Luận văn Phân tích hệ thống chấm điểm tín dụng doanh nghiệp tại các ngân hàng thương mại quốc doanh trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng

theå cho vay khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo) Kieåm tra khaùch haøng ñònh kyø nhaèm caäp nhaät thoâng tin vaø taêng cöôøng moái quan heä vôùi khaùch haøng A (AA-) Öu tieân ñaùp öùng nhu caàu tín duïng ñaëc bieät laø caùc khoaûn tín duïng töø trung haïn trôû xuoáng. Khoâng yeâu caàu cao veà bieän phaùp baûo ñaûm tieàn vay (coù theå cho vay khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo) Kieåm tra khaùch haøng ñònh kyø ñeå caäp nhaät thoâng tin BBB (BB+) Coù theå môû roäng tín duïng, khoâng hoaëc haïn cheá aùp duïng caùc ñieàu kieän öu ñaõi Ñaùnh giaù kyõ veà chu kyø kinh teá vaø tính hieäu quaû khi cho vay daøi haïn Kieåm tra khaùch haøng ñònh kyø ñeå caäp nhaät thoâng tin 57 57 BB Haïn cheá môû roäng tín duïng, chæ taäp trung vaøo caùc khoaûn tín duïng ngaén haïn vôùi caùc bieän phaùp baûo ñaûm tieàn vay hieäu quaû Vieäc cho vay môùi hoaëc caùc khoaûn cho vay daøi haïn chæ thöïc hieän vôùi caùc ñaùnh giaù kyõ veà chu kyø kinh teá vaø tính hieäu quaû, khaû naêng traû nôï cuûa phöông aùn vay voán Chuù troïng kieåm tra vieäc söû duïng voán vay, tình hình taøi saûn baûo ñaûm B (BB-) Haïn cheá môû roäng tín duïng vaø taäp trung thu hoài voán cho vay Caùc khoaûn cho vay môùi chæ ñöôïc thöïc hieän trong caùc tröôøng hôïp ñaëc bieät vôùi vieäc ñaùnh giaù kyõ caøng khaû naêng phuïc hoài cuûa khaùch haøng vaø caùc phöông aùn baûo ñaûm tieàn vay Taêng cöôøng kieåm tra khaùch haøng ñeå thu nôï vaø giaùm saùt hoaït ñoäng CCC (hoaëc CC+) Haïn cheá toái ña môû roäng tín duïng, caùc bieän phaùp giaõn nôï, gia haïn nôï chæ thöïc hieän khi coù phöông aùn khaéc phuïc khaû thi Taêng cöôøng kieåm tra khaùch haøng, tìm caùch boå sung taøi saûn baûo ñaûm CC Khoâng môû roäng tín duïng. Tìm moïi bieän phaùp ñeå thu hoài nôï, keå caû vieäc gia haïn nôï chæ thöïc hieän neáu coù phöông aùn khaéc phuïc khaû thi Taêng cöôøng kieåm tra khaùch haøng C (CC-) Khoâng môû roäng tín duïng, tìm moïi bieän phaùp ñeå thu hoài nôï, keå caû vieäc xöû lyù sôùm taøi saûn baûo ñaûm Xem xeùt phöông aùn phaûi ñöa ra toaø kinh teá D (hoaëc C) Khoâng môû roäng tín duïng, tìm moïi bieän phaùp ñeå thu hoài nôï, keå caû vieäc xöû lyù sôùm taøi saûn baûo ñaûm Xem xeùt phöông aùn phaûi ñöa ra toaø kinh teá (Nguoàn: Soå tay tín duïng ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 5645/QÑ-TDDV2 ngaøy 31/12/2003 cuûa Toång Giaùm ñoác NHÑT&PT Vieät Nam vaø Quyeát ñònh soá 2090/QÑ-TDDV3 ngaøy 26/4/2005 veà vieäc söûa ñoåi, boå sung Soå tay tín duïng) Chính saùch tín duïng vaø caùc chính saùch khaùc cuûa NHÑT&PT ñoái vôùi moãi haïng doanh nghieäp ñöôïc xaùc ñònh moät caùch töông ñoái chi tieát: • Khaùch haøng nhoùm A*: - Muïc tieâu cuûa NHÑT&PT ñoái vôùi khaùch haøng: 58 58 o Ñoái vôùi khaùch haøng ñaõ coù quan heä vôùi ngaân haøng: thöôøng xuyeân ñoåi môùi vaø cung caáp caùc saûn phaåm tín duïng ña daïng, saûn phaåm dòch vuï hieän ñaïi phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng ñeå môû roäng quan heä vôùi khaùch haøng trong caùc hoaït ñoäng tín duïng, tieàn göûi vaø caùc dòch vuï ngaân haøng. o Vôùi caùc khaùch haøng chöa coù quan heä vôùi ngaân haøng: xaây döïng caùc chính saùch veà laõi suaát tieàn göûi, tieàn vay ñuû söùc caïnh tranh, cung caáp caùc saûn phaåm tín duïng, dòch vuï vaø caùc tieän ích thuaän lôïi khaùc trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñeå tieáp thò khaùch haøng quan heä vôùi ngaân haøng. - Chính saùch laõi suaát: ñaây laø nhoùm khaùch haøng toát nhaát cuûa ngaân haøng, söû duïng voán vay coù hieäu quaû, möùc buø ñaép ruûi ro ñeà nghò laø x%/naêm. - Chính saùch phí dòch vuï: ñoái vôùi khaùch haøng nhoùm A*, aùp duïng möùc phí dòch vuï öu ñaõi loaïi 1 trong bieåu phí cuûa ngaân haøng (chi nhaùnh). - Baûo ñaûm tieàn vay: ñoái vôùi khaùch haøng nhoùm A*, ngaân haøng seõ xem xeùt quyeát ñònh cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn ñeán möùc toái ña ñöôïc pheùp theo quy ñònh hieän haønh veà cho vay vaø baûo ñaûm tieàn vay. - Chính saùch saûn phaåm tín duïng: o AÙp duïng cho vay ngaén haïn theo haïn möùc. o Cho vay trung, daøi haïn ñaàu tö môû roäng vaø ñaàu tö chieàu saâu. o Cho vay taøi trôï xuaát nhaäp khaåu. o Cho thueâ taøi chính. o Theû tín duïng: thöïc chaát ñaây laø moät hình thöùc caáp tín duïng ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng ñöôïc ñaùnh giaù laø toát. Chuû theû seõ ñöôïc caáp moät haïn möùc tín duïng. Vieäc thanh toaùn haøng hoaù vaø dòch vuï coù theå ñöôïc thöïc hieän baèng theû tín duïng. 59 59 o Baûo laõnh vay voán. o Baûo laõnh thanh toaùn. o Baûo laõnh thöïc hieän hôïp ñoàng. o Caùc saûn phaåm tín duïng khaùc. - Chính saùch saûn phaåm dòch vuï: o Thöïc hieän caùc giao dòch tröïc tuyeán ñoái vôùi khaùch haøng. o Cung caáp noäi, ngoaïi teä vôùi möùc giaù thoaû thuaän öu ñaõi ñeå ñaùp öùng nhu caàu giao dòch cuûa khaùch haøng. o Tö vaán ñaàu tö, thu xeáp taøi chính. o Dòch vuï ngaân haøng taïi nhaø (homebanking). o Baûo laõnh phaùt haønh traùi phieáu coâng ty. o Cung caáp dòch vuï hoã trôï ñieàu hoaø voán giöõa caùc ñôn vò thaønh vieân. o Cung caáp caùc dòch vuï veà thanh toaùn, chuyeån tieàn trong vaø ngoaøi nöôùc moät caùch thuaän lôïi vôùi chi phí thaáp. o Nhaän tieàn göûi caùc loaïi vôùi möùc laõi suaát linh hoaït. o Cung caáp caùc dòch vuï vaán tin haøng ngaøy, thoâng tin tyû giaù hoái ñoaùi, laõi suaát tieàn göûi, tieàn vay. o Caùc saûn phaåm dòch vuï khaùc. • Khaùch haøng nhoùm A: - Muïc tieâu cuûa NHÑT&PT ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng naøy: - Vôùi khaùch haøng ñaõ coù quan heä vôùi ngaân haøng: tieáp tuïc duy trì vaø môû roäng quan heä vôùi khaùch haøng trong caùc hoaït ñoäng tín duïng, tieàn göûi vaø caùc dòch vuï ngaân haøng. - Vôùi caùc khaùch haøng chöa coù quan heä vôùi ngaân haøng: aùp duïng nhö khaùch haøng nhoùm A*. 60 60 - Chính saùch laõi suaát: ñaây laø nhoùm khaùch haøng toát cuûa ngaân haøng, söû duïng voán vay coù hieäu quaû, möùc buø ñaép ruûi ro ñeà nghò laø y%/naêm. - Chính saùch phí dòch vuï: aùp duïng möùc phí dòch vuï öu ñaõi loaïi 2 trong bieåu phí cuûa ngaân haøng (chi nhaùnh). - Baûo ñaûm tieàn vay: ngaân haøng seõ xem xeùt quyeát ñònh cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn ñeán möùc toái ña ñöôïc pheùp theo quy ñònh hieän haønh veà cho vay vaø baûo ñaûm tieàn vay. - Chính saùch saûn phaåm tín duïng: gioáng nhö khaùch haøng nhoùm A*. - Chính saùch saûn phaåm dòch vuï: gioáng nhö khaùch haøng nhoùm A*. • Khaùch haøng nhoùm B: - Muïc tieâu cuûa NHÑT&PT ñoái vôùi khaùch haøng: hoã trôï, tö vaán khaùch haøng trong vieäc giaûi quyeát caùc khoù khaên taïm thôøi ñeå naâng cao hieäu quaû söû duïng voán vay cuûa khaùch haøng. - Chính saùch laõi suaát: ñaây laø nhoùm khaùch haøng veà cô baûn ñöôïc ñaùnh giaù laø toát, möùc buø ñaép ruûi ro ñeà nghò laø z%/naêm. - Baûo ñaûm tieàn vay: ñoái vôùi khaùch haøng nhoùm B, ngoaøi vieäc tuaân thuû caùc quy ñònh hieän haønh veà cho vay vaø baûo ñaûm tieàn vay, ngaân haøng seõ chæ cho vay khoâng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn ñeán möùc toái ña 50% dö nôï vay taïi ngaân haøng. - Chính saùch saûn phaåm tín duïng: töông töï nhö nhoùm A* vaø A nhöng khoâng cung caáp dòch vuï theû tín duïng. - Chính saùch saûn phaåm dòch vuï: o Cung caáp noäi, ngoaïi teä vôùi möùc giaù thoaû thuaän öu ñaõi ñeå ñaùp öùng nhu caàu giao dòch cuûa khaùch haøng. o Tö vaán taøi chính. 61 61 o Cung caáp caùc dòch vuï veà thanh toaùn trong vaø ngoaøi nöôùc moät caùch thuaän lôïi. o Nhaän tieàn göûi caùc loaïi vôùi möùc laõi suaát linh hoaït. o Cung caáp caùc dòch vuï vaán tin haøng ngaøy, thoâng tin tyû giaù hoái ñoaùi, laõi suaát tieàn göûi, tieàn vay. o Caùc saûn phaåm dòch vuï khaùc. • Khaùch haøng nhoùm C: - Muïc tieâu cuûa NHÑT&PT ñoái vôùi khaùch haøng: thöïc hieän ñaùnh giaù thöôøng xuyeân ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng naøy. Duy trì quan heä tín duïng vôùi nhoùm naøy ôû möùc caàn thieát toái thieåu ñeå hoã trôï khaùch haøng hoaït ñoäng taïo nguoàn thu traû nôï ñoái vôùi caùc khoaûn dö nôï hieän taïi. Kieåm soaùt taêng tröôûng dö nôï, kieåm soaùt ruûi ro tín duïng treân cô sôû aùp duïng taêng cöôøng caùc ñieàu kieän tín duïng, ñaëc bieät laø caùc ñieàu kieän veà baûo ñaûm tieàn vay. - Chính saùch laõi suaát: ñaây laø nhoùm khaùch haøng hieän ñang gaëp moät soá khoù khaên taïm thôøi, möùc buø ñaép ruûi ro ñeà nghò laø g%/naêm. - Ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng C, ngaân haøng aùp duïng chieán löôïc “duy trì”: treân côû sôû kieåm soaùt phöông aùn, keá hoaïch kinh doanh cuûa khaùch haøng, ngaân haøng cho vay ngaén haïn vôùi nhoùm khaùch haøng treân cô sôû khaû naêng thu hoài nôï cuõ, soá tieàn cho vay ngaén haïn khoâng vöôït quaù soá thu nôï vaø 100% dö nôï cho vay môùi phaûi ñöôïc baûo ñaûm baèng taøi saûn. Khoâng khuyeán khích cho vay trung daøi haïn ñaàu tö döï aùn. Vieäc cho vay ngaén haïn ñöôïc aùp duïng theo hình thöùc cho vay theo moùn. • Khaùch haøng nhoùm D: - Muïc tieâu: thöïc hieän ñaùnh giaù thöôøng xuyeân ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng. Quan heä tín duïng vôùi nhoùm khaùch haøng naøy treân cô sôû giaùm saùt ñöôïc luoàng tieàn vaø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ñeå ruùt daàn dö nôï. Kieåm soaùt 62 62 taêng tröôûng dö nôï, kieåm soaùt ruûi ro tín duïng treân cô sôû aùp duïng taêng cöôøng caùc ñieàu kieän tín duïng, ñaëc bieät laø caùc ñieàu kieän veà baûo ñaûm tieàn vay. - Chính saùch laõi suaát: ñaây laø nhoùm khaùch haøng ñang gaëp khoù khaên lôùn veà taøi chính, möùc buø ñaép ruûi ro ñeà nghò laø h%/naêm. - Treân côû sôû kieåm soaùt phöông aùn, keá hoaïch kinh doanh cuûa khaùch haøng, ngaân haøng cho vay ngaén haïn vôùi nhoùm khaùch haøng naøy khoâng vöôït quaù 70% soá thu nôï vaø 100% dö nôï cho vay môùi phaûi ñöôïc baûo ñaûm baèng taøi saûn. • Khaùch haøng nhoùm E, F: - Ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng E, F, ngaân haøng aùp duïng chieán löôïc “ruùt lui” vôùi noäi dung chính laø khoâng môû roäng quan heä tín duïng (khoâng cho vay môùi) vaø tìm moïi bieän phaùp ñeå thu hoài nôï, keå caû vieäc xöû lyù sôùm taøi saûn ñaûm baûo. (Möùc buø ñaép ruûi ro x, y, z, g, h ñöôïc xaùc ñònh döïa treân chính saùch tín duïng cuûa NHÑT&PT trong töøng thôøi kyø). 2.5. Ñaùnh giaù laïi ñieåm tín duïng vaø xeáp haïng doanh nghieäp Ñieåm tín duïng vaø haïng cuûa doanh nghieäp phaûi phaûn aùnh ñöôïc chính xaùc tình traïng ruûi ro thöïc teá cuûa khaùch haøng, do ñoù coâng taùc chaám ñieåm vaø xeáp haïng phaûi ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân. Theo quy ñònh hieän haønh thì caùc ngaân haøng seõ tieán haønh ñaùnh giaù ñònh kyø haøng naêm vaø trong tröôøng hôïp xaûy ra nhöõng söï kieän coù khaû naêng aûnh höôûng ñeán khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng thì caùn boä tín duïng phaûi chaám ñieåm laïi doanh nghieäp ñeå ñieàu chænh kòp thôøi. 2.6. Nhaän xeùt chung Heä thoáng chaám ñieåm tín duïng vaø xeáp haïng doanh nghieäp cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh treân ñòa baøn tænh Laâm Ñoàng hieän ñang trong quaù trình baét ñaàu trieån khai. NHÑT&PT ñaõ aùp duïng trong moät thôøi gian ngaén 63 63 (khoaûng gaàn 2 naêm), trong khi ñoù thì taïi NHNN&PTNT vaø NHCT hieän vaãn chöa thöïc hieän chaám ñieåm theo heä thoáng naøy. NHNN&PTNT ñang söû duïng heä thoáng xeáp haïng doanh nghieäp heát söùc ñôn giaûn vôùi ba haïng khaùch haøng laø A, B vaø C. Caùc tieâu chí ñeå xeáp haïng cuï theå nhö sau: • Chæ tieâu 1: doanh thu so vôùi naêm tröôùc lieàn keà: Ngaønh LOAÏI A LOAÏI B LOAÏI C 1 Ngaønh noâng, laâm, thuyû saûn, coâng nghieäp khai thaùc moû (tröø daàu khí), coâng nghieäp cô khí Taêng töø 5% trôû leân Taêng döôùi 5% vaø giaûm khoâng quaù 3% Giaûm töø 3% trôû leân 2 Ngaønh coâng nghieäp cheá bieán, saûn xuaát vaø phaân phoái ñieän, khí ñoát, nöôùc saïch, xaây döïng, khai thaùc daàu khí, vaän taûi, kho baõi, thoâng tin lieân laïc, thöông nghieäp, du lòch, khaùch saïn vaø caùc ngaønh khaùc Taêng töø 7% trôû leân Taêng döôùi 7% vaø giaûm khoâng quaù 3% Giaûm töø 3% trôû leân • Chæ tieâu 2: lôïi nhuaän thöïc hieän vaø tyû suaát lôïi nhuaän thöïc hieän treân voán chuû sôû höõu: LOAÏI A LOAÏI B LOAÏI C - Doanh nghieäp coù laõi - Tyû suaát lôïi nhuaän thöïc hieän treân voán chuû sôû höõu taêng hôn so vôùi naêm tröôùc lieàn keà - Doanh nghieäp coù laõi - Tyû suaát lôïi nhuaän thöïc hieän treân voán chuû sôû höõu baèng hoaëc thaáp hôn so vôùi naêm tröôùc lieàn keà - Doanh nghieäp loã Ñoái vôùi doanh nghieäp coù loã keá hoaïch: - Doanh nghieäp thöïc hieän saûn xuaát theo chæ ñaïo cuûa Chính phuû, coù cô cheá taøi chính xöû lyù toaøn boä soá loã töø nguoàn voán ngaân saùch theo quy ñònh cuûa Chính phuû, boä Taøi chính thì ñöôïc tính xeáp loaïi nhö doanh nghieäp coù laõi. - Doanh nghieäp môùi thaønh laäp, môùi baét ñaàu saûn xuaát kinh doanh coù soá loã thöïc teá nhoû hôn soá loã keá hoaïch ñöôïc xeáp loaïi B. • Chæ tieâu 3: tyû suaát töï taøi trôï: 64 64 LOAÏI A LOAÏI B LOAÏI C Tyû suaát töï taøi trôï > 8% 8% ≥ tyû suaát töï taøi trôï ≥ 3% Tyû suaát töï taøi trôï < 8% • Chæ tieâu 4: nôï quaù haïn (chæ tính nôï quaù haïn cuûa caùc toå chöùc tín duïng) vaø khaû naêng thanh toaùn nôï ñeán haïn: traû haïn ñeán haïn daøi nôï vaø haïn ngaén nôï Toång haïn ngaén tö ñaàuvaøTSLÑToång haïn ñeán nôï toaùn thanh naêng Khaû = LOAÏI A LOAÏI B LOAÏI C Thoaû maõn ñuû hai ñieàu kieän: - Khoâng coù nôï quaù haïn - Heä soá khaû naêng thanh toaùn nôï ñeán haïn > 1 Thoaû maõn ñuû hai ñieàu kieän: - Nôï quaù haïn döôùi 181 ngaøy - Heä soá khaû naêng thanh toaùn nôï ñeán haïn töø 0.5 ñeán 1 Thoaû maõn 1 trong 2 ñieàu kieän: - Coù nôï quaù haïn treân 181 ngaøy - Heä soá khaû naêng thanh toaùn nôï ñeán haïn < 0.5 • Chæ tieâu 5: tình hình chaáp haønh caùc quy ñònh phaùp luaät hieän haønh: LOAÏI A LOAÏI B LOAÏI C Khoâng vi phaïm phaùp luaät hieän haønh Doanh nghieäp coù keát luaän cuûa cô quan coù thaåm quyeàn veà vi phaïm caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät hieän haønh nhöng chöa ñeán möùc xöû phaït haønh chính Doanh nghieäp bò xöû phaït vi phaïm haønh chính trong vieäc chaáp haønh caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät hoaëc ngöôøi quaûn lyù, ñieàu haønh doanh nghieäp coù haønh vi vi phaïm phaùp luaät trong quaù trình thöïc thi nhieäm vuï cuûa doanh nghieäp ñeán möùc bò truy cöùu traùch nhieäm hình söï Vieäc phaân loaïi doanh nghieäp nhö sau: Doanh nghieäp loaïi A Doanh nghieäp loaïi B Doanh nghieäp loaïi C Caû 5 chæ tieâu ñeàu xeáp loaïi A Laø doanh nghieäp khoâng xeáp loaïi A hoaëc C Chæ caàn xaûy ra moät trong caùc ñieàu kieän sau: - Coù töø 3 chæ tieâu xeáp loaïi C trôû leân - Chæ tieâu thöù 2 xeáp loaïi C Maëc duø caùc quy ñònh ñaõ ñöôïc ban haønh töø naêm 2004 nhöng hieän nay NHNN&PTNT vaø NHCT vaãn chöa theå aùp duïng vaøo thöïc teá; NHÑT&PT hieän ñaõ aùp duïng nhöng keát quaû chæ coù tính tham khaûo, quyeát ñònh caáp tín duïng vaãn chuû yeáu döïa treân keát quaû thaåm ñònh phöông aùn saûn xuaát kinh doanh/döï aùn ñaàu tö vaø giaù trò caùc taøi saûn baûo ñaûm. Nhö vaäy, yù nghóa cuûa heä thoáng chaám ñieåm xeáp haïng doanh nghieäp seõ bò haïn cheá, khoâng ñuùng vôùi muïc ñích ban ñaàu khi ban haønh quy ñònh cuûa ngaân haøng veà heä thoáng naøy./. 65 65 PHAÀN III MOÄT SOÁ ÑEÀ XUAÁT GOÙP PHAÀN HOAØN THIEÄN HEÄ THOÁNG CHAÁM ÑIEÅM TÍN DUÏNG DOANH NGHIEÄP TAÏI CAÙC NHTM QUOÁC DOANH TREÂN ÑÒA BAØN TÆNH LAÂM ÑOÀNG 3.1. Veà heä thoáng tieâu chí ñaùnh giaù vaø thang ñieåm söû duïng Veà cô baûn thì heä thoáng tieâu chí ñaùnh giaù cuûa caû ba ngaân haøng maø ñeà taøi quan taâm ñeàu töông töï nhau. Beân caïnh ñoù thì cuõng coù moät vaøi ñieåm khaùc bieät. Heä thoáng tieâu chí chaám ñieåm xeáp haïng doanh nghieäp goàm coù caùc tieâu chí taøi chính vaø tieâu chí phi taøi chính laø hôïp lyù, ñieàu naøy seõ goùp phaàn ñaùnh giaù doanh nghieäp moät caùch toaøn dieän hôn. Trong ñoù thì caùc tieâu chí phi taøi chính ñoâi khi laïi coù yù nghóa quan troïng hôn laø caùc tieâu chí taøi chính bôûi caùc baùo caùo taøi chính, nhaát laø caùc baùo caùo taøi chính khoâng ñöôïc kieåm toaùn trong ñieàu kieän Vieät Nam thöôøng khoâng coù tính xaùc thöïc cao. Caùc doanh nghieäp thöôøng coá gaéng “taïo ra” caùc con soá “ñeïp ñeõ” nhaèm thuyeát phuïc ngaân haøng caáp voán cho mình. Vieäc caùc ngaân haøng ñöa ra caùc chæ soá ñònh chuaån cho caùc lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh khaùc nhau khoâng gioáng nhau laø phuø hôïp. Do ñaëc thuø cuûa moãi ngaønh kinh doanh maø tyû suaát lôïi nhuaän, cô caáu nguoàn voán, cô caáu taøi saûn cuûa caùc doanh nghieäp trong moãi ngaønh khoâng gioáng nhau. Chaúng haïn khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn vaø khaû naêng thanh toaùn nhanh cuûa caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng thöôøng thaáp hôn so vôùi doanh nghieäp trong caùc ngaønh khaùc,… Tuy nhieân, trong nhoùm chæ tieâu taøi chính veà ñoøn caân nôï cuûa doanh nghieäp thì NHNN&PTNT vaø NHCT ñöa ra hai chæ tieâu laø nôï phaûi traû/toång taøi saûn vaø nôï phaûi traû/voán chuû sôû höõu, hai chæ tieâu naøy veà baûn chaát laø gioáng nhau, noù phaûn aùnh cô caáu nguoàn voán cuûa doanh nghieäp. Nhö vaäy, chæ caàn ñöa vaøo heä thoáng tieâu chí 66 66 ñaùnh giaù moät trong hai chæ tieâu treân laø ñuû. ÔÛ nhoùm chæ tieâu naøy NHÑT&PT chæ ñöa ra moät chæ tieâu laø heä soá töï taøi trôï (voán chæ sôû höõu/toång taøi saûn), nhö vaäy laø hôïp lyù. Trong khi nôï quaù haïn ñöôïc NHNN&PTNT vaø NHCT xeáp vaøo nhoùm caùc chæ tieâu taøi chính (tyû leä nôï quaù haïn/toång dö nôï ngaân haøng) thì NHÑT&PT laïi xeáp vaøo nhoùm caùc chæ tieâu phi taøi chính, neáu doanh nghieäp coù phaùt sinh nôï quaù haïn thì bò ñieåm 0, neáu khoâng coù nôï quaù haïn ñöôïc 5 ñieåm. Caùch cho ñieåm nhö vaäy theo quan ñieåm cuûa toâi laø khoâng thaät söï hôïp lyù. Bôûi vì chaúng haïn vaøo moät thôøi ñieåm naøo ñoù, do nhöõng yeáu toá khaùch quan maø doanh nghieäp khoâng traû ñöôïc nôï ñeán haïn thì seõ bò cho ñieåm 0, trong khi lòch söû chi traû cuûa doanh nghieäp laø raát toát vaø nguyeân nhaân daãn ñeán doanh nghieäp khoâng traû ñöôïc nôï laø nguyeân nhaân coù tính khaùch quan. Ñoái vôùi tieâu chí naøy, NHÑT&PT neân söû duïng tieâu chí gioáng nhö NHNN&PTNT vaø NHCT. Veà thang ñieåm ñaùnh giaù, ôû caùc tieâu chí 1-3 vaø 5-9, NHÑT&PT ñöa ra thang ñieåm nhö sau (thang ñieåm 5): 7) L ≥ α : 5 ñieåm 8) β ≤ L < α : 4 ñieåm 9) γ ≤ L < β : 3 ñieåm 10) λ ≤ L < γ : 2 ñieåm 11) 0 ≤ L < λ : 1 ñieåm 12) L < 0 : 0 ñieåm Chæ tieâu thöù 8 vaø 9 coù theå nhaän giaù trò aâm nhöng caùc chæ tieâu coøn laïi khoâng theå coù giaù trò aâm, vieäc NHÑT&PT ñöa ra thang ñieåm quy ñoåi neáu L < 0 thì doanh nghieäp ñöôïc 0 ñieåm ôû tieâu chí naøy laø baát hôïp lyù. Vì vaäy, caàn phaûi boû ñieåm quy ñoåi naøy. Thang ñieåm quy ñoåi caàn ñöôïc quy ñònh laïi nhö sau: 6) L ≥ α : 5 ñieåm 7) β ≤ L < α : 4 ñieåm 67 67 8) γ ≤ L < β : 3 ñieåm 9) λ ≤ L < γ : 2 ñieåm 10) L < λ : 1 ñieåm Thang ñieåm cuûa NHNN&PTNT vaø NHCT ñöa ra 5 möùc ñieåm quy ñoåi laø 100, 80, 60, 40, 20, vôùi caùc chæ tieâu khoâng nhaän giaù trò aâm thì hôïp lyù nhöng vôùi caùc chæ tieâu coù theå nhaän giaù trò aâm (Toång thu nhaäp tröôùc thueá/doanh thu, Toång thu nhaäp tröôùc thueá/toång taøi saûn, Toång thu nhaäp tröôùc thueá/nguoàn voán chuû sôû höõu) thì neân boå sung möùc ñieåm 0 khi caùc chæ tieâu naøy nhaän giaù trò ≤ 0. Tieâu chuaån thöù 9 trong nhoùm tieâu chí tình hình vaø uy tín giao dòch vôùi ngaân haøng coù söï khaùc bieät giöõa NHNN&PTNT vaø NHCT Baûng ñieåm quy ñoåi cuûa NHNN&PTNT nhö sau: STT Ñieåm chuaån 20 16 12 8 4 9 Soá dö tieàn göûi trung bình haøng thaùng taïi ngaân haøng cho vay > 300 tyû VND 100-300 tyû 50-100 tyû 15-50 tyû <15 tyû Baûng ñieåm quy ñoåi cuûa NHCT nhö sau: STT Ñieåm chuaån 20 16 12 8 4 9 Soá dö tieàn göûi trung bình thaùng taïi ngaân haøng cho vay > 100 tyû VND 60-100 tyû 30-60 tyû 10-30 tyû <10 tyû Ñaây laø quy ñònh chung aùp duïng cho toaøn boä heä thoáng NHNN&PTNT cuõng nhö NHCT. Tuy nhieân, do ñaëc thuø cuûa ñòa phöông Laâm Ñoàng chuû yeáu laø caùc doanh nghieäp vöøa, nhoû vaø thaäm chí raát nhoû hoaït ñoäng chuû yeáu trong lónh vöïc noâng nghieäp, dòch vuï vaø thöông maïi (tröø moät vaøi doanh nghieäp nhaø nöôùc coù quy moâ töông ñoái lôùn), do ñoù neáu aùp duïng theo ñuùng chuaån chung thì haàu heát chæ ñaït 68 68 ñöôïc möùc ñieåm toái thieåu laø 4. Vì vaäy, caàn xem xeùt ñieàu kieän thöïc teá döïa treân caùc soá lieäu thoáng keâ ñeå ñieàu chænh giaûm caùc möùc chuaån noùi treân cho phuø hôïp vôùi ñaëc thuø cuûa ñòa phöông. Thang ñieåm toái ña cuûa NHNN&PTNT vaø NHCT laø 100, trong nhoùm caùc tieâu chí phi taøi chính coù 5 nhoùm nhoû goàm: löu chuyeån tieàn teä; naêng löïc vaø kinh nghieäm quaûn lyù; tình hình vaø uy tín trong giao dòch vôùi ngaân haøng; moâi tröôøng kinh doanh vaø caùc ñaëc ñieåm hoaït ñoäng khaùc. Moãi moät nhoùm nhoû seõ coù 5 chæ tieâu ñeå ñaùnh giaù, ñieåm toái ña cuûa moãi chæ tieâu laø 20. Tuy nhieân, trong nhoùm tieâu chí tình hình vaø uy tín giao dòch vôùi ngaân haøng thì NHNN&PTNT coù 9 chæ tieâu vaø NHCT coù 10 chæ tieâu, neáu moät doanh nghieäp ñaït ñieåm toái ña ôû taát caû caùc chæ tieâu thì seõ ñöôïc töông öùng laø 180 ñieåm quy ñoåi (ñoái vôùi NHNN&PTNT) vaø 200 ñieåm quy ñoåi (NHCT). Roõ raøng ñaây laø ñieåm baát hôïp lyù trong quaù trình xaây döïng heä thoáng thang ñieåm ñaùnh giaù cuûa NHNN&PTNT vaø NHCT. Hai ngaân haøng naøy caàn xem xeùt ñeå ñieàu chænh laïi thang ñieåm cuûa nhoùm naøy. Nhö ñaõ trình baøy ôû phaàn tröôùc, hieän NHNN&PTNT vaø NHCT chi nhaùnh tænh Laâm Ñoàng chöa trieån khai heä thoáng chaám ñieåm xeáp haïng doanh nghieäp maø chæ ñang trong giai ñoaïn chuaån bò, coù leõ vì theá maø hoï chöa phaùt hieän ra ñieåm baát hôïp lyù naøy. Heä thoáng caùc tieâu chí phi taøi chính cuûa NHÑT&PT töông ñoái ñôn giaûn vaø sô saøi. Beân caïnh ñoù thì NHÑT&PT coøn söû duïng theâm heä thoáng ñieåm thöôûng vaø ñieåm phaït. Theo quan ñieåm caù nhaân thì NHÑT&PT khoâng neân söû duïng ñieåm thöôûng, phaït maø neân ñöa toaøn boä caùc chæ tieâu ñoùvaøo heä thoáng coù tính chuaån möïc, ñoàng thôøi cuõng caàn boå sung theâm caùc tieâu chí phi taøi chính. Thöïc söï thì heä thoáng chaám ñieåm tín duïng xeáp haïng doanh nghieäp cuûa NHÑT&PT deã aùp duïng nhöng ñieåm haïn cheá laø khaù ñôn giaûn, khoâng phaûn aùnh ñaày ñuû möùc ñoä ruûi ro tín duïng cuûa doanh nghieäp. 69 69 3.2. Veà troïng soá cuûa caùc tieâu chí vaø caùc chæ tieâu ñaùnh giaù Theo phöông phaùp tính ñieåm cuûa NHÑT&PT thì taát caû caùc chæ tieâu coù troïng soá nhö nhau, töùc laø moïi chæ tieâu ñeàu coù yù nghóa quan troïng (hoaëc keùm quan troïng) nhö nhau trong quyeát ñònh xeáp haïng doanh nghieäp. Ñaây laø ñieàu khoâng thöïc teá, vì trong soá caùc chæ tieâu maø ngaân haøng ñöa vaøo ñaùnh giaù seõ coù nhöõng chæ tieâu coù yù nghóa quan troïng hôn so vôùi chæ tieâu khaùc vaø nhö vaäy thì troïng soá cuûa caùc chæ tieâu naøy phaûi khaùc nhau. Ñaây laø ñieåm yeáu cuûa heä thoáng chaám ñieåm tín duïng cuûa NHÑT&PT. Ngaân haøng caàn phaûi xem xeùt ñeå ñieàu chænh laïi troïng soá cho heä thoáng chaám ñieåm naøy. Ñieåm maïnh cuûa heä thoáng chaám ñieåm tín duïng cuûa NHÑT&PT cuõng xuaát phaùt töø chính ñieåm yeáu cuûa ngaân haøng naøy, ñoù laø tính ñôn giaûn, deã söû duïng. Tuy nhieân, vieäc xaây döïng moät moâ hình ñeå aùp duïng vaøo thöïc tieãn ñoøi hoûi phaûi caân nhaéc giöõa tính phöùc taïp vaø tính thöïc tieãn cuûa noù. Moät moâ hình quaù phöùc taïp ñeå hieåu vaø thöïc hieän seõ khoù thaønh coâng nhöng ngöôïc laïi, moät moâ hình ñôn giaûn, deã söû duïng nhöng khoâng phaûn aùnh ñöôïc töông ñoái ñaày ñuû thöïc teá cuõng seõ khoâng coù nhieàu yù nghóa thöïc tieãn. Qua thaêm doø moät soá caùn boä tín duïng taïi ngaân haøng naøy thì “coù veû” nhö hoï cuõng khoâng “tin töôûng” laém vaøo heä thoáng chaám ñieåm naøy. Vieäc chaám ñieåm xeáp haïng doanh nghieäp chuû yeáu chæ ñeå tham khaûo, theo caùch noùi cuûa hoï thì troïng soá cuûa baûng ñieåm xeáp haïng naøy trong quyeát ñònh caáp tín duïng chieám khoaûng 10%, töùc laø raát ít coù yù nghóa. Heä thoáng chaám ñieåm xeáp haïng doanh nghieäp cuûa NHNN&PTNT vaø NHCT coù tính “chuyeân nghieäp” hôn vôùi heä thoáng caùc troïng soá khaù chi tieát vaø ñaày ñuû. Thöù nhaát, troïng soá ñöôïc tính cho töøng chæ tieâu taøi chính trong nhoùm tieâu chính taøi chính (moät soá chæ tieâu coù troïng soá 8%, moät soá coù troïng soá laø 10%). Tuy nhieân, nhö ñaõ nhaän xeùt ôû phaàn treân, tieâu chí nôï phaûi traû/toång taøi saûn vaø nôï phaûi traû/voán chuû sôû höõu veà baûn chaát laø gioáng nhau, khoâng caàn thieát phaûi söû duïng caû 70 70 hai cuøng moät luùc, nhöng trong baûng gaùn troïng soá, moãi chæ tieâu vaãn coù troïng soá laø 10%, trong khi ñoù thì chæ tieâu khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn vaø chæ tieâu thanh toaùn nhanh chæ coù troïng soá laø 8%. Ngaân haøng caàn xem xeùt ñeå ñieàu chænh laïi troïng soá caùc tieâu chí naøy. Thöù hai, trong nhoùm caùc tieâu chí phi taøi chính, troïng soá aùp duïng cho moãi nhoùm coù phaân bieät giöõa caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc nhau (DNNN, doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vaø doanh nghieäp ÑTNN). Söï khaùc nhau laø khoâng ñaùng keå, do ñoù coù theå khoâng caàn phaân bieät ñeå giaûm bôùt söï phöùc taïp. Hôn nöõa, trong thôøi gian tôùi, khi moâi tröôøng ñaàu tö kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp trôû neân coù söï töông ñoàng, bình ñaúng giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá thì söï phaân bieät nhö treân caøng khoâng caàn thieát. Thöù ba, sau khi ñaõ chaám ñieåm cho taát caû caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính, caùn boä tín duïng tieán haønh xaùc ñònh ñieåm toång hôïp. Ñeå tính ñieåm toång hôïp phaûi döïa treân baûng troïng soá cuûa nhoùm chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính. NHCT ñöa ra troïng soá aùp duïng coù söï khaùc nhau giöõa caùc doanh nghieäp coù baùo caùo taøi chính ñöôïc kieåm toaùn vaø khoâng ñöôïc kieåm toaùn (baûng 22): Baûng 14: Troïng soá cuûa caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính (NHCT) Thoâng tin taøi chính khoâng ñöôïc kieåm toaùn Thoâng tin taøi chính ñöôïc kieåm toaùn Caùc chæ soá taøi chính 40% 55% Caùc chæ soá phi taøi chính 60% 45% (Nguoàn: Soå tay tín duïng cuûa Ngaân haøng coâng thöông Vieät Nam, 2004) Khi caùc thoâng tin taøi chính ñöôïc kieåm toaùn thì troïng soá cuûa caùc tieâu chí taøi chính seõ cao hôn so vôùi khi khoâng ñöôïc kieåm toaùn laø hôïp lyù vì khi ñöôïc kieåm toaùn thì caùc soá lieäu taøi chính seõ ñaùng tin caäy hôn. NHNN&PTNT aùp duïng troïng soá coù theâm söï phaân bieät thaønh phaàn kinh teá: 71 71 Baûng 13: Troïng soá cuûa caùc chæ tieâu taøi chính vaø phi taøi chính (NHNN&PTNT) Thoâng tin taøi chính khoâng ñöôïc kieåm toaùn Thoâng tin taøi chính ñöôïc kieåm toaùn DNNN DN ngoaøi quoác doanh DN ÑTNN DNNN DN ngoaøi quoác doanh DN ÑTNN Caùc chæ soá taøi chính 25% 35% 45% 35% 45% 55% Caùc chæ soá phi taøi chính 75% 65% 55% 65% 55% 45% (Nguoàn: Soå tay tín duïng söû duïng cho toaøn heä thoáng ngaân haøng NN&PTNT Vieät Nam, thaùng 7/04) Theo baûng troïng soá treân thì soá lieäu taøi chính keá toaùn cuûa caùc DNNN laø keùm tin caäy nhaát, phaûn aùnh khoâng chính xaùc nhaát tình hình taøi chính cuûa doanh nghieäp, sau ñoù ñeán doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh vaø cuoái cuøng laø caùc doanh nghieäp ñaàu tö nöôùc ngoaøi. ÔÛ moät chöøng möïc naøo ñoù thì söï phaân bieät nhö treân trong thöïc teá laø phuø hôïp vaø chaáp nhaän ñöôïc. Tuy nhieân, khi caùc doanh nghieäp Vieät Nam daàn daàn phaûi aùp duïng caùc chuaån möïc taøi chính keá toaùn theo thoâng leä quoác teá thì söï phaân bieät treân cuõng caàn ñöôïc xoaù boû. 3.3. Moät soá ñeà xuaát khaùc Veà maët kyõ thuaät thì hieän nay heä thoáng chaám ñieåm tín duïng cuûa NHÑT&PT ñöôïc xaây döïng treân chöông trình Excel, öu ñieåm cuûa noù laø ñôn giaûn vaø linh hoaït nhöng nhöôïc ñieåm laø khoâng töông thích vôùi heä thoáng phaàn meàm hieän ngaân haøng naøy ñang söû duïng, do ñoù khoâng taän duïng ñöôïc cô sôû döõ lieäu saün coù cuõng nhö döõ lieäu vaø keát quaû chaám ñieåm tín duïng khoâng caäp nhaät ñöôïc vaøo cô sôû döõ lieäu chung. Vì vaäy, ngaân haøng caàn ñaàu tö xaây döïng phaàn meàm chaám ñieåm tín duïng töông thích vôùi phaàn meàm ñang söû duïng trong toaøn heä thoáng. NHNN&PTNT vaø NHCT caàn nhanh choùng trieån khai heä thoáng chaám ñieåm tín duïng xeáp haïng doanh nghieäp vì hieän nay hai ngaân haøng naøy chöa trieån khai trong khi vaên baûn ñöôïc ban haønh töø naêm 2004; böôùc ñaàu coù theå chaáp nhaän keát quaû xeáp haïng coù tính chaát tham khaûo ñeå chuaån bò cho giai ñoaïn hoaøn thieän vaø aùp 72 72 duïng toaøn dieän heä thoáng naøy. NHNN&PTNT Vieät Nam vaø NHCT Vieät Nam caàn chæ ñaïo quyeát lieät vaø hoã trôï cho chi nhaùnh cuûa mình taïi ñòa phöông Laâm Ñoàng tieán haønh. Veà nghieäp vuï, ñeå coù theå thieát laäp moät heä thoáng chaám ñieåm tín duïng hieäu quaû caàn coù söï phoái hôïp chaët cheõ giöõa caùc phoøng ban coù lieân quan nhö phoøng coâng ngheä thoâng tin, phoøng nghieäp vuï phaân tích tín duïng, phoøng chính saùch,… Coù nhö vaäy thì quaù trình thu thaäp thoâng tin ñaàu vaøo, xöû lyù soá, döõ lieäu vaø söû duïng caùc keát quaû phaân tích môùi coù tính toaøn dieän vaø tính khaû thi cao. Ngaân haøng caàn nhanh choùng ñaøo taïo ñöôïc ñoäi nguõ chuyeân vieân tö vaán chuyeân nghieäp, tinh thoâng nghieäp vuï ngaân haøng vaø hieåu bieát veà phaân tích taøi chính doanh nghieäp ñeå hoã trôï khaùch haøng trong vieäc thieát laäp heä thoáng baùo caùo taøi chính ñaày ñuû, chính xaùc, tö vaán khaùch haøng trong vieäc xaây döïng phöông aùn, keá hoaïch kinh doanh. Coù theå raèng, vieäc thöïc hieän chaám ñieåm tín duïng xeáp haïng doanh nghieäp ñoái vôùi caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc coøn khaù môùi meû. Tuy nhieân, vôùi yù nghóa hoã trôï cho coâng taùc tín duïng, nhaèm naâng cao chaát löôïng tín duïng, haïn cheá ruûi ro vaø goùp phaàn naâng cao khaû naêng caïnh cho ngaân haøng phuø hôïp vôùi caùc thoâng leä vaø yeâu caàu hoäi nhaäp quoác teá trong ngaønh ngaân haøng thì caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc, ñaëc bieät laø caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh, caàn nhanh choùng chuû ñoäng trieån khai thöïc hieän, duy trì vaø thöôøng xuyeân caûi tieán heä thoáng chaám ñieåm xeáp haïng tín duïng doanh nghieäp cuûa mình./. 73 73 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. TS. Nguyeãn Minh Kieàu (2006), Tín duïng vaø thaåm ñònh tín duïng ngaân haøng, Nhaø Xuaát baûn Taøi chính. 2. PGS.TS. Traàn Ngoïc Thô, TS. Nguyeãn Thò Ngoïc Trang, TS. Phan Thò Bích Nguyeät, TS. Nguyeãn Thò Lieân Hoa, TS. Nguyeãn Thò Uyeân Uyeân (2005), Taøi chính doanh nghieäp hieän ñaïi, Nhaø Xuaát baûn Thoáng keâ. 3. NHCT Vieät Nam (9/2004), Soå tay tín duïng, Haø Noäi. 4. NHÑT&PT Vieät Nam, Soå tay tín duïng (tieåu ñeà taøi chính saùch khaùch haøng) ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 5645/QÑ-TDDV2 ngaøy 31/12/2003 cuûa Toång Giaùm ñoác NHÑT&PT Vieät Nam. 5. Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam (2005), Quyeát ñònh soá 493/2005/QÑ- NHNN cuûa Thoáng ñoác NHNN ngaøy 22/4/2005 ban haønh quy ñònh veà phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa toå chöùc tín duïng. 6. NHNN&PTNT Vieät Nam (7/2004), Soå tay tín duïng, Haø Noäi. 7. NHÑT&PT Vieät Nam, Quyeát ñònh soá 2090/QÑ-TDDV3 ngaøy 26/4/2005 cuûa Toång Giaùm ñoác NHÑT&PT Vieät Nam veà vieäc söûa ñoåi, boå sung Soå tay tín duïng – Tieåu ñeà taøi chính saùch khaùch haøng ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá 5645/QÑ-TDDV2 ngaøy 31/12/2003. 8. Ngaân haøng TMCP Saøi Goøn Thöông Tín, Quyeát ñònh soá 303/2005/QÑ- HÑQT veà vieäc ban haønh Quy ñònhn heä thoáng chaám ñieåm tín duïng vaø xeáp haïng khaùch haøng ngaøy 11/8/2005 cuûa Chuû tòch HÑQT Ngaân haøng TMCP Saøi Goøn Thöông Tín. 9. Ngaân haøng Trung öông Phaùp, hoïc vieän Ngaân haøng vaø Taøi chính Quoác teá (12/2005) – Ñaøo taïo veà quaûn lyù ruûi ro vaø xeáp loaïi doanh nghieäp. 74 74 10. Quyeát ñònh cuûa Thoáng ñoác NHNN soá 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22 thaùng 4 naêm 2005 ban haønh quy ñònh veà phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa toå chöùc tín duïng. 11. Anthony Saunders, Linda Allen (2002), Credit Risk Measurement: New Approaches to Value at Risk and other Paradigms, John Wiley & Sons, Inc. 12. Basel Committee on Banking Supervision (2000), Credit Ratings and Complementary sources of Credit Quality Information, Bank for International Settlements Information, Press & Library Services, Basel, Switzerland. 13. Basel Committee on Banking Supervision (2000), Range of Practice in Banks’ Internal Ratings Systems, Bank for International Settlements Information, Press & Library Services, Basel, Switzerland. 14. Basel Committee on Banking Supervision (2002), Quantitative Impact Study 3 Technical Guidance, Bank for International Settlements Information, Press & Library Services, Basel, Switzerland. 15. Thilo Liebig and other members of the Validation Group (2005), Study on Validation of Internal Rating Systems, Bank for International Settlements Information, Press & Library Services, Basel, Switzerland. 75 75 PHUÏ LUÏC Sô ñoà 1: Quy trình tín duïng taïi caùc ngaân haøng thöông maïi Khaùch haøng: Cung caáp caùc taøi lieäu vaø thoâng tin Nhaân vieân tín duïng: - Tieáp xuùc, höôùng daãn - Phoûng vaán khaùch haøng Laäp hoà sô: - Giaáy ñeà nghò vay - Hoà sô phaùp lyù - Phöông aùn SXKD Thu thaäp thoâng tin qua phoûng vaán, vieáng thaêm, trao ñoåi Toå chöùc phaân tích vaø thaåm ñònh: - Phaùp lyù - Baûo ñaûm nôï vay Keát quaû ghi nhaän: - Bieân baûn, baùo caùo - Tôø trình - Giaáy tôø veà baûo ñaûm nôï Caäp nhaät thoâng tin thò tröôøng, chính saùch, phaùp lyù Quyeát ñònh tín duïng: - Caù nhaân - Hoäi ñoàng Töø choái Giaáy baùo lyù do Chaáp thuaän Hôïp ñoàng tín duïng: - Ñaøm phaùn - Kyù keát HÑTD - Kyù keát caùc HÑ phuï khaùc Giaûi ngaân: - Chuyeån tieàn vaøo taøi khoaûn cuûa khaùch haøng - Traû cho nhaø cung caáp Toå chöùc giaùm saùt: - Nhaân vieân keá toaùn - Nhaân vieân tín duïng - Thanh tra, kieåm soaùt vieân Giaùm saùt tín duïng Vi phaïm hôïp ñoàng Thu nôï caû goác vaø laõi Khoâng ñuû, khoâng ñuùng haïn Ñaày ñuû vaø ñuùng haïn Thanh lyù HÑTD maëc nhieân Bieän phaùp: Caûnh baùo, taêng cöôøng kieåm soaùt, ngöøng giaûi ngaân, taùi xeùt tín duïng Khoâng ñuû, khoâng ñuùng haïn Xöû lyù: - Toaø aùn - Cô quan thaåm quyeàn Thanh lyù hôïp ñoàng tín duïng baét buoäc 76 76 Baûng 19: Phaân loaïi doanh nghieäp theo ngaønh ngheà Noâng, laâm ngö nghieäp - Chaên nuoâi - Troàng troït: caây löông thöïc, hoa maøu, caây aên quaû, caây coâng nghieäp,… - Troàng röøng - Khai thaùc laâm saûn - Ñaùnh baét, nuoâi troàng thuyû haûi saûn - Laøm muoái Thöông maïi, dòch vuï - Caûng soâng, bieån - Khaùch saïn, nhaø haøng, giaûi trí, du lòch - Sieâu thò, ñaïi lyù phaân phoái, kinh doanh baùn buoân, baùn leû caùc loaïi noâng saûn, laâm saûn, thuyû haûi saûn, thöïc phaåm, röôïu bia, nöôùc giaûi khaùt, thuoác laù, döôïc phaåm, thieát bò y teá, myõ phaåm, vaên hoaù phaåm, vaät lieäu xaây döïng, haøng ñieän töû, maùy moùc, phöông tieän giao thoâng vaän taûi, hoaù chaát (bao goàm caû phaân boùn, thuoác tröø saâu), haøng tieâu duøng, haøng myõ thuaät, myõ ngheä, ñieän, khí ñoát - In aán, xuaát baûn saùch, baùo chí - Söûa chöõa nhaø cöûa, caùc loaïi maùy moùc, phöông tieän giao thoâng - Chaêm soùc söùc khoeû, laøm ñeïp - Tö vaán, moâi giôùi - Thieát keá thôøi trang, gia coâng may maëc - Böu chính vieãn thoâng - Vaän taûi ñöôøng boä, ñöôøng soâng, ñöôøng bieån, ñöôøng saét, haøng khoâng - Veä sinh moâi tröôøng, vaên phoøng,… Xaây döïng - Haï taàng giao thoâng, khu coâng nghieäp - Haï taàng ñoâ thò vaø nhaø ôû - Xaây laép (xaây döïng cô baûn) Coâng nghieäp - Cheá bieán caùc loaïi noâng saûn, laâm saûn, thuyû haûi saûn, thöïc phaåm, röôïu bia, nöôùc giaûi khaùt - Saûn xuaát thuoác laù, döôïc phaåm, thieát bò y teá, myõ phaåm, vaên hoaù phaåm, vaät lieäu xaây döïng, hoaù chaát (bao goàm caû phaân boùn, thuoác tröø saâu), haøng tieâu duøng, haøng myõ thuaät, myõ ngheä, nguyeân vaät lieäu cho caùc ngaønh khaùc - Saûn xuaát, laép raùp haøng ñieän töû, maùy moùc, phöông tieän giao thoâng vaän taûi - Saûn xuaát ñieän, khí ñoát - Khai thaùc khoaùng saûn - Khai thaùc than, vaät lieäu xaây döïng (caùt, ñaù,…), daàu khí 77 77 Baûng 20: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh noâng, laâm, ngö nghieäp (NHNN&PTNT vaø NHCT) Phaân loaïi caùc chæ tieâu taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp Chæ tieâu Troïng soá Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 A Chæ tieâu thanh khoaûn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 8% 2.1 1.5 1 0.7 <0.7 2.3 1.6 1.2 0.9 <0.9 2.5 2.0 1.5 1.0 <1.0 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 8% 1.1 0.8 0.6 0.2 <0.2 1.3 1.0 0.7 0.4 <0.4 1.5 1.2 1.0 0.7 <0.7 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 10% 4 3.5 3 2 <2 4.5 4 3.5 3 <3 4 3 2.5 2 <2 2 Kyø thu tieàn bình quaân 10% 40 50 60 70 >70 39 45 55 60 >60 34 38 44 55 >55 3 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 10% 3.5 2.9 2.3 1.7 2.7 5.5 4.9 4.3 3.7 <3.7 C Chæ tieâu ñoøn caân nôï (%) 1 Nôï phaûi traû/toång taøi saûn 10% 39 48 59 70 >70 30 40 50 60 >60 30 35 45 55 >55 2 Nôï phaûi traû/nguoàn voán CHS 10% 64 92 143 233 >233 42 66 108 185 >185 42 53 81 122 >122 3 Nôï quaù haïn /toång dö nôï ngaân haøng 10% 0 1 2 3 >3 0 1 2 3 >3 0 1 2 3 >3 D Chæ tieâu thu nhaäp (%) 1 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/doanh thu 8% 3 2.5 2 1.5 <1.5 4 3.5 3 2.5 <2.5 5 4.5 4 3.5 <3.5 2 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/toång taøi saûn 8% 4.5 4 3.5 3 <3 5 4.5 4 3.5 <3.5 6 5.5 5 4.5 <4.5 3 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/nguoàn voán chuû sôû höõu 8% 10 8.5 7.6 7.5 <7.5 10 8 7.5 7 <7 10 9 8.3 7.4 <7.4 TOÅNG 100% 78 78 Baûng 21: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh thöông maïi, dòch vuï (NHNN&PTNT vaø NHCT) Phaân loaïi caùc chæ tieâu taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp Chæ tieâu Troïng soá Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 A Chæ tieâu thanh khoaûn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 8% 2.1 1.6 1.1 0.8 <0.8 2.3 1.7 1.2 1.0 <1.0 2.9 2.3 1.7 1.4 <1.4 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 8% 1.4 0.9 0.6 0.4 <0.4 1.7 1.1 0.7 0.6 <0.6 2.2 1.8 1.2 0.9 <0.9 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 10% 5 4.5 4 3.5 <3.5 6 5.5 5 4.5 <4.5 7 6.5 6 5.5 <5.5 2 Kyø thu tieàn bình quaân 10% 39 45 55 60 >60 34 38 44 55 >55 32 37 43 50 >50 3 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 10% 3 2.5 2 1.5 <1.5 3.5 3 2.5 2 <2 4 3.5 3 2.5 <2.5 C Chæ tieâu ñoøn caân nôï (%) 1 Nôï phaûi traû/toång taøi saûn 10% 35 45 55 65 >65 30 40 50 60 >60 25 35 45 55 >55 2 Nôï phaûi traû/nguoàn voán CHS 10% 53 69 122 185 >185 42 66 100 150 >150 33 54 81 122 >122 3 Nôï quaù haïn /toång dö nôï ngaân haøng 10% 0 1 1.5 2 >2 0 1.6 1.8 2 >2 0 1.6 1.8 2 >2 D Chæ tieâu thu nhaäp (%) 1 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/doanh thu 8% 7 6.5 6 5.5 <5.5 7.5 7 6.5 6 <6 8 7.5 7 6.5 <6.5 2 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/toång taøi saûn 8% 6.5 6 5.5 5 <5 7 6.5 6 5.5 <5.5 7.5 7 6.5 6 <5 3 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/nguoàn voán chuû sôû höõu 8% 14.2 12.2 10.6 9.8 <9.8 13.7 12 10.8 9.8 <9.8 13.3 11.8 10.9 10 <10 TOÅNG 100% 79 79 Baûng 22: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh xaây döïng (NHNN&PTNT vaø NHCT) Phaân loaïi caùc chæ tieâu taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp Chæ tieâu Troïng soá Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 A Chæ tieâu thanh khoaûn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 8% 1.9 1.0 0.8 0.5 <0.5 2.1 1.1 0.9 0.6 <0.6 2.3 1.2 1 0.9 <0.9 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 8% 0.9 0.7 0.4 0.1 <0.1 1 0.7 0.5 0.3 <0.3 1.2 1 0.8 0.4 <0.4 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 10% 3.5 3 2.5 2 <2 4 3.5 3 2.5 <2.5 3.5 3 2 1 <1 2 Kyø thu tieàn bình quaân 10% 60 90 120 150 >150 45 55 60 65 >65 40 50 55 60 >60 3 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 10% 2.5 2.3 2 1.7 <1.7 4 3.5 2.8 2.2 <2.2 5 4.2 3.5 2.5 <2.5 C Chæ tieâu ñoøn caân nôï (%) 1 Nôï phaûi traû/toång taøi saûn 10% 55 60 65 70 >70 50 55 60 65 >65 45 50 55 60 >60 2 Nôï phaûi traû/nguoàn voán CHS 10% 69 100 150 233 >233 69 100 122 150 >150 66 69 100 122 >122 3 Nôï quaù haïn /toång dö nôï ngaân haøng 10% 0 1 1.5 2 >2 0 1.6 1.8 2 >2 0 1 1.5 2 >2 D Chæ tieâu thu nhaäp (%) 1 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/doanh thu 8% 8 7 6 5 <5 9 8 7 6 <6 10 9 8 7 <7 2 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/toång taøi saûn 8% 6 4.5 3.5 2.5 <2.5 6.5 5.5 4.5 3.5 <3.5 7.5 6.5 5.5 4.5 <4.5 3 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/nguoàn voán chuû sôû höõu 8% 9.2 9 8.7 8.3 <8.3 12 11 10 8.7 <8.7 12 11 10 9.5 <9.5 TOÅNG 100% 80 80 Baûng 23: Caùc chæ soá taøi chính aùp duïng chaám ñieåm caùc doanh nghieäp ngaønh coâng nghieäp NN&PTNT vaø NHCT) Phaân loaïi caùc chæ tieâu taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp Chæ tieâu Troïng soá Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 100 80 60 40 20 A Chæ tieâu thanh khoaûn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 8% 2 1.4 1 0.5 <0.5 2.2 1.6 1.1 0.8 <0.8 2.5 1.8 1.3 1 <1 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 8% 1.1 0.8 0.4 0.2 <0.2 1.2 0.9 0.7 0.3 <0.3 1.3 1 0.8 0.6 <0.6 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 10% 5 4 3 2.5 <2.5 6 5 4 3 <3 4.3 4 3.7 3.4 <3.4 2 Kyø thu tieàn bình quaân 10% 45 55 60 65 >65 35 45 55 60 >60 30 40 50 55 >55 3 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 10% 2.3 2 1.7 1.5 <1.5 3.5 2.8 2.2 1.5 <1.5 4.2 3.5 2.5 1.5 <1.5 C Chæ tieâu ñoøn caân nôï (%) 1 Nôï phaûi traû/toång taøi saûn 10% 45 50 60 70 >70 45 50 55 65 >65 40 45 50 55 >55 2 Nôï phaûi traû/nguoàn voán CHS 10% 122 150 185 233 >233 100 122 150 185 >185 82 100 122 150 >150 3 Nôï quaù haïn /toång dö nôï ngaân haøng 10% 0 1 1.5 2 >2 0 1.6 1.8 2 >2 0 1 1.4 1.8 >1.8 D Chæ tieâu thu nhaäp (%) 1 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/doanh thu 8% 5.5 5 4 3 <3 6 5.5 4 2.5 <2.5 6.5 6 5 4 <4 2 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/toång taøi saûn 8% 6 5.5 5 4 <4 6.5 6 5.5 5 <5 7 6.5 6 5 <5 3 Toång thu nhaäp tröôùc thueá/nguoàn voán chuû sôû höõu 8% 14.2 13.7 13.3 13 <13 14.2 13.3 13 12.2 <12.2 13.3 13 12.9 12.5 <12.5 TOÅNG 100% 81 81 Baûng 24: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh noâng, laâm ngö nghieäp (NHÑT&PT) Tieâu chuaån veà caùc chæ tieâu taøi chính STT Chæ tieâu Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû α β γ λ α β γ λ α β γ λ A Khaû naêng thanh toaùn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 2.1 1.5 1.0 0.7 2.3 1.6 1.2 0.9 2.5 2.0 1.5 1.0 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 1.1 0.8 0.6 0.2 1.3 1.0 0.7 0.4 1.5 1.2 1.0 0.7 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 4.0 3.5 3.0 2.0 4.5 4.0 3.5 3.0 4.0 3.0 2.5 2.0 2 Voøng quay khoaûn phaûi thu 4.0 3.5 3.0 2.0 4.5 4.0 3.5 3.0 4.0 3.0 2.5 2.0 3 Voøng quay voán löu ñoäng 3.0 2.0 1.5 1.0 3.0 2.0 1.5 1.0 3.0 2.0 1.5 1.0 4 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 3.5 2.9 2.3 1.7 4.5 3.9 3.3 2.7 5.5 4.9 4.3 3.7 C Khaû naêng töï taøi trôï (%) 1 Voán chuû sôû höõu/toång taøi saûn 61 52 41 30 70 60 48 40 70 65 55 45 D Khaû naêng sinh lôøi (%) 1 Tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu 3.0 2.5 2.0 1.5 4.0 3.5 3.0 2.5 5.0 4.5 4.0 3.5 2 Tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn 4.5 4.0 3.5 3.0 5.0 4.5 4.0 3.5 6.0 5.5 5.0 4.5 3 Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán 10 8.5 7.6 7.5 10 8 7.5 7 10 9 8.3 8.4 4 Toác ñoä taêng tröôûng doanh thu 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 5 Toác ñoä taêng tröôûng lôïi nhuaän 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 82 82 Baûng 25: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh thöông maïi, dòch vuï (NHÑT&PT) Tieâu chuaån veà caùc chæ tieâu taøi chính STT Chæ tieâu Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû α β γ λ α β γ λ α β γ λ A Khaû naêng thanh toaùn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 2.1 1.6 1.1 0.8 2.3 1.7 1.2 1.0 2.9 2.3 1.7 1.4 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 1.4 0.9 0.6 0.4 1.7 1.1 0.7 0.6 2.2 1.8 1.2 0.9 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 5.0 4.5 4.0 3.5 6.0 5.5 5.0 4.5 7.0 6.5 6.0 5.5 2 Voøng quay khoaûn phaûi thu 5.0 4.5 4.0 3.5 6.0 5.5 5.0 4.5 7.0 6.5 6.0 5.5 3 Voøng quay voán löu ñoäng 6.0 4.0 3.0 2.0 6.0 4.0 3.0 2.0 6.0 4.0 3.0 2.0 4 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 3.0 2.5 2.0 1.5 3.5 3.0 2.5 2.0 4.0 3.5 3.0 2.5 C Khaû naêng töï taøi trôï (%) 1 Voán chuû sôû höõu/toång taøi saûn 65 55 45 35 70 60 50 40 75 65 55 45 D Khaû naêng sinh lôøi (%) 1 Tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu 7.0 6.5 6.0 5.5 7.5 7.0 6.5 6.0 8.0 7.5 7.0 6.5 2 Tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn 6.5 6.0 5.5 5.0 7.0 6.5 6.0 5.5 7.5 7.0 6.5 6.0 3 Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán 14.2 12.2 9.6 9.8 13.7 12 10.8 9.8 13.3 11.8 10.9 10 4 Toác ñoä taêng tröôûng doanh thu 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 5 Toác ñoä taêng tröôûng lôïi nhuaän 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 83 83 Baûng 26: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh xaây döïng (NHÑT&PT) Tieâu chuaån veà caùc chæ tieâu taøi chính STT Chæ tieâu Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû α β γ λ α β γ λ α β γ λ A Khaû naêng thanh toaùn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 1.9 1.0 0.8 0.5 2.1 1.1 0.9 0.6 2.3 1.2 1.0 0.9 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 0.9 0.7 0.4 0.1 1.0 0.7 0.5 0.3 1.2 1.0 0.8 0.4 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 3.5 3.0 2.5 2.0 4.0 3.5 3.0 2.5 3.5 3.0 2.0 1.0 2 Voøng quay khoaûn phaûi thu 3.5 3.0 2.5 2.0 4.0 3.5 3.0 2.5 3.5 3.0 2.0 1.0 3 Voøng quay voán löu ñoäng 2.0 1.5 1.0 0.8 2.0 1.5 1.0 0.8 2.0 1.5 1.0 0.8 4 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 2.5 2.3 2.0 1.7 4.0 3.5 2.8 2.2 5.0 4.2 3.5 2.5 C Khaû naêng töï taøi trôï (%) 1 Voán chuû sôû höõu/toång taøi saûn 45 40 35 30 50 45 40 35 55 50 45 40 D Khaû naêng sinh lôøi (%) 1 Tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu 8.0 7.0 6.0 5.0 9.0 8.0 7.0 6.0 10.0 9.0 8.0 7.0 2 Tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn 6.0 4.5 3.5 2.5 6.5 5.5 4.5 3.5 7.5 6.5 5.5 4.5 3 Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán 9.2 9.0 8.7 8.3 11.5 11.0 10.0 8.7 11.3 11.0 10.0 9.5 4 Toác ñoä taêng tröôûng doanh thu 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 5 Toác ñoä taêng tröôûng lôïi nhuaän 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 84 84 Baûng 27: Baûng tieâu chuaån ñaùnh giaù caùc chæ tieâu taøi chính doanh nghieäp ngaønh coâng nghieäp (NHÑT&PT) Tieâu chuaån veà caùc chæ tieâu taøi chính STT Chæ tieâu Quy moâ lôùn Quy moâ vöøa Quy moâ nhoû α β γ λ α β γ λ α β γ λ A Khaû naêng thanh toaùn 1 Khaû naêng thanh toaùn ngaén haïn 2.0 1.4 1.0 0.5 2.2 1.6 1.1 0.8 2.5 1.8 1.3 1.0 2 Khaû naêng thanh toaùn nhanh 1.1 0.8 0.4 0.2 1.2 0.9 0.7 0.3 1.3 1.0 0.8 0.6 B Chæ tieâu hoaït ñoäng 1 Voøng quay haøng toàn kho 5.0 4.0 3.0 2.5 6.0 5.0 4.0 3.0 4.3 4.0 3.7 3.4 2 Voøng quay khoaûn phaûi thu 5.0 4.0 3.0 2.5 6.0 5.0 4.0 3.0 4.3 4.0 3.7 3.4 3 Voøng quay voán löu ñoäng 4.0 3.0 2.0 1.5 4.0 3.0 2.0 1.5 4.0 3.0 2.0 1.5 4 Hieäu quaû söû duïng taøi saûn 2.3 2.0 1.7 1.5 3.5 2.8 2.2 1.5 4.2 3.5 2.5 1.5 C Khaû naêng töï taøi trôï (%) 1 Voán chuû sôû höõu/toång taøi saûn 55 50 40 30 55 50 45 35 60 55 50 45 D Khaû naêng sinh lôøi (%) 1 Tyû suaát lôïi nhuaän treân doanh thu 5.5 5.0 4.0 3.0 6.0 5.0 4.0 2.5 6.5 6.0 5.0 4.0 2 Tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn 6.0 5.5 5.0 4.0 6.5 5.0 4.0 2.5 7.0 6.5 6.0 5.0 3 Tyû suaát lôïi nhuaän treân voán 14.2 13.7 13.3 13.0 14.2 13.3 13.0 12.2 13.3 13.0 12.9 12.5 4 Toác ñoä taêng tröôûng doanh thu 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 5 Toác ñoä taêng tröôûng lôïi nhuaän 10 5 0 -5 10 5 0 -5 10 5 0 -5 1 1 Baûng 28: Giaûi thích caùc tieâu chí phi taøi chính cuûa NHÑT&PT STT Chæ tieâu Giaûi thích 1 Nôï quaù haïn Nôï quaù haïn tính theo tieâu thöùc coù hay khoâng coù phaùt sinh nôï quaù haïn trong kyø xeáp loaïi 2 Tyû leä nôï goác gia haïn (%) nôï dö Toång haïngiagoácnôïDö= Laáy theo tyû leä gia haïn nôï goác taïi thôøi ñieåm cao nhaát trong kyø xeáp loaïi vaø dö nôï cuøng thôøi ñieåm 3 Tyû leä laõi quaù haïn (%) kyøtrong traû phaûiLaõi traû chöakyøtrongLaõi= 4 Söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích 5 Voøng quay voán tín duïng ngaén haïn quaân bình haïnngaén duïng tín nôï Dö haïnngaén nôï thusoáDoanh= 6 Tyû leä dö nôï coù taøi saûn ñaûm baûo (%) nôï dö Toång baûoñaûm saûntaøicoùnôïDö= Dö nôï vaø dö nôï coù TSÑB ñöôïc tính taïi thôøi ñieåm xeáp loaïi Dö nôï coù TSÑB ñöôïc laáy treân caùc taøi khoaûn cho vay coù baûo ñaûm 7 Möùc ñoä quan heä tín duïng vôùi BIDV (%) TCTD caùc taïi quaân bìnhvay nôï Dö NHÑT taïi quaân bìnhvaynôïDö= 8 Tyû leä chuyeån doanh thu qua BIDV (%) thu doanh Toång NHÑT qua chuyeånthuDoanh= 9 Soá dö tieàn göûi bình quaân (tyû ñoàng) Ñöôïc tính bình quaân theo caùc thaùng trong kyø xeáp loaïi 10 Lôïi nhuaän mang laïi cho BIDV, möùc ñoä söû duïng caùc dòch vuï khaùc qua BIDV Chi nhaùnh chuû ñoäng thu thaäp caùc thoâng tin caàn thieát veà möùc ñoä quan heä dòch vuï vôùi mình nhö mua, baùn ngoaïi teä, baûo laõnh,… ñeå ñaùnh giaù thu nhaäp khaùch haøng mang laïi cho chi nhaùnh