Lời mở đầu
Khi nền kinh tế thị trường phát triển đến một trình độ nhất định doanh nghiệp cũng trở thành hàng hoá khi nhu cầu mua và bán và đầu tư rộng rãi trên thị trường thì hoạt động định giá trở nên sôi động và ngày càng được chú trọng trong cac cuộc cải cách doanh ngiệp nhà nước ,cổ phần hoá là giải pháp mang tính đột phá giải quyết vấn đề cơ bản là sở hữu doanh ngiệp .và do đó tạo ra môi trường động lực to lớn giúp cho doanh ngiệp nhà nước sau khi chuyển đổi thành công ty cổ phần có tôc độ tăng trương theo cấp số nhân toàn diện thì vẫn đề xác định giá trị doanh ngiệp là không thể thiếu để đảm bảo quyền lợi người mua và người bán cung như quyền lợi các thành viên công ty cổ phần ,trong quấ trinh chuyển đổi .đây là một đề tài gây ra nhiều tranh luận trên các diễn đàn kinh tế cả về lý luận lẫn thưc tiến trong mấy chuc năm qua .từ tính chất bức thiết của nó tôi quyết định chọn đề tài ((xã định giá trị doanh ngiệp trong quá trình cổ phần hoá dôanh ngiệp nhà nước )).trong quá trình cổ phần hoá doanh ngiệp nhà nước chuyển thành công ty cổ phần ở Việt nam đã đạt được những kết quả nhất định nhưng bên cạnh đó nó còn có nhiều thiếu sót và hạn chế cần ngiên cứu đưa ra phương pháp đúng đắn nhàm phát triển hoàn thiện hơn nứa .trong những yếu tố đó là viêc xác định giá trị doanh ngiệp trong quá trinh cổ phần hoá đây là nhân tố quan trọng trong quá trinh cổ phần hoá ,đảm bảo quyền lợi nhà nước trong công ty cổ phần ,vi vầy tôi quyết định chọn đề tài này để nhằm củng cố thêm kiến thức của mình về việc chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước thành công ty cổ phần mà cốt lõi là vẫn đề xây dựng giá trị doanh ngiệp trong quá trình cổ phần hoá .
Mục lục
Lời mở đầu 1
Phần i: Nhữngvẫn đề chung cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước 2
I. 1. Quan niệm cổ phần hoá 2
I.2.Vì sao cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước 2
I. 3. Mục tiêu cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước 5
I. 4. Các hình thức cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước 8
I. 5. Quy trình chung cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước 8
PHầN II: Vấn đề xác định giá trị doanh nghiệp trong quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước 10
2.1 Những khái niệm 10
2.1.1 Giá trị doanh nghiệp trong quá trình cổ phần hoá 10
2.1.2 Giá trị phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp 10
2.1.3 lợi thế doanh nghiệp trong quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước 11
2.2 Những phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp và những điều kiên để đảm bảo chính xác giá trị doanh nghiệp 11
2.2.1 Căn cứ xác định giá trị doanh nghiệp 11
2.2.2 Những phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp 11
2.2.3 Những hạn chế của phương pháp định giá 15
2.2.4 Giải pháp hoàn thiện phương pháp định giá 15
2.2.5 Điều kiện để xác định chính xác giá trị doanh nghiệp. 16
2.3. ý nghĩa của việc xác định đúng giá trị doanh nghiệp. 17
Phần iii: Những vấn đề thực tế liên quan trong quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp 18
3.1. Thực trạng của việc xác định giá trị doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam từ năm 92 đến nay 18
3.2. Những vấm đề thực tế liên quan trong quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước 21
3.2.1. Tổ chức đánh giá doanh nghiệp cổ phần hoá 21
3.2.2. Khó khăn và bất hợp lý trong quá trình định giá doanh nghiệp 22
3.2.3. Những kiến nghị 23
Kết luận 24
Tài liệu tham khảo 25
27 trang |
Chia sẻ: thanhnguyen | Lượt xem: 1651 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Những vẫn đề cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi më ®Çu
Khi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh doanh nghiÖp còng trë thµnh hµng ho¸ khi nhu cÇu mua vµ b¸n vµ ®Çu t réng r·i trªn thÞ trêng th× ho¹t ®éng ®Þnh gi¸ trë nªn s«i ®éng vµ ngµy cµng ®îc chó träng trong cac cuéc c¶i c¸ch doanh ngiÖp nhµ níc ,cæ phÇn ho¸ lµ gi¶i ph¸p mang tÝnh ®ét ph¸ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ së h÷u doanh ngiÖp .vµ do ®ã t¹o ra m«i trêng ®éng lùc to lín gióp cho doanh ngiÖp nhµ níc sau khi chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty cæ phÇn cã t«c ®é t¨ng tr¬ng theo cÊp sè nh©n toµn diÖn th× vÉn ®Ò x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh ngiÖp lµ kh«ng thÓ thiÕu ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi ngêi mua vµ ngêi b¸n cung nh quyÒn lîi c¸c thµnh viªn c«ng ty cæ phÇn ,trong quÊ trinh chuyÓn ®æi .®©y lµ mét ®Ò tµi g©y ra nhiÒu tranh luËn trªn c¸c diÔn ®µn kinh tÕ c¶ vÒ lý luËn lÉn thc tiÕn trong mÊy chuc n¨m qua .tõ tÝnh chÊt bøc thiÕt cña nã t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi ((x· ®Þnh gi¸ trÞ doanh ngiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ d«anh ngiÖp nhµ níc )).trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh ngiÖp nhµ níc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn ë ViÖt nam ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nhng bªn c¹nh ®ã nã cßn cã nhiÒu thiÕu sãt vµ h¹n chÕ cÇn ngiªn cøu ®a ra ph¬ng ph¸p ®óng ®¾n nhµm ph¸t triÓn hoµn thiÖn h¬n nøa .trong nh÷ng yÕu tè ®ã lµ viªc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh ngiÖp trong qu¸ trinh cæ phÇn ho¸ ®©y lµ nh©n tè quan träng trong qu¸ trinh cæ phÇn ho¸ ,®¶m b¶o quyÒn lîi nhµ níc trong c«ng ty cæ phÇn ,vi vÇy t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nµy ®Ó nh»m cñng cè thªm kiÕn thøc cña m×nh vÒ viÖc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn mµ cèt lâi lµ vÉn ®Ò x©y dùng gi¸ trÞ doanh ngiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ .
PhÇn I: nh÷ng vÊn ®Ò chung cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
I.1 Quan niÖm cæ phÇn ho¸.
XÐt vÒ mÆt h×nh thøc cæ phÇn ho¸ lµ viÖc nhµ níc b¸n mét phÇn hay toµn bé gi¸ trÞ cæ phÇn cña m×nh trong xÝ ngiÖp cho c¸c ®èi tîng c¸ nh©n, tæ chøc trong vµ ngoµi níc hoÆc cho c¸n bé qu¶n lý hay c«ng nh©n cña xÝ nghiÖp b»ng ®Êu gi¸ c«ng khai hay th«ng qua thÞ trêng chøng kho¸n ®Ó h×nh thµnh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hay c«ng ty cæ phÇn
XÐt vÒ mÆt thc chÊt cæ phÇn ho¸ chÝnh lµ thùc hiÖn x· héi ho¸ së h÷u chuyÓn h×nh thøc kinh doanh mét chñ víi së h÷u nhµ níc trong doanh nghiÖp thµnh c«ng ty cæ phÇn víi nhiÒu chñ së h÷u ®Ó t¹o ra m« hinh doanh nghiÖp phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh hiÖn ®¹i
I.2. V× sao cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
Cæ phÇn ho¸ h×nh thøc së h÷u t¹i doanh nghiÖp ®· chuyÓn tõ së h÷u nhµ níc sang së h÷u hçn hîp tõ ®©y dÉn tíi nh÷ng thay ®æi quan träng vÒ h×nh thøc tæ chøc, qu¶n lý còng nh ph¬ng híng ho¹t ®éng cña c«ng ty. Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ qu¶n lý thay ®æi, khi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trë thµnh yÕu tè sèng cßn doanh nghiÖp th× c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ n¬c ®· béc lé nh÷ng yÕu kÐm, l©m vµo t×nh tr¹ng sa sót khñng ho¶ng .v× vËy chuyÓn sang h×nh thøc míi lµ c«ng ty cæ phÇn
Trong c«ng ty cæ phÇn quyÒn lîi cña nh÷ng ngêi chñ g¾n chÆt víi nh÷ng thµnh b¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty v× thÕ hä rÊt ®oµn kÕt g¾n bã thèng nhÊt trong c«ng viÖc t×m kiÕm ®øa ra ph¬ng híng ho¹t ®éng phï hîp nhÊt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m cñng cè t¨ng cêng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm do hä s¶n xuÊt ra quan t©m ®Õn c«ng viÖc s¶n xuÊt cña c«ng ty vµ lao ®éng tÝch cùc víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao , kh¾c phôc viÖc bu«ng láng qu¶n lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp , xo¸ t×nh tr¹ng v« chñ cña doanh nghiÖp . mÆc dï chñ tr¬ng trao quyÒn tù qu¶n cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc lµ gi¶i ph¸p ®¹t kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nhng chØ míi ®Èy lïi ®îc chÕ ®é bao cÊp nhµ níc ®èi doanh nghiÖp nhµ níc , cßn vÒ phÇn thøc th× tµi s¶n doanh nghiÖp nhµ níc vÉn lµ tµi s¶n chung cho nªn t×nh tr¹ng v« tr¸ch nhiÖm ,l¸ng phÝ cña c«ng vÉn cha ®îc kh¾c phôc . khi doanh nghiÖp nhµ níc trë thµnh c«ng ty cæ phÇn th× ®iÒu nµy m»c nhiªn sÏ kh«ng cßn tån t¹i .
Doanh ngiÖp nhµ níc lµ mét bé phËn quan träng ,cÊu thµnh khu vc kinh tÕ nhµ níc ,v× thÕ vai trß chñ ®¹o thµnh phÇn kinh tÕ nµy phô thuéc nhiÒu hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi mµ doanh nghiÖp nhµ níc mang l¹i níc ta còng gièng nh nh÷ng níc x· héi chñ nghÜa tríc ®©y ,thùc hiÖn m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ,lÊy viÖc më réng vµ ph¸t triÓn cac doanh nghiÖp nhµ níc lµm muc tiªu cho c«ng cuéc c¶i t¹o vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi nªn ®· chiÕm tû träng tuyÖt ®èi trong nÒn kinh tÕ vµ dùa trªn c¬ së nguån vèn cÊp ph¸t ng©n s¸ch nhµ níc , tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ®Òu chÞu sù kiÓm sãat vµ chi phèi trc tiÕp cña nhµ níc song còng gièng nh nhiÒu níc trªn thÕ giíi ,c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ho¹t ®éng hÕt sc kÐm hiÖu qu¶ ,ngµy cµng béc lé nh÷ng ®iÓm yÕu ,®Æc biÖt lµ cÊp ®Þa ph¬ng qu¶n lý
Tû träng tiªu hao vËt chÊt :tû träng tiªu hao vËt chÊt trong tæng s¶n phÈm x· héi cña khu vùc nÒn kinh tÕ nhµ níc cao gÊp 1,5 lÇn vµ chi phÝ ®Ó s¸ng t¹o ra mét ®ång thu nhËp quèc d©n cao gÊp hai lÇn so nÒn kinh tÕ t nh©n .
Møc tiªu hao vËt chÊt cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc trong s¶n xuÊt cho mét ®¬n vÞ tæng s¶n phÈm x· héi ë níc ta thêng cao gÊp 1,3 lÇn so møc trung b×nh trªn thÕ giíi .VD:chi phÝ vËt chÊt cña s¶n phÈm ho¸ chÊt b»ng 1.88 lÇn , s¶n phÈm c¬ khÝ b»ng 1,3-1,8 lÇn , ph©n ®¹m b»ng 2,35 lÇn . møc tiªu hao nang lîng cña cac doanh nghiÖp nhµ níc ë níc ta còng cao h¬n møc trung b×nh cña c¸c níc trªn thÕ giíi ,VD; s¶n xuÊt giÇy gÊp 1,26 lÇn ,ho¸ chÊt c¬ b¶n b»ng 1,44 lÇn than b»ng 1,75 lÇn ……
ChÊt lîng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nhµ níc thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh :
Trung b×nh trong khu vùc kinh tÕ nhµ níc chØ cã kho¶ng 15% ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu ; 65%sè s¶n phÈm ®¹t chÊt lîng díi trung b×nh ®Ó tiªu dïng néi ®Þa ; 20%sè s¶n phÈm kÐm chÊt lîng . Do ®ã hiÖn tîng hµng ho¸ ø ®äng víi khèi lîng lín vµ chiÕm h¬n 10% sè vèn lu ®éng cña toµnh x· héi.
HÖ sè sinh lêi cña khu vùc kinh tÕ nhµ níc rÊt thÊp.
VD: HÖ sè sinh lêi cña vèn lu ®éng mang tÝnh chÊt chung chØ ®¹t 7% mét n¨m trong ®ã nghµnh giao th«ng vËn t¶i ®¹t 2% mét n¨m…HÖ sè sinh lêi cña vèn lu ®éng ®¹t 11% mét n¨m, trong ®ã c¸c nghµnh t¬ng øng ë trªn ®¹t 9,4%; 10,6% vµ 9,5%.
HiÖu qu¶ khai th¸c vèn ®Çu t cña khu vùc kinh tÕ nhµ níc rÊt thÊp.
Cô thÓ lµ mÊy n¨m gÇn ®©y hµng n¨m nhµ níc dµnh h¬n 70% vèn ®Çu t ng©n s¸ch cña toµn x· héi cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, tuy nhiªn chóng chØ t¹o ra ®îc tõ 34 ®Õn 35% tæng s¶n phÈm x· héi. H¬n n÷a khu vùc kinh tÕ nhµ níc l¹i sö dông hÇu hÕt c¸c lao ®éng cã tr×nh ®é §H, c«ng nh©n kü thuËt, phÇn lín sè vèn tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh.
Sè c¸c doanh nghiÖp thua lç chiÕm mét tû träng lín:
Theo sè liÖu cña tæng côc thèng kª n¨m 1990, trong sè 12084 c¬ së quèc doanh th× cã tíi 4504 ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thua lç, chiÕm h¬n 4584 ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thua lç ,chiÕm h¬n 30% tæng sè doanh ngiÖp nhµ níc . trong ®ã , quèc doanh trung ¬ng cã 501 c¬ së thua lç , bµng 29,6 c¬ .sè do trung ¬ng qu¶n lý , quèc doanh ®Þa ph¬ng cã 4083c¬ së thua lç chiÕm 39,9% sè ®¬n vÞ do ®Þa ph¬ng qñan lý . c¸c ®¬n vÞ trªn ®©y cã gi¸ trÞ tµi s¶n b»ng 32.9% sè ®¬n vÞ do ®ia ph¬ng qu¶n lý . c¸c ®¬n vÞ trªn ®©y cã gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b»ng 38% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña toµn bé khu vùc kinh tÕ nhµ níc vµ víi 787300 lao ®éng trong tæng sè 2590000 lao ®éng , b»ng 32,9% lao ®éng cña toµn bé khu vùc kinh tÕ nhµ níc . c¸c sè liÖu ®ã cho thÊy viÖc lµm ¨n thua lç cña c¸c doanh ngiÖp nhµ níc ®· g©y tæn thÊt rÊt lín cho ng©n s¸ch nhµ níc vµ lµ mét trong nh÷ng ®a ®Õn viÖc béi chi ng©n s¸ch nhµ níc trong nhiÒu n¨m qua . thªm vµo ®ã nhµ níc l¹i cã hµng lo¹t chÝnh s¸ch bï gi¸ , bï l¬ng bï chªnh lÖch ngo¹i th¬ng vµ hµng lo¹t c¸c kho¶n bao cÊp kh¸c cho c¸c kho¶n vay nî nhµ níc ngµy cµng nÆng nÒ vµ trÇm träng chØ tÝnh trong giai ®o¹n 1985-1990 tû lÖ th©m hôt ng©n s¸ch thêng xuyªn ë trªn mc 30%
Tõ n¨m 1989 ®Õn nay ,nÒn kinh tÕ ®· thùc sù bíc sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng
C¸c chÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ , tµi chÝnh ®èi doanh ngiÖp nhµ níc ®· ®îc thay ®æi theo híng tù gio ho¸ gi¸ c¶ . chi phÝ ng©n s¸ch nhµ níc bï lç , bï gi¸ bæ sung vèn lu ®éng cho khu vùc nµy gi¶m ®¸ng kÓ . tuy nhiªn t tëng bao cÊp trong ®Çu t vÊn cßn rÊt n¹ng nÒ . tÊt c¶ c¸c doanh ngiÖp ®îc thµnh lËp ®Òu ®îc cÊp ng©n s¸ch tõ nhµ níc. hµng n¨m trªn 85%vèn tÝn dông víi l·i suÊt u ®·i ®îc dµnh cho cac doanh ngiÖp nhµ níc vay . tµi s¶n tiÒn vèn cña nhµ níc giao cho doanh ngiÖp chñ yÕu lµ kh«ng ®îc b¶o tån vµ ph¸t triÓn . theo b¸o c¸o cña tæng côc thèng kª, hÇu hÕt cac doanh nghiÖp nhµ níc míi chØ b¶o tån ®îc vèn lu ®éng, cßn vèn cè ®Þnh th× míi chØ b¶o tån ë møc 50% so chØ sè l¹m ph¸t hai nghµnh chiÕm gi÷ vèn lín nhÊt lµ c«ng nghiÖp vµ th¬ng nghiÖp (72.52%) l¹i lµ hai nghµnh cã tû lÖ thÊt tho¸t lín nhÊt (16.41%vµ 14,95% ) . vÊn ®Ò nî nÇn vßng vo mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cßn x¶y ra kh¸ ngiªm träng do vÊn ®Ò qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp chËm ®æi míi , ®ång thêi n¹n tham nhòng l·ng phÝ diÔn ra kh¸ nghiªm träng ,tõ nh÷ng ho¹t ®éng yÕu kÐm cña doanh ngiÖp nhµ níc chóng ta thÊy r»ng v× sao l¹i cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc, dã lµ tÝnh tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp nh»m kh¾c phôc nhøng yÕu kÐm do doanh nghiÖp nhµ níc m¾c ph¶i.
I.3 Môc tiªu cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
Lµ ®Ó huy ®éng vèn t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng lµm chñ thùc sù trong doanh nghiÖp t¹o ®éng lùc bªn ngoµi thay ®æi ph¬ng thøc qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña doanh ngiÖp .
VÒ viÖc huy ®éng vèn th× trong thêi gian qua th× ng©n s¸ch nhµ níc ®· ®Çu t mét tû träng vèn lín cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc nhng hiÖu qu¶ thu l¹i rÊt thÊp trong khi ng©n s¸ch nhµ níc cã h¹n vµ ph¶i dµn tr¶i cho nhiÒu kho¶n chi tiªu kh¸c . Qua sè liÖu ®iÒu tra n¨m 1995 ( tæng cuc thèng kª ) cho thÊy. Trong 6544 doanh nghiÖp nhµ níc (trong tæng sè 7060 doanh nghiÖp) ®ang ho¹t ®éng cã 3268 doanh nghiÖp thuéc d¹ng gi¶i thÓ hoÆc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, chiÕm 49,95% sè doanh nghiÖp ®îc nhµ níc ®Çu t. §Ó xö lý t×nh tr¹ng thiÕu vèn vµ t¹o c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cã hiÖu lùc, thùc sù r»ng buéc tr¸ch nhiÖm, trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc th× gi¶i ph¸p cÇn lµm lµ thùc hiÖn cæ phÇ ho¸ mét sè doanh nghiÖp nhµ níc.
Cæ phÇn ho¸ cho phÐp t¸ch quyÒn së h÷u vµ quyÒn qu¶n lý tµi s¶n cña doanh nghiÖp nh»m ®a l¹i lîi nhuËn tèi ®a cho doanh nghiÖp. Cæ phÇn ho¸ sÏ huy ®éng c¸c nguån vèn nhµn rçi trong x· héi mét c¸ch nhanh chãng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Khi doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i th× nguån vèn dåi dµo trong d©n c sÏ ®æ vµo n¬i cã lîi nhuËn cao, lµm cho c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸, ngµy cµng cã vèn lín tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn trang bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i h¬n, më réng s¶n xuÊt. §ång thêi nguån vèn ngµy cµng ®ùoc sö dông tèt . t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t hµnh cæ phiÕu liªn tôc.Cæ phiÕu cã thÓ chuyÓn nhîng cho nhau sÏ thóc ®Èy lu th«ng tiÒn vèn. MÆt kh¸c doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Ó bæ xung thªm vèn khi cÇn thiÕt. . C¸c doanh nghiÖp khi ®· cæ phÇn ho¸ sÏ liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi níc tõ ®ã thu hót ®îc nhiÒu vèn h¬n n÷a. gãp phÇn quan träng n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp , t¹o ra lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u trong ®ã cã ®«ng ®¶o lùc lîng lao ®éng m¹nh mÏ vµ c¬ chÕ qu¶n lý n¨ng ®éng cho doanh nghiÖp ®Ó sö dông hiÖu qu¶ vèn vµ tµi s¶n cña nhµ níc vµ doanh nghiÖp . ®ång thêi ph¸t huy vai trß lµm chñ thùc sù ngßi lao ®éng , cña c¸c cæ ®«ng t¨ng cêng sù gi¸m s¸t nhµ ®Çu t ®èi doanh nghiÖp , ®¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých nhµ níc , doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t, vµ ngêi lao ®éng . n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng doanh nghiÑp nhµ níc gضm th©m hôt ng©n s¸ch nhµ níc . lµ nh÷ng môc tiªu ®Çu tiªn vµ trùc tiÕp tuy nhiªn tuú thuéc vµo hoµn c¶nh, quan ®iÓm, cña tõng níc mµ môc tiªu kh¸c nhau .
Nh c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn ®ã lµ xo¸ bá ®éc quyÒn nhµ níc quy ®Þnh cho mét sè doanh nghiÖp nhµ níc, buéc doanh nghiÖp nµy n¨ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. So víi khu vùc kinh tÕ t nh©n, c¸c ngµnh c¸c lÜnh vùc l©u nay nhµ níc ®éc quyÒn nhng xÐt thÊy kh«ng cÇn thiÕt n÷a.
Nhµ níc cã ®iÒu kiÖn tËp trung vµo c¸c ngµnh then chèt mòi nhän, ®ßi hái hµm lîng khoa häc kü thuËt cao ®Ó n¨ng cao søc c¹nh tranh c¸c s¶n phÈm quan träng cña ®Êt níc trªn thÞ trêng thÕ giíi còng nh tËp trung vµo chøc n¨ng æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«.
Thùc hiÖn mét sè ph©n phèi cã lîi cho nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp, t¹o sù æn ®Þnh vÒ mÆt x· héi trong giai ®o¹n nÒn kinh tÕ ®ang bÞ tr× trÖ.
ë nhãm c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, nh×n chung ®Ìu cã ®Ò cËp ®Õn 5 môc tiªu cæ phÇn ho¸ nªu trªn, ngoµi ra cßn bæ xung thªm mét sè môc tiªu cã tÝnh chÊt ®Æc thï lµ.
Gi¶m c¸c kho¶n nî níc ngoµi ngµy cµng t¨ng do ph¶i bï ®¾p c¸c kho¶n th©m hôt ng©n s¸ch ®Ó trî cÊp cho c¸c doanh nghiÖp nhµ níc.
Thu hót c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Ó ®æi míi kü thuËt vµ ho¹ tËp qu¶n lý, t¹o ra mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng më cöa ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nhµ níc, n¨ng cao chÊt lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô trong níc.
T¹o dùng vµ ph¸t triÓn mét thÞ trêng tµi chÝnh gåm thÞ trêng t b¶n, thÞ trêng chøng kho¸n, thÞ trêng tiÒn tÖ hoµn chØnh trong níc.
ë c¸c níc SNG vµ §«ng ¢u, díi chÝnh thÓ míi, viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc, ngoµi nh÷ng môc tiªu ®· nªu ë hai nhãm níc nãi trªn, cßn cã thªm mét sè môc tiªu ®Æc thï sau.
Gi¶m nhanh tû träng khu vùc kinh tÕ nhµ níc trong nÒn kinh tÕ vµ xo¸ bá hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ®ang g©y ra t×nh tr¹ng kÐm hiÖu qu¶ trong toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®ang ®Èy nÒn kinh tÕ ®i ®Õn sù khñng ho¶ng.
T¹o ra hÖ thèng kinh tÕ thÞ trêng vµ t¨ng nhanh khu vùc kinh tÕ t nh©n ®Ó d©n chñ ho¸ ho¹t ®éng kinh tÕ vµ t¹o ra mèi t¬ng quan hîp lý cña c¸c khu vùc kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hçn hîp cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc.
I.4 C¸c h×nh thøc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
Gi÷ nguyªn vèn nhµ níc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp , ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu thu hót vèn
b¸n mét phÇn níc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu thu hót vèn .
b¸n toµn bé vèn nhµ níc hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp
thùc hiÖn c¸c h×nh thøc thø hai hoÆc thø ba kÕt hîp víi ph¸t hµnh cæ phiÕu thu hót vèn
I. 5. Quy tr×nh chung cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
Thùc tiÔn vµ nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu c¸c níc chØ ra r»ng viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ gåm nhiÒu giai ®o¹n : chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn vÒ tæ chøc , lùa chän c¸c môc tiªu , ph¬ng híng thùc hiÖn ,kiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh . tuy nhiªn c¸c giai ®o¹n kh«ng cã s ph©n ®Þnh râ rÖt nhng nã cã ü nghÜa chØ ®¹o vÒ mÆt thùc tiÕn : khuyÔn khÝch tÝnh thËn träng víi nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp dùa trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc tÕ . tÝnh qu¸ tr×nh tá ra thÝch hîp víi c¶ chÝnh phñ ®ang cÇn cã thêi gian n¾m b¾t vµ kiÓm so¸t , còng nh c«ng chóng ®ang cÇn thêi gian ®Ó t×m vµo sù æn ®Þnh , l©u dµi vÒ chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ . ë viÖt nam chóng ta trong hoµn c¶nh thiÕu ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ th× viÖc qu¸n triÖt quan ®iÓm trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc lµ cÇn thiÕt ®Ó chèng nh÷ng t tëng vµ biÓu hiÖn nãng véi , chñ quan duy ý chÝ , muèn hoµn thµnh c«ng viÖc nµy trong mét thêi gian ng¾n .
Nh vËy , qua thùc tiÔn tiÕn hµnh c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp ë níc ta , vµ qua kinh nghiÖm c¬ b¶n cña mét sè níc xung quanh chóng ta thÊy viÖc cæ phÇn ho¸ ®¸p øng yªu cÇu bøc thiÕt cña c«ng cuéc c¶i c¸ch c¸c doanh nghiÖp nhµ níc phï hîp theo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi võa lµm võa rót kinh ngiÖm cô thÓ , lµ c«ng viªc hÕt søc phøc t¹p ®ßi hái thùc hiÖn trong nhiÒu n¨m.
PHÇN II: vÉn ®Ò x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸
2.1 Nh÷ng kh¸i niÖm
2.1.1. Gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸
Lµ nh÷ng gi¸ trÞ hiÖn cã cña doanh nghiÖp bao gåm toµn bé tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ , cã tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp mµ ngêi mua ngêi b¸n cæ phÇn ®Òu chÊp nhËn ®îc. Gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp lµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp sau khi ®· trõ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ quü khen thëng quü phóc lîi.
Gi¸ trÞ doanh nghiÖp bao gåm gi¸i trÞ quyÒn sö dông ®Êt, gi¸ trÞ vèn gãp liªn doanh doanh nghiÖp kh¸c…
Gi¸ trÞ thùc tÕ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ kh«ng bao gåm tµi s¶n doanh nghiÖp thuª mîn, nhÇn gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt c¸c tµi s¶n kh¸c kh«ng ph¶i cña doanh nghiÖp.
- Nh÷ng tµi s¶n kh«ng cÇn dïng chê thanh lý
- Gi¸ trÞ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi ®· ®îc trõ vµo gi¸ trÞ doanh ngiÖp
- Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang cña nh÷ng c«ng tr×nh ®· bÞ ®×nh ho¸n tríc thêi ®iÓm x¸c ®Þnh gÝa trÞ doanh nghiÖp.
- C¸c kho¶n ®Çu t dµi h¹n vµo doanh nghiÖp kh¸c ®îc c¬ quan thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh chuyÓn cho ®èi t¸c kh¸c.
- Tµi s¶n thuéc c«ng tr×nh phóc lîi ®îc ®Çu t b»ng quü khen thëng, tõ quü phóc lîi cña doanh nghiÖp vµ cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp.
2.1.2 Gi¸ trÞ phÇn vèn nhµ níc t¹i doanh nghiÖp.
Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp thµnh c«ng ty cæ phÇn th× gÝa trÞ phÇn vèn nhµ níc t¹i doanh nghiÖp tïy thuéc vµo yÕu tè doanh nghiÖp kh¸c nhau mµ nhµ níc n¾m gi÷ nh÷ng phÇn vèn nhÊt ®Þnh th«ng qua tû lÖ cæ phÇn: Th«ng thêng tû lÖ cæ phÇn hay gi¸ trÞ phÇn vèn nhµ níc t¹i doanh nghiÖp chia lµm ba lo¹i
- Nhµ níc n¾m gi÷ tû lÖ cæ phÇn chi phèi
- Nhµ níc n¾m gi÷ tû lÖ cæ phÇn ë møc thÊp
- Nhµ níc kh«ng n¾m gi÷ cæ phÇn ë doanh nghiÖp
2.1.3 Lîi thÕ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc.
§îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ thu nhËm doanh nghiÖp trªn phÇn vèn nhµ níc cña doanh nghiÖp binh qu©n trong ba n¨m liÒn kÕ tríc khi cæ phÇn ho¸ so víi l·i suÊt tr¸i phiÕu cña chinh phñ kú h¹n 10 n¨m ë thêi ®iÓm gÇn nhÊt nh©n víi gi¸ trÞ phÇn vèn nhµ níc t¹i doanh nghiÖp ë thêi ®iÓm ®Þnh gi¸.
NÕu doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ th¬ng hiÖu ®îc thÞ trêng chÊp nhËn th× x¸c ®Þnh c¨n cø vµo thÞ trêng.
2.2 Nh÷ng ph¬ng ph¸p x©y dùng gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ doanh nghiÖp
2.2.1 Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸
- Sè liÖu trong sæ s¸ch kÕ to¸n doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸
- Sè lîng vµ chÊt lîng tµi s¶n theo kiÓm kª vµ ph©n lo¹i tµi s¶n thùc tÕ doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸
- Gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt , lîi thÕ kinh doanh cña doanh nghiÖp vÒ vÞ trÝ ®Þa lý hay uy tÝn cña doanh nghiÖp, tÝnh chÊt ®éc quyÒn vÒ th¬ng hiÖu ,s¶n phÈm doanh nghiÖp
Kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp x¸c ®Þnh trªn c¬ së tû suÊt lîi nhËn trªn vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp
2.2.2. ph¬ng ph¸p x¸ ®Þnh gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc .
Tuú theo ®iÒu kiÖn nghµnh nghÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp cho phÐp ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ theo hãng dÉn cña bé tµi chÝnh sau ®©y lµ mét vµi ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
XÐt vÒ h×nh thøc cæ phÇn ho¸ lµ viÖc nhµ níc b¸n mét phÇn hay toµn bé gi¸ cæ phÇn cña m×nh trong doanh nghiÖp cho c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi doanh nghiÖp b»ng ®Êu gi¸ c«ng khai hay th«ng qua thÞ trêng chøng kho¸n .viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ doanh nghiÖp sÏ tr¸nh thiÖt h¹i cho hai bªn tham gia mua vµ b¸n . khi gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®îc ®Þnh gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ cña nã th× lµm mÊt vèn cña nhµ níc , ngîc l¹i ®Þnh gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ doanh nghiÖp th× g©y thiÖt h¹i cho ngêi mua vµ kh«ng b¸n ®îc cæ phÇn cña doanh nghiÖp
- Phong ph¸p tµi s¶n rßng : ph¬ng ph¸p nµy x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp dùa trªn gi¸ thÞ trêng cña c¸c tµi s¶n cña nã , theo ph¬ng ph¸p nµy ,gi¸ thÞ trêng cña tµi s¶n ®îc tÝnh to¸n dùa trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ tham kh¶o gi¸ thÞ trêng cña lo¹i tµi s¶n t¬ng tù hay cïng lo¹i . gi¸ trÞ vèn cæ phµn ®îc tÝnh to¸n nh sau
VE=VA-VD
Trong ®ã : VE ;Gi¸ trÞ thÞ trêng cña vèn cæ phÇn
VA :Gi¸ thÞ trêng cña tµi s¶n
VD: Gi¸ thÞ trêng cña nî
- Ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ theo kh¶ n¨ng sinh lêi
Gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp cã thÓ ®îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c dßng lîi nhuËn dù tÝnh thu ®îc trong t¬ng lai :
GTDN =
Trong ®ã Ft : lîi nhuËn dù kiÕn n¨m t
Vn :Gi¸ trÞ thanh lý m¸y mãc thiÕt bÞ n¨m n
K : l¸i suÊt chiÕt khÊu
- Gi¸ trÞ doanh nghiÖp còng cã thÓ ®îc tÝnh th«ng qua lîi nhuËn b×nh qu©n vµ tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n
Fi: lîi nhuËn nµy dù tÝnh thu ®îc c¨n cø vµo sè liÖu thèng kª cña c¸c n¨m gÇn nhÊt víi thêi ®iÓm ®Þnh gi¸ vµ ph¬ng ¸n kinh doanh dù tÝnh ®èi doanh nghiÖp
Tf : Tû suÊt lîi nhËn d kiÕn thu dîc cña doanh nghiÖp kinh doanh trong nghµnh nghÒ .
- Ph¬ng ph¸p gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c lîi Ých rßng kú väng trong t¬ng lai
Vdn = +
Trong ®ã
Vdn= gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp
Bt= Lîi Ých kú väng cña doanh nghiÖp t¹i n¨m thø t
Ct= Chi phÝ kú väng t¹i n¨m thø t mµ doanh nghiÖp ph¶i gh¸nh chÞu
Vn = gi¸ trÞ thanh cña doanh nghiÖp t¹i n¨m thø n
K=tû suÊt chiÕt khÊu ( tû suÊt vèn ho¸ hay chi phÝ vèn )
Ph¬ng ph¸p hiªnh t¹i ho¸ vµ ®Þnh lîng cña Goodwill.
VÒ thùc chÊt ®îc x©y dùng vµ ph¸t triÓn dù trªn hai c«ng thøc tæng qu¸t lµ.
V0 = +
GW =
Trong ®ã
Vo: Gi¸ trÞ doanh nghiÖp
Rt : Kh¶n thu n¨m t
Vn: Gi¸ trÞ b¸n l¹i hoÆc thanh lý n¨m n
At :Gi¸ trÞ tµi s¶n ®a vµo kinh doanh
R : Tû suÊt lîi nhuËn b×nh thêng cña tµi s¶n
I :Tû suÊt hiÖn t¹i ho¸
N:Sè n¨m nhËn ®îc kho¶n thu
C¸c c«ng thøc trªn ®· chØ ra mét nguyªn lý chung : gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n thu nhËp trong t¬ng lai . cßn goodwill l¹i ®îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n siªu lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp t¹o ra ®¬c trong n n¨m tån t¹i . Tõ c¸c c«ng thøc trªn , c¸c nhµ kinh tÕ ,c¸c chuyªn gia ®Þnh gi¸ , c¸c nhµ ®Çu t ,ngêi mua ngêi b¸n doanh nghiÖp cã thÓ tha hå mµ ph¸t triÓn ý tëng cña m×nh vÒ x¸c ®Þnh c¸c tham sè Rt, Vn, i ,r , n, …c¸c tham sè dã lu«n thay ®æi trong c¸ch nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ cña mçi ngêi ,ssã lµ lý do dÉn tíi s chªnh lÖch rÊt lín vÒ gi¸ trÞ doanh nghiÖp theo nh÷ng c¸ch ®¸nh gi¸ kh¸c nhau , g©y nªn trë ng¹i trong qu¸ tr×nh giao dÞch , th¬ng thuyÕt vµ b¸n doanh nghiÖp trong thùc tÕ .
Nh vËy , ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ tri cña doanh nghiÖp ta cÇn íc lîng c¸c tham sè trªn ®©y lµ mét vÉn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n . ta nhËn thÊy r»ng viec c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh gi¸ trÞ theo c«ng thøc mét sÏ lµ kh¸c nhau v× mét sè lý do sau
Thø nhÊt c¸c nhµ ho¹t ®éng kinh tÕ t¹i c¸c khu vùc kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ mµ ®Æc biÖt lµ cña chÝnh phñ vµ t nh©n , thêng theo ®uæi c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau vª lîi nhuËn vµ chi phÝ . Trong trêng hîp chuyÓn ®æi tõ khu vc kinh tÕ sang khu vc t nh©n , ®©y lµ ®iÒu cã ¶nh hëng rÊt lín.
Thø hai, ngay trong cïng khu vùc cña nÒn kinh tÕ c¸c nhµ ho¹t ®éng kh¸c nhau thêng cã c¸c kú väng kh¸c nhau vÒ lîi nhuËn vµ chi phÝ cña doanh nghiÖp.
Thø ba, c¸c nhµ ho¹t ®éng kh¸c nhau thêng cã nh÷ng th«ng tin kh¸c nhau vÒ doanh nghiÖp vµ cã nh÷ng c¬ héi ®Çu t kh¸c nhau, nªn tû xuÊt chiÕt khÊu ®îc lùa chän kh¸c nhau.
Nh vËy, do vÞ thÕ kh¸c nhau ®èi víi doanh nghiÖp, mçi bªn h÷u quan cña doanh nghiÖp sÏ ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp theo c¸c lîi Ých vµ chi phÝ cã liªn quan ®Õn m×nh. Trong bèi c¶nh ®ã, ®Ó nghiªn cøu ®Þnh gi¸ cña doanh nghiÖp khi chuyÓn ®æi së h÷u ta cÇn cã sù thèng nhÊt mét sè kh¸i niÖm nhÊt ®Þnh.
2.2.3. H¹n chÕ cña ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸
Ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ ®ang ¸p dông trong nhiÒu n¨m qua cho thÊy cã mét h¹n chÕ mµ chóng ta cÇn nghiªn có ®Ó hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c ®Þnh gi¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ë ViÖt Nam ®ã lµ.
§iÒu kiÖn vµ c¬ së cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cha ®îc thiÕt lËp ®Çy ®ñ, ®ång bé, thiÕu mét v¨n b¶n híng dÉn vµ quy ®Þnh cô thÓ viÖc ®Þnh gi¸ cho c¸c lo¹i tµi s¶n trong doanh nghiÖp (®Æc biÖt lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt vµ lîi thÕ kinh doanh); thiÕu ®éi ngò c¸n bé chuyªn tr¸ch cã ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é ®Ó lµm ccong t¸ ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp. C¸c c¸n bé thm gia thÈm ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ë ViÖt Nam ®a phÇn cha qua ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp, céng víi hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy cha hoµn chØnh nªn dÔ ®a ra quyÕt ®Þnh mang tÝnh chñ quan, ¶nh hëng ®Õn ®é chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ ®Þnh gi¸.
Ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ cßn nghÌo nµn cha hîp lý. ë c¸c níc trªn thÕ giíi th× viÖc ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp hoÆc lo¹i tµi s¶n trong doanh nghiÖp (bÊt ®éng s¶n, m¸y mãc thiÕt bÞ ph¬ng tiÖn vËn t¶i) ®Òu cã thÓ ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh vµ kiÓm tra nh»m ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸. ThËm chÝ cßn cã c¶ ph¬ng ph¸p ®Êu gi¸ qua thÞ trêng chøng kho¸n. Cßn ë ViÖt Nam c«ng t¸c ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp cßn bÞ phô thôc nhiÒu vµo ngêi mua (tõ coong t¸c chuÈn bÞ nh: kiÓm kª, ®èi chiÕu c«ng nî… ®Õn viÖc thång nhÊt vÒ gi¸ b¸n doanh nghiÖp); l¹i mang tÝnh chÊt kho¸n tr¾ng, thiÕu sù kiÓm tra kiÓm so¸t nªn ®· dÊn ®Õn hiÖn tîng gi¸ trÞ sdoanh nghiÖp ®îc ®Þnh cha s¸t víi thÞ trêng, chØ b¸n trong néi bé doanh nghiÖp chø kh«ng b¸n ra bªn ngoµi…
2.2.4. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸.
§Ò hoµn thiÖn vµ kh«ng ngõng n¨ng cao chÊt lîng x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ë ViÖt Nam, chóng ta cßn ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu kinh nghiÖm quý b¸u trªn thÕ giíi, ®Ó cã thÓ ®a ra ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi vµ tËp qu¸n ë níc ta hiÖn nay. Tríc m¾t trong thêi gian tíi cÇn tËp trung lµm tèt mét sè viÖc sau:
VÒ chÝnh s¸ch: nghiªn cøu vµ ban hµnh mét hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ chuÈn ¸p dông cho ViÖt Nam.
TËp trung ®µo t¹o båi dìng mét ®éi ngò chuyªn gia lµnh nghÒ chuyªn vÒ ®¸nh gi¸, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc h×nh thµnh c¸c tæ chøc ®Þnh gi¸ ®éc lËp, thÝch øng víi nÌn kinh tÕ thÞ trêng.
Nhanh chãng ph¸t triÓn h¬n n÷a thÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc huy ®éng vèn thu håi vèn trong vµ ngoµi ngoµi níc vµo viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, cung cÊp c¸c th«ng sè (tû lÖ rñi ro, tû suÊt lîi nhuËn… ) to¹ ®iÒu kiªn cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
2.2.5 §iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ doanh nghiÖp
X¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ mét vÉn ®Ò hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc .Vi vËy qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ quy ®Þnh cô thÓ ®Ó nh»m x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc nh»m ®¶m b¶o lîi Ých gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n . lîi Ých gi÷a nhµ níc vµ c¸c thµnh viªn c«ng ty cæ phÇn . nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã lµ .
Doanh nghiÖp nhad níc cÇn xö lý tµi chÝnh tríc khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp . nh c¸c tµi s¶n thuª mîn , nhËn gãp vèn liªn doanh liªn kÕt , tµi s¶n kh«ng dïng ,tµi s¶n ®Çu t b»ng quý khen thëng quý phóc lîi …gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt …doanh nghiÖp cµn xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
Doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng tæ chøc ®¸nh gi¸ vµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ phï hîp tõng doanh nghiÖp ë nh÷ng thßi ®iÓm kh¸c nhau
Thµnh viªn trong tæ chøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ,ph¶i cã chuyªn m«n ,®¹o ®øc nghÒ nghiÖp vµ ph¶i t¹n t©m víi c«ng viÖc ®Ó d¶m bao quyÒn lîi cña c¸c bªn
2.3. ý nghÜa viÖc x¸c ®Þnh ®óng gÝ trÞ doanh nghÖp
ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ mét vÉn dÒ cã ý nghÜa trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiªpj nhµ níc ®ã lµ mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ . mét mÆt nã ®¶m b¶o lîi Ých thiÕt thùc cña nhµ níc vµ lîi Ých cña ngêi mua doanh nghiÖp hay c¸c thµnh viªn trong c«ng ty cæ phµn khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ doanh nghÞªp nhµ níc .MÆt kh¸c nã cßn cã yÕy tè t©m lý cho c¸c thµnh viªn tham gia mua cæ phiÕu cña doanh nghiÖpnhµ níc . T¹o t©m lý æn ®Þnh , tin tëng cña c¸c c¸ nh©n tæ chøc khi tham gia qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ .thùc hiÖn tèt môc tiªu kÕ ho¹ch nhµ níc dÒ ra ,nhanh chãng chuyÓn ®æi mét sè doanh nghiÖp nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn .gi¶ quyÕt ®îc nh÷ng víng m¾c ,nh÷ng bÊt hîp lý trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ .ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ tri doanh nghiÖp lµ mot vÊn ®Ò nan gi¶i g©y ra nhiÒu tranh c·i vµ cÊp thiÕt trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc v× vËy viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ hÕt sc quan träng trong kÕ ho¹ch nhµ níc ta
PHÇn III : thùc tr¹ng vµ nh÷ng vÉn ®Ò liªn quan trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc ë viÖt nam
3.1. Thùc tr¹ng cña viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp nhµ níc ë ViÖt nam tõ n¨m 92 ®Õn nay
Giai ®o¹n tõ nam 1992 ®Õn nam 1996 ho¹t ®éng ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ chñ yÕu ®îc tiÕn hµnh theo ph¬ng ph¸p cã ®iÒu chØnh theo th«ng t sè 36/TC-CN hìng dÉn xö lý nh÷ng vÉn ®Ò tµi chÝnh khi thùc hiÖn mét ssã thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÑp nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn theo tinh thÇn quyÕt ®Þnh sè 202/CT ngµy 8/6/1992 cña chñ tÞch héi ®ång bé trëng nay lµ thñ tíng chÝnh phñ.Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ trÞ doanh nghiÖp bao gåm gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh , gi¸ trÞ tµi s¶n lu ®éng ®ù¬c ®¸nh gi¸ l¹i sao kiÓm kª vµ chi phÝ ban ®Çu vÒ quyÒn sö dông ®Êt ,lîi thÕ doanh nghiÖp . vÒ nguyªn t¾c , c¨n cø x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ thùc tr¹ng lµ nh÷ng tµi s¶n thuéc nguån vèn nhµ níc, hÖ thèng gi¸ sau tæng kiÓm kª theo quy ®Þnh cña nhµ níc , c¸c yÕu tè t¹o ra hiÖu qu¶ , triÓn véng vÒ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp (nh uy tÝn cña doanh nghiÖp ,vÞ trÝ ®×a lý …) ,cac kho¶n thuéc ph¹m vi thua lç , nî nÇn hµng ho¸ tån kho kÐm , mÊt phÈm chÊt …n»m trong gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ .
Giai ®o¹n nµy lµ giai ®o¹n thÝ ®ieemr nªn viÖc ®Þnh gi¸ tµi s¶n cßn phô thuéc vµo viÖc ph©n lo¹i tµi s¶n vµ ph¶i b¶o ®¶m nguyªn t¾c kh«ng thùc hiÖn nguyªn t¾c cæ phÇn ho¸ nh÷ng tµi s¶n thuéc nguån vèn vay (NÕu ngêi cho vay kh«ng ®ång ý )vµ nh÷ng tµi s¶n cha dñ c¬ së ph¸p lý vÒ quyÒn së h÷u ®«Ý víi doanh nghiÖp . ngoµi ra , viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ cßn ph¶i dùa trªn sè liªu quyÕt to¸n cã x¸c nhËn vÒ kiÓm to¸n cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn nh quy ®Þnh cña chØ thÞ sè 84/TTG ngµy 4/3/1993 cña thñ tíng chÝnh phñ vÒ viÖc xó tiÕn thùc hiÖn thÝ®iÓm cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc vµ c¸c gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u ®èi víi doanh nghiÖp nhµ níc .
Trong ®iÒu kiÖn c«ng t¸c qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ níc t¹i c¸c doanh nghiÖp cã yÕu kÐm nguån goãc h×nh thµnh tµi s¶n nhf níc t¹i doanh nghiÖp qu¸ phøc t¹p(do c¶i t¹o c«ng th¬ng nghiÖp trng thu ,trng mua , tiÕp qu¶n tµi s¶n v« chñ , tµi s¶n cña t nh©n trèn ra níc ngoµi ,tµi s¶n mua b»ng vèn vay h×nh thang t nguån chiÕm dông cña khach hµng …) céng thªm nh÷ng thñ tôc rêm rµ vÒ x¸c dÞnh quyÒn së h÷u , kÕt qu¶ kiÓm to¸n nªn thêi gian x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong thêi gian nay thêng kÐo dµi tõ 8 th¸ng ®Õn 2 n¨m.
Bªn c¹nh ®ã, c¸c quy ®Þnh híng dÉn cha h×nh dung hÕt c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp nh c¸c vÊn ®Ò ®Þnh gi¸ thiÕt bÞ chuyªn dïng, ®Êt ®ai nhµ cöa, lîi thÕ doanh nghiÖp, mÆt kh¸c, l¹i cha cho phÐp lo¹i trõ ra khái gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ c¸c kho¶n tæn thÊt trong doanh nghiÖp nh: c¸c kho¶n c«ng nî khã ®ßi, lç n¨m tríc , tµi s¶n vµ hµng ho¸ kh«ng cÇn dïng vµ kÐm phÈm chÊt thanh lý… Cho nªn koÐ theo t×nh tr¹ng: gi¸ trÞ ®îc x¸c ®Þnh kh«ng ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc cña nã dÉn tíi sù kh«ng thèng nhÊt gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n, kÕt qu¶ lµ suèt gÇn 5 n¨m c¶ níc míi triÓn khai ®¸nh gi¸ ®îc 18 doanh nghiÖp vµ còng chØ cã 5 doanh nghiÖp nhµ níc chuyÓn xang c«ng ty cæ phÇn.
Giai ®o¹n tõ 7/5/1996 ®Õn 29/6/1998.
®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trong qu¸ tr×nh thÝ ®iÓm, ngµy 7/5/1996 , ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 28/CP vÒ chuyÓn ®æi mét sè c«ng ty nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn, trong ®ã gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®îc x¸c dÞnh theo nguyªn t¾c “gi¸ trÞ cña doanh ngipj cæ phÇn ho¸ ®îc x¸c dÞnh lµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña doanh nghiÖp mµ ngêi b¸n vµ ngêi mua ®Òu chÊp nhËn ®îc ” vµ gio c¬ quan qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n nhµ níc t¹i doanh nghiÖp –Bé tµi chÝnh chñ tr× phèi hîp víi c¸c bé , ngµnh thùc hiÖn . theo nguyªn t¾c nµn c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÐ cña doanh nghiÖp lµ sè liÖu trªn sæ s¸ch kÕ toan cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn ho¸ ®· ®îc c¬ quan kiÓm to¸n hîp ph¸p x¸c nhËn , hÖ sè lîi thÕ doanh nghiÖp trªn c¬ së tû su¸t lîi nhuËn tren vèn kinh doanh b×nh qu©n trong ba nam cuèi cña doanh nghiÖp nhµ tríc khi cæ phÇn ho¸ vµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®¸t tÝnh theo quy ®Þnh cña luËt ®Êt ®ai vµ c¸c v¨n b¶n hìng dÉn . ngoµi ra , bé tµi chÝnh ®· ban hµnh th«ng t sè 50/TC/TCDN ngµy 30/8/1996 hìng dÉn vÊn ®Ò tµi chÝnh trong viÖc chuyÓn mét sè doanh nghiÖp nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn theo nghÞ ®Þnh sè 28/CP ,trong dã cã hìng dÉn cô thÓ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖo cæ phÇn ho¸ theo nguyªn t¾c ®· ®îc quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 28/CP.
Cã thÓ nãi, ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ trong giai ®o¹n nµy x©y dùng trªn c¬ së kÕt hîp gi¸ trÞ tµi s¶n thuÇn(gi¸ trÞ doanh nghiÖp= tæng ta× s¶n cã –tµi s¶n nî )vµ ph¬ng ph¸p so s¸nh trùc tiÕp ®Ó da ra nh÷ng ®iÒu xchØnh thÝch hîp nh :møc dé gi¶m gi¸ do hao mßn v« h×nh ,do quan hÒ cung cÇu …nªn còng ®· c¬ b¶n kh¸c phôc ®îc mét sè ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ ®· ¸p dông tríc ®©y vµ ®· ph¶n ¸nh dîc t¬ng dèi dóng ®¾n vad trùc quan gi¸ trÞ tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp t¹i thêi diÓm ®Þnh gi¸, rót ng¾n thêi gian ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp xuèng chØ cßn dãi ba th¸ng , gã phÇn ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp giai ®o¹n 1996-1998 ,trong giai ®o¹n nµy ®· triÓn khai ®Þnh gi¸ trªn 40 doanh nghiÖp vµ chuyÓn dæi thµnh c«ng 25 doanh nghiÖp .tuy nhiªn qua hai n¨m ¸p dông ,ph¬ng ph¸p nµy còng béc lé nh÷ng nhîc ®iÓm ®¸ng chó ý
Giai ®o¹n 29/6/1998 ®Õn nay ®Î ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ ,ngµy 29/6/1998 chÝnh phñ d· ban hµnh nghÞ ®Þnh 44/1998/N§ -CP vÒ chuyÓn doanh nghhiÖp nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn ,sau h¬n mét n¨m thùc hiªn c¶ níc ®· cæ phÇn ho¸ thªm 250 doanh nghiÖp ®a tæng sè doanh nghiÖp ®· cæ phÇn ho¸ lªn 280®©y lµ mét bíc tiÕn kh¸ dµi ®Æc biÖt lµ sè lîng doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ tr¶i réng trªn tÊt c¶ c¸c tØnh tõ miÒn nói khã khan ngÌo nµn ®Õn c¶ miÒn xu«i . ®ã lµ mét phÇn trong chÝnh s¸ch hîp lý cña nghÞ ®Þnh .viÑc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong giai ®o¹n nµy ®· tiÕn mét bíc to lín gi¸ trÞ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c h¬n hoµn thiÖn h¬n .viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®îc n©ng cao thªm mét bíc trong nghÞ ®Þnh 64/2002N§-CP.gi¸ trÞ doanh nghiÖp cßn bao gåm gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ,gi¸ trÞ lîi thÕ kinh doanh cña doanh nghiÖp
3.2. nh÷ng vÊn ®Ò thùc tÕ liªn quan trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
3.1.1. Tæ chøc ®¸nh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸
- C¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh thµnh lËp héi ®ång x¸c ®Þnh doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ hoÆc lùa chän c«ng ty kiÓm to¸n, tæ chøc kinh tÕ cã chøc n¨ng ®Þnh gi¸ ®Ó doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ký hîp ®ång x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp.
- Thµnh lËp héi ®ång x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp bao gåm:
§¹i diÖn c¬ quan quyÕt ®Þnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp lµm chñ tÞch héi ®ång;
§¹i diÖn c¬ quan tµi chÝnh;
L·nh ®¹o doanh nhiÖp cæ phÇn ho¸ tæng c«ng ty nhµ níc (NÕu doanh nghiÖp lµ thµnh viªn cña tæng c«ng ty).
C¨n có vµo thùc tr¹ng doanh nghiÖp vµ yªu cÇu cô thÓ héi ®ång ®îc mêi thªm c¸c tû chøc hoÆc chuyªn gia kü thuËt, kinh tÕ tµi chÝnh trong vµ ngoµi doanh nghiÖp cÇn thiÕt cho viÖc ®¸nh gi¸ chÊt lîng vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc tÕ cña tõng lo¹i tµi s¶n trong doanh nghiÖp.
- Héi ®ång x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm:
ThÈm ®Þnh kÕt qu¶ kiÓm kª ph©n lo¹i, x¸c ®Þnh tµi s¶n vµ gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh trong thêi gian 15 ngµy,kÓ tõ ngµy cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp héi ®ßng . kÕt qu¶ thÈm ®Þnh cña héi ®ång ®îc thµnh lËp b»ng biªn b¶n , cã ®Çy ®ñ cña c¸c thµnh viªn chÝnh thøc
X¸c ®Þnh l¹i kÕt qu¶ gÝa trÞ doanh nghiÖp NÕu c¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp yªu cÇu
Héi dång x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh chÝnh x¸c cña kÕt qu¶ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp
- C«ng ty kiÓm to¸n vµ tæ chøc kinh tÕ thùc hiÖn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ dãanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o
Tho¶ thuËn l¹i ®Ó mua hoÆc b¸n l¹i vèn gãp liªn doanh
ChuyÓn giao cho doanh nghiÖp kh¸c lµm ®èi t¸c
3.2.2 Khã kh¨n vµ bÊt hîp lý trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp
qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp ph¶i qua ba giai ®o¹n mµ mçi giai ®o¹n tèn kh«ng Ýt thêi gian thùc hiÖn héi ®ång thÈm ®Þnh gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp –kiÓm to¸n ,héi ®ång thÈm ®inh cña nhµ níc vµ sau ®ã c¬ quan thÈm quyÒn míi c«ng bè gi¸
vÒ kÕt qu¶ kiÓm to¸n :gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ lµ gi¸ trÞ thùc tÕ mµ ngêi mua vµ ngêi b¸n ®Ìu chÊp nhËn ®îc nhng khi x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp tæ chøc kiÓm to¸n chñ yÕu dùa trªn sæ s¸ch kÕ to¸n ,nªn kÕt kiÓm to¸n kh«ng sö dông ®îc vµo viÖc c«ng bè gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸ vµ phÇn nµo lµm chËm qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸.
ViÖc x¸c dÞnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh trao ®æi , tho¶ thuËn gi÷a ngêi mua vµ ngêi b¸n theo quy luËt thÞ trêng chø kh«ng thÓ ngêi mua ®Þnh trãc nhµ níc ®Þnh sau ®· lµm tronh thêi gian qua.
Cha chó ý ®óng møc cña ngêi mua mµ biÓu hiÖn râ nÐt nhÊt lµ viÖc tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ c¶ nh÷ng tµi s¶n mµ doanh nghiÖp khong cÇn dïng, thanh lý. Kh«ng xÐt ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c tµi ¶n ®em b¸n, nªn ®· cã trêng hîp kh«ng thång nhÊt ®îc gi¸ trÞ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. HoÆc nhµ níc c«ng bè gi¸ nhng kh«ng b¸n ®îc cæ phÇn, lµm cho qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ vµ cæ phÇn ho¸ bÞ bÕ t¾c kÐo dµi…
Ngoµi ra cßn cã mét sè tån t¹i kh¸c trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ nh viÖc x¸c ®Þnh quyÒn sö dông ®Êt, lîi thÕ doanh nghiÖp, sö lý vÒ c«ng nî vµ c¸c lho¶n lç cña danh nghiÖp tríc khi cæ phÇn ho¸ còng ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn tiÕn tr×nh ®Þnh gÝa vµ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc.
3.2.3 Nh÷ng kiÕn nghÞ
Bªn c¹nh viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc ta cÇn cã nhøng chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng h¬n trong cæ phÇn ho¸ ®ã lµ kh«ng nhÊt thiÕt lµ ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp ®Ó b¸n mét phÇn hay toµn bé vèn nhµ níc mµ cã thÓ da ra nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau nh ®Êu gi¸ doanh nghiÖp th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ®Ó lµm c¬ së. ViÖc ®Êu gi¸ ph¶i c«ng khai vµ cã ph¬ng ph¸p ®Êu gi¸ thÝch hîp. Bªn c¹nh ®ã chóng ta cã thÓ thµnh lËp nh÷ng tæ chøc ®Êu gi¸ vµ x©y dùng nh÷ng chØ tiªu hîp lý cho cong viÖc ®Êu gi¸.
KÕt luËn
T×nh h×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp mÊy n¨m qua ®½®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng khÝch lÖ trong viÖc chuyÓn ®æi khu vùc kinh tÕ nhµ níc . chuyÓn tõ nÒn kinh te tËp trung ho¸ sang kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®Þnh híng cña nhµ níc .Sù tr×nh bµy nh÷ng khÝ niÖm trªn ®©y vÒ vÊn ®Ò c¬ b¶n cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc vµ viÖc x¸c ®Þnh gÝa trÞ doanh nghiÖp tr«ng qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ víi môc ®Ých gãp phÇn nho trong c«ng cuéc cæ phµn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc ®ang ®îc chÝnh phñ tiÕn hµnh trong nhiÒu n¨m qua . Tuy nhiªn vÉn ®Ò x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ vÊn ®Ò hÕt søc khã kh¨n vµg©y ra nhiÒu tranh c¸i , khóc m¾c .v× vËy ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ nh mong muèn , c¸c c¸ nh©n c¸c cÊp, cac c¸c nghµnh cÇn ®i s©u nghiªn cøu thªm ®Ó gãp phÇn vµo viÖc thóc ®©û thªm qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc .nh nghiªn cøu vÒ c¸c gi¸ trÞ v« h×nh , gi¸ trÞ sö dông ®Êt ,uy tÝn nh·n hiÖu s¶n phÈm doanh nghiÖp ,u thÕ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh ,c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa ®iÓm … chung quy lµ lµ gi¸ tri v« h×nh vµ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp nh»m x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc .
Tµi liÖu tham kh¶o
NghÞ ®Þnh 44/1998/N§-CP.
NghÞ ®Þnh 64/2002/ N§-CP.
NguyÔn Ngäc Quang – Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc, c¬ së lý luËn vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn.
NguyÔn ngäc quang –lý luËn vÒ c«ng ty cæ phÇn ,c¬ së khoa häc ®Þnh híng cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc ë ViÖt nam
Nguyªn ngäc quang –cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc gi¶i ph¸p chiÕn lîc ®Ó ®æi míi khu vùc kinh tÕ nhµ níc
§ç b×nh träng-mét sè suy nghÜ vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc
- Nghiªn cøu kinh tÕ sè 246-th¸ng 11/1998
7. TS. NguyÔn Anh Dòng
Suy nghÜ thùc tiÔn - cæ phÇn ho¸ DNNN - Thêi b¸o kinh tÕ ph¸t triÓn 113 - 2000
8. Chu Hoµng Anh - Cæ phÇn ho¸ DNNN nh÷ng ®iÒu cßn vøng m¾c - B¸o cao lao ®éng x· héi 2000
9. Bµn thªm cæ phÇn ho¸ DNNN - Thêi b¸o kinh tÕ vµ dù b¸o th¸ng 9 n¨m 2000
Môc lôc
Lêi më ®Çu 1
PhÇn i: Nh÷ngvÉn ®Ò chung cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc 2
I. 1. Quan niÖm cæ phÇn ho¸ 2
I.2.V× sao cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ níc 2
I. 3. Môc tiªu cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc 5
I. 4. C¸c h×nh thøc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc 8
I. 5. Quy tr×nh chung cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc 8
PHÇN II: VÊn ®Ò x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc 10
2.1 Nh÷ng kh¸i niÖm 10
2.1.1 Gi¸ trÞ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ 10
2.1.2 Gi¸ trÞ phÇn vèn nhµ níc t¹i doanh nghiÖp 10
2.1.3 lîi thÕ doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc 11
2.2 Nh÷ng ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ nh÷ng ®iÒu kiªn ®Ó ®¶m b¶o chÝnh x¸c gi¸ trÞ doanh nghiÖp 11
2.2.1 C¨n cø x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp 11
2.2.2 Nh÷ng ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp 11
2.2.3 Nh÷ng h¹n chÕ cña ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ 15
2.2.4 Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn ph¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ 15
2.2.5 §iÒu kiÖn ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ trÞ doanh nghiÖp. 16
2.3. ý nghÜa cña viÖc x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ doanh nghiÖp. 17
PhÇn iii: Nh÷ng vÊn ®Ò thùc tÕ liªn quan trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp 18
3.1. Thùc tr¹ng cña viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp nhµ níc ë ViÖt Nam tõ n¨m 92 ®Õn nay 18
3.2. Nh÷ng vÊm ®Ò thùc tÕ liªn quan trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ níc 21
3.2.1. Tæ chøc ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ 21
3.2.2. Khã kh¨n vµ bÊt hîp lý trong qu¸ tr×nh ®Þnh gi¸ doanh nghiÖp 22
3.2.3. Nh÷ng kiÕn nghÞ 23
KÕt luËn 24
Tµi liÖu tham kh¶o 25
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- DA063.doc