Một số giải pháp tài chính nâng cao hiệu quả xuất khẩu hàng hoá tại Công ty sản xuất - Dịch vụ và xuất nhập khẩu Nam Hà Nội

tr¶ nî cña ph­¬ng ¸n nµy: tõ doanh thu b¸n hµng T×nh h×nh tµi chÝnh ®Õn ngµy lËp ph­¬ng ¸n: + Nguån vèn chñ së h÷u hoÆc vèn tù cã: 26.522.445.870 + Nî ph¶i thu: 49.351.496.533 +Nî ph¶i tr¶: 103.658.888.252 +Gi¸ trÞ hµng tån kho: 26.847.606.849 +Nî vay: 132.585.946.997 Nh­ vËy, th«ng qua c¸c GiÊy nhËn nî vµ GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc sù ­u ®·i rÊt lín cña ChÝnh phñ ®èi víi c¸c DN kinh doanh xuÊt khÈu nãi chung vµ C«ng ty nãi riªng. Víi nh÷ng hîp ®ång tÝn dông ®­îc vay ®Ó thu mua hµng xuÊt khÈu C«ng ty HAPRO th­êng chØ ph¶i tr¶ møc l·i suÊt tõ 0.71 % - 0.73% thÊp h¬n so víi møc l·i suÊt vay ®Ó kinh doanh th­¬ng m¹i dÞch vô (0.85%). Møc giao ®éng nµy tuú thuéc vµo tõng ng©n hµng vµ tõng ph­¬ng ¸n kinh doanh trong tõng thêi kú. Lµ mét DN Nhµ n­íc trùc thuéc Bé Th­¬ng M¹i, lµm ¨n t¹o ®­îc uy tÝn lín trªn thÞ tr­êng nªn C«ng ty ®· cã ®­îc thuËn lîi trong vay vèn ®Ó thu mua hµng xuÊt khÈu, ®èi víi c¸c hîp ®ång vay ng¾n h¹n th× ®¶m b¶o tiÒn vay th­êng b»ng tÝn chÊp. Tuy nhiªn, còng nh­ c¸c DN kh¸c, muèn vay ®­îc vèn cña Ng©n hµng th× C«ng ty ph¶i gi¶i tr×nh rÊt cô thÓ, chi tiÕt t×nh h×nh c«ng nî vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng ph­¬ng ¸n còng nh­ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh trong thêi gian qua. Víi nh÷ng sù ­u ®·i ®ã tõ phÝa ChÝnh phñ, cïng víi sù quan t©m gióp ®ì cña c¸c Bé, Ban, Ngµnh, C«ng ty ®· lu«n ®¹t ®­îc nh÷ng mùc tiªu ®Ò ra, ho¹t ®éng cña c«ng ty ngµy cµng ®­îc më réng c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. TÝn dông xuÊt khÈu sau khi giao hµng §Ó cã nhu cÇu vèn cho thu mua hµng xuÊt khÈu, ngoµi nguån vèn tÝn dông tr­íc khi giao hµng, C«ng ty ®· tiÕn hµnh xin tµi trî vèn trong thanh to¸n hµng xuÊt tõ c¸c ng©n hµng nh­: Vietcombank Hµ néi, exim bank, ng©n hµng §«ng ¸… C«ng ty th­êng sö dông h×nh thøc tµi trî nµy cho nh÷ng hîp ®ång xuÊt khÈu thanh to¸n theo h×nh thøc LC tr¶ chËm nh»m sö dông tèi ®a l­îng vèn cña m×nh, tr¸nh ®éng vèn. Nh­ v©y, trong lóc chê thanh to¸n cña bé chøng tõ ®ßi tiÒn, C«ng ty sÏ ®em nh÷ng giÊy tê cã gi¸ nh­: vËn ®¬n, ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i, hîp ®ång b¶o hiÓm… xin ng©n hµng tµi trî vèn cho m×nh. §èi víi h×nh thøc tÝn dông nµy th× c¸c ng©n hµng chØ tµi trî cho C«ng ty mét sè vèn b»ng 80-90% gi¸ trÞ l« hµng xuÊt. VÝ dô : Ngµy 25/01/04 ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cho mét l« hµng nhËp, c«ng ty ®· mang bé chøng tõ cña hîp ®ång xuÊt sè 28-HNS/04 trÞ gi¸ 25.040,00 USD ®Õn ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng Hµ néi (Vietcombank) ®Ó xin tµi trî thanh to¸n. C¸n bé Ng©n hµng sÏ kiÓm tra tÝnh x¸c thùc, hîp lý, hîp lÖ… cña bé chøng tõ hµng xuÊt cïng víi ph­¬ng ¸n kinh doanh tõ ®ã x¸c ®Þnh tû lÖ tµi trî cho l« hµng. §èi víi h×nh thøc nµy th× tû lÖ tµi trî th­êng lµ 80-90% gi¸ trÞ l« hµng xuÊt. Tû lÖ nµy tuú thuéc vµo tõng ng©n hµng, tõng ph­¬ng ¸n kinh doanh, h×nh thøc thanh to¸n hµng xuÊt trong hîp ®ång ngo¹i. Th­êng th× tû lÖ tµi trî cho bé chøng tõ thanh to¸n b»ng LC cao h¬n lµ c¸c bé chøng tõ thanh to¸n theo h×nh thøc DP hay thÞ tr­êng. Víi sè vèn vay ®­îc tõ h×nh thøc tÝn dông nµy, C«ng ty ®· nhanh chãng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn cho c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu tiÕp theo, rót ng¾n qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vèn, t¨ng vßng quay vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 2.2.1.3. Vay ng¾n h¹n tõ Quü hç trî ph¸t triÓn Theo QuyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ viÖc thµnh lËp Quy chÕ tÝn dông hç trî xuÊt khÈu th× Quü hç trî ph¸t triÓn (HTPT) ®­îc giao thùc hiÖn nhiÖm vô tÝn dông hç trî xuÊt khÈu. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh, C«ng ty HAPRO còng d· nhËn ®­îc sù hç trî tõ phÝa Quü HTPT cho c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu. VÝ dô: Ngµy 13/04/04 ®Ó ®¸p øng vèn cho viÖc thu mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu, c«ng ty ®· göi giÊy ®Ò nghÞ vay vèn tíi Quü HTPT cã mét sã néi dung chñ yÕu sau: Bªn vay : C«ng ty s¶n xuÊt dÞch vô vµ xuÊt nhËp khÈu Nam Hµ Néi Sè tiÒn vay: 485.000.000 ®ång Môc ®Ých sö dông vèn vay: mua hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu §¶m b¶o tiÒn vay: tiÒn thu tõ hîp ®ång 34- HNS/ 04 C¸c chøng tõ kÌm theo: hîp ®ång sè 34-HNS/04, ph­¬ng ¸n kinh doanh, b¸o c¸o tµi chÝnh n¨m 2003 vµ quý I n¨m 2004, b¸o c¸o nhanh t×nh h×nh tµi chÝnh hiÖn t¹i. Thêi gian vay: 3 th¸ng L·i suÊt cho vay: 0.36% So víi viªc vay vèn ng¾n h¹n tõ c¸c ng©n hµng ®Ó vay ®­îc vèn ng¾n h¹n tõ Quü hç trî ph¸t triÓn ®ßi hái sù chi tiÕt cô thÓ h¬n vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, c«ng nî cña C«ng ty, song víi kho¶n vay tõ Quü th× C«ng ty sÏ chØ ph¶i tr¶ mét møc l·i suÊt lµ 0.36% thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c h×nh thøc tÝn dông kh¸c. Tuy nhiªn thùc tÕ t¹i C«ng ty HAPRO, h×nh thøc tÝn dông nµy kh«ng nhiÒu . Nguyªn nh©n lµ do thêi gian ®Ó hoµn tÊt ®ñ bé hå s¬ vay vèn t¹i Quü th­êng dµi h¬n so víi c¸c ng©n hµng (do cÇn rÊt nhiÒu chøng tõ ®¶m b¶o). MÆt kh¸c h×nh thøc ®¶m b¶o tiÒn vay t¹i Quü th­êng ®ßi hái ®é tin cËy cao h¬n c¸c ng©n hµng. §Ó vay ®­îc vèn ng¾n h¹n tõ quü cho hîp ®ång xuÊt khÈu trªn, theo yªu cÇu cña Quü C«ng ty ph¶i ®¶m b¶o tiÒn vay theo h×nh thøc thÕ chÊp, cÇm cè tµi s¶n cè ®Þnh. Ngµy 15/04/2002 t¹i C«ng ty HAPRO ®¹i diÖn Quü HTPT Hµ néi vµ ®¹i diÖn C«ng ty HAPRO ®· cïng nhau kiÓm tra vµ x¸c ®Þnh l¹i gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè vay vèn ng¾n h¹n ®Ó hç trî xuÊt khÈu t¹i Chi nh¸nh Quü HTPT Hµ néi. C¸c giÊy tê liªn quan tíi tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè sÏ ®­îc l­u gi÷ t¹i chi nh¸nh Quü HTPT Hµ néi. H¬n n÷a sè tiÒn vay ®­îc tõ Quü HTPT th­êng chØ lµ 60-70% gi¸ trÞ tµi s¶n ®¶m b¶o, thÊp h¬n so víi vay t¹i c¸c ng©n hµng. V× vËy t¹i C«ng ty HAPRO h×nh thøc tÝn dông nµy kh«ng ®­îc sö dông nhiÒu. 2.2.2. Trî cÊp xuÊt khÈu Theo QuyÕt ®Þnh sè 195/1999/Q§-TTG ngµy 27/09/1999 Quü xuÊt khÈu ®· ®­îc thµnh lËp thùc hiÖn viÖc hç trî vÒ tµi chÝnh ®Ó khuyÕn khÝch c¸c DN ph¸t triÓn kinh doanh xuÊt khÈu, t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng, t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam xuÊt khÈu. §Õn nay C«ng ty HAPRO ®· vµ ®ang ®­îc sù hç trî rÊt lín tõ Quü cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña m×nh. Liªn tôc trong c¸c n¨m 2002-2003, C«ng ty ®Òu ®­îc th­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu cao, th­ëng t×m kiÕm thÞ tr­êng míi, th­ëng xuÊt khÈu mÆt hµng míi… N¨m 2002 C«ng ty ®· vinh dù ®­îc nhËn QuyÕt ®Þnh th­ëng cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc xuÊt Quü hç trî xuÊt khÈu ®Ó th­ëng theo kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2002. Cô thÓ: b¶ng 2.5 Nguån: tÝnh to¸n theo sè liÖu phßng KÕ to¸n Tµi chÝnh : B¶ng kª th­ëng xuÊt khÈu theo quý n¨m 2002 ®¬n vÞ tÝnh: ®ång MÆt hµng Quý I Quý II Quý III Quý IV Tæng L¹c nh©n 59.336.000 139.486.000 150.330.000 13.381.000 362.563.000 ChÌ 23.895.000 74.934.000 93.834.000 12.736.000 205.399.000 G¹o 8.121.000 59.405.000 63.150.000 18.253.000 178.929.000 TCMN 58.717.000 103.480.000 114.162.000 120.165.000 396.524.000 H¹t tiªu 92.671.000 76.688.000 81.882.000 71.356.000 322.597.000 M©y tre l¸ 48.595.000 38.250.000 11.118.000 27.979.000 125.095.000 Nhùa 237.000 - - 273.000 Tæng 291.572.000 492.259.000 514.476.000 263.870.000 1.562.177.000 Nh­ vËy trong n¨m 2002víi kim ng¹ch xuÊt khÈu cao C«ng ty ®· ®­îc nhËn th­ëng tõ Quü hç trî xuÊt khÈu tæng sè tiÒn th­ëng theo mÆt hµng lµ 1.562.177.000 ®ång. PhÇn th­ëng nµy ®· t¹o ra ®éng lùc phÊn ®Êu cho toµn thÓ CBVNV C«ng ty kh«ng chØ gi÷ v÷ng kim ng¹ch cao mµ trong n¨m 2003 kim ng¹ch xuÊt khÈu ®· t¨ng h¬n 50% so víi n¨m 2002. Trong thêi gian qua C«ng ty ®· tÝch cùc t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, nhê ®ã mµ sè l­îng vµ chÊt l­îng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña mét sè mÆt hµng ngµy cµngt¨ng cao. N¨m 2003 mÆc dï ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cã nhiÒu khã kh¨n nh­ chiÕn tranh I r¾c, dÞch bÖnh SAR … ®· lµm ¶nh h­ëng ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu cña mét sè mÆt hµng, song víi nç lùc vµ phÊn ®Êu cña toµn thÓ C«ng ty, kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m nay vÉn cao h¬n n¨m tr­íc. Mét sè mÆt hµng kh«ng nh÷ng gi÷ v÷ng ®­îc thÞ tr­êng mµ cßn ®­îc më réng, ®¹t kim ng¹ch v­ît so víi n¨m 2003. Ngµy 15/04/2004 Cty ®· göi ®Ò nghÞ ®Õn Bé Tµi chÝnh xin ®­îc xÐt th­ëng mét sè mÆt hµng cã kim ng¹ch cao v­ît møc so víi n¨m 2002. b¶ng 2.6 Nguån: tÝnh to¸n theo sè liÖu phßng KÕ to¸n Tµi chÝnh. Th­ëng xuÊt khÈu ®èi víi phÇn kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2003 v­ît so víi n¨m 2002 STT MÆt hµng KNXK 2002(USD) KNXK 2003(USD) Chªnh lÖch (USD) TiÒn th­ëng (VND) 1 L¹c nh©n 3.622.224,94 4.371.176,27 748.951,33 224.685.399 2 G¹o 827.386,74 1.821.887,94 994.501,18 298.350.354 3 Hµng TCMN 4.016.353,74 5.874.070,60 1.857.716,86 557.315.058 4 Dõa sÊy kh« 102.000,00 187.632,25 85.632,25 85.632.250 Tæng 11.585.965,44 12.345.767,06 768.801,62 1.165.983.061 Ngoµi ra, trong n¨m 2003 C«ng ty cßn xin xÐt th­ëng xuÊt khÈu s¶n phÈm ®­îc sö dông nguyªn liÖu, lao ®éng trong n­íc (lín h¬n 30%) vµ th­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu lín ( 24.224.770 USD) vµ hiÖu qu¶ cao. §Ó ®¹t ®­îc kim ng¹ch xuÊt khÈu cao vµ æn ®Þnh nh­ vËy lµ do C«ng ty ®· ph¸t triÓn thÞ tr­êng cã ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i rÊt m¹nh mÏ. S¶n phÈm cña C«ng ty ®· cã mÆt ë h¬n 52 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn tû gi¸. Hµng n¨m C«ng ty ®Òu dµnh kinh phÝ rÊt lín cho ®Èy m¹nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i b»ng nhiÒu h×nh thøc nh­: tham gia c¸c héi chî quèc tÕ, tæ chøc nhiÒu ®oµn ®i kh¶o s¸t thÞ tr­êng, qu¶ng c¸o s¶n phÈm trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin toµn cÇu, in Ên ph¸t hµnh c¸c Ên phÈm catalogue,brochre…, x©y dùng vµ l¾p ®Æt m¹ng email, website, x©y dùng ch­¬ng tr×nh th©m nhËp thÞ tr­êng quy m« bµi b¶n vµ hiÖn ®¹i… Ngµy 1/08/2001 Bé tµi chÝnh ban hµnh Th«ng t­ 61/2001/TT-BTC h­íng dÉn chi hç trî cho ho¹t ®éng ph¸t triÓn thÞ tr­êng ®Èy m¹nh xóc tiÕn th­¬ng m¹i t¹o ra hµnh lang ph¸p lý cho c¸c DN m¹nh d¹n më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, mÆt hµng xuÊt khÈu míi. N¨m 2003 C«ng ty ®· ®­îc hç trî tõ Quü hç trî xuÊt khÈu 1.213.221.837 ®ång cho do C«ng ty ®· cã c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu nh­: Tham gia c¸c héi chî quèc tÕ, tæ chøc gian hang héi trî triÓn l·m ë n­íc ngoµi: héi chî Tenden t¹i §øc, héi chî Hång K«ng, héi chî Huemtextil…; Ho¹t ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng: Tham dù héi th¶o t¹i Singapoer, kh¶o s¸t thÞ tr­êng Singapore, tham gia triÓm l·m… C¸c h×nh thøc trî cÊp cña ChÝnh phñ th«ng qua Quü hç trî xuÊt khÈu phÇn nµo ®· gióp C«ng ty m¹nh d¹n ®­a c¸c mÆt hµng míi vµo xuÊt khÈu, më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Tuy nhiªn, hiÖn nay ho¹t ®éng t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu phÇn lín dùa vµo nç lùc cña m×nh C«ng ty, c¸c chÝnh s¸ch hç trî cña ChÝnh phñ vÉn ch­a t­¬ng xøng víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô ®Ò ra. C¸c ho¹t ®éng hç trî nµy míi chØ dõng l¹i ë chç hç trî vÒ tµi chÝnh cho C«ng ty, c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i kh¸c nh­: ®Æt V¨n phßng ®¹i diÖn cña C«ng ty ë n­íc ngoµi, ®Æt Trung t©m xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë n­íc ngoµi ch­a ®­îc thùc hiÖn. V× vËy C«ng ty vÉn cßn gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, tõ ®ã h¹n chÕ kh¶ n¨ng më réng cña C«ng ty ë mét sè mÆt hµng vµ mét sè thÞ tr­êng. 2.2.3.ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ qu¶n lý ngo¹i hèi Lµ mét DN tiÕn hµnh c¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu, C«ng ty HAPRO còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng ¶nh h­ëng cña sù biÕn ®éng tû gi¸ hèi ®o¸i ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh. Trong c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu, ®ång tiÒn ®­îc ký kÕt thanh to¸n lµ c¸c ®ång tiÒn cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao nh­ USD, EUR. Tuy nhiªn ®©y l¹i lµ nh÷ng ®ång tiÒn rÊt biÕn ®éng cã nh÷ng ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty. Cã thÓ thÊy ¶nh h­ëng cña sù biÕn ®éng cña tû gi¸ th«ng qua vÝ dô sau: Ngµy 13/09/2003 C«ng ty tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång ngo¹i sè 45- HNS/03 víi kh¸ch hµng TOKO SAHABAT víi néi dung: C«ng ty HAPRO sÏ b¸n cho Toko Sahabat 38 tÊn L¹c nh©n miÒn B¾c lo¹i I víi ®¬n gi¸ 660 USD/ tÊn. Tæng gi¸ trÞ hîp ®ång lµ: 25.080,00 USD t­¬ng ®­¬ng víi 388.714.920 ®ång (tû gi¸ USD/VND t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång lµ 15.499 USD/VND) §Ó t¹o nguån hµng cho hîp ®ång nµy, ngµy 13/09/2003 C«ng ty ®· tiÕn hµnh ký hîp ®ång néi víi c¬ së thu mua n«ng s¶n Quang Hµm t¹i VÜnh Phóc mua 38 tÊn L¹c nh©n miÒn B¾c xuÊt khÈu lo¹i I víi ®¬n gi¸ 9.6000.000 ®ång/ tÊn. Tæng gi¸ thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ VAT) lµ 383.040.000 ®ång. Ngµy 14/09/03 hµng ®­îc chuyÓn lªn tµu t¹i c¶ng H¶i Phßng theo ®óng c¸c ®iÒu kiÖn giao hµng ghi trong hîp ®ång ngo¹i ®· ký kÕt. Ngµy 30/09/03 C«ng ty nhËn ®­îc giÊy b¸o Cã cña Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng Hµ néi th«ng b¸o vÒ viÖc kh¸ch hµng Toko Sahabat ®· thanh to¸n tiÒn hµng cho hîp ®ång trªn lµ: 25.028,94 USD ( bao gåm c¶ thñ tôc phÝ lµ 0.94 USD). Tuy nhiªn t¹i thêi ®iÓm nhËn ®­îc giÊy b¸o Cã cña ng©n hµng th× tû gi¸ gi÷a USD/VND lµ 15.450 USD/ VND. Nh­ vËy t¹i ngµy thanh to¸n sè tiÒn thu ®­îc tõ hîp ®ång ngo¹i nÕu quy ®æi ra VND lµ: 25.080 x 15.450 = 387.486.000 ®ång. Doanh thu thu tõ hîp ®ång nµy gi¶m: 388.714.920-387.486.000 =1.228.920 ®ång Mét sù biÕn ®éng rÊt nhá cña tû gi¸ (0,32%) ®· lµm gi¶m doanh thu 1.228.920 ®ång, ®iÒu ®ã cã thÓ thÊy sù ¶nh h­ëng rÊt lín cña tû gi¸ ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty Rñi ro do biÕn ®éng cña tû gi¸ còng x¶y ra ®èi víi C«ng ty khi c«ng ty tiÕn hµnh vay USD cña Ng©n hµng.V× ch­a cã mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó tr¸nh rñi ro tû gi¸ nªn c¸c hîp ®ång tÝn dông ®Ó thu mua hµng xuÊt khÈu C«ng ty th­êng vay b»ng VND, chØ khi nµo cã nhu cÇu vay vèn ®Ó tr¶ cho h¬p ®ång nhËp khÈu C«ng ty míi tiÕn hµnh vay b»ng USD. BiÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó C«ng ty tr¸nh rñi ro tû gi¸ trong c¸c hîp ®ång vay USD lµ: vay USD tr¶ USD. Víi gi¶i ph¸p nµy trong thêi gian qua C«ng ty ®· h¹n chÕ ®­îc phÇn nµo ¶nh h­ëng cña biÕn ®éng tû gi¸ ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu th× viÖc h¹n chÕ rñi ro hèi ®o¸i vÉn ch­a ®­îc thùc hiÖn, nguyªn nh©n chÝnh lµ do hiÖn nay cung vÒ c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro tû gi¸ cña c¸c ng©n hµng lµ rÊt h¹n chÕ. N¨m 1999 b»ng QuyÕt ®Þnh 101/1999/NHNN quy ®Þnh c¸c h×nh thøc giao dÞch tiÒn tÖ bao gåm: giao dÞch cã kú h¹n, giao dÞch quyÒn chän, giao dÞch t­¬ng lai… t¹o khung ph¸p lý cho phÐp c¸c ng©n hµng vµ c¸c DN thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i. Song viÖc sö dông c¸c c«ng cô nµy cßn rÊt míi mÎ ®èi víi c¶ c¸c ng©n hµng vµ c¸c DN. Giao dÞch trao ngay vÉn chiÕm trªn 90% tæng giao dÞch ngo¹i tÖ trong ngµy, giao dÞch kú h¹n vÒ ngo¹i tÖ lµ rÊt h¹n chÕ. Giao dÞch quyÒn chän ®­îc coi lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro tû gi¸ còng míi ®­îc triÓn khai thÝ ®iÓm tõ th¸ng 2-2003 t¹i Ng©n hµng cæ phÇn th­¬ng m¹i EXIM bank. §Õn nay míi cã 6 ng©n hµng ®­îc phÐp thùc hiÖn giao dÞch nh­: EXIM- bank, CITI–bank, Ng©n hµng §T&PTVN, Ng©n hµng NN&PTNTVN… Còng nh­ c¸c DN kinh doanh xuÊt khÈu kh¸c, C«ng ty HAPRO còng thùc sù rÊt quan t©m ®Õn viÖc phßng tr¸nh rñi ro hèi ®o¸i, nh­ng do cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh tõ phÝa ng©n hµng mµ C«ng ty vÉn ch­a ®­îc tiÕp cËn nhiÒu víi c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro, ch­a hiÓu vÒ kü thuËt còng nh­ c¸c tiÖn Ých cña tõng c«ng cô mang l¹i nªn ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng sö dông chóng. GÇn ®©y, Bé tµi chÝnh ®· tæ chøc nh÷ng líp häc ®Ó h­íng dÉn c¸c DN m¹nh d¹n sö dông c¸c c«ng cô phßng tr¸nh rñi ro hèi do¸i trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. C«ng ty ®· vµ ®ang xem xÐt ®Õn viÖc sö dông c¸c c«ng cô nµy trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña m×nh ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qña kinh doanh tèt nhÊt Theo quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ hiÖn nay c¸c DN kinh doanh xuÊt khÈu ®­îc toµn quyÒn sö dông 100% sè ngo¹i tÖ thu tõ c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu. §iÒu nµy ®· t¹o ra nhiÒu thuËn lîi cho c¸c DN xuÊt khÈu nãi chung vµ C«ng ty HAPRO nãi riªng.Tr­íc ®©y C«ng ty ph¶i chuyÓn mét tû lÖ ngo¹i tÖ thu ®­îc sang tµi kho¶n VND (th­êng lµ 30%), ®iÒu nµy ®· lµm cho C«ng ty th­êng hay r¬i vµo t×nh tr¹ng khan hiÕm ngo¹i tÖ cho c¸c hîp ®ång nhËp khÈu, kh«ng chñ ®éng trong viÖc sö dông ngo¹i tÖ. Víi chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi míi, ngay khi cã giÊy b¸o Cã cña ng©n hµng th«ng b¸o vÒ viÖc kh¸ch ngo¹i tr¶ tiÒn hµng th× 100% l­îng ngo¹i tÖ ®ã ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n USD cña C«ng ty. Khi cÇn cã nhu cÇu ngo¹i tÖ cho c¸c hîp ®ång C«ng ty sÏ tiÕn hµnh trÝch ra tõ tµi kho¶n nµy ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång, khi cÇn néi tÖ th× C«ng ty thùc hiÖn viÖc b¸n ngo¹i tÖ trao ngay cho c¸c ng©n hµng. Nh­ vËy, C«ng ty phÇn nµo ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ngo¹i hèi cho c¸c hîp ®ång nhËp khÈu cña m×nh ®ång thêi còng vÉn cã b¸n ngo¹i tÖ cho c¸c ng©n hµng. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh chÝnh s¸ch ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong viÖc qu¶n lý ngo¹i hèi thêi gian qua. 2.2.4.ThuÕ vµ c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ Víi vai trß lµ mét c«ng cô qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ, chÝnh s¸ch thuÕ th«ng qua viÖc thùc hiÖn ­u ®·i vÒ thuÕ gi¸n thu vµ thuÕ trùc thu ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hµng xuÊt khÈu. ViÖc ¸p dông thuÕ suÊt 0% thuÕ GTGT, thuÕ xuÊt khÈu vµ kh«ng ¸p dông thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®èi víi hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu; kh«ng thu thuÕ, hoµn thuÕ GTGT hµng xuÊt.. ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty h¹ gi¸ thµnh, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ cña hµng xuÊt khÈu so víi hµng ho¸ cïng lo¹i cña c¸c n­íc kh¸c. Trong n¨m 2003 víi tæng doanh thu ®¹t 595 tû ®ång, kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t 24.224.770 USD C«ng ty ®· ®­îc hoµn thuÕ cho 8 th¸ng ®Çu n¨m 2003 lµ : 3.971.833.252 ®ång. Tuy nhiªn, thñ tôc hoµn thuÕ cßn nhiÒu phøc t¹p, thêi gian hoµn thuÕ th­êng kÐo dµi, g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho C«ng ty. Th­êng sau khi göi c«ng v¨n ®Ò nghÞ hoµn thuÕ GTGT th× 3 th¸ng sau DN míi nhËn ®­îc quyÕt ®Þnh hoµn thuÕ cña Côc thuÕ Thµnh phè Hµ néi. §iÒu nµy khiÕn cho vèn cña C«ng ty bÞ ®äng l¹i qu¸ l©u, trong khi ®ã C«ng ty vÉn ®ang ph¶i ®i vay vèn cña ng©n hµng cho tõng hîp ®ång xuÊt khÈu, g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. ViÖc ¸p dông chÕ ®é miÔn thuÕ ®èi víi to¸n bé nguyªn liÖu nhËp khÈu trong 5 n¨m kÓ tõ khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt ®èi víi c¸c DN xuÊt khÈu trªn 80% tæng sè s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc hoÆc ®Çu t­ vµo c¸c ®Þa bµn hay nh÷ng dù ¸n ®­îc Nhµ n­íc khuyÕn khÝch ®Çu t­ ®· gióp C«ng ty m¹nh d¹n ®Çu t­ cho XÝ nghiÖp gèm Chu §Ëu s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, n©ng cao gi¸ trÞ vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña C«ng ty trong thêi gian tíi, gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, x· héi theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc. ViÖc quy ®Þnh c¸c kho¶n chi hoa hång giao dÞch, m«i giíi xuÊt khÈu tr¶ ng­êi n­íc ngoµi ®· gióp cho DN b¸n ®­îc hµng, t¨ng thªm kim ng¹ch xuÊt khÈu ®­îc coi lµ chi phÝ hîp lý khi x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ TNDN ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó C«ng ty t¨ng lîi nhuËn sau thuÕ, khuyÕn khÝch C«ng ty t×m kiÕm vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. ViÖc ¸p dông thuÕ suÊt ­u ®·i hoÆc miÔn gi¶m thuÕ TNDN ®èi víi c¸c DN cã tû träng s¶n phÈm xuÊt khÈu cao vµ sö dông nhiÒu nguyªn liÖu trong n­íc ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho C«ng ty m¹nh d¹n ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu nguyªn liÖu trong n­íc cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao nh­ ngµnh gèm, thñ c«ng mü nghÖ. Ngoµi ra, viÖc thùc hiÖn ­u ®·i vÒ thuÕ sö dông ®Êt, miÔn kho¶n thu vÒ thuÕ ®èi víi DN s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ xuÊt khÈu ®¹t gi¸ trÞ trªn 30% gi¸ trÞ hµng ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh cña DN còng ®· gãp phÇn khuyÕn khÝch C«ng ty ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. Nh­ vËy, chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ nãi trªn ®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó C«ng ty h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh vÒ gi¸ cña hµng ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, khuyÕn khÝch ®Çu t­ s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu C«ng ty cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n do sù phøc t¹p, r­êm rµ trong thñ tôc xin ­u ®·i, v× vËy ®· h¹n chÕ nh÷ng khuyÕn khÝch tõ phÝa ChÝnh phñ cho c¸c DN xuÊt khÈu. 2.2.5. Ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ ®iÒu kiÖn giao hµng 2.2.5.1. Ph­¬ng thøc thanh to¸n Ph­¬ng thøc thanh to¸n ®­îc sö dông trong c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu cña C«ng ty rÊt ®a d¹ng bao gåm: ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn ( TT/TTR), ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ (L/C), nhê thu kÌm chøng tõ (DP). ViÖc tho¶ thuËn sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n nµo tuú thuéc vµo tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng, tõng mÆt hµng xuÊt khÈu vµ nhu cÇu vèn cña C«ng ty trong tõng thêi kú. §èi víi nh÷ng kh¸c hµng cã sù hiÓu biÕt vµ tin cËy cao C«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n ®¬n gi¶n, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ thêi gian nh­ ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn hay nhê thu. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã quan hÖ lÇn ®Çu ch­a hiÓu râ vÒ nhau th× C«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ (lo¹i L/C kh«ng huû ngang) §èi víi nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ míi b¸n lÇn ®Çu ®Ó t×m kiÕm thÞ tr­êng míi C«ng ty th­êng ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n t¹o ®iÒu kiÖn ­u ®·i cho ng­êi nhËp nh­ ph­¬ng thøc L/C tr¶ chËm, ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn hay nhê thu dùa trªn chÊp nhËn chøng tõ (DP). Cã thÓ thÊy tû lÖ sö dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n t¹i C«ng ty HAPRO th«ng qua biÓu ®å sau: BiÓu ®å 2.1* Nguån: theo sè liÖu phßng KÕ to¸n tµi chÝnh Nh­ vËy trong c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n ®­îc sö dông t¹i C«ng ty HAPRO th× ph­¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt, ®iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi C«ng ty nh»m nhanh chãng thu håi vèn cho c¸c hîp ®ång tiÕp theo.Tuy nhiªn víi h×nh thøc thanh to¸n nµy C«ng ty th­êng ph¶i tr¶ mét kho¶n phÝ dÞch vô cao h¬n so víi c¸c h×nh thøc kh¸c, ®iÒu nµy cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ cña hîp ®ång xuÊt khÈu. Víi nh÷ng ­u ®iÓm cña m×nh ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng LC chiÕm 34% trong tæng sè c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu, nh­ng phÇn lín lµ nh÷ng LC tr¶ chËm v× vËy thêi gian thu håi vèn tõ c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu nµy th­êng chËm kho¶ng 2-3 th¸ng. Ph­¬ng thøc nhê thu DP tuy Ýt tèn kÐm h¬n hai ph­¬ng thøc trªn nh­ng kh«ng ®­îc C«ng ty sö dông nhiÒu do ®é an toµn th­êng kh«ng cao. C«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng thøc nµy ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng quen thuéc l©u n¨m cña m×nh.Nh×n chung do c¸c b¹n hµng cña C«ng ty ®Òu lµ quen thuéc, l©u n¨m nªn c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n ®­îc sö dông rÊt linh ho¹t phï hîp víi tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng vµ tõng lo¹i mÆt hµng. 2.2.5.2. §iÒu kiÖn giao hµng Mçi ®iÒu kiÖn giao hµng kh¸c nhau ®Òu quy ®Þnh quyÒn vµ nghÜa vô cña bªn b¸n vµ bªn mua kh¸c nhau. ë n­íc ta hiÖn nay, c¸c nhµ xuÊt khÈu th­êng thÝch chän b¸n theo gi¸ FOB h¬n lµ theo gi¸ CIF xuÊt ph¸t tõ nhiÒu lý do nh­: ch­a cã hiÓu biiÕt vÒ c¸c h·ng vËn t¶i vµ c¸c mua b¶o hiÓm nªn kh«ng muèn thùc hiÖn nh÷ng viÖc nµy. T¹i C«ng ty HAPRO còng vËy, phÇn lín c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu ®­îc thùc hiÖn theo gi¸ FOB t¹i c¸c c¶ng H¶i phßng, s©n bay Néi Bµi…, ngoµi ra cßn thùc hiÖn b¸n theo gi¸ CNF vµ CF ( gi¸ mua + b¶o hiÓm), theo gi¸ CIF nh­ng kh«ng nhiÒu. ChØ tÝnh riªng C«ng ty SX-DV& XNK Nam Hµ Néi t¹i Hµ Néi th× trong tæng sè 184 hîp ®ång xuÊt khÈu cã ®Õn 117 hîp ®ång ®­îc thùc hiÖn theo gi¸ FOB víi trÞ gi¸ lµ 15.486.570 USD, 55 hîp ®ång ®­îc thùc hiÖn theo gi¸ CFvµ CNF víi trÞ gi¸ lµ 8.518.600 USD, 12 hîp ®ång thùc hiÖn theo gi¸ CIF víi trÞ gi¸ lµ 2.129.600 USD. B¶ng 2.7Nguån: tÝnh to¸n theo sè liÖu phßng KÕ to¸n tµi chÝnh C¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n ®­îc sö dông trong n¨m 2002-2003 §¬n vÞ tÝnh: USD §iÒu kiÖn thanh to¸n n¨m 2002 n¨m 2003 Sè hîp ®ång thùc hiÖn Gi¸ trÞ hîp ®ång thùc hiÖn Tû lÖ % tÝnh theo gi¸ trÞ thùc hiÖn Sè hîp ®ång thùc hiÖn Gi¸ trÞ hîp ®ång thùc hiÖn Tû lª % tÝnh theo gi¸ trÞ thùc hiÖn FOB 128 10.784.250 70% 117 15.486.570 66% CF&CNF 45 3.315.600 22% 55 8.518.600 25% CIF 6 1.285.231 8% 12 2.129.600 9% Tæng 159 15.385.081 184 24224770 BiÓu ®å 2.2 Tõ b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy ®­îc sù chuyÓn biÕn tÝch cùc trong viÖc sö dông c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n quèc tÕ t¹i C«ng ty HAPRO. H×nh thøc b¸n hµng theo gi¸ FOB ®· gi¶m dÇn, thay vµo ®ã tû lÖ b¸n hµng theo gi¸ CIF vµ CF&CNF ®· t¨ng lªn. Víi ®iÒu kiÖn giao hµng nµy th× tr¸ch nhiÖm cña C«ng ty sÏ t¨ng lªn, ph¶i thuª tµu, mua b¶o hiÓm theo ®iÒu kiÖn tèi thiÓn vµ vËn chuyÓn hµng tíi c¶ng ®óng quy ®Þnh, nh­ng víi c¸ch nµy th× C«ng ty sÏ b¸n ®­îc víi gi¸ cao h¬n vµ ®­îc h­ëng nhiÒu lîi h¬n. H¬n n÷a, tû lÖ b¸n hµng theo gi¸ CIF vµ CNF t¨ng lªn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho n­íc ta t¨ng thu ngo¹i tÖ vµ c¸c h·ng b¶o hiÓm ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi b¶o hiÓm n­íc ngoµi. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i c«ng ty sx-dv & xnk nam hµ néi 3.1. Ph­¬ng h­íng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña C«ng ty 3.1.1.Ph­¬ng h­íng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n 2001-2010 Thùc hiÖn chÝnh s¸ch “më cña” vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ rÊt quan träng trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng. Trong 10 n¨m gÇn ®©y (1900-2000) kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng 5.6 lÇn, nhÞp ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 18.4%/n¨m. C¬ cÊu xuÊt khÈu ®· ®­îc c¶i thiÖn theo h­íng t¨ng c¸c mÆt hµng chÕ biÕn, gi¶m tû träng c¸c s¶n phÈm th«, t¹o ®­îc mét sè mÆt hµng cã khèi l­îng lín vµ thÞ tr­êng t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Tuy nhiªn ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m qua cßn nhiÒu h¹n chÕ: - Tuy tèc ®é xuÊt khÈu t¨ng nhanh trong vµi n¨m gÇn ®©y nh­ng quy m« cßn rÊt nhá bÐ so víi c¸c n­íc trong khu vùc, xÐt c¶ vÒ tæng kim ng¹ch tÝnh theo ®Çu ng­êi mµ n¨m 2000 míi ®¹t 180 USD, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu nhËp khÈu cña nÒn kinh tÕ. - C¬ cÊu xuÊt khÈu thay ®æi rÊt chËm ch¹p. xuÊt khÈu ®¹i bé phËn lµ hµng ho¸ ë d¹ng s¬ chÕ. Trong sè c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chÕ t¹o, hµng gia c«ng cßn chiÕm tû träng lín. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu cña ta rÊt yÕu. - Hµng xuÊt khÈu cßn manh món, mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cßn qu¸ Ýt. - Sù hiÓu biÕt vÒ thÞ tr­êng bªn ngoµi cßn h¹n chÕ. Nhµ n­íc bao gåm c¸c c¬ quan qu¶n lý trong n­íc lÉn c¸c c¬ quan ®¹i diÖn n­íc ngoµi ch­a cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ cho c¸c DN. §èi víi mét sè thÞ tr­êng, hµng xuÊt cña ta vÉn ph¶i qua thÞ tr­êng trung gian ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi 2001-2010 kh¼ng ®Þnh “Ph¸t huy cao ®é c¸c nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn nhanh vµ cã hiÖu qu¶ c¸c s¶n phÈm, c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc mµ ta cã lîi thÕ, ®¸p øng c¬ b¶n nhu cÇu thiÕt yÕu trong n­íc vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu”vµ cô thÓ ho¸ h¬n mét buíc vÒ ®Þnh h­íng chiÕn l­îc xuÊt khÈu 10 n¨m tíi: “Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh mÏ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô, cã c¬ chÕ b¶o hiÓm hµng ho¸ xuÊt khÈu ®Æc biÖt lµ n«ng s¶n; ®Çu t­ cho ho¹t ®éng hç trî xuÊt khÈu. Ph¸t triÓn m¹nh nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh, gi¶m m¹nh s¶n phÈm th« vµ s¬ chÕ, t¨ng nhanh tû träng s¶n phÈm chÕ biÕn, t¨ng nhanh tû lÖ néi ®Þa ho¸ trong s¶n phÈm, n©ng dÇn tû träng s¶n phÈm cã hµm l­îng c«ng nghÖ cao. Ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ, xuÊt khÈu lao ®éng vµ c¸c dÞch vô thu ngo¹i tÖ kh¸c. T¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu tiÕn tíi c©n b»ng xuÊt nhËp. KhuyÕn khÝch sö dông hµng ho¸ thiÕt bÞ trong n­íc. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé cã chän lùa, cã thêi h¹n” VÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu chiÕn l­îc 10 n¨m 2001-2010 yªu cÇu: “Chñ ®éng vµ tÝch cùc th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ, chó träng thÞ tr­êng c¸c trung t©m kinh tÕ tû gi¸, më réng thÞ phÇn trªn c¸c thÞ tr­êng quen thuéc, tranh thñ c¬ héi më thÞ tr­êng míi. Tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ ph­¬ng tiÖn kinh doanh phï hîp víi xu thÕ míi cña th­¬ng m¹i thÕ giíi” ChiÕn l­îc xuÊt khÈu 10 n¨m tíi ®· x¸c ®Þnh môc tiªu t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu nhanh gÊp ®«i nhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP tøc lµ kho¶ng 14.4%/n¨m, ®Õn 2010 kim ng¹ch n«ng s¶n chÕ biÕn xuÊt khÈu ®¹t 6-7 tû USD, kho¸ng s¶n ®¹t kho¶ng 3 tû USD, s¶n phÈm c«ng nghiÖp chiÕm 70-80% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. B¶ng 3.1* Nguån: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001-2010- Bé Th­¬ng m¹i Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸( tû USD) N¨m 2000 N¨m 2005 N¨m 2010 14.5 28.4 54.6 Tèc ®é t¨ng tr­ëng: - Tõ n¨m 2001 ®Õn 2005 ®¹t16% - Tõ n¨m 2005 ®Õn 2010 ®¹t14% - Tõ n¨m 2001 ®Õn 2010 ®¹t 15% B¶ng 3.28 Kim ng¹ch xuÊt khÈu dÞch vô(tû USD) N¨m 2000 N¨m2005 N¨m2010 2.0 4.0 8.1 Tèc ®é t¨ng tr­ëng: 2001-2010 lµ 15% B¶ng 3.38 Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô (tû USD) N¨m 2000 N¨m 2005 N¨m 2010 16.5 32.4 62.7 B¶ng 3.4:8 Kim ng¹ch vµ c¬ cÊu xuÊt khÈu dù kiÕn tíi n¨m 2010 STT Nhãm hµng Kim ng¹ch 2010(triÖu USD) Tû träng(%) 2000 2010 1 Nguyªn nhiªn, vËt liÖu 1.750 20.1 3-3,5 2 N«ng s¶n, h¶i s¶n 8000-8.600 23.3 16-17 3 ChÕ biÕn, chÕ t¹o 20.000 – 21.000 31.4 40-45 4 C«ng nghÖ cao 7000 5.4 12-14 5 Hµng kh¸c 12.500 19.8 23-25 Tæng kim ng¹ch hµng ho¸ 48.000 - 50.000 100 Tæng kim ng¹ch dÞch vô 8.100 - 8.600 Nh­ vËy trong giai ®o¹n tíi, xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ cao, s¶n phÈm qua chÕ biÕn, chÕ t¹o sÏ t¨ng nhanh h¬n so víi tr­íc nh»m khuyÕn khÝch ®æi míi s¶n xuÊt, xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm nguyªn nhiªn vËt liÖu sÏ h¹n chÕ dÇn nh»m n©ng cao gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña hµng ho¸ ViÖt Nam b¶ng 3.5* Nguån: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001-2010- Bé Th­¬ng m¹i tû träng cña thÞ tr­êng xuÊt khÈu dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 ThÞ tr­êng Tû träng 2000(%) Tû träng 2010(%) Ch©u ¸ 57-60 46-50 Trong ®ã: NhËt B¶n 15-16 17-18 ASEAN 23-25 15-16 Trung Quèc, §µi Loan, Hång K«ng 16-18 27-30 Ch©u ¢u 26-27 27-30 Trong ®ã: EU 21-22 25-27 SNG vµ §«ng ¢u 1.5-2 3-5 B¾c Mü ( chñ yÕu Mü) 5-6 15-20 australia&New Zealand 3-5 5-7 C¸c khu vùc kh¸c 2 2-3 Qua sè liÖu trªn cã thÓ thÊy trong nh÷ng n¨m tíi chÝnh s¸ch kinh tÕ cña n­íc ta sÏ gi¶m ®Çn xuÊt khÈu vµo c¸c thÞ tr­êng khu vùc Ch©u ¸, t¨ng dÇn xuÊt khÈu hµng ho¸ vµo thÞ tr­êng Ch©u ¢u vµ thÞ tr­êng Trung Quèc, thÞ tr­êng c¸c n­íc SNG vµ §«ng ¢u. §©y ®­îc coi lµ nh÷ng thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cho xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam giai ®o¹n 2001-2010. 3.1.2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn & nhiÖm vô cña C«ng ty trong thêi gian tíi Tuy ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®­îc sù khen th­ëng cña c¸c Bé, Ban, Ngµnh nh­ng C«ng ty vÉn kh«ng ngõng phÊn ®Êu t¨ng lªn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ®­îc hoµn thiÖn h¬n ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. C«ng ty ®· nhanh chãng ®Ò ra ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô n¨m 2004 vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo cho m×nh: QuyÕt t©m hoµn thµnh v­ît møc c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch cÊp trªn giao vµ C«ng ty ®Ò ra Thùc hiÖn th¾ng lîi kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005, lµm nÒn t¶ng t¹o ®µ cho chiÕn l­îc ph¸t triÓn C«ng ty 5 n¨m tiÕp theo 2006-2010, chµo mõng kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long. b¶ng 3.6 Nguån: sè liÖu phßng Tæ chøc hµnh chÝnh : KÕ ho¹ch n¨m 2004 ChØ tiªu Gi¸ trÞ 2004 so víi 2003 (%) Doanh thu 800 tû ®ång 34.5% Trong ®ã: Doanh thu XNK 700 tû ®ång 40% Doanh thu néi ®Þa 100 tû ®ång 29% Kim ng¹ch XNK 55 triÖu USD 19.3% Trong ®ã: XuÊt khÈu 30 triÖu USD 23% NhËp khÈu 25 triÖu USD 15% Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 3 tû ®ång 20% C¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc 3.335 tû ®ång 15% Thu nhËp b×nh qu©n/ng­êi 2 triÖu ®ång 8.1% VÒ thÞ tr­êng, trong thêi gian tíi C«ng ty sÏ ®Èy m¹nh më réng sang thÞ tr­êng Mü, Nga vµ §«ng ¢u. §©y lµ c¸c thÞ tr­êng mµ kim ng¹ch xuÊt khÈu cña C«ng ty cßn thÊp, ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña c¸c thÞ tr­êng nµy TiÕp tôc cñng cè, ph¸t triÓn vµ më réng hÖ thèng kinh doanh néi ®Þa trªn toµn quèc, kh«ng bá qua thÞ tr­êng trong n­íc. Kh«ng ngõng ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cho CBVNV. X©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn ISO 9001-2000. 3.2. C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i C«ng ty HAPRO. 3.2.1. TÝn dông xuÊt khÈu Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c tæ chøc tÝn dông ®· cã vai trß ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc xuÊt khÈu cña Nhµ n­íc, ®­a n­íc ta trë thµnh mét n­íc h­íng tíi xuÊt khÈu, gãp phÇn thùc hiÖn tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. C¸c tæ chøc tÝn dông ®· cho vay vèn ®èi víi mäi kh¸ch hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, ®Æc biÖt cã sù ­u ®·i ®èi víi c¸c DN kinh doanh xuÊt khÈu. §Ó thùc hiÖn tèt chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ tõ 2001-2010 cÇn sù nç lùc phÊn ®Êu kh«ng chØ tõ phÝa c¸c DN kinh doanh xuÊt khÈu mµ tõ tÊt c¶ c¸c Bé, Ban, Ngµnh. §Ó chÝnh s¸ch tÝn dông xuÊt khÈu trë thµnh mét ®ßn bÈy cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë n­íc ta th× trong nh÷ng n¨m tíi cÇn cã sù hoµn thiÖn h¬n n÷a. VÒ phÝa Nhµ n­íc cÇn: - CÇn nhanh chãng triÓn khai viÖc hç trî l·i suÊt sau ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Mét thùc tÕ hiÖn nay lµ Quü hç trî xuÊt khÈu ®Õn nay vÉn ch­a triÓn khai h×nh thøc hç trî nµy, v× vËy c¸c DN cã dù ¸n s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ch­a ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i tõ phÝa ChÝnh phñ. - Quü hç trî ph¸t triÓn cÇn më réng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n cho c¸c DN xuÊt khÈu th«ng qua viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c DN nµy vay vèn t¹i Quü. C¸c quy chÕ vµ thñ tôc vay vèn cÇn ®­îc ®¬n gi¶n ho¸ h¬n n÷a ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng DN cÇn vèn nh­ng l¹i ng¹i ®i vay v× qu¸ mÊt thêi gian. VÒ phÝa C«ng ty: ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu, ®¹t ®­îc môc tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra trong thêi gian tíi cÇn: - TËn dông tèi ®a c¸c ­u ®·i tõ phÝa ChÝnh phñ cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. §Ó cã ®­îc nh÷ng sù ­u ®·i ®ã tõ phÝa ChÝnh phñ th× C«ng ty cÇn ®¶m b¶o ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt theo quy ®Þnh. Cô thÓ lµ ph¶i ®¶m b¶o sao cho mäi l« hµng ®Òu ®­îc cÊp tÝn dông xuÊt khÈu. Cã nh­ vËy th× C«ng ty míi cã thÓ sö dông ®­îc sè vèn kinh doanh cña m×nh ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. - Kh«ng ngõng n©ng cao uy tÝn vµ danh tiÕng cña m×nh ®èi vãi c¸c Bé, Ban, Ngµnh vµ c¸c ng©n hµng nh»m t¹o sù tin t­ëng, t¹o thuËn lîi trong qu¸ tr×nh vay tÝn dông. 3.2.2. Trî cÊp xuÊt khÈu VÒ phÝa Nhµ n­íc T¹i ViÖt Nam ho¹t ®éng trî cÊp xuÊt khÈu chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn th«ng qua Quü trî cÊp xuÊt khÈu. KÓ tõ khi ®­îc thµnh lËp ®Õn nay, Quü trî cÊp xuÊt khÈu ®· cã nhiÒu ho¹t ®éng hç trî kÞp thêi cho c¸c DN xuÊt khÈu trong kinh doanh xuÊt khÈu cña m×nh. §Ó thùc hiÖn tèt chiÕn l­îc xuÊt khÈu 2001-2010 cña §¶ng vµ Nhµ n­íc th× trong thêi gian tíi Quü hç trî xuÊt khÈu cÇn tiÕp tôc hç trî cho c¸c DN xuÊt khÈu ®Ó t¹o nguån ®éng viªn khuyÕn khÝch, ®éng lùc cho c¸c DN xuÊt khÈu hµng ho¸ ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµy cµng cao. - Hç trî tæ chøc th­ëng xuyªn cho c¸c DN ViÖt Nam tham gia c¸c cuéc héi chî, triÓn l·m, qu¶ng c¸o trong vµ ngoµi n­íc, kh¶o s¸t t×m hiÓu thÞ tr­êng n­íc ngoµi. - Tæ chøc tèt c«ng t¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, hµng ho¸, gi¸ c¶: tæ chøc th«ng tin th«ng suèt th­êng xuyªn, nhiÒu chiÒu gi÷a Bé Th­¬ng m¹i - Th­¬ng vô - Doanh nghiÖp. Th«ng tin trong thêi gian tíi ph¶i ®¹t chÊt l­îng cao cô thÓ lµ: ph¶n ¸nh diÔn biÕn t×nh h×nh cung cÇu thÞ tr­êng kÞp thêi, cã tÝnh dù b¸o vµ h­íng dÉn kinh doanh. - ¸p dông chÕ ®é th­ëng xuÊt khÈu c¶ b»ng tiÒn, b»ng h¹n ng¹ch, b»ng thuÕ, b»ng ­u tiªn nhËp khÈu c¸c mÆt hµng nh¹y c¶m, b»ng l·i vay ng©n hµng… ®èi víi c¸c DN th©m nhËp thÞ tr­êng míi, xuÊt khÈu ®­îc mÆt hµng míi… nhÊt lµ ®èi víi c¸c thÞ tr­êng nhËp siªu lín. VÒ phÝa C«ng ty: §Ó ®­îc trî cÊp tõ phÝa ChÝnh phñ cÇn: - TiÕp tôc vµ kh«ng ngõng phÊn ®Êu n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu, hiÖu qu¶ xuÊt khÈu, lu«n trong khèi dÉn ®Çu vÒ kim ng¹ch ®Ó nhËn ®­îc xÐt th­ëng vµ sù hç trî kh¸c tõ Quü trî cÊp xuÊt khÈu. - §Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, t×m hiÓu thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng, gi÷ v÷ng thÞ tr­êng cò nh­ng kh«ng bá qua nh÷ng thÞ tr­êng míi, thÞ tr­êng tiÒm n¨ng. - Tranh thñ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong quan hÖ ngo¹i giao víi c¸c n­íc ®Ó tiÕn hµnh më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Cô thÓ trong thêi gian tíi C«ng ty cÇn tËn dông tèi ®a nh÷ng ­u ®·i tõ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®Ó th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü, bëi ®©y lµ mét thÞ tr­êng cã nhu cÇu lín vÒ n«ng s¶n vµ thñ c«ng mü nghÖ. §ã ®Òu lµ nh÷ng mÆt hµng C«ng ty cã thÕ m¹nh xuÊt khÈu. - §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu ®ßi hái hµng ho¸ xuÊt khÈu còng ph¶i ®­îc n©ng cao c¶ vÒ chÊt l­îng, mÉu m· vµ gi¸ c¶. §iÒu nµy ®ßi hái c«ng t¸c thu mua hµng ho¸ xuÊt khÈu ph¶i cÈn thËn, tû mû, t×m ®óng nguån hµng vµ duy tr× ®­îc mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi c¸c b¹n hµng trong n­íc ®Î t¹o nguån hµng æn ®Þnh c¶ vÒ chÊt l­îng vµ sè l­îng. 3.2.3.ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ qu¶n lý ngo¹i hèi VÒ phÝa Nhµ n­íc §Ó thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch 2001-2010, vÒ phÝa Nhµ n­íc cÇn: - Duy tr× chÝnh s¸ch tû gi¸ vµ qu¶n lý ngo¹i hèi linh ho¹t, cã t¸c dông khuyÕn khÝch DN trong n­íc xuÊt khÈu, trong mét chõng mùc nhÊt ®Þnh, kh«ng g©y bÊt lîi cho søc c¹nh tranh vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ mµ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam. - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîicho c¸c nhµ xuÊt khÈu trong viÖc më, sö dông, chuyÓn còng nh­ ®ãng tµi kho¶n ngo¹i tÖ cña m×nh mét c¸ch dÔ dµng, thuËn lîi, - C¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n ngo¹i tÖ cÇn ®­îc quy ®Þnh râ rµng vµ c«ng khai, tr¸nh c¸c thñ tôc hµnh chÝnh quan liªu phiÒn hµ, ph©n biÖt ®èi xö, Ðp gi¸ g©y phiÒn hµ cho DN VÒ phÝa C«ng ty §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao nhÊt cÇn tiÕn tíi sö dông c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i. ViÖc sö dông nh÷ng c«n g cô nµy sÏ ®¶m b¶o tÝnh ch¾c ch¾n cho c¸c häp ®ång xuÊt khÈu cña C«ng ty. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c«ng cô phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i thÝch hîp nhÊt ®èi víi C«ng ty lµ QuyÒn chän b¸n vµ QuyÒn chän mua. Chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc lîi Ých cña viÖc sö dông c¸c c«ng cô nµy th«ng qua vÝ dô sau: VÝ dô: Hîp ®ång ngo¹i sè 45-HNS/03 ngµy 24/09/2003 víi trÞ gi¸ lµ 25.080,00 USD t­¬ng ®­¬ng 388.714.920 ®ång. (tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång lµ: 15.499 VND/ USD) Khi cã GiÊy b¸o cã cña ng©n hµng th× tû gi¸ hèi ®o¸i lµ:15.450 VND/USD. NÕu tÝnh theo tû gi¸ nµy th× doanh thu cña hîp ®ång nµy lµ: 25080 x 15450 =387.486.000 ®ång. Nh­ vËy nÕu kh«ng cã c¸c c«ng cô tr¸nh rñi ro tû gi¸ th× doanh thu cña C«ng ty ®· bÞ gi¶m lµ: 388.714.920-387.486.000=1.228.920 ®ång. NÕu t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång C«ng ty tiÕn hµnh mua víi ng©n hµng mét quyÒn chän b¸n 25.080 víi tû gi¸ lµ 15.499 ®ång / USD vµ víi mét møc phÝ x¸c ®Þnh gi¶ sö lµ 20 USD. Ngµy tiÒn vÒ, nÕu tû gi¸ trªn thÞ tr­êng lµ 15.450 th× doanh thu thùc tÕ (kh«ng tÝnh phÝ quyÒn chän) cña c«ng ty lµ: 25.080 x 15.499 - 20 x 15.499= 388.404.940 ®ång. Nh­ vËy doanh thu thùc tÕ gi¶m lµ: 388.714.920 – 388.404.940 = 309.980 ®ång §©y chÝnh lµ kho¶n phÝ 20 USD mua quyÒn chän. Nhu vËy bá ra 20 USD C«ng ty cã thÓ tr¸nh ®­îc rñi ro hèi ®o¸i lµm gi¶m doanh thu 1.228.920 ®ång. Ng­îc l¹i nÕu t¹i thêi ®iÓm tiÒn vÒ mµ tû gi¸ lµ 15.550 th× C«ng ty sÏ tÝnh nh­ sau: Tæng tiÒn thu ®­îc nÕu thùc hiÖn quyÒn chän b¸n lµ: 25080 x 15499 -20 x 15.499 =388.404.940 ®ång Tæng tiÒn thu ®­îc nÕu kh«ng thùc hiÖn quyÒn chän b¸n lµ: 25.080 x15.550 – 20 x 15.499 = 399.994.000 - 309.98.0000 = 389.684.020 ®ång Khi ®ã, C«ng ty sÏ kh«ng thùc hiÖn quyÒn chän b¸n nµy v× nÕu b¸n t¹i thêi ®iÓm nµy theo gi¸ thÞ tr­êng th× C«ng ty sÏ thu ®­îc mét kho¶n lêi do t¨ng tû gi¸ lµ: 389.684.020-388.404.940=1.279.080 ®ång Nh­ vËy qua vÝ dô cã thÓ thÊy dï tû gi¸ cã t¨ng lªn hay gi¶m xuèng th× C«ng ty vÉn ë t×nh tr¹ng cã lîi nhÊt, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña hîp ®ång xuÊt khÈu. V× vËy trong thêi gian tíi thiÕt nghÜ C«ng ty cÇn m¹nh d¹n sö dông c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i trong ho¹t ®éng doanh xuÊt nhËp khÈu cña m×nh gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ 3.2.4. ChÝnh s¸ch thuÕ vµ c¸c ­u ®·i VÒ phÝa Nhµ n­íc §Ó thùc hiÖn ®­îc chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ kÕ ®Ò ra trong 10 n¨m 2001-2010, ChÝnh s¸ch thuÕ trong thêi gian tíi cÇn ®­îc ®iÒu chØnh theo h­íng sau: - §Èy nhanh thêi gian hoµn thuÕ GTGT cho c¸c DN xuÊt khÈu theo ®óng luËt ®Þnh, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c DN nhanh chãng quay vßng vèn ®Ó kinh doanh. - TiÕp tôc më réng nh÷ng ­u ®·i vÒ thuÕ gi¸n thu nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DN gi¶m gi¸ thµnh cña hµng xuÊt khÈu ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh vÒ gi¸ cña hµng ho¸ ViÖt Nam so víi c¸c n­íc kh¸c, ®Æc biÖt lµ: + Gi¶m tèi ®a c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu ph¶i chÞu thuÕ xuÊt khÈu, chØ ¸p dông thuÕ xuÊt khÈu ®èi víi nguyªn liÖu th« ch­a qua chÕ biÕn ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hµng ho¸ ®· qua chÕ biÕn. +TiÕp tôc xem xÐt, më réng c¸c kho¶n chi hoa hång trong m«i giíi xuÊt khÈu ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ hîp lý khi x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ. - TiÕp tôc duy tr× vµ t¨ng møc ­u ®·i vÒ thuÕ trùc thu ®èi víi c¸c DN s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng ngµnh ViÖt Nam cã lîi thÕ vÒ nguån nguyªn liÖu vµ lao ®éng. - Thùc hiÖn c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ nh»m khuyÕn khÝch c¸c DN ViÖt Nam lËp chi nh¸nh ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu trùc tiÕp. - Thùc hiÖn sù b¶o hé cã chän läc, hiÖu qu¶ ®Ó thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Çu t­ theo h­íng hiÖu qu¶ nh»m tËn dông lîi thÕ so s¸nh cña nÒn kinh tÕ, n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c DN s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó tiÕn tíi më réng xuÊt khÈu s¶n phÈm sang thÞ tr­êng n­íc ngoµi. VÒ phÝa C«ng ty CÇn thùc hiÖn tèt viÖc nép thuÕ ®óng thßi gian, ®ñ sè tiÒn theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Ph¶i nhanh chãng hoµn chØnh hå s¬ hoµn thuÕ GTGT ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña m×nh ®ång thêi rót ng¾n qu¸ tr×nh ®äng vèn tõ hoµn thuÕ GTGT 3.2.5. Ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ ®iÒu kiÖn giao hµng. 3.2.5.1. Ph­¬ng thøc thanh to¸n §¸nh gi¸ mét c¸ch tæng qu¸t th× cã thÓ thÊy t×nh h×nh sö dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ho¸ cña C«ng ty HAPRO lµ kh¸ hîp lý, ®¶m b¶o nhanh chãng thu håi vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh. Tuy nhiªn, viÖc sö dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n t¹i C«ng ty Ýt chó ý ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c ph­¬ng thøc nµy. Cô thÓ lµ khi sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn (TT/TTR) th× cÇn ph¶i c©n nh¾c ®Õn chi phÝ dÞch vô v× ph­¬ng thøc nµy th­êng ph¶i mÊt nhiÒu tiÒn h¬n c¸c ph­¬ng thøc kh¸c. NÕu tæng c¸c chi phÝ cho ph­¬ng thøc nµy cao h¬n so víi phÝ L/C + l·i suÊt ng©n hµng trong thêi gian L/C tr¶ chËm th× nªn sö dông ph­¬ng thøc L/C. VÝ dô : mét hîp ®ång xuÊt khÈu cã sè tiÒn lµ 100.000 USD, l·i suÊt ng©n hµng t¹i ViÖt Nam lµ 15% n¨m, ®iÖn phÝ lµ 860USD, thu phÝ L/C lµ 400 USD. NÕu thu b»ng ®iÖn phÝa th× nhanh ®­îc 60 ngµy so víi ®ßi tiÒn b»ng th­. NÕu ¸p dông ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng ®iÖn chuyÓn tiÒn th× C«ng ty dÏ thu tiÒn vÒ sím h¬n ph­¬ng thøc th­ tÝn dông 60 ngµy, tiÒn l·i ng©n hµng sÏ thu ®­îc lµ: (100.000 x 15x 60)/360x100 = 2500 USD §em tiÒn l·i nµy trõ ®i ®iÖn phÝ 860 USD cßn 1640 USD vµ vèn l¹i thu ®­îc nhanh h¬n 60 ngµy. Nh­ vËy trong tr­êng hîp nµy ®ßi tiÒn b»ng ph¸t triÓn chuyÓn tiÒn cã lîi h¬n. Sö dông ph­¬ng thøc nµy C«ng ty cÇn ph¶i tÝnh tíi nhu cÇu ngo¹i tÖ cña C«ng ty nh­ thÕ nµo? NÕu nhu cÇu ®ã lµ cÇn thiÕt, cÇn cã lo¹i ngo¹i tÖ ®ã ®Ó phôc vô kÞp thêi cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh th× C«ng ty ®ßi tiÒn b»ng ®iÖn ®Ó thu nhanh ngo¹i tÖ ®ã lµ cÇn thiÕt. §«i khi cã nhiÒu tr­êng hîp v× môc ®Ých phôc vô cho nhu cÇu chi tiªu khÈn cÊp cña C«ng ty mµ C«ng ty tiÕn hµnh thu tiÒn b»ng ®iÖn, mµ kh«ng tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ cña nã n÷a. §èi víi thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C tr¶ chËm th× chØ nªn sö dông L/C tr¶ chËm trong vßng 1-3 th¸ng v× ®a sè c¸c L/C cã thêi h¹n tõ 3-6 th¸ng th­êng ph¶i chÞu phÝ cao h¬n. 3.2.5.2. §iÒu kiÖn thanh to¸n: B¸n hµng theo gi¸ FOB hiÖn nay vÉn chiÕm tû träng lín trong c¸c ®iÒu kiÖn giao hµng t¹i C«ng ty HAPRO. Tuy nhiªn, víi ®iÒu kiÖn giao hµng nµy th× C«ng ty chØ cã thÓ b¸n víi gi¸ thÊp, ¶nh h­ëng ®Õn nguån ngo¹i tÖ thu vÒ. Trong thêi gian tíi ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ thiÕt nghÜ C«ng ty nªn h­íng viÖc b¸n hµng theo gi¸ CIF v× nã mang l¹i cho C«ng ty rÊt nhiÒu lîi Ých: - Chñ ®éng h¬n trong viÖc giao hµng. Bëi v× khi b¸n hµng theo gi¸ FOB khi tµu ®Õn C«ng ty ph¶i ®¶m b¶o gom ®ñ hµng ®Ó giao, nÕu kh«ng kÞp cã thÓ sÏ bÞ ph¹t tµu. Ng­îc l¹i nÕu b¸n hµng theo gi¸ CIF, khi cã trôc trÆc trong viÖc gom hµng th× C«ng ty sÏ chñ ®éng h¬n trong thuª tµu - C«ng ty sÏ ®­îc h­ëng c¸c kho¶n hoa hång do c¸c h·ng tµu th­ëng cho ng­êi thuª tµu - Tù m×nh thuª tµu th× gi¸ sÏ rÎ h¬n so víi c­íc phÝ tÝnh cho ng­êi mua, C«ng ty sÏ ®­îc h­ëng phÇn chªnh lÖch ®ã. - NÕu thuª tµu t¹i ViÖt Nam sÏ thuËn lîi h¬n vµ nhanh chãng khi lÊy vËn t¶i ®¬n ®­êng biÓn, v× tr­íc khi tµu giao vËn ®¬n ( bill of lading) hä ®Òu fax qua h·ng tµu ë n­íc ngoµi ®Ó ®¹t ®­îc sù chÊp thuËn cña h·ng tÇu, thêi gian nµy mÊt kh¶ng 1-2 ngµy. - B¸n hµng víi gi¸ cao h¬n v× gi¸ b¸n bao gåm: gi¸ FOB + b¶o hiÓm + c­íc phÝ v× vËy sÏ t¨ng thu ngo¹i tÖ ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cho ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty. 3.3. §iÒu kiÖn thùc hiÖn. §Ó c¸c gi¶i ph¸p trªn mang l¹i tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ cao nhÊt kh«ng chØ cÇn sù nç lùc phÊn ®Êu cña toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty mµ ph¶i cã sù hç trî tõ phÝa ChÝnh phñ. ChÝnh phñ cÇn t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c DN cã ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña m×nh. C¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc nãi chung vµ c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nãi riªng ph¶i ®¶m b¶o ®­îc tÝnh æn ®Þnh l©u dµi, t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho C«ng ty vµ c¸c DN kh¸c. C¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó ®Èy manh xuÊt khÈu cÇn ®¶m b¶o ®­îc tÝnh kh¶ thi vµ cã hiÖu qu¶ tr¸nh t×nh tr¹ng ban hµnh ra mµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc. T¹o ra mét s©n ch¬i b×nh ®¼ng vµ sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c DN, gi¸n tiÕp thóc ®Èy c¸c DN ph¶i tù m×nh n©ng cao n¨ng lùc xuÊt khÈu cña m×nh Kh«ng ngõng më réng c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i t¹o tiÒn ®Ò ®Ó më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ, më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho c¸c DN TiÕp tôc tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc ®Ó c¸c DN rót ng¾n kho¶ng c¸ch, tõng b­íc héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. VÒ phÝa C«ng ty cÇn tÝch cùc chñ ®éng khai th¸c nh÷ng lîi thÕ, ­u ®·i, ­u tiªn tõ c¸c chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ ®Ó võa gi¶i quyÕt ®­îc nhu cÇu vèn cho kinh doanh võa n©ng cao ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh trong xuÊt khÈu hµng ho¸ ra thÞ tr­êng thÕ giíi KÕt luËn §Èy m¹nh xuÊt khÈu hµng ho¸ lµ mét trong nh÷ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi gian tíi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. V× vËy, ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh ®Èy m¹nh xuÊt khÈu c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng cÇn cã hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®ång bé tõ phÝa §¶ng vµ Nhµ n­íc. VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cÇn n¾m b¾t vµ nhËn thøc ®­îc nh÷ng thuËn lîi vµ nh÷ng tån t¹i tõ phÝa c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, tõ m«i tr­êng kinh doanh ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong kinh doanh xuÊt khÈu. §Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i C«ng ty SX- DV & XNK Nam Hµ Néi” ®· b­íc ®Çu tËp trung vµo c¸c néi dung sau: - C¬ së lý luËn vÒ xuÊt khÈu vµ vai trß cña xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng nh­ vai trß cña c¸c c«ng cô tµi chÝnh trong thøc ®Èy xuÊt khÈu hµng ho¸. - Xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông c¸c c«ng cô tµi chÝnh t¹i C«ng ty SX-DV & XNK Nam Hµ Néi trong thêi gian gÇn ®©y vµ t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n, tån t¹i trong c«ng t¸c sö dông c¸c c«ng cô tµi chÝnh ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu t¹i C«ng ty. - KÕt hîp gi÷a kiÕn thøc lý thuyÕt häc vµ t×nh h×nh thùc tÕ t¹i C«ng ty, em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i C«ng ty SX-DV & XNK Nam Hµ Néi. Do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn bµi luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong nhËn ®­îc sù chØ dÉn, gãp ý, nhËn xÐt cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó bµi luËn v¨n ®­îc hoµn chØnh h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn nhiÖt t×nh cña thÇy gi¸o §inh Träng ThÞnh cïng sù gióp ®ì cña tËp thÓ c¸n bé phßng KÕ to¸n tµi chÝnh C«ng ty SX-DV & XNK Nam Hµ Néi ®· gióp em hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o TS. NguyÔn ThÞ B»ng – Kinh tÕ quèc tÕ – Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh – Häc viÖn Tµi chÝnh – 2002 GS. TS. Bïi Xu©n L­u- Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng – Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc – 2002- Tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng GS.TS. Hå Xu©n Ph­¬ng-TS Phan Duy Minh- Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh Quèc tÕ –Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh Hµ néi – 2002 – Häc viÖn Tµi chÝnh PGS. §inh Xu©n Trinh - Gi¸o tr×nh thanh to¸n Quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng – Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc- 2002 – Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng GS.TS Lª V¨n T­ – Chuyªn viªn kinh tÕ: Lª Tïng V©n - TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu thanh to¸n quèc tÕ vµ kinh doanh ngo¹i tÖ - Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª - 2002 Héi th¶o khoa häc: Gi¶i ph¸p tµi chÝnh thóc ®Èy xuÊt khÈu- ViÖn nghiªn cøu Tµi chÝnh- 2002. T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ T¹p chÝ Tµi chÝnh tiÒn tÖ Môc lôc Ch­¬ng I: XuÊt khÈu trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc 1.1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu vµ c¸c h×nh thøc xuÊt khÈu 1 1.1.1. Kh¸i niÖm xuÊt khÈu 1 1.1.2.C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu 1 1.2. Vai trß cña xuÊt khÈu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 3 1.3. Vai trß cña c¸c c«ng cô tµi chÝnh trong thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng ho¸ 6 1.3.1. TÝn dông xuÊt khÈu 6 1.3.2. ChÝnh s¸ch tû gi¸ vµ qu¶n lý ngo¹i hèi 10 1.3.3. Trî cÊp xuÊt khÈu 14 1.3.4. ThuÕ vµ c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ 17 1.3.5. Ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ ®iÒu kiÖn giao hµng 18 1.4. §Æc ®iÓm cña xuÊt khÈu hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi ë ViÖt Nam 22 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng sö dông c¸c c«ng cô tµi chÝnh trong xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i C«ng ty SX – DV & XNK Nam Hµ Néi( HAPRO) 2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ C«ng ty SX – DV & XNK Nam Hµ Néi 25 2.1.1. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 25 2.1.2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty HAPRO 26 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y c«ng ty HAPRO 27 2.1.4. T×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong thêi gian qua 30 2.1.5. T×nh h×nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty trong thêi gian qua 32 2.2. T×nh h×nh sö dông c¸c c«ng cô tµi chÝnh trong xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i C«ng ty HAPRO 35 2.2.1. TÝn dông xuÊt khÈu 35 2.2.2. Trî cÊp xuÊt khÈu 43 2.2.3. ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i vµ qu¶n lý ngo¹i hèi 46 2.2.4. ThuÕ vµ c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ 49 2.2.5. Ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ ®iÒu kiÖn giao hµng 51 Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p tµi chÝnh n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i C«ng ty SX – DV & XNK Nam Hµ Néi 3.1.Ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty trong thêi gian tíi 55 3.1.1. Ph­¬ng h­íng xuÊt khÈu cña §¶ng vµ Nhµ n­íc giai ®o¹n 2001-2010 58 3.1.2. Ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty trong thêi gian tíi 56 3.2. C¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh n©ng cao xuÊt khÈu hµng ho¸ t¹i C«ng ty HAPRO 3.2.1. TÝn dông xuÊt khÈu 59 3.2.2. Trî cÊp xuÊt khÈu 61 3.2.3. ChÝnh s¸ch tû gi¸ vµ qu¶n lý ngo¹i hèi 62 3.2.4. ChÝnh s¸ch thuÕ vµ c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ 64 3.2.5. Ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ ®iÒu kiÖn giao hµng 65 3.3. §iÒu kiÖn thùc hiÖn 67 S¬ ®å tæ chøc vµ bé m¸y qu¶n lý cña Hapro Ban l·nh ®¹o C«ng ty Gi¸m ®èc, 4 Phã Gi¸m ®èc, 6 trî lý g® C¸c ®¬n vÞ trùc thuéc V¨n phßng Hµ néi TP. HCM C¸c ®¬n vÞ ®a së h÷u XN gèm Chu ®Ëu XNLHCBTP Hµ néi XN Toµn th¾ng XN s¾t mü nghÖ B×nh d­¬ng P. Tæ chøc - Hµnh chÝnh P. KÕ to¸n – Tµi chÝnh P. Tæng hîp P. §Çu t­ P. Qu¶ng c¸o - T¹o mÉu P. Ph¸t triÓn thÞ tr­êng P. §èi ngo¹i R­îu vang Hapro – Th¶o méc N­íc uèng tinh khiÕt Hapro Thùc phÈm truyÒn thèng Hapro Mµnh tróc Hapro-B×nh minh P. XNK 2 P. XNK 1 P. XNK 3 P. XNK 4 P. N«ng s¶n P. Thñ c«ng mü nghÖ P. Gç mü nghÖ P. Gèm P. NhËp khÈu P. T¹p phÈm P. B¸n hµng TT KDHTD miÒn B¾c TT KDHTD miÒn Nam TT. XNK M¸y & ThiÕt bÞ P. Khu vùc thÞ tr­êng C«ng ty cæ phÇn Th¨ng Long C«ng ty cæ phÇn gèm B¸t Trµng SX&XNK Nam Hµ néi (Simex) TT. Kinh doanh bÊt ®éng s¶n TT. Du lÞch l÷ hµnh Hapro tour TT TM – DL – DV Bèn mïa P. XNK 1 XN cµ phª sinh th¸i P. QL & PT doanh nghiÖp P. Cµ phª