Phân vùng địa lí tự nhiên khu vực Quảng Ninh và Hải Phòng - Cơ sở khoa học cho phát triển du lịch bền vững

96 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 PHÂN VÙNG ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN KHU VỰC QUẢNG NINH VÀ HẢI PHÒNG - CƠ SỞ KHOA HỌC CHO PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG THE NATURAL GEOGRAPHY PARTITION OF QUANG NINH AND HAI PHONG AREA - THE SCIENTIFIC BASIS FOR THE SUSTAINABLE TOURISM DEVELOPMENT Nguyễn Đăng Tiến Email: dangtien.dhsd@gmail.com Trường Đại học Sao Đỏ Ngày nhận bài: 23/3/2018 Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 28/6/2018 Ngày chấp nhận đăng: 28/6/2018 Tóm tắt Trong phát triển du lịch bền vững, một trong những yêu cầu và nguyên tắc phát triển là khai thác, sử dụng hợp lí không gian lãnh thổ và tài nguyên du lịch. Đối với mỗi khu vực, để tổ chức không gian lãnh thổ hợp lí cũng như việc xác định các điều kiện tự nhiên, đặc điểm tài nguyên cần dựa trên những cơ sở khoa học. Phân vùng địa lí tự nhiên (ĐLTN) là việc xác định các địa tổng thể dựa trên sự phân hóa của tự nhiên lãnh thổ, các mối quan hệ và các quy luật phát triển của tự nhiên. Chính vì vậy, phân vùng ĐLTN là cơ sở cho việc sử dụng, khai thác hợp lí không gian lãnh thổ và tài nguyên. Kết quả nghiên cứu này đã phân vùng ĐLTN khu vực Quảng Ninh - Hải Phòng (QN - HP) dựa trên đặc điểm phân hóa lãnh thổ, sự tác động và mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên. Kết quả phân vùng đã xác định được 3 vùng, 2 á vùng và 14 tiểu vùng. Trong phát triển du lịch bền vững, kết quả phân vùng ĐLTN là cơ sở khoa học cho sử dụng, khai thác hợp lí lãnh thổ và tài nguyên. Từ khóa: Phân vùng địa lí tự nhiên; du lịch bền vững; du lịch Quảng Ninh - Hải Phòng. Abstract: In the sustainable tourism development, one of the requirements and principles for development is to exploit and use properly the territorial space and tourism resources. For each area, it is necessary to base on the scientific basis in order to rationalize the territorial space as well as to determine the natural conditions, natural resource characteristics, etc. The natural geography partition is the identification of geographical area that is based on the differentiation of territorial nature, the relationships and development principles of nature. Therefore, the natural geography partition is the foundation for rational usage and exploitation of territorial space and resources. The study result has divided the natural area of Quang Ninh and Hai Phong provinces which is based on the characteristics of territorial differentiation, the interaction and relationship of natural components. The result has identified three zones, two sub - zones and 14 smaller sub - zones. In the sustainable tourism development, the result of natural geography partition is the scientific basis for the proper usage and exploitation of territorial space and resources. Keywords: Natural geography partition; sustainable tourism; Quang Ninh and Hai Phong tourism. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong phát triển du lịch, việc sử dụng, khai thác hợp lí lãnh thổ trong đó có việc tổ chức không gian và khai thác tài nguyên là việc khai thác dựa trên các đặc điểm tự nhiên và phù hợp với các quy luật tự nhiên. Đây là một trong những yêu cầu và nguyên tắc của phát triển du lịch bền vững. Đối với mỗi lãnh thổ nhất định, dù lớn hay nhỏ đều có sự phân hóa do sự tác động tương hỗ giữa các thành phần và các quy luật tự nhiên. Việc tìm ra sự phân hóa lãnh thổ, các mối quan hệ và các quy luật tự nhiên có ý nghĩa quan trọng trong phát triển kinh tế nói chung và du lịch nói riêng. Phân vùng ĐLTN là việc xác định các địa tổng thể ĐLTN Người phản biện: 1. GS.TSKH. Phạm Hoàng Hải 2. GS.TS. Nguyễn Khánh Vân 97 NGÀNH NGÔN NGỮ HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 có đặc điểm đồng nhất dựa trên sự phân hóa lãnh thổ cũng như các mối quan hệ và các quy luật tự nhiên. Do vậy, trong phát triển du lịch bền vững, phân vùng ĐLTN là cơ sở khoa học trong việc khai thác hợp lí lãnh thổ. Khu vực QN - HP có điều kiện thuận lợi trong phát triển du lịch do có tài nguyên phong phú và đa dạng. Trên lãnh thổ QN - HP có sự phân hóa đa dạng về điều kiện tự nhiên và kéo theo là sự phân hóa về kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, việc phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP có ý nghĩa quan trọng trong phát triển du lịch. Kết quả phân vùng ĐLTN là cơ sở khoa học để tổ chức không gian, xây dựng kế hoạch, chiến lược khai thác hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường nhằm phát triển du lịch bền vững. 2. PHÂN VÙNG ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN KHU VỰC QUẢNG NINH - HẢI PHÒNG NHẰM PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN VỮNG Phân vùng ĐLTN là sự phân chia và phân loại các địa tổng hợp trên một lãnh thổ nào đó. Công tác phân vùng bao gồm cả việc phát hiện và đặt tên các địa tổng hợp, thể hiện chúng trên bản đồ và thuyết minh những đặc thù của chúng [1]. Ý nghĩa, đối với khoa học, phân vùng ĐLTN nhằm phát hiện những đặc điểm phân hóa của các khu vực, sự tác động và mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên. Từ đó cho phép xác định quy luật phân hóa ĐLTN trong phạm vi lãnh thổ nghiên cứu và với lãnh thổ kế bên. Đối với thực tiễn, phân vùng ĐLTN góp phần vào việc nghiên cứu, phân tích đánh giá tổng hợp về điều kiện tự nhiên và tài nguyên tự nhiên, các điều kiện kinh tế - xã hội, tài nguyên nhân văn phục vụ cho các mục đích kinh tế. Kết quả phân vùng ĐLTN là cơ sở giúp các nhà nghiên cứu, nhà quản lí xây dựng kế hoạch, chiến lược khai thác hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường nhằm phát triển bền vững. Nhiệm vụ của phân vùng ĐLTN là ở chỗ vạch ra được các thể tổng hợp ĐLTN ở các cấp phân vị khác nhau dựa trên sự phân hóa lãnh thổ và dựa trên những nguyên tắc, phương pháp nhất định. 2.1. Phân vùng địa lí tự nhiên khu vực Quảng Ninh - Hải Phòng Các cơ sở phân vùng Lựa chọn các cấp phân vị và chỉ tiêu phân vùng: Trên một lãnh thổ dù lớn hay nhỏ, các thành phần tự nhiên đều có sự phân hóa và tác động qua lại lẫn nhau tạo thành những thể tổng hợp địa lí thống nhất. Quy luật tác động của các thành phần tự nhiên trên một lãnh thổ thường không đồng đều, có những phân hóa theo không gian và thời gian nhất định. Chính vì vậy, để xác định được những tổng hợp thể tự nhiên cần tiến hành phân chia và xác định các đơn vị địa tổng thể tự nhiên. Kế thừa các kết quả nghiên cứu phân vùng ĐLTN trên lãnh thổ Việt Nam [2, 3, 4] và sự phân hóa về điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội khu vực QN - HP. Trong phân vùng ĐLTN khu vực QN- HP nhằm phục vụ cho phát triển du lịch bền vững, hệ thống phân vị được xác định gồm ba cấp: Vùng ↔ Á vùng ↔ Tiểu vùng phù hợp với thực tiễn và yêu cầu. Chỉ tiêu xác định các thể tổng hợp tự nhiên theo các cấp phân vị được xác định trong bảng 1. Bảng 1: Chỉ tiêu phân vùng địa lí tự nhiên khu vực QN - HP Cấp phân vị Chỉ tiêu xác định Vùng Dựa vào nhân tố kiến tạo - địa mạo, sự phân hóa giữa biển và đất liền - là những khu vực có sự tương đồng về cấu trúc hình thái sơn văn có cùng nguồn gốc phát sinh (vùng núi và đồi, vùng đồng bằng), có những nét đặc trưng về đặc điểm thủy văn, sự khác biệt giữa biển và lục địa, mức độ ảnh hưởng của nó đến điều kiện tự nhiên, sự đa dạng các hệ sinh thái. Á vùng Có sự tương đồng về hướng sơn văn, theo đó tương đồng về điều kiện khí hậu dưới tác động tương hỗ của địa hình. Tiểu vùng Dựa trên sự thống nhất của một kiểu địa hình (khối núi, khu vực đồi, dạng đồng bằng) trên một nền nham thạch tương đồng về tuổi. Đối với các đảo, sự phân chia được dựa trên tiêu chí chính là vật chất hình thành nên các đảo và vị trí phân bố của các đảo. Ngoài ra có thể xét thêm tiêu chí bổ trợ là cấu trúc của các quần hệ sinh vật (các kiểu thảm, hệ sinh thái chính). 98 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 Phương pháp phân vùng: Đối với khu vực QN-HP, dựa vào hệ thống phân vị đã lựa chọn và phạm vi lãnh thổ và sự phân hóa của các yếu tố tự nhiên trên lãnh thổ. Các phương pháp phân vùng ĐLTN được lựa chọn là: phương pháp thực địa; phương pháp phân tích yếu tố trội; phương pháp phân tích tổng hợp các thành phần tự nhiên; phương pháp phân tích, so sánh các bản đồ phân vùng bộ phận Các nguyên tắc phân vùng: Dựa trên đặc điểm tự nhiên lãnh thổ và mục đích sử dụng, trong phân vùng ĐLTN khu vực QN- HP dựa trên một số nguyên tắc như: nguyên tắc phát sinh; nguyên tắc tổng hợp; nguyên tắc toàn vẹn lãnh thổ; nguyên tắc yếu tố trội; nguyên tắc đồng nhất tương đối trong phân vùng lãnh thổ nghiên cứu. Kết quả phân vùng địa lí tự nhiên khu vực QN - HP Dựa vào chỉ tiêu đã xác lập, khu vực nghiên cứu được chia thành 3 vùng ĐLTN là vùng núi thấp và đồi phía Bắc, vùng đồng bằng châu thổ hiện đại phía Nam và vùng biển - đảo phía Đông với những đặc tính cá thể khá rõ nét về điều kiện tự nhiên. Ranh giới giữa 3 vùng được xác định theo đứt gãy đường 18 từ Đông Triều và kéo dài về phía Đông và chạy dọc theo đường bờ của khu vực QN - HP. Đối với vùng núi thấp và đồi phía Bắc, do điều kiện tự nhiên có sự phân hóa phức tạp nên được tách thành 2 á vùng: á vùng Đông và á vùng Tây. Ranh giới giữa 2 á vùng được xác định theo đứt gãy sâu Đình Lập - Tiên Yên dọc theo QL4B, gần trùng với ranh giới giữa các huyện Tiên Yên, Vân Đồn và Cẩm Phả. Ở cấp tiểu vùng, vùng núi thấp và đồi phía Bắc được chia thành 7 tiểu vùng, trong đó á vùng Đông tách thành 3 tiểu vùng, á vùng Tây tách thành 4 tiểu vùng. Vùng đồng bằng châu thổ hiện đại phía Nam được tách thành 2 tiểu vùng. Vùng biển - đảo phía Đông được tách thành 5 tiểu vùng (bảng 2, hình 1). Bảng 2: Hệ thống các đơn vị phân vùng địa lí tự nhiên khu vực QN - HP Vùng Á vùng Tiểu vùng KH I. Vùng núi thấp và đồi phía Bắc A. Á vùng Đông 1. Tiểu vùng núi trung bình và thấp Tiên Yên - Bình Liêu - Quảng Hà - Móng Cái IA.1 2. Tiểu vùng đồi Tiên Yên - Quảng Hà - Móng Cái IA.2 3. Tiểu vùng đồng bằng ven biển Tiên Yên - Hà Cối IA.3 B. Á vùng Tây 1. Tiểu vùng núi trung bình và thấp Hoành Bồ - Ba Chẽ IB.1 2. Tiểu vùng núi trung bình và thấp Đông Triều - Uông Bí IB.2 3. Tiểu vùng đồi Hạ Long - Cẩm Phả IB.3 4. Tiểu vùng đồng bằng ven vịnh Cửa Lục IB.4 II. Vùng đồng bằng châu thổ hiện đại phía Nam 1. Tiểu vùng đồng bằng châu thổ cửa sông hình phễu Bạch Đằng II.1 2. Tiểu vùng đồng bằng châu thổ bồi tụ sông Thái Bình II.2 III. Vùng biển - đảo phía Đông 1. Tiểu vùng biển - đảo Cái Bầu - Cái Chiên - Vĩnh Thực III.1 2. Tiểu vùng biển - đảo Bái Tử Long III.2 3. Tiểu vùng biển - đảo Cô Tô - Trần III.3 4. Tiểu vùng biển - đảo Hạ Long - Cát Bà III.4 5. Tiểu vùng biển - đảo Bạch Long Vĩ III.5 99 NGÀNH NGÔN NGỮ HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 Hình 1. Bản đồ phân vùng địa lí tự nhiên khu vực Quảng Ninh - Hải Phòng [5] 2.2. Kết quả phân vùng địa lí tự nhiên Quảng Ninh - Hải Phòng với phát triển du lịch bền vững “Phát triển du lịch bền vững là hoạt động khai thác có quản lí các giá trị tự nhiên và nhân văn nhằm thỏa mãn các nhu cầu đa dạng của khách du lịch, có quan tâm đến các lợi ích kinh tế dài hạn trong khi vẫn đảm bảo sự đóng góp cho bảo tồn và tôn tạo các nguồn tài nguyên, duy trì được sự toàn vẹn về văn hóa để phát triển hoạt động du lịch trong tương lai; cho công tác bảo vệ môi trường và góp phần nâng cao mức sống của cộng đồng địa phương” [6]. Trong khái niệm phát triển du lịch bền vững hàm chứa ba khía cạnh gồm sự đảm bảo bền vững về kinh tế, văn hóa và việc bảo vệ tài nguyên, môi trường du lịch. Ngoài ra, theo các kết quả nghiên cứu [6, 7] đã chỉ ra các nguyên tắc trong phát triển du lịch bền vững. Trong đó, ngoài các nguyên tắc đảm bảo về các vấn đề kinh tế xã hội, vấn đề chia sẻ lợi ích... thì các nguyên tắc khai thác, sử dụng các nguồn tài nguyên một cách hợp lí; hạn chế việc sử dụng quá mức tài nguyên và giảm thiểu chất thải ra môi trường; phát triển phải gắn liền với nỗ lực bảo tồn tính đa dạng được đưa lên hàng đầu. Do đó, kết quả phân vùng ĐLTN dựa trên các cơ sở khoa học và thực tiễn của lãnh thổ (xác định các mối quan hệ, các quy luật giữa các thành phần, bộ phận của hệ thống tự nhiên, tìm ra sự phân hóa) là cơ sở cho việc khai thác lãnh thổ một cách hợp lí, tôn trọng các quy luật phát triển của tự nhiên. Như vậy, kết quả phân vùng ĐLTN nói chung và khu vực QN - HP nói riêng là cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc phát triển du lịch bền vững bởi: Kết quả của phân vùng ĐLTN là tư liệu, cơ sở khoa học nền tảng trong nghiên cứu PTDL Cơ sở ý nghĩa và nhiệm vụ của phân vùng ĐLTN cho thấy, kết quả nghiên cứu phân vùng ĐLTN (bản đồ phân vùng và bản thuyết minh) là những cơ sở khoa học, tri thức tổng hợp và đầy đủ nhất về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của một lãnh thổ. Phân vùng ĐLTN là công trình khoa học tổng hợp của nhiều nhân tố và kết luận của bộ phận, là việc đúc kết những tri thức về tự nhiên, kinh tế - xã hội trên lãnh thổ trong thời gian nhất định. Vì vậy, kết quả phân vùng ĐLTN trên cơ sở khoa học và phù hợp với thực tiễn lãnh thổ có vai trò cung cấp các thông tin nền tảng, tiền đề cho người nghiên 100 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 cứu có được những khái niệm rõ rệt về đặc điểm tự nhiên tổng hợp cũng như bộ phận nhằm khai thác hợp lí lãnh thổ phục vụ các mục đích kinh tế khác nhau trong đó có hoạt động du lịch. Đối với khu vực QN-HP, kết quả phân vùng cung cấp các thông tin chi tiết về tự nhiên (địa chất, địa hình - địa mạo, thủy văn, sinh vật) và đặc điểm kinh tế - xã hội, nhân văn theo sự phân hóa lãnh thổ, từng vùng, tiểu vùng địa lí. Trên cơ sở việc xác định sự phân hóa không gian, thời gia và các quy luật tự nhiên của khu vực - đây là tài liệu cơ sở nền tảng khi nghiên cứu, khai thác hợp lí lãnh thổ theo hướng phát triển bền vững các ngành kinh tế trong đó có hoạt động du lịch. Kết quả phân vùng ĐLTN sẽ tìm ra mức độ đa dạng và đặc trưng của tài nguyên du lịch trên khu vực QN - HP Du lịch là ngành kinh tế có tính định hướng tài nguyên rõ rệt, không có tài nguyên du lịch thì không thể phát triển được ngành du lịch. Những lãnh thổ có quy mô lớn thường không đồng nhất về điều kiện tự nhiên và có sự phân hóa thành những thể tổng hợp ĐLTN khác nhau. Kết quả đã tạo nên tính đa dạng và phong phú trong điều kiện tự nhiên, tài nguyên tự nhiên. Các thể tổng hợp ĐLTN có đặc điểm cũng như mức độ tập trung tài nguyên thường khác nhau nên khả năng khai thác và sử dụng chúng là khác nhau. Bên cạnh đó, một số nghiên cứu cho thấy, đa dạng tự nhiên có sự tương đồng trong đa dạng văn hóa [8]. Lãnh thổ có điều kiện tự nhiên, tài nguyên tự nhiên đa dạng sẽ đa dạng trong phát triển kinh tế - xã hội như việc ứng xử với tự nhiên, sử dụng tài nguyên và không gian cư trú... Từ đó tạo nên tính đa dạng trong văn hóa - tiền đề cho hình thành và phát triển tài nguyên nhân văn. Như vậy, sự tương đồng về tự nhiên trong các đơn vị thể tổng hợp ĐLTN góp phần tạo nên tính đặc trưng văn hóa, từ đó tạo nên văn hóa vùng, đặc trưng văn hóa địa phương (văn hóa đồng bằng, văn hóa cận duyên, văn hóa biển - đảo). Như vậy, sự phân hóa thành các thể tổng hợp lãnh thổ đã tạo sự đa dạng và phong phú, sự độc đáo và những nét đặc thù của tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn. Đặc biệt, sự độc đáo và tính đặc thù trong tài nguyên đã tạo nên tính đặc trưng và sức hấp dẫn của sản phẩm du lịch. Phân vùng ĐLTN là vạch ra các thể tổng hợp tương đối đồng nhất về tự nhiên, từ đó tìm ra các giải pháp thích hợp trong khai thác, sử dụng hợp lí tài nguyên và bảo vệ môi trường trong phát triển du lịch. Kết quả phân vùng QN - HP đã xác định những đặc trưng về tài nguyên theo từng vùng, từ đó xác định được phương thức khai thác hợp lí tài nguyên nhằm phát triển bền vững. Ví dụ, với tiểu vùng III.4 (Tiểu vùng biển - đảo Hạ Long - Cát Bà) với những đặc trưng về địa chất, địa mạo (vùng Karst ngập nước), sinh vật, đặc điểm hải văn, khí hậu và các tài nguyên nhân văn khác có thể khai thác, phát triển các loại hình du lịch bền vững như: tham quan vịnh, sinh thái, nghỉ dưỡng biển, văn hóa. Bên cạnh đó, cần thiết phải có những giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên, chống phá vỡ cảnh quan sinh thái, đặc biệt là hoạt động khai thác than, lấn biển. Tưng tự với tiểu vùng III.2 (Tiểu vùng biển - đảo Bái Tử Long) có thể khai thác và phát triển các loại hình du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái, tắm biển [5]. Kết quả phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP đã vạch ra các thể tổng hợp ĐLTN là các đơn vị cơ sở cho đánh giá trong phát triển du lịch Trong phát triển du lịch, việc tổ chức không gian lãnh thổ và đánh giá các điều kiện và tài nguyên du lịch đóng vai trò quan trọng. Các đơn vị thể tổng hợp ĐLTN trong phân vùng ĐLTN được sử dụng làm đơn vị cơ sở để đánh giá, so sánh nhằm tìm ra những thể tổng hợp ĐLTN có mức độ thuận lợi khác nhau. Kết quả đánh giá xác định mức độ thuận lợi của các thể tổng hợp ĐLTN là cơ sở đưa ra các giải pháp khai thác hợp lí lãnh thổ, khai thác các nguồn lực phù hợp với các quy luật tự nhiên nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển du lịch bền vững cho khu vực. Kết quả phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP đã xác định, các tiểu vùng III.2, III.4 rất thuận lợi cho phát triển du lịch, có thể khai thác được hầu hết các loại hình du lịch có tính bền vững cao như du lịch tham quan, sinh thái, tắm biển, nghỉ dưỡng và văn hóa. Các tiểu vùng thuận lợi bao gồm: IB.2, II.1, II.2, III.1, III.3. Còn lại các tiểu vùng khác chỉ đạt ở mức tương đối thuận lợi và ít thuận lợi [5]. Phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP là sơ sở cho xác lập những quy hoạch và những định hướng mang tính chiến lược trong PTDL của khu vực Trong khai thác không gian lãnh thổ, việc xác định các địa tổng thể dựa trên các đặc điểm tự nhiên giúp cho việc phân tích, đánh giá cho các mục đích kinh tế nhằm khai thác lãnh thổ một cách tối ưu nhất. Trong đánh giá dựa trên các thể tổng hợp ĐLTN, 101 NGÀNH NGÔN NGỮ HỌC Tạp chí Nghiên cứu khoa học - Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190. Số 2(61).2018 hướng đánh giá dựa trên các đơn vị phân loại cảnh quan cho phát triển du lịch là một hướng rất tốt và mức độ chi tiết cao. Tuy nhiên, do lãnh thổ QN - HP là một lãnh thổ rộng lớn, việc đánh giá điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn cho phát triển du lịch đòi hỏi mang tính bao quát để phục vụ quy hoạch và những định hướng mang tính chiến lược. Chính vì vậy, kết quả phân vùng ĐLTN là cơ sở khoa học và có ý nghĩa thực tiễn cao trong việc quy hoạch khai thác và định hướng phát triển mang tính chiến lược. 3. KẾT LUẬN Phương pháp phân vùng ĐLTN có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao trong phát triển du lịch bền vững, đặc biệt trong việc khai thác hợp lí không gian lãnh thổ. Kết quả phân vùng tìm ra các thể tổng hợp ĐLTN dựa trên các mối quan hệ giữa các thành phần tự nhiên, các quy luật tự nhiên. Khu vực QN - HP có sự phân hóa đa dạng về tự nhiên cũng như kinh tế - xã hội, lãnh thổ có thể xác định được nhiều đơn vị thể tổng hợp ĐLTN. Kết quả phân vùng ĐLTN đã xác định, khu vực QN - HP được phân hóa thành 3 vùng, 2 á vùng và 14 tiểu vùng. Các đơn vị phân vùng được xác định dựa trên đặc điểm phân hóa lãnh thổ, các mối quan hệ cũng như đặc điểm các quy luật phân hóa tự nhiên của khu vực. Kết quả phân vùng ĐLTN khu vực QN - HP là cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc phát triển du lịch bền vững. Việc xác định các thể tổng hợp ĐLTN trong phân vùng giúp tìm ra các giải pháp thích hợp trong tổ chức không gian lãnh thổ du lịch, quy hoạch, quản lí và khai thác hợp lí tài nguyên du lịch. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. V.I. Prokaev (1971). Những cơ sở phương pháp phân vùng địa lí tự nhiên. NXB Khoa học và Kỹ thuật. [2]. Phạm Hoàng Hải, Nguyễn Thượng Hùng, Nguyễn Ngọc Khánh (1997). Cơ sở cảnh quan học của việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường lãnh thổ Việt Nam. [3]. Vũ Tự Lập (1976). Cảnh quan địa lí miền Bắc Việt Nam. NXB Khoa học và Kỹ thuật. [4]. Tổ phân vùng địa lí tự nhiên (1970). Phân vùng địa lí tự nhiên lãnh thổ Việt Nam. NXB Khoa học và Kỹ thuật [5]. Nguyễn Đăng Tiến (2016). Nghiên cứu, đánh giá tài nguyên du lịch và điều kiện sinh khí hậu phục vụ phát triển du lịch bền vững khu vực Quảng Ninh - Hải Phòng. LATS, Viện Địa lí, Viện Hàn lâm Khoa học & Công nghệ Việt Nam. [6]. Nguyễn Đình Hòe, Vũ Văn Hiếu (2001). Du lịch bền vững. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. [7]. Phạm Trung Lương (2002), Cơ sở khoa học và giải pháp phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam. Đề tài cấp Viện NCPT Du lịch, Tổng cục Du lịch. [8]. Nguyễn Ngọc Khánh, Nguyễn Hồng Anh (2012). Đa dạng văn hóa tộc người trong mối quan hệ hữu cơ với đa dạng tự nhiên cho mục tiêu phát triển bền vững cộng đồng dân cư Bắc Trung Bộ trong hoàn cảnh biến đổi khí hậu. Kỷ yếu Hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 4.