Luận văn Cơ cấu vốn tối ưu cho công ty TNHH chế biến bột mỳ Mê Kông

o ta EPS laø nhö nhau (EPS1 = EPS2 =…= EPSn). Doanh thu (300.00) (200.00) (100.00) - 100.00 200.00 300.00 400.00 500.00 - 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600 650 700 750 800 EPS (VND'000/Coå phieáu) EPS1 EPS2 (Ñoà thò:3.1 Ñieåm baøng quang) 45 Choïn tröôøng hôïp minh hoaï laø phöông aùn taøi trôï baèng 100% voán coå phaàn (doanh nghieäp khoâng söû duïng nôï) vaø phöông aùn taøi trôï 50% voán coå phaàn (söû duïng 50% voán vay). Veõ ñoà thò taøi trôï cuûa hai phöông aùn treân cuøng moät truïc toaï ñoä. Hai ñoà thò caét nhau taïi möùc doanh thu baèng 358.91 tyû ñoàng. Taïi ñieåm naøy, vôùi baát cöù möùc nôï naøo cuûa doanh nghieäp ñeàu cho chuùng ta moät EPS baèng nhau vaø baèng 86,400ñ. Ñieåm ñaët bieät naøy goïi laø ñieåm baøng quang. EPS1: Doanh nghieäp söû duïng nôï 50%, voán coå phaàn 50%. EPS2: Doanh nghieäp söû duïng hoaøn toaøn baèng voán coå phaàn. Neáu doanh thu nhoû hôn möùc 358.91 tyû ñoàng thì söû duïng voán coå phaàn seõ cho EPS cao hôn. Neáu doanh thu lôùn hôn möùc 358.91 tyû ñoàng thì söû duïng voán vay seõ cho EPS cao hôn. Neáu bieát chaéc doanh thu cuûa doanh nghieäp treân möùc 358.91 tyû ñoàng, taøi trôï voán baèng phaùt haønh traùi phieáu hay laø vay nôï seõ laø phöông phaùp neân choïn nhaèm laøm taêng taøi saûn cuûa doanh nghieäp. Nhöng ñieàu naøy doanh nghieäp khoâng theå bieát chaéc chaén vì trong töông lai doanh thu coù theå lôùn hôn nhöng noù cuõng coù theå nhoû hôn möùc 358.91 tyû ñoàng naøy. Khi doanh thu = 358.91 tyû ñoàng ta coù EBIT = 358.91 – 31.49 – 77.05%x 358.91 = 50.88 (tyû ñoàng) ROE = 50.88/424 = 12%, tyû leä laõi naøy baèng ñuùng vôùi laõi vay ngaân haøng, ñaây chính laø töø coâng thöùc toaùn hoïc cuûa ñieåm “baøng quang”, “tyû leä hoaøn voán cuûa doanh nghieäp baèng ñuùng vôùi laõi vay ngaân haøng”. Neáu khi xaây döïng döï aùn tieàn khaû thi cho moät döï aùn maø tyû leä hoaøn voán baèng ñuùng vôùi laõi vay ngaân haøng thì chuùng ta khoâng neân ñaàu tö laøm gì, duøng soá voán ñoù boû vaøo ngaân haøng ñeå laáy laõi, traùnh moïi ruûi ro (ta chæ xeùt moät döï aùn thuaàn tuùy veà maët kinh doanh chöù khoâng phaûi döï aùn cho caùc muïc tieâu xaõ hoäi). Vaäy chuùng ta phaûi tính ñöôïc hoaëc laø kyø voïng laõi suaát cuûa döï aùn phaûi lôùn hôn laõi vay ngaân haøng, trong tröôøng hôïp naøy laø doanh thu phaûi lôùn hôn 358.91 tyû ñoàng. Ñieàu naøy daãn ñeán hai heä quaû thuù vò: a) Khi xaây döïng moät döï aùn tieàn khaû thi, neáu döï aùn ñöôïc xaây döïng treân cô sôû doanh thu taïi ñieåm baøng quang thì döï aùn ñaõ bò loaïi tröø ngay töø trong thai ngeùn, vì ñaàu tö vaøo döï aùn cuõng mang laïi tyû suaát lôïi nhuaän nhö ta gôûi tieàn vaøo ngaân haøng. b) Neáu bieát chaéc chaén doanh thu cao hôn 358.91 tyû ñoàng thì löïa choïn cuûa doanh nghieäp laø voán vay, nhöng caâu hoûi ñaët ra laø: voán vay bao nhieâu? voán coå phaàn bao nhieâu ñeå toái ña hoaù giaù trò doanh nghieäp. Ñaây laø vaán ñeà chính cuûa chuyeân ñeà naøy. 46 2. Chæ soá Z, coâng cuï phaùt hieän nguy cô phaù saûn vaø xeáp haïng ñònh möùc tín duïng cuûa doanh nghieäp 2.1. Lòch söû vaø yù nghóa cuûa chæ soá Zù Chæ soá Z laø moät coâng cuï phaùt hieän nguy cô phaù saûn vaø xeáp haïng ñònh möùc tín duïng cuûa doanh nghieäp. Phaù saûn ñöôïc xem laø ñaáu chaám heát ñoái vôùi moät doanh nhieäp, nhöng laøm theá naøo ñeå phaùt hieän sôùm caùc daáu hieäu sôùm caùc daáu hieäu baùo tröôùc nguy cô phaù saûn ñeå coù bieän phaùp kòp thôøi chaán chænh tình hình cho doanh nghieäp vaø vieäc tìm ra moät coâng cuï ñeå phaùt hieän daáu hieäu phaù saûn cuûa doanh nghieäp laø moät trong nhöõng moái quan taâm haøng ñaàu cuûa caùc nhaø nghieân cöùu taøi chính, hay laø caùc nhaø ñaàu tö chöùng khoùan. Coù raát nhieàu coâng cuï ñaõ ñöôïc phaùt trieån ñeå laøm vieäc naøy, trong ñoù chæ soá Z laø coâng cuï ñöôïc caû giôùi hoïc thuaät vaø thöïc haønh, coäng nhaän vaø söû duïng roäng raõi nhaát treân theá giôùi. Chæ soá naøy ñöôïc phaùt minh bôûi Giaùo sö Edward I.Altman, tröôøng kinh doanh Leonard N.Strem, thuoäc tröôøng Ñaïi hoïc NewYork. Ñaây laø moät coâng trình döïa vaøo vieäc nghieân cöùu khaù coâng phu treân soá löôïng nhieàu coâng ty khaùc nhau taïi Myõ. Maëc duø chæ soá naøy ñöôïc phaùt minh taïi Myõ, nhöng haàu heát caùc nöôùc treân theá giôùi vaãn coù theå söû duïng vôùi ñoä tin caäy khaù cao. Chæ soá Z bao goàm 5 chæ soá X1,X2,X3,X4,X5: X1 = Tyû soá voán löu ñoäng treân toång taøi saûn (Working capital/Total Assets) X2 = Tyû soá lôïi nhuaän giöõ laïi treân toång taøi saûn (Retain Earnings/Total Assets) X3 = Tyû soá lôïi nhuaän tröôùc laõi vay vaø thueá treân toång taøi saûn (EBIT/Total Assets) X4 = Giaù trò thò tröôøng cuûa voán chuû sôû höõu treân giaù trò soå saùch cuûa toång nôï (Market Value of Total Equity/Book value of total Liabilities) X5 = Tyû soá doanh soá treân toång taøi saûn (Sales/Total Assets) Ñoái vôùi doanh nghieäp ñaõ coå phaàn hoaù, ngaønh saûn xuaát: Z =1.2X1+1.4X2+3.3X3+0.64X4+0.999X5 • Neáu Z > 2.99 Doanh nghieäp naèm trong vuøng an toaøn, chöa coù nguy cô phaù saûn • Neáu 1.8 < Z <2.99 Doanh nghieäp naèm trong vuøng caûnh baùo, coù theå coù nguy cô phaù saûn • Neáu Z< 1.8 Doanh nghieäp naèm trong vuøng nguy hieåm, nguy cô phaù saûn cao Töø moät chæ soá Z ban ñaàu, Giaùo sö Edward I.Altman ñaõ phaùt trieån ra Z’ vaø Z” ñeå coù theå aùp duïng theo töøng loaïi hình vaø ngaønh cuûa doanh nghieäp, nhö sau: Ñoái vôùi doanh nghieäp chöa coå phaàn hoaù, ngaønh saûn xuaát: Z’= 0.717X1+0.847X2+3.107X3+0.42X4+0.998X5 • Neáu Z’ > 2.9 Doanh nghieäp naèm trong vuøng an toaøn, chöa coù nguy cô phaù saûn 47 • Neáu 1.23 < Z’ <2.9 Doanh nghieäp naèm trong vuøng caûnh baùo, coù theå coù nguy cô phaù saûn • Neáu Z’< 1.23 Doanh nghieäp naèm trong vuøng nguy hieåm, nguy cô phaù saûn cao Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp khaùc: Chæ soá Z” döôùi ñaây coù theå duøng cho haàu heát caùc ngaønh, caùc loaïi hình doanh nghieäp. Vì söï khaùc nhau khaù lôùn cuûa X5 giöõa caùc ngaønh, neân X5 ñaõ ñöôïc ñöa ra, coâng thöùc tính chæ soá Z” ñöôïc ñieàu chænh nhö sau: Z” = 6.56X1+3.26X2+6.72X3+1.05X4 • Neáu Z” > 2.6 Doanh nghieäp naèm trong vuøng an toaøn, chöa coù nguy cô phaù saûn • Neáu 1.2 < Z” <2.6 Doanh nghieäp naèm trong vuøng caûnh baùo, coù theå coù nguy cô phaù saûn • Neáu Z”< 1.1 Doanh nghieäp naèm trong vuøng nguy hieåm, nguy cô phaù saûn cao Nhö vaäy, khi chæ soá Z thì khi caøng cao, möùc ñoä an toaøn cuûa doanh nghieäp caøng lôùn, hay caùch nhìn khaùc laø khi chæ soá Z nhoû, nhaø quaûn trò taøi chính phaûi tìm caùch taêng chæ soá Z leân. 2.2. Vaän duïng chæ soá Z ñeå xaùc ñònh khoaûng nôï vay thích hôïp Ñeå taêng chæ soá Z chuùng ta caàn taêng töøng tyû soá, hay taêng töû soá cuûa töøng chæ soá vaø giaûm maãu soá cuûa töøng chæ soá X beân treân. Quan saùt 5 chæ soá X, chuùng ta coù theå nhaän thaáy toång taøi saûn laø maãu soá cuûa 4 chæ soá X1,X2,X3 vaø X5. Do ñoù neáu doanh nghieäp coù theå giaûm ñöôïc toång soá taøi saûn maø vaãn giöõ vöõng qui moâ, hieäu quaû hoaït ñoäng thì chaéc chaén chæ soá Z seõ taêng leân roõ reät. Trong luaän vaên naøy, chuùng ta vaän duïng yù nghóa kinh teá laø khi tính voán ñaàu tö cuûa döï aùn, chuùng ta caàn tính ñuùng qui moâ caàn ñaàu tö cuûa doanh nghieäp maø löïa choïn daây chuyeàn coâng ngheä phuø hôïp, hay laø möùc ñoä voán ñaàu tö phuø hôïp vaø ñeå ñaûm baûo chæ soá Z naèm trong vuøng an toaøn. Veà chæ soá X1 = Voán löu ñoäng/Toång taøi saûn. “Voán löu ñoäng”, ñöôïc vaän duïng ôû ñaây laø voán löu ñoäng cuûa ñôn vò bao goàm tieàn maët vaø caùc nguyeân lieäu, vaät tö tröø ñi voán vay ngaân haøng (muïc tieâu laø tính voán löu ñoäng roøng). Nhö vaäy chuùng ta coù theå hình dung coù moät taùc ñoäng raát lôùn khi ta giaû ñònh voán ñaàu tö cuûa doanh nghieäp khoâng thay ñoåi maø chæ thay ñoåi voán vay vaø voán chuû sôû höõu. Ôû phaàn sau chuùng ta seõ tính khi thay ñoåi tỷ lệ vốn vay thì chæ soá Z thay ñoåi nhö theá naøo. Moät ñieåm ñaùng löu yù laø chæ soá X4, vôùi giaû ñònh ta coù qui moâ cuûa doanh nghieäp roài, ta coù toång taøi saûn khoâng thay ñoåi, neáu chæ thay ñoåi voán vay vaø voán chuû sôû höõu thì giaù trò thò tröôøng cuûa voán chuû sôû höõu thay ñoåi raát nhanh so vôùi toång nôï, hay laø chæ soá X4 seõ thay ñoåi theo söï thay ñoåi cuûa voán vay. Neáu caùc ñieàu kieän khaùc cuûa caùc chæ soá X1,X2,X3,X5 ñaõ ñöôïc thoaû roài, töø ñaây ta vaän duïng chæ soá toång hôïp Z ñeå xaùc ñònh möùc 48 vay nôï maø chæ soá X4 taùc ñoäng leân chæ soá Z. Töùc laø doanh nghieäp chæ neân vay trong khoaûng maø chæ soá Z ñöôïc thoaû. 3. Moâ hình tính toaùn cô caáu voán toái öu Vaán ñeà coát loõi cuûa cô caáu voán toái öu laø khi doanh nghieäp vay nôï, doanh nghieäp taän duïng ñöôïc lôïi theá cuûa laù chaén thueá töø nôï vay, baûn chaát cuûa vaán ñeà naøy laø laõi suaát maø doanh nghieäp traû cho nôï ñöôïc mieãn thueá (thueá ñöôïc ñaùnh sau laõi vay). Moät caùch ñôn giaûn ta coù theå hình dung laø giaù trò cuûa doanh nghieäp khi vay nôï seõ baèng giaù trò cuûa doanh nghieäp khoâng vay nôï coäng vôùi hieän giaù cuûa laù chaén thueá töø nôï. Trong tröôøng hôïp ñaët bieät laø khi doanh nghieäp vay nôï vónh vieãn thì hieän giaù cuûa taám chaén thueá seõ baèng thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp nhaân vôùi nôï vay (TCD). Maët traùi cuûa vay nôï laø vay caøng nhieàu nôï thì seõ xuaát hieän chi phí kieät queä taøi chính vaø “moät luùc naøo ñoù” hieän giaù cuûa chi phí kieät queä taøi chính (ta goïi laø y) seõ laøm trieät tieâu hieän giaù cuûa cuûa laù chaén thueá töø nôï vay (PV cuûa taám chaén thueá). Baây giôø ta hình dung laø ta veõ ñoà thò giaù trò cuûa doanh nghieäp khi bò taùc ñoäng ñoàng thôøi cuûa hieän giaù cuûa laù chaén thueá töø nôï vay vaø chi phí kieät queä taøi chính treân cuøng moät ñoà thò. Böôùc 1: Veõ ñoà thò gía trò doanh nghieäp theo tyû leä nôï vay. Trong phaàn tröôùc ta coù ñoà thò hieän giaù cuûa laù chaén thueá töø nôï vay laø moät ñöôøng thaúng doác leân theo tyû leä nôï vay nhö sau: Giaù trò doanh nghieäp theo tyû leä nôï 300.000 350.000 400.000 450.000 500.000 550.000 600.000 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Tyû leä nôï vay(D/Vu) G ia ù t rò d oa nh n gh ie äp VU VL (Ñoà thò: 3.2 Taùc ñoäng cuûa nôï ñeán gia trò Coâng ty Meâ Koâng) 49 Böôùc 2: Keát hôïp lôïi theá cuûa laù chaén thueá vaø buø tröø vôùi chi phí kieät queä taøi chính. Giaû söû hieän giaù cuûa chi phí kieät queä taøi chính laø moät ñöôøng cong cuûa parabola quay ngöôïc vaø ta chæ laáy giaù trò phaàn beân phaûi tính töø ñænh cuûa Parabola. Ñænh cuûa noù seõ naèm treân truïc x (truïc ñaïi dieän cho tyû leä nôï treân voán chuû sôû höõu). Chuùng ta seõ ñi tìm nhöõng giaù trò cuûa noù: Y = ax2+bx+c, y seõ ñaït giaù trò nhoû nhaát khi x =1, y = - TCD. YÙ nghóa kinh teá laø khi vay nôï 100% (moät coâng ty chæ coù vay nôï, khoâng coù voán chuû sôû höõu) thì hieän giaù cuûa laù chaén thueá töø vay nôï seõ khoâng coù yù nghóa nöõa. Ta coù ñaúng thöùc a+b+c = -TCD Parabola coù ñænh taïi: Y = 0, khi b2-4ac = 0; vaø x = -b/2a. YÙ nghóa kinh teá laø khi vay nôï töø $0 ñeán tyû leä nôï vay x = -b/2a (ñænh cuûa Parabola) naøy ta chöa coù aûnh höôûng cuûa chi phí kieät queä taøi chính, nhöng neáu ta taêng nôï leân (cho x chaïy, x> a b 2 − ) thì hieän giaù cuûa chi phí kieät queä taøi chính cuõng baét ñaàu xuaát hieän vaø taêng leân nhöng noù seõ taêng nhanh hôn hieän giaù cuûa taám chaén thueá töø nôï vay. Ñeå coù theå laäp moâ hình toång quaùt ta laäp heä phöông trình sau: a+b+c = -TCD (1) b+2ax = 0 (2) b2-4ac = 0 (3) Töø (1) => c = -TCD -a-b, theá vaøo (3) b2-4a(-TCD -a-b) = 0 b2+4aTCD +4a2+4ab = 0 maø b = -2ax => 4a2x2+4aTCD +4a2+4a(-2ax) = 0 hay 4a2x2+4aTCD +4a2-8a2x = 0 4a(ax2+TCD +a-2ax) = 0 luùc naøy ta coù hai nghieäm; a = 0 (khoâng coù yù nghóa kinh teá, ta boû qua nghieäm naøy); ax2+TCD +a-2ax = 0 => ax2+a-2ax = -TCD a(1+x2-2x) = -TCD a = -TCD/(1+x2-2x) Muïc tieâu cuûa chuùng ta laø tính a theo xd (ñænh cuûa Parabola), töø a ta tính ñöôïc b vaø c theo heä phöông trình treân. 50 Vaán ñeà luùc naøy laø laøm sao xaùc ñònh xd, töø yù nghóa kinh teá cuûa ñieåm x laø khi doanh nghieäp vay nôï vôùi moät tyû leä nhoû hôn xd thì chöa coù aûnh höôûng cuûa chi phí kieät queä taøi chính, khi doanh nghieäp vay nôï vöôït qua xd thì seõ coù aûnh höôûng cuûa chi phí kieät queä taøi chính vaø noù seõ taêng raát nhanh vaø buø tröø vôùi hieän giaù cuûa laù chaén thueá töø nôï vay. Vaán ñeà khaù thuù vò laø khi xaùc ñònh ñieåm xd naøy laø ta coù theå öùng duïng chæ soá tín nhieäm Z ñeå xaùc ñònh xd. Chæ soá tín nhieäm Z laø chæ soá töø coâng trình cuûa Giaùo sö Edward I.Altman, tröôøng kinh doanh Leonard N.Strem, thuoäc tröôøng Ñaïi hoïc NewYork nhö ñaõ trình baøy ôû treân. Trong luaän vaên naøy naøy ta vaän duïng Z’, aùp duïng cho doanh nghieäp chöa coå phaàn hoaù vaø thuoäc ngaønh saûn xuaát, theo caùc heä soá cuûa Z nhö sau: Ñoái vôùi doanh nghieäp chöa coå phaàn hoaù, ngaønh saûn xuaát: Z’= 0.717X1+0.847X2+3.107X3+0.42X4+0.998X5 • Neáu Z’ > 2.9 Doanh nghieäp naèm trong vuøng an toaøn, chöa coù nguy cô phaù saûn • Neáu 1.23 < Z’ <2.9 Doanh nghieäp naèm trong vuøng caûnh baùo, coù theå coù nguy cô phaù saûn • Neáu Z’< 1.23 Doanh nghieäp naèm trong vuøng nguy hieåm, nguy cô phaù saûn cao Nhö vaäy ta coù theå hình dung, neáu toång voán ñaàu tö khoâng thay ñoåi, ta chæ thay ñoåi tyû leä nôï vay laøm cho Z thay ñoåi. Khi Z ñeán ñieåm 2.9 naøy ta xem nhö doanh nghieäp baét ñaàu ñoái dieän nguy cô, hay laø baét ñaàu xuaát hieän chi phí kieät queä taøi chính. Khi bieát tyû leä xd ta tính ñöôïc a, b, c cuûa phöông trình ax 2+bx+c = -TCD. a = -TCD/(1+(xd) 2-2xd) b = -2axd c = -TCD-a-b Luùc naøy ta ñaõ xaùc ñònh ñöôïc caùc heä soá cuûa phöông trình bieåu dieãn cho hieän gía cuûa chi phí kieät queä taøi chính: ax2+bx+c = -TCD Töø phöông trình bieåu dieãn cho hieän giaù cuûa laù chaén thueá töø nôï vay, hieän giaù cuûa chi phí kieät queä taøi chính ta coù theå xaùc ñònh tyû leä nôï vay toái öu laø keát hôïp cuûa hai phöông trình naøy. 4. Vaän duïng moâ hình ñeå tính cô caáu voán toái öu cho Coâng ty Meâ Koâng Töø nhöõng lyù thuyeát treân ta vaän duïng ñeå tính cô caáu voán toái öu cho Coâng ty Meâ Koâng. Theo coâng suaát thieát keá thì saûn löôïng toái ña laø 400 taán/ngaøy, töùc laø khoaûng 140,000 taán/naêm, nhöng saûn löôïng duøng ñeå tính döï aùn tieàn khaû thi cho döï aùn chæ laø 300 taán/ngaøy, hay 108,000 taán/naêm. Quan saùt saûn löôïng töø naêm 2004 ñeán naêm 2007, ta thaáy saûn löôïng naêm 2005 ñaït ñöôïc 91,520 taán vaø cuõng laø naêm doanh nghieäp baét ñaàu coù laõi. Ñieåm saûn löôïng naøy heát söùc phuø hôïp vôùi saûn löôïng khi laäp döï aùn töùc laø dao 51 ñoäng xung quanh möùc 100,000 taán/naêm. Ñeå theå hieän möùc saûn löôïng ôû möùc xaùc suaát cao nhaát ta laáy saûn löôïng bình quaân töø naêm 2005 ñeán naêm 2007. ÔÛ phaàn 2.2 chöông III, chuùng ta ñaõ nghieân cöùu taùc ñoäng cuûa vieäc thay ñoåi tyû leä nôï vay ñeán chæ soá Z, baây giôø ñaët vaán ñeà caùc giaû ñònh ñeå xaây döïng cô caáu voán toái öu cho Coâng ty Meâ Koâng. a) Doanh thu coù xaùc suaát cao nhaát: Laáy doanh thu bình quaân töø naêm 2005 ñeán naêm 2007(hay saûn löôïng bình quaân). Ta coù doanh soá bình quaân laø 466 tyû ñoàng vaø ôû phaàn treân ta cuõng tính ra doanh soá baøng quang laø 358.91 tyû ñoàng. Vaäy doanh soá bình quaân ñeå tính caáu truùc voán toái öu ñaõ vöôït qua ñieåm baøng quang. Ñaây laø moät luaän ñieåm quan troïng, doanh nghieäp coù möùc doanh soá maø coù theå taän duïng ñöôïc ñoøn caân nôï (coù söû duïng voán vay) thì môùi coù vieäc tính toaùn cô caáu voán toái öu. b) Laõi suaát vay ngaân haøng: ÔÛ ñaây ta coù hai tröôøng hôïp laø laõi suaát coá ñònh theo möùc laõi suaát bình quaân thò tröôøng hoaëc laø möùc laõi suaát seõ taêng theo tyû leä nôï vay. Nhöng khi giaû ñònh vay nôï vónh vieãn thì hieän giaù cuûa laù chaén thueá laø TCD neân noù khoâng phuï thuoäc vaøo laõi vay. c) Thueá suaát thueá thu nhaäp doanh nghieäp laø 28% (Laáy möùc thueá suaát hieän haønh cho haàu heát caùc doanh nghieäp ôû Vieät Nam). Ta coù baûng baùo caùo keát quaû kinh doanh töø naêm 2003 ñeán naêm 2007 nhö sau: Cty TNHH Cheá bieán boät myø Meâ Koâng Noäi dung Ñvt 2003 2004 2005 2006 2007 Bình quaân* Boät Taán 24,286 62,209 91,520 103,013 95,562 96,698 Doanh soá Tyû ñoàng 85.538 256.750 374.662 426.592 596.640 465.965 Haøng traû laïi " Baûng baùo caùo keát quaû kinh doanh (0.605) (0.869) (0.394) (0.040) (0.144) (0.233) (1.187) (2.036) (2.890) (3.566) (2.831) (0.074) (3.000) (4.484) (5.411) (6.589) (5.495) (1.722) (4.675) (5.373) (6.743) (9.569) (7.228) (71.604) (217.126) (303.597) (327.003) (438.298) (356.300) Giaûm giaù " Ñoùng goùi " Vaän chuyeån " Doanh thu roøng " 82.905 247.020 362.375 411.510 576.915 450.267 Giaù voán " Tyû leä giaù voán/doanh thu 83.71% 84.57% 81.03% 76.65% 73.46% 77.05% Laõi goäp " 11.300 29.894 58.778 84.506 138.617 93.967 Ñònh phí " EBIT " 27.209 53.413 106.799 62.474 Laõi vay " Thu nhaäp khaùc- chi phí khaùc " 1.804 4.841 3.959 6.482 9.884 6.775 Laõi tröôùc thueá " 25.415 50.495 102.370 59.427 * Ta chæ laáy bình quaân töø naêm (19.492) (31.012) (31.569) (31.093) (31.818) (31.493) (8.192) (1.118) (2.367) (4.847) (5.753) (9.401) (14.312) (9.822) (8.754) (1.125) 2005 ñeán naêm 2007(Naêm baét ñaàu coù laõi) (Baûng3.1: Baûng keát quaû kinh doanh cuûa Cty Meâ Koâng töø naêm 2003 ñeán naêm 2007) 52 Vì chæ soá Z laø moät chæ soá keát hôïp töø baûng baùo caùo keát quaû kinh doanh vaø baûng caân ñoái keá toaùn, cho neân ta phaûi khaûo saùt baûng caân ñoái keá toaùn. Coâng ty TNHH Cheá bieán boät mì Meâ Koâng A/ PHAÀN TAØI SAÛN TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH VAØ MAÙY MOÙC THIEÁT BÒ 189.92 177.51 165.81 154.44 149.64 167.46 167.46 CHI PHÍ PHAÂN BOÅ DAØI HAÏN 14.39 12.25 10.12 21.93 20.43 15.83 15.83 NGUYEÂN VAÄT LIEÄU, HAØNG HOÙA 69.22 109.97 29.78 204.69 200.40 122.81 122.81 PHAÛI THU KHAÙCH HAØNG 21.89 37.91 46.37 67.92 107.15 56.25 56.25 PHAÛI THU KHAÙC 8.60 6.71 29.88 13.58 2.91 12.33 12.33 TIEÀN MAËT VAØ TIEÀN GÔÛI NGAÂN HAØNG 57.56 55.38 87.86 18.69 176.55 79.21 49.25 TOÅNG TAØI SAÛN 361.58 399.74 369.82 481.24 657.08 453.89 423.94 B/ PHAÀN NGUOÀN VOÁN VOÁN PHAÙP ÑÒNH 244.29 244.29 244.29 244.29 244.29 244.29 244.29 LÔÏI NHUAÄN NAÊM TRÖÔÙC - (8.75) (9.88) - - (3.73) LÔÏI NHUAÄN NAÊM NAY (8.75) (1.12) 25.41 50.49 102.37 33.68 CAÙC KHOÛAN PHAÛI TRAÛ 30.11 6.29 23.68 12.58 15.68 17.67 17.67 NÔÏ VAY NGAÂN HAØNG 95.93 159.03 86.32 173.88 294.74 161.98 161.98 TOÅNG NGUOÀN VOÁN 361.58 399.74 369.82 481.24 657.08 453.89 423.94 Taïi ngaøy 31/12/03 BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOÙAN Taïi ngaøy 31/12/04 Taïi ngaøy 31/12/05 Taïi ngaøy 31/12/06 Taïi ngaøy 31/12/07 ÑVT: Tyû ñoàng Tính bình quaân BCDKT ñeà tính caáu truùc voán (Baûng 3.2: Baûng CÑKT ñieàu chænh cuûa Cty Meâ Koâng ñeå tính cô caáu voán) Vôùi giaû ñònh laø lôïi nhuaän ñöôïc chia heát cho chuû sôû höõu neân ta seõ laáy soá lieäu bình quaân töø naêm 2003 ñeán naêm 2007. Sau khi coù soá lieäu bình quaân ta giaû ñònh tieàn maët seõ ñöôïc traû heát lôïi nhuaän cho coå ñoâng vaø soá lieäu coät sau cuøng seõ laø duøng ñeå tính cô caáu voán. Töø baûng soá lieäu naøy ta laäp baûng tính vôùi caùc giaû ñònh nhö sau: + Tình hình kinh doanh oån ñònh (EBIT khoâng ñoåi) + Laõi suaát vay ngaân haøng với giả ñònh laø 10%, khoâng ñoåi khi taêng voán vay vaø giaûm voán chuû sôû höõu. (*) (Muïc ñích cuûa chuùng ta laø xem xeùt söï bieán ñoäng cuûa WACC vaø giaù trò doanh nghieäp). Vôùi giaû ñònh nhö treân ta cho D (nôï vay chaïy töø 0 ñeán cao nhaát nhöng vaãn ñaûm baûo laø D+E = 424 tyû, ta coù baûng soá lieäu nhö sau: 53 D/E" D E VU RU RD TCD VU"=VU+ TCD WACC VL E" D/VU RE RU WACC 0.00% 0 424 424 12.81% 10.00% - 424 12.81% 424 424 0.00% 12.81% 12.81% 12.81% 2.40% 10 414 424 12.81% 10.00% 3 427 12.73% 427 417 2.36% 12.86% 12.81% 12.73% 4.88% 20 404 424 12.81% 10.00% 6 430 12.64% 430 410 4.72% 12.91% 12.81% 12.64% 7.46% 30 394 424 12.81% 10.00% 8 432 12.56% 432 402 7.08% 12.96% 12.81% 12.56% 10.12% 40 384 424 12.81% 10.00% 11 435 12.48% 435 395 9.43% 13.02% 12.81% 12.48% 12.89% 50 374 424 12.81% 10.00% 14 438 12.40% 438 388 11.79% 13.07% 12.81% 12.40% 15.76% 60 364 424 12.81% 10.00% 17 441 12.32% 441 381 14.15% 13.13% 12.81% 12.32% 18.74% 70 354 424 12.81% 10.00% 20 444 12.25% 444 374 16.51% 13.19% 12.81% 12.25% 21.83% 80 344 424 12.81% 10.00% 22 446 12.17% 446 366 18.87% 13.25% 12.81% 12.17% 25.06% 90 334 424 12.81% 10.00% 25 449 12.09% 449 359 21.23% 13.32% 12.81% 12.09% 28.41% 100 324 424 12.81% 10.00% 28 452 12.02% 452 352 23.58% 13.39% 12.81% 12.02% 31.90% 110 314 424 12.81% 10.00% 31 455 11.94% 455 345 25.94% 13.46% 12.81% 11.94% 35.55% 120 304 424 12.81% 10.00% 34 458 11.87% 458 338 28.30% 13.53% 12.81% 11.87% 39.35% 130 294 424 12.81% 10.00% 36 460 11.80% 460 330 30.66% 13.61% 12.81% 11.80% 43.32% 140 284 424 12.81% 10.00% 39 463 11.73% 463 323 33.02% 13.69% 12.81% 11.73% 47.47% 150 274 424 12.81% 10.00% 42 466 11.66% 466 316 35.38% 13.77% 12.81% 11.66% 51.81% 160 264 424 12.81% 10.00% 45 469 11.59% 469 309 37.74% 13.86% 12.81% 11.59% 56.37% 170 254 424 12.81% 10.00% 48 472 11.52% 472 302 40.09% 13.95% 12.81% 11.52% 61.14% 180 244 424 12.81% 10.00% 50 474 11.45% 474 294 42.45% 14.05% 12.81% 11.45% 66.16% 190 234 424 12.81% 10.00% 53 477 11.38% 477 287 44.81% 14.15% 12.81% 11.38% 71.43% 200 224 424 12.81% 10.00% 56 480 11.32% 480 280 47.17% 14.26% 12.81% 11.32% 76.98% 210 214 424 12.81% 10.00% 59 483 11.25% 483 273 49.53% 14.37% 12.81% 11.25% 82.83% 220 204 424 12.81% 10.00% 62 486 11.19% 486 266 51.89% 14.49% 12.81% 11.19% 89.01% 230 194 424 12.81% 10.00% 64 488 11.12% 488 258 54.25% 14.61% 12.81% 11.12% 95.54% 240 184 424 12.81% 10.00% 67 491 11.06% 491 251 56.60% 14.75% 12.81% 11.06% 102.46% 250 174 424 12.81% 10.00% 70 494 11.00% 494 244 58.96% 14.89% 12.81% 11.00% 109.80% 260 164 424 12.81% 10.00% 73 497 10.93% 497 237 61.32% 15.03% 12.81% 10.93% 117.60% 270 154 424 12.81% 10.00% 76 500 10.87% 500 230 63.68% 15.19% 12.81% 10.87% 125.90% 280 144 424 12.81% 10.00% 78 502 10.81% 502 222 66.04% 15.36% 12.81% 10.81% 134.76% 290 134 424 12.81% 10.00% 81 505 10.75% 505 215 68.40% 15.54% 12.81% 10.75% 144.23% 300 124 424 12.81% 10.00% 84 508 10.69% 508 208 70.75% 15.73% 12.81% 10.69% 154.38% 310 114 424 12.81% 10.00% 87 511 10.63% 511 201 73.11% 15.94% 12.81% 10.63% 165.29% 320 104 424 12.81% 10.00% 90 514 10.58% 514 194 75.47% 16.16% 12.81% 10.58% 177.04% 330 94 424 12.81% 10.00% 92 516 10.52% 516 186 77.83% 16.40% 12.81% 10.52% 189.73% 340 84 424 12.81% 10.00% 95 519 10.46% 519 179 80.19% 16.65% 12.81% 10.46% 203.49% 350 74 424 12.81% 10.00% 98 522 10.41% 522 172 82.55% 16.93% 12.81% 10.41% 218.45% 360 64 424 12.81% 10.00% 101 525 10.35% 525 165 84.91% 17.23% 12.81% 10.35% 234.77% 370 54 424 12.81% 10.00% 104 528 10.30% 528 158 87.26% 17.56% 12.81% 10.30% 252.66% 380 44 424 12.81% 10.00% 106 530 10.24% 530 150 89.62% 17.93% 12.81% 10.24% 272.35% 390 34 424 12.81% 10.00% 109 533 10.19% 533 143 91.98% 18.32% 12.81% 10.19% 294.12% 400 24 424 12.81% 10.00% 112 536 10.13% 536 136 94.34% 18.77% 12.81% 10.13% 318.32% 410 14 424 12.81% 10.00% 115 539 10.08% 539 129 96.70% 19.26% 12.81% 10.08% 345.39% 420 4 424 12.81% 10.00% 118 542 10.03% 542 122 99.06% 19.80% 12.81% 10.03% (Baûng 3.3: Baûng tính taùc ñoäng cuûa nôï ñeán WACC trong tröôøng hôïp khoâng coù chi phí kieät queä taøi chính) 54 Töø soá lieäu naøy ta veõ ñöôïc ñoà thò nhö sau: 8.0% 9.0% 10.0% 11.0% 12.0% 13.0% 14.0% 15.0% 16.0% 17.0% 0.00% 10.00% 20.00% 30.00% 40.00% 50.00% 60.00% 70.00% 80.00% 90.00% 100.00% Tyû leä D/VU C hi p hí sö û d uïn g vo án RE RU WACC RD (Ñoà thò: 3.3 Taùc ñoäng cuûa nôï ñeán chi phí söû duïng voán (D/Vu) Hay laø neáu ta vẽ đồ thị tính theo vốn chủ sở hữu E”. 7.0% 9.0% 11.0% 13.0% 15.0% 17.0% 19.0% 0.00% 50.00% 100.00% 150.00% 200.00% 250.00% 300.00% Tyû leä D/E" C hi p hí sö û d uïn g vo án RE RU WACC RD (Ñoà thò: 3.4 Taùc ñoäng cuûa nôï ñeán chi phí söû duïng voán (D/E”) 55 Trong ñoù: E"= VL-D; VL= VU+TCD. Töø ñoà thò naøy ta coù nhöõng nhaän xeùt nhö sau: Khi caøng taêng vay nôï, ta coù chi phí söû duïng voán bình quaân WACC giaûm daàn. Một câu hỏi đặt ra laø coù thöïc söïc khi taêng vay nôï thì chí phí söû duïng voán giaûm daàn hay khoâng? Vaán ñeà laø ta chöa ñöa chi phí kieät queä taøi chính vaøo. Trong tröôøng hôïp ñöa chi phí kieät queä taøi chính vaøo. Ta bieát laø giaù trò cuûa doanh nghieäp seõ ñöôïc gia taêng cuøng vôùi hieän giaù (PV) cuûa laù chaén thueá töø nôï vay, theá nhöng caøng vay nôï thì chi phí kieät queä taøi chính cuõng gia taêng. Seõ coù “moät luùc” naøo ñoù, khi maø moãi tyû leä nôï taêng theâm, hieän giaù lôïi ích töø taám chaén thueá khoâng cao hôn hieän giaù chi phí kieät queä taøi chính thì vieäc vay nôï khoâng coøn mang laïi lôïi ích cho doanh nghieäp. Ñaây laø ñieàu “ñau ñaàu” cho caùc giaùm ñoác taøi chính, caùc coâng ty luoân tìm caùc toái öu hoaù toång giaù trò doanh nghieäp döïa treân nguyeân taéc caân baèng naøy ñeå xaùc ñònh neân vay bao nhieâu nôï vaø bao nhieâu voán coå phaàn trong cô caáu voán cuûa mình. Baây giôø ta thöû ñi tìm cô caáu voán toái öu cho Coâng ty Meâ Koâng theo nguyeân taéc naøy. Phaàn tröôùc ta ñaõ giaû ñònh laø hieän giaù cuûa chi phí kieát queä taøi chính laø moät ñöôøng Parabola quay ngöôïc (muïc tieâu laø khaáu tröø vôùi ñöôøng hieän giaù cuûa taám chaén thueá töø nôï vay). y = ax2+ bx+c Vôùi x laø tyû leä nôï vay treân toång voán: 424 tyû y coù giaù trò cöïc ñaïi laø : -424 tyû x 28% = -118.72 tyû, Khi vay nôï cöïc ñaïi töùc laø giaù trò cuûa taám chaén thueá khoâng coøn yù nghóa nöõa, vì luùc naøy doanh nghieäp trôû thaønh 100% voán cuûa ngaân haøng. (x=1) Ta coù phöông trình: a+b+c = -118.72 Parabola coù ñænh taïi: y = 0, khi b2-4ac = 0; x = -b/2a. Muïc tieâu cuûa chuùng ta laø taïi thôøi ñieåm naøy ta chöa coù chi phí kieät queä taøi chính nhöng neáu ta taêng nôï leân (cho x chaïy) thì hieän giaù cuûa chi phí kieät queä taøi chính cuõng baét ñaàu xuaát hieän vaø taêng nhö seõ taêng nhanh hôn hieän giaù cuûa taám chaén thueá töø nôï vay. a+b+c = -118.72 (1) b+2ax = 0 (2) b2-4ac = 0 (3) a = -TCD/(1+(xd) 2-2xd) b = -2axd c = -TCD-a-b Baøi toaùn luùc naøy laø ñi tìm xd. 56 Coâng ty TNHH Cheá bieán boät mì Meâ Koâng A/ PHAÀN TAØI SAÛN TAØI SAÛN COÁ ÑÒNH 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 167 CHI PHÍ PHAÂN BOÅ DAØI HAÏN 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 NGUYEÂN VAÄT LIEÄU, HAØNG HOÙA 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 123 PHAÛI THU KHAÙCH HAØNG 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 56 PHAÛI THU KHAÙC 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 TIEÀN MAËT VAØ TIEÀN GÔÛI NGAÂN HAØNG 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 TOÅNG TAØI SAÛN 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 B/ PHAÀN NGUOÀN VOÁN VOÁN PHAÙP ÑÒNH 244 406 386 366 346 336 326 316 306 296 276 256 236 206 176 146 116 86 56 26 6 LÔÏI NHUAÄN NAÊM TRÖÔÙC - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - LÔÏI NHUAÄN NAÊM NAY - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - CAÙC KHOÛAN PHAÛI TRAÛ 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 18 NÔÏ VAY NGAÂN HAØNG 162 - 20 40 60 70 80 90 100 110 130 150 170 200 230 260 290 320 350 380 400 TOÅNG NGUOÀN VOÁN 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 424 Tyû leä laõi vay/ Toång voán 4.7% 9.4% 14.2% 16.5% 18.9% 21.2% 23.6% 25.9% 30.7% 35.4% 40.1% 47.2% 54.2% 61.3% 68.4% 75.5% 82.5% 89.6% 94.3% Doanh thu Tyû ñoàng 465.96 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 466 Bieán phí Tyû leä bieán phí laø : 77.05% (359.03) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (359) (31.49) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (31) (16) (2.00) (4.00) (6.00) (7.00) (8.00) (9.00) (10.00) (11.00) (15.60) (18.00) (20.40) (24.00) (32.20) (36.40) (40.60) (44.80) (56.00) (60.80) (64.00) 59 73.45 71.45 69.45 68.45 67.45 66.45 65.45 64.45 59.85 57.45 55.05 51.45 43.25 39.05 34.85 30.65 19.45 14.65 11.45 (17) (21.12) (20.56) (20.00) (19.44) (19.16) (18.88) (18.60) (18.32) (18.04) (16.76) (16.08) (15.41) (14.40) (12.11) (10.93) (9.76) (8.58) (5.44) (4.10) (3.20) 43 54.32 52.88 51.44 50.00 49.28 48.56 47.84 47.12 46.40 43.09 41.36 39.63 37.04 31.14 28.11 25.09 22.06 14.00 10.54 8.24 Ñònh phí EBIT 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 75.45 Tyû leä laõi vay laø thay ñoåi theo tyû le nôï 12% 12% 12% 12% 14% 14% 14% 14% 16% 16% 16% Laõi vay phaûi traû Tyû leä laõi vay laø 10%/naêm Thu nhaäp tröôùc thueá 75.45 Thueá 28% Laõi roøng ROE 17% 13% 14% 14% 14% 15% 15% 15% 15% 16% 16% 16% 17% 18% 18% 19% 22% 26% 25% 41% 137% X1= Voán löu ñoäng/Toång taøi saûn 0.1439 0.53 0.48 0.43 0.38 0.36 0.34 0.31 0.29 0.27 0.22 0.17 0.13 0.05 (0.02) (0.09) (0.16) (0.23) (0.30) (0.37) (0.42) X2= Lôïi nhuaän giöõ laïi/Toång taøi saûn 0.13 0.12 0.12 0.12 0.12 0.11 0.11 0.11 0.11 0.10 0.10 0.09 0.09 0.07 0.07 0.06 0.05 0.03 0.02 0.02 X3= EBIT/Toång taøi saûn 0.178 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 0.18 X4= Giaù trò voán chuû sôû höõu/Toång nguoàn voán 1.3556 22.56 10.16 6.31 4.44 3.82 3.33 2.93 2.59 2.31 1.86 1.52 1.26 0.94 0.71 0.53 0.38 0.25 0.15 0.07 0.01 X5= Doanh soá /Toång taøi saûn 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 1.10 Z' 2.322 11.61 6.36 4.71 3.89 3.61 3.39 3.20 3.04 2.90 2.68 2.50 2.35 2.16 2.00 1.86 1.74 1.64 1.53 1.43 1.37 BAÛNG CAÂN ÑOÁI KEÁ TOÙAN BCDKT ñeà tính caáu truùc voán Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 Taïi ngaøy 31/12 (Baûng 3.4: Baûng tính taùc ñoäng cuûa nôï ñeán chæ soá Z duøng ñeå xaùc ñònh tyû leä nôï toái öu) 57 Chuùng ta quay trôû laïi vôùi yù nghóa kinh teá cuûa chæ soá Z, trong phaàn tröôùc chuùng ta ñaõ noùi ñeán vieäc vay nôï aûnh höôûng ñeán chæ soá Z vaø chuùng ta ñaõ coù xu höôùng laø neáu caùc ñieàu kieän khaùc khoâng ñoåi thì khi taêng nôï vay vaø giaûm voán chuû sôû höõu thì chæ soá Z seõ giaûm. Töø baûng tính 3.4 ta coù nhöõng nhaän xeùt nhö sau: Ta vaän duïng chæ soá Z’, vôùi yù nghóa laø doanh nghieäp chöa coå phaàn hoaù vaø theo ñieàu kieän cuûa chæ soá Z’ thì: Vuøng an toaøn: Z’ > 2.9 Vuøng caûnh baùo: 1.23 < Z’ < 2.9 Vuøng nguy hieåm: Z’ < 1.23 Töø baûng chæ soá Z’, (Baûng 3.4) ta thaáy vôùi möùc nôï vay töø 110 tyû trôû leân thì chæ soá Z’ baét ñaàu ñi vaøo vuøng caûnh baùo (Z’ < 2.9). Hay noùi caùch khaùc laø neáu vay nôï töø 110 tyû trôû leân ta baét ñaàu xuaát hieän chi phí kieät queä taøi chính. Töø ñieåm vay nôï laø 110 tyû ñoàng, ta tính ñöôïc xd = 25.94% vaø taïi ñieåm naøy ta xem noù laø ñænh cuûa parabola. Thay xd = 25.94% vaøo heä phöông trình treân ta giaûi ñöôïc caùc heä soá cuûa phöông trình baäc II nhö sau: a = -216.469 b = 112.319 c = -14.570 Vaø phöông trình cuûa chi phí kieät queä taøi chính laø: -216.469x2+112.319x-14.570 = -118.72 (Ñôn vò tính tyû ñoàng). Ñoà thò cuûa chi phí kieät queä taøi chính nhö sau: PV cuûa chi phí kieät queä taøi chính -140.00 -120.00 -100.00 -80.00 -60.00 -40.00 -20.00 0.00 0.00% 20.00% 40.00% 60.00% 80.00% 100.00% PV chi phí kieät queä taøi chính ( Ñoà thò 3.5 Hieän giaù cuûa chi phí kieät queä taøi chính) . 58 Baây giôø keát hôïp hai ñöôøng chi phí kieät queä taøi chính vaø ñöôøng laù chaén thueá vôùi yù nghóa laø giaù trò doanh nghieäp khi vay nôï seõ baèng giaù trò doanh nghieäp khoâng vay nôï coäng vôùi hieän giaù cuûa laù chaén thueá tröø ñi hieän giaù cuûa chi phí kieät queä taøi chính. Ta coù soá lieäu nhö sau: D VU X=D/VU PV chi phí kieät queä taøi chính TCD TCD -Y - 424.00 0.00% - - 10.00 424.00 2.36% 2.80 2.80 20.00 424.00 4.72% 5.60 5.60 30.00 424.00 7.08% 8.40 8.40 40.00 424.00 9.43% 11.20 11.20 50.00 424.00 11.79% 14.00 14.00 60.00 424.00 14.15% 16.80 16.80 70.00 424.00 16.51% 19.60 19.60 80.00 424.00 18.87% 22.40 22.40 90.00 424.00 21.23% 25.20 25.20 100.00 424.00 23.58% 28.00 28.00 110.00 424.00 25.94% (0.00) (0.12) (0.48) (1.08) (1.93) (3.01) (4.33) (5.90) (7.71) (9.75) (12.04) (14.57) (17.34) (20.35) (23.60) (27.09) (30.83) (34.80) (39.01) (43.47) (48.16) (53.10) (58.28) (63.70) (69.36) (75.26) (81.40) (87.78) (94.40) (101.27) (108.37) (118.72) 30.80 30.80 120.00 424.00 28.30% 33.60 33.48 130.00 424.00 30.66% 36.40 35.92 140.00 424.00 33.02% 39.20 38.12 150.00 424.00 35.38% 42.00 40.07 160.00 424.00 37.74% 44.80 41.79 170.00 424.00 40.09% 47.60 43.27 180.00 424.00 42.45% 50.40 44.50 190.00 424.00 44.81% 53.20 45.49 200.00 424.00 47.17% 56.00 46.25 210.00 424.00 49.53% 58.80 46.76 220.00 424.00 51.89% 61.60 47.03 230.00 424.00 54.25% 64.40 47.06 240.00 424.00 56.60% 67.20 46.85 250.00 424.00 58.96% 70.00 46.40 260.00 424.00 61.32% 72.80 45.71 270.00 424.00 63.68% 75.60 44.77 280.00 424.00 66.04% 78.40 43.60 290.00 424.00 68.40% 81.20 42.19 300.00 424.00 70.75% 84.00 40.53 310.00 424.00 73.11% 86.80 38.64 320.00 424.00 75.47% 89.60 36.50 330.00 424.00 77.83% 92.40 34.12 340.00 424.00 80.19% 95.20 31.50 350.00 424.00 82.55% 98.00 28.64 360.00 424.00 84.91% 100.80 25.54 370.00 424.00 87.26% 103.60 22.20 380.00 424.00 89.62% 106.40 18.62 390.00 424.00 91.98% 109.20 14.80 400.00 424.00 94.34% 112.00 10.73 410.00 424.00 96.70% 114.80 6.43 424.00 424.00 100.00% 118.72 - (Baûng 3.5: Baûng tính taùc ñoäng cuûa nôï va chi phí kieät queä taøi chính) . 59 Hay ñoà thò nhö sau: PV keát hôïp cuûa laù chaén thueá vaø chi phí kieät queä taøi chính -150.00 -100.00 -50.00 0.00 50.00 100.00 150.00 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% D/E (Tyû leä nôï) PV chi phí kieät queä taøi chính TCD TCD -Y (Ñoà thò: 3.6 Ñöôøng keát hôïp lôïi theá cuûa vay nôï vaø taùc ñoäng cuûa chi phí kieät queä taøi chính) Giaû söû doanh nghieäp quy moâ hoaït ñoäng nhö treân nhöng khoâng vay voán (doanh nghieäp U) ta coù baûng tính keát quaû kinh doanh nhö sau: Ñôn vò: tyû ñoàng Doøng tieàn Doanh nghieäp U Voán chuû sôû höõu 424.00 Voán vay Toång nguoán voán 424.00 EBIT 75.45 Laõi vay 0.00 Thu nhaäp tröôùc thueá 75.45 Thueá TNDN(28%) (21.12) áThu nhaäp sau thue 54.32 RE 12.81% (Baûng 3.6: Baûng tính thu nhaäp sau thueá trong tröôøng hôïp khoâng vay nôï) . 60 Töø soá lieäu cuûa doanh nghieäp U vaø ta giaû ñònh cho doanh nghieäp Meâ Koâng vay nôï töø 0 tyû ñoàng ñeán 424 tyû ñoàng ta coù soá lieäu nhö sau: D/E" D E VU RU RD TCD PV cuûa kieät queä TC RE VU"=VU+TC D-Kieät queä tc WACC 0.00% 0.00 424.00 424.00 12.81% 10.00% - - 12.812% 424.000 12.812% 2.40% 10.00 414.00 424.00 12.81% 10.00% 2.800 - 12.860% 426.800 12.727% 4.88% 20.00 404.00 424.00 12.81% 10.00% 5.600 - 12.910% 429.600 12.645% 7.46% 30.00 394.00 424.00 12.81% 10.00% 8.400 - 12.962% 432.400 12.563% 10.12% 40.00 384.00 424.00 12.81% 10.00% 11.200 - 13.016% 435.200 12.482% 12.89% 50.00 374.00 424.00 12.81% 10.00% 14.000 - 13.072% 438.000 12.402% 15.76% 60.00 364.00 424.00 12.81% 10.00% 16.800 - 13.130% 440.800 12.323% 18.74% 70.00 354.00 424.00 12.81% 10.00% 19.600 - 13.191% 443.600 12.245% 21.83% 80.00 344.00 424.00 12.81% 10.00% 22.400 - 13.253% 446.400 12.169% 25.06% 90.00 334.00 424.00 12.81% 10.00% 25.200 - 13.319% 449.200 12.093% 28.41% 100.00 324.00 424.00 12.81% 10.00% 28.000 - 13.387% 452.000 12.018% 31.90% 110.00 314.00 424.00 12.81% 10.00% 30.800 0.000 13.457% 454.800 11.944% 35.55% 120.00 304.00 424.00 12.81% 10.00% 33.600 0.120 13.531% 457.480 11.874% 39.35% 130.00 294.00 424.00 12.81% 10.00% 36.400 0.482 13.608% 459.918 11.811% 43.32% 140.00 284.00 424.00 12.81% 10.00% 39.200 1.084 13.688% 462.116 11.755% 47.47% 150.00 274.00 424.00 12.81% 10.00% 42.000 1.927 13.772% 464.073 11.705% 51.81% 160.00 264.00 424.00 12.81% 10.00% 44.800 3.010 13.860% 465.790 11.662% 56.37% 170.00 254.00 424.00 12.81% 10.00% 47.600 4.335 13.953% 467.265 11.625% 61.14% 180.00 244.00 424.00 12.81% 10.00% 50.400 5.900 14.049% 468.500 11.595% 66.16% 190.00 234.00 424.00 12.81% 10.00% 53.200 7.706 14.151% 469.494 11.570% 71.43% 200.00 224.00 424.00 12.81% 10.00% 56.000 9.753 14.257% 470.247 11.552% 76.98% 210.00 214.00 424.00 12.81% 10.00% 58.800 12.041 14.370% 470.759 11.539% 82.83% 220.00 204.00 424.00 12.81% 10.00% 61.600 14.570 14.488% 471.030 11.532% 89.01% 230.00 194.00 424.00 12.81% 10.00% 64.400 17.339 14.613% 471.061 11.532% 95.54% 240.00 184.00 424.00 12.81% 10.00% 67.200 20.349 14.746% 470.851 11.537% 102.46% 250.00 174.00 424.00 12.81% 10.00% 70.000 23.600 14.886% 470.400 11.548% 109.80% 260.00 164.00 424.00 12.81% 10.00% 72.800 27.092 15.034% 469.708 11.565% 117.60% 270.00 154.00 424.00 12.81% 10.00% 75.600 30.825 15.192% 468.775 11.588% 125.90% 280.00 144.00 424.00 12.81% 10.00% 78.400 34.799 15.360% 467.601 11.617% 134.76% 290.00 134.00 424.00 12.81% 10.00% 81.200 39.013 15.539% 466.187 11.652% 144.23% 300.00 124.00 424.00 12.81% 10.00% 84.000 43.468 15.731% 464.532 11.694% 154.38% 310.00 114.00 424.00 12.81% 10.00% 86.800 48.164 15.937% 462.636 11.742% 165.29% 320.00 104.00 424.00 12.81% 10.00% 89.600 53.101 16.157% 460.499 11.796% 177.04% 330.00 94.00 424.00 12.81% 10.00% 92.400 58.279 16.395% 458.121 11.857% 189.73% 340.00 84.00 424.00 12.81% 10.00% 95.200 63.697 16.652% 455.503 11.925% 203.49% 350.00 74.00 424.00 12.81% 10.00% 98.000 69.356 16.931% 452.644 12.001% 218.45% 360.00 64.00 424.00 12.81% 10.00% 100.800 75.257 17.233% 449.543 12.084% 234.77% 370.00 54.00 424.00 12.81% 10.00% 103.600 81.398 17.564% 446.202 12.174% 252.66% 380.00 44.00 424.00 12.81% 10.00% 106.400 87.779 17.926% 442.621 12.273% 272.35% 390.00 34.00 424.00 12.81% 10.00% 109.200 94.402 18.325% 438.798 12.379% 294.12% 400.00 24.00 424.00 12.81% 10.00% 112.000 101.265 18.765% 434.735 12.495% 318.32% 410.00 14.00 424.00 12.81% 10.00% 114.800 108.370 19.255% 430.430 12.620% 357.14% 424.00 0.00 424.00 12.81% 10.00% 118.720 118.720 20.041% 424.000 12.812% (Baûng 3.7: Baûng tính taùc ñoäng cuûa nôï vaø chi phí kieät queä taøi chính ñeán WACC) . 61 Töø soá lieäu naøy ta coù ñoà thò nhö sau: 6.00% 8.00% 10.00% 12.00% 14.00% 16.00% 18.00% 20.00% 22.00% 0% 50% 100% 150% 200% 250% 300% 350% Nôï/Voán (D/E") C hi p hí sö û d uïn g vo án RE RU WACC RD (Ñoà thò 3.7: Chi phí söû duïng voán trung bình troïng toái öu cuûa Coâng ty Meâ Koâng) Ta coù giaù trò nhoû nhaát cuûa WACC laø:11.532%. . 62 VU D D/VU TCD PV cuûa kieät queä TC VU"=VU+TCD- PV kieät queä tc WACC 424.000 - 0% - - 424.000 12.812% 424.000 10.000 2% 2.800 - 426.800 12.727% 424.000 20.000 5% 5.600 - 429.600 12.645% 424.000 30.000 7% 8.400 - 432.400 12.563% 424.000 40.000 9% 11.200 - 435.200 12.482% 424.000 50.000 12% 14.000 - 438.000 12.402% 424.000 60.000 14% 16.800 - 440.800 12.323% 424.000 70.000 17% 19.600 - 443.600 12.245% 424.000 80.000 19% 22.400 - 446.400 12.169% 424.000 90.000 21% 25.200 - 449.200 12.093% 424.000 100.000 24% 28.000 - 452.000 12.018% 424.000 110.000 26% 30.800 (0.000) 454.800 11.944% 424.000 120.000 28% 33.600 (0.120) 457.480 11.874% 424.000 130.000 31% 36.400 (0.482) 459.918 11.811% 424.000 140.000 33% 39.200 (1.084) 462.116 11.755% 424.000 150.000 35% 42.000 (1.927) 464.073 11.705% 424.000 160.000 38% 44.800 (3.010) 465.790 11.662% 424.000 170.000 40% 47.600 (4.335) 467.265 11.625% 424.000 180.000 42% 50.400 (5.900) 468.500 11.595% 424.000 190.000 45% 53.200 (7.706) 469.494 11.570% 424.000 200.000 47% 56.000 (9.753) 470.247 11.552% 424.000 210.000 50% 58.800 (12.041) 470.759 11.539% 424.000 220.000 52% 61.600 (14.570) 471.030 11.532% 424.000 230.000 54% 64.400 (17.339) 471.061 11.532% 424.000 240.000 57% 67.200 (20.349) 470.851 11.537% 424.000 250.000 59% 70.000 (23.600) 470.400 11.548% 424.000 260.000 61% 72.800 (27.092) 469.708 11.565% 424.000 270.000 64% 75.600 (30.825) 468.775 11.588% 424.000 280.000 66% 78.400 (34.799) 467.601 11.617% 424.000 290.000 68% 81.200 (39.013) 466.187 11.652% 424.000 300.000 71% 84.000 (43.468) 464.532 11.694% 424.000 310.000 73% 86.800 (48.164) 462.636 11.742% 424.000 320.000 75% 89.600 (53.101) 460.499 11.796% 424.000 330.000 78% 92.400 (58.279) 458.121 11.857% 424.000 340.000 80% 95.200 (63.697) 455.503 11.925% 424.000 350.000 83% 98.000 (69.356) 452.644 12.001% 424.000 360.000 85% 100.800 (75.257) 449.543 12.084% 424.000 370.000 87% 103.600 (81.398) 446.202 12.174% 424.000 380.000 90% 106.400 (87.779) 442.621 12.273% 424.000 390.000 92% 109.200 (94.402) 438.798 12.379% 424.000 400.000 94% 112.000 (101.265) 434.735 12.495% 424.000 410.000 97% 114.800 (108.370) 430.430 12.620% 424.000 424.000 100% 118.720 (118.720) 424.000 12.812% (Baûng 3.8: Baûng tính taùc ñoäng cuûa nôï vaø chi phí kieät queä taøi chính ñeán giaù trò doanh nghieäp) . 63 Hay ñoà thò cuûa doanh nghieäp theo tyû leä nôï vay nhö sau: 350.000 400.000 450.000 500.000 550.000 600.000 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Nôï/Voán (D/VU) G ia ù t rò c oân g ty VU VL VL" (Ñoà thò 3.8: Taùc ñoäng cuûa nôï vaø chi phí kieät queä taøi chính ñeán giaù trò cuûa Coâng ty Meâ Koâng) Luùc naøy ta coù gía trò doanh nghieäp ñaït cöïc ñaïi taïi ñieåm: VL = 471.061 tyû ñoàng WACC = 11.532%. (nhoû nhaát) xd = 54% D = 230 tyû ñoàng. E = 194 tyû ñoàng. Nhaän xeùt: Ñoái vôùi Coâng ty Meâ Koâng, laø moät doanh nghieäp ngaønh saûn xuaát vaø chöa coù coå phaàn hoaù, vaän duïng chæ soá Z’ raát phuø hôïp. Taïi ñieåm vay nôï D = 230 tyû ñoàng, ta coù chæ soá Z’= 2.01 Xeùt veà yù nghóa cuûa chæ soá Z thì luùc naøy doanh nghieäp ñaõ naèm trong vuøng caûnh baùo, nhöng noù coøn khaù xa so vôùi möùc nguy hieåm (Z’<1.23). Ñaây laø thuaàn tuyù veà maët lyù thuyeát, chuùng ta baét ñaàu töø möùc caûnh baùo cao nhaát cuûa chæ soá Z = 2.9, neáu xeùt thaáy möùc ñoä naøy coøn cao töùc laø doanh nghieäp vaãn coøn naèm trong vuøng an toaøn thì ta coù theå giaûm chæ soá Z’ naøy xuoáng khoaûn 2.5 hay 2.6 thì ta coù . 64 theå tính laïi ñöôïc möùc ñoä cuûa nôï cao hôn nhaèm taän duïng ñöôïc hieän giaù cuûa laù chaén thueá töø nôï vay cao hôn. YÙ nghóa cuûa moâ hình: Soá lieäu nghieân cöùu laø soá lieäu cuûa bình quaân töø naêm 2005 ñeán naêm 2007 töùc laø sau 3 naêm ñi vaøo hoaït ñoäng vaø saûn löôïng cuûa coâng ty ñaït möùc thieát keá, nhö vaäy coù theå xem soá lieäu duøng ñeå tính toaùn laø ôû möùc trung bình coù theå chaáp nhaän ñöôïc vaø yù nghóa cuûa moâ hình nhö sau: + Neáu doanh nghieäp muoán taêng voán thì khoâng caàn thieát, bôûi vì doanh nghieäp chöa taän duïng ñöôïc heát lôïi theá cuûa laù chaén thueá töø nôï vay. + Voán löu ñoäng roøng cuûa doanh nghieäp khaù lôùn, ñaây laø nguoàn taøi trôï caàn thieát khi tình hình kinh doanh ñi xuoáng, doanh nghieäp coù theå giaûm bôùt voán löu ñoäng roøng ñeå giaûm nôï vay. Ñaây laø moät ñieåm khaùc bieät vôùi voán chuû sôû höõu vì theo luaät hieän taïi doanh nghieäp khoâng ñöôïc giaûm voán. Ñaây laø moät luaän ñieåm coù yù nghóa heát söùc thöïc tieãn trong vieäc tính toaùn voán phaùp ñònh cho caùc döï aùn, töùc laø ta coù theå choïn ôû möùc voán phaùp ñònh thaáp trong khoaûn cho pheùp tröôùc. Neáu tình hình kinh doanh toát ta coù theå taän duïng ñöôïc ñoøn caân nô, coøn tình hình kinh doanh thaáp ta coù theå giaûm bôùt voán vay, taïo ra moät cô cheá linh hoaït trong vieäc söû duïng voán. . 65 KEÁT LUAÄN Ñieåm maáu choát cuûa vieäc xaây döïng cô caáu voán toái öu trong moâi tröôøng tónh laø phaûi löôïng hoaù ñöôïc chi phí kieät queä taøi chính. Theá thì chi phí kieät queä taøi chính laø chi phí gì? ÔÛ phaàn 2.2 chöông I chuùng ta coù noùi ñeán chi phí kieät queä taøi chính nhöng thöïc ra ñaây laø moät khaùi nieäm lyù thuyeát vaø treân thöïc teá raát khoù quan saùt vaø xaùc ñònh ñöôïc chi phí naøy. Ñaëc bieät laø chi phí kieät queä taøi chính giaùn tieáp nhö: chi phí do maát khaùch haøng vaø nhaø cung caáp, maát nhaân vieân gioûi, hay chi phí maát ñi do ban quaûn lyù baän taâm vaøo nhöõng khoù khaên taøi chính cuûa coâng ty,… . Neáu chuùng ta nghieân cöùu theo höôùng ñi laø tìm caùch löôïng hoaù chi phí naøy thì raát khoù vaø hieän giôø thì chöa coù moät coâng trình naøo löôïng hoaù ñöôïc chi phí naøy. Trong khi chôø moät moâ hình coù theå löôïng hoaù ñöôïc chi phí naøy thì thöû tìm moät giaûi phaùp khaùc ñeå tính cô caáu voán toái öu. May thay chuùng ta ñaõ coù chæ soá Z vôùi yù nghóa kinh teá laø moät chæ soá keát hôïp caùc thoâng soá töø baûng caân ñoái keá toaùn vaø baûng baùo caùo keát quaû kinh doanh cuûa doanh nghieäp nhaèm ñöa ra döï baùo veà söï phaù saûn cuûa doanh nghieäp. Töø yù nghóa naøy ta coù theå ñöa ra yù töôûng laø vôùi moät tyû leä nôï vay maø chæ soá Z ñaõ caûnh baùo töùc laø doanh nghieäp ñaõ baét ñaàu xuaát hieän chi phí kieät queä taøi chính vaø töø ñaây xaây döïng cô caáu voán toái öu nhö ñaõ trình baøy trong chuyeân ñeà. Moät yù nöõa laø trong thöïc teá thì caùc ngaân haøng, caùc toå chöùc taøi chính ñaõ duøng noù ñeå xaùc ñònh heä soá tín nhieäm cuûa doanh nghieäp khi muoán ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp vaø caùc doanh nghieäp cuõng ñaõ duøng noù ñeå tính toaùn caùc thoâng soá taøi chính vaø xaây döïng keá hoaïch taøi chính cuûa mình. Nhö vaäy, vôùi ñeà taøi “Cô caáu voán toái öu cho doanh nghieäp Coâng ty TNHH Cheá bieán boät myø Meâ Koâng”, luaän vaên ñaõ taäp trung giaûi quyeát ñöôïc những vaán ñeà nhö sau: 1. Heä thoáng hoaù ñöôïc caùc ñieàu kieän ñeå xaây döïng cô caáu voán toái öu. 2. Ñaõ ñöa ra ñöôïc giaûi phaùp môùi ñeå xaây döïng cô caáu voán toái öu. 3. Khaûo saùt tình hình söû duïng voán cuûa Coâng ty Meâ Koâng vaø söû duïng ñöôïc phöông phaùp môùi ñeå tính cô caáu voán toái öu. 4. Moät ñieåm löu yù khaùc nöõa laø phöông phaùp naøy raát deã öùng duïng, coù theå aùp duïng cho raát nhieàu loaïi hình doanh nghieäp khaùc nhau. Töø ñaây, ta coù theå ruùt ra heä quaû laø vieäc xaây döïng cô caáu voán toái öu phuï thuoäc vaøo vieäc xaây döïng chæ soá Z cho doanh nghieäp, töùc laø khi muoán xaây döïng moät keá hoaïch ñaàu tö môùi, hay taùi cô caáu voán doanh nghieäp ta phaûi tính toaùn tröôùc thöû caùc chæ soá Z vaø xem noù coù naèm trong caùc vuøng an toaøn hay caûnh baùo. Khi quaûn trò taøi chính doanh nghieäp ta cuõng duøng chæ soá Z kieåm tra tình hình “söùc khoeû” taøi chính cuûa doanh nghieäp moät caùch thöôøng xuyeân nhaèm giöõ vöõng ñöôïc caáu . 66 voán muïc tieâu vaø ñaûm baûo cho söï vaän haønh cuûa doanh nghieäp moät caùch coù hieäu quûa. Nhìn chung, luaän vaên ñaõ ñaùp öùng ñöôïc nhöõng yeâu caàu cô baûn ñaõ ñeà ra. Song, vieäc xaây döïng cô caáu voán toái öu laø moät vaán ñeà khoù ngay caû trong nghieân cöùu lyù luaän laãn aùp duïng trong thöïc tieãn. Giaûi phaùp treân laø do caù nhaân töï nghieân cöùu vaø thöïc hieän ôû moät doanh nghieäp cho neân chaéc chaén raèng luaän vaên seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, nhöõng haïn cheá nhaát ñònh. Taùc giaû raát mong nhaän ñöôïc söï ñoùng goùp yù kieán cuûa caùc nhaø khoa hoïc, caùc thaày coâ vaø ñoàng nghieäp ñeå luaän vaên ñöôïc hoaøn chænh hôn vaø coù yù nghóa cao hôn laø aùp duïng phöông phaùp treân cho caùc doanh nghieäp khaùc./. (*) Neáu ta cho laõi suaát vay ngaân haøng taêng theo tyû leä vay nôï thì hieän giaù cuûa laù chaén thueá khoâng ñoåi, do hieän giaù cuûa laù chaén thueá ñöôïc tính theo coâng thöùc nhö sau: PV (laù chaén thueá) = D DC r DrT = TcD. (Do vay nôï vónh vieãn). Luùc naøy lôïi nhuaän seõ nhoû hôn, do laõi suaát lôùn hôn vaø heä quaû laø chæ soá Z seõ nhoû hôn, hay xd seõ nhoû hôn, vaø cuõng baèng caùch tính töông töï ta cuõng xaùc ñònh nôï vay toái öu nhöng tyû leä nôï vay toái öu seõ nhoû hôn trong tröôøng hôïp laõi suaát vay nôï thaáp hôn. . 67 Danh muïc taøi lieäu tham khaûo: 1. TS. Nguyeãn Minh Kieàu (2007), Taøi chính doanh nghieäp, Nxb Thoáng keâ. 2. Nguyễn Hải Sản (1996), Quaûn trò taøi chính doanh nghieäp, Nxb Thoáng keâ. 3. TS. Trần Ngọc Thơ (2003), Taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi, Nxb Thoáng keâ. 4. TS. Nguyễn Quang Thu (2005), Quaûn trò taøi chính caên baûn, Nxb Thoáng keâ. 5. Ths. Laâm Minh Chaùnh 2007, Chæ soá Z, coâng cuï phaùt hieän nguy cô phaù saûn vaø xeáp haïng ñònh möùc tín duïng, Baùo Nhòp caàu ñaàu tö ngaøy 20-07. 6. TS. Ñaøm Vaên Hueä (2005), Baøn veà ñieàu kieän ñeå xaùc laäp moät cô caáu voán toái öu cho doanh nghieäp Vieät Nam, Taïp chí Kinh teá phaùt trieån soá 10-2005. 7. Traàn Trí Duõng (2007), Toùm löôïc caùc lyù thuyeát caáu truùc voán, Trang Web Saga.com.vn (29/01/07) 8. Chrley Kyd (2005), Predict Business Bankruptcy Using Z Scores With Excel, August,05. 9. Soá lieäu baùo caùo taøi chính cuûa Coâng ty Meâ Koâng töø naêm 2003 ñeán naêm 2007. .