Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp - Ứng dụng Vấn đề giai cấp dân tộc trong thực tiễn Việt Nam hiện nay

LỜI MỞ ĐẦU Sau rất nhiều những thất bại của Cách mạng Việt Nam, Hồ Chí Minh đã tiến hành phân tích và tìm ra nguyên nhân của những thất bại đó. Một trong những nguyên nhân quan trọng đó là nhận thức sai lầm về mối quan hệ biện chứng giữa vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc. Vì vậy, việc nghiên cứu vấn đề dân tộc, giai cấp là rất cần thiết. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nghiên cứu vấn đề giai cấp, dân tộc,quan hệ giữa chúng với nhau và với toàn nhân loại rất chi tiết, khoa học, có hệ thống và đã được ứng dụng vào công cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và xây dựng xã hội chủ nghiã ở nước ta. Hồ Chí Minh rất coi trọng vấn đề dân tộc, đề cao sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước, nhưng người luôn đứng trên quan điểm giai cấp để nhận thức và giải quyết vấn đề dân tộc. Sự kết hợp nhuần nhuyễn vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc của Hồ Chí Minh thể hiện: khẳng định vai trò lịch sử của giai cấp công nhân và quyền lãnh đạo duy nhất của Đảng Cộng sản trong quá trình cách mạng Việt Nam; chủ trương đại đoàn kết dân tộc rộng rãi trên nền tảng liên minh công nhân, nông dân và tầng lớp trí thức, dưới sự lãnh đạo của Đảng; sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng để chống lại bạo lực cách mạng của kẻ thù; thiết lập chính quyền nhà nước của dân, do dân, vì dân; gắn kết mục tiêu độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội. Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chỉ cho chúng ta thấy rằng,khi nào và ở đâu mà vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc không được kết hợp một cách đúng đắn, coi nhẹ vấn đề dân tộc và tuyệt đối hóa vấn đề giai cấp hoặc xem nhẹ vấn đề giai cấp, vấn đề dân tộc được vận dụng, xử lí một cách giáo điều thì cách mạng không chỉ gặp khó khăn mà thậm chí còn bị tổn thất nặng nề. Bài học đó thật sự là bổ ích, cần được ghi nhận và vận dụng vào việc xem xét các vấn đề giai cấp và mối quan hệ của chúng với vấn đề dân tộc trong tình hình hiện nay và trong giai đoạn sắp tới của thời kì quá độ, khi mà nền kinh tế nước nhà đang phát triển mạnh mẽ theo hướng kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, sự phát triển chắc chắn sẽ đem lại cho chúng ta nhiều cơ hội nhưng cũng kéo theo đầy rẫy những thách thức, nguy cơ và không ít khó khăn. NỘI DUNG I. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp 1) Cơ sở thực tiễn và cơ sở lý luận của sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ dân tộc và giai cấp Quá trình hình thành tư tưởng về vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc của Hồ Chí Minh đã gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Người ngay từ những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Như mọi người đều thấy rõ, trước khi học thuyết Mác – Lênin được truyền bá vào Việt Nam thì các phong trào yêu nước của người Việt Nam chống thực dân Pháp liên tục nổ ra, nhưng kết cục đều thất bại. Nguyên nhân quan trọng nhất khiến cho các phong trào đó thất bại chính là do bế tắc về đường lối, mặc dù các bậc lãnh tụ của những phong trào yêu nước ấy đã dành nhiều tâm huyết cho sự nghiệp của mình, nhưng do họ không nhận thức được xu thế của thời đại, nên không thấy được giai cấp trung tâm của thời đại lúc này là giai cấp công nhân - giai cấp đại biểu cho một phương thức sản xuất mới, một lực lượng tiến bộ xã hội. Do đó, mục tiêu đi tới của những phong trào ấy không phản ánh đúng xu thế vận động của lịch sử và thời đại, nên không thể đem lại kết quả và triển vọng tốt đẹp cho sự phát triển của xã hội Việt Nam. Trước yêu cầu bức xúc của vấn đề giải phóng dân tộc, từ chủ nghĩa yêu nước, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã quyết định ra đi tìm đường cứu nước. ''Công lao to lớn đầu tiên của Bác đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam là đã tìm ra con đường cứu nước, khai phá con đường giải phóng dân tộc và các dân tộc bị áp bức trên thế giới''. Trong quá trình ra đi tìm đường cứu nước, qua khảo sát thực tế ở các nước trên các châu lục Âu, Phi, Mỹ và ngay cả trên đất Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã rút ra nhận xét: chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa thực dân là nguồn gốc mọi sự đau khổ của công nhân, nông dân lao động ở cả “chính quốc” cũng như ở thuộc địa. Nghiên cứu các cuộc cách mạng dân chủ tư sản Mỹ (1776); Pháp (1789), Nguyễn Ái Quốc nhận thấy các cuộc cách mạng này tuy nêu khẩu hiệu ''tự do'', ''bình đẳng'', nhưng không đưa lại tự do, bình đẳng thực sự cho quần chúng lao động. Người viết: Tiếng là cộng hoà, dân chủ kì thực trong thì nó bóc lột công nông, ngoài thì nó áp bức thuộc địa. Tuy khâm phục các cuộc cách mạng ấy, nhưng Nguyễn Ái Quốc cho rằng đó là cách mạng chưa đến nơi. Vì thế, Nguyễn Ái Quốc đã tích cực tham gia hoạt động đấu tranh trong phong trào giải phóng của các dân tộc bị áp bức, phong trào giải phóng giai cấp công nhân ở các nước tư bản. Chính vì vậy mà Nguyễn Ái Quốc đã tìm đến với cách mạng Tháng Mười Nga, đến với V.I. Lênin; như một tất yếu lịch sử. Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi là một sự kiện chính trị đặc biệt quan trọng trong quá trình hoạt động tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc. Đặc biệt, sau khi đọc ''Sơ thảo lần thứ nhất Luận cương về dân tộc và thuộc địa” của V.I. Lênin, Nguyễn Ái Quốc đã thấy rõ hơn con đường đúng đắn mà cách mạng Việt Nam sẽ trải qua. Người khẳng định: ''Chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô lệ''; rằng: ''Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản''. Kết luận trên đây của Nguyễn Ái Quốc là sự khẳng định một hướng đi mới, nguyên tắc chiến lược mới, mục tiêu và giải pháp hoàn toàn mới, khác về căn bản so với các lãnh tụ của các phong trào yêu nước trước đó ở Việt Nam; đưa cách mạng giải phóng dân tộc vào quỹ đạo của cách mạng vô sản, tức là sự nghiệp cách mạng ấy phải do Đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo, lấy hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng. Vì vậy, con đường phát triển tất yếu của cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển thành cách mạng XHCN. Người chỉ rõ: ''Cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành được thắng lợi hoàn toàn''. Trong quá trình hoạt động thực tiễn cách mạng, Nguyễn Ái Quốc đã đấu tranh và chỉ đạo giải quyết mối quan hệ giữa giải phóng dân tộc và giải phóng giai cấp, bền bỉ chống các quan điểm không đúng về vấn đề dân tộc và thuộc địa, đã phát triển lý luận về cách mạng giải phóng dân tộc. Ngay từ khi hoạt động trong phong trào công nhân ở Pháp, Người đã nhận thấy một hố sâu ngăn cách giữa giai cấp công nhân và nhân dân lao động ''chính quốc'' với giai cấp công nhân và nhân dân lao động thuộc địa. Đó là chủ nghĩa sô-vanh nước lớn của các dân tộc đi thống trị và chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi đối với các dân tộc bị thống trị. Trong Đại hội Tua, thành lập Đảng Cộng sản Pháp (1920), Nguyễn Ái Quốc đã kêu gọi những người xã hội ủng hộ phong trào giải phóng ở các thuộc địa và lên án phái nghị viện đi theo đường lối cơ hội của Đệ nhị quốc tế, theo đuổi bọn thực dân phản động, từ chối yêu cầu giải phóng của các dân tộc thuộc địa. Trong nhiều tham luận tại các Đại hội quốc tế và các bài viết, Nguyễn Ái Quốc đã bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, phê bình một cách kiên quyết và chân thành những sai lầm, khuyết điểm của các Đảng Cộng sản chính quốc. Các Đảng Cộng sản này, tuy thừa nhận 21 điều kiện của Quốc tế cộng sản, trong đó Điều 8 quy định các Đảng Cộng sản ở chính quốc phải ủng hộ và hoạt động một cách thiết thực giúp đỡ phong trào giải phóng dân tộc; nhưng trên thực tế hoạt động rất ít, do không nhận thức đúng tầm quan trọng của vấn đề thuộc địa. Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, ngay từ khi mới thành lập, trong ''Chính cương vắn tắt'' do Nguyên Ái Quốc khởi thảo đã khẳng định: ''Chủ trương làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản''. Như vậy là, lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng Việt Nam, với Hồ Chí Minh, sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc gắn liền với cách mạng XHCN. Cuộc cách mạng này kết hợp trong bản thân nó tiến trình của hai sự nghiệp giải phóng: giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ thực dân và giải phóng giai cấp khỏi ách áp bức bóc lột. Vấn đề dân tộc được giải quyết trên lập trường của giai cấp công nhân - điều đó phù hợp với xu thế thời đại và lợi ích của các giai cấp và lực lượng tiến bộ trong dân tộc. Sức mạnh đi tới thắng lợi của cách mạng Việt Nam không phải là cái gì khác mà là mục tiêu dân tộc luôn thống nhất với mục tiêu dân chủ trên cơ sở định hướng XHCN. Đặc điểm nổi bật của cách mạng Việt Nam là cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân triệt để, tạo tiền đề cho bước chuyển sang thời kỳ quá độ lên CNXH; tức là, cách mạng XHCN là bước kế tiếp ngay khi cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân thắng lợi và giữa hai cuộc cách mạng này không có một bức tường nào ngăn cách. Đây là quan điểm hết sức căn bản của tư tưởng Hồ Chí Minh: chỉ có hoàn thành cách mạng giải phóng dân tộc mới có điều kiện để tiến lên CNXH và chỉ có cách mạng XHCN mới giữ vững được thành quả cách mạng giải phóng dân tộc, mới mang lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho mọi tầng lớp nhân dân, mới có độc lập dân tộc thực sự. Như chúng ta đều biết, Hồ Chí Minh đã đi từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa Mác - Lênin. Từ đó, Người đã phát huy cao độ chủ nghĩa yêu nước truyền thống Việt Nam, trong sự thống nhất với chủ nghĩa quốc tế vô sản. Bởi vậy, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, đúng như Ph. Ăng-Ghen đã nói: Những tư tưởng dân tộc chân chính... đồng thời cũng là những tư tưởng quốc tế chân chính. Sự phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh đã chỉ đạo sự phát triển của thực tiễn cách mạng Việt Nam, trong sự thúc đẩy lẫn nhau giữa dân tộc và giai cấp, ý thức giác ngộ về cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc là tiền đề quyết định nhất, cũng là động lực chủ yếu để Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác - Lênin và tiếp thu quan điểm mác-xít về giai cấp. Đó chính là nhân tố đảm bảo tính khoa học và cách mạng cho sự phát triển tinh thần dân tộc đúng đắn ở người chiến sĩ cộng sản Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. 2)Quan điểm của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp a)Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau Tư tưởng Hồ Chí Minh về sự kết hợp, gắn bó hữu cơ giữa hai quá trình đấu tranh cách mạng: giải phóng dân tộc và cách mạng vô sản không phải chỉ là chứng minh cho sự đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin, mà còn là sự phát triển sáng tạo và có giá trị định hướng rất cơ bản.Điều đó được thể hiện : - Quan điểm của chủ nghĩa Mac-Lenin: vấn đề giai cấp quyết định vấn đề dân tộc, nhiệm vụ dân tộc là một bộ phận của nhiệm vụ giai cấp. Mâu thuẫn xung đột giai cấp là nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn xung đột dân tộc. Do vậy, việc giải phóng giai cấp là cơ sở để giải phóng dân tộc, giải quyết vấn đề dân tộc thì là điều kiện để giải quyết vấn đề giai cấp. Trong mỗi giai đoạn lịch sử,giải phóng vấn đề dân tộc bao giờ cũng thuộc về một giai cấp tiêu biểu, điển hình, giai cấp đại diện cho phương thức sản xuất tiến bộ. Mac nói: “Giai cấp công nhân cần thiết phải đấu tranh giành chính quyền và tự mình trở thành giai cấp dân tộc”. Lênin đã phát triển thêm học thuyết của Mac bằng một luận điểm: phong trào đấu tranh giai cấp ở các nước chính quốc chỉ có thể giành được thắng lợi nếu như nó biết liên minh với phong trào đấu tranh ở các nước thuộc địa. - Quan điểm của Hồ Chí Minh: Giai cấp công nhân sẽ là giai cấp đại diện cho dân tộc để giải quyết vấn đề dân tộc. Nhiệm vụ của dân tộc do giai cấp công nhân lãnh đạo, dựa trên hệ tư tưởng của giai cấp công nhân. Hồ Chí Minh cho rằng, vấn đề dân tộc là vấn đề trên hết, trước hết. Giải phóng dân tộc là điều kiện tiền đề để giải phóng giai cấp. Nhìn vào hai quan điểm trên ta có thể nhận thấy rất rõ rằng, Hồ Chí Minh đã tiếp thu có tính sáng tạo những luận điểm của chủ nghĩa Mac, người đã vận dụng một cách đúng đắn nhất vào thực tiễn cách mạng Việt Nam và các nước thuộc địa. Hồ Chí Minh khẳng định: Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân, đội tiên phong của giai cấp công nhân, mang bản chất của giai cấp công nhân. Quan điểm này hoàn toàn tuân thủ những quan điểm của Lênin về xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp vô sản, nhưng Hồ Chí Minh còn có một cách thể hiện khác về vấn đề “đảng của ai”. Trong báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Hồ Chí Minh nêu rõ: “ Trong giai đoạn này, quyền lợi của giai cấp công nhân và nhân dân lao động và của dân tộc là một.Chính vì Đảng lao động Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động cho nên nó phải là Đảng của dân tộc Việt Nam”. Bản chất giai cấp của Đảng là bản chất giai cấp công nhân nhưng quan niệm Đảng không những là Đảng của giai cấp công nhân mà còn là Đảng của nhân dân lao động và của toàn dân tộc có ý nghĩa lớn đối với cách mạng Việt Nam. Hồ Chí Minh nhận thức rất rõ, nếu chỉ đưa vào lực lượng của riêng giai cấp công nhân, thậm chí cả giai cấp nông dân là hoàn toàn không đủ, mà theo Người, chỉ có phát động cả dân tộc tham gia mới biến sức mạnh dân tộc thành lực lượng vô địch. Vì vậy, trong quá trình rèn luyện Đảng Người luôn luôn chú trọng tính thống nhất giữa hai yếu tố giai cấp và yếu tố dân tộc. Sức mạnh của Đảng không chỉ bắt nguồn từ giai cấp công nhân mà còn bắt nguồn từ các tầng lớp nhân dân lao động khác trong xã hội. b) Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội Khác với con đường cứu nước của ông cha, gắn độc lập dân tộc với chủ nghĩa phong kiến hoặc chủ nghĩa tư bản, con đường cứu nước của Hồ Chí Minh là độc lâp dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Giải quyết vấn đề dân tộc trong cách mạng Việt Nam nếu chỉ dừng lại ở cuộc đấu tranh để giành độc lập cho dân tộc, tự do cho nhân dân thì sự nghiệp cách mạng đó mới chỉ đi được một chặng đường ngắn mà thôi. Bởi có độc lập, có tự do mà nhân dân vẫn đói khổ, thì nền độc lập tự do ấy cũng chẳng có ý nghĩa gì. Hồ Chí Minh đã thấu hiểu cảnh sống nô lệ, lầm than, đói rét và tủi nhục của nhân dân các dân tộc Việt Nam trong thời thực dân, phong kiến. Bởi vậy, một trong những nhiệm vụ quan trọng có ý nghĩa quyết định của sự nghiệp giải phóng xã hội, giải phóng con người, theo Hồ Chí Minh là phải xoá bỏ nghèo nàn và lạc hậu, vươn tới xây dựng cuộc sống ấm no, tự do và hạnh phúc thật sự cho tất cả mọi người. Đó là ước nguyện, là ham muốn tột bậc của Hồ Chí Minh và là ước nguyện mong mỏi bao đời nay của nhân dân các dân tộc Việt Nam. Người nói: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.” Tư tưởng Hồ Chí Minh vừa phản ánh quy luật khách quan của sự nghiệp giải phóng dân tộc trong thời đại đế quốc, vừa phản ánh mối quan hệ khăng khít giữa mục tiêu giải phóng dân tộc với mục tiêu giai cấp và giải phóng con người. Chỉ có xóa bỏ tận gốc tình trạng áp bức, bóc lột; thiết lập một nhà nước thực sự của dân, do dân, vì dân mới đảm bảo cho người lao động có quyền làm chủ, mới thực hiện được sự phát triển hài hòa giữa cá nhân và xã hội, giữa độc lập dân tộc với tự do, hạnh phúc của con người. Cũng chính vì vậy mà con đường đi lên chủ nghĩa xã hội và độc lập phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội trở thành nội dung cốt lõi trong tư tưởng Hồ Chí Minh, và là mục tiêu chiến lược trong sự nghiệp cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam suốt thời gian qua và mãi mãi về sau. c) Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai cấp Hồ Chí Minh giải quyết vấn đề dân tộc trên quan điểm giai cấp, nhưng đồng thời đặt vấn đề giai cấp trong vấn đề dân tộc. Giải phóng dân tộc khỏi ách thống trị của chủ nghĩa thực dân là điều kiện để giải phóng giai cấp. Vì thế, lợi ích của giai cấp phải phục tùng lợi ích của dân tộc. Cuộc đấu tranh giải quyết mâu thuẫn giai cấp trong nội bộ dân tộc (mâu thuẫn địa chủ - nông dân, mâu thuẫn tư sản - vô sản) không tách rời cuộc đấu tranh giải quyết mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc với các thế lực đế quốc xâm lược. Ở giai đoạn đầu của cách mạng, cần đặt vấn đề dân tộc, độc lập dân tộc lên trên hết. Tháng 5 năm 1941,Người cùng với trung ương Đảng khẳng định: “Trong lúc này quyền lợi của bộ phận, của giai cấp phải đặt dưới sự sinh tử, tồn vong của quốc gia, của dân tộc. Trong lúc này, nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc, không đòi được độc lập tự do cho toàn thể dân tộc, thì chẳng những toàn thể dân tộc còn chịu mãi kiếp ngựa trâu mà quyền lợi của bộ phận giai cấp đến vạn năm cũng không đòi lại được''. ''Chính lập trường và lợi ích giai cấp công nhân đòi hỏi trước hết phải giải phóng dân tộc''. Ở đây rõ ràng cái giai cấp được biểu hiện ở cái dân tộc, cái dân tộc được giải quyết theo lập trường giai cấp công nhân, chứ không phải là “hy sinh cái nọ cho cái kia” như một số người từng cố chứng minh. d)Giữ vững độc lập của dân tộc mình đồng thời tôn trọng độc lập của các dân tộc khác Là một chiến sĩ quốc tế chân chính, Hồ Chí Minh không chỉ đấu tranh cho độc lập dân tộc của Việt Nam, mà còn đấu tranh cho độc lập dân tộc của tất cả các dân tộc bị áp bức. Đối với các dân tộc và quốc gia khác trên thế giới, quan điểm của Hồ Chí Minh là tôn trọng nền độc lập dân tộc, không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia, dân tộc khác, đồng thời thực hiện quyền bình đẳng giữa các quốc gia, dân tộc với nhau. Quan điểm đó của Người được khẳng định trong bản Tuyên ngôn Độc lập bất hủ, ngày 2 – 9 – 1945 rằng: “… tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. Nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, thực hiện nguyên tắc về quyền dân tộc tự quyết, nhưng Hồ Chí Minh không quên nghĩa vụ quốc tế trong việc ủng hộ các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới. Người nhiệt liệt ủng hộ các cuộc kháng chiến chống Nhật của nhân dân Trung Quốc, các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ xâm lược của nhân dân Lào và Campuchia, đề ra khẩu hiệu: “giúp bạn là tự giúp mình”, và chủ trương phải bằng thắng lợi của cách mạng mỗi nước mà đóng góp chung vào cách mạng thế giới. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc mạng tính khoa học và cách mạng sâu sắc,thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa dân tộc và giai cấp, chủ ngĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng. II.Vấn đề giai cấp- dân tộc trong thực tiễn Việt Nam hiện nay 1) Thực tiễn Trong thực tiễn công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN hiện nay, việc vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hố Chí Minh về mối quan hệ biện chứng giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp càng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng hết sức cấp thiết. Bởi vì, thực tế cho ta bài học là, có thời kỳ, khi triển khai các nhiệm vụ xây dựng CNXH, đã có lúc Đảng ta phạm sai lầm nóng vội, chủ quan, duy ý chí, quá nhấn mạnh vấn đề giai cấp nên đã xem nhẹ vấn đề dân tộc trong việc hoạch định và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xã hội, dẫn đến lợi ích các giai cấp, tầng lớp không được tính đến đầy đủ và kết hợp hài hoà, sức mạnh dân tộc không được phát huy như một trong những động lực chủ yếu nhất. Đại hội VI Đảng ta đã sớm nhận ra sai lầm và tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện một cách kiên quyết và nhất quán. Đảng ta đã tiến hành nhận thức lại và vận dụng sáng tạo theo cách nhận thức mới quan điểm của chủ nghĩa Mac- Leenin, đặc biệt là tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ dân tộc và giai cấp, để giải quyết vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc trong những điều kiện mới của đất nước và của thời đại. Nhờ vậy, chúng ta đã khắc phục được một cách đáng kể sự quá tải và máy móc của cách nhìn nhận trước đây về vấn đề giai cấp, vấn đề dân tộc và đấu tranh giai cấp. Mục tiêu “dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh” được các kì đại hội Đảng vừa qua kiên trì khẳng định và được báo cáo chính trị của ban chấp hành Trung Ương khóa VIII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng bổ xung là “ độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xa hội, dân giàu, nước mạnh,xã hội công bằng,dân chủ, văn minh” thể hiện rất rõ quan điểm biện chứng về sự thống nhất giữa vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc, giữa lợi ích giai cấp và lợi ích dân tộc. Mục tiêu này vừa thể hiện, vừa đáp ứng nguyện vọng của toàn thể dân tộc, của các giai cấp và của mỗi người dân yêu nước.Mặc dù tình hình đã có nhiều thay đổi so với trước đây nhưng cả hiện nay và cả trong giai đoạn sắp tới của thời kì quá độ không thể chỉ chú ý đến lợi ích của một giai cấp riêng biệt nào đó, kể cả lợi ích của giai cấp công nhân ra khỏi lợi ích của toàn thể dân tộc. Sẽ là sai lầm nếu coi nhẹ công cuộc đấu tranh bảo vệ lợi ích dân tộc,bảo vệ độc lập dân tộc. Tuy nhiên, không thể không nhận thấy rằng, trong bối cảnh hiện nay của đất nước và của thế giới, nội dung, tính chất và mức độ của các cuộc đấu tranh này trên đất nước ta không hoàn toàn giống như trước đây, khi chúng ta còn phải trực tiếp chống đế quốc, hoặc khi chưa tiến hành các cuộc cải tạo xã hội rộng rãi. Do vậy, cần phải có sự nhận thức đúng đắn và khoa học, không thể để lặp lại một số quan điểm sai lầm cho rằng: khi đã có độc lập hoàn toàn rồi thì chỉ còn cần tập trung vào một việc là nhanh chóng giải quyết mâu thuẫn giai cấp.Thật ra, độc lập dân tộc chưa thể thực sự bền vững và vẫn bị đe dọa khi mà đất nước còn nghèo, kém phát triển, khi tiềm lực mọi mặt còn thấp, khi mà sự chống đối ở bên trong của một số phần tử vẫn chưa chấm dứt và sự tiếp tay cho sự chống đối đó từ bên ngoài vẫn còn là một nguy cơ lớn.Với cách hiểu vấn đề như vậy, chúng ta sẽ thấy được sự cần thiết phải bằng mọi cách tập trung toàn bộ sức mạnh của các thành phần kinh tế, của các giai cấp và của toàn dân tộc vào nhiệm vụ trung tâm của thời kì quá độ là nhanh chóng phát triển lực lượng sản xuất, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mặt khác, trong những năm gần đây, ở nước ta đã nảy sinh ý kiến cho rằng: mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp luận chứng trong chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ đúng với một số nước khác nào đó, còn ở Việt Nam vốn là nước thuộc địa, nửa phong kiến, vấn đề dân tộc bao giờ cũng chi phối, khi nào Đảng nhấn mạnh vấn đề giai cấp thì đều dẫn đến sai lầm. Từ đó, họ đề xuất ý kiến theo hướng nhấn mạnh một chiều vấn đề dân tộc, tách vấn đề dân tộc khỏi vấn đề giai cấp, hạ thấp ý nghĩa quan trọng, bức thiết của vấn đề giai cấp, không lấy quan điểm giai cấp làm quan điểm cơ sở lập trường để xem xét, giải quyết vấn đề dân tộc. Theo họ, nước ta hiện nay chỉ nên đề ra và giải quyết những vấn đề dân tộc, còn vấn đề giai cấp không nên đặt ra. Mục tiêu ''dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh'' được họ đồng tình, thưng giải thích theo hướng phi giai cấp, nghĩa là không nhất thiết phải theo định hướng XHCN. Thực chất là họ bác bỏ đường lối giải quyết vấn đề dân tộc theo lập trường của giai cấp công nhân. Quan điểm nêu trên đi ngược với con đường mà Hồ Chí Minh, Đảng ta và nhân dân ta đã lựa chọn, và rõ ràng là không phù hợp với thực tiễn của lịch sử cách mạng Việt Nam. Thực tiễn đó đã chỉ ra rằng, trong bất cứ giai đoạn nào, sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta đều phải kết hợp nhuần nhuyễn lợi ích giai cấp với lợi ích dân tộc; trong chủ nghĩa yêu nước Việt Nam luôn luốn gắn bó hữu cơ với lý tưởng của giai cấp công nhân Việt Nam. Nền độc lập thật sự của dân tộc; tự do, sự giàu mạnh, văn minh và hạnh phúc của nhân dân chỉ có thể đạt được một cách bền vững trong sự nghiệp cách mạng theo mục tiêu, lý tưởng của giai cấp công nhân. Bởi vậy, ngay từ khi khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới, Đảng ta đã xác định rõ: đổi mới không phải là thay đổi mục tiêu XHCN mà là quan niệm đúng đắn hơn về CNXH và thực hiện mục tiêu ấy bằng những hình thức; bước đi và biện pháp phù hợp. Nói cách khác, giữ vững định hướng XHCN là nguyên tắc cơ bản của quá trình đổi mới. Thực tiễn cách mạng Việt Nam từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đến nay, Đảng ta đã ngày càng cụ thể hoá và hoàn thiện đường lối đổi mới toàn diện, mà thực chất là nhận thức đúng đắn và sâu sắc hơn về chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp đúng đắn vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp trong công cuộc xây đựng CNXH ở nước ta. Văn kiện của Đảng ta tại Đại hội lần thứ IX đã xác định rõ: “mối quan hệ giữa các giai cấp, các tầng lớp xã hội là quan hệ hợp tác và đấu tranh trong nội bộ nhân dân, đoàn kết và hợp tác lâu dài trong sự nghiệp xây đựng và bảo vệ Tổ quốc được sự lãnh đạo của Đảng. Lợi ích giai cấp công nhân thống nhất với lợi ích toàn dân tộc trong mục tiêu chung là: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”. Hiện nay, nước ta đang trong thời kì thúc đẩy mạnh mẽ phát triển kinh tế và hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu. Thực hiện được nhiệm vụ phát triển kinh tế không chỉ là thực hiện hóa nội dung của con đường xã hội chủ nghĩa mang tính giai cấp công nhân sâu sắc, mà còn thực hiện hóa nội dung mang tính dân tộc, là nhiệm vụ cơ bản của toàn dân tộc, của mọi thành phần kinh tế. Lúc này, giai cấp công nhân và toàn thể dân tộc Việt Nam ta không có nhiệm vụ nào quan trọng hơn là từng bước thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, giống như trước đây cả dân tộc đã tập trung vào nhiệm vụ giải phóng dân tộc.Chính vì lẽ đó mà trong nhiệm vụ phát triển đất nước, tính giai cấp và tính dân tộc hòa quyện vào nhau. 2)Biện pháp thực hiện Trong nước, chúng ta cần thực hiện chính sách bình đẳng, đoàn kết,tương trợ giữa các dân tộc,tạo mọi điều kiện để các dân tộc phát triển đi lên con đường văn minh, tiến bộ, gắn bó mật thiết với sự phát triển chung của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.Tôn trọng lợi ích truyền thống, văn hóa, ngôn ngữ, tập quán, tín ngưỡng của các dân tộc; chống tư tưởng dân tộc lớn, hẹp hòi kì thị, chia rẽ dân tộc.Nhà nước cần có những chính sách kinh tế xã hội phù hợp với đặc thù các vùng, các dân tộc, nhất là các dân tộc thiểu số.Trong quá trình thực hiện chính sách dân tộc cần nhận thức và giải quyết thỏa đáng mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng, giữa cái thống nhất với cái đa dạng. Ngoài ra cần phải giữ gìn và phát huy cái truyền thống của dân tộc, đồng thời tiếp thu tinh hoa của nhân loại. Bên cạnh đó, vấn đề bảo vệ độc lập chủ quyền của đất nước cũng là vấn đề rất cấp thiết hiện nay. Ở những vùng biên giới nơi mà có những dân tộc thiểu số sinh sống,họ có trình độ văn hóa thấp, cuộc sống khó khăn nên những thế lực phản động thường hay nhằm vào đó để lôi kéo,dụ dỗ. Có không ít những cuộc bạo động đã xảy ra ở những vùng biên giới, nó gây nguy hại cho nền an ninh, tạo nên bất ổn định chính trị. Vì vậy, Đảng ta cần có những chính sách để tuyên truyền, củng cố lòng tin trong nhân dân, nâng cao trình độ dân trí, đoàn kết các dân tộc trong nước giúp đỡ lẫn nhau cùng phát triển.Mặt khác, Nhà nước cần có những chính sách phát triển kinh tế phù hợp, tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế phát triển.Đồng thời có những chính sách phân phối lại thu nhập một cách hợp lí nhất. Trong các quan hệ quốc tế, cần thiết lập những mối quan hệ mới giữa nước ta với các nước khác theo nguyên tắc hữu nghị,bình đẳng, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, mở rộng các hoạt đọng kinh tế, văn hóa, giáo dục khoa học kĩ thuật, văn hóa nghệ thuật, trên cơ sở các bên cùng có lợi, cùng nhau tồn tại trong nền hòa bình, phát triển và thịnh vượng. KẾT LUẬN Nghiên cứu về mối quan hệ giữa vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh và hiểu sâu sắc hơn về tư tưởng này, chúng ta càng thấy sự thiên tài trong tư tưởng Hồ Chí Minh.Người đã giác ngộ tư tưởng Mac-Lênin và vận dụng một cách sáng tạo trong hoàn cảnh đất nước lúc bấy giờ để khơi dậy sức mạnh đoàn kết thống nhất của cả dân tộc, tạo nên nguồn sức mạnh to lớn cho cách mạng Việt Nam trong suốt những năm qua. Những luận điểm của bác không chỉ có ý nghĩa đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc trước đây, mà còn có ý nghĩa to lớn và sâu sắc hơn trong sự nghiệp xây dựng đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội ngày nay. Nhìn lại lịch sử dân tộc ta trong thế kỷ XX, một thế kỷ vận động và phát triển mau lẹ và phức tạp của tình hình quốc tế, chúng ta càng thấy sự đúng đắn, sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và giai cấp. Vấn đề đó đã được kiểm nghiệm bằng thực tế, cả trong chiến tranh ác liệt lẫn trong những khó khăn của hoà bình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, tư tưởng Hồ Chí Minh đang thể hiện giá trị trường tồn nhất là trong bối cảnh các dân tộc đang đứng trước những thách thức cực kì nguy hiểm khi các thế lực hiếu chiến dựa vào tiềm lực quân sự hiện đại tiến hành chiến tranh xâm lược những nước có chủ quyền, bất chấp luật pháp. Trong điều kiện đất nước hiện nay và sắp tới đây,vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc cần phải thống nhất chặt chẽ. Nếu chúng ta chủ quan, coi nhẹ vấn đề dân tộc và tuyệt đối hóa vấn đề giai cấp, hoặc quá nhấn mạnh vấn đề dân tộc mà xem nhẹ vấn đề giai cấp thì đều sẽ dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng và gây ra tổn thất nặng nề cho đất nước.Điều đó càng cho thấy sự cần thiết phải tiếp tục nghiên cứu, học tập, quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và giai cấp trong tình hình mới, làm cơ sở vững chắc cho việc vận dụng, hoạch định, tổ chức và thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, để đưa dân tộc ta vượt qua mọi thử thách, vững bước trong quá trình xây dựng một đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1)Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh 2)Hồ Chí Minh toàn tập 3)Tạp chí quốc phòng toàn dân 4)Những vấn đề lí luận đặt ra tại văn kiện Đại Hội IX của Đảng MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU NỘI DUNG I.Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp ………………………………….2 1)Cơ sở thực tiễn và cơ sở lý luận của sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ dân tộc và giai cấp……………………………………………………………...........2 2)Quan điểm của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp……………....4 a)Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau………………...4 b) Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội……………………………………….5 c) Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai cấp………………………………..5 d)Giữ vững độc lập của dân tộc mình đồng thời tôn trọng độc lập của các dân tộc khác5 II.Vấn đề giai cấp- dân tộc trong thực tiễn Việt Nam hiện nay…………………………6 1) Thực tiễn……………………………………………………………………………..6 2)Biện pháp thực hiện…………………………………………………………………..8 KẾT LUẬN TÀI LIỆU THAM KHẢO