Luận văn Hoàn thiện nội dung phân tích tình hình và hiệu quả xuất khẩu tại công ty xuất nhập khẩu Hà Nội

Trong n¨m 2003 ®èi víi c¸c mÆt hµng chñ lùc, c«ng ty ®· hoµn thµnh v­ît møc vµ hoµn thµnh ®óng kÕ ho¹ch ®Ò ra. MÆt hµng chæi quÐt s¬n cã tû lÖ phÇn tr¨m hoµn thµnh kÕ ho¹ch lµ 116% t¨ng 16% so víi kÕ ho¹ch, mÆt hµng v¨n phßng phÈm hoµn thµnh 209% kÕ ho¹ch ®Ò ra. Trong n¨m 2004 c«ng ty cÇn ph¸t huy tèt h¬n n÷a thµnh tÝch nµy vµ më réng c¬ cÊu nh÷ng mÆt hµng chñ lùc cña c«ng ty. 2.2 Thùc tr¹ng vÒ ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu Mét doanh nghiÖp lu«n cã môc tiªu cô thÓ vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh ®Òu h­íng tíi môc tiªu chung ®ã, ®ã chÝnh lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp sÏ tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ Néi ®· x¸c ®Þnh ®­îc c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ xuÊt khÈu tõ ®ã cø sau mçi kú kinh doanh c«ng ty ®Òu tiÕn hµnh ph©n tÝch hiÖu qña xuÊt khÈu dùa vµo c¸c chØ tiªu ®· x¸c ®Þnh. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu gióp cho c«ng ty nh×n ra ®­îc kÕt qu¶ mµ c«ng ty thu ®­îc so víi chi phÝ ®· bá ra, c«ng ty sÏ kh«ng cã nh÷ng ¶o t­ëng vÒ lîi nhuËn ®¹t ®­îc tõ ®ã sÏ cã h­íng kinh doanh ®óng ®¾n. Cã nhiÒu c«ng ty do kh«ng hiÓu mét c¸ch chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh nªn ®· cã nh÷ng b­íc ®i sai lÇm g©y hËu qu¶ nghiªm träng. §Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu c«ng ty sö dông c¸c chØ tiªu sau: Tæng lîi nhuËn HiÖu qu¶ ë ®©y biÓu hiÖn th«ng qua viÖc so s¸nh kÕt qu¶ (doanh thu) vµ chi phÝ bá ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh g¾n víi doanh thu ®ã. Lîi nhuËn = Doanh thu – Chi phÝ BiÓu 5: Ph©n tÝch chung t×nh h×nh lîi nhuËn §¬n vÞ tÝnh: §ång ChØ tiªu N¨m 2002 (®ång) N¨m 2003 (®ång) Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû lÖ (%) Tæng doanh thu 288.237.355.4155 339.452.206.648 51.214.851.233 17,76 Trong ®ã: DTXK 52.473.706.581 47.533.635.239 -4.940.071.342 -9,41 1/ Doanh thu thuÇn 288.237.355.415 339.452.206.648 51.214.851.233 17,76 2/ Gi¸ vèn hµng b¸n 266.517.631.904 317.894.348.178 51.376.716.274 19,27 3/ Lîi nhuËn gép 21.719.723.511 21.557.858.470 -161.865.041 -0,74 4/ Chi phÝ b¸n hµng 18.535.581.859 17.963.180.965 -572.400.894 -3,08 5/ Chi phÝ qu¶n lý DN 1.818.210.509 2.478.619.139 660.408.630 36,32 6/ LN thuÇn tõ H§KD 1.365.931.143 1.116.058.366 -249.872.777 -18,29 + Thu tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh 1.925.882.721 2.324.932.525 399.049.804 20,72 + Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh 1.194.576.255 1.304.991.445 110.415.190 9,24 7/ Lîi tøc ho¹t ®éng tµi chÝnh 731.306.466 1.019.941.080 288.634.614 39,46 + C¸c kho¶n thu bÊt th­êng 1.330.073 821.117 -508.956 -38,26 + Chi phÝ bÊt th­êng 0 0 0 0 8/ Lîi tøc bÊt th­êng 1.330.073 821.117 -508.956 -38,26 9/ Tæng LN tr­íc thuÕ 2.098.567.682 2.136.820.563 38.252.881 1,82 10/ ThuÕ thu nhËp 671.541.658 683.782.580 12.240.922 1,82 11/ Lîi tøc sau thuÕ 1.427.026.024 1.453.037.983 26.011.959 1,82 Qua b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ta thÊy t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty n¨m 2003 lµ tèt h¬n so víi n¨m 2002. Lîi nhuËn sau thuÕ t¨ng 26.011.959 ®ång so víi n¨m 2001 t­¬ng øng víi tû lÖ 1,82%. C¸c nh©n tè dÉn ®Õn lîi nhuËn t¨ng lµ: + Tæng doanh thu t¨ng so víi n¨m 2003 nh­ng doanh thu xuÊt khÈu th× l¹i gi¶m lµm cho doanh thu thuÇn t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 51.214.851.233 t­¬ng øng víi tû lÖ lµ 17,76%. + Gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng víi sè tuyÖt ®èi lµ 51.376.716.274 víi tû lÖ lµ 19,27%, ®iÒu nµy dÉn ®Õn lîi nhuËn gép gi¶m víi sè tiÒn lµ (-161.865.041) t­¬ng øng víi tû lÖ lµ 0,74%. + Chi phÝ b¸n hµng gi¶m vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¨ng do vËy lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh gi¶m (-249.872.777 ) víi tû lÖ lµ 18,29% + Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh t¨ng 288.634.614 t­¬ng øng víi tû lÖ lµ 39,46% nh­ng lîi nhuËn bÊt th­êng gi¶m -508.956 ®ång dÉn ®Õn tæng lîi nhuËn t¨ng -39.364.974 víi tû lÖ 1,84% vµ lîi nhuËn sau thuÕ còng gi¶m 1,84% víi sè tuyÖt ®èi 26.768.183. Nh­ vËy tõ sù ph©n tÝch trªn ta thÊy tæng lîi nhuËn t¨ng lªn kh«ng ph¶i do lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh t¨ng lªn mµ do lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh t¨ng lªn, së dÜ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh gi¶m xuèng chñ yÕu lµ do chi phÝ ®i vay cao. ChÝnh v× vËy trong kú kinh doanh tíi doanh nghiÖp cÇn ph¶i gi¶m chi phÝ ®i vay xuèng ë møc ®é hîp lý h¬n ®Ó kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn khi sö dông lîi nhuËn tuyÖt ®èi ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét doanh nghiÖp th× c«ng ty thÊy nÕu chØ dùa vµo lîi nhuËn ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp th× sÏ kh«ng chÝnh x¸c bëi v× khèi l­îng Lîi nhuËn tuyÖt ®èi thu ®­îc kh«ng phô thuéc vµo nç lùc chñ quan cña doanh nghiÖp mµ cßn phô thuéc vµo yÕu tè kÕt qu¶ kh¸c nh­ gi¸ c¶ cña ®Çu vµo, c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, thay ®æi cña tû gi¸ hèi ®o¸i… ChÝnh v× vËy c«ng ty ®· sö dông chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu, tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn vµ tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng tµi s¶n ®Ó ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. 2/ Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu §©y lµ chØ tiªu t­¬ng ®èi thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a lîi nhuËn vµ doanh thu, ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cho thÊy lîi nhuËn do doanh thu tiªu thô s¶n phÈm mang l¹i cao hay thÊp. BiÓu 6: ph©n tÝch chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu §¬n vÞ tÝnh 2002 2003 Tû suÊt lîinhuËn tr­íc thuÕ / Doanh thu % 0,73 0,63 Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ / Doanh thu % 0,5 0,43 Tû suÊt lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ sau thuÕ trªn doanh thu n¨m 2003 gi¶m so víi n¨m 2002. Tû suÊt lîi nhuËn tr­íc thuÕ trªn doanh thu gi¶m so víi n¨m 2002 lµ 0,1% cßn tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn doanh thu gi¶m 0,07%. Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu gi¶m còng cã nghÜa lµ lîi nhuËn thu ®­îc do doanh thu xuÊt khÈu ®em l¹i lµ gi¶m chøng tá hiÖu qu¶ xuÊt khÈu gi¶m sót. MÆc dï tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ nh­ng c«ng ty còng cÇn ph¶i l­u ý vµ cã biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao tû suÊt lîi nhuËn trong n¨m 2004. 3/ Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng tµi s¶n BiÓu 7: Ph©n tÝch chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng tµi s¶n Tû suÊt lîi nhuËn trªn tæng tµi s¶n §¬n vÞ tÝnh 2002 2003 Tû suÊt lîi nhuËn tr­íc thuÕ /Tæng tµi s¶n % 1,51 1,47 Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ / Tæng tµi s¶n % 1,02 1 4/ Tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn nguån vèn chñ së h÷u §©y lµ mét chØ tiªu rÊt quan träng ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn chñ së h÷u. ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång vèn chñ së h÷u bá ra th× thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn sau thuÕ. Nguån vèn chñ së h÷u Lîi nhuËn sau thuÕ Tû suÊt LN sau thuÕ / nguån vèn chñ së h÷u = TS / NVCSH (2002) = 2,93 TS / NVCSH (2003) = 2,91 III. NhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu t¹i C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ Néi VÒ tæ chøc c«ng t¸c ph©n tÝch: C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ Néi trong nh÷ng n¨m võa qua ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ, ®iÒu ®ã mét phÇn nhê vµo c«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn liªn tôc sau mçi kú kinh doanh vµ ngay c¶ trong khi thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh. C«ng ty lu«n cè g¾ng hoµn thµnh tèt c«ng t¸c ph©n tÝch ®Æc biÖt lµ c¸c nh©n viªn phßng tæng hîp ®· lu«n thu thËp nh÷ng th«ng tin, sè liÖu cËp nhËt kÞp thêi nhÊt ®Ó gióp gi¸m ®èc n¾m ch¾c diÔn biÕn kinh doanh tõ ®ã lu«n chñ ®éng ®èi phã víi nh÷ng thay ®æi cña m«i tr­êng kinh doanh, ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n gióp c«ng ty ho¹t ®éng liªn tôc cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn c«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch t¹i c«ng ty còng cßn cã nh÷ng ®iÓm thiÕu sãt cÇn kh¾c phôc, söa ®æi. §èi víi viÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin th× phßng tæng hîp ®· lµm tèt, phßng lu«n thu thËp ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, lu«n b¸m s¸t thÞ tr­êng nh­ng vÒ mÆt tiÕn hµnh ph©n tÝch th× cßn nhiÒu h¹n chÕ nh­: ch­a ®i s©u ph©n tÝch ®Çy ®ñ tõng néi dung cô thÓ cña t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu, c¸c b¶ng biÓu vµ ph­¬ng ph¸p sö dông trong ph©n tÝch cßn s¬ sµi, thiÕu cét, kh«ng cã sù s¸ng t¹o, Ýt cã sù thay ®æi qua c¸c n¨m. ViÖc nhËn xÐt ®¸nh gi¸ sau mçi b¶ng biÓu còng kh«ng ®­îc ®Çy ®ñ, kü cµng, chØ ®¸nh gi¸ mét c¸ch chung chung ch­a chØ ra ®­îc c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng. Sau khi ®· ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu c«ng ty kh«ng lËp c¸c b¸o c¸o ph©n tÝch vµ ®­a ra nh÷ng ý kiÕn vµ gi¶i ph¸p kh¾c phôc. ViÖc ph©n tÝch toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®Òu ®­îc tËp trung vµo b¸o c¸o tæng kÕt cuèi n¨m kÓ c¶ ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. ChÝnh v× tÊt c¶ mäi b¶ng biÓu ph©n tÝch ®Òu hÇu nh­ n»m trong b¶n tæng kÕt cuèi n¨m lªn viÖc lËp c¸c biÓu vµ ®­a ra ý kiÕn nhËn xÐt cßn ch­a ®­îc hoµn chØnh, vÉn cßn s¬ sµi, mçi phÇn chØ ®­a ra ®­îc mét vµi nhËn xÐt kh¸i qu¸t ch­a ®i s©u ph©n tÝch cô thÓ vµo tõng nh©n tè ¶nh h­ëng, ch­a chØ ra nguyªn nh©n g©y ra t×nh h×nh hiÖu qu¶ kinh doanh gi¶m sót còng nh­ nguyªn nh©n cña sù thµnh c«ng. C¸c ph­¬ng h­íng vµ biÖn ph¸p ho¹t ®éng ®­îc ®­a ra trong b¶ng tæng kÕt cuèi n¨m mang tÝnh chÊt bao trïm toµn c«ng ty chø kh«ng ph¶i lµ c¸c gi¶i ph¸p ®­a ra ®Ó phôc vô cho mét néi dung ph©n tÝch cô thÓ nµo. ChÝnh v× c«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch cßn nhiÒu mÆt ch­a ®­îc nªn trong qu¸ tr×nh kinh doanh tæng gi¸m ®èc míi chØ n¾m ®­îc t×nh h×nh kinh doanh mét c¸ch chung nhÊt chø kh«ng biÕt râ nh©n tè nµo ¶nh h­ëng ®Õn nã. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i nãi thªm r»ng t×nh h×nh xuÊt khÈu t¹i c«ng ty kh«ng ®­îc ®Òu ®Æn th­êng xuyªn, viÖc ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu t¹i c«ng ty lµ nhËp khÈu hµng ho¸ tõ n­íc ngoµi vµ b¸n ra ë thÞ tr­êng trong n­íc, doanh thu xuÊt khÈu hµng ho¸ ra n­íc ngoµi chØ chiÕm mét tû träng nhá trong tæng doanh thu thu ®­îc. Tæng doanh thu bÞ ¶nh h­ëng bëi doanh thu xuÊt khÈu ®em l¹i, chÝnh v× vËy c«ng ty muèn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, n©ng cao lîi nhuËn thu ®­îc th× ph¶in©ng cao lîi nhuËn thu ®­îc th× ph¶in©ng cao doanh thu xuÊt khÈu. ViÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp rÊt nhiÒu lîi Ých, trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó cã thÓ xuÊt khÈu ®­îc nhiÒu hµng ho¸ h¬n n÷a. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy, c«ng ty cÇn ph¶ichó träng h¬n n÷a ®Õn c«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch t¹i c«ng ty. * VÒ néi dung ph©n tÝch T¹i c«ng ty hµng kú ®Òu tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu nh­ng néi dung ph©n tÝch cßn s¬ sµi vµ cã nhiÒu thiÕu sãt. Ph­¬ng ph¸p dïng ®Ó ph©n tÝch chñ yÕu lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh gi¶n ®¬n, ph­¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n dÔ tÝnh to¸n, b¶ng biÓu ph©n tÝch kh«ng cã sù thay ®æi nhiÒu qua c¸c n¨m. Mét sè b¶ng biÓu thiÕu vµi cét tÝnh to¸n nªn ®· lµm gi¶m ®i kh¶ n¨ng cung cÊp th«ng tin cña biÓu mÉu vµ dÉn ®Õn biÓu mÉu kh«ng thÓ hiÖn ®­îc hÕt néi dung cÇn ph©n tÝch, cô thÓ lµ: + Trong néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo th¸ng biÓu mÉu mµ c«ng ty dïng ®Ó ph©n tÝch thiÕu cét sè l­îng, ®¬n gi¸, % hoµn thµnh kÕ ho¹ch th¸ng, % hoµn thµnh kÕ ho¹ch chung, + Trong biÓu ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c phßng kinh doanh biÓu mÉu mµ c«ng ty ®· lËp vÉn ch­a thÓ hiÖn ®­îc sù biÕn ®éng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu tõng phßng b»ng sè tuyÖt ®èi vµ ¶nh h­ëng cña viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña tõng phßng ®Õn viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch chung. + Khi ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c mÆt hµng chñ yÕu c«ng ty kh«ng lËp b¶ng biÓu ph©n tÝch cô thÓ mµ chØ ghi sè theo d¹ng g¹ch ®Çu dßng. ViÖc ph©n tÝch nh­ vËy kh«ng khoa häc, kh«ng thÓ hiÖn ®­îc sù biÕn ®éng vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c mÆt hµng qua c¸c thêi kú kh¸c nhau hay thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch. ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu vÉn cßn thiÕu mét sè néi dung quan träng nh­: ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng, theo lo¹i hµng vµ thÞ tr­êng, theo ph­¬ng thøc xuÊt khÈu. ViÖc ph©n tÝch theo nh÷ng néi dung nµy còng rÊt cÇn thiÕt nã gióp nhµ qu¶n lý cã c¸i nh×n toµn diÖn h¬n vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu trªn nhiÒu mÆt tõ ®ã sÏ cã h­íng xuÊt khÈu cho thÝch hîp nh­: xuÊt khÈu chñ yÕu mÆt hµng nµo, vµo thÞ tr­êng nµo, theo ph­¬ng thøc g×. ViÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu vÉn cßn thiÕu nhiÒu chØ tiªu nh­ tû suÊt sinh lêi cña ngo¹i tÖ, tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu, trong khi ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ trong c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu ch­a tr¶ tiÒn ngay, hÖ sè sinh lêi cña vèn. C«ng ty dïng chØ tiªu LN /DT, LN /NVCSH, LN/TTS ®Ó ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. Sau mçi chØ tiªu ph©n tÝch c«ng ty kh«ng ®­a ra c¸c ý kiÕn nhËn xÐt ®¸nh gi¸ mµ chuyÓn th¼ng lªn tæng gi¸m ®èc. C¸c chØ tiªu mµ c«ng ty dïng ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu míi chØ ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ chung toµn c«ng ty nghÜa lµ c¶ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu vµ hiÖu qu¶ nhËp khÈu nªn nÕu chØ dùa vµo chØ tiªu nµy ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu th× ch­a ®­îc bëi v× rÊt dÔ nhÇm lÉn gi÷a hiÖu qu¶ xuÊt khÈu vµ hiÖu qu¶ nhËp khÈu tõ ®ã sÏ dÉn ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh sai lÇm ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do vËy ®Ó nhËn biÕt râ h¬n n÷a vÒ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu th× c«ng ty nªn sö dông chØ tiªu nh­ tû suÊt sinh lêi ngo¹i tÖ, LN XK trªn nguån vèn kinh doanh, LN XK trªn doanh thu vµ ®Æc biÖt ph¶i tÝnh ®Õn gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn theo thêi gian trong c¸c tr­êng hîp cÊp tÝn dông cho ng­êi mua. Nh­ vËy vÒ mÆt néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu c«ng ty vÉn cßn nhiÒu ®iÓm thiÕu sãt cÇn ph¶i bæ sung thªm ®Ó ph¶n ¸nh chÝnh x¸c t×nh h×nh kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ch­¬ng III Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu hµ néi I. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu C«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cã mét vai trß rÊt quan träng trong viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi. HiÖu qu¶ xuÊt khÈu kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò ®­îc quan t©m ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu mµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cßn lµ cßn ®­îc nhµ n­íc rÊt quan t©m lu«n t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó xuÊt khÈu ®­îc mét c¸ch tèt nhÊt v× xuÊt khÈu sÏ ®Èy nhanh tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Nh­ vËy xuÊt khÈu vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu lµ mét vÊn ®Ò ®­îc l­u ý c¶ ë tÇm vÜ m« vµ vi m«. §Èy m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi sÏ mang l¹i lîi nhuËn kh«ng nhá nh­ng viÖc kinh doanh trªn thÞ tr­êng nµy ®Çy bÊt tr¾c vµ phøc t¹p. §Ó xuÊt khÈu ®­îc hµng ho¸ th× doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu rÊt nhiÒu vÊn ®Ò nh­ m«i tr­êng kinh doanh quèc tÕ, m«i tr­êng kinh tÕ chÝnh trÞ, luËt ph¸p cña n­íc b¹n hµng, tù ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng vµ nguån lùc cña doanh nghiÖp… trong nh÷ng yÕu tè ®ã th× m«i tr­êng kinh doanh quèc tÕ vµ m«i tr­êng kinh tÕ chÝnh trÞ, ph¸p luËt cña n­íc kh¸ch hµng lµ mét yÕu tè lu«n biÕn ®éng bÊt th­êng g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp vµ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. §©y lµ yÕu tè n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp doanh nghiÖp chØ cã mét c¸ch lµ lu«n n¾m v÷ng t×nh h×nh thÞ tr­êng ®Ó chñ ®éng ®èi phã víi nã, ®­a doanh nghiÖp v­ît qua nh÷ng khã kh¨n ®Ó thùc hiÖn xuÊt khÈu tèt h¬n. C¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh xuÊt khÈu hµng ho¸ ph¶i nghiªn cøu ph©n tÝch kü l­ìng t×nh h×nh thÞ tr­êng, nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu sau mçi kú kinh doanh ®Ó cã ®Þnh h­íng kinh doanh cho kú sau. MÆc dï lµ ®· cè g¾ng ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao nh­ng mäi thø kh«ng ph¶i lµ tuyÖt ®èi, viÖc tæ chøc vµ ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cã thÓ cã nh÷ng thiÕu sãt, ch­a ®­îc hoµn thiÖn vÒ c¶ c«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch vµ c¸c néi dung ph©n tÝch, chÝnh v× vËy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn c«ng t¸c ph©n tÝch ho¹t ®éng xuÊt khÈu, th­êng xuyªn t×m hiÓu nghiªn cøu ®Ó xem doanh nghiÖp ®· tËn dông hÕt ­u thÕ cña c«ng t¸c ph©n tÝch trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶, t×m ra nh÷ng khã kh¨n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu hµng ho¸ hay ch­a. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i lu«n hoµn thiÖn tæ chøc tèt c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. §Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c mèi quan hÖ bu«n b¸n víi n­íc ngoµi ®­îc më réng, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngµy cµng gay g¾t vµ quyÕt liÖt th× ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i lu«n ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh, chiÕn l­îc kinh doanh mét c¸ch hîp lý ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña t×nh h×nh thùc tÕ. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ Néi tham gia vµo c¶ lÜnh vùc xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu tuy nhiªn ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty kh«ng ®Òu ®Æn th­êng xuyªn, kim ng¹ch xuÊt khÈu kh«ng cao ®iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ xuÊt khÈu ch­a ®¹t ®­îc nh­ mong muèn. C¸c thÞ tr­êng chÝnh mµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu sang ®Òu bÊp bªnh vµ cã søc tiªu thô kh«ng lín do vËy ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, më réng thÞ tr­êng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu th× c«ng ty ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu ®Ó t×m ra ph­¬ng h­íng biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, t×m ra nh÷ng thÞ tr­êng cã søc tiªu thô lín h¬n ®Ó t¨ng doanh thu xuÊt khÈu trong thêi gian tíi. VÒ mÆt néi dung vµ c¸c b­íc ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu t¹i c«ng ty vÉn cßn nhiÒu mÆt ch­a ®­îc. Do vËy viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c ph©n tÝch vÒ mÆt tæ chøc vµ néi dung lµ v« cïng cÇn thiÕt. II. Hoµn thiÖn vÒ c«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu 1. Hoµn thiÖn vÒ tæ chøc ph©n tÝch C«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong doanh nghiÖp cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. ViÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c ph©n tÝch sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu, kÕt qu¶ ph©n tÝch ®­îc chÝnh x¸c. Ph¶n ¸nh t×nh h×nh cña c«ng ty sÏ lµ c¬ së khoa häc ®Ó tæng gi¸m ®èc ®­a ra quyÕt ®Þnh ®iÒu hµnh kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp nµy sÏ lµ sù thÊt b¹i cña doanh nghiÖp kh¸c, do vËy c¸c quyÕt ®Þnh vÒ chiÕn l­îc kinh doanh trong tõng thêi kú, quyÕt ®Þnh trong viÖc xö lý th«ng tin liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp Mét quyÕt ®Þnh sai lÇm sÏ kÐo theo sù kÐm hiÖu qu¶ cã thÓ dÉn ®Õn thÊt b¹i cña c¶ mét doanh nghiÖp. ChÝnh v× tÇm quan träng ®ã mµ c«ng ty cÇn ph¶i tæ chøc tèt h¬n n÷a c«ng t¸c ph©n tÝch t¹i c«ng ty ®Ó th«ng qua viÖc ph©n tÝch c«ng ty sÏ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, ®em l¹i nguån ngo¹i tÖ cho c«ng ty vµ ®ãng gãp vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. Qua thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c ph©n tÝch t¹i c«ng ty em thÊy cã thÓ tæ chøc l¹i c«ng t¸c ph©n tÝch t¹i c«ng ty nh­ sau trªn c¬ së nÒn t¶ng lµ c«ng t¸c ph©n tÝch t¹i c«ng ty lóc ban ®Çu. C«ng t¸c tæ chøc ph©n tÝch t¹i c«ng ty vÉn do tæng gi¸m ®èc c«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu hµnh vµ giao cho phßng tæng hîp thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã kÕ to¸n tr­ëng còng gióp gi¸m ®èc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp trong ®ã cã t×nh h×nh tµi chÝnh th«ng qua c¸c sè liÖu do phßng kÕ to¸n h¹ch to¸n trªn c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n. KÕ to¸n tr­ëng sÏ lµ ng­êi trî lý ®¾c lùc cho tæng gi¸m ®èc, tham m­u cho tæng gi¸m ®èc vÒ c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh. C¸c b­íc tiÕn hµnh ph©n tÝch cã thÓ thùc hiÖn nh­ sau: + Phßng tæng hîp hµng tuÇn, hµng th¸ng tiÕn hµnh thu thËp sè liÖu th«ng tin tõ c¸c phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. + Khi tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu th× chia thµnh 2 tr­êng hîp: . Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu §èi víi viÖc ph©n tÝch trong khi thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu th× c«ng ty ®· tiÕn hµnh lËp biÓu ph©n tÝch theo quý, theo th¸ng nh­ng sau mçi b¶ng biÓu ph©n tÝch l¹i kh«ng cã ®¸nh gi¸ nhËn xÐt cô thÓ v× vËy ®Ó cho gi¸m ®èc cã thÓ n¾m ch¾c t×nh h×nh kinh doanh h¬n n÷a th× phßng tæng hîp sau khi ph©n tÝch cã thÓ ®­a ra c¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸, c¸c khã kh¨n mµ c«ng ty ®ang gÆp ph¶i trong khi thùc hiÖn xuÊt khÈu, ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt khã kh¨n. Tõ ®ã tr×nh lªn tæng gi¸m ®èc, tæng gi¸m ®èc dùa vµo b¶ng ph©n tÝch vµ c¸c ý kiÕn tham m­u sÏ ®­a ra quyÕt ®Þnh cuèi cïng. . Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt khÈu sau mçi mét kú kinh doanh Sau mçi kú kinh doanh c«ng ty vÉn ph¶i ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn xuÊt khÈu c¶ n¨m so víi kÕ ho¹ch. §Ó ph©n tÝch néi dung nµy cho s©u h¬n, râ h¬n th× ngoµi c¸c néi dung mµ c«ng ty ®· ph©n tÝch c«ng ty cã thÓ ph©n tÝch theo c¸c néi dung sau: ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng, ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo mÆt hµng, ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc thanh to¸n, theo lo¹i hµng vµ thÞ tr­êng, theo lo¹i hµng vµ ®ång bé. Ph­¬ng ph¸p sö dông ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu ngoµi ph­¬ng ph¸p so s¸nh gi¶n ®¬n, ph­¬ng ph¸p sè chªnh lÖch th× c«ng ty cã thÓ sö dông ph­¬ng ph¸p tû träng ®Ó tÝnh xem chØ tiªu ®ã so víi tæng thÓ chiÕm bao nhiªu %, ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Ó xem xÐt møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ®Õn chØ tiªu cÇn ph©n tÝch. Sau khi ph©n tÝch ph¶i ®­a ra ý kiÕn nhËn xÐt, nh÷ng ®iÒu rót ra sau khi ph©n tÝch ®Ó lµm c¨n cø cho viÖc ®Ò ra kÕ ho¹ch xuÊt khÈu kú sau. C«ng ty sö dông chØ tiªu lîi nhuËn, tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu, tû suÊt lîi nhuËn trªn nguån vèn chñ së h÷u ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tuy nhiªn c¸c chØ tiªu nµy vÉn ch­a ph¶n ¸nh ®­îc hiÖu qu¶ xuÊt khÈu bëi v× phÇn lîi nhuËn c«ng ty thu ®­îc bao gåm lîi nhuËn do ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®em l¹i vµ lîi nhuËn do b¸n hµng nhËp khÈu v× vËy c¸c chØ tiªu trªn ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña c¶ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu. NÕu chØ dùa vµo c¸c chØ tiªu nµy ta chØ biÕt ®­îc hiÖu qu¶ chung chø kh«ng biÕt ®­îc hiÖu qu¶ xuÊt khÈu nh­ thÕ nµo. §Ó biÕt ®­îc hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao hay thÊp c«ng ty cã thÓ dïng c¸c chØ tiªu nh­: tû suÊt ngo¹i tÖ, tû xuÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu trªn doanh thu xuÊt khÈu, tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu trªn vèn kinh doanh. Nh÷ng chØ tiªu trªn dïng ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ xuÊt khÈu trong tr­êng hîp ng­êi nhËp khÈu tr¶ tiÒn ngay cho ng­êi xuÊt khÈu. Cßn trong tr­êng hîp ng­êi nhËp khÈu tr¶ chËm th× lóc ®ã nh÷ng yÕu tè nh­ chi phÝ, doanh thu, lîi nhuËn ®Òu ph¶i tÝnh ®Õn gi¸ trÞ thêi gian cña tiÒn tÖ. Sau khi tÝnh to¸n xong c¸c chØ tiªu phßng tæng hîp còng cÇn ph¶i ®­a ra ý kiÕn nhËn xÐt vÒ c¸c chØ tiªu võa tÝnh ®Ó thÊy râ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu nh­ thÕ nµo. + Sau khi ®· ph©n tÝch xong th× phßng tæng hîp nªn lËp mét b¸o c¸o ph©n tÝch trong ®ã cã hai phÇn tr×nh bµy vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Sau mçi phÇn ®Òu cã ®­a ra ý kiÕn nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu vµ hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu, nªu ra ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm cßn tån t¹i vµ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cßn tån t¹i. Sau khi ®· lËp xong b¸o c¸o ph©n tÝch th× chuyÓn lªn phßng gi¸m ®èc ®Ó tæng gi¸m ®èc xem vµ cã kÕ ho¹ch kinh doanh cho kú sau. 2. Hoµn thiÖn vÒ néi dung ph©n tÝch 2.1 Hoµn thiÖn vÒ ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu 2.1.1 Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c phßng kinh doanh C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ Néi cã 7 phßng kinh doanh vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc c«ng ty. Nh÷ng phßng nµy cã nh÷ng chøc n¨ng nhiÖm vô huÆc kinh doanh c¸c mÆt hµng kh¸c nhau cña c«ng ty nh­ng ®Òu ph¶i cè g¾ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu do c«ng ty giao. V× vËy viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c phßng kinh doanh vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc lµ rÊt cÇn thiÕt v× qua viÖc ph©n tÝch sÏ ®¸nh gi¸ ®­îc chÝnh x¸c kÕt qu¶ kinh doanh cña tõng phßng vµ ®¬n vÞ trùc thuéc, qua ®ã thÊy ®­îc sù t¸c ®éng ¶nh h­ëng ®Õn thµnh tÝch kÕ ho¹ch chung cña doanh nghiÖp. §ång thêi qua ph©n tÝch còng thÊy ®­îc nh÷ng ­u ®iÓm, nh­îc ®iÓm vµ nh÷ng mÆt tån t¹i trong viÖc tæ chøc vµ qu¶n lý kinh doanh trong tõng phßng kinh doanh vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó ®Ò ra nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp. BiÓu mÉu mµ c«ng ty dïng ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c phßng kinh doanh vÉn ch­a nãi lªn ®­îc møc ®é ¶nh h­ëng cña viÖc hoµn thµnh hay kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu cña tõng phßng ®Õn kÕ ho¹ch chung cña toµn c«ng ty. Ta cã thÓ lËp l¹i biÓu ph©n tÝch víi sè liÖu thùc tÕ nh­ sau: BiÓu 8: ph©n tÝch t×nh h×nh theo c¸c phßng kinh doanh vµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc ®¬n vÞ tÝnh: USD Phßng kinh doanh KÕ ho¹ch Thùc hiÖn % Hoµn thµnh kÕ ho¹ch ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch chung Sè tiÒn Tû träng (%) Sè tiÒn Tû träng (%) Sè tiÒn Tû lÖ (%) XNK 1 300.000 4,3 315.000 4,6 105 15.000 0,2 XNK 2 673.000 9,6 538.542 8 80 -134.458 -1,9 XNK 3 456.000 6,5 396.758 5,9 87 -59.242 -0,8 XNK 4 587.000 8,4 422.897 6,3 72,04 -164.103 -2,3 XNK 6 400.000 5,7 425.421 6,3 106,3 25.421 0,4 XNK 7 384.000 5,5 295.857 4,3 77,04 -88.143 -1,2 XNK 8 700.000 10 752.123 11 107,4 52.123 0,74 Tocan 3.000.000 42,8 3.234.152 48 107,8 234.152 3,34 CN H¶i phßng 200.000 2,9 170.000 2,5 85 -30.000 -0,4 CN TP HCM 300.000 4,3 200.736 3 66,9 -99.264 -1,4 Tæng céng 7.000.000 100 6.751.486 100 96,5 -248.514 -3,55 Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c phßng kinh doanh gi¶m 248.514 USD t­¬ng øng víi sè t­¬ng ®èi gi¶m 3,55%, nguyªn nh©n dÉn ®Õn gi¶m kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ do: + Phßng XNK 1v­ît møc so víi kÕ ho¹ch 15.000 USD t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 5% gãp phÇn v­ît møc kÕ ho¹ch chung cña toµn doanh nghiÖp lµ 0,2%. + Phßng XNK 2 kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu gi¶m lµ 134.458 USD ®¹t 80% gi¶m 20% so víi kÕ ho¹ch ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch chung gi¶m -1,9%. + Phßng XNK 3 kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu ®Ò ra gi¶m 59.242 USD t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 13% lµm gi¶m kÕ ho¹ch chung toµn doanh nghiÖp -0,8%. + Phßng XNK 4 kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch gi¶m lµ 164.103 USD tû lÖ gi¶m 27,96% lµm kÕ ho¹ch chung toµn c«ng ty gi¶m -2,3%. + Phßng XNK 6 v­ît møc so víi kÕ ho¹ch lµ 25.421 USD tû lÖ v­ît 6,3% gãp phÇn v­ît kÕ ho¹ch chung toµn c«ng ty lµ 0,6% + Phßng XNK 7 thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch gi¶m 88.143 USD sè t­¬ng ®èi gi¶m t­¬ng øng lµ 22,9% lµm cho kÕ ho¹ch chung gi¶m -1,2%. + Phßng XNK 8 thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch t¨ng 52.123 USD tû lÖ t¨ng 7,4% gãp phÇn v­ît kÕ ho¹ch chung cña c«ng ty lµ 0,74%. + XÝ nghiÖp TOCAN v­ît møc kÕ ho¹ch lµ 234.152 USD tû lÖ t¨ng 7,8% lµm cho kÕ ho¹ch chung toµn c«ng ty t¨ng 3,34%. + Chi nh¸nh H¶i phßng thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch gi¶m lµ 30.000 USD t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 15% dÉn ®Õn kÕ ho¹ch chung còng gi¶m theo lµ -0,4% + Chi nh¸nh TP HCM thùc hiÖn gi¶m so víi kÕ ho¹ch ban ®Çu 99.264 USD tû lÖ gi¶m 33,1% dÉn ®Õn kÕ ho¹ch chung gi¶m -1,4%. VÒ mÆt tû träng: + XÝ nghiÖp tocan chiÕm tû träng lín nhÊt 42,8% vµ t¨ng lªn 48% ë kú kÕ ho¹ch. + Phßng 8 cã tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu lín hai t¨ng lªn 11% ë kú thùc hiÖn. + Phßng 2 cã tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®øng thø 3 lµ 9,6% nh­ng trong kú thùc hiÖn kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu nªn tû träng gi¶m xuèng cßn 8%. + Phßng 4 tû träng gi¶m tõ 8,4% xuèng cßn 6,3% + Phßng 6 tû träng chØ chiÕm 11,4% nh­ng l¹i hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu tû träng t¨ng lªn 13,5%. Nh­ vËy phßng 2, 4 trong kú kÕ ho¹ch chiÕm tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu cao h¬n phßng 6 nh­ng trong kú thùc hiÖn th× tû träng l¹i gi¶m cßn phßng 6 mÆc dï chiÕm tû träng nhá h¬n nh­ng tû träng l¹i t¨ng trong kú thùc hiÖn, c«ng ty nªn xem xÐt ®Ó ®Ò ra kÕ ho¹ch xuÊt khÈu tõng phßng cho phï hîp víi kh¶ n¨ng cña mçi phßng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c phßng kh«ng hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch c«ng ty giao còng nh­ khai th¸c triÖt ®Ó thÕ m¹nh cña tõng phßng. HÇu nh­ c¸c phßng kinh doanh ®Òu kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu c«ng ty cÇn ph¶i t×m hiÓu nguyªn nh©n cña viÖc kh«ng hoµn kÕ ho¹ch vµ ®Ò ra biÖn ph¸p kh¾c phôc ë kú sau. 2.1.5 Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c mÆt hµng chñ yÕu Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch nµy lµ ®Ó thÊy ®­îc møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu cña tõng lo¹i hµng qua ®ã x©y dùng mét c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu hîp lý, ®¸p øng tèt nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. Mét c¬ cÊu xuÊt khÈu hµng hãa hîp lý sÏ ®Èy m¹nh tiªu thô ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi gióp doanh nghiÖp t¨ng thu ngo¹i tÖ, gi¶m ®­îc sù phô thuéc vµo thÞ tr­êng néi ®Þa. C«ng ty còng tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c mÆt hµng cña yÕu nh­ng l¹i kh«ng lËp thµnh b¶ng biÓu ®Ó tÝnh to¸n chªnh lÖch ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch ta lËp biÓu sau: BiÓu 8: ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c mÆt hµng chñ yÕu §¬n vÞ tÝnh: USD ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn So s¸nh t¨ng gi¶m Sè tiÒn Tû träng % Sè tiÒn Tû träng % Sè tiÒn Tû lÖ % Tû träng % Chæi quÐt s¬n 3.000.000 42,8 3.483.157 51,6 483.157 16 8,7 Hµng v¨n phßng 1.000.000 14,3 2.091.600 30,97 1.091.600 109 16,7 Hµng n«ng s¶n 700.000 10 538.475 7,97 -161.525 -23,07 -2,02 Hµng NVL 600.000 8,6 474.811 7,03 -125.189 -20,86 -1,53 Hµng XK kh¸c 1.700.000 24,3 163.443 2,42 -1.536.557 -90,38 -21,86 Tæng céng 7.000.000 100 6.751.486 100 -248.514 -3,55 0 Trong nh÷ng nhãm mÆt hµng chñ yÕu cña c«ng ty cã 4 nhãm hµng v­ît møc so víi kÕ ho¹ch. Cô thÓ lµ: + Chæi quÐt s¬n hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu t¨ng 483.157 USD so víi kÕ ho¹ch t­¬ng øng víi sè t­¬ng ®èi t¨ng 16% + Hµng n«ng s¶n gi¶m 23,07% t­¬ng øng víi sè tuyÖt ®èi gi¶m 161.525 USD + Hµng v¨n phßng t¨ng 1.091.600 USD so víi kÕ ho¹ch tû lÖ t¨ng 109% + Hµng XK kh¸c gi¶m 1.536.557 USD so víi kÕ ho¹ch tû lÖ gi¶m lµ 90,38% VÒ mÆt tû träng: + MÆt hµng chæi quÐt s¬n chiÕm tû träng cao nhÊt 42,8% vµ t¨ng lªn 51,6% ë kú thùc hiÖn. + MÆt hµng v¨n phßng phÈm cã tû träng ®øng thø hai 14,3% vµ t¨ng lªn 30,97%. + Hµng n«ng s¶n, hµng nguyªn vËt liÖu, hµng xuÊt khÈu kh¸c cã tû träng gi¶m ®Æc biÖt lµ hµng xuÊt khÈu kh¸c cã tû träng gi¶m ®¸ng kÓ 21,86%. Tõ nh÷ng sè liÖu trªn ta thÊy doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m hiÓu nguyªn nh©n lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu cña mÆt hµng nguyªn vËt liÖu, hµng n«ng s¶n, hµng xuÊt khÈu kh¸c gi¶m, tõ ®ã ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng trªn gãp phÇn lµm t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña nh÷ng mÆt hµng chñ yÕu. Ngoµi viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c néi dung trªn ta cã thÓ tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c néi dung sau ®©y, nã còng gióp cho c«ng ty cã c¸i nh×n toµn diÖn h¬n vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu theo nhiÒu mÆt tõ ®ã c«ng ty sÏ cã kÕ ho¹ch kinh doanh xuÊt khÈu cho phï hîp, n©ng cao h¬n n÷a kim ng¹ch xuÊt khÈu, æn ®Þnh t×nh h×nh xuÊt khÈu. 2.1.6 Ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng Ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng ®Ó thÊy ®­îc vai trß cña tõng thÞ tr­êng, còng nh­ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu, chñ ®éng ®Ò ra biÖn ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng ta cã thÓ biÕt ®­îc viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ sang tõng thÞ tr­êng cã hoµn thµnh nh­ kÕ ho¹ch ®Æt ra hay kh«ng c¶ vÒ sè t­¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®èi. Tõ ®ã cã kÕ ho¹ch ®iÒu chØnh xuÊt khÈu hµng ho¸ cho phï hîp. Mét ®iÒu quan träng lµ tõ viÖc ph©n tÝch ta biÕt ®­îc ®èi víi thÞ tr­êng chÝnh cña c«ng ty , c«ng ty ®· hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch cung øng hay ch­a, ®iÒu nµy lµ rÊt quan träng bëi v× ®èi víi nh÷ng thÞ tr­êng chÝnh tiªu thô chñ yÕu s¶n phÈm cña c«ng ty mµ c«ng ty l¹i kh«ng ®¸p øng tèt sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng mÊt ®i kh¸ch hµng, mÊt ®i thÞ tr­êng truyÒn thèng, gi¶m hiÖu qu¶ xuÊt khÈu. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng ho¸ rÊt réng lín bao gåm nhiÒu khu vùc nh­: thÞ tr­êng Ch©u ©u, thÞ tr­êng Mü vµ B¾c mü, thÞ tr­êng c¸c n­íc ASEAN… Trong mçi thÞ tr­êng khu vùc l¹i cã thÞ tr­êng cña tõng n­íc. Mçi thÞ tr­êng xuÊt khÈu cã nh÷ng ®Æc tÝnh vµ tiÒm n¨ng rÊt kh¸c nhau trong quan hÖ mua b¸n. Do c¸c chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng ë mçi thÞ tr­êng xuÊt khÈu còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt, ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng ®Ó thÊy ®­îc sù biÕn ®éng cña chóng qua ®ã nhËn thøc vµ ®¸nh gi¸ mét c¸ch s©u s¾c h¬n vÒ t×nh h×nh xuÊt khÈu vµ ph¸t hiÖn khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, t¨ng doanh thu. Ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông trong ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng lµ ph­¬ng ph¸p biÓu mÉu, ph­¬ng ph¸p so s¸nh gi¶n ®¬n. §Ó ph©n tÝch néi dung nµy, ta cã thÓ lËp biÓu nh­ sau: BiÓu 9: ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng §¬n vÞ tÝnh: USD ThÞ tr­êng Doanh thu xuÊt khÈu Chªnh lÖch t¨ng gi¶m KH TH Sè tiÒn Tû lÖ % Tû träng % Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng Lµo 700.000 10 474.811 7 -225.189 -32,16 -3 Philipin 900.000 12,8 495.400 7,3 -404.600 -44,95 -5,5 Canada 2.000.000 28,5 2.947.700 43,6 947.700 47,38 15,1 Ir¾c 2.000.000 28,5 2.091.600 30,9 91.600 4,58 2,4 óc 800.000 11,4 396.154 5,8 -403.846 -50,48 -5,6 ThÞ tr­êng kh¸c 600.000 8,5 345.821 5,1 -254.179 -42,36 -3,4 Tæng céng 7.000.000 100 6.751.486 100 -248.514 -3,55 0 NhËn xÐt: TÝnh chung cho c¸c thÞ tr­êng th× kim ng¹ch xuÊt khÈu thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch gi¶m 248.514 USD t­¬ng øng víi sè t­¬ng ®èi gi¶m 3,55%. Nguyªn nh©n cña viÖc gi¶m lµ do: + Kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Lµo kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu gi¶m víi sè tuyÖt ®èi lµ 225.189 USD t­¬ng øng víi sè t­¬ng ®èi gi¶m lµ 32,16%. + Kim ng¹ch xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Philipin gi¶m so víi kÕ ho¹ch lµ 404.600 USD t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 44,95% + ThÞ tr­êng Canada hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Æt ra cã kim ng¹ch xuÊt khÈu thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch t¨ng 947.700 USD t­¬ng øng víi tû lÖ t¨ng 47,38%. + ThÞ tr­êng ir¾c hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch t¨ng 4,58% t­¬ng øng víi sè tuyÖt ®èi t¨ng 91.600 USD. + ThÞ tr­êng óc thùc hiÖn gi¶m so víi kÕ ho¹ch 403.846 USD t­¬ng øng víi sè t­¬ng ®èi gi¶m 50,48% + ThÞ tr­êng kh¸c kim ng¹ch xuÊt khÈu gi¶m 254.179 USD so víi kÕ ho¹ch t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 42,36% vÒ mÆt tû träng: + ThÞ tr­êng Canada vµ thÞ tr­êng ir¾c cã cïng mét tû träng cao nh­ nhau: 28,5% mÆc dï chiÕm cïng mét tû träng nh­ng thÞ tr­êng Canada hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch cao h¬n thÞ tr­êng ir¾c c¶ vÒ sè t­¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®èi. ThÞ tr­êng Canada tû träng còng t¨ng lªn cao h¬n so víi thÞ tr­êng ir¾c tõ 28,5% ®Õn 43,6% t¨ng 15,1%. Nh­ vËy thÞ tr­êng Canada lµ mét thÞ tr­êng mµ c«ng ty cÇn ph¶i chó ý ®Õn nhiÒu h¬n n÷a. + C¸c thÞ tr­êng cßn l¹i ®Òu cã tû träng gi¶m xuèng so víi kÕ ho¹ch. C«ng ty cÇn t×m hiÓu nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng Lµo, Philipin, óc vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy vµ ngµy mét n©ng cao h¬n kim ng¹ch xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng nµy më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. 2.1.7 Ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc xuÊt khÈu XuÊt khÈu hµng hãa hiÖn nay ë n­íc ta cã thÓ ®­îc thùc hiÖn b»ng nh÷ng ph­¬ng thøc kh¸c nhau bao gåm xuÊt khÈu trùc tiÕp, xuÊt khÈu uû th¸c, gia c«ng hµng xuÊt khÈu. Mçi mét ph­¬ng thøc xuÊt khÈu cã nh÷ng tiÒm n¨ng t¹o nªn doanh thu kh¸c nhau. Do vËy khi ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu cÇn ph¶i ph©n tÝch theo tõng ph­¬ng thøc xuÊt khÈu qua ®ã thÊy ®­îc sù biÕn ®éng t¨ng gi¶m vµ t×m ra ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch biÖn ph¸p nh»m khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng trong tõng ph­¬ng thøc xuÊt khÈu, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Ph­¬ng ph¸p dïng ®Ó ph©n tÝch lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh, ph­¬ng ph¸p sè chªnh lÖch, tû träng. §Ó cã thÓ ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc thanh to¸n ta cã thÓ lËp biÓu ph©n tÝch víi sè liÖu thùc tÕ nh­ sau: BiÓu 10: ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo ph­¬ng thøc xuÊt khÈu §¬n vÞ tÝnh: USD ChØ tiªu KÕ ho¹ch Thùc hiÖn So s¸nh t¨ng gi¶m TT % Sè tiÒn TT % Sè tiÒn Tû lÖ % TT % Doanh thu XK trùc tiÕp 5.500.000 78,5 6.703.902 99,2 1.203.902 21,8 20,7 Doanh thu XK uû th¸c 850.000 12,1 7.287 0,11 -842.713 -99,1 -12 Doanh thu tõ gia c«ng 650.000 9,2 40.297 0,5 -609.703 -93,8 -8,7 Tæng céng 7.000.000 100 6.751.486 100 -248.514 -3,55 0 Tæng doanh thu gi¶m so víi kÕ ho¹ch 248.514 USD t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m lµ 3,55%, tæng doanh thu gi¶m lµ do: + Doanh thu xuÊt khÈu trùc tiÕp t¨ng 1.203.902 USD víi tû lÖ t¨ng lµ 21,8% + Doanh thu xuÊt khÈu uû th¸c gi¶m víi sè tuyÖt ®èi lµ 842.713USD t­¬ng øng víi sè t­¬ng ®èi lµ 99,1% + Doanh thu tõ ho¹t ®éng gia c«ng gi¶m so víi kÕ ho¹ch 609.703 USD víi tû lÖ gi¶m 93,8% VÒ mÆt tû träng: doanh thu xuÊt khÈu trùc tiÕp cã tû träng t¨ng tõ 78,5% ®Õn 99,2%, cßn tû träng doanh thu xuÊt khÈu uû th¸c gi¶m tõ 12,1 xuèng 12%, tû träng doanh thu tõ ho¹t ®éng gia c«ng gi¶m tõ 9,2% xuèng cßn 0,5%. Nh­ vËy doanh thu tõ ho¹t ®éng gia c«ng, uû th¸c gi¶m so víi kÕ ho¹ch c«ng ty cÇn t×m ra nguyªn nh©n cña viÖc gi¶m nµy vµ cã biÖn ph¸p ®Ó n©ng cao c¸c kho¶n doanh thu nµy gãp phÇn t¨ng tæng doanh thu. 2. Hoµn thiÖn néi dung ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu HiÖu qu¶ xuÊt khÈu chÝnh lµ chÊt l­îng cña ho¹t ®éng t¹o ra kÕt qu¶. Muèn ph¶n ¸nh chÝnh x¸c hiÖu qu¶ xuÊt khÈu ®· ®¹t ®­îc t¹i c«ng ty, c«ng ty cã thÓ dïng c¸c chØ tiªu kh¸c ngoµi c¸c chØ tiªu mµ c«ng ty ®· dïng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu sau mét thêi kú lµm viÖc. Trong viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ xuÊt khÈu mét vÊn ®Ò quan träng ®Çu tiªn lµ ph¶i tÝnh to¸n ®­îc hiÖu qu¶ vÒ mÆt tµi chÝnh cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §ã lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua ®ång tiÒn. Muèn x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c hiÖu qña tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ®ßi hái ph¶i tÝnh ®óng vµ ®Çy ®ñ chi phÝ xuÊt khÈu. Chi phÝ xuÊt khÈu cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp. NÕu chi phÝ nµy kh«ng ®­îc tÝnh to¸n ®óng vµ ®Çy ®ñ th× doanh nghiÖp lu«n cã ¶o t­ëng vÒ kÕt qu¶ kinh doanh. NghÜa lµ b¶n chÊt “lç” l¹i hiÓu lÇm lµ “l·i” vµ ng­îc l¹i “l·i” l¹i t­ëng lµ “lç”. Nh÷ng ¶o t­ëng ®ã sÏ dÉn ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh sai lÇm trong ph­¬ng ¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy muèn tÝnh to¸n chÝnh x¸c hiÖu qu¶ tµi chÝnh cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt lµ ph¶i tÝnh ®Çy ®ñ nh÷ng chi phÝ t¹o nªn chi phÝ xuÊt khÈu. * §Ó ph©n tÝch hiÖu qña xuÊt khÈu ta dïng c¸c chØ tiªu sau: + NÕu ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu b×nh th­êng (kh«ng kÌm theo ®iÒu kiÖn tÝn dông) ta dïng c¸c chØ tiªu sau ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tµi chÝnh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. ¨Tû suÊt sinh lêi ngo¹i tÖ Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, “kÕt qu¶ ®Çu ra” thÓ hiÖn b»ng sè ngo¹i tÖ thu ®­îc do xuÊt khÈu vµ chi phÝ ®Çu vµo tÝnh b»ng néi tÖ. Tû suÊt ngo¹i tÖ xuÊt khÈu lµ ®¹i l­îng so s¸nh gi÷a kho¶n thu ngo¹i tÖ do xuÊt khÈu ®em l¹i víi chi phÝ b¶n tÖ ph¶i chi ra ®Ó cã sè ngo¹i tÖ ®ã. NÕu ®Æt lµ tû suÊt ngo¹i tÖ ta cã: (néi tÖ) = (ngo¹i tÖ) C«ng thøc trªn cho ta biÕt ®Ó cã ®­îc 1 USD khi xuÊt khÈu ph¶i chi ra bao nhiªu ®ång chi phÝ b»ng néi tÖ. C«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm Hµ Néi trong n¨m 2003 cã hîp ®ång xuÊt khÈu nh­ sau: doanh thu xuÊt khÈu lµ 27.000 USD chi phÝ xuÊt khÈu lµ 298.000.000 ®ång VN§. Theo c«ng thøc trªn ta tÝnh ®­îc tû suÊt sinh lêi ngo¹i tÖ cña hîp ®ång nµy lµ: 11.037 §iÒu nµy cã nghÜa lµ ®Ó cã 1 USD khi xuÊt khÈu th× c«ng ty ph¶i chi ra 11.037 VN§. NÕu so tû suÊt sinh lêi ngo¹i tÖ võa tÝnh ë trªn víi tû gi¸ mua ngo¹i tÖ do ng©n hµng c«ng bè lóc bÊy giê lµ 1USD = 15264. Nh­ vËy hîp ®ång xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp lµ cã hiÖu qu¶ v× chi phÝ ®Ó thu ®­îc 1 USD khi xuÊt khÈu thÊp h¬n tû gi¸ mua ngo¹i tÖ lóc bÊy giê. C«ng ty nªn thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu nµy mµ kh«ng nªn mua ngo¹i tÖ ë ng©n hµng. Ngoµi ra tû suÊt ngo¹i tÖ còng ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: (ngo¹i tÖ) = (néi tÖ) C«ng thøc trªn cã nghÜa lµ mét ®ång chi phÝ b»ng néi tÖ chi ra th× thu ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu b»ng ngo¹i tÖ. ¨Lîi nhuËn xuÊt khÈu vµ tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu Nh­ ta ®· biÕt tæng lîi nhuËn cña c«ng ty gåm c¶ lîi nhuËn do xuÊt khÈu ®em l¹i vµ lîi nhuËn do nhËp khÈu ®em l¹i, lîi nhuËn bÊt th­êng, lîi nhuËn ho¹t ®éng tµi chÝnh. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu ta ph¶i tÝnh riªng phÇn lîi nhuËn xuÊt khÈu vµ tÝnh tû suÊt cña lîi nhuËn xuÊt khÈu. Lîi nhuËn vµ tû suÊt lîi nhuËn lµ chØ tiªu tæng hîp thÓ hiÖn kÕt qu¶ kinh doanh. V× vËy khi nãi vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ nãi chung vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu nãi riªng kh«ng thÓ kh«ng xem xÐt ®Õn lîi nhuËn vµ tû suÊt lîi nhuËn. Lîi nhuËn ®­îc thÓ hiÖn d­íi hai d¹ng: sè t­¬ng ®èi vµ sè tuyÖt ®èi + ë d¹ng tuyÖt ®èi: lîi nhuËn = doanh thu – chi phÝ Khi sö dông lîi nhuËn tuyÖt ®èi ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp cÇn ph¶i l­u ý khèi l­îng lîi nhuËn tuyÖt ®èi thu ®­îc kh«ng phô thuéc vµo nç lùc chñ quan cña mçi doanh nghiÖp mµ cßn phô thuéc vµo yÕu tè kh¸c nh­ c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, tû gi¸ hèi ®o¸i… + ë d¹ng t­¬ng ®èi ®­îc thÓ hiÖn b»ng tû suÊt lîi nhuËn * chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn tÝnh theo vèn kinh doanh (hay cßn gäi lµ hÖ sè sinh lêi cña vèn) Tæng sè tiÒn lîi nhuËn ®­îc ph¶n ¸nh trªn c¸c b¸o c¸o thu nhËp cho ta biÕt kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn sè lîi nhuËn nµy ch­a thÓ ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n chÊt l­îng kinh doanh cña ®¬n vÞ. Bëi vËy ngoµi viÖc ®¸nh gi¸ c¸c tû lÖ sinh lêi nh­ tû suÊt ngo¹i tÖ, tû suÊt lîi nhuËn ta cßn cÇn ph¶i xem xÐt tæng sè lîi nhuËn víi sè vèn ®­îc sö dông ®Ó t¹o ra sè lîi nhuËn ®ã. Tû suÊt lîi nhuËn tÝnh theo vèn ph¶n ¸nh møc lîi nhuËn thu ®­îc tõ mét ®¬n vÞ vèn kinh doanh (hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh) Tæng vèn kinh doanh b×nh qu©n Tû suÊt lîi nhuËn tÝnh theo vèn Tæng lîi nhuËn xuÊt khÈu = ®¬n vÞ tÝnh: ®ång C¸c chØ tiªu 2002 2003 So s¸nh t¨ng gi¶m Sè tuyÖt ®èi tû lÖ Lîi nhuËn XK 991.842.867 978.892.791 -12.950.076 -1,31 Tæng vèn KD b×nh qu©n 43.567.201.938 45.228.203.999 1.661.002.061 3,81 Tû suÊt LN /Vèn 2,2 2,1 -0,1 Doanh nghiÖp sö dông vèn kinh doanh kh«ng cã hiÖu qu¶ bëi v× tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn gi¶m so víi n¨m 2002 lµ 0,1% nguyªn nh©n lµ do lîi nhuËn xuÊt khÈu gi¶m xuèng 12.950.076 t­¬ng øng víi sè t­¬ng ®èi gi¶m 1,31%. * tû suÊt lîi nhuËn tÝnh theo doanh thu Ph¶n ¸nh møc lîi nhuËn thu ®­îc tõ mét ®¬n vÞ doanh thu tiªu thô s¶n phÈm xuÊt khÈu. Tæng lîi nhuËn xuÊt khÈu = Tû suÊt lîi nhuËn tÝnh theo doanh thu Doanh thu xuÊt khÈu C¸c chØ tiªu 2002 2003 So s¸nh t¨ng gi¶m Sè tiÒn Tû lÖ Doanh thu XK 991842867 978892791 -12950076 -1,31 Lîi nhuËn XK 52473706581 47533635239 -4940071342 -9,41 Tû suÊt LN/DT 1,8 2,05 0,25 Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu n¨m 2003 t¨ng so víi n¨m 2002 lµ 0,25% chøng tá lîi nhuËn thu ®­îc tõ mét ®¬n vÞ doanh thu t¨ng lªn mÆc dï doanh thu vµ lîi nhuËn ®Òu gi¶m xuèng so víi n¨m 2002. §iÒu nµy chøng tá nÕu xÐt vÒ tæng thÓ th× lîi nhuËn gi¶m lµ kh«ng tèt nh­ng nÕu xÐt vÒ mÆt ®¬n vÞ th× n¨m 2003 cã lîi nhuËn thu ®­îc tõ mét ®¬n vÞ doanh thu lín h¬n n¨m 2002, doanh nghiÖp cÇn cè g¾ng t¨ng tæng doanh thu xuÊt khÈu vµ t¨ng lîi nhuËn xuÊt khÈu trong n¨m tíi. Khi sö dông chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu trªn doanh thu cÇn tr¸nh quan niÖm gi¶n ®¬n cho r»ng tû suÊt lîi nhuËn cµng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cµng lín. §iÒu quan träng lµ kinh doanh ph¶i cã l·i, tû suÊt lîi nhuËn chØ lµ mét trong c¨n cø ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh chø kh«ng ph¶i lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó ®­a ra quyÕt ®Þnh kinh doanh. + HiÖu qu¶ tµi chÝnh trong ®iÒu kiÖn cã tÝn dông §Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ng­êi xuÊt khÈu th­êng b¸n chÞu cho ng­êi mua vµ ph¶i bá vèn ra ®Çu t­ kinh doanh lµ ®iÒu th­êng x¶y ra trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu. V× vËy ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ng­êi ta th­êng ph¶i tÝnh to¸n gi¸ trÞ cña c¸c phÝ tæn vµ lîi Ých th«ng qua ®ång tiÒn mµ chóng ta gäi lµ chi phÝ vµ thu nhËp. Nh­ng c¸c kho¶n chi phÝ vµ thu nhËp l¹i th­êng x¶y ra ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau. Do ®ã cÇn xem xÐt gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn theo thêi gian. §ã còng lµ thêi gian nÒn kinh tÕ t­¬ng ®èi æn ®Þnh kh«ng cã l¹m ph¸t huÆc tû lÖ l¹m ph¸t thÊp, kh«ng g©y tr­ît gi¸ ®¸ng kÓ. C¸c doanh nghiÖp cÇn vËn dông kh¸i niÖm gi¸ trÞ hiÖn t¹i vµ gi¸ trÞ t­¬ng lai cña ®ång tiÒn ®Ó tÝnh to¸n hiÖu qu¶ xuÊt khÈu trong c¸c hîp ®ång mua b¸n chÞu. C¸ch tÝnh l·i L·i ®¬n: lµ tiÒn l·i cña kú nµy kh«ng ®­îc phÐp nhËp vµo nî gèc ®Ó tÝnh l·i cho kú h¹n tiÕp theo. L·i kÐp: lµ tiÒn l·i cña kú nµy ®­îc phÐp nhËp vµo vèn gèc ®Ó tÝnh l·i cho kú tiÕp theo. C¸c kh¸i niÖm trªn cho thÊy gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn thay ®æi theo thêi gian d­íi t¸c ®éng cña l·i suÊt. Do cã kh¸i niÖm t­¬ng ®­¬ng vÒ gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nªn ta cã thÓ chän thêi ®iÓm tÝnh to¸n trong t­¬ng lai huÆc trong hiÖn t¹i. Do ®ã xuÊt hiÖn gi¸ trÞ t­¬ng lai vµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n chi phÝ, thu nhËp. + Gi¸ trÞ t­¬ng lai: + Gi¸ trÞ hiÖn t¹i: : gi¸ trÞ t­¬ng lai cña c¸c kho¶n chi phÝ huÆc lîi nhuËn P: gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n chi phÝ huÆc thu nhËp i: l·i suÊt t: thêi gian thanh to¸n C«ng ty cã hîp ®ång xuÊt khÈu nh­ sau: doanh thu xuÊt khÈu 300.000 USD. L« hµng cã thêi gian thanh to¸n 5 n¨m, l·i suÊt 5% n¨m. chi phÝ xuÊt khÈu 250.000 USD. HÖ sè hiÖu qu¶ vèn (k) 10%n¨m. HiÖu qu¶ xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn bu«n b¸n b×nh th­êng hiÖu qu¶ xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn b¸n chÞu: Ta thÊy l« hµng trªn xuÊt khÈu theo ®iÒu kiÖn bu«n b¸n b×nh th­êng cã lîi h¬n trong ®iÒu kiÖn b¸n chÞu. ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn b¸n chÞu t­¬ng ®­¬ng víi bu«n b¸n b×nh th­êng th× gi¸ trÞ t­¬ng lai cña l« hµng ®ã Ýt nhÊt ph¶i lµ 483.125 USD (402.627 ´ 1,2) huÆc ph¶I n©ng l·i suÊt b¸n chÞu lªn 10%, Trong tÝnh to¸n so s¸nh c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh ng­êi ta th­êng hay dïng gi¸ trÞ hiÖn t¹i h¬n lµ gi¸ trÞ t­¬ng lai. 3. Tû gi¸ hèi ®o¸i ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ xuÊt qu¶ Trong c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu mét yÕu tè rÊt quan träng ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ xuÊt khÈu mµ kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn ®ã lµ tû gi¸ hèi ®o¸i. Tû gi¸ hèi ®o¸i thay ®æi liªn tôc bÊt th­êng, lóc lªn lóc xuèng lµm cho doanh thu cña c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu còng thay ®æi theo cã thÓ t¨ng huÆc gi¶m tuú thuéc vµo sù biÕn ®éng cña tû gi¸. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu th× thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång vµ thêi ®iÓm thanh to¸n cã thÓ kh«ng trïng nhau. Khi ký kÕt hîp ®ång tû gi¸ ë møc thÊp nh­ng ®Õn khi thanh to¸n th× tû gi¸ l¹i ë møc cao vµ ng­îc l¹i khi ký kÕt hîp ®ång tû gi¸ ë møc thÊp nh­ng ®Õn khi thanh to¸n th× tû gi¸ l¹i ë møc thÊp. ë tr­êng hîp 1 tû gi¸ biÕn ®éng cã lîi cho nhµ xuÊt khÈu, bÊt lîi cho nhµ nhËp khÈu. ë tr­êng hîp 2 tû gi¸ biÕn ®éng cã lîi cho nhµ nhËp khÈu, bÊt lîi cho nhµ xuÊt khÈu. ChÝnh v× vËy mµ nhiÒu khi doanh nghiÖp ®¹t ®­îc lîi nhuËn ch­a ch¾c ®· ph¶i do lç lùc chñ quan cña doanh nghiÖp mµ ®ã lµ nhê vµo sù thay ®æi tû gi¸ mét yÕu tè n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. Do ®ã khi ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu c«ng ty ph¶i xem xÐt ®Õn yÕu tè tû gi¸ ®Ó biÕt lîi nhuËn xuÊt khÈu doanh nghiÖp thu ®­îc lµ do xuÊt khÈu ®em l¹i hay do chªnh lÖch tû gi¸ ®em l¹i. VÒ yÕu tè tû gi¸ th× phßng kÕ to¸n sÏ cung cÊp sè liÖu chÝnh x¸c bëi v× phßng cã dïng mét tµi kho¶n riªng ®Ó theo dâi chªnh lÖch tû gi¸. Nh­ vËy kÕ to¸n tr­ëng sÏ lµ ng­êi gióp gi¸m ®èc biÕt hiÖu qu¶ xuÊt khÈu lµ do sù phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp hay do chªnh lÖch tû gi¸. C«ng ty cã hîp ®ång xuÊt khÈu chæi quÐt s¬n nh­ sau: doanh thu xuÊt khÈu 30.000 USD, chi phÝ xuÊt khÈu 26.000 USD. Lîi nhuËn thu ®­îc tõ hîp ®ång nµy lµ 4.000 USD. Tû gi¸ t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång lµ 1 USD = 15264 VN§ Lîi nhuËn xuÊt khÈu tÝnh theo VN§ lµ 40.000 ´ 15.264 = 610.560.000 Nh­ng khi bªn nhËp khÈu thanh to¸n tiÒn hµng th× 1 USD = 15.284 VN§ Lîi nhuËn xuÊt khÈu t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n lµ 4.000 ´ 15.284 = 611.360.000 Chªnh lÖch lîi nhuËn 800.000 VN§ lµ do chªnh lÖch tû gi¸ ®em l¹i chø kh«ng ph¶i do doanh nghiÖp t¹o ra. Tr­êng hîp trªn lµ tû gi¸ t¨ng lªn ë thêi ®iÓm thanh to¸n nh­ng còng cã nh÷ng tr­êng hîp tû gi¸ gi¶m ë lóc thanh to¸n dÉn ®Õn ng­êi xuÊt khÈu bÞ tæn thÊt vÒ kinh tÕ chÝnh v× vËy ®Ó gi¶m thiÓu c¸c rñi ro do nh÷ng biÕn ®éng vÒ tû gi¸ g©y ra, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu nªn chän nh÷ng ®ång tiÒn cã søc mua æn ®Þnh trªn thÞ tr­êng ®Ó lµm tiÒn tÖ thanh to¸n trong lóc ký kÕt hîp ®ång. III. §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®­a ra Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, mét quyÕt ®Þnh ®­a ra cña nhµ qu¶n lý ph¶i phï hîp víi t×nh h×nh kinh doanh thùc tÕ, ®¸p øng ®­îc ®ßi hái kh¸ch quan, mét kÕ ho¹ch kinh doanh ®­a ra ph¶i h­íng tíi môc tiªu chung ®ã lµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®Æc biÖt kÕ ho¹ch ®ã ph¶i cã kh¶ n¨ng thùc thi trong thùc tÕ. Còng gièng nh­ vËy mét gi¶i ph¸p ®­a ra ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò nµo ®ã còng ph¶i cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc. Mét kÕ ho¹ch hay mét gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ®­îc ®Æt ra mµ l¹i kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc trong thùc tÕ th× kh«ng kh¸c g× mét b¶n thiÕt kÕ s¶n phÈm kh«ng ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt. TÊt c¶ mäi kÕ ho¹ch, gi¶i ph¸p vÉn cßn lµ trong ý t­ëng, chØ phï hîp trong ®iÒu kiÖn lý t­ëng nhÊt tuyÖt ®èi nhÊt. §iÒu nµy kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ßi hái cña thùc tÕ trong doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh víi môc ®Ých lîi nhuËn cÇn mét kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ®Ó gi¶i quyÕt tèt nh÷ng vÊn ®Ò ®ang cÇn ph¶i kh¾c phôc trong doanh nghiÖp ®­a doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn cã vÞ thÕ trªn th­¬ng tr­êng, c¸c gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ®­îc ®­a ra ë trªn còng cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh tõ phÝa doanh nghiÖp th× míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. + §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo c¸c néi dung ®· ®Ò ra ë trªn: §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh xuÊt khÈu theo thÞ tr­êng vµ mÆt hµng th× khi xuÊt khÈu ®­îc hµng ho¸ c¸c phßng kinh doanh tõ xuÊt nhËp khÈu 1 ®Õn xuÊt nhËp khÈu 8, xÝ nghiÖp tocan, chi nh¸nh H¶i phßng, TP HCM kh«ng nh÷ng ghi chÐp sè liÖu vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu b»ng tiÒn mµ cßn ph¶i ghi râ chi tiÕt xuÊt khÈu mÆt hµng g×, xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµo. Sau ®ã cuèi th¸ng vµ cuèi kú kinh doanh th× phßng tæng hîp tæng hîp sè liÖu xem tõng thÞ tr­êng cã doanh sè xuÊt khÈu lµ bao nhiªu, tõng mÆt hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ bao nhiªu. Ngoµi ra khi lËp kÕ ho¹ch kinh doanh th× c«ng ty kh«ng chØ ®Ò ra kÕ ho¹ch xuÊt khÈu lµ bao nhiªu mµ cßn ph¶i chi tiÕt trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®ã th× mÆt hµng nµo dù kiÕn xuÊt khÈu lµ bao nhiªu cã lµm viÖc nµy th× cuèi kú míi so s¸nh ®­îc mÆt hµng nµo ®ã cã hoµn thµnh kÕ ho¹ch xuÊt khÈu hay kh«ng? §èi víi mçi thÞ tr­êng c«ng ty còng ph¶i ®Ò ra kÕ ho¹ch xuÊt khÈu cho tõng thÞ tr­êng ®Ó cuèi kú so s¸nh kim ng¹ch xuÊt khÈu sang tõng thÞ tr­êng cã hoµn thµnh hay kh«ng kÕ ho¹ch hay kh«ng? + §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu HiÖn nay t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu t¹p phÈm hµ néi cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu theo c¸c chØ tiªu ®· ®Ò ra ë trªn. Trong b¸o c¸o l·i lç c«ng ty kh«ng t¸ch riªng ®©u lµ chi phÝ, lîi nhuËn xuÊt khÈu ®©u lµ chi phÝ, lîi nhuËn do b¸n hµng nhËp khÈu ®em l¹i nh­ng trong sæ chi tiÕt doanh thu vµ lîi nhuËn th× cã t¸ch riªng tõng kho¶n nµy ra. Muèn ph©n tÝch hiÖu qu¶ xuÊt khÈu theo c¸c chØ tiªu trªn ta cã thÓ lÊy lîi nhuËn xuÊt khÈu, chi phÝ xuÊt khÈu t¹i c¸c sæ chi tiÕt. Nãi tãm l¹i, c¸c gi¶i ph¸p ®­a ra ë trªn sÏ thùc hiÖn ®­îc nÕu nh­ c«ng ty tho¶ m·n ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn ®­a ra. Lµm nh­ vËy c«ng ty sÏ tæ chøc tèt c«ng t¸c ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu, nã t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, viÖc xuÊt khÈu t¹i c«ng ty sÏ ®Òu ®Æn vµ th­êng xuyªn h¬n lµ mét nguån thu ngo¹i tÖ lín cho c«ng ty.