Nghệ thuật Quanxi của người Trung Quốc trong kinh doanh

Nghệ thuật Quanxi của người Trung Quốc trong kinh doanh. I. Quanxi là gì? Nho giáo là một trong những hệ tư tưởng lâu đời không có ảnh hưởng lớn đến đời sống tinh thần, chi phối hành động của người dân Trung Quốc. Nho giáo được định nghĩa theo 5 mối quan hệ xã hội chính: vua – tôi; phụ - tử; phu – thê; huynh - đệ; bầng hữu, và đề ra nghĩa vụ mà các thành viên trong từng mối quan hệ ấy phải tuân theo. Khái niệm Quanxi có nguồn gốc sâu xa từ truyền thống này. Nhìn chung, Quanxi được định nghĩa như một quá đơn giản hoá nếu đặt nó ngang hàng với việc xây dựng mạng lưới kinh doanh thông thường. Trở về với khái niệm nho giáo, Quanxi là một sự gắn kết tin cậy từng cá nhân trong 5 mối quan hệ trên. Các cam kết Quanxi được đặc trưng bởi sự có đi có lại lẫn nhau và các bổn phận với nhau. Nó được mô tả như một mô hình cho - nhận. Khi anh gặp khó khăn, tôi giúp đỡ anh. Không nhất thiết ngay lúc đó, hoặc ngay sau đó anh phải có hành động đáp lại. Mà đến một thời điểm tôi gặp khó khăn, khi đấy anh giúo đỡ tôi. Bởi vì Quanxi dựa trên mối tin cậy 2 chiều, được sử dụng bất cứ khi nào thấy cần, người ta không tính toán cụ thể về sự " mang ơn - mắc nợ". Duy trì thể diện – còn gọi là Mianzi - với bản thân và gia đình là quan trọng vì từng người phải có thanh danh riêng ở một mức độ nhất định để xem như có chữ tín, đến lượt nó, điều này sữ là cơ sở cho việc bồi đắp và duy trì Quanxi. * Trong kinh doanh, Quanxi được phát huy trong việc hợp tác lằmn, mà một trong những điều quan trọng là giữ chữ tín. Ở Trung Quốc, thành công kinh doanh phụ thuộc chặt chẽ vào việc có mối quan hệ với những mạng lưới phi chính thức tốt. Thiết lập được một mạng lưới các mối quan hệ giữa các cá nhân, giữa cá nhân - tổ chức, tổ chức với nhau là một hoạt động chủ chốt trong chiến lược kinh doanh. Trong văn hoá kinh doanh của người Hoa thì việc giữ thể diện, làm mất hay đem lại thể diện có một sự tác động mạnh mẽ đến hoạt động kinh doanh; nó là nguyên nhân của mọi sự bất đồng, sự trung thành hay tôn trọng. II. Tầm quan trọng của Quanxi liên quan đến bối cảnh kinh doanh của người Trung Quốc. 1. Giảm thiểu rủi ro kinh tế - xã hội và chính trị từ bên ngoài. Nhiều công ty Trung Quốc hoạt động trong các môi trường có mức độ rủi ro cao về kinh tế - xã hội và chính trị. Ví dụ ở nhiều quốc gia Đông Nam Á, người Hoa đã tập hợp thành một nhóm thiểu số trong dân cư và kiểm soát một tỷ lệ lớn nền kinh tế quốc dân. Điều này thường khiếnhọ trở thành tâm điểm của nỗi oán hận và phản ứng dữ dội của phía đông dân cư. Duy trì các quan hệ ràng buộc Quanxi gắn bó lẫn nhau, sẽ cho phép các nhóm này tồn tại và hoạt động trong môi trường đó. Ngoài ra các công ty có thể dụă vào hệ thống Quanxi để tăng vốn - điều này rất quan trọng khi các định chế cho vay quốc gia phân biệt đối xử với người Hoa. 2. Luồn lách qua bộ máy quan liêu mờ ám Trung Quốc có rất nhiều quy định nội tại, còn gọi là nội bộ, các quy định không được tiếp cận công khai. Quanxi với những cá nhân thích hợp có thể giúp một công ty hiểu rõ các mong muốn của chính phủ và đảm bảo nhận được những phê duyệt cần thiết. 3. Đối phó với tình trạng vắng nhà nước pháp quyền Người ta nói rằng, Quanxi sẽ lấp khoảng trống giữa luật và việc thi hành luật. Từ rất lâu, Quanxi đã đặc biệt có giá trị trong quản trị kinh doanh ở các quốc gia không có môi trường pháp luật và điều tiết ổn định hoặc không có hệ thống toà án độc lập.Tiế 4.Tiếp cận các thông tin đáng tin cậy, các nguồn lực và kết cấu hạ tầng Quanxi có thể hữu ích khi muốn có thông tin đáng tin cậy, khi phải đối phó với sự thiếu thốn hàng hoá, vượt qua những khó khăn trong giao thông liên lạc. Quanxi cũng quan trọng khi giúp đỡ các doanh nghiệp dự đoán sự thay đổi thị trường. Do các luồng thông tin được lưu truyền tự do và hiệu quả giữa những thành viên trong mạng lưới và mạng lưới Quanxi là không có biên giới giữa các quốc gia nên các doanh nghiệp có thể phản ứng nhẹ nhàng trước những nhu cầu và điều kiện thị trường đang thay đổi. 5. Tuyển dụng nhân viên đáng tin cậy Trong phương thức tận dụng từ mạng lưới Quanxi để thuê nhân viên, đôi khi dẫn đến việc tuyến dụng dựa trên lòng tin nhiều hơn là năng lực,các ông chủ Trung Quốc thường tin rằng người lao động có can kết và lòng trung thành cao sẽ bù được những thua thiệt về tính hiệu quả. III. Những vấn đề về hành vi kinh doanh nào nảy sinh liên quan đến Quanxi 1. Tham nhũng Tham nhũng chính là kết quả của việc lạm dụng những thuận lợi mà Quanxi mang lại. Hay nói cách khác, tham nhũng là hành vi của Quanxi tiêu cực. Người Trung Quốc có xu hướng phân định rạch ròi giữa việc sử dụng Quanxi hợp lí và việc lạm dụng co dưới hình thức hối lộ hoặc tham nhũng. 2. Chủ nghĩa thân quen 3. Thói bao che dung túng trong tuyển dụng Theo tư tưởng của người Trung Quốc, đặc biệt những công ty gia đình nhỏ, việc thuê những người họ biết trước và tin tưởng đã làm tăng mối quan ngại về thói bao che dung túng khi những người có năng lực tốt hơn lại bị từ chối để nhận những người có Quanxi tốt. Ngoài ra, các quyết định tuyển dụng đôi khi còn bị ảnh hưởng bởi những Quanxi mà người được tuyển mới tiềm năng có thể mang về cho tổ chức ấy. 4. Tặng qùa và bố trí việc tiêu khiển ( là truyền thống văn hoá trong xây dựng và nuôi dưỡgn Quanxi) 5. Thiếu minh bạch trong tài chính Quanxi xoay quanh những ràng buộc về chữ tín, nhưng đúng là những ai chưa có Quanxi thường bị xem xét cẩn thận, hoặc ít nhất cũng bị nghi ngờ. Các công ty kinh doanh Trung Quốc rất gióng với những công ty tư nhân ở những nơi khác, đều rất do dự khi chia sẻ thông tin về công ty của mình với những đối tác bên ngoài không liên kết. 6. Báo động Báo động tương đối hiếm trên các văn hoá dựa trên Quanxi. Do việc thực hiện các bổn phận cá nhân trong mối quan hệ nhìn chung được coi trọng hơn là việc tôn trọng nhận thức chung của cá nhân và xã hội về sự công bằng, tính liêm chính và lợi ích chung. Điều này làm giảm khả năng là một số cá nhân sẽ có một lựa chọn khó khăn về mặt đạo đức khi phải báo cáo hành vi sai trái với những cơ quan thẩm quyền bên ngoài. Ngaòi ra đôi khi còn có các mối lo ngại chính đáng rằng đối tác khác sẽ lậtngược tình thế và buộc tội ngược lại. IV. Quanxi tạo điều kiện thuận lợi hay ngăn cản hành vi sai trái? Có rất nhiều mối lo ngại được đặt ra, liệu rằng có phải Quanxi nuôi dưỡng các điều kiện để các hành vi sai trái có thể bắt rễ? Tham nhũng - một căn bệnh phổ biến trong những công ty Trung Quốc có phải do Quanxi gây ra? Quanxi có dẫn đến những sự hình đình chỉ về các phán xét đạo đức hay không? Những câu hỏi trên thật không hề dễ dàng trả lời, bởi Quanxi có tác động theo cả hai mặt. Hiện nay, Trung Quốc vẫn đang kịch liệt phẩn đối sử dụng những hành vi Quanxi không chính đáng, và tách biệt nó trong mối quan hệ với việc sử dụng Quanxi chính đáng. Quanxi bắt nguồn từ chữ đức và dựa trên những mối quan hệ uy tín xã hội. Dính líu vào các hành vi sai trái nhằm mưu lợi cá nhân kjhông chỉ làm mất thể diện bản thân, mà còn làm ảnh hưởng xấu đến công ty hoặc mạng lưới mà cá nhân đó tham gia. Theo quan điểm này Quanxi hạn chế những hành vi bất chính. Tuy nhiên cá nhân được tín nhiệm có thể nắm quyền tự quyết rất lớn mà không bị giám sát chặt chẽ, điều này tạo điều kiện cho hành vi sai trái. Các động thái trái ngược nhau sẽđạt được mức cân bằng cuối cùng khi nào vẫn là một câu hỏi để ngỏ. Nhưng với việc giám sát trong và ngoài công ty ngày càng phổ biến, áp lực buộc phải tuân thủ những chính sách, chuyên môn hoá công tác quản lý, tăng cường sự minh bạch trong luật pháp và những quy định, nhiếu nhân tố ảnh hưởng tới môi trường sẽ cho phép Quanxi lùi những hành vi sai trái. V. Quanxi tiến triển như thế nào trong tương lai? Có hai trường phái tư duy khác nhau về tiến triển trong tương lai của Quanxi trong môi trườgn kinh doanh phát triển nhanh ở Trung Quốc. Một số người cho rằng, vai trò của Quanxi đang giảm khi đối mặt với các lực lượng thị trường và dự kiến rằng ở cả thị trường Trung Quốc và nước ngoài, các công ty kinh doanh sẽ cạnh tranh trên một san chơi bình đẳng, dựa trên những giao dịch khách quan. Trường phái tư duy thứ hai, được chấp nhận rộng rãi hơn cho rằng, mặc dù cso các ưu điểm về kinh tế nhưng Qunxi vẫn được gắn kết hơn bao giờ hết. Mặc dù có những nỗ lực thường kì từ chính phủ Trung Quốc để tìm cách chấm dứt Quanxi trong kinh doanh, song nó vẫn bám rễ sâu đạm vào một phần văn hoá và ý chí của người Trung Quốc, rát có khả năng sẽ tiếp tục ảnh hưởng nặng nề đến hành vi kinh doanh trong tương lai. Qua nhiều nõ lực thay đổi cho phù hợp với môi trường kinh doanh hiện đại ngày nay, khong những các công ty, các cá nhân, mà chính phủ Trung Quốc cũng đã có nhiều bước cải tiến nhằm làm cho Quanxi Trung Quốc tiếp tục phát triển để phù hợp với môi trường mới và duy trì tốt đặc trưng xác định hành vi kinh doanh Trung Quốc trong tương lai.