Quá trình hoạt động tại Công ty cổ phần xây dựng tổng hợp Tuyên Quang

g thêi lµm giµu cho quª h­¬ng vµ réng h¬n lµ gãp phÇn x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho Chñ nghÜa x· héi. PhÇn 2: T×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng vèn kinh doanh cña c«ng ty Cæ phÇn xdth tuyªn quang 2.1 Vèn vµ c¬ cÊu vèn a) T×m hiÓu vÒ sù vËn ®éng cña vèn kinh doanh BÊt kú mét doanh nghiÖp, mét tæ chøc hay mét c¸ nh©n nµo muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh còng ®ßi hái cÇn ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh. Nã ph¶n ¸nh nguån lùc tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ ë tõng thêi ®iÓm cô thÓ. §èi víi riªng C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang, do cã mét c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh chÆt chÏ nªn tõ thêi ®iÓm tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ (n¨m 2000) ®Õn nay, tæng vèn kinh doanh cña c«ng ty ®· vËn ®éng theo xu h­íng gia t¨ng qua c¸c n¨m vµ ®­îc chia lµm 2 lo¹i víi c¸c sè liÖu cô thÓ nh­ sau: B¶ng 1: L­îng vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh cña c«ng ty (2001-2006) (®v: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+,-) % Vèn L§ 19.13 20.24 17.84 28.80 41.19 44.35 3.16 7.6% Vèn C§ 1.40 1.55 2.20 2.15 1.90 1.70 -0.2 -10.5% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) * Vèn l­u ®éng (VL§): Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n cña c«ng ty nh­: tiÒn vµ c¸c kho¶n t­¬ng ®­¬ng tiÒn; gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n; gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n nî ph¶i thu; gi¸ trÞ hµng tån kho vµ gi¸ trÞ b»ng tiÒn cña c¸c tµi s¶n l­u ®éng kh¸c… Dùa vµo b¶ng 1 ta lËp biÓu ®å m« h×nh hãa vÒ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vèn l­u ®éng cña C«ng ty nh­ sau : TÝnh tõ n¨m 2001 trë l¹i ®©y th× l­îng vèn l­u ®éng cña c«ng ty cã sù biÕn ®éng kh«ng ®ång ®Òu nh­ng nh×n chung lµ ®· t¨ng lªn víi tèc ®é rÊt cao. Sù gia t¨ng nµy phÇn lín lµ do gi¸ trÞ hµng tån kho cña C«ng ty ngµy cµng t¨ng cao qua c¸c n¨m. XÐt riªng trong n¨m 2006 th× l­îng vèn l­u ®éng ®· t¨ng lªn 3.16 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng 7.6% so víi n¨m 2005 vµ t¨ng kho¶ng 132% so víi thêi ®iÓm mèc lµ n¨m 2001. Nh­ vËy lµ tuy l­îng vèn l­u ®éng vËn ®éng kh«ng æn ®Þnh nh­ng xÐt trong mét giai ®o¹n tæng thÓ (2001-2006) th× nã ®· cho thÊy ®­îc kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vµ t¨ng tr­ëng vèn ®Ó ®¸p øng kÞp thêi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cña C«ng ty. * Vèn cè ®Þnh : Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n cña c«ng ty nh­: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ kho, s©n b·i; gi¸ trÞ c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n; gi¸ trÞ cña nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n dë dang vµ c¸c kho¶n ký quü, ký c­îc dµi h¹n. Kh¸c so víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ th­êng cã l­îng vèn cè ®Þnh kh¸ lín ,C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang l¹i cã mét l­îng vèn cè ®Þnh nhá h¬n nhiÒu so víi vèn l­u ®éng. §iÒu nµy kh«ng ph¶i do ý muèn chñ quan cña C«ng ty mµ chñ yÕu lµ do ®Æc ®iÓm cña ngµnh nghÒ s¶n xuÊt – kinh doanh trong lÜnh vùc x©y dùng tæng hîp quy ®Þnh. Còng dùa vµo c¸c sè liÖu ë b¶ng 1, ta lËp ®­îc biÓu ®å ph¶n ¸nh vÒ t×nh h×nh vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh tõ n¨m 2001 cho ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay nh­ sau: Nh×n tõ biÓu ®å trªn ta thÊy lµ vèn cè ®Þnh cña c«ng ty ®· b¾t ®Çu gi¶m vµo n¨m 2004 vµ hiÖn nay vÉn tiÕp tôc gi¶m. Cô thÓ lµ n¨m 2006 ®· gi¶m 0.2 tû ®ång(10.5%) so víi n¨m 2005 vµ gi¶m 21% so víi n¨m 2004. Së dÜ nh­ vËy lµ do phÇn gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ cña c¸c tµi s¶n m¸y mãc, thiÕt bÞ ngµy cµng lín. H¬n n÷a, C«ng ty còng ®· thanh lý mét sè tµi s¶n cè ®Þnh cò, kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ho¹t ®éng ®Ó ®¶m b¶o an toµn lao ®éng còng nh­ ®¶m b¶o chÊt l­îng cho c«ng tr×nh x©y dùng ®ång thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t­ ®æi míi trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Tuy nhiªn, nÕu so víi n¨m 2001 th× l­îng vèn cè ®Þnh cña c«ng ty trong n¨m 2006 còng ®· t¨ng ®­îc gÇn 0.3 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng 21%. §©y lµ mét con sè kh«ng lín nh­ng nã còng ®· phÇn nµo ph¶n ¸nh ®­îc nç lùc c¶i tiÕn vµ ®æi míi m¸y mãc, thiÕt bÞ cña C«ng ty trong 6 n¨m qua. *Tæng vèn kinh doanh (VKD) Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng mµ c«ng ty së h÷u. Nãi mét c¸ch kh¸c th× nã ®­îc tÝnh b»ng toµn bé l­îng vèn l­u ®éng vµ l­îng vèn cè ®Þnh céng l¹i. VËy nªn, tõ b¶ng 1, ta cã : B¶ng 2: Tæng vèn kinh doanh cña c«ng ty (2001-2006) (®v: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) % TængVKD 20.53 21.79 20.04 30.95 43.09 46.05 2.96 6.8% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Trong n¨m 2003, tuy l­îng vèn l­u ®éng cña c«ng ty gi¶m ®i 12% nh­ng ng­îc l¹i, l­îng vèn cè ®Þnh l¹i t¨ng lªn 42%. Do vËy nªn nh×n vµo b¶ng 3 ta thÊy tæng l­îng vèn kinh doanh cña c«ng ty trong n¨m nµy chØ cßn gi¶m nhÑ 1.75 tû ®ång t­¬ng øng 8% so víi n¨m 2002. NÕu xÐt tæng thÓ trong toµn bé giai ®o¹n 6 n¨m chuyÓn ®æi th× ta thÊy lµ tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty ®· t¨ng lªn mét c¸ch rÊt nhanh chãng. Cô thÓ lµ trong n¨m 2006, nã ®· t¨ng 2.96 tû ®ång (6.8%) so víi n¨m 2005 vµ so víi n¨m 2001, con sè nµy lµ trªn 25.5 tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng vät lµ 125%. D­íi ®©y lµ biÓu ®å m« h×nh ho¸ vÒ xu h­íng vËn ®éng cña tæng vèn kinh doanh tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2006 : Nh­ vËy, qua biÓu ®å trªn ta thÊy tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty trong 3 n¨m ®Çu kh«ng cã nhiÒu sù thay ®æi nh­ng vµo n¨m 2006, nã ®· t¨ng lªn gÊp h¬n 2 lÇn so víi n¨m 2001 (125%). Vèn t¨ng nghÜa lµ tµi s¶n cña C«ng ty t¨ng! §iÒu nµy chøng tá C«ng ty cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cao vµ nÕu xÐt trªn gãc ®é kÕ to¸n còng nh­ trªn ph­¬ng diÖn qu¶n trÞ tµi chÝnh th× cã thÓ ®­a ra kÕt luËn ban ®Çu vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt- kinh doanh cña c«ng ty lµ “lµm ¨n cã uy tÝn, cã hiÖu qu¶ vµ t¨ng tr­ëng!” . b) C¬ cÊu vèn Do chÞu t¸c ®éng bëi c¸c tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh nghÒ s¶n xuÊt-kinh doanh trong lÜnh vùc x©y dùng nªn C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang cã mét l­îng vèn l­u ®éng t­¬ng ®èi lín vµ chiÕm tû träng rÊt cao so víi vèn cè ®Þnh. Vµ nh×n chung lµ tõ n¨m 2001 ®Õn nay th× c¬ cÊu vèn cña c«ng ty kh«ng cã nhiÒu thay ®æi. L­îng vèn l­u ®éng vÉn lu«n chiÕm tû träng h¬n 90%, cô thÓ lµ tõ nguån sè liÖu ë b¶ng 1vµ 2, ta tÝnh to¸n ®­îc b¶ng sau: B¶ng 3: C¬ cÊu vèn kinh doanh cña c«ng ty (2001-2006) (®¬n vÞ: %) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 % vèn l­u ®éng 93.6 93.3 90.1 93.5 95.8 96.3 % vèn cè ®Þnh 6.4 6.7 9.9 6.5 4.2 3.7 NÕu xÐt riªng trong n¨m 2006 th× l­îng vèn l­u ®éng lµ 44,35 tû ®ång, chiÕm 96.3%, trong khi ®ã l­îng vèn cè ®Þnh chØ kho¶ng xÊp xØ 1.7 tû ®ång, chiÕm 3.7%. §iÒu nµy ®­îc minh häa bëi biÓu ®å sau: *NhËn xÐt chung: ViÖc c¬ cÊu l¹i h×nh thøc së h÷u vèn theo h­íng cæ phÇn ho¸, tõ doanh nghiÖp 100% vèn nhµ n­íc sang c«ng ty cæ phÇn ®· kh«ng chØ t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n sè tµi s¶n cña nhµ n­íc mµ cßn huy ®éng thªm ®­îc nhiÒu nguån vèn ®Ó ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao søc c¹nh tranh vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng­êi lao ®éng tham gia gãp vèn, thùc sù lµm chñ c«ng ty. Vµ thùc tÕ ®· cho thÊy, sau 6 n¨m chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, víi tæng sè vèn kinh doanh ban ®Çu lµ trªn 20 tû ®ång, hiÖn nay c«ng ty ®· t¨ng con sè nµy lªn h¬n 46 tû ®ång. Nh­ vËy, C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®ang ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cã hiÖu qu¶ trªn ®Þa bµn tØnh, võa mang l¹i lîi nhuËn cho c¸c cæ ®«ng võa t¹o dùng ®­îc c«ng ¨n viÖc lµm æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng vµ qua ®ã gãp phÇn x©y dùng n­íc nhµ. 2.2 Ph©n lo¹i nguån vèn Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt-kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang nãi riªng cÇn ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh. L­îng vèn nµy ®­îc biÓu hiÖn d­íi h×nh th¸i vËt chÊt hay phi vËt chÊt vµ ®­îc ®o b»ng tiÒn gäi lµ tµi s¶n. MÆt kh¸c, vèn cña c«ng ty l¹i ®­îc h×nh thµnh (tµi trî) tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau gäi lµ nguån vèn. D­íi ®©y em xin ¸p dông mét sè c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn nhÊt ®Ó ph©n lo¹i nguån vèn cña c«ng ty: a) C¨n cø vµo mèi quan hÖ së h÷u vÒ vèn: XÐt theo c¨n cø nµy th× nguån vèn cña C«ng ty ®­îc chia thµnh nguån vèn chñ së h÷u (VCSH) vµ nî ph¶i tr¶ (NPT) víi c¸c sè liÖu cô thÓ ë b¶ng sau: B¶ng 4: Nguån vèn chñ së h÷u vµ nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty (2001-2006) (®v: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) % VCSH 3.54 3.84 4.07 3.98 4.16 4.26 0.1 2.4% NPT 16.99 17.95 15.97 26.97 38.93 41.79 2.86 7.3% %VCSH 17.24 17.62 20 13 9.65 9.25 - -0.4% %NPT 82.76 82.38 80 87 90.35 90.75 - 0.4% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) * Nguån vèn chñ së h÷u : Lµ nguån vèn do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp, ®©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó h×nh thµnh C«ng ty. Mçi cæ ®«ng lµ mét chñ së h÷u cña C«ng ty, trong ®ã tû lÖ vèn chñ së h÷u mµ Nhµ n­íc n¾m gi÷ chiÕm 49%, cßn l¹i 51% do c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty n¾m gi÷. Vµ nÕu nh­ t¹i thêi ®iÓm chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u (n¨m 2000), C«ng ty cã sè vèn chñ së h÷u lµ 2.95 tû ®ång th× ®Õn nay con sè nµy ®· t¨ng lªn 4.26 tû ®ång. Cô thÓ, ta thÊy trong n¨m 2006, vèn chñ së h÷u cña C«ng ty ®· t¨ng nhÑ 0.1 tû ®ång ( t­¬ng ®­¬ng 2.4%) so víi n¨m 2005 vµ t¨ng ®­îc 1.52 tû ®ång ( t­¬ng ®­¬ng 28.8%) so víi n¨m 2001. Sù gia t¨ng nµy chñ yÕu lµ do huy ®éng vèn tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i chø C«ng ty kh«ng ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi ®Ó huy ®éng vèn chñ së h÷u. Dùa vµo b¶ng 4, ta lËp ®­îc biÓu ®å m« t¶ vÒ l­îng vèn chñ së h÷u cña C«ng ty nh­ sau: Nh×n biÓu ®å trªn cã thÓ thÊy lµ nguån vèn chñ së h÷u cña C«ng ty kh¸ æn ®Þnh vµ chØ t¨ng víi tèc ®é rÊt nhÑ. §Ó t×m hiÓu râ h¬n, d­íi ®©y em xin tr×nh bµy chi tiÕt vÒ c¸c bé phËn cÊu thµnh nguån vèn chñ së h÷u cña C«ng ty trong n¨m 2006 võa qua nh­ sau: B¶ng 5: C¸c bé phËn cÊu thµnh nguån VCSH cña C«ng ty n¨m 2006 ChØ tiªu Gi¸ trÞ Tû träng (tû ®ång) (%) *Nguån vèn chñ së h÷u 4.26 100 -Nguån vèn kinh doanh 3.54 83.1 -Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn 0.07 1.64 -Quü dù phßng tµi chÝnh 0.12 2.81 -L·i ch­a ph©n phèi 0.25 5.87 -Quü khen th­ëng, phóc lîi 0.19 4.46 Nguån vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n 0.09 2.12 (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) *Nî ph¶i tr¶: Trong thêi buæi kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, hiÕm cã mét c«ng ty nµo l¹i cã ®ñ tiÒm lùc m¹nh mÏ ®Ó ®Çu t­ t¸i s¶n xuÊt më réng mµ kh«ng cÇn vay vèn cña c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ c¸c chñ thÓ cho vay kh¸c. §èi víi C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang còng vËy. §Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ l­îng vèn l­u ®éng cã quy m« vµ tû träng lín nh­ ë trªn, C«ng ty cÇn ph¶i huy ®éng nguån vèn b»ng c¸ch ®i vay vµ hÇu hÕt ®ã lµ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n. Do ®ã nî ph¶i tr¶ cña c«ng ty chÝnh lµ nî ng¾n h¹n vµ nguån vèn nµy ®­îc huy ®éng tõ c¸c chñ thÓ sau: +) Vay Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn tØnh Tuyªn Quang +)Nî cña ng­êi b¸n, bao gåm: C«ng ty CP vËt liÖu x©y dùng Viªn Ch©u; c«ng ty Gang thÐp Th¸i nguyªn… +)Vèn tµi trî ng¾n h¹n cña c¸c chñ ®Çu t­ x©y dùng c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh. +) Vay c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty vµ c¸c chñ thÓ kh¸c… Dùa vµo c¸c sè liÖu ë b¶ng 4, ta lËp biÓu ®å minh häa vÒ t×nh h×nh c«ng nî cña C«ng ty trong giai ®o¹n b¾t ®Çu tõ khi chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u ®Õn nay: Nh­ vËy, trong khi vèn chñ së h÷u chØ t¨ng víi tèc ®é kh¸ nhÑ th× nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty l¹i t¨ng lªn víi tèc ®é chãng mÆt! ChØ riªng trong n¨m 2006, nã ®· t¨ng 2.86 tû t­¬ng øng 7.3% so víi n¨m 2005 vµ so víi n¨m 2001 th× nã ®· t¨ng lªn 24.8 tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng lµ 146%! Sù gia t¨ng m¹nh nµy mét mÆt lµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ l­îng vèn l­u ®éng ngµy cµng lín, mÆt kh¸c, C«ng ty còng muèn tranh thñ vµ tËn dông triÖt ®Ó ®­îc nguån vèn vay víi chi phÝ thÊp. Tuy nhiªn, nÕu xÐt trong mèi quan hÖ t­¬ng quan víi vèn chñ së h÷u th× qu¶ thËt lµ ë ®©y cã sù chªnh lÖch rÊt lín! Vµ nh­ vËy nã sÏ lµm t¨ng nguy c¬ rñi ro cña cæ phiÕu C«ng ty dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ lµm gi¶m tÝnh hÊp dÉn ®èi víi nhiÒu nhµ ®Çu t­ vèn kh«ng ­a m¹o hiÓm! D­íi ®©y lµ biÓu ®å ph¶n ¸nh vÒ sù chªnh lÖch gi÷a vèn chñ së h÷u vµ nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty xÐt riªng cho n¨m 2006. Tuy cã sù chªnh lÖch lín nh­ vËy nh­ng do phÇn lín vèn vay ®Òu ®­îc sö dông ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c tµi s¶n l­u ®éng cho nªn víi mét l­îng vèn l­u ®éng lín nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn th× ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh lµ c«ng ty vÉn hoµn toµn cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî trong ng¾n h¹n. H¬n n÷a, kh«ng ph¶i cø vay nî nhiÒu lµ kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, hµng n¨m C«ng ty vÉn thu ®­îc mét kho¶n lîi nhuËn kh«ng nhá vµ ®iÒu nµy cho thÊy lµ C«ng ty ®· cã ®­îc niÒm tin vµ sù kú väng cña c¸c chñ thÓ cho vay ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cña m×nh. b) C¨n cø vµo thêi gian huy ®éng vµ sö dông vèn XÐt theo c¨n cø nµy th× nguån vèn cña C«ng ty ®­îc chia thµnh nguån vèn th­êng xuyªn (NVTX) vµ nguån vèn t¹m thêi (NVTT)víi c¸c sè liÖu ë b¶ng sau: B¶ng 6: Nguån vèn th­êng xuyªn vµ t¹m thêi cña C«ng ty (2001-2006) (®v: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) % NVTX 17.84 18.75 18.02 24.75 35.10 37.33 2.23 6.35% NVTT 2.69 3.04 2.02 6.20 7.99 8.72 0.73 9.13% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) *Nguån vèn th­êng xuyªn: Lµ nguån vèn mµ C«ng ty sö dông ®Ó mua s¾m c¸c tµi s¶n cè ®Þnh vµ mét bé phËn tµi s¶n l­u ®éng th­êng xuyªn, cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh nh­: Vèn b»ng tiÒn; ®Çu t­ mua c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ, c«ng nghÖ; chi mua nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô; vµ c¸c kho¶n chi kh¸c .v.v. Cã thÓ thÊy lµ nguån vèn th­êng xuyªn cu¶ C«ng ty cho ë b¶ng 6 ®· liªn tôc t¨ng lªn tõ n¨m 2001 ®Õn nay víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n lµ 18%/n¨m. Trong n¨m 2006, con sè nµy ®· t¨ng 6.35% (2.23 tû ®ång) so víi n¨m 2005 vµ t¨ng 19.49 tû ®ång so víi n¨m 2001, t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng 110%. Së dÜ nh­ vËy lµ v× quy m« vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cña C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®ang ngµy cµng ®­îc më réng qua c¸c n¨m. Do ®ã, s¶n xuÊt t¨ng lªn kÐo theo viÖc nguån vèn chi th­êng xuyªn còng t¨ng lªn lµ ®iÒu tÊt yÕu. *Nguån vèn t¹m thêi: Lµ nguån vèn cã tÝnh chÊt ng¾n h¹n dïng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cã tÝnh chÊt t¹m thêi hoÆc bÊt th­êng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh cña C«ng ty nh­: Chi t¹m øng cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn; chi tiÕp kh¸ch hµnh chÝnh; chi tiÒn ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ; ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n chi t¹m thêi kh¸c… Tõ b¶ng 6, ta cã thÓ thÊy lµ nguån vèn t¹m thêi cña C«ng ty còng ®· t¨ng rÊt m¹nh sau 6 n¨m chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u. Ch¼ng h¹n nh­ trong n¨m 2006, con sè nµy ®· t¨ng lªn 0.73 tû ®ång (t­¬ng ®­¬ng 9.13%) so víi n¨m 2005 vµ t¨ng 6.03 tû ®ång ( t­¬ng ®­¬ng 225% !) so víi n¨m 2001. Vµ so víi c¸ch ph©n lo¹i ë phÇn tr­íc th× c¸ch ph©n lo¹i nµy cã sù chªnh lÖch Ýt h¬n trong c¬ cÊu tæng nguån vèn cña C«ng ty. Vµ ®Ó lµm râ vÊn ®Ò nµy còng nh­ ®Ó tiÖn cho viÖc so s¸nh gi÷a c¸c c¸ch ph©n lo¹i vÒ nguån vèn, ta sÏ lÊy sè liÖu cña n¨m 2006 ®Ó biÓu diÔn b»ng biÓu ®å c¬ cÊu nh­ sau : Nh­ vËy, râ rµng lµ víi cïng mét tæng nguån vèn kinh doanh trong n¨m 2006 nh­ng víi c¸ch ph©n lo¹i nµy th× tû träng cña mçi nguån vèn cã sù chªnh lÖch Ýt h¬n 10% so víi c¸ch ph©n lo¹i dùa vµo mèi quan hÖ së h÷u vÒ vèn ë phÇn a. Tuy nhiªn, nÕu xÐt vÒ møc ®é sö dông còng nh­ møc ®é phæ biÕn th× c¸ch ph©n lo¹i thø 2 nµy kh«ng ®­îc øng dông nhiÒu b»ng c¸ch ph©n lo¹i 1 vµ nã th­êng chØ ®­îc sö dông ®Ó tham kh¶o. c) C¨n cø vµo ph¹m vi huy ®éng vèn. Dùa vµo c¨n cø nµy th× nguån vèn cña C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®­îc chia thµnh nguån vèn bªn trong (NVBT) vµ nguån vèn bªn ngoµi (NVBN) víi c¸c sè liÖu cô thÓ ®­îc cho bëi b¶ng sau: B¶ng 7: Nguån vèn bªn trong vµ nguån vèn bªn ngoµi C«ng ty(2001-2006) (®v: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) % NVBT 4.41 5.16 5.39 6.04 6.33 6.90 0.57 9% NVBN 16.12 16.63 14.85 24.91 36.76 39.55 2.97 7.58% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) *Nguån vèn bªn trong C«ng ty: Lµ vèn ®­îc huy ®éng tõ chÝnh ho¹t ®éng cña C«ng ty, nã thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tù tµi trî cña C«ng ty, bao gåm : Vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu;lîi nhuËn ®Ó l¹i; quü ®Çu t­ ph¸t triÓn; quü dù phßng tµi chÝnh; c¸c kho¶n ch­a nép cÊp trªn; vay c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ vèn liªn doanh, liªn kÕt víi doanh nghiÖp kh¸c. . . Nh×n vµo c¸c sè liÖu ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng 7, ta cã thÓ thÊy lµ nguån vèn néi bé cña C«ng ty ®· t¨ng lªn kh¸ ®Òu ®Æn trong 6 n¨m qua vµ còng kh«ng cã n¨m nµo bÞ tôt gi¶m. So víi n¨m 2001 th× nguån vèn nµy ®· t¨ng lªn 2.49 tû ®ång vµo n¨m 2006( t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng 56.4%). Sù gia t¨ng nµy chñ yÕu lµ do kho¶n lîi nhuËn ®Ó l¹i t¨ng vµ do sè d­ trÝch cho quü ®Çu t­ ph¸t triÓn t¨ng. §©y lµ mét h­íng ®i tèt, nã cho thÊy C«ng ty ®· tËn dông vµ ph¸t huy ®­îc nguån néi lùc cña chÝnh m×nh, gi¶m bít sù phô thuéc vµo bªn ngoµi. *Nguån vèn bªn ngoµi C«ng ty: Lµ nguån vèn mµ C«ng ty huy ®éng ®­îc b»ng c¸ch vay vèn cña c¸c chñ thÓ cho vay bªn ngoµi nh­: Vay ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn tØnh Tuyªn Quang; nî ng¾n h¹n c¸c chñ ®Çu t­ vµ c¸c nhµ cung øng..v.v. Nh×n vµo b¶ng7 ë trªn th× vµo n¨m 2006, nguån vèn bªn ngoµi cña C«ng ty ®· t¨ng lªn2.97 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng 7.58% so víi n¨m 2005. Vµ theo nh­ tÝnh to¸n cho c¶ giai ®o¹n 6 n¨m th× ®Õn nay, nguån vèn bªn ngoµi cña C«ng ty ®· t¨ng lªn 23.43 tû ®ång so víi n¨m 2001, (t­¬ng ®­¬ng 145%). §iÒu nµy cho thÊy lµ, mét mÆt, C«ng ty cã kh¶ n¨ng vµ uy tÝn trong viÖc huy ®éng nguån vèn bªn ngoµi, mÆt kh¸c, cho dï C«ng ty lµm ¨n cã hiÖu qu¶ nh­ng nguån vèn vay bªn ngoµi mµ cµng lín th× sù phô thuéc sÏ cµng cao vµ tÝnh chñ ®éng vÒ vèn sÏ cµng gi¶m! D­íi ®©y lµ biÓu ®å m« t¶ vÒ tû träng cña nguån vèn bªn trong vµ bªn ngoµi C«ng ty n¨m 2006: 2.3 Chi phÝ vèn cña C«ng ty a) Chi phÝ nî vay tr­íc thuÕ vµ sau thuÕ *Chi phÝ nî vay tr­íc thuÕ: Lµ møc l·i mµ C«ng ty ph¶i tr¶ cho c¸c chñ thÓ cho vay ®Ó ®­îc sö dông mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh cña hä. Møc l·i nµy ®­îc tÝnh theo tû lÖ l·i suÊt trªn thÞ tr­êng, ®ã cßn ®­îc gäi lµ chi phÝ l·i vay. Vµ do trong c¬ cÊu nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty th× l­îng vèn vay ng¾n h¹n cña ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn tØnh Tuyªn Quang lµ bé phËn cã tû träng lín nhÊt( chiÕm kho¶n 70%) cho nªn ë phÇn nµy em chØ xin tr×nh bµy vÒ chi phÝ sö dông nî vay tÝn dông ng©n hµng (tr­íc thuÕ) nh­ sau: B¶ng 8: Chi phÝ l·i vay tr­íc thuÕ cña C«ng ty (2001-2006) (§¬n vÞ: %/n¨m) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 CP l·i vay tr­íc thuÕ 9.72 9.85 9.80 10.16 10.95 11.20 (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Tõ b¶ng 8, ta tÝnh ®­îc lµ vµo n¨m 2006, chi phÝ nî vay tr­íc thuÕ cña C«ng ty ®· t¨ng (11.20% – 10.95%) = 0.25% so víi n¨m 2005 vµ t¨ng t­¬ng øng lµ (11.20 – 9.72%) = 1.48% so víi n¨m 2001. L·i suÊt t¨ng râ rµng sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn cña C«ng ty song dï sao th× nguån vèn tÝn dông ng©n hµng vÉn ®­îc coi lµ mét ph­¬ng thøc tµi trî rÎ, tiÖn dông vµ linh ho¹t h¬n so víi nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i hay nguån vèn chñ së h÷u. *Chi phÝ nî vay sau thuÕ: Lµ chi phÝ nî vay nh­ng ®· ®­îc trõ ®i kho¶n tiÕt kiÖm do thuÕ vµ nã ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: Kd = Ks(1-T) (*) Trong ®ã: T : ThuÕ thu nhËp cña C«ng ty Ks : Chi phÝ nî vay tr­íc thuÕ cña C«ng ty Kd : Chi phÝ nî vay sau thuÕ cña C«ng ty TÝnh ®Õn tr­íc thêi ®iÓm 01/01/2004 th× thuÕ suÊt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp lµ 32% vµ sau thêi ®iÓm nµy lµ 28%. Do C«ng ty lµ ®¬n v Þmíi cæ phÇn hãa vµ ho¹t ®éng theo h×nh thøc së h÷u míi tõ n¨m 2001 nªn ®­îc h­ëng nh÷ng ­u ®·i nh­ ®èi víi c«ng ty míi thµnh lËp trong 5 n¨m ®Çu. Cô thÓ lµ ®­îc miÔn 100% thuÕ thu nhËp trong 2 n¨m ®Çu vµ 50% trong 3 n¨m tiÕp theo. Nh­ vËy, tõ c«ng thøc (*) vµ biÓu thuÕ TNDN cña C«ng ty ta tÝnh to¸n ®­îc b¶ng sau: B¶ng 9: Chi phÝ nî vay sau thuÕ TNDN cña C«ng ty (2001-2006) (§¬n vÞ: %) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 % ThuÕ TNDN 0 0 16 14 14 28 CP nî vay sau thuÕ 9.72 9.85 8.23 8.74 9.41 8.06 Nh­ vËy, trong khi chi phÝ nî vay tr­íc thuÕ cña C«ng ty vµo n¨m 2006 t¨ng so víi c¸c n¨m tr­íc ®ã th× ng­îc l¹i, chi phÝ nî vay sau thuÕ l¹i gi¶m. NÕu ta chØ xem xÐt ®Õn lîi Ých kinh tÕ dùa trªn khÝa c¹nh ®¬n thuÇn vÒ l·i suÊt th× trong 2 n¨m 2001 vµ 2002, do ®­îc miÔn thuÕ TNDN hoµn toµn nªn C«ng ty kh«ng cã kho¶n tiÕt kiÖm chi phÝ nî vay do thuÕ nh­ng trong c¸c n¨m tiÕp theo con sè nµy ®· ®­îc tiÕt kiÖm mét c¸ch ®¸ng kÓ. Cô thÓ lµ vµo n¨m 2006, C«ng ty ®· tiÕt kiÖm (gi¶m) ®­îc 1.35% chi phÝ so víi n¨m 2005 vµ 1.66% chi phÝ so víi n¨m 2001. b) Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u *Chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i: Lµ chi phÝ cho viÖc sö dông lîi nhuËn ®Ó l¹i cña C«ng ty ®Ó ®Çu t­ vµ t¸i s¶n suÊt më réng. Th«ng th­êng, chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: (**) Kl = D1 + g P0 Trong ®ã: Kl : chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i (%) D1 : Cæ tøc kú väng n¨m tíi (VN§/ cæ phiÕu) P0 : Gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña mét cæ phiÕu (VN§/ cæ phiÕu) g : Tèc ®é t¨ng tr­ëng cæ tøc hµng n¨m (%) ¸p dông c¸c sè liÖu thùc tÕ cña C«ng ty vµo c«ng thøc tÝnh ë trªn ta cã b¶ng sè liÖu vÒ chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i ®­îc tÝnh to¸n nh­ sau: B¶ng 10: Chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i cña C«ng ty (2002-2006) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 D1 (ngh×n ®/ CP) 2.81 3.90 8.99 12.53 11.42 11.5 P0 ( ngh×n ®/ CP) 100 106 110 115 120 127 g (%) - 6.00 3.77 4.55 4.35 5.83 (**) Kl (%) - 8.92 11.95 15.44 13.86 14.89 (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Nh×n vµo b¶ng trªn th× ta thÊy lµ chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i cña C«ng ty cao h¬n so víi c¶ chi phÝ nî vay tr­íc vµ sau thuÕ. §iÒu nµy gÇn nh­ lµ hiÓn nhiªn v× chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i chÝnh lµ tû lÖ lîi tøc mµ c¸c cæ ®«ng sÏ ®uîc h­ëng sau khi hä ®Ó l¹i toµn bé hoÆc mét phÇn lîi nhuËn ®Ó t¸i s¶n xuÊt. NÕu tû lÖ nµy thÊp h¬n so víi chi phÝ nî vay th× ®­¬ng nhiªn hä sÏ dïng lîi nhuËn cña m×nh ®Ó göi vµo c¸c ng©n hµng hoÆc ®Çu t­ vµo c¸c tµi s¶n kh¸c. VËy nªn trong n¨m 2006, víi møc 14.89%, t¨ng 1.03% so víi n¨m 2005 vµ t¨ng 5.97% so víi n¨m 2002. Víi møc t¨ng nµy, C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®­îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp cã chi phÝ lîi nhuËn ®Ó l¹i t­¬ng ®èi cao so víi nhiÒu c«ng ty cïng kinh doanh x©y dùng trªn ®Þa bµn. *Chi phÝ cña cæ phiÕu th­êng: Lµ chi phÝ c¬ héi cña viÖc C«ng ty huy ®éng nguån vèn b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng míi vµ chi phÝ nµy th­êng ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: Ke = D1 + g P0 (1-F) Trong ®ã: Ke : Chi phÝ cña cæ phiÕu thuêng (%/) D1; P0 ; g : nh­ ®· chó thÝch ë phÇn tr­íc F : Tû lÖ chi phÝ ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng míi (%) §èi víi C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang th× tõ sau n¨m 2001 ®Õn nay, do C«ng ty kh«ng ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi cho nªn chi phÝ ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng míi (F) = 0%. §iÒu nµy cã nghÜa lµ chi phÝ cña cæ phiÕu th­êng b»ng víi chi phÝ cña lîi nhuËn ®Ó l¹i ë b¶ng 10 ë trªn. Vµ ®Õn ®©y ta cã thÓ ®­a ra kÕt luËn lµ dï C«ng ty cã huy ®éng nguån vèn chñ së h÷u b»ng lîi nhuËn ®Ó l¹i hay b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu th­êng míi th× ®Òu ph¶i tr¶ mét møc chi phÝ nh­ nhau. Do vËy, ta cã: Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u = chi phÝ cña nhuËn ®Ó l¹i = Chi phÝ cña cæ phiÕu thuêng (Kb = Kl = Ke) c) Chi phÝ trung b×nh cña vèn (WACC) ë hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp, trong lÜnh vùc qu¶n trÞ tµi chÝnh, WACC ®­îc tÝnh theo c«ng thøc b×nh qu©n gia quyÒn nh­ sau: WACC = wdkd + wbkb Trong ®ã: WACC : Chi phÝ b×nh qu©n cña vèn (%) wd : Tû träng nî vay trong c¬ cÊu vèn (%) wb : Tû träng vèn cña së h÷u trong c¬ cÊu vèn(%) kd : Chi phÝ nî vay sau thuÕ (%) kb : Chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u (%) Tõ b¶ng 9 vµ 10 ta cã b¶ng tæng kÕt sau: B¶ng 11: Chi phÝ sö dông c¸c nguån vèn cña C«ng ty (2002-2006) (§¬n vÞ : %) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 CP sö dông nî vay sau thuÕ 9.72 9.85 8.23 8.74 9.41 8.06 CP sö dông vèn chñ së h÷u - 8.92 11.95 15.44 13.86 14.89 H¬n n÷a, nh­ ®· tr×nh bµy ë b¶ng 4, phÇn 2.2 (a) th× nguån vèn vay cña C«ng ty qua c¸c n¨m lu«n chiÕm tû träng kho¶ng tõ 80-90% trong tæng c¬ cÊu nguån vèn vµ riªng trong n¨m 2006 th× nã chiÕm 90.75% cßn vèn chñ së h÷u chØ chiÕm 9.25% cho nªn ¸p dông c«ng thøc tÝnh WACC cho riªng n¨m 2006 ta ®­îc: WACC(2006) = 8.06%*90.75% + 14.89%*9.25% = 9.23% TÝnh t­¬ng tù nh­ trªn cho c¸c n¨m cßn l¹i, ta ®­îc b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 12: Chi phÝ vèn b×nh qu©n cña C«ng ty ( 2002-2006) (§¬n vÞ: %) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 %t¨ng (gi¶m) WACC - 8.13 6.58 7.64 8.51 8.69 0.18% Nh­ vËy, WACC cña n¨m 2006 chØ t¨ng 0.18% so víi n¨m 2005. Vµ qua ®©y ta cã thÓ thÊy lµ tuy chi phÝ vèn chñ së h÷u cña C«ng ty kh¸ cao nh­ng do vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng nhá trong c¬ cÊu nguån vèn nªn nh×n chung lµ WACC chØ dao ®éng trong kho¶ng tõ 7 – 9% vµ ®©y kh«ng ph¶i lµ møc cao so víi nhiÒu c«ng ty kh¸c trong ngµnh. 2.4 Thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông vèn trong C«ng ty a) Qu¶n lý vèn cè ®Þnh *C¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty : §Ó cã thÓ tr×nh bµy ®­îc mét c¸ch ng¾n gän, trong toµn bé phÇn nµy em chØ xin tr×nh bµy vÒ thùc tr¹ng qu¶n lý vµ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty vµo n¨m 2006 võa qua. Tõ c¸c sè liÖu trong b¶ng C©n ®èi kÕ to¸n cña C«ng ty, ta cã: B¶ng 13: C¸c bé phËn cÊu thµnh tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty n¨m 2006 ChØ tiªu Gi¸ trÞ Tû träng (tû ®ång) (%) *Tµi s¶n cè ®Þnh 1.70 100% -Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh 3.01 177% -Gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ 1.35 -79.4% -§Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n 0.04 2.4% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Nh×n vµo b¶ng trªn ta thÊy, thùc chÊt phÇn gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ cña tµi s¶n cè ®Þnh ®· ®­îc dÞch chuyÓn vµo s¶n phÈm x©y dùng cho nªn ta cã: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh = Nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh – Gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ = 3.01 – 1.35 = 1.66 (tû ®ång). §iÒu nµy cã nghÜa lµ tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty chØ bao gåm 2 bé phËn chÝnh lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n. Trong ®ã, gi¸ trÞ cßn l¹i(GTCL) cña tµi s¶n cè ®Þnh bao giê còng chiÕm tû träng lín h¬n rÊt nhiÒu lÇn so víi ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n. Cô thÓ, ta lËp ®­îc biÓu ®å c¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh nh­ sau: * Ph­¬ng ph¸p khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty Còng nh­ nhiÒu c«ng ty kh¸c ë n­íc ta hiÖn nay, C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian víi tû lÖ khÊu hao b×nh qu©n (Tkh) lµ 8%/n¨m . Cô thÓ lµ trong n¨m 2006, møc khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (Mkh) ®­îc tÝnh b»ng: Mkh = Tkh x Nguyªn gi¸ TSC§ = 8% x 3.01 = 0.24 (tû ®ång). §Ó ph¶n ¸nh vÒ tæng l­îng gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh ®· bÞ hao mßn qua c¸c n¨m, C«ng ty ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p céng dån (lòy kÕ), tøc lµ: Gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ n¨m 2006 = Møc khÊu hao n¨m 2006 + Gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ n¨m 2005 = 0.24 + 1.11 =1.35 (tû ®ång) . Cô thÓ, ta cã b¶ng sè liÖu vÒ sù céng dån gi¸ trÞ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty nh­ sau: B¶ng 14: Gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ cña TSC§ (2001-2006) (§¬n vÞ: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) (%) Gi¸ trÞ HMLK 0.31 0.50 0.66 0.85 1.11 1.35 0.39 35.13% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Nh×n chung th× ph­¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu theo thêi gian mµ C«ng ty ¸p dông cã ­u ®iÓm lµ tÝnh to¸n t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n, kh«ng phøc t¹p, tuy nhiªn, nã kh«ng kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng hao mßn v« h×nh cña c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ trong thêi buæi c«ng nghÖ th«ng tin ®ang ph¸t triÓn nh­ vò b·o hiÖn nay. * T×nh h×nh b¶o toµn vèn cè ®Þnh cña C«ng ty hiÖn nay: - §Ó qu¶n lý, sö dông vµ b¶o toµn vèn cè ®Þnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× ngay tõ ®Çu C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®· thiÕt lËp mét hÖ thèng theo dâi vµ kiÓm so¸t tµi s¶n cè ®Þnh th«ng qua c¸c sæ theo dâi tæng hîp vµ chi tiÕt ®­îc lËp ®Þnh kú theo tõng n¨m. Vµ ®Ó tiÖn cho viÖc theo dâi còng nh­ cËp nhËt th«ng tin vÒ tµi s¶n cè ®Þnh th× toµn bé c¸c d÷ liÖu cã liªn quan ®Òu ®­îc l­u tr÷ trªn m¸y tÝnh . - Bªn c¹nh ®ã, C«ng ty còng ban hµnh c¸c quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ tr¸ch nhiÖm, vÒ c¸ch sö dông vµ b¶o toµn tµi s¶n cè ®Þnh nh»m n©ng cao tinh thÇn tù gi¸c cña toµn thÓ c¸n bé, c«ng nh©n viªn. §ång thêi, ®Ó ®¶m b¶o ®­îc yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ mÆt kü thuËt, tr¸nh c¸c tai n¹n ®¸ng tiÕc hoÆc c¸c sù cè kü thuËt ngoµi ý muèn, C«ng ty ®· chó ý ®Õn viÖc tuyÓn mé c¸c kü s­ cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao vµ thùc hiÖn ®µo t¹o, kÌm cÆp chi tiÕt cho nh÷ng ng­êi ch­a th¹o viÖc - Ngay tõ ®Çu, C«ng ty còng ®· ®Çu t­ mét l­îng vèn ®¸ng kÓ vµo hÖ thèng kiÓm tra, b¶o d­ìng vµ n©ng cÊp c¸c TSC§. Lich kiÓm tra, b¶o d­ìng ®­îc tiÕn hµnh ®Þnh kú hµng th¸ng. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ®Þnh kú kiÓm kª, ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n cè ®Þnh còng ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c quý ®Ó tr¸nh sù thÊt tho¸t trong c«ng t¸c qu¶n lý. §èi víi c¸c TSC§ ®· bÞ xuèng cÊp hoÆc kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vËn hµnh th× C«ng ty tiÕn hµnh b¸n hoÆc thanh lý ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ®Çu t­, ®æi míi vµ nhanh chãng b¾t kÞp ®­îc víi c¸c tiÕn bé khoa häc, kü thuËt trªn thÞ tr­êng. b) Qu¶n lý vèn l­u ®éng *Qu¶n lý tiÒn mÆt: §èi víi bÊt kú c«ng ty nµo th× tiÒn mÆt lu«n gi÷ mét vÞ trÝ v« cïng quan träng trong c¸c giao dÞch hµng ngµy bëi v× trong tÊt c¶ c¸c tµi s¶n th× tiÒn mÆt gi÷ vÞ trÝ sè 1 vÒ tÝnh chuyÓn ®æi cña nã. ThÕ nh­ng, tiÒn mÆt l¹i lµ mét tµi s¶n kh«ng sinh lêi cho nªn ®èi víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty nãi chung còng nh­ ®èi víi C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang nãi riªng th× viÖc qu¶n lý tiÒn mÆt sao cho ®¹t møcdù tr÷ tèi thiÓu hãa mµ vÉn ®¸p øng ®ñ cho nhu cÇu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ngµy lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt. Tr­íc hÕt, ta theo dâi vÒ t×nh h×nh dù tr÷ tiÒn mÆt cña C«ng ty ë b¶ng sau: B¶ng 15: TiÒn mÆt cña C«ng ty (2001-2006) (§¬n vÞ: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) (%) TiÒn mÆt - 2.26 0.78 2.42 1.88 1.45 -0.43 -22.87% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Nh­ vËy lµ l­îng tiÒn mÆt cña C«ng ty n¨m 2006 ®· gi¶m 0.43 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng 22.87% so víi n¨m 2005 vµ gi¶m 0.81 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng 35.8% so víi n¨m 2001. Tuy l­îng dù tr÷ tiÒn mÆt ®· gi¶m nh­ng C«ng ty vÉn ®¸p øng tèt cho c¸c ho¹t ®éng giao dÞch th­êng ngµy. Vµ ®Ó qu¶n lý vµ sö dông tiÒn mÆt ®¹t hiÖu qu¶ nh­ vËy, C«ng ty dùa vµo t×nh h×nh dù tr÷ tiÒn mÆt cña mét sè n¨m tr­íc ®ã ®Ó ®­a ra ®­îc møc dù kiÕn tiÒn mÆt biÕn thiªn trong mét kho¶ng nhÊt ®Þnh. VÝ dô dùa vµo b¶ng trªn, ta cã thÓ ®­a ra kho¶ng biÕn thiªn tiÒn mÆt ®Ó dù tr÷ trong n¨m 2007 lµ (0.78 – 2.26 tû ®ång). H¬n n÷a, nh­ ta ®· biÕt, tiÒn mÆt lµ mét kho¶n vèn kh«ng sinh lêi cho nªn C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang chØ dù tr÷ 30% tæng l­îng tiÒn mÆt t¹i c«ng ty, 70% cßn l¹i th× göi vµo tµi kho¶n kh«ng kú h¹n cña C«ng ty víi l·i suÊt 0.25%/th¸ng t¹i ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn tØnh Tuyªn Quang. DÞch vô nµy cña ng©n hµng cho phÐp C«ng ty cã thÓ rót tiÒn trong bÊt cø thêi gian nµo mµ vÉn Ýt nhiÒu sinh ®­îc lîi nhuËn. *Qu¶n lý dù tr÷ tån kho: Trong c¸c tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty, th× hµng tån kho (HTK) bao giê còng cã gi¸ trÞ lín nhÊt (chiÕm kho¶ng tõ 60-75% tæng l­îng vèn l­u ®éng). Cô thÓ, ta cã b¶ng sè liÖu vµ biÓu ®å ph¶n ¸nh vÒ t×nh h×nh dù tr÷ hµng tån kho cña C«ng ty nh­ sau: B¶ng 16: Dù tr÷ hµng tån kho cña C«ng ty (2001-2006) (§¬n vÞ: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) (%) HTK 11.93 14.93 15.04 20.17 31.30 33.35 2.05 6.54% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) NÕu chØ xÐt riªng n¨m 2006 th× ta thÊy lµ hµng tån kho cña C«ng ty ®· t¨ng 2.05 tû ®ång (6.54%) so víi 2005 vµ t¨ng 21.42 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng 179% so víi n¨m 2001. Së dÜ hµng tån kho l¹i t¨ng cao nh­ vËy lµ do nhiÒu c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng trong thêi gian dµi (5-10 n¨m). Bªn c¹nh ®ã th× c¸c hµng hãa ®Çu vµo lµ c¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng mµ C«ng ty kinh doanh còng cã gi¸ trÞ t­¬ng ®èi lín. VËy nªn, viÖc tån tr÷ mét l­îng hµng tån kho lín lµ do yªu cÇu thùc tÕ kh¸ch quan ®em l¹i. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy sÏ khiÕn cho viÖc qu¶n lý hµng tån kho ®¹t hiÖu qu¶ lµ kh«ng hÒ ®¬n gi¶n. Trªn thùc tÕ cho thÊy lµ C«ng ty ®· b¾t ®Çu øng dông hÖ thèng qu¶n lý hµng tån kho b»ng m¸y tÝnh ®Ó gi¶m thiÓu khèi l­îng c«ng viÖc cång kÒnh lóc tr­íc. §ång thêi, nã còng gióp cho viÖc tÝnh to¸n c¸c chi phÝ cã liªn quan nh­ chi phÝ l­u kho, l­u b·i, chi phÝ b¶o qu¶n…®­îc thuËn tiÖn h¬n. Vµ hiÖn nay, víi mét l­îng hµng tån kho lín nh­ vËy th× vÊn ®Ò quan träng nhÊt lµ lµm sao ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc l­îng hµng hãa vËt t­ dù tr÷ ë møc hîp lý nhÊt. Ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt mµ C«ng ty vÉn th­êng ¸p dông lµ dùa vµo t×nh h×nh tiªu hao vµ cung cÊp vËt liÖu x©y dùng cña c¸c n¨m tr­íc ®Ó ­íc tÝnh l­îng hµng tån kho cÇn thiÕt cho kú nµy. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy vÉn cã sai sè chªnh lÖch kh¸ lín so víi thùc tÕ vµ ®Õn nay nã vÉn ch­a thùc sù cho thÊy sù h÷u hiÖu cÇn thiÕt trong c«ng t¸c qu¶n lý hµng tån kho cña C«ng ty. *Qu¶n lý ph¶i thu: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc mua b¸n chÞu lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. §èi víi C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang th× c¸c kh¸ch hµng ph¶i thu nî cã thÓ lµ c¸c chñ ®Çu t­ c«ng tr×nh hoÆc nh÷ng ng­êi mua chÞu vËt liÖu x©y dùng… D­íi ®©y lµ b¶ng sè liÖu vÒ kho¶n môc ph¶i thu kh¸ch hµng (PTKH) cña C«ng ty: B¶ng 17: Kho¶n ph¶i thu kh¸ch hµng cña C«ng ty (2001-2006) (§¬n vÞ: tû ®ång) N¨m 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) (%) PTKH 1.28 1.73 0.76 2.71 7.96 6.27 -1.69 -21.2% (Nguån sè liÖu: Phßng KÕ to¸n-Tµi vô, C«ng ty CPXDTH Tuyªn Quang ) Nh­ vËy lµ trong n¨m 2006, c¸c kho¶n ph¶i thu cña C«ng ty ®· b¾t ®Çu gi¶m 1.69 tû (21.2%) so víi n¨m 2005 nh­ng nÕu so víi n¨m 2001 th× nã ®· t¨ng lªn 4.99 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng lµ 389.84%! Râ rµng lµ khi c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn th× trong ng¾n h¹n nã sÏ lµm gi¶m doanh thu, dÉn ®Õn lîi nhuËn cña C«ng ty gi¶m. Vµ nÕu thêi h¹n ph¶i thu cµng dµi th× nguy c¬ rñi ro mµ C«ng ty gÆp ph¶i còng sÏ cµng lín. Nh­ vËy, khi mµ c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng th× nã cã thÓ gióp C«ng ty gi¶m chi phÝ tån kho nh­ng l¹i lµm t¨ng chi phÝ ®ßi nî. Do vËy, ®Ó tr¸nh ®­îc nh÷ng rñi ro trong qu¶n lý th× hiÖn nay ngoµi viÖc ph©n tÝch mét lo¹t c¸c chØ tiªu vÒ vèn, vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, vÒ kh¶ n¨ng thÕ chÊp, vÒ n¨ng lùc tr¶ nî cña kh¸ch hµng, C«ng ty cßn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vÒ phÈm chÊt, vÒ uy tÝn vµ vÒ møc ®é quan hÖ, hîp t¸c víi kh¸ch hµng. 2.5 Thùc tr¹ng vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn trong C«ng ty §Ó phôc vô cho viÖc tÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®­îc thuËn tiÖn vµ ng¾n gän h¬n, tr­íc hÕt, em xin tãm t¾t mét sè chØ tiªu cÇn thiÕt cña C«ng ty ë b¶ng sè liÖu d­íi ®©y: B¶ng 18: Tãm t¾t l¹i mét sè chØ tiªu kÕ to¸n cña C«ng ty (2003-2006) (§¬n vÞ: tû ®ång) N¨m 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) (%) Lîi nhuËn thuÇn (LN thuÇn) 0.68 0.55 0.59 0.64 0.05 8.47% Doanh thu thuÇn (DTT) 9.78 14.46 16.3 17.82 1.52 9.33% Gi¸ vèn hµng b¸n (GVHB) 8.43 13.1 15.72 16.57 0.85 5.41% Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt (GO) 11.01 24.1 24.15 25.46 1.31 5.42% Vèn cè ®Þnh (VC§) 2.20 2.15 1.9 1.7 -0.2 -10.53% Nguyªn gi¸ TSC§ 2.82 2.97 3.00 3.01 0.01 0.33% Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ 2.16 2.12 1.85 1.66 -0.19 -10.27% Vèn l­u ®éng (VL§) 17.84 28.8 41.19 44.35 3.16 7.67% Ph¶i thu kh¸ch hµng (PTKH) 0.76 2.71 7.96 6.27 -1.69 -21.23% Hµng tån kho (HTK) 15.04 20.17 31.3 33.52 2.22 7.09% TiÒn mÆt (TM) 0.78 2.43 1.888 1.45 -0.43 -23.20% Tæng vèn kinh doanh (VKD) 25.68 36.89 49.09 52.07 2.98 6.07% Nî ng¾n h¹n ( Nî NH) 15.97 26.97 38.93 41.79 2.86 7.35% a)TÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh B¶ng 19 : Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VC§ (2003-2006) (HÖ sè thËp ph©n) N¨m 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) (%) Søc s¶n xuÊt cña VC§ (DTT / VC§) 4.44 6.72 8.57 10.48 1.91 22.29% Søc s¶n xuÊt cña TSC§ (DTT /Nguyªn gi¸ TSC§) 3.47 4.86 5.43 5.92 0.49 9.02% Søc sinh lêi cña VC§ (LN thuÇn / VC§) 0.31 0.25 0.31 0.37 0.06 19.35% Søc sinh lîi cña TSC§ (LN thuÇn / GTCL cña TSC§) 0.31 0.26 0.31 0.38 0.07 22.58% SuÊt hao phÝ cña TSC§ (Nguyªn gi¸ TSC§ / DTT) 0.29 0.21 0.18 0.17 -0.01 -5.56% Dùa vµo b¶ng sè liÖu tÝnh to¸n ®­îc ë trªn ta thÊy søc s¶n xuÊt cña vèn cè ®Þnh nãi chung vµ cña tµi s¶n cè ®Þnh nãi riªng nh×n chung lµ kh¸ cao. Cô thÓ lµ 1 ®ång vèn cè ®Þnh do C«ng ty ®Çu t­ ®em l¹i tõ 4 ®Õn trªn 10 ®ång doanh thu. Ng­îc l¹i, suÊt hao phÝ cña tµi s¶n cè ®Þnh l¹i rÊt thÊp (0.17 - 0.29) vµ ®©y lµ mét tÝn hiÖu rÊt kh¶ quan, thóc ®Èy C«ng ty t¨ng c­êng ®Çu t­ cho c¸c TSC§. Tuy nhiªn, søc sinh lîi cña vèn cè ®Þnh còng nh­ cña TSC§ l¹i kh«ng cao (0.07 – 0.38) vµ nÕu xÐt trªn mÆt b»ng so s¸nh chung cña toµn ngµnh th× chØ tiªu nµy cña C«ng ty chØ cã thÓ cho lµ ë møc chÊp nhËn ®­îc. b)TÝnh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng B¶ng 20: Mét sè chØ tiªu TC ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VL§ (2003-2006) (®v : HÖ sè thËp ph©n) N¨m 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+,-) (%) Søc sx cña VL§ (GO / VL§) 0.62 0.84 0.59 0.57 -0.02 -3.39% Søc sinh lîi cña VL§ ( LN thuÇn / VL§) 0.04 0.02 0.01 0.01 0 0.00% SuÊt hao phÝ VL§ (VL§ / LN thuÇn) 26.24 52.36 69.81 69.30 -0.51 -0.73% Vßng quay HTK (GVHB / HTK) 0.56 0.65 0.50 0.49 -0.01 -2.00% Vßng quay PTKH (DTT / PTKH) 12.87 5.34 2.05 2.84 0.79 38.54% KN thanh to¸n hiÖn thêi ( VL§ / Nî NH) 1.12 1.07 1.06 1.06 0 0.00% KN thanh to¸n nhanh (VL§-HTK) / Nî NH 0.18 0.32 0.25 0.26 0.01 4.00% KN thanh to¸n tøc thêi (TM+§TCKNH) / Nî NH 0.05 0.09 0.05 0.03 -0.02 -40.00% Nh­ vËy, tõ b¶ng tÝnh trªn cã thÓ ®­a ra kÕt luËn ban ®Çu lµ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang lµ kh¸ thÊp! Cô thÓ lµ, hÖ sè vÒ søc s¶n xuÊt cña vèn l­u ®éng tõ 2003 ®Õn nay ®Òu nhá h¬n 1, tøc lµ mét ®ång vèn l­u ®éng kh«ng t¹o ra ®­îc 1 ®ång gi¸ trÞ s¶n suÊt. H¬n n÷a, hÖ sè vÒ søc sinh lêi cña vèn l­u ®éng l¹i chØ dõng ë møc rÊt thÊp (< 0.01), trong khi ®ã, suÊt hao phÝ vèn l­u ®éng l¹i rÊt lín, cô thÓ lµ sÏ ph¶i mÊt kho¶ng tõ 26 ®Õn 70 ®ång vèn l­u ®éng míi cã ®­îc 1 ®ång lîi nhuËn! NhÊt lµ trong n¨m 2006, hÇu hÕt c¸c chØ tiªu so s¸nh tuyÖt ®èi (+,-)vµ t­¬ng ®èi(%) víi n¨m 2006 ®Òu gi¶m hoÆc kh«ng t¨ng. Bªn c¹nh ®ã, trong mét chu kú kinh doanh, hµng tån kho kh«ng quay ®­îc mét vßng cßn sè vßng quay ph¶i thu kh¸ch hµng th× cµng ngµy cµng gi¶m. §iÒu nµy cho thÊy tèc ®é lu©n chuyÓn cña tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty lµ lµ rÊt chËm! Vµ ngoµi hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi lµ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu (> 1) th× hÖ sè vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh vµ thanh to¸n tøc thêi cña C«ng ty ®Òu ë møc rÊt thÊp (< 0.5) {Ghi chó: (*) C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang kh«ng ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n ( §TCKNH) nªn hÖ sè vÒ kh¼ n¨ng thanh to¸n tøc thêi ®­îc tÝnh b»ng tiÒn mÆt chia cho nî ng¾n h¹n} c) C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh B¶ng 21: Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VKD (2003-2006) (®v : HÖ sè thËp ph©n) N¨m 2003 2004 2005 2006 2006 so víi 2005 (+, -) (%) Søc sx cña VKD (DTT / VKD) 0.38 0.39 0.33 0.34 0.01 3.03% Søc sinh lîi cña VKD (LN thuÇn / VKD) 0.03 0.01 0.01 0.01 0 0.00% SuÊt hao phÝ cña VKD (VKD / LN thuÇn) 37.76 67.07 83.20 81.36 -1.84 -2.21% Tõ b¶ng trªn ta thÊy lµ søc s¶n xuÊt vµ søc sinh lêi cña vèn kinh doanh ®Òu ë møc thÊp vµ ®Ó cã ®­îc 1 ®ång lîi nhuËn thuÇn th× C«ng ty ph¶i ®Çu t­ tõ 37 ®Õn 84 ®ång vèn kinh doanh. Nh­ vËy, tuy C«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã lîi nhuËn nh­ng xÐt trªn gãc ®é qu¶n trÞ vµ ®¸nh gi¸ tµi chÝnh th«ng qua mét sè chØ tiªu c¬ b¶n ë trªn th× hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty vÉn ch­a thùc sù ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn trong thêi buæi kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. PhÇn 3: §¸nh gi¸ vÒ mét sè thµnh tùu vµ h¹n chÕ Trong c«ng t¸c qu¶n lý vèn kinh doanh cña C«ng ty 3.1 Mét sè thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc * Sù gia t¨ng m¹nh vÒ vèn: TÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn nay tøc lµ sau 6 n¨m chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u, C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang ®· ®¹t ®­îc mét thµnh tùu ®¸ng kÓ vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng cña vèn. Tõ n¨m 2006 võa qua so víi n¨m 2001, l­îng vèn l­u ®éng ®· t¨ng lªn ®­îc 25.22 tû ®ång, ®¹t ®­îc tèc ®é rÊt cao lµ 132%, bªn c¹nh ®ã, l­îng vèn cè ®Þnh còng ®· t¨ng lªn víi tèc ®é ®¸ng khÝch lÖ lµ 21%. Vµ xÐt trªn gãc ®é tæng hîp th× cã thÓ thÊy lµ tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty vµo n¨m 2006 ®· gia t¨ng gÊp 2 lÇn so víi n¨m 2001. Cô thÓ lµ t¨ng 20.53 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng víi tèc ®é t¨ng 125%! H¬n n÷a, xÐt vÒ mÆt nguån vèn th× dï lµ nguån vèn chñ së h÷u hay nguån vèn tù cã th× cho ®Õn nay ®Òu ®· Ýt nhiÒu gia t¨ng so víi thêi ®iÓm chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u n¨m 2000. §iÒu nµy cho thÊy lµ C«ng ty võa cã tiÒm lùc tµi chÝnh võa cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn rÊt cao. Bëi v× vèn t¨ng tøc lµ tµi s¶n cña C«ng ty t¨ng vµ ®iÒu nµy chÝnh lµ mét thµnh tùu kh¸ quan träng trong lÜnh vùc qu¶n trÞ tµi chÝnh nãi chung vµ trong qu¶n trÞ vÒ vèn nãi riªng cña C«ng ty. *TËn dông ®­îc nguån vèn víi chi phÝ sö dông thÊp: MÆc dï trong c¬ cÊu nguån vèn th× nî ph¶i tr¶ lu«n chiÕm tõ trªn 80 ®Õn 90% nh­ng do trong ®ã chñ yÕu lµ c¸c kho¶n vay tÝn dông ng©n cho nªn C«ng ty cã chi phÝ sö dông vèn t­¬ng ®èi thÊp. Vµ nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn 2.3 c), chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n (WACC) cña C«ng ty chØ dao ®éng xung quanh møc 8-9%. §©y lµ mét møc chi phÝ sö dông vèn t­¬ng ®èi rÎ so víi nhiÒu c«ng ty kh¸c vµ nã còng ®­îc xem lµ mét thµnh tùu ®¸ng ghi nhËn trong nç lùc hîp lý hãa s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty. * §¸p øng ®­îc kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi: Tuy trong c¬ cÊu nguån vèn th× nî ph¶i tr¶( nî ng¾n h¹n) chiÕm tû träng lín nh­ng C«ng ty vÉn hoµn toµn cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn thêi. B¶ng 26 cho thÊy lµ hÖ sè thanh to¸n hiÖn thêi cña C«ng ty tõ n¨m 2001 ®Õn nay lu«n lín h¬n 1. Nh­ vËy, râ rµng lµ C«ng ty mét mÆt cã thÓ tËn dông ®­îc nguån vèn vay ®Ó ®Çu t­, t¸i s¶n xuÊt vµ lµm lîi cho m×nh, mÆt kh¸c, C«ng ty vÉn cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ chi tr¶ c¸c kho¶n nî trong ng¾n h¹n do cã l­îng vèn l­u ®éng lín. §iÒu nµy cho thÊy sù vËn dông linh ho¹t theo ph­¬ng ch©m “tïy c¬ øng biÕn” trong qu¶n lý vµ sö dông vèn cña C«ng ty ®· ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ cña nã. *Gi¸ trÞ cæ phiÕu t¨ng cïng víi lîi nhuËn t¨ng: NÕu nh­ t¹i thêi ®iÓm cæ phÇn hãa (2000), gi¸ trÞ 01 cæ phiÕu lµ 100 ngh×n ®ång th× ®Õn n¨m 2006, con sè nµy lµ 127 ngh×n ®ång/cæ phiÕu, t­¬ng øng víi tèc ®é t¨ng lµ 27%. Thªm vµo ®ã, lîi nhuËn cña n¨m 2006 lµ 640 triÖu ®ång, t¨ng 229 triÖu ®ång so víi 411 triÖu cña n¨m 2001. Nh­ vËy, tuy gi¸ trÞ cæ phiÕu vµ lîi nhuËn chØ t¨ng víi tèc ®é trung b×nh tõ 5-9%/n¨m nh­ng nã ®· phÇn nµo nãi lªn viÖc ®Çu t­ vèn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty lµ ®em l¹i hiÖu qu¶. 3.2 Mét sè h¹n chÕ cã liªn quan *Qu¶n lý hµng tån kho ch­a ®¹t hiÖu qu¶: Trong sè c¸c tµi s¶n l­u ®éng cña C«ng ty th× hµng tån kho lu«n chiÕm tû träng rÊt lín( 60-70%). VËy nªn, mét mÆt nã lµm ph¸t sinh c¸c chi phÝ nh­ : chi phÝ l­u kho, l­u b·i; chi phÝ b¶o qu¶n; chi phÝ qu¶n lý…, mÆt kh¸c, C«ng ty l¹i ch­a øng dông mét c¸ch ®ång bé hÖ thèng qu¶n lý hµng tån kho b»ng m¸y tÝnh cho nªn ë c¸c kh©u thu mua vµ cung cÊp vÉn cßn cã sù chång chÐo , do ®ã, tÝnh linh ho¹t trong qu¶n lý hµng tån kho cña C«ng ty lµ ch­a cao. Bªn c¹nh ®ã, khi ®¸nh gi¸ theo c¸c chØ tiªu tµi chÝnh vµ xem xÐt trong mèi quan hÖ t­¬ng quan víi nî ph¶i tr¶ mµ hÇu hÕt lµ nî ng¾n h¹n th× do hµng tån kho chiÕm gi¸ trÞ lín nhÊt nªn ®· lµm cho kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh vµ thanh to¸n tøc thêi cña C«ng ty lµ rÊt thÊp ( 0.03 – 0.4). VËy nªn, tÝnh chñ ®éng trong viÖc ®èi phã víi c¸c nguy c¬ vµ nh÷ng rñi ro bÊt ngê liªn quan ®Õn c¸c kho¶n nî vay cña C«ng ty lµ kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. H¬n n÷a, còng tõ b¶ng 20, ta thÊy tõ n¨m 2003 ®Õn nay, hÖ sè vßng quay hµng tån kho lu«n nhá h¬n 1. §iÒu nµy cho thÊy lµ trong mét chu kú kinh doanh, hµng tån kho cña C«ng ty kh«ng quay hÕt ®­îc mét vßng, thËm chÝ trong n¨m 2006, con sè nµy chØ lµ 0.49 (vßng quay). Nh­ vËy lµ trªn ph­¬ng diÖn qu¶n trÞ tµi chÝnh, hµng tån kho cña C«ng ty cã tèc ®é lu©n chuyÓn rÊt chËm vµ tõ ®ã ®· lµm cho tÝnh thanh kho¶n cña tµi s¶n l­u ®éng trë nªn kÐm n¨ng ®éng h¬n. *C¬ cÊu nguån vèn ch­a tèi ­u: XÐt theo mèi quan hÖ së h÷u vÒ vèn th× nguån vèn nî ph¶i tr¶ cña C«ng ty lu«n chiÕm tû träng trªn 80% so víi nguån vèn chñ së h÷u. Vµ nh­ vËy lµ trong toµn bé c¸c tµi s¶n hiÖn cã cña C«ng ty th× phÇn lín lµ ®­îc h×nh thµnh tõ nî vay cho nªn ®iÒu nµy, mét mÆt, sÏ lµm gi¶m tÝnh tù chñ cña C«ng ty, mÆt kh¸c, nã lµm t¨ng møc ®é phô thuéc cña C«ng ty vµo c¸c chñ thÓ cho vay vèn. H¬n n÷a, ®èi víi mét c¬ cÊu nguån vèn cã tû träng nî vay lín gÊp 8 ®Õn 9 lÇn so víi vèn chñ së h÷u nh­ vËy th× xÐt d­íi gãc ®é kÕ to¸n vµ ®¸nh gi¸ tµi chÝnh nãi riªng, nã sÏ Ýt nhiÒu lµm gi¶m tÝnh hÊp dÉn cña cæ phiÕu C«ng ty vµ qua ®ã sÏ ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn quyÕt ®Þnh cuèi cïng cña c¸c chñ ®Çu t­. *HiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh thÊp: Tõ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña C«ng ty ë b¶ng 21, ta thÊy lµ søc s¶n xuÊt vµ søc sinh lêi cña vèn kinh doanh lµ rÊt thÊp. Cô thÓ lµ 1 ®ång vèn kinh doanh cña C«ng ty chØ s¶n xuÊt ®­îc tèi ®a lµ 0.47 ®ång doanh thu vµ còng chØ sinh ®­îc tèi ®a 0.03 ®ång lîi nhuËn thuÇn. Nãi theo c¸ch ng­îc l¹i th× ®Ó cã ®­îc 1 ®ång lîi nhuËn thuÇn, C«ng ty ph¶i ®Çu t­ Ýt nhÊt lµ 37.76 ®ång vèn kinh doanh. Vµ trong n¨m 2006, con sè nµy ®· lªn tíi 81.36 ®ång. Nh­ vËy râ rµng lµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh chØ dõng l¹i ë møc thÊp vµ ®©y cã thÓ xem lµ mét h¹n chÕ lín nhÊt trong c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh vÒ vèn cña C«ng ty. 3.3 Nguyªn nh©n vµ h­íng gi¶i quyÕt c¸c h¹n chÕ * VÒ h¹n chÕ thø nhÊt: ViÖc dù tr÷ hµng tån kho víi quy m« vµ gi¸ trÞ lín nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn tr­íc mét phÇn lµ do tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng quy ®Þnh. Cô thÓ lµ do nhiÒu c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng víi quy m« lín vµ diÔn ra trong thêi gian dµi (5-10 n¨m) nªn cÇn ph¶i dù tr÷ mét l­îng hµng hãa vËt t­ lín ®Ó ®¸p øng ®ñ vµ kÞp thêi. Bªn c¹nh ®ã, tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh l¹i chÞu ¶nh h­ëng kh«ng nhá bëi ®iÒu kiÖn khÝ hËu,®Þa lý. Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ tèi thiÓu hãa hµng tån kho, t¨ng sè vßng quay vµ ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn th× C«ng ty cã thÓ øng dông c¸c m« h×nh dù tr÷ nh­: m« h×nh EOQ hoÆc m« h×nh POQ. Vµ hiÖn nay, ngoµi biÖn ph¸p b¸n chÞu ®Ó lµm gi¶m bít l­îng hµng kho vµ lµm t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu th× C«ng ty cßn cã thÓ trÝch mét phÇn gi¸ trÞ cña c¸c danh môc dù tr÷ kh«ng cÇn thiÕt ®Ó sö dông vµo viÖc ®Çu t­ chøng kho¸n ng¾n h¹n hoÆc ®Çu t­ vµo c¸c tµi s¶n l­u ®éng kh¸c ®em l¹i hiÖu qu¶ tµi chÝnh cao h¬n. *VÒ h¹n chÕ thø hai: Së dÜ trong c¬ cÊu nguån vèn (c¨n cø vµo mèi quan hÖ së h÷u), nî ph¶i tr¶ lu«n cã tû träng lín h¬n 90% lµ do nguån vèn vay cã chi phÝ sö dông vèn t­¬ng ®èi rÎ, tiÖn dông vµ linh ho¹t h¬n so víi chi phÝ sö dông vèn chñ së h÷u. Tuy nhiªn, viÖc duy tr× mét c¬ cÊu nguån vèn cã sù chªnh lÖch lín nh­ vËy lµ kh«ng tèi ­u. Theo em, mçi n¨m C«ng ty cã thÓ t¨ng tû träng vèn chñ së h÷u lªn tõ 2 – 5% b»ng lîi nhuËn ®Ó l¹i vµ b»ng c¸ch ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu th­êng míi. Ban ®Çu th× C«ng ty cã thÓ chÞu mét møc chi phÝ sö dông vèn b×nh qu©n cao h¬n nh­ng do tû träng t¨ng thÊp nªn nã sÏ kh«ng ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt-kinh doanh cña C«ng ty. Vµ vÒ l©u dµi, tû träng cña vèn chñ së h÷u sÏ ®­îc nhÝch dÇn lªn cao, ®iÒu nµy sÏ lµm t¨ng tÝnh tù chñ còng nh­ møc ®é tÝn nhiÖm cña C«ng ty, do vËy nã sÏ cã t¸c ®éng trë l¹i gióp C«ng ty cã thÓ huy ®éng thªm vèn vay víi chi phÝ thÊp h¬n. *VÒ h¹n chÕ thø ba: Nh­ ®· biÕt, C«ng ty cæ phÇn x©y dùng tæng hîp Tuyªn Quang míi b¾t ®Çu chuyÓn ®æi së h÷u tõ n¨m 2001 ®Õn nay nªn c¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý còng nh­ c¬ cÊu s¶n xuÊt ®Òu cã nh÷ng thay ®æi lín vÒ nhiÒu mÆt. Do vËy, b­íc ®Çu C«ng ty vÉn cßn gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh vµ trong ®ã, viÖc sö dông vèn kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cßn thÊp lµ mét h¹n chÕ mµ C«ng ty ®ang t×m c¸ch kh¾c phôc. §èi víi vÊn ®Ò nµy th× do thêi gian t×m hiÓu vµ n¾m b¾t vÒ thùc tr¹ng cña C«ng ty kh«ng nhiÒu nªn em khã cã thÓ ®­a ra ®­îc mét h­íng gi¶i quyÕt tèi ­u. Tuy nhiªn, víi tiÕn tr×nh ®« thÞ hãa hiÖn nay cña ®Êt n­íc, em thÊy r»ng, C«ng ty mét mÆt, tiÕn hµnh hîp lý hãa l¹i toµn bé c¸c kh©u qu¶n lý vµ sö dông vèn kinh doanh ®Ó ®Çu t­ cã chän läc h¬n, mÆt kh¸c, C«ng ty t¨ng c­êng qu¶ng c¸o vÒ uy tÝn, vÒ n¨ng lùc kinh doanh cña m×nh trªn nhiÒu ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng nh­ qua radio, qua trang b¸o ®iÖn tö cña UBND tØnh Tuyªn Quang hoÆc cã thÓ tù x©y dùng vµ thiÕt lËp mét trang Web riªng vÒ C«ng ty trªn m¹ng. . .®Ó tõng b­íc më réng ®Þa bµn s¶n xuÊt kinh doanh ®Õn nhiÒu khu vùc kh¸c nhau. Lêi kÕt Khi cßn ®ang häc vÒ chuyªn ngµnh qu¶n trÞ kinh doanh trªn gi¶ng ®­êng ®¹i häc, em thùc sù vÉn ch­a cã ®­îc mét sù ®Þnh h×nh cô thÓ, râ rµng vµ x¸c thùc vÒ nghÒ nghiÖp chuyªn m«n cña m×nh. Nh­ng tr¶i qua giai ®o¹n thùc tËp võa qua, nhÊt lµ trong thêi gian thùc tËp nghiÖp vô, em thÊy m×nh vì ra ®­îc kh¸ nhiÒu ®iÒu bæ Ých. Tr­íc hÕt, em thÊy m×nh cã ®­îc mét t­ duy g¾n liÒn víi thùc tiÔn h¬n trong c¸ch nh×n nhËn vÊn ®Ò, trong ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµ trong c¶ c¸c kü n¨ng chuyªn m«n ®· ®­îc ®µo t¹o n¬i tr­êng líp. Häc kh«ng ph¶i chØ ®Ó nhí ®­îc nhiÒu, ®Ó biÕt ®­îc nhiÒu mµ quan träng h¬n lµ ®Ó øng dông ®­îc mét c¸ch linh ho¹t vµo thùc tÕ c«ng viÖc cña mçi doanh nghiÖp sao cho thËt hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã, ngoµi nh÷ng kiÕn thøc mµ c¸c thÇy, c« ®· gi¶ng d¹y th× nh÷ng vèn hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña c¸c c« chó, anh chÞ lµm viÖc trong C«ng ty còng rÊt quý b¸u, rÊt ®¸ng ®Ó mét sinh viªn cßn thiÕu nhiÒu kinh nghiÖm thùc tÕ nh­ em häc hái vµ vËn dông. Tãm l¹i, ®­îc thùc tËp vÒ nghiÖp vô qu¶n trÞ tµi chÝnh mµ cô thÓ vµ vÒ vèn kinh doanh cña C«ng ty, víi em, ®©y lµ mét c¬ héi lín vµ còng lµ mét b­íc tËp d­ît quan träng ®Ó em cã thÓ tù ®¸nh gi¸ vÒ b¶n th©n m×nh. Kh«ng chØ trau dåi ®­îc thªm c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng mµ c¶ nh÷ng va vÊp, thiÕu xãt trong c«ng viÖc, trong giao tiÕp còng gióp em nh×n nhËn l¹i m×nh ®Ó cã thÓ tù kh¾c phôc vµ ngµy cµng trë nªn n¨ng ®éng h¬n. Còng qua ®©y, em cµng ý thøc ®­îc vÞ trÝ vµ vai trß quan träng cña lÜnh vùc qu¶n trÞ tµi chÝnh ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Vµ chÝnh sù ý thøc ®ã ®· t¹o cho em sù say mª vµ quyÕt t©m ®Ó thö søc m×nh trong lÜnh vùc nµy sau khi ra tr­êng. Hµ Néi ngµy 02 th¸ng 05 n¨m 2007 ý kiÕn nhËn xÐt cña quý c«ng ty: