Luận văn Dung lượng trí nhớ của học sinh lớp 6, 7 ở một số trường trung học cơ sở tỉnh Kiên Giang

chơi học tập nhằm nâng cao chất lượng trí nhớ có chủ định ở trẻ 5-6 tuổi, Luận án Tiến sĩ Tâm lí học, Trường Đại học Sư phạm 1, Hà Nội. 13. Phạm Minh Hạc (1978), Tâm lý học Liên Xô, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 14. Phạm Minh Hạc, Lê Khanh, Trần Trọng Thuỷ (1988), Tâm lý học, Tập 1, Nxb Giáo dục. 15. Phạm Minh Hạc (chủ biên), Nguyễn Kế Hào, Nguyễn Quang Uẩn (1994), Tâm lý học, Sách dùng cho các trường trung học sư phạm, Tái bản lần thứ 3, Nxb Giáo dục. 16. Phạm Minh Hạc (1997), Tâm lý học Vưgốtxki, Nxb Giáo dục. 17. Phạm Minh Hạc (chủ biên), Phạm Hoàng Gia, Trần Trọng Thuỷ, Nguyễn Quang Uẩn (2000), Tâm lý học, Tái bản lần thứ 5, Nxb Giáo dục. 18. Phạm Minh Hạc (2002), Tuyển tập tâm lý học, Nxb Giáo dục. 19. Phạm Minh Hạc (2003), Một số công trình tâm lý học A. N. Lêônchiép, Nxb Giáo dục. 20. Phạm Minh Hạc (2005), Tuyển tập tâm lý học, Nxb Chính trị Quốc gia. 21. Nguyễn Hữu Hạnh (1999), Một số giải pháp thực tế phổ cập giáo dục tiểu học vùng dân tộc Khmer tỉnh Kiêng Giang, Luận văn Thạc sỹ giáo dục học, Viện khoa học giáo dục, Hà Nội. 22. Nguyễn Hữu Hạnh (2006), “Một số vấn đề về giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc Khmer tỉnh Kiên Giang”, Tạp chí Khoa học giáo dục, (15), tr. 51-52. 23. Ngô Công Hoàn (chủ biên), Nguyễn Thị Thanh Bình, Nguyễn Kim Quý (2004), Những trắc nghiệm tâm lý, Tập 1, Trắc nghiệm về trí tuệ, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội. 24. Ngô Công Hoàn (chủ biên), Nguyễn Thị Thanh Bình, Nguyễn Kim Quý (2004), Những trắc nghiệm tâm lý, Tập 2, Trắc nghiệm về nhân cách, Nxb Đại học Sư phạm, Hà nội. 25. Hồ Lam Hồng (2001), "Đặc điểm trí nhớ ngôn ngữ của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi", Tạp chí Giáo dục, (17), tr. 32-42. 26. Phan Thị Mai Hương (2005), "Mức độ tiếp nhận văn hóa dân tộc Kinh của người Khmer và dân tộc Hoa ở Tây Nam bộ", Tạp chí Tâm lí học, (9), tr. 17-19 27. Lê Khanh, Lê Xuân Tiến (1983), "Phát triển trí nhớ của học sinh trong những điều kiện khác nhau của dạy học", Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục, (1), tr. 12-14. 28. Nguyễn Công Khanh (2004), Đánh giá và đo lường trong khoa học xã hội, Viện nghiên cứu con người, Nxb Chính trị Quốc gia. 29. Đặng Phương Kiệt (2000), Những vấn đề Tâm lý và Văn hóa hiện đại, Nxb Văn hoá Thông tin, Hà Nội. 30. Lêônchiép A.N. (1989), Hoạt động - ý thức - nhân cách, Nxb Giáo dục. 31. LôMốp B.Ph. (2000), Những vấn đề lí luận và phương pháp luận Tâm lí học, Nxb ĐHQG, Hà Nội, tr. 303-345. 32. Luria A.R. (1973), Cơ sở tâm lí học thần kinh, Người dịch Võ Thị Minh Chí, Phạm Minh Hạc, Trần Trọng Thủy (2003), Nxb Giáo dục, Hà Nội. 33. Nguyễn Thị Ánh Mai (1998), Tìm hiểu trí nhớ học sinh tiểu học tỉnh Sóc Trăng dưới góc độ tâm lý thần kinh, Luận văn Thạc sĩ tâm lý học, Viện khoa học giáo dục, Hà Nội. 34. Trần Thị Thu Mai (2000), "Đánh giá khả năng trí nhớ thao tác", Tạp chí Tâm lý học, (2), tr. 61-64. 35. Trần Thị Thu Mai (2000), "Đánh giá khả năng trí nhớ thao tác", Tạp chí Tâm lý học, (3), tr. 71-73. 36. Trần Thị Thu Mai (2003), "Mô hình trí nhớ làm việc - Một số quan điểm chủ yếu", Tạp chí Tâm lý học, (3), tr. 52-63. 37. Trần Thị Thu Mai (2004), "Khảo sát dung lượng trí nhớ ở học sinh tiểu học", Tạp chí Tâm lý học, (3), tr. 28-34. 38. Trần Thị Thu Mai (2004), Dung lượng trí nhớ làm việc và khả năng đọc hiểu của học sinh tiểu học Thành phố Hồ Chí Minh, Luận án Tiến sĩ Tâm lý học, Viện Tâm lý học, Hà Nội. 39. Martxinkovxkaia T.D. (1998), Chẩn đoán sự phát triển tâm lý trẻ em, Nxb Mátxcơva. 40. Nguyễn Văn Nhận (2002), "Nghiên cứu trí nhớ bệnh nhân tâm thần phân liệt bằng thang trí nhớ Wechsler", Tạp chí Tâm lý học, (4), tr. 21-23. 41. Đoàn Thị Kim Nhung, Hoàng Thị Minh Thảo (biên soạn) (2004), Hệ thống câu hỏi trắc nghiệm và bài tập tự luận ngữ văn 6, Nxb ĐHQG, thành phố Hồ Chí Minh. 42. Lữ Văn Nhựt (2003), "Tình hình giáo dục đồng bào dân tộc Khmer tại tỉnh Kiên Giang trong 10 năm qua (1992-2001)", Phát triển giáo dục vùng dân tộc Khmer Nam Bộ, Nxb ĐHQG, thành phố Hồ Chí Minh, tr. 138-152. 43. Nicky Hayes (2005), Nền tảng tâm lý học, Nguyễn Kiên Trường dịch, Nxb Lao động. 44. Đoàn Thanh Nô (2002), Người Khmer ở Kiên Giang, Nxb Văn hoá Dân tộc. 45. Lưu - Ô Y Nôm (1981), Bước đầu nghiên cứu tương quan giữa ghi nhớ máy móc và ghi nhớ ý nghĩa của giáo sinh trường sư phạm mẫu giáo, Luận án Tiến sĩ Tâm lí học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Sư phạm, Hà Nội. 46. Trần Thị Tố Oanh (2001), "Đặc điểm trí nhớ xúc giác của học sinh đầu cấp tiểu học", Tạp chí Giáo dục, (5), tr. 25-30. 47. Đoàn Hữu Oánh (2005), Tâm lý sư phạm, Nxb ĐHQG, thành phố Hồ Chí Minh. 48. Patricia H.Miler. (1989), Các thuyết về tâm lý học phát triển, Vũ Thị Chín lược dịch (2003), Nxb Văn hoá Thông tin. 49. Petrovski A.V. (chủ biên) (1982), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm, Tập 1, Tài liệu học tập cho sinh viên các trường Đại học Sư phạm, Nxb Giáo dục. 50. Quy chế đáng giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở (2005), Ban hành kèm theo Quyết định số 04/2005/QĐ-BGD&ĐT ngày 16/02/2005 của Bộ trưởng Giáo dục vả Đạo tạo, Bộ Giáo dục và Đào tạo. 51. Nguyễn Khắc Phi (tổng chủ biên) (2004), Ngữ văn 6, Tập 2, Tái bản lần thứ hai, Nxb Giáo dục. 52. Nguyễn Khắc Phi (tổng chủ biên) (2005), Ngữ văn 6, Tập 1, Tái bản lần thứ ba, Nxb Giáo dục. 53. Nguyễn Khắc Phi (tổng chủ biên) (2004), Ngữ văn 7, Tập 1, Tái bản lần thứ hai, Nxb Giáo dục. 54. Nguyễn Khắc Phi (tổng chủ biên) (2003), Ngữ văn 7, Tập 1, Tái bản lần thứ nhất, Nxb Giáo dục. 55. Lê Đức Phúc (2001), “Về năng lực xử lý thông tin”, Tạp chí Tâm lý học, (6), tr. 43-45. 56. Nguyễn Sinh Phúc (2005), "Đặc điểm rối loạn trí nhớ, chú ý ở bệnh nhân nghiện rượu", Tạp chí Tâm lý học, (7), tr. 19-24. 57. Piaget Jean (1999), Tâm lí học và giáo dục học, Nxb Giáo dục. 58. Nguyễn Kim Quý, Nguyễn Xuân Thức (2003), Tình huống tâm lý học, Nxb Lao động. 59. Robert S.Feldman (2003), Những điều trọng yếu trong tâm lý học, Trung tâm dịch thuật dịch, Nxb Thống kê. 60. Ruđích P.A. (1986), Tâm lí học thể thao, Nxb Thể dục thể thao, Hà Nội. 61. Nguyễn Thạc, Nguyễn Xuân Thức (1999), "Đặc điểm trí nhớ của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi", Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục, (5) tr. 23-24. 62. Nguyễn Ngọc Thanh (1991), "Về việc phát triển trí nhớ học sinh cấp II", Tạp chí Nghiên cứu giáo dục, (8), tr. 18-21. 63. Trịnh Tiến Thu (2004), Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hướng nghiệp cho học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú tỉnh Kiên Giang, Luận văn Thạc sĩ Quản lý Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh. 64. Nguyễn Hữu Thụ (2004), "Trí nhớ trong quảng cáo thương mại", Tạp chí Tâm lý học, (3), tr. 16-18, 39. 65. Trần Trọng Thủy (chủ biên) (1990), Bài tập thực hành tâm lý, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 66. Trần Trọng Thủy (1991), "Một cơ chế mới trong việc rèn luyện trí nhớ", Tạp chí Nghiên cứu giáo dục, (5), tr. 5-6. 67. Trần Trọng Thủy (1992), Khoa học chẩn đoán tâm lý, Nxb Giáo dục. 68. Đậu Khắc Tịnh, Nguyễn Văn Huy (2003), "Một số đặc điểm trí nhớ thị giác ngắn hạn của học sinh tiểu học thị xã Yên Bái", Tập chí Giáo dục, (62), tr. 13-15 . 69. Đậu Khắc Tịnh (2004), "Một số đặc điểm trí nhớ thị giác ngắn hạn của học sinh tiểu học thành phố Yên Bái", Tạp chí Giáo dục, (78), tr. 22-25. 70. Đỗ Mạnh Tôn (2005), "Về ghi nhớ có chủ định của học viên trường đại học quân sự", Tạp chí Tâm lý học, (11). tr. 17-21. 71. Dương Thiệu Tống (1995), Trắc nghiệm và đo lường thành quả học tập, Trường Đại học Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh. 72. Dương Thiệu Tống (1998), Trắc nghiệm tiêu chí, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 73. Dương Thiệu Tống (2005), Thống kê ứng dụng trong nghiên cứu giáo dục, Nxb Khoa học xã hội. 74. Tsut-cô N. I-a. (1982), Phát triển trí nhớ của học sinh phổ thông, Nxb Tiến bộ và Nxb Giáo dục. 75. Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng Ngọc (2005), Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS, Nxb Thống kê. 76. Nguyễn Quang Uẩn (chủ biên), Trần Hữu Luyến, Trần Quốc Thành (2004), Tâm lý học đại cương, In lần thứ XII, Nxb ĐHQG, Hà Nội. 77. Nguyễn Quang Uẩn (chủ biên), Trần Trọng Thủy (2004), Tâm lý học đại cương, Sách dự án đào tạo giáo viên THCS, Loan No 1718 - VIE (SP), Nxb ĐHSP. 78. Phan Ngọc Uyển (1979), Sự tương quan về độ nhanh và độ bền trí nhớ học sinh cấp III, Luận án Tiến sĩ Tâm lí học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Sư phạm, Hà Nội. 79. Vưgốtxki L.X. (1997), Tuyển tập tâm lí học, người dịch Nguyễn Đức Hưởng, Phan Trọng Ngọ, Dương Diệu Hoa, Nxb ĐHQG, Hà Nội. 80. Weimert Franz Emanuel (chủ biên) (1998), Sự phát triển nhận thức-học tập và giảng dạy, Nguyễn Hoài Bão dịch, Nxb Giáo dục. Tiếng Anh 81. Benjamin B. Lahey (2001), Psychology an Introduction, Seventh edition, New York, McGraw-Hill Company, pp. 235-261. 82. Feldman S. Robert (2000), Essentials of Understanding Psychology, Fourth edition, McGraw-Hill Higher Education, A Division of the McGraw-Hill Companies, Chapter six: Memory, pp. 203-237. 83. Jerome B. Duseck (1989), Adolescent Development and Behavior, New Jersey, Prentice Hull, Inc. 84. Lester A. Lefton (1991), Psychology, Fourth edition, New York, Allyn and Bacon, pp. 200-231. 85. Sdorow M. Lester and Rickabaugh A. Cheryl (2000), Psychology, Fifth edition, Boston, McGraw-Hill, Chapter eight: Memory, pp. 240-275. Phụ lục 1: CÁC BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 1. Bài tập trắc nghiệm nhớ từ và củng cố từ (Cho học sinh nghe và xem: 10 lần) Bây giờ thầy/cô sẽ vừa đọc vừa cho các em xem 10 từ có 2 âm tiết (ví dụ: làng sen, cách cò...). Các em hãy cố ghi nhớ, không được ghi chép gì cả. Khi thầy/cô ra hiệu, các em hãy ghi ra phiếu trả lời những từ mình nhớ được, không cần theo đúng thứ tự các từ. Nào, chú ý nhé! Stt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Từ Túp lều Ngọn sào Vỉa hè Chân núi Công viên Đàn bầu Lá khoai Khí hậu Sóng biển Bác sĩ 2. Bài tập trắc nghiệm nhớ số và củng cố số (Cho học sinh nghe và xem: 10 lần) Bây giờ thầy/cô sẽ vừa đọc vừa cho các em xem 10 số có 2 chữ số (ví dụ: 56, 37…). Các em hãy cố ghi nhớ, không được ghi chép gì cả. Khi thầy/cô ra hiệu, các em hãy ghi ra phiếu trả lời những số mình nhớ được, không cần theo đúng thứ tự các số. Nào, chú ý nhé! Stt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Số 68 32 49 27 74 51 83 91 26 75 3. Bài tập trắc nghiệm nhớ hình và củng cố hình (Cho học sinh nghe và xem: 5 lần) Bây giờ thầy/cô sẽ vừa đọc vừa cho các em xem 5 hình (ví dụ: hình vuông, hình nón...). Các em hãy cố ghi nhớ, không được ghi chép gì cả. Khi thầy/cô ra hiệu, các em hãy vẽ ra phiếu trả lời những hình mình nhớ được, không cần theo đúng thứ tự các hình. Nào, chú ý nhé! Stt 1 2 3 4 5 Hình Hình tròn Hình sao năm cánh Hình thang Hình chữ W Hình tam giác Phụ lục 2: PHIẾU TRẢ LỜI CÁC BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM Họ và tên: …………………………… Ngày, tháng, năm sinh: .………… Trường: ………………………………….. Lóp: ….…………… Dân tộc: …..………….. Giới tính: ………….. Học lực HK 1: …………… 1. Phiếu trả lời bài tập trắc nghiệm nhớ từ và củng cố từ Stt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Lần 1 Lần 2 Lần 3 Lần 4 Lần 5 Lần 6 Lần 7 Lần 8 Lần 9 Lần 10 2. Phiếu trả lời bài tập trắc nghiệm nhớ số và củng cố số Stt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Lần 1 Lần 2 Lần 3 Lần 4 Lần 5 Lần 6 Lần 7 Lần 8 Lần 9 Lần 10 3. Phiếu trả lời bài tập trắc nghiệm nhớ hình và củng cố hình Stt 1 2 3 4 5 Lần 1 Lần 2 Lần 3 Lần 4 Lần 5 Phụ lục 3: TRẮC NGHIỆM KIỂU NHÂN CÁCH Họ và tên:………………………. Tuổi (năm sinh): ……… Dân tộc………. Lớp:…… Trường THCS: ……………………Giới tính:…… Học lực: ….. Hướng dẫn: Đối với 57 câu hỏi dưới đây, hãy đánh dấu (X) vào mỗi câu trả lời: - Đúng (nếu như câu đó nói chung là đúng đối với em) hay - Sai (nếu như câu đó nói chung là sai đối với em): (Gặp câu không quen thuộc cứ trả lời theo cách nghĩ của mình, trả lời càng nhanh càng tốt). Nội dung 57 câu trắc nghiệm Đúng Sai 1. Em thường bị lôi cuốn vào những cảm tưởng, những ấn tượng mới mẻ hoặc đi tìm nguồn cảm xúc mạnh mẽ để giải buồn và làm cho mình phấn chấn lên. 2. Em là người vô tư, không bận tâm đến điều gì. 3. Em hay nói năng hành động một cách bột phát, vội vàng không suy nghĩ. 4. Em là người không bao giờ phải lúng túng, ấp úng, mà luôn sẵn sàng đối đáp với mọi nhận xét hoặc bất chấp tất cả để tranh cãi đến cùng. 5. Em thường hành động do ảnh hưởng bởi một cảm xúc bồng bột. 6. Em thích có những buổi gặp mặt bạn bè thân thiết. 7. Lúc người ta quát tháo em, thì em phản ứng lại ngay. 8. Em có thể dồn hết tâm trí và vui đùa thoải mái trong những cuộc họp mặt bạn bè. 9. Mọi người cho em là người hoạt bát, vui vẻ. 10. Em thích những công việc phải làm gấp rút. 11. Em là người thích nói chuyện đến mức không bao giờ bỏ lỡ cơ hội nói chuyện với những người mà em không quen biết. 12. Em cảm thấy bất hạnh nếu như trong một thời gian dài không được tiếp xúc với nhiều người. 13. Em là người hoàn toàn tự tin. 14. Em có thể làm cho nhóm bạn của mình đang buồn chán trở nên sôi nổi, vui vẻ. 15. Em thích trêu chọc người khác. 16. Em thường cân nhắc suy tính trước khi hành động. 17. Em thích đọc sách hơn là trò chuyên với người khác. 18. Em thích thà rằng có ít bạn nhưng là bạn thân. 19. Trong đám đông em thường im lặng. 20. Em tự tìm hiểu một điều gì đó mà mình muốn biết trong sách báo chứ không đi hỏi người khác. 21. Em thích những công việc đòi hỏi sự chú ý thường xuyên. 22. Em thấy khó chịu khi sống trong một tập thể mà mọi người hay giễu cợt nhau. 23. Em đi đứng ung dung, thong thả. 24. Em có niềm vui thực sự trong buổi liên hoan. 25. Em thấy cần có những người ý hợp tâm đồng để động viên và an ủi mình 26 Em thấy khó khăn khi phải từ bỏ những ý định của mình. 27. Em hay thay đổi tâm trạng lúc vui, lúc buồn. 28. Có khi em thấy mình là người bất hạnh mà không có nguyên nhân rõ ràng. 29. Em hay rụt rè, ngượng ngùng khi muốn bắt chuyện với một bạn khác giới dễ mến nhưng chưa quen biết. 30. Em thường ân hận với với những lời bạn đã nói, việc em đã làm mà lẽ ra không nên nói, không nên làm. 31. Em thường dễ phật ý (không vừa lòng về ai đó) 32. Đôi khi em là người đầy nhiệt tình làm mọi chuyện, nhưng cũng có lúc lại thấy uể oải. 33. Em thường hay mơ ước. 34. Em thấy mình day dứt mỗi khi có sai lầm. 35. Em là người nhạy cảm và dễ hưng phấn. 36. Sau khi làm xong một công việc quan trọng nào đó, em thường cảm thấy mình có thể làm tốt hơn thế. 37. Em thường không ngủ được vì có nhiều ý nghĩ lộn xộn trong đầu. 38. Em hay hồi hộp. 39. Em hay run sợ. 40. Em hay bực tức. 41. Em có hồi hộp trước một sự việc không thể hoặc có thể xảy ra. 42. Em thường thấy những cơn ác mộng. 43. Có những nỗi đau làm em lo lắng. 44. Em là người dễ xúc động, dễ phản ứng. 45. Em dễ phật ý khi mọi người chỉ ra những lỗi lầm, những thiếu sót của mình. 46. Em có cảm giác khó chịu khi thấy mình thấp kém hơn người khác. 47. Em hay lo lắng về sức khoẻ của mình. 48. Em thường bị mất ngủ. 49. Em luôn giữ lời hứa khi đã hứa làm, bất kể việc đó khó hay dễ. 50. Tất cả các thói quen của em đều tốt và đúng đắn. 51. Dù không bị kiểm soát vé, em vẫn mua vé khi đi xe, tàu. 52. Đôi lúc em không tự kìm hãm được sự tức giận. 53. Thỉnh thoảng em có những ý nghĩ mà em giấu không muốn cho người khác biết. 54. Đôi khi em cũng tán chuyện tào lao. 55. Có khi em đến chỗ hẹn hoặc đi học muộn. 56. Trong số những người quen, có người em không ưa thích một cách công khai. 57. Em thường nói những điều mà em chưa hiểu kỹ. Cảm ơn em! Phụ lục 4: CÁC BẢNG SỐ LIỆU 4.1. Các bảng số liệu kết quả điều tra thực trạng Bảng 4.1.1. Kết quả ghi nhớ từ sau khi củng cố của học sinh nam và nữ Lớp 6 Lớp 7 Chung Lần Giới tính N ĐTB SD N ĐTB SD N ĐTB SD Nam 107 7.94 1.85 77 8.42 1.55 184 8.14 1.74 1 Nữ 75 7.91 1.99 95 8.72 1.49 170 8.36 1.77 Nam 82 8.43 1.61 54 8.76 1.27 136 8.56 1.49 2 Nữ 65 8.77 1.57 57 9.00 .824 122 8.88 1.28 Nam 53 8.70 1.50 36 9.11 1.16 89 8.87 1.38 3 Nữ 36 8.61 1.57 39 9.41 .785 75 9.03 1.28 Nam 33 8.67 1.45 19 9.16 1.01 52 8.85 1.31 4 Nữ 26 8.81 1.60 17 9.59 .618 43 9.12 1.34 Nam 25 8.96 1.54 10 9.10 .876 35 9.00 1.37 5 Nữ 16 8.88 1.70 6 9.83 .408 22 9.14 1.52 Nam 9 8.56 1.50 6 9.17 .983 15 8.80 1.32 6 Nữ 8 8.38 1.68 1 9.00 . 9 8.44 1.59 Nam 5 8.60 1.34 3 9.33 .577 8 8.87 1.12 7 Nữ 6 8.33 1.21 1 10.00 7 8.57 1.27 Nam 3 8.67 .577 1 9.00 4 8.75 .500 8 Nữ 6 9.00 1.09 0 . 6 9.00 1.09 Nam 3 9.67 .577 1 9.00 4 9.50 .577 9 Nữ 4 9.25 .957 0 . 4 9.25 .957 Bảng 4.1.2. Kết quả ghi nhớ từ sau khi củng cố của học sinh theo địa điểm Lớp 6 Lớp 7 Chung Lần Địa điểm N ĐTB SD N ĐTB SD N ĐTB SD Nội. t 103 7.84 1.96 93 8.87 1.39 196 8.33 1.79 1 Ngoại. t 79 8.04 1.82 79 8.24 1.61 158 8.14 1.72 Nội. t 86 8.64 1.56 52 9.02 .980 138 8.78 1.38 2 Ngoại. t 61 8.49 1.67 59 8.76 1.13 120 8.62 1.43 Nội. t 50 8.56 1.45 30 9.30 1.17 80 8.84 1.40 3 Ngoại. t 39 8.79 1.60 45 9.24 .857 84 9.04 1.27 Nội. t 36 8.81 1.41 11 9.18 .982 47 8.89 1.32 4 Ngoại. t 23 8.61 1.67 25 9.44 .821 48 9.04 1.35 Nội. t 25 9.12 1.53 6 9.17 .983 31 9.13 1.43 5 Ngoại. t 16 8.63 1.66 10 9.50 .707 26 8.96 1.42 Nội. t 9 8.67 1.58 3 9.00 1.00 12 8.75 1.42 6 Ngoại. t 8 8.25 1.58 4 9.25 .957 12 8.58 1.44 Nội. t 5 8.20 .837 2 9.50 .707 7 8.57 .976 7 Ngoại. t 6 8.67 1.50 2 9.50 .707 8 8.88 1.35 Nội. t 5 9.20 .837 0 5 9.20 .837 8 Ngoại. t 4 8.50 1.00 1 9.00 5 8.60 .894 Nội. t 3 9.67 .577 0 3 9.67 .577 9 Ngoại. t 4 9.25 .957 1 9.00 5 9.20 .837 Bảng 4.1.3. Kết quả ghi nhớ số sau khi củng cố của học sinh nam và nữ Lớp 6 Lớp 7 Chung Lần Giới tính N ĐTB SD N ĐTB SD N ĐTB SD Nam 106 6.87 1.89 77 7.48 1.99 183 7.13 1.95 1 Nữ 75 7.08 1.95 97 7.63 1.88 172 7.39 1.93 Nam 97 7.91 1.69 63 8.35 1.57 160 8.08 1.66 2 Nữ 68 8.00 1.73 77 8.44 1.50 145 8.23 1.62 Nam 74 8.43 1.36 43 8.77 1.25 117 8.56 1.32 3 Nữ 50 8.24 1.50 53 8.74 1.21 103 8.50 1.37 Nam 54 8.44 1.66 28 9.11 .994 82 8.67 1.49 4 Nữ 37 8.65 1.20 36 9.00 .926 73 8.82 1.08 Nam 41 9.07 1.10 16 9.44 1.03 57 9.18 1.08 5 Nữ 26 8.92 1.01 24 9.33 .816 50 9.12 .940 Nam 19 9.37 .895 4 9.00 1.15 23 9.30 .926 6 Nữ 17 9.18 .809 11 9.45 .688 28 9.32 .772 Nam 7 9.29 .951 2 8.50 .707 9 9.11 .928 7 Nữ 9 9.33 .707 5 9.60 .548 13 9.46 .660 Nam 3 9.33 .577 2 9.50 .707 5 9.60 .548 8 Nữ 5 9.20 .447 2 10.00 .000 7 9.33 .516 Nam 2 9.50 .707 1 10.00 3 9.75 .707 9 Nữ 4 9.75 .500 0 4 9.75 .500 Bảng 4.1.4. Kết quả ghi nhớ số sau khi củng cố của học sinh theo địa điểm Lớp 6 Lớp 7 Chung Lần Địa điểm N ĐTB SD N ĐTB SD N ĐTB SD Nội. t 103 7.20 1.81 95 7.73 2.03 198 7.45 1.93 1 Ngoại. t 78 6.63 2.01 79 7.37 1.78 157 7.00 1.93 Nội. t 95 8.20 1.72 71 8.54 1.55 166 8.34 1.65 2 Ngoại. t 70 7.60 1.63 69 8.26 1.51 139 7.93 1.60 Nội. t 64 8.41 1.28 45 8.80 1.19 109 8.57 1.25 3 Ngoại. t 60 8.30 1.56 51 8.71 1.25 111 8.49 1.43 Nội. t 47 8.45 1.66 30 9.17 .986 77 8.73 1.47 4 Ngoại. t 44 8.61 1.29 34 8.94 .919 78 8.76 1.15 Nội. t 36 9.25 .967 17 9.53 .874 53 9.34 .939 5 Ngoại. t 31 8.74 1.12 23 9.26 .915 54 8.96 1.06 Nội. t 16 9.38 1.02 5 9.40 .894 21 9.38 .973 6 Ngoại. t 20 9.20 .696 10 9.40 .843 30 9.27 .740 Nội. t 4 8.75 .500 2 9.50 .707 6 9.00 .632 7 Ngoại. t 12 9.50 .798 4 9.25 .957 16 9.44 .814 Nội. t 4 9.50 .577 1 10.00 .000 5 9.60 .548 8 Ngoại. t 4 9.00 .000 2 10.00 .000 6 9.33 .516 Nội. t 2 9.50 .707 2 9.50 .707 9 Ngoại. t 4 9.75 .500 4 9.75 .500 Bảng 4.1.5. Kết quả ghi nhớ hình sau khi củng cố của học sinh nam và nữ Lớp 6 Lớp 7 Chung Lần Giới tính N ĐTB SD N ĐTB SD N ĐTB SD Nam 95 3.88 .784 57 4.18 .782 161 4.06 .769 1 Nữ 62 3.89 .812 77 4.05 .809 130 3.90 .834 Nam 75 4.05 .804 35 3.97 .857 110 4.10 .778 2 Nữ 48 3.98 .758 54 4.06 .899 102 3.94 .865 Nam 53 3.94 .745 25 4.16 .688 76 4.09 .751 3 Nữ 37 3.97 .833 38 4.11 .831 77 3.96 .802 Nam 39 3.97 .537 17 4.00 .612 50 4.36 .525 4 Nữ 28 4.07 .858 27 4.30 .724 61 3.85 .727 Bảng 4.1.6. Kết quả ghi nhớ hình sau khi củng cố của học sinh theo địa điểm Lớp 6 Lớp 7 Chung Lần Địa điểm N ĐTB SD N ĐTB SD N ĐTB SD Nội. t 89 3.82 .820 69 4.25 .736 158 4.01 .810 1 Ngoại. t 68 3.97 .753 65 3.95 .837 133 3.96 .792 Nội. t 71 4.04 .901 41 4.29 .642 112 4.13 .822 2 Ngoại. t 52 4.00 .594 48 3.79 .988 100 3.90 .810 Nội. t 47 3.83 .842 25 4.28 .737 72 3.99 .831 3 Ngoại. t 43 4.09 .684 38 4.03 .788 81 4.06 .731 Nội. t 36 3.92 .692 16 4.63 .619 52 4.13 .742 4 Ngoại. t 31 4.13 .670 28 3.93 .604 59 4.03 .642 4.2. Các bảng số liệu kết quả thử nghiệm tác động Bảng 4.2.1. Kiểm nghiệm Wilcoxon cặp ghép với thứ hạng ghi dấu (Wilcoxon signed ranks test) về khả năng nhớ từ và nhớ số của nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm. N Điểm trung bình thứ hạng Tổng số của thứ hạng Thứ hạng có tần số ít nhất 3(a) 9.33 28.00 Thứ hạng có tần số nhiều nhất 16(b) 10.13 162.00 Thứ hạng có tần số bằng nhau 11(c) Nhớ từ NĐC - Nhớ từ NTN Tổng cộng 30 Thứ hạng có tần số ít nhất 6(d) 8.00 48.00 Thứ hạng có tần số nhiều nhất 15(e) 12.20 183.00 Thứ hạng có tần số bằng nhau 9(f) Nhớ số NĐC - Nhớ số NTN Tổng cộng 30 a Tu NTN < Tu NDC b Tu NTN > Tu NDC c Tu NTN = Tu NDC d So NTN < So NDC e So NTN > So NDC f So NTN = So NDC Bảng 4.2.2. So sánh khả năng nhớ từ, nhớ số của nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm trước và sau khi thử nghiệm. Thống kê mô tả Kiểm nghiệm T Nhóm Biến số N ĐTB SD t df P Trước TN 30 5.93 1.081 Nhớ từ Sau TN 30 6.00 1.050 -.242 58 .809 Trước TN 30 5.27 .944 Đối chứng Nhớ số Sau TN 30 5.33 1.093 -.253 58 .801 Trước TN 30 5.97 .928 Nhớ từ Sau TN 30 6.67 1.398 -2.285 58 .026 Trước TN 30 5.30 1.236 Thử nghiệm Nhớ số Sau TN 30 6.07 1.552 -2.116 58 .039 Phụ lục 5: CÁC GIÁO ÁN DẠY THỬ NGHIỆM 5.1. Giáo án môn toán Giáo án 1 PHÉP CỘNG PHÂN SỐ (Tuần 25, tiết 79) I. Mục tiêu - Học sinh hiểu và áp dụng được quy tắc cộng hai phân số cùng mẫu và không cùng mẫu. - Có kỹ năng cộng phân số đúng và nhanh - Nâng cao khả năng khái quát hóa của học sinh trong việc giải các bài tập cụ thể II. Chuẩn bị - Giáo viên: Bảng phụ, bảng nhóm - Học sinh: Chuẩn bị theo dặn dò ở tiết trước III. Tiến trình dạy học Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh HĐ1: Kiểm tra bài cũ Giáo viên nêu câu hỏi: - Nêu quy tắc so sánh hai phân số không cùng mẫu? GV sử dụng bảng phụ - So sánh các phân số sau: a. 3 2 và 5 3 b. 17 5 và 7 2 - Yêu cầu học sinh khác nhận xét - GV: Nhận xét đánh giá - GV: Yêu cầu học sinh nhắc lại quy tắc cộng hai phân số đã học ở tiểu học (GV: ghi dạng tổng quát phát biểu của học sinh ở góc bảng) m ba m b m a  (a, b, m  N; m ≠ 0) Học sinh trả lời: - Nêu quy tắc so sánh hai phân số (trang 23, SGK) a. 15 10 3 2  15 9 5 3  Vậy 5 3 3 2  do ( 15 9 15 10  ) b. Ta có: 0 17 5  0 7 2  Vậy 7 2 17 5  - HS: Nhắc lại quy tắc: + Muốn cộng hai phân số cùng mẫu, ta cộng các tử, giữ nguyên mẫu. + Muốn cộng hai phân số khác mẫu, ta viết hai phân số có cùng mẫu rồi cộng tử, giữa nguyên mẫu bd bcad bd bc bd ad d c b a  (a, b, c, d  N; b, d ≠ 0) - GV: Quy tắc trên vẫn đúng đối với phép cộng phân số có tử và mẫu là các số nguyên. Đó là nội dung bài học hôm nay. HĐ2: Cộng hai phân số cùng mẫu - Yêu cầu học sinh xem các ví dụ (trang 25 SGK) và trả lời các câu hỏi: + Muốn cộng hai phân số có cùng mẫu dương (mẫu là số nguyên dương) ta làm như thế nào? + Đối với phân số có mẫu là số nguyên âm, ta làm như thế nào? + Áp dụng: Cộng các phân số: a. 8 5 8 3  b. 7 4 7 1  c. 25 18 25 7  - Nhận xét bài làm của HS - GV: Yêu cầu học sinh phát biểu quy tắc cộng hai phân số cùng mẫu - GV: Nhắc lại và yêu cầu HS áp dụng làm bài ?1c và ?2 (trang 25 SGK) - Nêu nhận xét về các phân số ở ?1c? - GV: Ta nên làm thế nào trước khi khi thực hiện phép cộng? - Trước khi thực hiện phép tính ta cần chú ý điều gì? - Cho học sinh làm ?2 (trang 25 SGK) - HS: + Muốn cộng hai phân số có cùng mẫu dương, ta cộng hai tử số với nhau và giữa nguyên mẫu số. + Viết phân số đó dưới dạng phân số bằng nó và có mẫu dương. - HS: Làm bài: a. 1 8 8 8 53 8 5 8 3  b. 7 3 7 )4(1 7 4 7 1  c.  25 18 25 7 25 18 25 7 1 25 25 25 )18()7(  - Phát biểu quy tắc cộng hai phân số cùng mẫu (trang 25 SGk) - HS: Cả hai phân số ở ?1c đều chưa tối giản - HS: Ta rút gọn về các phân số tối giản ?1 c. 21 14 18 6  3 1 3 )2(1 3 2 3 1  - Chú ý: Xem các phân số đã tối giản chưa. Nếu chưa ta nên rút gọn rồi mới thực hiện phép tính. ?2: Vì mọi số nguyên đều viết được dưới dạng phân số có mẫu bằng 1. Ví dụ: -3 + 5 = 2 1 2 1 53 1 5 1 3  - GV: Tổng kết quy tắc HĐ3: Cộng 2 phân số không cùng mẫu - GV: Hỏi - Muốn cộng hai phân số không cùng mẫu ta làm như thế nào? - Nêu các bước quy đồng mẫu số - Cho học sinh làm ví dụ: 7 3 5 2  -Yêu cầu học sinh phát biểu quy tắc cộng hai phân số không cùng mẫu - GV: Nhắc lại quy tắc và yêu cầu HS áp dụng làm bài ?3 (trang 26 SGK) - Nhận xét và sửa sai HĐ4: Vận dụng, củng cố - GV: Yêu cầu vài học sinh nhắc lại quy tắc cộng hai phân số cùng mẫu và không cùng mẫu. - Áp dụng làm bài 42.b, d; 43.d (trang 26 SGK). (Gọi HS lên bảng) - Yêu cầu HS khác nhận xét - GV: Nhận xét và sửa sai m ba m b m a  (a, b, m  N; m ≠ 0) - HS: Trả lời: - Quy đồng mẫu số - Nêu 3 bước quy đồng mẫu số - Làm ví dụ: 7 3 5 2  BCNN (5, 7) = 35 35 1 35 )15(14 35 15 35 14  - Phát biểu quy tắc (trang 26 SGK) - Áp dụng làm bài ?3 a. 15 4 3 2  BCNN (3, 15) = 15 5 2 15 6 15 410 15 4 15 10  b. 10 9 15 11 10 9 15 11  BCNN (15, 10) = 30 6 1 30 5 30 )27(22 30 27 30 22  c. 1 3 7 13 7 1  BCNN (7, 1) = 7 7 20 7 21)1( 7 21 7 1  - HS: Nhắc lại quy tắc - HS: Lên bảng thực hiện: b. 3 2 6 4 6 )5(1 6 5 6 1  d.  9 2 5 4 18 4 5 4 18 4 5 4 45 26 45 )10(36 45 10 45 36  Bài 43. d.   7 5 4 3 21 15 24 18 21 15 24 18 - Sử dụng bảng nhóm, yêu cầu học sinh hoạt động nhóm làm bài 44 (trang 26 SGK) - Yêu cầu các nhóm trình bày, nhận xét và sửa sai. - GV: Trong các bài tập đã làm, các câu nào có dạng thức giống nhau? * Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng các quy tắc cộng phân số - Chú ý rút gọn phân số (nếu có thể) trước khi cộng các kết quả. - Làm bài tập 43, 45, 46 - Xem trước bài 8 (trang 27 SGK) 28 41 28 )20()21( 28 20 23 21  - HS: Giải bài tập theo nhóm a. 7 3 7 4  -1 b. 22 3 22 15  11 8 c. 5 3 5 1 3 2  d. 4 3 6 1  7 4 14 1  - HS: Trả lời = < > < Giáo án 2 TÍNH CHẤT CƠ BẢN CỦA PHÉP CỘNG PHÂN SỐ (Tuần 25, tiết 81) I. Mục tiêu - Học sinh biết các tính chất cơ bản của phép cộng phân số: giao hoán, kết hợp, cộng với số 0. - Có kỹ năng vận dụng các tính chất trên để tính được hợp lí, nhất là khi cộng nhiều phân số. - Có ý thức quan sát đặc điểm các phân số để vận dụng các tính chất cơ bản của phép cộng phân số trong việc giải các bài tập cụ thể II. Chuẩn bị - Giáo viên chuẩn bị các tấm bìa (hình 8 trang 28 SGK), 2 bảng phụ để chơi “trò chơi ghép hình” - Học sinh: Chuẩn bị bảng nhóm, bút viết bảng, mang 4 phần của tấm bìa được cắt ra như hình 8, bán kính 10cm theo dặn dò ở tiết trước. III. Tiến trình dạy học Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh HĐ1: Kiểm tra bài cũ Giáo viên nêu câu hỏi: - Hãy nêu các tính chất của phép cộng số nguyên? Nêu dạng tổng quát? - Thực hiện phép tính: a. 5 3 3 2  và 3 2 5 3  b. 4 3) 2 1 3 1(  và ) 4 3 2 1( 3 1  c. 0 5 2  và rút ra nhận xét Học sinh trả lời: - Phép cộng số nguyên có tính chất: + Giao hoán: abba  + Kết hợp: )()( cbacba  + Cộng với số 0: aaa  00 + Cộng với số đối: 0)(  aa - HS1: a. 15 1 15 )9(10 15 9 15 10 5 3 3 2  15 1 15 10)9( 15 10 15 9 3 2 5 3  - HS2: b.  4 3 6 1 4 3) 6 3 6 2( 4 3) 2 1 3 1( 12 7 12 9)2( 12 9 12 2  ) 4 3)2(( 3 1) 4 3 4 2( 3 1) 4 3 2 1( 3 1  12 7 12 34 12 3 12 4 4 1 3 1  - HS3: c. 5 2 5 0)2( 5 0 5 20 5 2  - Yêu cầu HS khác nhận xét bài bạn - GV nhận xét, bổ sung HĐ2: Các tính chất của phép cộng - Qua các ví dụ và tính chất cơ bản của phép cộng số nguyên vừa được phát biểu, hãy cho biết các tính chất cơ bản của phép của phép cộng phân số? - GV: Treo bảng phụ “các tính chất” a. Tính chất giao hoán: b a d c d c b a  b. Tính chất kết hợp: )()( q p d c b a q p d c b a  c. Cộng với số 0: b a b a b a  00 - GV: Yêu cầu học sinh lấy ví dụ cho từng tính chất của phép cộng. - GV: Tổng của nhiều phân số có tính giao hoán và kết hợp hay không? HĐ3: Áp dụng - GV: Đưa lên bảng bảng phụ ví dụ ở trang 27 SGK: - Tính tổng: 7 5 5 3 4 1 7 2 4 3 A - Yêu cầu HS nêu từng buớc tính của bài làm - GV: Vậy tính chất cơ bản của phép cộng phân số giúp ta điều gì? - GV: Yêu cầu học sinh tính nhanh phân số: 23 8 19 4 17 15 23 15 17 2 B - HS: Phép cộng có tính chất: + Tính chất giao hoán + Tính chất kết hợp + Cộng với số 0 - HS: Lấy ví dụ: a. 2 1 3 2 3 2 2 1  b. ) 3 1 3 2( 2 1 3 1) 3 2 2 1(  c. 7 500 7 5  - HS: Tổng của nhiều phân số cũng có tính giao hoán và kết hợp. - HS: Áp dụng tính tổng 5 3 7 5 7 2 4 1 4 3 A (Đổi các phân số do đó đã thực hiện tính chất giao hoán) 5 3) 7 5 7 2() 4 1 4 3( A (Nhóm các phân số có cùng mẫu, vì vậy đã th75c hiện tính kết hợp) 5 3 5 30 5 31)1( 5 3 7 7 4 4 A (Cuối cùng là cộng với số 0) - HS: Khi cộng nhiều phân số ta có thể đổi chỗ hoặc nhóm các phân số lại theo bất cứ cách nào sao cho việc tính toán được thuận tiện. - HS1 23 8 19 4 17 15 23 15 17 2 B 30 5 6 2 21 3 2 1 C - GV: Trước tiên ta phải làm gì khi phân số có mẫu giống nhau? - Ta phải đưa biểu thức C về dạng gì trước khi tính? Đối với những phân số có mẫu không giống nhau ta làm thế nào? - GV: Đưa ra 8 tấm bìa cắt như hình 8 (Bài 48, trang 28 SGK). - Tổ chức cho hoc sinh thi “ghép hình” nhanh theo 2 đội, mỗi đội 4 người thỏa mãn yêu cầu của đề bài: a. 4 1 hình tròn b. 2 1 hình tròn c. 12 7 hình tròn d. 3 2 hình tròn Mỗi câu đúng sẽ được 1 phần quà, và đội nào có thời gian thực hiện nhanh hơn sẽ được 2 phần quà. (Mỗi học sinh khi lên mang theo 4 phần của tấm bìa được cắt ra từ hình tròn có bán kính 10cm) - Yêu cầu học sinh khác nhận xét - GV: Nhận xét, đáng giá HĐ4: Củng cố - Yêu cầu học sinh phát biểu lại các tính chất cơ bản của phép cộng phân - HS: Phải đổi chỗ và nhóm lại các phân số có mẫu giống nhau 19 4 23 8 23 15 17 15 17 2 B 19 4) 23 8 23 15() 17 15 17 2( B 19 41)1( B => 19 4 19 40 B - HS2: 30 5 6 2 21 3 2 1 C - Ta đưa về phân số tối giản, sau đó đổi chỗ và nhóm những phân số mà mẫu của phân số này là bội của phân số kia 6 1 3 1 7 1 2 1 C 7 1) 6 1 3 1 2 1( C 7 1)1( C => 7 6 7 1 7 7 C - HS: Chơi ghép hình a. 4 1 12 2 12 1  b. 12 4 12 2 12 1 12 1 12 5  c. 12 7 12 4 12 2 12 1 12 2 12 5  d. 3 2 12 2 12 1 12 5  - HS: nhắc lại các tính chất của phép cộng phân số số - GV: Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm làm bài tập 51 trang 29 SGK. Sử dụng bảng nhóm Tìm 5 cách chọn 3 trong 7 số sau để khi cộng lại được tổng là 0. 6 1 , 3 1 , 2 1 , 0 , 2 1 , 3 1 , 6 1 - Yêu cầu các nhóm trình bày, nhận xét và sửa sai cho nhau - GV: Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm làm bài tập 50 trang 29 SGK. Sử dụng bảng nhóm 5 3 + 2 1 = + + + 4 1 + 6 5 = = = = + = HĐ5: Hướng dẫn về nhà - Học thuộc các tính chất vận dụng vào bài tập để tính nhanh - Làm bài tập 47, 49, 52 (SGK, trang 28, 29 ). - Hoạt động nhóm Đọc kĩ đề bài và tìm cách giải a. 0 6 1 3 1 2 1  ; b. 0 6 10 6 1  c. 0 2 10 2 1  ; d. 0 3 10 3 1  e. 0 6 1 3 1 2 1  - Hoạt động nhóm Tìm cách giải 5 3 + 2 1 = 10 1 + + + 4 1 + 6 5 = 12 13 = = = 20 17 + 3 1 = 60 71 Giáo án 3 PHÉP TRỪ PHÂN SỐ (Tuần 26, tiết 83) I. Mục tiêu - Học sinh hiểu được thế nào là hai số đối nhau. - Vận dụng được quy tắc trừ phân số - Có kỹ năng tìm số đối của một số và kỹ năng thực hiện phép trừ phân số - Hiểu rõ mối quan hệ giữa phép cộng và phép trừ phân số - Nâng cao khả năng khái quát hóa của học sinh trong việc giải các bài tập cụ thể II. Chuẩn bị - Giáo viên: Bảng phụ, bảng nhóm - Học sinh: Chuẩn bị theo dặn dò ở tiết trước III. Tiến trình dạy học Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh HĐ 1: Kiểm tra bài cũ - GV: Yêu cầu HS phát biểu quy tắc cộng hai phân số (cùng và khác mẫu)? - GV: Sử dụng bảng phụ - Áp dụng quy tắc, hãy tính: a.  5 3 5 3 b.  3 2 3 2 c.  36 9 21 7 - Gọi HS khác nhận xét - GV: Nhận xét, đánh giá - GV: Nêu quy tắc: a-b = a + (-b); a, b  Z - Yêu cầu HS nêu ví dụ? - Quy tắc trên có được áp dụng với phép trừ hai phân số hay không? Đó chính là nội dung của bài học hôm nay. HĐ2: Số đối - GV: Ta có 0 5 3 5 3  Ta nói 5 3 là đối số của 5 3 -Yêu cầu HS quan sát câu a, b trên - Phát biểu quy tắc (trang 26 SGK) - HS: Thực hiện phép cộng: a. 0 5 0 5 )3(3 5 3 5 3 5 3 5 3  b. 0 3 2)2( 3 2 3 2 3 2 3 2  c.  4 1 3 1 36 9 21 7 36 9 21 7 12 1 12 )3(4 12 3 12 4  - HS: Nhận xét - HS: 14 - 27 = 14 + (-27) bảng phụ và giới thiệu hai số đối nhau. - Tương tự, yêu cầu học sinh hoàn thành ?2 (trang 32, SGK) - Thế nào là hai số đối nhau? - Nêu ký hiệu số đối của phân số b a ? - Tìm số đối của phân số b a  - Hãy sao sánh: b a ; b a  ; b a - Áp dụng: Tìm số đối của: 9 2 , 7 4 và 5 8  - Yêu cầu học sinh khác nhận xét - GV: Nhận xét, đánh giá - Khi nào thì hai số được gọi là đối nhau? - Yêu cầu học sinh nhắc lại ý nghĩa của số đối trên trục số. HĐ 3: Phép trừ phân số - Cho học sinh hoạt động theo nhóm làm ?3 (trang 32, SGK) - Yêu cầu nhóm khác nhận xét - Nhận xét bài của các nhóm. - Qua ?3 yêu cầu học sinh rút ra quy tắc phép trừ phân số. - Sử dụng bảng phụ đưa quy tắc lên - HS: Cũng vậy, ta nói: 3 2 là số đối của phân số 3 2  ; 3 2  là số đối của phân số 3 2 ; hai phân số 3 2  và 3 2 là hai số đối nhau. - HS: Nêu định nghĩa (trang 32 SGK) - Ký hiệu số đối của phân số b a là b a . - Số đối của phân số b a  là b a . (vì 0 b aa b a b a b a b a ) b a b a b a  - Áp dụng tìm: + Số đối của 9 2 là 9 2 . + Số đối của 7 4 là 7 4 . + Số đối của 5 8 5 8  là 5 8 . - HS: Hai số đối nhau nếu tổng của chúng bằng 0. - Trên trục số, hai số đối nhau nằm về hai phía của điểm 0 và cách đều 0. - Hoạt động nhóm làm ?3 + 9 1 9 2 9 3 9 2 3 1  +  9 2 9 3 9 2 3 1) 9 2( 3 1 9 1 9 )2(3  . Vậy ) 9 2( 3 1 9 2 3 1  . - HS: Phát biểu quy tắc phép trừ phân số (trang 32, SGK) bảng. Cho vi dụ. - Áp dụng tính: a. ) 4 1( 7 2  b. ) 4 1( 28 15  - Ta có: 28 15) 4 1( 7 2  mà 7 2) 4 1( 28 15  . Vậy hiệu của hai phân số d c b a  là một số như thế nào? - GV: Phép trừ và phép cộng phân số là bài toán khác nhau như thế nào? - Cho học sinh làm ?4 (trang 33 SGK) -GV: Yêu cầu học sinh khác nhận xét - GV: nhận xét và sửa sai HĐ4: Vận dụng - Củng cố - Hướng dẫn về nhà - Thế nào là hai số đối nhau? - Quy tắc trừ phân số? - Cho học sinh họt động nhó làm bài 59 (trang 33, SGK) - Yêu cầu các nhận xét cho nhau - GV: Nhận xét bài làm của các nhóm - HS: Tính a. 28 15 28 7 28 8 4 1 7 2) 4 1( 7 2  b. 7 2 28 8 28 )7(15 28 7 28 15) 4 1( 28 15  - HS: Hiệu d c b a  là một số mà cộng với d c thì được b a . - HS: Phép trừ phân số là bài toán ngược của phép cộng phân số a. 10 11 10 5 10 6 2 1 5 3 2 1 5 3  b. 21 22 21 7 21 15 3 1 7 5 3 1 7 5  c. 20 7 20 15 20 8 4 3 5 2 4 3 5 2  d. 6 31 6 1 6 30 6 1 1 5 6 15  - Là hai số có tổng bằng 0. - Nhắc lại quy tắc (trang 33, SGK) - Hoạt động nhóm làm bài 59. a. 8 3 8 4 8 1 2 1 8 1 2 1 8 1  b. 12 1 12 12111 12 11)1( 12 11  c. 30 7 30 25 30 18 6 5 5 3 6 5 5 3  d. 240 31 240 16 240 15 15 1 16 1 15 1 16 1  e. 72 43 72 21 72 22 24 7 36 11 24 7 36 11  g. 36 5 36 15 36 20 12 5 9 5 12 5 9 5  - HS: Làm bài 60 (trang 33, SGK) - Hướng dẫn học sinh làm bài 60 (trang 33, SGK) * Hướng dẫn về nhà: - Nắm vững định nghĩa hai số đối nhau và quy tắc phép trừ phân số - Làm bài tập 58, 61, 62 (SGK, trang 33, 34) - Chuẩn bị cho tiết sau a. 2 1 4 3 x => 4 5 4 3 4 2 4 3 2 1 x b. 3 1 12 7 6 5  x 12 3 12 4 12 7 6 5  x x 12 3 6 5 x 12 3 12 10 x 12 13 . Hay 12 13x . 5.2. Giáo án môn ngữ văn Giáo án 1 Bài 24 LƯỢM (Tố hữu) (Tuần 25, tiết 99, 100) I. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh: - Cảm nhận được vẽ đẹp hồn nhiên, vui tươi, trong sáng của hình ảnh Lượm, ý nghĩa cao cả trong sự hy sinh của nhân vật. - Nắm được thể thơ 4 chữ, nghệ thuật tả và kể trong bài thơ có yếu tố tự sự. II. Chuẩn bị - Giáo viên: Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án, ảnh, tư liệu về Tố Hữu… - Học sinh: Vở soạn, vở ghi, sách giáo khoa… III. Các bước lên lớp 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ - Đọc thuộc lòng 5 khổ thơ đầu của bài thơ “Đêm nay bác không ngủ”. Em xúc động hơn cả trước câu thơ, đoạn thơ nào ? Vì sao? - Hình tượng Bác Hồ được thể hiện qua cái nhìn của anh đội viên như thế nào? 3. Bài mới Hoạt động của thầy HĐ của HS Nội dung - Hướng dẫn cách đọc cho học sinh - Gọi học sinh đọc bài thơ - Gọi học sinh đọc chú thích để biết đôi nét về tác giả, thành phần. - Gọi học sinh đọc phần chú thích từ. - Chốt lại 1 số ý cơ bản để học sinh nắm. - Bài thơ này thuộc thể thơ gì? - Bài thơ thuộc thể loại gì? - Giảng thêm: Bài thơ giống như “ĐNBKN" ngôi kể thứ 3 nhưng khác ở chỗ bài “Lượm” tác giả vừa là người kể chuyện vừa là nhân vật trực tiếp liên quan đến nhân vật chính. - Đọc - Đọc chú thích - Đọc chú thích -Trả lời - Trả lời - Nghe giảng, ghi nhớ I. Đọc – chú thích 1. Đọc (Sgk, trang 72-75) 2. Chú thích a. Tác giả-tác phẩm (Sgk) b. Từ khó (Sgk) II. Tìm hiểu chung bài thơ 1. Thể thơ: 4 tiếng nhịp 2/2 2. Thể loại: Thơ tự sự 3. Bố cục: 3 đoạn - Bài thơ có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn? - Chốt lại ý chính. - Yêu cầu học sinh ghi vào vở. - Cho học sinh phân tích bài thơ theo bố cục. - Gọi học sinh đọc lại đoạn 1 - Hình ảnh Lượm trong 5 khổ thơ đầu được miêu tả sinh động và rõ nét qua những chi tiết nghệ thuật. - Trang phục của Lượm như thế nào? - Trang phục của Lượm giống trang phục của ai? - Vì sao Lượm lại có trang phục này? - Dáng điệu của Lượm ra sao? - Cử chỉ của Lượm ra sao? - Lời nói của Lượm như thế nào? - Em thích nhất là chi tiết nào? Vì sao? - Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả nhân vật - Suy nghĩ, trả lời - Nghe, ghi nhớ - Ghi bài - Đọc - Trả lời - Giống trang phục của các chiến sĩ vệ quốc thời kháng chiến chống pháp - Vì Lượm là chiến sĩ thật sự - Cái chân… nghênh - Mồm huýt sáo vang, như con chim chích, cười híp mí. - Cháu đi… ở nhà - Cười híp mí, má đỏ, như con chim chích nhảy trên đường vàng vì Lượm hồn nhiên, đáng yêu, gần gủi với em. + Quan sát trực tiếp - Đoạn 1: Từ đầu … xa dần Nhớ lại cuộc gặp gỡ tình cờ giữa nhà thơ và Lượm. - Đoạn 2: Tiếp theo… giữa đồng Câu chuyện về chuyến đi liên lạc cuối cùng và sự hy sinh của Lượm. - Đoạn 3: Phần còn lại Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi. III. Đọc-Hiểu văn bản (Phân tích) 1. Hình ảnh Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ. - Trang phục: Cái xắc xinh xinh, Calô đội lệch → Trang phục của chiến sĩ vệ quốc thời kháng chiến chống thực dân pháp. - Dáng điệu: Nhỏ bé, nhanh nhẹn và tinh nghịch - Cử chỉ: Nhanh nhẹn, hồn nhiên, yêu đời. - Lời nói: Tự nhiên, chân thật Lượm? - Những lời thơ miêu tả Lượm như thế đã làm nổi rõ hình ảnh 1 chú bé với những điểm nào? - Gọi học sinh đọc đoạn 2. - Câu chuyện được kể lại qua lời của tác giả với những cảm xúc đau xót, tiếc thương, tự hào. - Khi 2 chú cháu chia tay nhau 1 thời gian thì người chú nhận được tin gì? - Khi hay tin Lượm hy sinh tác giả có cảm xúc như thế nào? - Câu thơ bị ngắt thành 2 dòng đều đó có ý nghĩa gì? - Nhà thơ hình dung ra sự hy sinh của Lượm như thế nào? - Lần hy sinh này Lượm làm nhiệm vụ gì? Làm như thế nào? - Câu thơ thôi rồi Lượm ơi. Cho thấy tác giả có cảm xúc gì trước sự hy sinh của Lượm? - Bình luận: Tác giả tưởng như phải chứng kiến cái giây phút đau đớn ấy nên không kiềm lòng được lại thốt lên lời đau đớn: “Thôi rồi, Lượm ơi” Chú bé đã hy + Dùng nhiều từ láy + Hình ảnh so sánh - Hồn nhiên, nhanh nhẹn, yêu đời. - Đọc - Tin Lượm hy sinh - Đau đớn thốt lên: Ra thế Lượm ơi! Lượm ơi, còn không? - Sự đau sót đột ngột như 1 tiếng nất nghẹn của nhà thơ. - Vụt… Lượm ơi! - Trả lời - Nghẹn ngào, đau xót - Nghe, ghi nhớ → Lượm là 1 em bé liên lạc hồn nhiên, vui tươi, say mê tham gia công tác kháng chiến thật đáng mến, đáng yêu 2. Hình ảnh Lượm trong chuyến đi liên lạc cuối cùng. - Khi nghe tin Lượm hy sinh tác giả vô cùng đau đớn. - Nhà thơ hình dung ra sự hy sinh của Lượm khi Lượm đang làm nhiệm vụ 1 cách nhanh nhẹn, hăng hái…. - Tác giả đau xót trước sự hy sinh của Lượm → Tác giả tả sự hy sinh của Lượm với những xúc động, đau xót, tiếc thương và thân trọng sinh dũng cảm giữa tuổi thiếu niên hồn nhiên. Nhưng nhà thơ không dừng lâu ở nỗi đau xót. Ông cảm nhận được sự hy sinh của Lượm có 1 vẽ thiên liên, cao cả như 1 thiên thần nhỏ bé yên nghĩ giữa cánh đồng quê hương. - Gọi học sinh đọc đoạn cuối - Những lời thơ cuối cùng lập lại những lời thơ mở đầu miêu tả hình ảnh Lượm hồn nhiên, nhanh nhẹn, đầy sức sống đều đó có ý nghĩa gì trong việc biểu hiện cảm nghĩ của nhà thơ? - Binh luận: Thể hiện như thế nào của nhà thơ về sự bất chợt của con người như Lượm. - Yêu cầu HS khác đọc lại - Cảm nhận chung về hình ảnh Lượm, nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ? - Gọi học sinh đọc ghi nhớ (Sgk, trang 77) - Yêu cầu học sinh về học thuộc lòng đoạn thơ. - Hướng dẫn học sinh viết đoạn văn. - Đọc - Lượm vẫn sống mãi - Nghe, ghi nhớ - Nghe và nhớ - Khắc hoạ hình ảnh cao đẹp của 1 em bé liên lạc, biểu hiện tính chất mến thương của tác giả, ước vọng hoà bình của trẻ - Đọc - Đọc - Viết văn bản 3. Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi. - Tái hiện hình ảnh Lượm nhanh nhẹn, vui tươi, hồn nhiên → Lượm sống mãi trong tâm trí nhà thơ; Lượm còn mãi với cuộc đời. IV. Tổng kết Ghi nhớ (Sgk, trang 77) V. Luyện tập Phần 1, 2 sgk trang 77 4. Củng cố - GV gọi học sinh nhắc lại nội dung bài vừa tìm hiểu. - GV dựa vào phần ghi nhớ nhắc lại nhiều ý chính bài học để học sinh nắm. 5. Dặn dò - Học bài, làm phần luyện tập - Chuẩn bị bài “Hoán dụ”. Giáo án 2: Bài 25 Cô Tô (Nguyễn Tuân) (Tuần 26, tiết 103, 104) I. Mục tiêu cần đạt Giúp học sinh: - Cảm nhận được vẻ đẹp sinh động, trong sáng của những bức tranh thiên nhiên và đời sống con người ở vùng đảo Cô Tô được miêu tả trong bài văn. - Thấy được nghệ thuật miêu tả và tài năng sử dụng ngôn ngữ điêu huyện của tác giả. II.Chuẩn bị - Giáo viên: Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án, tranh ảnh (nếu có)…. - Học sinh: Vở soạn, vở ghi, sách giáo khoa… III. Các bước lên lớp 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ - Đọc thuộc lòng đoạn thơ “Một hôm…. đến hết bài thơ. - Nêu giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài thơ? 3. Bài mới. Hoạt động của thầy HĐ của HS Nội dung - Đọc chú thích * (Sgk, trang 90) - Nêu tóm tắt về tác giả tác phẩm. - Chốt lại những ý chính về tác giả, tác phẩm. - Hướng dẫn cách đọc cho học sinh - Gọi học sinh đọc văn bản. - Gọi học sinh đọc chú thích giải nghĩa từ. - Giảng thêm 1 số từ ngữ khi cần giải nghĩa. - Bài văn có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì? - Chốt lại cho học sinh ghi vào vở. - Cảnh Cô Tô sau cơn bảo hiện lên qua các chi tiết - Đọc - Trả lời - Nghe, ghi nhớ - Đọc - Nghe và ghi nhớ - Nghe, ghi nhớ - Chia làm 3 đoạn - Ghi vào vở - Trong trẻo, sáng sủa cây thêm xanh I. Tác giả - tác phẩm (Sgk, trang 90) II. Tìm hiểu chung 1. Đọc (Sgk, trang 88-89) 2. Từ khó Chú thích (Sgk, trang 90) 3. Bố cục: 3 đoạn - Đoạn 1: Từ đầu….ở đây. Quang cảnh Cô Tô sau cơn bảo. - Đoạn 2: Tiếp theo… cánh. Cảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô. - Đoạn 3: Phần còn lại. Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo. III.Tìm hiểu văn bản 1. Quang cảnh Cô Tô sau cơn bão nào? - Lời văn miêu tả có gì đặc sắc về cách dùng từ? - Cát vàng giòn hơn tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? - Em cảm nhận được Cô Tô là 1 quang cảnh ntn? - Tác giả có cảm nghĩ gì khi ngắm toàn cảnh Cô Tô? - Tác giả có tình cảm như thế nào đối với thiên nhiên đẹp? - Chốt lại ý chính cho học sinh nắm. - Hãy tìm những chi tiết miêu tả biển đảo Cô Tô trước, trong và sau khi mặt trời mọc? - Em có nhận xét về nghệ thuật miêu tả của tác giả trong các chi tiết trên? - Cái cách đón nhận mặt trời mọc của tác giả diễn ra ntn? Có gì độc đáo trong cách đón nhận này? - Qua đó cho thấy tác giả có tình cảm ntn đối với TN? - Nhà văn chọn điểm không gian nào để miêu tả cảnh Cô Tô? Vì sao? - Cảnh sinh hoạt và lao mượt, nước biển lam biếc đậm đà, cát vàng giòn hơn, cá nặng lưới - Dùng nhiều tính từ - Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác - Tự bộc lộ cảm nhận. - “Càng thấy….. đây” - Tác giả thấy Cô Tô gần gủi như quê hương mình sẵn sàng yêu mến, gắn bó thiên nhiên đất nước. - Nghe, ghi nhớ - Tìm, trả lời + Chân trời….minh + Tròn trĩnh… bình minh + Vài chiếc….cánh - Dùng hình ảnh so sánh tài quan sát, tưởng tượng. - Dậy từ canh tư, ra sân đầu mũi đảo ngồi rình. - Công phu và trân trọng - Yêu mến thiên nhiên. - Cái giếng nước-sự sống sau 1 ngày lao động. - Khẩn trương, tấp Bầu trời tươi sáng, trong trẻo, cây thêm xanh mượt, nước biển lam biếc, cát vàng giòn hơn, cá nhiều hơn… → Dùng các tình từ gợi tả màu sắc vừa tinh tế vừa gợi cảm → Cô Tô là một bức tranh phong cảnh biển đảo trong sáng phóng khoáng, lộng lẫy. 2. Cảnh mặt trời mọc trên biển đảo Cô Tô - Cảnh mặt trời mọc trên biển là một bức tranh tuyệt đẹp rực rỡ tráng lệ. - Dùng nhiều hình ảnh so sánh thể hiện tài quan sát, tưởng tượng của tác giả. - Tạo được bức tranh cực kỳ rực rỡ. → Tác giả là người yêu mến thiên nhiên. 3. Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô Tô. động trên đảo diễn ra ntn? Thể hiện qua các chi tiết nào? - Tại sao tác giả nhận thấy cảnh sinh hoạt giếng đảo “Vui như 1 cái bền”? - Hình ảnh anh hùng Châu Hòa Mãn gánh nước và Châu Hòa Mãn địu con gợi cho em cảm nghĩ gì về cuộc sống của mình nơi đảo Cô Tô? - Tác giả có tình cảm ntn đối với người sống ở đây? - Chốt lại nội dung - Bài văn cho em hiểu gì về Cô Tô? - Bài văn thấm đượm cảm xúc của tác giả ntn? - Giá trị về nghệ thuật của bài văn Cô Tô. - Gọi học sinh đọc ghi nhớ (Sgk, trang 91) - Chốt lại - Gọi học sinh đọc lại bài. - Gọi học sinh đọc bài tập. - GV: Hướng dẫn học sinh làm luyện tập. nập, thanh bình “cái giếng...và múc” “đoàn thuyền… về” - Tác giả cảm thấy được niềm vui và sự thân tình ở chính nơi này. - Cuộc sống thanh bình. - Chân thành và thân thiện - Nghe, ghi nhớ - Vẽ đẹp độc đáo của cuộc sống thiên nhiên và con người nơi đảo Cô Tô. - Tình yêu sâu sắc giành cho thiên nhiên và sự sống con người. - Trả lời: Ngôn ngữ tinh tế, hình ảnh so sánh….. - Đọc - Nghe, ghi nhớ - Nghe, ghi nhớ - Đọc - Viết đoạn văn - Cảnh sinh hoạt nơi đây diễn ra tấp nập đông vui thân tình → tác giả cảm thấy được niềm vui và sự thân tình ở chính nơi đây. - Cuộc sống ấm êm, hạnh phúc trong sự giãn dị, thanh bình và lao động. → Tác giả luôn có tình cảm chân thành, thân thiện với con người và cuộc sống nơi đây. IV. Tổng kết - Nội dung. - Nghệ thuật - Ghi nhớ (Sgk, trang 91) V. Luyện tập 1, 2 (Sgk, trang 91) 4. Củng cố - Giáo viên đặt câu hỏi cho học sinh trả lời để củng cố bài + Qua bài này các em cần nắm các nội dung nào? + Văn Nguyễn Tuân bồi đắp thêm tình cảm nào trong em? - Học sinh: Trả lời. - Giáo viên: Chốt lại. 5. Dặn dò - Về học bài - Làm phần luyện tập - Chuẩn bị bài mới “Cây tre Việt Nam”.