao su miền
Đơng Nam Bộ ” (Nxb Lao Động, Hà Nội 1982) của Thành Nam. Các tác phẩm này đãtạo dựng lại phong trào đấu tranh của cơng nhân cao su ở miền Đơng Nam Bộ diễn ra
sơi động trong phong trào đấu tranh chung của giai cấp cơng nhân và nhân dân cả nước
trong suốt 2 thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ xâm lược. Các cơng trình
này đã giúp chúng tơi định hình khá chuẩn một phần cuộc sống kinh tế-xã hội và văn
hĩa và hình thức đấu tranh của cơng nhân cao su.
Những năm gần đây được sự chỉ đạo của Ban Thường vụ tỉnh ủy Sơng Bé, nhiều
cơng trình nghiên cứu lịch sử truyền thống về cơng nhân cao su ở địa phương được
cơng bố như cuốn “70 năm lịch sử cơng nhân cao su Dầu Tiếng” (Nxb Tổng hợp Sơng
Bé, năm 1990) của Lê Văn Khoa, “Cơng ty cao su Đồng Phú truyền thống xây dựng và
phát triển (1927-1995)” của Đảng ủy và Ban giám đốc cơng ty do Sở Văn hố thơng
tin Sơng Bé ấn hành năm 1996. Các ấn phẩm này được cơng bố từ việc tập hợp thơng
tin, sử liệu và lời kể của các nhân chứng lịch sử tại địa phương để khắc họa hình ảnh
của một đội ngũ cơng nhân cách mạng triệt để, trong hồn cảnh khĩ khăn, kiên trì
chiến đấu và chiến thắng. Từ các ấn phẩm này, chúng tơi cĩ sử liệu thực tế về cơ cấu
tổ chức cơng nhân và các hoạt động đấu tranh của cơng nhân cao su tại địa phương.
Ngồi ra cịn cĩ một số tập sách viết về lịch sử truyền thống ở địa phương - những
địa bàn cĩ liên quan đến phong trào cơng nhân cao su như “Truyền thống đấu tranh
cách mạng của quân và dân Huyện Bình Long” do Giáo Sư Huỳnh Lứa chủ biên, (Sở
Văn hố thơng tin Sơng Bé ấn hành 4-1988); “Sơng Bé lịch sử chiến tranh nhân dân 30
năm (1945-1975)” (Nxb Tổng hợp Sơng Bé 1990) của Cao Hùng chủ biên Năm 1993,
Cơng Đồn ngành cao su Việt Nam đã cơng bố một cơng trình nghiên cứu khá tồn
diện về phong trào đấu tranh cách mạng của đội ngũ cơng nhân cao su Việt Nam qua
các thời kỳ lịch sử: “Lịch sử phong trào cơng nhân cao su Việt Nam (1906 -1990)” do
Giáo sư Huỳnh Lứa chủ biên. Tháng 1 năm 2000, Nxb Nơng nghiệp Tp. HCM ấn hành
cuốn “100 năm cao su ở Việt Nam” của Đặng Văn Vinh. Đây là một cơng trình nghiên
cứu lớn cĩ nội dung phong phú và sâu sắc. Tác giả viết về lịch sử tiềm năng và phát
triển cây cao su thiên nhiên ở Việt Nam, về cơng nhân cao su Việt Nam trong hai cuộc
kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Nghiên cứu nguồn tài liệu này, chúng tơi đã cơ
bản nắm chắc đặc điểm mơi trường địa lý, quá trình hình thành đội ngũ cơng nhân cao
su, những biến động thành phần cơng nhân, các hoạt động kinh tế, các hoạt động đấu
tranh vì lợi ích giai cấp và lợi ích dân tộc. Tuy nhiên việc nghiên cứu về phong trào đấu tranh của cơng nhân cao su ở tỉnh Thủ Dầu Một vào thời kỳ từ năm 1945 đến năm 1975 cịn ít, phân tán, chưa cĩ một
cơng trình nghiên cứu nào đi sâu tìm hiểu trên bình diện tồn cảnh về diễn biến các
mặt đấu tranh, các đặc điểm và những kinh nghiệm lịch sử của phong trào cơng nhân
cao su Thủ Dầu Một liên tục hai thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ từ năm
1945 đến năm 1975. Kế thừa những thành quả nghiên cứu khoa học trên, luận án cĩ
cơ sở tiếp tục nghiên cứu một cách hệ thống, tổng thể về cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của cơng nhân cao su Thủ Dầu Một thời kỳ từ năm 1945 đến năm
1975.
0.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu của luận án là tập trung nghiên cứu về phong trào đấu tranh
của cơng nhân cao su Thủ Dầu Một trong hai thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống
Mỹ từ năm 1945 đến năm 1975. Các vấn đề nghiên cứu cơ bản là sự ra đời của đội ngũ
cơng nhân cao su đầu tiên ở Thủ Dầu Một, những điều kiện, diễn biến, hình thức đấu
tranh, các đặc điểm và những kinh nghiệm lịch sử của phong trào cơng nhân cao su
Thủ Dầu Một giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1975.
Phạm vi nghiên cứu của luận án, về thời gian, được giới hạn từ năm 1945 đến
năm 1975. Những vấn đề trình bày trong luận án được sắp xếp theo quá trình phát triển
lịch sử, thể hiện tính liên tục từ năm 1945 đến năm 1975, với những đặc điểm riêng,
điển hình: Cơng nhân cao su, ngồi việc giải quyết mâu thuẫn giai cấp bằng cuộc cách
mạng do Đảng lãnh đạo để xĩa bỏ chế độ áp bức bĩc lột, họ cịn thể hiện vai trị khơng
thể thiếu trong lịch sử đấu tranh chống xâm lược của nhân dân Việt Nam. Tuy nhiên,
do tính kế thừa của lịch sử và nhằm minh định thời gian 30 năm đấu tranh gian nan của
cơng nhân cao su, nên luận án đã mở rộng phân tích một số vấn đề chủ yếu cĩ liên
quan về sự hình thành phát triển các đồn điền cao su, sự ra đời của đội ngũ cơng nhân
cao su và phong trào đấu tranh của cơng nhân cao su trước Cách mạng Tháng 8 năm
1945.
Về khơng gian, luận án giới hạn phạm vi nghiên cứu tại các đồn điền cao su
Chí Minh, 1994: năm 1945, tỉnh Thủ Dầu Một gồm 7 quận (từ năm 1947gọi là huyện):
Thủ Dầu Một, Lái Thiêu, Bến Cát, Dầu Tiếng, Hớn Quản, Sơng Bé, Bù Đốp; từ năm
1955 đến năm 1975, địa bàn Thủ Dầu Một cũ được tách ra để thành lập các tỉnh mới
như Bình Dương, Phước Thành, Bình Long, Phước Long, rồi Bình Dương và Bình
Phước. Tuy nhiên, tổ chức các đồn điền cao su thuộc địa bàn mới trên như Phước Hịa,
Dầu Tiếng, Thuận Lợi, Lộc Ninh, Quản Lợi . vẫn khơng thay đổi. Vì vậy, để thuận
tiện, chúng tơi lấy tên Thủ Dầu Một (tên gọi của tỉnh năm 1945) để chỉ tồn bộ phạm
vi nĩi trên.
Hiện nay, theo phân chia địa giới hành chính, theo sự quản lý của ngành cao su,
và lãnh đạo các tỉnh quản lý, các cơng ty cao su thuộc địa phận tỉnh Bình Dương hiện
nay cĩ: Cơng ty cao su Phước Hồ, Cơng ty cao su Dầu Tiếng, Viện nghiên cứu cao su;
tỉnh Bình Phước cĩ: Cơng ty cao su Phú Riềng, Cơng ty cao su Đồng Phú, Cơng ty cao
su Lộc Ninh, Cơng ty cao su Bình Long.
0.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN TÀI LIỆU
0.4.1. Phương pháp nghiên cứu:
Kế thừa các cơng trình nghiên cứu từ trước đến nay, dựa trên cơ sở hệ thống
phương pháp luận của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chúng tơi sử dụng
phương pháp lịch sử kết hợp với phương pháp logic để nghiên cứu, đồng thời kết hợp
với các phương pháp nghiên cứu liên ngành khác như phương pháp thống kê, tổng hợp,
phân tích, so sánh, phỏng vấn nhân chứng và khảo sát thực địa các vùng cao su.
0.4.2. Nguồn tài liệu:
Nguồn tài liệu được khai thác và sử dụng để thực hiện luận án này gồm:
- Các tác phẩm lý luận của Chủ nghĩa Mác Lê-nin, của Chủ tịch Hồ Chí Minh
và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước về giai cấp cơng nhân, về đường lối, tư tưởng quân sự
của Đảng để làm rõ các luận điểm và các vấn đề nghiên cứu trong luận án.
- Các cơng trình nghiên cứu sử học cĩ liên quan đến đề tài được cơng bố trên
sách, báo, tạp chí đang lưu trữ tại Trung tâ m lưu trữ Quốc gia II, thư viện Khoa học
xã hội & Nhân văn Tp. HCM, thư viện Tổng hợp Tp. HCM, Viện nghiên cứu cao su,
Liên đồn lao động tỉnh Bình Dương, thư viện tỉnh Bình Dương
- Các bản báo cáo tình hình, tài liệu tổng kết từng năm của Nam Bộ; của Liên
hiệp Cơng đồn Nam Bộ; của Khu 7 và Phân liên khu Miền Đơng; Ủy ban kháng chiến hành chánh tỉnh, tỉnh đội Thủ Dầu Một, Thủ Biên. Các tài liệu này được lưu trữ
ở phòng Khoa học - Công nghệ và Môi trường Quân khu 7, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh
Bình Dương, Bình Phước.
- Các biên bản hội thảo, hồi ký, lời kể của các nhân chứng lịch sử, tài liệu tổng
kết chiến tranh lưu tại Ban lịch sử của Bộ chỉ huy quân sự và phòng lịch sử Đảng Ban
tuyên giáo Tỉnh uỷ tỉnh Bình Dương, Bình Phước; tài liệu khảo sát thực địa và phỏng
vấn các nhân chứng còn sống ở công ty cao su Phước Hoà, Công ty cao su Dầu Tiếng,
Công ty cao su Bình Long
Ngoài ra chúng tôi còn nghiên cứu, khai thác nguồn tài liệu trong các công trình
lịch sử địa phương và các tác phẩm của người Pháp viết về cuộc chiến tranh ở Việt
Nam và Đông Dương.
0.5. BỐ CỤC CỦA LUẬN ÁN
Ngoài các phần Mở đầu, Mục lục, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận án có các
nội dung chính như sau:
* Chương 1: Công nhân cao su Thủ Dầu Một trước Cách mạng Tháng Tám năm
1945.
Ở chương này, chúng tôi giới thiệu khái quát về lịch sử hình thành vùng đất và
con người Thủ Dầu Một; về sự thành lập, phát triển các đồn điền cao su; sự hình thành
và thành phần đội ngũ công nhân cao su Thủ Dầu Một; Phong trào đấu tranh của công
nhân đồn điền cao su Thủ Dầu Một trước năm 1945.
* Chương 2: Phong trào đấu tranh của công nhân cao su Thủ Dầu Một trong
kháng chiến chống thực dân Pháp từ năm 1945 đến năm 1954.
Nội dung chương này tập trung trình bày các hoạt động kháng chiến chống Pháp
của công nhân cao su ở Thủ Dầu Một nói riêng và chiến trường miền Đông Nam Bộ
nói chung. Thành tích của họ đạt được trong thời kỳ này là đã cùng nhân dân địa
phương xây dựng cuộc sống tự chủ, gìn giữ chính quyền mới. Thời gian làm chủ vườn
cây nhà máy không lâu nhưng đó là triển vọng của cuộc kháng chiến. Giai đoạn lịch
sử này, công nhân cao su Thủ Dầu Một đã thực hiện tốt nhiệm vụ và vai trò của mình
và góp phần xứng đáng trong sự nghiệp giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc. * Chương 3: Phong trào đấu tranh của công nhân cao su Thủ Dầu Một trong
kháng chiến chống Đế quốc Mỹ từ năm 1954 đến năm 1975.
Công nhân cao su Thủ Dầu Một đối diện với cục diện mới của chiến tranh, góp
phần xứng đáng vào việc làm thất bại các chiến lược “chiến tranh đặc biệt”, “chiến
tranh cục bộ”, “Việt Nam hoá chiến tranh” của Mỹ-nguỵ; tham gia vào các chiến dịch
quan trọng để giải phóng đồn điền, giải phóng toàn miền Nam 1975.
* Phần kết luận: Trên cơ sở nghiên cứu “Phong trào đấu tranh của công nhân cao
su Thủ Dầu Một trong 30 năm chiến tranh giải phóng từ năm 1945 đến năm 1975”,
bước đầu nêu lên một số đặc điểm và rút ra những bài học lịch sử nhằm phát huy tốt
vai trò lịch sử của mình trong giai đoạn cách mạng mới hiện nay.
0.6. ĐÓNG GÓP KHOA HỌC CỦA LUẬN ÁN
Chúng tôi mong muốn luận án có những đóng góp:
- Trình bày một cách hệ thống, tương đối toàn diện lịch sử hình thành, thành phần
công nhân cao su và phục dựng lại gần đầy đủ phong trào đấu tranh - trên tất cả các
lĩnh vực chính trị, kinh tế, quân sự, văn hoá xã hội - của đội ngũ công nhân cao su Thủ
Dầu Một trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ từ
năm 1945 đến năm 1975.
- Nghiên cứu rút ra một số đặc điểm về phong trào công nhân cao su Thủ Dầu
Một, những kinh nghiệm và bài học lịch sử cho sự nghiệp phát triển ngành kinh tế cao
su và phong trào công nhân cao su ở tỉnh Bình Dương và Bình Phước hiện nay.
- Giới thiệu và cung cấp thêm tư liệu cho việc nghiên cứu, giảng dạy lịch sử địa
phương. Góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước, nâng cao lòng tự hào và ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay
trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
237 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 2091 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Phong trào đấu tranh của công nhân cao su Thủ Dầu Một trong 30 năm chiến tranh giải phóng (1945-1975), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ñöôïc caûnh “nöôùc maát - nhaø tan”. Tröôùc khi coù Ñaûng laõnh ñaïo,
coâng nhaân cao su Thuû Daàu Moät khoâng keå Kinh hay “Thöôïng”, ñaõ kieân quyeát ñaáu
tranh choáng laïi giôùi chuû ñoøi quyeàn daân sinh daân chuû. Söï kieän “Phuù Rieàng ñoû” ñaõ noùi
leân raèng phong traøo coâng nhaân cao su Thuû Daàu Moät vöøa mang tính chaát ñaáu tranh vì
lôïi ích giai caáp vöøa mang tính chaát laät ñoå chính quyeàn cuûa chuû nghóa ñeá quoác. Töø khi
coù Ñaûng coäng saûn laõnh ñaïo, coâng nhaân cao su Thuû Daàu Moät cuøng quaân vaø daân ñòa
phöông ñaõ lieân tuïc ñaáu tranh, luùc coâng khai, luùc bí maät, vöôït qua moïi thöû thaùch aùc lieät
do ñòch khuûng boá, ñaøn aùp, kieân trì xaây döïng phong traøo caùch maïng vaø ñaáu tranh caùch
maïng ñeán cuøng.
Thöïc tieãn khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp, ñeá quoác Myõ xaâm löôïc cuûa quaân vaø
daân Thuû Daàu Moät cho chuùng ta thaáy raèng moät trong nhöõng löïc löôïng lôùn maïnh, vaø laøm
caùch maïng trieät ñeå nhaát laø löïc löôïng coâng nhaân caùc ñoàn ñieàn cao su Thuû Daàu Moät.
Nhöõng thaønh tích cuûa hoï trong lao ñoäng vaø trong chieán ñaáu chöùng toû raèng coâng nhaân
cao su ñoùng moät vai troø heát söùc quan troïng.
ÔÛ Thuû Daàu Moät, caùc huyeän xa tænh lî nhö Daàu Tieáng, Hôùn Quaûn, Baø Raù, Buø Ñoáp
hoaëc caùc vuøng saâu trong röøng caùch xa caùc ñoàn ñieàn cao su laø ñòa baøn cö truù chuû yeáu
cuûa nhöõng ngöôøi daân toäc thieåu soá. Khi thöïc daân Phaùp chieám laïi Thuû Daàu Moät, chuùng
ñaõ duøng moïi aâm möu thuû ñoaïn baèng kinh teá, chính trò, toân giaùo ñeå duï doã loâi keùo, gaây
chia reõ ngöôøi daân toäc vôùi ngöôøi Kinh, hoøng naém laáy ngöôøi daân toäc laøm choã döïa ñeå
thöïc hieän möu ñoà chính trò, quaân söï, ñaøn aùp phong traøo khaùng chieán. Nhöng nhôø thöïc
hieän toát chính saùch daân toäc, caùc caùn boä coâng ñoaøn cuøng caùc caáp Ñaûng boä trong tænh ñaõ
vaän ñoäng vaø xaây döïng ñöôïc phong traøo caùch maïng trong vuøng daân toäc thieåu soá. Vôùi
405
nhieàu phöông thöùc vaän ñoäng linh hoaït, ngöôøi daân toäc thieåu soá coù nhieàu ñoùng goùp to
lôùn cho khaùng chieán töø chieán ñaáu choáng caøn tieâu dieät ñòch, xaây döïng laøng xaõ chieán
ñaáu, saûn xuaát cho ñeán vieäc nuoâi giaáu, che chôû caùn boä, boä ñoäi trong nhöõng luùc khoù
khaên, cung caáp löông thöïc, thöïc phaåm thuoác men cho caùch maïng.
Maët khaùc, nhôø coâng taùc coâng vaän, soá ñoâng taàng lôùp xu, kyù, cai voán töøng laø coâng
cuï ñaéc löïc cho tö baûn Phaùp ñaõ quay laïi vôùi caùch maïng, tích cöïc hoã trôï cho coâng nhaân
cao su ñaáu tranh ñoøi daân sinh, daân chuû.
Laøm toát coâng taùc coâng vaän vaø chính saùch daân toäc laø baøi hoïc raát coù yù nghóa ñoái vôùi
vuøng ñaát coù nhieàu ngöôøi daân toäc thieåu soá sinh soáng nhö ôû Bình Döông vaø Bình Phöôùc
ngaøy nay.
Ba laø, Keát hôïp chaët cheõ phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su vôùi phong traøo
ñaáu tranh caùch maïng cuûa nhaân daân ñòa phöông.
Trong thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp vaø ñeá quoác Myõ, coâng nhaân cao su
noùi rieâng, giai caáp coâng nhaân Vieät Nam noùi chung ñaáu tranh vôùi hai nhieäm vuï chính:
ñaáu tranh giai caáp vaø ñaáu tranh daân toäc; ñaáu tranh ñeå giaønh quyeàn laøm chuû trong ñoàn
ñieàn cao su vaø ñaáu tranh ñaùnh ñuoåi giaëc xaâm löôïc. Con ñöôøng ñaáu tranh cuûa coâng
nhaân cao su Thuû Daàu Moät raát gian truaân, coù luùc töôûng chöøng nhö khoâng vöôït qua noãi:
hoaøn caûnh soáng laàm than, lao ñoäng khoå nhoïc vaát vaû ñeå ñoåi laáy mieáng côm, manh aùo
coù khi coøn phaûi traû baèng caû sinh maïng cuûa mình. Ngöôøi coâng nhaân khoâng nhöõng bò
nhöõng giôùi chuû ngöôøi Phaùp boùc loät vaø haønh haï maø coøn phaûi höùng chòu nhöõng cuoäc caøn
queùt, khuûng boá lieân mieân cuûa lính nhaø binh. Chín naêm khaùng chieán choáng Phaùp vaø 21
naêm choáng Myõ laø 30 naêm maát maùt hy sinh thaàm laëng cuûa nhöõng coâng nhaân cao su
caùch maïng.
Nhöng vôùi tinh thaàn xaû thaân vì toå quoác, vì giai caáp, vôùi yù chí saét ñaù quyeát soáng
cheát vôùi keû thuø cöôùp nöôùc, boùc loät, hoï ñaõ anh duõng, kieân cöôøng töøng böôùc ñaùnh baïi
moïi aâm möu thaâm ñoäc, haønh ñoäng ñaøn aùp man rôï cuûa keû thuø, gaày döïng laïi phong ñaáu
tranh choáng laïi keû thuø ñeán ngaøy thaéng lôïi hoaøn toaøn.
Quaù trình ñaáu tranh caùch maïng cuûa ñoäi nguõ coâng nhaân cao su ôû Thuû Daàu Moät thôøi
kyø töø naêm 1945 ñeán naêm 1975 khoâng taùch rôøi vôùi quaù trình ñaáu tranh caùch maïng cuûa
nhaân daân ñòa phöông. Caùc cuoäc ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su ôû trong ñoàn ñieàn vaø
ngoaøi ñòa phöông ñeàu taùc ñoäng hoã trôï nhau. Vì thaønh phaàn cö daân chuû yeáu ôû Thuû Daàu
406
Moät laø coâng nhaân cao su neân thanh nieân toøng quaân vaøo boä ñoäi taäp trung, boä ñoäi ñòa
phöông hoaëc daân quaân du kích, töï veä laøng, xaõ ña soá laø coâng nhaân ôû caùc ñoàn ñieàn cao
su. Coâng nhaân cao su chieám soá ñoâng trong caùc chi ñoäi 1, chi ñoäi 11, chi ñoäi 10, tieåu
ñoaøn 302, 303, 304… Trong nhöõng luùc khaùng chieán khoù khaên aùc lieät, haàu heát caùc ñôn vò
ñöùng chaân hoaït ñoäng ôû Thuû Daàu Moät ñeàu döïa vaøo söï uûng hoä tieáp teá cuûa coâng nhaân
cao su. Caùc hoaït ñoäng ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su trong ñoàn ñieàn cuõng ñöôïc caùc
löïc löôïng caùch maïng ñòa phöông hoã trôï ñaéc löïc. Moái quan heä gaén boù, hoã trôï ñaáu tranh
giöõa coâng nhaân cao su vaø löïc löôïng vuõ trang ñòa phöông ñuùc keát thaønh tình “daân vaø
quaân nhö caù vôùi nöôùc”, duø khoù khaên gian khoå ñeán ñaâu hoï cuõng ñeàu tin vaøo nhau, döïa
vaøo nhau maø baùm laøng, baùm ñaát, vöôït leân treân moïi maát maùt ñau thöông ñeå chieán
thaéng keû thuø.
Ngaøy nay trong söï nghieäp xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi, ñoäi nguõ coâng nhaân cao su ôû
Bình Döông vaø Bình Phöôùc vaãn laø moät trong nhöõng löïc löôïng luoân ñi ñaàu trong vieäc
xaây döïng kinh teá, chính trò, vaên hoaù, xaõ hoäi ôû ñòa phöông. Ñoù laø ñoäi quaân tieân phong,
laø choã döïa, laø cô sôû vöõng chaéc cuûa caùch maïng trong quaù khöù cuõng nhö trong hieän taïi ôû
tænh Bình Döông, Bình Phöôùc noùi rieâng vaø ôû caû nöôùc noùi chung. Ngöôïc laïi, söï phaùt
trieån veà chính trò, kinh teá, vaên hoaù xaõ hoäi, quoác phoøng - an ninh ôû ñòa phöông ñeàu coù
taùc ñoäng saâu saéc ñeán söï phaùt trieån cuûa ngaønh kinh teá cao su vaø phong traøo coâng nhaân
cao su. Vì vaäy, vieäc keát hôïp chaët cheõ phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su vôùi
phong traøo caùch maïng ôû ñòa phöông laø moät trong nhöõng baøi hoïc quan troïng ruùt ra töø
phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su Thuû Daàu Moät noùi rieâng vaø cuoäc khaùng
chieán cuûa caû nöôùc noùi chung trong thôøi kyø 30 naêm khaùng chieán töø naêm 1945 ñeán naêm
1975.
*
* *
30 naêm lòch söû daân toäc (1945-1975) laø moät thôøi kyø khoâng daøi so vôùi lòch söû nhöng
laø moät thôøi kyø ñaëc bieät: thôøi kyø ñaõ ñaùnh ñoå cheá ñoä thöïc daân kieåu cuõ cuûa Phaùp vaø cheá
ñoä thöïc daân kieåu môùi cuûa Myõ. Ñoäi nguõ coâng nhaân cao su cuøng giai caáp coâng nhaân Vieät
Nam ñaõ hoaøn thaønh toát vai troø, söù meänh cuûa giai caáp mình trong thôøi kyø lòch söû ñaëc
bieät ñoù. Coâng nhaân cao su cuøng toaøn theå giai caáp coâng nhaân Vieät Nam ñaõ töøng laø cô sôû
xaõ hoäi, laø cô sôû giai caáp cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam. Lòch söû 30 naêm (1945-1975),
407
ñaõ chöùng toû raèng coâng nhaân chæ coù theå trôû thaønh moät giai caáp giaùc ngoä caùch maïng cao
khi coù Ñaûng tieàn phong laõnh ñaïo. Ñieàu kieän naøy, trong giai ñoaïn hieän nay, cuõng caàn
phaûi coù ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng phuø hôïp thì hoï môùi coù theå phaùt huy tính naêng
ñoäng vaø vai troø tieân phong cuûa mình.
Nhìn toång quaùt töø thöïc teá lòch söû ñaõ qua vaø nhöõng bieán ñoåi döõ doäi cuûa tình hình
kinh teá-xaõ hoäi hieän nay. Nhöõng bieán ñoåi lôùn veà cô caáu theo caùc thaønh phaàn kinh teá, veà
ngaønh ngheà vaø soá löôïng ñoäi nguõ coâng nhaân cao su ñang ñaët ra nhöõng vaán ñeà môùi phaûi
giaûi quyeát. ÔÛ ñaây, traùch nhieäm cuûa Ñaûng, Nhaø nöôùc, Coâng Ñoaøn, toaøn xaõ hoäi vaø baûn
thaân coâng nhaân cao su ñoái vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa ngaønh ngheà cao su laø quan
troïng.
Töø tìm hieåu thöïc tieãn lòch söû trong phong traøo coâng nhaân cao su 30 naêm qua
(1945-1975). Chuùng toâi xin ñeà xuaát nhöõng quan taâm ñeán vieäc boài döôõng, phaùt trieån ñoäi
nguõ, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø vaên hoùa cho coâng nhaân cao su ngaøy nay:
- Thöïc hieän chieán löôïc xaây döïng ñoäi nguõ coâng nhaân cao su, vôùi nhöõng bieän phaùp
cuï theå laø giaùo duïc vaø ñaøo taïo. Ñaøo taïo môùi coâng nhaân cao su veà hoïc vaán, tay ngheà, yù
thöùc chính trò… Chuù troïng ñaøo taïo ngöôøi coâng nhaân kyõ thuaät, daàn caûi tieán coâng vieäc töø
lao ñoäng thuû coâng baèng chaân tay sang thöïc hieän lao ñoäng baèng phöông phaùp kyõ thuaät.
- Quan taâm hôn nöõa chính saùch xaõ hoäi ñoái vôùi coâng nhaân cao su. Tröôùc heát laø ñeàn
ôn ñaùp nghóa. Ñaûng boä vaø chính quyeàn ñòa phöông caàn ghi nhaän moät caùch traân troïng
söï ñoùng goùp vaø hy sinh lôùn lao cuûa ñoàng baøo, chieán só vaø coâng nhaân cao su khoâng
nhöõng trong ñaáu tranh choáng thöïc daân Phaùp maø coøn trong choáng Myõ vaø trong lao
ñoäng. Coù cheá ñoä ñaõi ngoä ñoái vôùi ngöôøi coù coâng trong caùc thôøi kyø chieán tranh ñeå gìn
giöõ vaø xaây döïng neàn kinh teá cao su cuûa tænh nhaø. Ñaåy maïnh caùc chöông trình coâng taùc
xaõ hoäi, giaùo duïc giôùi treû ngaøy nay hoïc nhöõng baøi hoïc caùch maïng, tröïc tieáp ngay trong
göông saùng cuûa oâng cha, nhöõng ngöôøi ñaõ chieán ñaáu vaø hy sinh cho haïnh phuùc vaø töông
lai cuûa daân toäc.
- Xaây döïng tænh nhaø moät caùch toaøn dieän treân caùc maët chính trò, kinh teá, vaên hoaù-
xaõ hoäi, xaây döïng neàn quoác phoøng toaøn daân vöõng maïnh; khoâng ngöøng toå chöùc taäp
luyeän, saün saøng chieán ñaáu trong moïi tình huoáng; keát hôïp chaët cheõ kinh teá vôùi quoác
phoøng-an ninh, quoác phoøng vôùi kinh teá; keát hôïp söùc maïnh cuûa toaøn daân ôû ñòa phöông
vôùi caû nöôùc.
- Ngoaøi vieäc quan taâm khai thaùc caùc theá maïnh tieàm naêng veà ñaát ñai, taøi nguyeân…
408
ñeå phaùt trieån neàn kinh teá cao su troïng ñieåm, Ñaûng boä vaø chính quyeàn ñòa phöông caàn
chuù troïng ñeán vieäc ñaûm baûo söï haøi hoaø thích hôïp giöõa lôïi ích cuûa nhaø nöôùc, cuûa taäp
theå vaø cuûa caù nhaân; naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cho ngöôøi coâng nhaân, xaây
döïng ñoäi nguõ coâng nhaân cao su thöïc söï laø löïc löôïng noøng coát trong coâng nghieäp hoaù vaø
hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc noùi chung vaø coâng nghieäp hoaù noâng nghieäp vaø noâng thoân noùi
rieâng.
- Cuoäc soáng ñaày ñuû, an toaøn vaø coâng baèng laø moät chæ tieâu toång hôïp cuûa moïi hoaït
ñoäng kinh teá – xaõ hoäi. Vì vaäy ñieàu caàn thieát laø phaûi quan taâm phaùt trieån moïi maët ôû
nhöõng vuøng caên cöù cuõ, vuøng saâu vuøng xa, nhaèm bieán nôi ñaây thaønh moät vuøng kinh teá
vaên hoaù phaùt trieån, chính trò, quoác phoøng an ninh oån ñònh vaø vöõng maïnh. Ñoù laø thöôùc
ño möùc ñoä thöïc hieän quyeàn laøm chuû cuûa ngöôøi lao ñoäng, thöôùc ño baûn chaát caùch maïng
cuûa nhöõng ngöôøi laøm nhieäm vuï döôùi cheá ñoä môùi hieän nay.
- Söu taàm, bieân soaïn lòch söû khaùng chieán cuûa coâng nhaân ngaønh cao su, goùp phaàn
giaùo duïc loøng yeâu nöôùc cho theá heä treû, ñaëc bieät laø theá heä treû treân caû hai queâ höông
Bình Döông vaø Bình Phöôùc ngaøy nay. Ñieàu naøy seõ giuùp ích raát nhieàu cho vieäc xaây
döïng neàn kinh teá cao su khoâng nhöõng chæ cho ñòa phöông mình maø coøn cho caû nöôùc.
DANH MUÏC COÂNG TRÌNH KHOA HOÏC ÑAÕ COÂNG BOÁ COÙ LIEÂN QUAN ÑEÁN
ÑEÀ TAØI LUAÄN AÙN CUÛA TAÙC GIAÛ
1. Nguyeãn Thò Moäng Tuyeàn: 2003, Phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su Thuû
Daàu Moät trong khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp, Nxb Lao Ñoäng, Haø Noäi.
2. Nguyeãn Thò Moäng Tuyeàn: 2005, Böôùc ñaàu tìm hieåu veà lòch söû hình thaønh vaø phaùt
trieån caùc ñoàn ñieàn cao su ôû Vieät Nam, Taäp san Hoäi khoa hoïc lòch söû Bình Döông.
409
3. Nguyeãn Thò Moäng Tuyeàn: 2006, Quaù trình tieáp quaûn caùc ñoàn ñieàn cao su ôû mieàn
Ñoâng Nam Boä (naêm 1975), Taäp san Hoäi khoa hoïc lòch söû Bình Döông.
4. Nguyeãn Thò Moäng Tuyeàn: 2006, “Maët traän cao su chieán” ôû mieàn Ñoâng Nam boä
trong khaùng chieán choáng Phaùp (1945-1954), Taäp san Hoäi khoa hoïc lòch söû Bình
Döông.
5. Nguyeãn Thò Moäng Tuyeàn: 2007, Ñaëc ñieåm phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao
su Thuû Daàu Moät trong khaùng chieán choáng Phaùp (1945-1954), Taäp san Hoäi khoa hoïc
lòch söû Bình Döông.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Dieäp Lieân Anh (1963), Maùu traéng maùu ñaøo, Nxb. Lao ñoäng môùi, Saøi Goøn.
2. Hoaøi Anh (1977), “Thuû Daàu Moät döôùi maét ngöôøi Phaùp”, Taïp chí Xöa vaø Nay, (Soá
45
B
).
3. Nguyeãn Quang AÂn (1997), Vieät Nam nhöõng thay ñoåi ñòa danh vaø ñòa giôùi caùc ñôn
vò haønh chính 1945-1987, Nxb. Vaên hoùa - Thoâng tin, Haø Noäi.
4. Toaøn AÙnh (1974), Cao nguyeân mieàn Thöôïng, Saøi Goøn.
5. Ban chæ ñaïo leã kyû nieäm 300 naêm vuøng ñaát Bieân Hoøa - Ñoàng Nai (1998), Bieân Hoøa
- Ñoàng Nai 300 naêm hình thaønh vaø phaùt trieån, Nxb. Ñoàng Nai, Ñoàng Nai.
410
6. Ban chæ ñaïo toång keát chieán tranh - Tröïc thuoäc Boä Chính trò (1996), Toång keát cuoäc
khaùng chieán choáng Myõ cöùu nöôùc thaéng lôïi vaø baøi hoïc, Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø
Noäi.
7. Ban chæ ñaïo toång keát chieán tranh - Tröïc thuoäc Boä Chính trò (1996), Toång keát cuoäc
khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp thaéng lôïi vaø baøi hoïc, Nxb. Chính trò Quoác gia,
Haø Noäi.
8. Ban nghieân cöùu lòch söû coâng ñoaøn Vieät Nam (1975), Lòch söû phong traøo coâng
nhaân vaø coâng ñoaøn Vieät Nam (1860-1945), Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
9. Ban nghieân cöùu lòch söû coâng ñoaøn Vieät Nam (1985), Lòch söû phong traøo coâng
nhaân vaø coâng ñoaøn Vieät Nam trong khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp (9 -1945 – 7-
1954), Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
10. Ban nghieân cöùu lòch söû Ñaûng Trung öông (1976), Nhöõng söï kieän lòch söû Ñaûng, taäp
1 (1920-1945), Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
11. Ban nghieân cöùu lòch söû Ñaûng Trung öông (1979), 50 naêm hoaït ñoäng cuûa Ñaûng
Coäng saûn Vieät Nam, Nxb. Söï thaät Haø Noäi.
12. Ban nghieân cöùu lòch söû Ñaûng Trung öông (1979), Nhöõng söï kieän lòch söû Ñaûng, taäp
2 (1945-1954), Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
13. Ban nghieân cöùu lòch söû Ñaûng Trung öông (1985), Lòch söû Ñaûng coäng saûn Vieät
Nam, Nxb Chính trò Quoác gia, Haø Noäi.
14. Ban Thöôøng vuï huyeän UÛy Phöôùc Long (1994), Lòch söû truyeàn thoáng caùch maïng
cuûa Ñaûng boä quaân vaø daân Phöôùc Long (thôøi kyø 1930-1975), Nxb. Toång hôïp Soâng
Beù.
15. Ban Thöôøng vuï tænh UÛy Soâng Beù (1995), Lòch söû Ñaûng boä Soâng Beù, taäp 1 (1930-
1954), Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
16. Ban Thöôøng vuï tænh UÛy vaø Boä chæ huy quaân söï tænh Soâng Beù (1990), Soâng Beù –
Lòch söû chieán tranh nhaân daân 30 naêm (1945-1975), Nxb. Toång Hôïp Soâng Beù.
17. Ban Toång keát lòch söû Boä Toång tham möu (1977), Toång keát Boä Toång tham möu
trong cuoäc khaùng chieán choáng Myõ, cöùu nöôùc, Nxb. Quaân ñoäi nhaân daân, Haø Noäi.
18. Boä Quoác phoøng, Vieän lòch söû quaân söï Vieät Nam (1988), Cuoäc khaùng chieán choáng
Myõ cöùu nöôùc 1954-1975-Nhöõng söï kieän quaân söï, Vieän lòch söû quaân söï Vieät Nam
xuaát baûn.
19. Boä chæ huy quaân söï tænh Bình Phöôùc (2002), Lòch söû Bình Phöôùc khaùng chieán
(1945-1975), Nxb. chính trò Quoác Gia, Haø Noäi.
20. Boä Quoác Phoøng Quaân Khu 7: (2004), Lòch söû Boä chæ huy Mieàn (1961-1976), Nxb.
Chính trò Quoác Gia, Haø Noäi.
21. Ban chaáp haønh Ñaûng boä tænh Bình Döông (2003), Lòch söû Ñaûng boä tænh Bình
Döông(1930-1975), Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi.
22. Cao Vaên Bieàn (1979), Giai caáp coâng nhaân Vieät Nam thôøi kyø 1936-1939, Nxb.
Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi.
411
23. Cao Vaên Bieàn (1974), “Nhöõng chuyeån bieán cuûa giai caáp coâng nhaân Vieät Nam
döôùi aùnh saùng Chuû nghóa Maùc-Leânin”, trong saùch Moät soá vaán ñeà veà lòch söû giai
caáp coâng nhaân Vieät Nam, Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
24. Leâ Böôûi (chuû bieân) (1984), Quaù trình cuoäc chieán tranh xaâm löôïc cuûa Ñeá Quoác Myõ
vaø quy luaät hoaït ñoäng cuûa Myõ – nguî treân chieán tröôøng B2, Ban toång keát chieán
tranh B2.
25. Nguyeãn Coâng Bình (1974), Giai caáp coâng nhaân Vieät Nam vôùi söï nghieäp giaûi phoùng
daân toäc, trong saùch “Moät soá vaán ñeà veà lòch söû giai caáp coâng nhaân Vieät Nam”,
Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
26. Traàn Töû Bình (1965), Phuù Rieàng ñoû, Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
27. Traàn Vaên Cang (1999), “Hôùn Quaûn, röøng khaùng chieán gian lao maø anh duõng”,
trong saùch Nhöõng naêm ñaàu khaùng chieán: Hoài kyù veà chi ñoäi 1 trung ñoaøn 301 vaø
daân quaân Thuû Daàu Moät, Hoäi vaên hoïc – ngheä thuaät Bình Döông xuaát baûn.
28. Traàn Vaên Cang (1999), “Hoài öùc veà hoaït ñoäng cuûa boä ñoäi Hôùn Quaûn - Loäc Ninh -
Buø Ñoáp”, trong saùch Nhöõng naêm ñaàu khaùng chieán: Hoài kyù veà chi ñoäi 1 trung ñoaøn
301 vaø daân quaân Thuû Daàu Moät”, Hoäi vaên hoïc – ngheä thuaät Bình Döông xuaát baûn.
29. Hoaøng Caàm (1995), Chaëng ñöôøng möôøi nghìn ngaøy (hoài kyù), Nxb. Quaân ñoäi Nhaân
daân, Haø Noäi.
30. Gabrien Coâncoâ (1991), Giaûi phaåu moät cuoäc chieán tranh, Nxb. Quaân ñoäi nhaân daân,
Haø Noäi.
31. Coâng ñoaøn cao su Vieät Nam (2003), Lòch söû phong traøo coâng nhaân cao su Vieät
Nam (1906-2001), Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
32. Nguyeãn Khoa Chi – Haø Xuaân Tö (1985), Caây cao su kyõ thuaät troàng khai thaùc vaø
cheá bieán, Nxb. Thaønh phoá Hoà Chí Minh.
33. Traàn Khaùng Chieán (1997), “Ngöôøi laõnh ñaïo Phuù Rieàng ño û”, Taäp san cao su Vieät
Nam, (Soá 58-59).
34. Coâng ty cao su Daàu Tieáng (2000), Lòch söû phong traøo coâng nhaân cao su Daàu
Tieáng, Nxb. Lao Ñoäng, Haø Noäi.
35. Leâ Duaån (1968), Vai troø cuûa giai caáp coâng nhaân, nhieäm vuï cuûa coâng ñoaøn trong
giai ñoaïi tröôùc maét, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
36. Leâ Duaån (1976), Giai caáp coâng nhaân Vieät Nam vaø Lieân minh coâng noâng, Nxb. Söï
thaät, Haø Noäi.
37. Leâ Duaån (1980), Tieán leân döôùi ngoïn côø veõ vang cuûa Ñaûng, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
38. Leâ Duaån (1993), Veà chieán tranh nhaân daân Vieät Nam, Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø
Noäi.
412
39. Vaên Tieán Duõng (1991), Cuoäc khaùng chieán choáng Myõ toaøn thaéng, Nxb. Söï thaät, Haø
Noäi.
40. Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (1998), Vaên kieän Ñaûng toaøn taäp, Nxb. Chính trò Quoác
Gia, Haø Noäi.
41. Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (2000), Vaên kieän Ñaûng toaøn taäp, Nxb. Chính trò Quoác
Gia, Haø Noäi.
42. Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (2002), Vaên kieän Ñaûng toaøn taäp, Nxb. Chính trò Quoác
Gia, Haø Noäi.
43. Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (1997), Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng coäng saûn Vieät Nam laàn
thöù IV (12/1976). Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
44. Ñaûng Lao ñoäng Vieät Nam (1974), Vaên kieän Ñaûng veà coâng taùc vaän ñoäng coâng
nhaân, taäp I, Nxb. Lao Ñoäng, Haø Noäi.
45. Ñaûng Lao ñoäng Vieät Nam (1976), Vaên kieän Ñaûng veà coâng taùc vaän ñoäng coâng
nhaân, taäp II, Nxb. Lao Ñoäng, Haø Noäi.
46. Ñaûng UÛy coâng ty cao su Phöôùc Hoøa vaø Ban nghieân cöùu lòch söû Ñaûng Soâng Beù
(1984), 30 naêm ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su Phöôùc Hoøa 1945-1975, VHTT tænh
Bình Döông.
47. Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam (2004), Vaên kieän Ñaûng toaøn Taäp, Nxb. Chính Trò Quoác
Gia, Haø Noäi.
48. Ñaûng uyû – Boä tö leänh Quaân khu 7 (1993), Mieàn Ñoâng Nam Boä khaùng chieán (1945-
1975), taäp II, Nxb. Quaân ñoäi Nhaân daân, Haø Noäi.
49. Ñaûng uûy coâng ty cao su Ñoàng Phuù, Ban cöùu lòch söû Ñaûng Soâng Beù (1985), Töø Phuù
Rieàng Ñoû ñeán coâng ty cao su Ñoàng Phuù, , Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
50. Ngoïc Ñaûn (1999), “Chuû Tòch Ho à Chí Minh vôùi coâng nhaân vaø toå chöùc coâng ñoaøn”,
Baùo cao su Vieät Nam, (soá 79).
51. Phaïm Vaên Ñoàng (1968), Taêng cöôøng coâng taùc vaän ñoäng coâng nhaân, Nxb. Söï thaät,
Haø Noäi.
52. Traàn Baïch Ñaèng (1997), “100 naêm cao su Vieät Nam”, Taäp san cao su Vieät Nam,
(Soá 58-59).
53. Traàn Baïch Ñaèng (2005), Lòch söû Nam Boä khaùng chieán, Nxb. Chính trò Quoác Gia,
Haø Noäi.
54. Hoà Sôn Ñaøi (1999), “Ñaëc ñieåm phong traøo coâng nhaân cao su Thuû Daàu Moät trong
khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp”, Taïp chí Lòch söû quaân söï, (soá 4).
55. Hoà Sôn Ñaøi (2002), Lòch söû Bình Phöôùc khaùng chieán (1945-1975), Nxb. Chính trò
Quoác Gia, Haø Noäi.
413
56. Hoà Sôn Ñaøi (1996), Chieán khu ôû mieàn Ñoâng Nam Boä (1945-1954), Nxb. Thaønh
Phoá Hoà Chí Minh.
57. Hoà Sôn Ñaøi (1995), Caên cöù ñòa khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp ôû mieàn Ñoâng
Nam Boä (1945-1954), Luaän aùn Phoù tieán só khoa hoïc lòch söû, Vieän Khoa hoïc xaõ hoäi
taïi TP. HCM.
58. Nguyeãn Ñình Ñaàu (1999), Cheá ñoä coâng ñieàn coâng thoå trong lòch söû khaån hoang laäp
aáp ôû Nam kyø luïc tænh, Nxb. Treû Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
59. Nguyeãn Ñình Ñaàu (1997), “Ñòa danh Bình Döông”, Taïp chí Xöa vaø Nay, (soá 45B).
60. Nguyeãn Ñình Ñaàu (1991), “Ñòa lyù lòch söû Soâng Beù”, trong saùch Ñòa chí tænh Soâng
Beù, Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
61. Nguyeãn Ñình Ñaàu (1994), Toång keát nghieân cöùu ñòa baøn Nam Kyø luïc tænh, Nxb.
Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
62. Nguyeãn Ñình Ñaàu (1997), “Bình Döông moät theá kyû xöa”, Taïp chí Xöa vaø Nay, (soá
45
B
).
63. Nguyeãn Minh Ñöùc (1998), “Ñòa danh Thuû Daàu Moät söï tích vaø truyeàn thuyeát”,
Baùo vaên ngheä Bình Döông, (soá 9).
64. Nguyeãn Vieát Ñöùc (1972), Thöïc teá khai thaùc cao su cuûa ngöôøi Phaùp taïi Bình Long,
Luaän vaên cao hoïc Quoác gia haønh chaùnh Saøi Goøn naêm 1972, löu taïi phoøng ñoïc haïn
cheá - Thö vieän Khoa hoïc toång hôïp thaønh phoá Hoà Chí Minh, kyù hieäu 0595.
65. Maïc Ñöôøng (1985), “Vaán ñeà daân cö vaø daân toäc ôû Soâng Beù qua caùc thôøi kyø lòch
söû”, trong saùch Vaán ñeà daân toäc ôû Soâng Beù, Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
66. Philip B. Ñavitson (1995), Nhöõng bí maät cuûa cuoäc chieán tranh Vieät Nam, Nxb.
Chính trò Quoác Gia, Haø Noäi.
67. F. Enghen (1964), Nguyeân taéc cô baûn veà vaán ñeà chieán tranh, Nxb. Quaân ñoäi Nhaân
daân, Haø Noäi.
68. F. Enghen (1962), Tình caûnh giai caáp coâng nhaân Anh, Nxb. Söû hoïc, Haø Noäi.
69. Voõ Nguyeân Giaùp (1970), Maáy vaán ñeà veà ñöôøng loái quaân söï cuûa Ñaûng ta, Nxb. Söï
thaät, Haø Noäi.
70. Traàn Vaên Giaøu (1958), Giai caáp coâng nhaân Vieät Nam - Söï hình thaønh vaø phaùt trieån
cuûa noù töø giai caáp “töï mình” ñeán giai caáp “cho mình”, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
71. Traàn Vaên Giaøu (1979), Giai caáp coâng nhaân Vieät Nam, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
72. Voõ Nguyeân Giaùp (1964), Töø nhaân daân maø ra, Nxb. Quaân ñoäi nhaân daân, Haø Noäi.
73. Leâ Maäu Haõn (1999), Ñaïi cöông lòch söû Vieät Nam, taäp III (1945-1995), Nxb. Giaùo
duïc.
414
74. Leâ Huyønh Hoa (1997), “Caây cao su ñaëc saûn cuûa vuøng Ñoâng Nam Boä”, Taïp chí
Xöa vaø Nay, (soá 45
B
).
75. Ngoâ Vaên Hoøa, Döông Kinh Quoác (1978), Giai caáp coâng nhaân Vieät Nam tröôùc khi
thaønh laäp Ñaûng, Nxb. Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi.
76. Haø Minh Hoàng (1999), “Phuù Rieàng Ñoû trong phong traøo coâng nhaân Mieàn Ñoâng
Nam Kyø ”, Taïp chí nghieân cöùu lòch söû, (soá 306).
77. Cao Huøng (1991), Phuï nöõ Soâng Beù 45 naêm ñaáu tranh giaûi phoùng (1930-1975),
Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
78. Huyeän uûy Huyeän Ñoàng Phuù (1994), Lòch söû ñaáu tranh caùch maïng cuûa Ñaûng boä vaø
nhaân daân Ñoàng Phuù (1930-1975), Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
79. Leâ Vaên Khoa (1990), 70 naêm lòch söû coâng nhaân cao su Daàu Tieáng, Nxb. Toång hôïp
Soâng Beù.
80. Hoà Syõ Khoaùch (1999), “Phuù Rieàng nhöõng cô sôû caùch maïng ñaàu tieân cuûa coâng
nhaân cao su”, Taïp chí Xöa vaø Nay, (soá 69B).
81. Tröông Vónh Kyù, Nguyeãn Ñình Ñaàu (1997), Tieåu giaùo trình ñòa lyù Nam Kyø, Nxb.
Treû, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh.
82. Huyønh Löùa (chuû bieân) (1993), Lòch söû phong traøo coâng nhaân cao su Vieät Nam
(1906-1990), Nxb. Treû.
83. Huyønh Löùa (1987), Lòch söû khai phaù vuøng ñaát Nam Boä, Nxb. Thaønh Phoá Hoà Chí
Minh.
84. Huyønh Löùa (1999), “Phaùc thaûo vaøi neùt veà ñaát Bình Döông thôøi khai phaù”, trong
saùch Thuû Daàu Moät-Bình Döông ñaát laønh chim ñaäu, Nxb. Vaên ngheä Thaønh Phoá Hoà
Chí Minh.
85. Huyønh Löùa (chuû bieân) (1988), Truyeàn thoáng ñaáu tranh caùch maïng cuûa quaân vaø
daân huyeän Bình Long, Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
86. Huyønh Löùa (chuû bieân) (1996), Coâng ty cao su Ñoàng Phuù truyeàn thoáng xaây döïng vaø
phaùt trieån (1927-1995), Sôû Vaên hoùa thoâng tin Soâng Beù xuaát baûn.
87. Lieân ñoaøn lao ñoäng tænh Bình Döông (2003), Lòch söû phong traøo coâng nhaân lao
ñoäng vaø coâng ñoaøn tænh Bình Döông (töø ñaàu theá kyû XX ñeán 30-04-1975), Nxb.
Chính trò Quoác Gia, Haø Noäi.
88. Cao Vaên Löôïng (1977), Coâng nhaân mieàn Nam Vieät Nam trong cuoäc khaùng chieán
choáng Myõ cöùu nöôùc (1954-1975), Nxb. Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi.
89. C. Maùc (1959), Baøn veà toå chöùc lao ñoäng, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
90. C. Maùc (1959), Lao ñoäng laøm coâng vaø tö baûn, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
415
91. C. Maùc (1962), Tö baûn, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
92. C. Maùc – Ph AÊngghen – Leânin (1984), Veà söù meänh lòch söû theá giôùi cuûa giai caáp
voâ saûn, Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
93. C. Maùc – Ph. AÊngghen (1995), Toaøn taäp, Nxb. Chính trò quoác gia, Haø Noäi.
94. Hoà Chí Minh (2002), Toaøn taäp, Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi.
95. Thaùi Nhaân Hoaø, Hoà Sôn Ñaøi (1997), Muøa xuaân giaûi phoùng, Nxb. Chính trò Quoác
gia, Haø Noäi.
96. Ñoã Ngoïc Nam (1991), Tìm hieåu phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su Soâng
Beù (1930-1975), tieåu luaän cao hoïc lòch söû, Vieän Khoa hoïc xaõ hoäi taïi TP. HCM.
97. Sôn Nam (1997), Lòch söû khaån hoang Mieàn Nam, Nxb. Treû Thaønh Phoá Hoà Chí
Minh.
98. Thaønh Nam (1982), Phong traøo ñaáu tranh caùch maïng cuûa coâng nhaân cao su mieàn
Ñoâng Nam Boä, Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
99. Só Ngoï (1997), “Moät ngöôøi phu contrat xöa”, Taäp san cao su Vieät Nam, (Soá 58-
59).
100. Trònh Nhu (1995), Lòch söû caùch maïng thaùng Taùm 1945, Nxb. Chính trò Quoác Gia,
Haø Noäi.
101. Nguyeãn Phong (1963), Tö baûn Phaùp vaø vaán ñeà cao su ôû Vieät Nam, Nxb. Khoa hoïc
xaõ hoäi, Haø Noäi.
102. Phong traøo coäng saûn, coâng nhaân vaø giaûi phoùng daân toäc quoác teá, Dòch töø nguyeân
baûn tieáng nga, 1981, Nxb. saùch giaùo khoa Maùc- Leâ-nin.
103. Vuõ Huy Phuùc (1974), “Söï hình thaønh ngöôøi coâng nhaân vaø ñaëc ñieåm lòch söû cuûa
giai caáp coâng nhaân Vieät Nam”, trong saùch Moät soá vaán ñeà veà lòch söû giai caáp coâng
nhaân Vieät Nam, Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
104. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån ngaønh cao su Vieät Nam, Taäp san cao su Vieät
Nam, thaùng 9-10/1997, Soá 58-59.
105. Döông Kinh Quoác (1974), “Tình hình coâng nhaân Vieät Nam töø cuoái theá kyû XIX
ñeán chieán tranh theá giôùi laàn thöù nhaát”, trong saùch Moät soá vaán ñeà veà lòch söû giai
caáp coâng nhaân Vieät Nam, Nxb. Lao ñoäng, Haø Noäi.
106. Phaïm Hoàng Sôn (1997), Ngheä thuaät ñaùnh giaëc giöõ nöôùc cuûa daân toäc Vieät Nam,
Nxb. Quaân ñoäi nhaân daân, Haø Noäi.
107. Minh Taán (1959), “Ngaønh troàng tæa cao su Vieät Nam”, Taäp san phoøng thöông maõi
Saøi Goøn, löu taïi Vieän Khoa hoïc Xaõ Hoäi vuøng Nam Boä, ngaøy 03-05-1959, soá 68.
416
108. Nguyeãn Vieát Taù (1990), Mieàn Ñoâng Nam Boä khaùng chieán 1945-1975, taäp 1 , Nxb.
Quaân ñoäi Nhaân daân, Haø Noäi.
109. Nguyeãn Vieát Taù (1997), Mieàn Ñoâng Nam Boä trong cuoäc tieán coâng vaø noåi daäy muøa
xuaân 1975, trong saùch Muøa xuaân giaûi phoùng, Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi.
110. Nguyeãn Vieát Taù (1991), Soâng Beù 30 naêm chieán tranh giaûi phoùng, trong saùch “Ñòa
chí Soâng Beù”, Nxb. Toång hôïp Soâng Beù.
111. Vaên Taïo (1997), Moät soá vaán ñeà veà giai caáp coâng nhaân vaø coâng ñoaøn Vieät Nam,
Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi.
112. Nguyeãn Höõu Thoï (1994), “Chính phuû Myõ vôùi cuoäc ñaûo chính Dieäm (1963)”, Ñaëc
san Söï kieän vaø Nhaân chöùng, (soá 5).
113. Löu Huyønh Thoáng (1991), “Lòch söû ñaáu tranh caùch maïng Soâng Beù (1920-1945)”,
trong saùch Ñòa chí tænh Soâng Beù, Nxb. Toång Hôïp Soâng Beù.
114. Vuõ Thuøy (1985), Coâng nhaân cao su chieán ñaáu, Nxb. Lao ñoäng.
115. Nguyeãn Khaéc Thuaàn (1997), Traän ñaïi thaéng muøa xuaân 1975 khuùc huøng traùng nhaát
cuûa thieân söû giöõ nöôùc oai huøng, trong saùch Muøa xuaân giaûi phoùng, Nxb. Chính trò
Quoác gia, Haø Noäi.
116. Traàn Toaûn (1991), “Söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa ñoäi nguõ coâng nhaân cao su
Ñoàng Nai qua caùc thôøi kyø lòch söû (1906-1991)”, Luaän aùn Phoù Tieán Syõ Khoa hoïc
lòch söû, Vieän Khoa hoïc xaõ hoäi taïi TP. HCM.
117. Traàn Vaên Traø (1982), “Nhöõng chaëng ñöôøng lòch söû cuûa B2 thaønh ñoàng. Keát thuùc
cuoäc chieán tranh 30 naêm”, Vaên Ngheä Tp. HCM, taäp 5.
118. Traàn Quang Toaïi (1996), “Lòch söû Ñaëc Coâng mieàn Ñoâng Nam Boä trong khaùng
chieán choáng thöïc daân Phaùp 1945-1954”, Luaän aùn Thaïc syõ Khoa hoïc Lòch söû, Vieän
Khoa hoïc Xaõ hoäi taïi TP. HCM.
119. Nguyeãn Tuøng (1997), “Chuyeän veà Phuù Rieàng ñoû naêm 1930”, Taäp san cao su, (soá
58-59).
120. Nguyeãn Thu Vaân (1999), Lòch söû khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp cuûa quaân vaø
daân Bình Phöôùc 1945-1954, Luaän aùn Thaïc syõ Khoa hoïc Lòch söû, Vieän Khoa hoïc
Xaõ hoäi taïi TP. HCM.
121. Vieän lòch söû Ñaûng (2002), Lòch söû bieân nieân Xöù uyû Nam Boä vaø Trung öông Cuïc
mieàn Nam (1954-1975), Nxb. Chính trò Quoác gia, Haø Noäi.
122. Vieän söû hoïc (1991), Lòch söû khaùng chieán choáng Myõ, cöùu nöôùc (1954-1975), Nxb. Söï
Thaät, Haø Noäi.
417
123. Vieän lòch söû quaân söï Vieät Nam (1994), Lòch söû cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân
Phaùp 1945-1954, taäp 1, Nxb. Quaân ñoäi nhaân daân, Haø Noäi.
124. Vieän lòch söû quaân söï Vieät Nam (1994), Lòch söû cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân
Phaùp 1945-1954, taäp 2, Nxb. Quaân ñoäi nhaân daân, Haø Noäi.
125. Vieän lòch söû quaân söï Vieät Nam (1994), Lòch söû quaân ñoäi nhaân daân Vieät Nam, taäp
1, Nxb. Quaân ñoäi nhaân daân, Haø Noäi.
126. Vieän lòch söû quaân söï Vieät Nam (2003), Heä thoáng toå chöùc quaân söï cuûa Myõ vaø Vieät
Nam Coäng hoaø trong chieán tranh Vieät Nam, Nxb. Quaân ñoäi Nhaân daân, Haø Noäi.
127. Vieän Haøn Laâm Khoa Hoïc Lieân Xoâ (1985), Phong traøo coâng nhaân quoác teá, taäp 1,
Baûn dòch tieáng Vieät cuûa Nxb. Tieán boä vaø Nxb. Söï thaät.
128. Vieän Haøn Laâm Khoa Hoïc Lieân Xoâ (1986), Phong traøo coâng nhaân quoác teá, taäp 2,
Baûn dòch tieáng Vieät cuûa Nxb. Tieán boä vaø Nxb. Söï thaät.
129. Vieät Nam Thoâng Taán Xaõ (1971), Taøi lieäu maät Boä Quoác phoøng Myõ veà cuoäc chieán
tranh Vieät Nam, Taäp 1, VNTTX, Haø Noäi.
130. Ñaëng Vaên Vinh (1997), “Cao su thieân nhieân hoâm qua hoâm nay vaø ngaøy mai”, Taäp
san cao su Vieät Nam, (Soá 58;59).
131. Ñaëng Vaên Vinh (1997), Cao su thieân nhieân theá giôùi, Nxb. Noâng nghieäp, Tp.HCM.
132. Ñaëng Vaên Vinh (2000), 100 naêm cao su ôû Vieät Nam, Nxb. Noâng Nghieäp.
133. Robert S. Mc Namara (1995), Nhìn laïi quaù khöù, taán thaûm kòch vaø nhöõng baøi hoïc veà
Vieät Nam, Nxb. Chính trò Quoác Gia, Haø Noäi.
134. Yves Gras (1982), Lòch söû cuoäc chieán tranh Ñoâng Döông, Nxb. Plon, Paris, 1979,
baûn dòch cuûa Vieän Lòch söû quaân söï Vieät Nam.
135. UÛy Ban Trung Öông MTDTGPMNVN (1965), Maët Traän Daân Toäc Giaûi Phoùng
Mieàn Nam Vieät Nam (Tuyeân ngoân vaø chöông trình 10 ñieåm), Nxb. Söï thaät, Haø Noäi.
136. UÛy ban Khoa hoïc Xaõ hoäi Vieät Nam, Vieän Söû hoïc (1985), Söùc maïnh chieán thaéng
cuûa cuoäc khaùng chieán choáng Myõ cöùu nöôùc, Nxb. KHXH, Haø Noäi.
418
TAØI LIEÄU LÖU TRÖÕ
137. Ban coâng vaän Mieàn (1969), Baùo caùo cuûa Ban coâng vaän Mieàn naêm 1969, löu taïi
Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL.03/69.
138. Ban chaáp haønh Trung öông (1950), Baùo caùo tình hình Nam Boä naêm 1950, lưu tại
Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS.69.
139. Ban coâng vaän mieàn Nam (1960), Baùo caùo tình hình coâng nhaân lao ñoäng mieàn Nam
Vieät Nam trong 10 naêm qua (1956-1960), Toång coâng ty cao su Vieät Nam, ML.
1286/66.
140. Boä tö leänh Khu 7 (1950), Baùo caùo coâng taùc phaù hoaïi kinh teá ñòch naêm 1948-1949,
löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng- Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, Hoà
sô 2033.
141. Boä tö leänh khu 7 (1948), Baùo caùo tình hình chung mieàn Ñoâng Nam Boä naêm 1948,
lưu tại Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7. LS.48.
142. Boä tö leänh khu 7 (1943), Chi ñoäi 1_ giaûi phoùng quaân Nam Boä, löu taïi Phoøng
nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL. 23/43.
143. Huyønh Vaên Ngheä- chæ huy tröôûng Veä quoác ñoaøn Bieân Hoøa, Baùo caùo chieán dòch
Beán Caùt vaø kinh nghieäm thaùng 10/1950, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-
Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL. 03/50.
144. Huyønh Vaên Ngheä- chæ huy tröôûng Veä quoác ñoaøn Bieân Hoøa (1948), Tình hình daân
quaân Nam Boä thaùng 12 - 1948, löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban
Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL. 03/48.
145. Hoà sô soá 11661, Muïc luïc S006,Trung Taâm Löu Tröõ Quoác Gia II.
419
146. Nhaän ñònh cuûa ñòch trong taøi lieäu “Keá hoaïch AN16” naêm 1963, löu taïi Phoøng Khoa
hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, TL.09/63.
147. Nguyeãn Vaên Nghi (1989), Hoài kyù veà coâng nhaân cao su Thuû Daàu Moät giai ñoaïn
khaùng chieán choáng Phaùp (1945-1954), löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng -
Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL. 25/20.
148. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1954), Khuyeách tröông vieäc troàng cao su, löu taïi
phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, hoà sô soá
14186.
149. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1956), Coâng nhaân caùc ñoàn ñieàn Thuû Daàu Moät bò
baét bôù (kieán nghò cuûa caùc lieân hieäp nghieäp ñoaøn thuoäc toång lieân ñoaøn lao ñoäng Vieät
Nam naêm 1956), löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy
Bình Döông, Muïc luïc soá S001, Hoà sô soá 1726.
150. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1951), Baûn toång keát tình hình tranh ñaáu coâng nhaân
cao su Thuû Bieân-Taây Ninh naêm 1951, löu taïi Phoøng Khoa hoïc - Coâng ngheä vaø Moâi
tröôøng Quaân khu 7, LS.51.
151. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1954), Baùo caùo 6 thaùng ñaàu naêm 1954 cuûa Lieân
Hieäp Coâng Ñoaøn Nam Boä gôûi Phaân lieân khu uûy Mieàn Ñoâng, löu taïi Phoøng Khoa
hoïc - Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS.201.
152. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1960), Baùo caùo 6 thaùng ñaàu naêm 1960 cuûa Lieân
hieäp coâng ñoaøn naêm 1960, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo
tænh UÛy Bình Döông, TL. 09/60.
153. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1947), Baùo caùo chính trò khu 7 naêm 1947, löu taïi
Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL. 4/47.
154. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1948), Baùo caùo chung nieân naêm 1948 veà tình hình
cao su ôû Nam Boää, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7.
LS.48.
155. Lieân Hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1949), Baùo caùo phaù hoaïi kinh teá ñòch töø thaùng 7
ñeán thaùng 12/1949, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh
UÛy Bình Döông, hoà sô 2033, tôø 5-10.
156. Lieân hieäp coâng ñoaøn cao su tænh Thuû Daàu Moät (1948), Baùo caùo soá 8/TB ngaøy 5
thaùng 11 naêm 1948 veà cao su Thuû Daàu Moät cuûa LHCÑCS tænh Thuû Daàu Moät gôûi
Ban toå chöùc LHND Nam Boä, lưu tại hoøng Khoa hoïc - Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Quaân khu 7. LS.48.
420
157. Lieân Hieäp Coâng Ñoaøn Nam Boä (1954), Baùo caùo thaønh tích tham gia khaùng chieán
cuûa coâng nhaân cao su mieàn Ñoâng Nam Boä trong khaùng chieán choáng Phaùp, lưu tại
Phoøng Khoa hoïc - coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, taøi lieäu ñaùnh maùy soá
119. LS.46.
158. Lieân Hieäp Coâng Ñoaøn Nam Boä (1948), Baùo caùo tình hình coâng nhaân Nam Boä (töø
ñaàu naêm 1945 ñeán cuoái naêm 1948), löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi
tröôøng Quaân khu 7. LS.48.
159. Lieân Hieäp Coâng Ñoaøn Nam Boä (1949), Baùo caùo tình hình Nam Boä naêm 1949, Lieân
Hieäp coâng ñoaøn Nam Boä, lưu tại Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Quaân khu 7, LS.49.
160. Lieân Hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1951), Baùo caùo tình hình Nam Boä naêm 1951, Lưu
tại Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS.70.
161. Lieân Hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1954), Baùo caùo tình hình Nam Boä naêm 1952-1953,
lưu tại Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS.40.
162. Lieân hieäp coâng ñoaøn cao su Nam Boä (1950), Baùo caùo veà sinh hoaït, chuû tröông vaø
coâng taùc cuûa Thöôøng vuï Lieân hieäp coâng ñoaøn cao su Nam Boä gôûi Toång lieân ñoaøn
lao ñoäng Vieät Nam ngaøy 1 thaùng 7 naêm 1950, lưu tại Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä
vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7. LS.50.
163. Lieân hieäp coâng ñoaøn cao su Nam Boä (1950), Baùo caùo veà tình hình phong traøo töø
thaùng 1 ñeán thaùng 6/50 Lieân hieäp coâng ñoaøn cao su Nam Boä gôûi Toång lieân ñoaøn lao
ñoäng Vieät Nam, lưu tại Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7.
LS. 50.
164. Lieân Hiệp công đoàn Thủ Dầu Một (1951), Baûo veä an ninh cho caùc ñoàn ñieàn, löu
taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, Hoà sô
soá 7375.
165. Lieân Hiệp công đoàn Thủ Dầu Một (1948), Bieân baûn cuoäc hoäi nghò coâng nhaân toaøn
tænh thaùng 3/48 ngaøy 12 cuûa Lieân hieäp coâng ñoaøn Thuû Daàu Moät, löu taïi Phoøng
Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS 79/48.
166. Lieân Hiệp công đoàn Thủ Dầu Một (1962), Caùc vuï ñình coâng ôû ñoàn ñieàn 1961-
1962, löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình
Döông, Hoà sô soá 11662.
167. Lieân Hiệp công đoàn Nam Boä (1958), Caùc vuï taán coâng ñoàn ñieàn Michelin (Daàu
Tieáng) 1958, löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy
Bình Döông, Hoà sô soá 11657.
421
168. Lieân hieäp coâng ñoaøn phaân lieân khu Mieàn Ñoâng (1954), Chæ thò soá 03/CT-54 cuûa
Lieân hieäp coâng ñoaøn phaân lieân khu Mieàn Ñoâng kieâm Coâng ñoaøn cao su Mieàn Ñoâng
gôûi Lieân hieäp coâng ñoaøn 5 tænh Mieàn Ñoâng veà vieäc binh tuyeån chieán só thi ñua
ngaønh coâng nghieäp 1953-1954, löu taïi phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Quaân khu 7, LS 176/54.
169. Lieân hieäp coâng ñoaøn phaân lieân khu Mieàn Ñoâng (1954), Chæ thò soá 1/CÑPLK-54
cuûa Lieân hieäp coâng ñoaøn phaân lieân khu Mieàn Ñoâng kieâm Coâng ñoaøn cao su Mieàn
Ñoâng veà vieäc chaán chænh cuûng coá coâng ñoaøn cô sôû, taøi lieäu ñaùnh maùy 5 trang löu
taïi phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS 177/54.
170. Lieân Hieäp coâng ñoaøn cao su Nam Boä (1948), Chæ thò veà phaùt trieån Ñaûng 17-12-
1948, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình
Döông, TL.03/48.
171. Lieân hieäp coâng ñoaøn cao su Nam Boä (1948), Coâng taùc vaø keá hoaïch phaù hoaïi cao
su trong naêm 1948, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu
7, LS 13/48.
172. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1945), Hieän tình lao ñoäng nam Boä, Phoøng Lieân
ñoaøn lao ñoäng Vieät Nam, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân
khu 7, LS.45/50.
173. Lieân ñoaøn cao su Nam Boä (1948), Thaønh tích khaùng chieán cuûa Lieân ñoaøn cao su
Nam Boä (töø 1945 ñeán 1948), taøi lieäu ñaùnh maùy 9 trang löu taïi Phoøng Khoa hoïc-
Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7. LS.48.
174. Lieân ñoaøn cao su Nam Boä (1948), Thaønh tích ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su
Nam Boä töø 1945 ñeán 1948, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Quaân khu 7. LS.48.
175. Lieân ñoaøn cao su Nam Boä (1946), Thaønh tích ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su vaø
tình hình coâng nhaân Nam Boä 1946, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi
tröôøng Quaân khu 7. LS.46
176. Lieân ñoaøn cao su Nam Boä (1949), Thaønh tích ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su vaø
tình hình coâng nhaân Nam Boä töø 1945 ñeán 1949, löu taïi Ban söû Toång Lieân ñoaøn Lao
ñoäng Vieät Nam, Taøi lieäu BS-03, tr.25.
177. Lieân ñoaøn cao su Nam Boä (1947), Thaønh tích tham gia khaùng chieán cuûa coâng nhaân
cao su mieàn Ñoâng Nam Boä, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Quaân khu 7, Taøi lieäu LS 119.
422
178. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1954), Hieän tình lao ñoäng nam Boä, Phoøng Lieân
ñoaøn lao ñoäng Vieät Nam, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân
khu 7, LS.55/54.
179. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1950), Thoáng keâ thaønh tích tranh ñaáu trong vuøng
ñòch cuûa Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä töø 23/9/45 ñeán thaùng 6/1950, löu taïi Phoøng
Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7. LS.50.
180. Lieân hieäp coâng ñoaøn Nam Boä (1959), Thoâng tö soá 45 cuûa Lieân hieäp coâng ñoaøn
Nam Boä gôûi Lieân hieäp coâng ñoaøn thaønh, tænh vaø caùc Lieân ñoaøn cao su, Phoøng Khoa
hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS. 49.
181. Lieân Hieäp Coâng Ñoaøn Nam Boä (1952), Baùo caùo chung nieân naêm 1952 cuûa gôûi
Phaân lieân khu uûy Mieàn Ñoâng, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Quaân khu 7. LS.52.
182. Lieân Hieäp Coâng Ñoaøn Nam Boä (1948), Baùo caùo coâng taùc phaù hoaïi cao su ñòch vaø
tình hình cao su ôû Nam Boä naêm 1948 cuûa Lieân Hieäp Coâng Ñoaøn Nam Boä, löu taïi
Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä & Moâi tröôøng Quaân khu 7. LS.48
183. Phoøng Toång keát–Nghieân cöùu cuûa Boä Tham möu Mieàn (1972), Nghò quyeát ñaùnh
baïi chính saùch bình ñònh laán chieám môùi cuûa Myõ – Nguî tieán leân hoaøn thaønh caùch
maïng daân toäc daân chuû nhaân daân Thuû Daàu Moät, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng
ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, TL. 7357/1.
184. Sôû Tö Phaùp Nam Boä (1949), Baùo caùo chung nieân naêm 1949, löu taïi Phoøng nghieân
cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, Hoà sô 1141, tôø 24-43.
185. Soá lieäu thoáng keâ Vieän kinh teá Saøi Goøn 1966, Trung taâm löu tröõ Quoác Gia II taïi TP
.HCM, Muïc luïc 1342. HS.30/66.
186. Tænh Thuû Daàu Moät, taøi lieäu löu tröõ cuûa Trung Öông Ñaûng, ñaùnh maùy 17 trang, löu
taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, TL. 20527.197
187. Taïp chí Chaán höng kinh teá vaø Thoáng keâ cuûa Vieän kinh teá Saøi Goøn, Saøi Goøn 1968.
188. Traän tieâu dieät ñoàn Hoaø Myõ thuoäc quaän Chaâu Thaønh tænh Thuû Daàu Moät cuûa C73
ñeâm 21-06-1973, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7,
TL.885.
189. Thöôøng vuï Khu uyû mieàn Ñoâng (1974), Baùo caùo cuûa Thöôøng vuï Khu uyû mieàn Ñoâng
naêm 1974, löu taïi phoøng lòch söû Ñaûng, Ban Tuyeân Giaùo tænh Ñoàng Nai, HS 08/74.
190. Tieâu Nhö Thuûy (1990), Hoài kyù veà coâng taùc xaây döïng Ñaûng ôû Thuû Daàu Moät giai
ñoaïn khaùng chieán choáng Phaùp (1945-1954), löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng
- Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL. 30/45.
423
191. Traàn Vaên Laéc (1999), Hoài kyù veà phong traøo ñaáu tranh cuûa coâng nhaân cao su Daàu
Tieáng, nguyeân UÛy vieân ban thöôøng vuï Coâng Ñoaøn tænh Soâng Be ù, löu taïi phoøng
nghieân cöùu lòch söû Ñaûng - Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL. 37/ÑP.
192. Traàn Vaên Laéc (1997), Ñoàn ñieàn cao su Daàu Tieáng, Taøi lieäu phoøng lòch söû Quaân
khu 7, TL. 15744.
193. Theo phuùc trình cuûa Thieáu töôùng nguïy Traàn Töû Oai, ngaøy 07-01-1962, Taøi lieäu
quoác saùch aáp chieán löôïc cuûa Nha chieán tranh taâm lyù nguî (taøi lieäu thu ñöôïc cuûa
ñòch) löu taïi phoøng Khoa hoïc Coâng ngheä vaø Moâi Tröôøng Quaân Khu 7, LS 62.
194. UÛy Ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1951), Baùo caùo cuoái naêm 1951, löu taïi
Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, tôø 19-54.
195. UÛy Ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1953), Baùo caùo cuûa Phaân lieân khu mieàn
Ñoâng veà tình hình chung cuûa ñòch vaø ta naêm 1953 ôû lieân khu. AÂm möu cuûa ñòch,
nhieäm vuï cuûa ta 1954, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân
khu 7. LS.54.
196. UÛy Ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1952), Baùo caùo cuûa uûy ban khaùng chieán
haønh chính Nam Boä nhaän ñònh veà ta moïi maët naêm 1952 vaø nhieäm vuï cuûa naêm 1953,
löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, TL.
7/52.
197. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam bộ (1949), Baùo caùo thaønh tích thi ñua 1948-
1949, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình
Döông, Hoà sô 2397, tôø 12-14.
198. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1954), Baùo caùo thi ñua phaàn quaân söï töø
3.3_19.5.1954, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy
Bình Döông, TL. 7/54.
199. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1948), Baùo caùo tình hình chung naêm
1948 cuûa UBKCHC tænh Thuû Daàu Moät, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban
Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, hoà sô 1462.
200. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1952), Baùo caùo tình hình Nam Boä töø 10-
01-1951 ñeán 20-02-1952, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo
tænh UÛy Bình Döông, HS 72/52.
201. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1952), Baùo caùo tình hình Nam Boä töø 26-
05-1952 ñeán 30-07-1952, löu taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo
tænh UÛy Bình Döông, HS 72/33.
424
202. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1949), Baùo caùo tình hình quaân söï khu 7
(25-08-1945 – 06-1949), lưu tại Phoøng Khoa hoïc -Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân
khu 7, LS.68.
203. Ủy ban kháng chiến hành chính tænh Thuû Daàu Moät (1949), Baùo caùo tình hình tænh
Thuû Daàu Moät trong naêm 1949 gởi UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä, löu taïi
Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, Hoà sô 1463.
204. Ủy ban kháng chiến hành chính tænh Thuû Daàu Moät (1948), Baùo caùo veà quoác daân
thieåu soá trong tænh Thuû Daàu Moät cuûa UBKCHC tænh Thuû Daàu Moät naêm 1948, löu
taïi Phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng-Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, Hoà sô
597.
205. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1954), Phuùc trình tình hình quoác daân
thieåu soá khu 7 tænh Thuû Daàu Moät, löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban
Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông, hoà sô 597.
206. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1975), Quaân giôùi Nam Boä vaø Thuû Daàu
Moät, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng Quaân khu 7, LS. 35.
207. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1976), Söï kieän giaûi phoùng tænh Thuû Daàu
Moät trong toång tieán coâng vaø noäi daäy xuaân 1975 (13/03-30/04/1975), löu taïi Ban
Tuyeân Giaùo tænh Bình Döông, TL 5689/2.
208. UÛy ban khaùng chieán haønh chính tænh Thuû bieân (1954), Taäp quyeát ñònh, chæ thò,
thoâng tö, chöông trình, keá hoaïch naêm 1954 cuûa tænh Thuû Bieân, , Hoà sô 1474, 72 tôø
löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình Döông.
209. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1954), Taêng löông cho coâng nhaân ñoàn
ñieàn cao su, löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy
Bình Döông, hoà sô soá 3828.
210. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1948), Thaønh tích “cao su chieán” 1947
ñeán 4/1948, taøi lieäu ñaùng maùy 6 trang löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi
tröôøng Quaân khu 7. LS.48.
211. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1973), Tieáp teá cho caùc ñoàn ñieàn cao su
Bình Long, löu taïi phoøng nghieân cöùu lòch söû Ñaûng – Ban Tuyeân giaùo tænh UÛy Bình
Döông, hoà sô soá 4996.
212. UÛy ban khaùng chieán haønh chính Nam Boä (1950), Ñaïi ñoäi cao su Thuû Daàu Moät –
Tröïc thuoäc lieân ñoaøn 301 –310, löu taïi Phoøng Khoa hoïc-Coâng ngheä vaø Moâi tröôøng
Quaân khu 7, LS. 48.
425
PHUÏ LUÏC
426
427
428
429
Taøi lieäu löu tröõ taïi Phoøng Khoa hoïc Coâng ngheä moâi tröôøng Quaân khu 7.
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
_____________
15, 16 : AÛnh tö lieäu taïi Phoøng truyeàn thoáng Coâng ty cao su Daàu Tieáng.
440
441
______________
19, 20 : AÛnh tö lieäu löu taïi VP coâng ñoaøn Coâng ty cao su Bình Long.
442
21
22
______________
21, 22 : AÛnh tö lieäu löu taïi VP coâng ñoaøn Coâng ty cao su Bình Long.
443
23
24
______________
23, 24 : AÛnh tö lieäu löu taïi Ban tuyeân giaùo tænh Bình Phöôùc.
444
25
26
______________
25, 26 : AÛnh tö lieäu löu taïi Ban tuyeân giaùo tænh Bình Phöôùc.
445
27
28
______________
27, 28 : AÛnh tö lieäu löu taïi Ban tuyeân giaùo tænh Bình Phöôùc.
446
29
30
______________
29, 30 : AÛnh tö lieäu Ban tuyeân giaùo tænh Bình Phöôùc.
______________
Nguoàn : Ban tuyeân giaùo tænh Bình Döông.
2
Quaân vieãn chinh luøng suïc caùc ñoàn ñieàn cao su Thuû Daàu Moät
______________
Nguoàn :
3
Sô ñoà aáp chieán löôïc naêm 1963 ôû mieàn Nam Vieät Nam
4
______________
Nguoàn :
Nguoàn :
5
____________
Nguoàn :
Nhaân daân theá giôùi möøng Vieät Nam chieán thaéng naêm 1975
Quaân vieãn chinh ruoàng boá caùc ñoàn ñieàn cao su
6
Töôûng nhôù ñoàng ñoäi cuûa cöïu chieán binh Myõ veà cuoäc ôû chieán Vieät Nam
______________
Nguoàn :
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 05125F44d01.pdf