Quản trị nhân lực tại nhà máy Xe lửa Gia Lâm

Lêi më ®Çu Mét c«ng ty hay mét tæ chøc nµo chØ cã mét nguån tµi nguyªn dåi dµo, mét nguån tµi chÝnh phong phó víi mét hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i kÌm theo khoa häc kü thuËt thuÇn tuý ®i ch¨ng n÷a còng sÏ trë nªn v« Ých nÕu kh«ng biÕt qu¶n trÞ nh©n sù. Thùc tÕ cho thÊy con ng­êi lµ nguån lùc quan träng nhÊt ®èi víi bÊt kú tæ chøc nµo ®Ó nã ho¹t ®éng hiÖu qu¶. Sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp lín hay nhá phô thuéc chñ yÕu vµo n¨ng lùc vµ hiÖu suÊt cña ng­êi lao ®éng. V× vËy qu¶n trÞ nh©n sù lµ c«ng viÖc quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Lµ mét nhµ m¸y söa ch÷a c¸c ®Çu m¸y xe löa, toa xe thuéc Liªn hiÖp §­êng s¾t ViÖt Nam, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhµ m¸y ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. Thµnh c«ng nµy lµ nhê hä ®· biÕt gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò cèt lâi cña mäi vÊn ®Ò - vÊn ®Ò nh©n sù - kinh nghiÖm cña nhµ m¸y sÏ lµ bµi häc bæ Ých ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp v× thÕ em lùa chän vÊn ®Ò nµy ®Ó viÕt chuyªn ®Ò thùc tËp. Dùa trªn c¬ së lý luËn, ®Ò tµi ®i vµo kh¶o s¸t ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸, t×m hiÓu thùc tÕ ho¹t ®éng qu¶n trÞ nh©n sù cña Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m trong thêi gian qua. Tõ ®ã, ®Ò tµi sÏ ®­a ra mét sè ý kiÕn c¸ nh©n vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m. Bµi viÕt gåm nh÷ng néi dung chÝnh sau ®©y: Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù. Ch­¬ng 3: Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn. Ch­¬ng 1 C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 1.1. Qu¶n trÞ nh©n sù. 1-/ Kh¸i niÖm: Qu¶n trÞ nh©n sù lµ lÜnh vùc theo dâi, h­íng dÉn, ®iÒu hµnh, kiÓm tra mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a con ng­êi víi c¸c yÕu tè vËt chÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh cña mét doanh nghiÖp nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu mµ doanh nghiÖp ®Ò ra. Hay nãi c¸ch kh¸c thùc chÊt qu¶n trÞ nh©n sù lµ c«ng t¸c qu¶n lý con ng­êi trong ph¹m vi mét tæ chøc vµ ®ã lµ sù ®èi xö cña tæ chøc ®ã víi con ng­êi. Trong ®ã, chñ thÓ qu¶n trÞ (lµ nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o) t¸c ®éng nªn kh¸ch thÓ nh»m môc ®Ých t¹o ra lîi Ých chung cña tæ chøc. 2-/ Vai trß cña qu¶n trÞ nh©n sù. NhiÖm vô cña qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp lµ ph¶i ®iÒu hµnh chÝnh x¸c, trän vÑn c¸c mèi quan hÖ gi÷a ng­êi vµ ng­êi ®Ó ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh nhÞp nhµng, liªn hoµn ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. V× vËy vai trß cña qu¶n trÞ nh©n sù ®èi víi c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt quan träng. Bëi lÏ, qu¶n trÞ nh©n sù lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña qu¶n trÞ s¶n xuÊt kinh doanh, nã nh»m cñng cè vµ duy tr× ®Çy ®ñ sè vµ chÊt l­îng ng­êi lao ®éng cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp ®Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Ò ra.T×m hiÓu vµ ph¸t triÓn nh÷ng h×nh thøc, nh÷ng ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó con ng­êi cã thÓ ®ãng gãp nhiÒu søc lùc cho c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. §ång thêi t¹o c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn chÝnh b¶n th©n con ng­êi. Mét ®iÒu nhËn ra r»ng, qu¶n trÞ nh©n sù chÝnh lµ ®Ó nh»m n©ng cao sù ®ãng gãp cã hiÖu suÊt cña ng­êi lao ®éng víi tæ chøc (thóc ®Èy ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n) nh»m hai môc ®Ých cô thÓ: + Sö dông hiÖu qu¶ nhÊt lùc l­îng lao ®éng trong tæ chøc. + §¸p øng ®­îc môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp tr­íc m¾t vµ t­¬ng lai. Nãi tãm l¹i, qu¶n trÞ nh©n sù ®ãng gãp mét vai trß rÊt quan träng trong doanh nghiÖp. Nã lµ ®éng lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo dï lín hay nhá nÕu qu¸ tr×nh qu¶n trÞ nh©n sù lµ tèt vµ ng­îc l¹i. 1.2. Néi dung c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp. 1-/ C«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù lµm viÖc g×? §i cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt vµ kinh tÕ néi dung c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cµng ngµy cµng trë nªn phong phó h¬n. Trong khu vùc doanh nghiÖp, ng­êi ta b¾t ®Çu thÊy xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu m« h×nh tæ chøc míi, c¸c h×nh thøc kiÓm tra, kiÓm so¸t qu¶n trÞ nh©n sù míi. Trong ®ã, néi dung cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù lóc ®Çu chØ tËp trung vµo viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô tõng c¸ nh©n nh­ng cµng vÒ sau cµng ®­îc më réng sang c¶ lÜnh vùc t©m lý, t×nh c¶m, sinh ho¹t vµ phong th¸i lµm viÖc cña mçi ng­êi. VÒ c¬ b¶n, qu¶n trÞ nh©n sù cÇn cã nh÷ng néi dung chÝnh sau: - Ph©n tÝch c«ng viÖc, tuyÓn chän ng­êi lao ®éng phï hîp víi yªu cÇu tÝnh chÊt c«ng viÖc. §ã lµ viÖc ®Þnh râ tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña c«ng viÖc qua quan s¸t, theo dâi vµ nghiªn cøu. X¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm vô, nh÷ng chøc n¨ng, n¨ng lùc vµ tr¸ch nhiÖm ®ßi hái ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc cã hiÖu qu¶. Trªn c¬ së ®ã ng­êi ta x©y dùng c¸c nguyªn t¾c, b­íc ®i vµ ph­¬ng ph¸p tuyÓn chän lao ®éng thÝch hîp theo tõng c«ng viÖc, ngµnh nghÒ. Bªn c¹nh ®ã viÖc tuyÓn mé vµ tuyÓn chän lao ®éng ph¶i g¾n liÒn víi môc tiªu vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. - Bè trÝ sö dông lao ®éng, theo dâi, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c«ng viÖc, ®iÒu chØnh sö dông (thuyªn chuyÓn, ®Ò b¹t, cho th«i viÖc). VÊn ®Ò quan träng ®Çu tiªn lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®óng tr×nh ®é lµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng vµ bè trÝ hä ®¶m nhËn c«ng viÖc phï hîp. ViÖc bè trÝ phï hîp ®ã sÏ dÉn ®Õn khai th¸c ®­îc tiÒm n¨ng cña ng­êi lao ®éng vµ sö dông nh÷ng tiÒm n¨ng Êy mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Trong ®ã qu¸ tr×nh sö dông lao ®éng lu«n cã sù theo dâi, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c«ng viÖc. §¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ gióp cho viÖc tr¶ c«ng ®­îc hîp lý, x¸c ®Þnh ®­îc chÕ ®é th­ëng ph¹t phï hîp. Thùc hiÖn viÖc thuyªn chuyÓn, ®Ò b¹t, kÝch thÝch kh¶ n¨ng lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng lµm cho hä cã tr¸ch nhiÖm h¬n ®èi víi c«ng viÖc. Môc ®Ých cña viÖc ®iÒu chØnh nµy nh»m n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc ®¹t tíi c¸c môc tiªu. - §µo t¹o, ®µo t¹o l¹i, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ chuyªn m«n cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn t¹o ra kh¶ n¨ng thÝch øng cña con ng­êi víi c«ng viÖc tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi. Nh÷ng thay ®æi vÒ mÆt khoa ho¹c - kü thuËt - c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®ßi hái ph¶i lu«n n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng th«ng qua viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nguån nh©n lùc. - X©y dùng c¸c ®ßn bÈy, c¸c kÝch thÝch vËt chÊt, tinh thÇn, c¸c phóc lîi vµ dÞch vô, c¸c ®¶m b¶o vÒ mÆt Nhµ n­íc vµ x· héi cho ng­êi lao ®éng vµ sö dông lao ®éng. C¸c hiÖu ph¸p trªn nh»m t¹o ®éng lùc trong lao ®éng, ph¸t huy, n©ng cao tÝnh tÝch cùc, s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng. - Båi d­ìng tay nghÒ kÕt hîp víi khen th­ëng ng­êi lao ®éng ®óng lóc, ®óng n¬i, ®óng chç. - Tæ chøc hÖ thèng qu¶n trÞ nh©n sù: phßng ban qu¶n trÞ nh©n sù vµ qu¶n trÞ viªn nh©n sù, th«ng tin, h¹ch to¸n, ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp. C¸c néi dung trªn cã quan hÖ vµ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. Mçi néi dung ®ßi hái nh÷ng h×nh thøc, ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn khoa häc linh ho¹t. Tæng thÓ ®ã lµm thµnh hÖ thèng, c¬ chÕ ®¶m b¶o mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong tæ chøc t¹o nªn c¸c ®ßn bÈy kÝch thÝch ph¸t triÓn tµi n¨ng, s¸ng t¹o cña tõng ng­êi. Liªn kÕt nh÷ng cè g¾ng cña tõng ng­êi thµnh nh÷ng cè g¾ng chung cho môc tiªu chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, bÊt kú mét nhµ qu¶n trÞ nµo còng cÇn chó ý tíi vÊn ®Ò ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nguån lùc, quan hÖ lao ®éng. §©y còng lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n vµ cÇn thiÕt cho bÊt kú mét doanh nghiÖp ph¸t triÓn. 2-/ Nh÷ng ph­¬ng ph¸p qu¶n trÞ nh©n sù. * Ph­¬ng ph¸p kinh tÕ: Trong qu¶n trÞ nh©n sù, c«ng cô kinh tÕ ®­îc sö dông mét c¸ch réng r·i, ®Æc biÖt víi c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng. Ch¼ng h¹n ng­êi ta cã thÓ cñng cè ®éi ngò lao ®éng cña doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ lao ®éng b»ng c¸ch t¨ng quyÒn lîi vËt chÊt cho hä, còng cã thÓ thu hót lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ cao b»ng h×nh thøc t¨ng l­¬ng, tr¶ l­¬ng xøng ®¸ng cho ng­êi lao ®éng. §èi víi mét tæ chøc, c«ng cô kinh tÕ còng lµ c«ng cô tèt nhÊt. Ng­êi ta cã thÓ cñng cè mét tæ chøc nµo ®ã b»ng viÖc ®Çu t­ vµo ®iÒu kiÖn vËt chÊt ho¹t ®éng cña tæ chøc, cã c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch vËt chÊt cho nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong tæ chøc mét c¸ch hîp lý. * Ph­¬ng ph¸p hµnh chÝnh: §ã lµ viÖc sö dông nguyªn t¾c gi÷a cÊp trªn vµ cÊp d­íi, gi÷a ng­êi qu¶n lý vµ ng­êi bÞ qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn c¸c néi dung qu¶n trÞ. Nhµ qu¶n trÞ cã thÓ dïng mÖnh lÖnh hay c¸c biÖn ph¸p c¸ch chøc, gi¸ng chøc ®Ó g©y ¸p lùc buéc ng­êi nµo ®ã chuyÓn vÞ trÝ c«ng t¸c hoÆc th«i lµm mét phËn sù nµo ®ã. Sö dông quyÒn lùc hµnh chÝnh trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng gióp cho c«ng t¸c qu¶n trÞ ®­îc thùc hiÖn hiÖu qu¶ trong thêi gian nhÊt ®Þnh. * Ph­¬ng ph¸p t©m lý: Bªn c¹nh hai c«ng cô trªn, trong qu¶n trÞ nh©n sù ng­êi ta cßn sö dông c«ng cô t©m lý. §©y lµ c«ng cô nh×n chung rÊt hiÖu qu¶. Trong mét sè tr­êng hîp c«ng cô t©m lý rÊt cã ý nghÜa ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. ViÖc dïng uy tÝn, dïng triÕt lý hay lµm g­¬ng bao hµm trong ph¹m trï sö dông nµy c«ng cô nµy. C«ng cô t©m lý cã vai trß vµ ý nghÜa rÊt quan träng, ¶nh h­ëng m¹nh mÏ ®Õn ®êi sèng tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. * Ph­¬ng ph¸p ph¸p lý: §©y lµ mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng nhÊt ®Ó qu¶n trÞ nh©n sù. Ng­êi qu¶n trÞ muèn thµnh lËp hay gi¶i thÓ mét tæ chøc nµo ®ã th× ph¶i dùa trªn c¬ së ph¸p luËt hiÖn hµnh chø kh«ng thÓ tuú tiÖn theo ý muèn. N¾m ®­îc nguyªn t¾c trªn ®©y, trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù, nhµ qu¶n trÞ ph¶i lu«n lu«n cã ý thøc khai th¸c c«ng cô nµy, mäi hµnh ®éng cã liªn quan ®Õn nh©n sù ph¶i ®­îc dùa trªn c¬ së ph¸p lý ®Ó võa b¶o hé lîi Ých cña m×nh, l¹i võa ®¶m b¶o lîi Ých chung cho ng­êi lao ®éng. Tãm l¹i, ®Ó ®¶m b¶o c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cã hiÖu qu¶ tõ ®ã thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn th× ph¶i biÕt ¸p dông ®ång bé c¸c c«ng cô, mçi c«ng cô ®Òu cã giíi h¹n t¸c ®éng nhÊt ®Þnh vµ cã liªn quan ®Õn c¸c néi dung nhÊt ®Þnh. V× vËy, ng­êi qu¶n trÞ kh«n ngoan lµ lu«n biÕt sö dông ®óng chç, ®óng lóc c«ng cô nµy hay c«ng cô kh¸c. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Nhµ m¸y. 2.1.1. LÞch sö h×nh thµnh cña Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m. N¨m 1905 thùc d©n Ph¸p x©y dùng Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m nh»m phôc vô vËn chuyÓn vµ khi cÇn thiÕt th× söa ch÷a chÕ t¹o vò khÝ phôc vô chiÕn tranh. DiÖn tÝch cña nhµ m¸y lµ 50ha, diÖn tÝch x©y dùng nhµ x­ëng kho¶ng 4.402m2 cã 14 chç l¸p ®Çu m¸y, c«ng nh©n nhµ m¸y lóc bÊy giê gåm 2 lo¹i c«ng nh©n: ng­êi Hoa kiÒu vµ ng­êi ViÖt. 2.1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nhµ m¸y. Tõ n¨m 1919-1929 quy m« nhµ m¸y ®­îc më réng, sè l­îng c«ng nh©n t¨ng lªn, m¸y mãc ®­îc bæ sung, mét sè c«ng nh©n ®­îc ®µo t¹o t¹i c¸c tr­êng kü nghÖ. Tõ n¨m 1939-1945: §©y lµ thêi kú chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, nhµ m¸y l¹i ph¶i chÞu thªm mét tÇng ¸p bøc n÷a ®ã chÝnh lµ bän ph¸t xÝt NhËt. Ngµy 13-8-1945 tù vÖ nhµ m¸y ®· chiÕn ®Êu dòng c¶m víi bän ph¸t xÝt NhËt vµ ®· giµnh l¹i ®­îc nhµ m¸y. Tõ n¨m 1946-1954 mÆc dï bé phËn ®Þch th­êng xuyªn quÊy ph¸ vµ khiªu khÝch nh­ng nhµ m¸y vÉn ®­îc an toµn vµ tiÕp tôc s¶n xuÊt phôc vô yªu cÇu cña c¸ch m¹ng. Ngµy 20-11-1946: Ph¸p næ sóng chiÕm H¶i Phßng vµ khiªu khÝch ë Hµ Néi. Tr­íc t×nh h×nh ®ã c«ng nh©n nhµ m¸y ph¶i rót khái nhµ m¸y. N¨m 1949 Ph¸p tiÕn hµnh phôc håi l¹i nhµ m¸y ®Ó söa ch÷a ®Çu m¸y toa xe phôc vô cho cuéc chiÕn tranh x©m l­îc §«ng D­¬ng. Ngµy 20-7-1954 HiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®­îc ký kÕt v× thÕ qu©n ®Þch muèn di chuyÓn m¸y mãc vµ vËt liÖu ®­a vµo Nam. Nh­ng ®­îc sù l·nh ®¹o cña §¶ng anh em c«ng nh©n ®· ®Êu tranh gi÷ l¹i b»ng ®­îc toµn bé m¸y mãc cña nhµ m¸y. N¨m 1964 nhµ m¸y ®ãng ®Çu m¸y míi tù lùc ®Çu tiªn. Nh­ng cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Õ quèc Mü l¹i Ëp vµo ViÖt Nam nhµ m¸y l¹i ph¶i chÞu thªm mét cuéc chiÕn tranh n÷a. Khi HiÖp ®Þnh Paris ®­îc ký kÕt Mü buéc ph¶i rót qu©n vÒ n­íc, ®Õn n¨m 1973 nhµ m¸y b­íc vµo kh«i phôc l¹i nhµ x­ëng ®­a m¸y mãc vÒ tËp trung s¶n xuÊt. Vµ nhµ m¸y ®· ®øng v÷ng trªn ®«i ch©n cña m×nh ®Õn ngµy nay. 2.1.3. Mét sè ®Æc ®iÓm cña nhµ m¸y. Lµ mét nhµ m¸y söa ch÷a ®Çu m¸y, toa xe trùc thuéc Liªn hiÖp §­êng s¾t ViÖt Nam. Víi mét lÖ thÕ rÊt to lín h¬n c¸c nhµ m¸y kh¸c lµ nhµ m¸y ®­îc ra ®êi kh¸ l©u vµ chÞu sù qu¶n lý kh¸ kh¾t khe cña Liªn hiÖp §­êng s¾t. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô chñ yÕu nhµ m¸y xe löa Gia L©m lµ ®ãng míi vµ söa ch÷a c¸c lo¹i ®Çu m¸y, toa xe nh»m phôc vô c«ng t¸c vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, hµng ho¸,... gi÷a c¸c vïng trªn mäi miÒn tæ quèc víi nhau. * Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý. Nhµ m¸y ®­îc ph©n chia ra nh÷ng phßng ban vµ ph©n x­ëng. S¬ ®å bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña nhµ m¸y Gi¸m ®èc PhßngTC-CB PhßngKH-§T PhßngTC-KT PhßngKD-XNK PhßngTK-TH PhßngKT-CN PhßngAN-AT Phßng§.§¶ng Phßng§.Ngo¹i PX®Çu m¸y Trung t©m dÞch vô PX c¬ khÝ PX gia c«ng nãng PX gi¸ chuyÓn PX ®ãng míi PX xe hµng PX c¬ ®iÖn PX xe kh¸ch Phã Gi¸m ®èc Tæng sè CBCNV cña c«ng ty lµ 667 ng­êi (®Õn 12/1999) ®­îc chia thµnh 9 phßng ban vµ 8 ph©n x­ëng vµ 1 trung t©m dÞch vô. * Chøc n¨ng c¸c phßng ban: §Ó ®¸p øng yªu cÇu chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ngµy cµng cao cho viÖc h¹ch to¸n kinh tÕ, nhµ m¸y ®· tæ chøc c¬ cÊu ho¹t ®éng cña m×nh theo m« h×nh trùc tuyÕn thµnh nh÷ng phßng ban víi c¸c chøc n¨ng chuyªn ngµnh riªng biÖt d­íi sù chØ ®¹o cña Ban gi¸m ®èc. C¬ cÊu nµy t¹o ra sù qu¶n lý chÆt chÏ c¸c ho¹t ®éng b»ng viÖc sö dông c¸c bé phËn chøc n¨ng vµ b»ng sù thõa hµnh c«ng viÖc c¸c ®¬n vÞ c¬ së. Nhµ m¸y gåm 667 ng­êi (®Õn 12/1999 ®­îc chia ra thµnh 9 phßng ban. Ban gi¸m ®èc gåm: 01 gi¸m ®èc vµ 01 phã gi¸m ®èc. TÊt c¶ c¸c phßng ban, c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ®Òu trùc thuéc quyÒn qu¶n lý cña gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña nhµ m¸y, lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Liªn hiÖp §­êng s¾t ViÖt Nam theo ®óng qui ®Þnh hiÖn hµnh vÒ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt söa ch÷a cña nhµ m¸y. Lµ ng­êi quyÕt ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. * C¸c phßng ban trùc thuéc nhµ m¸y: - Phßng tæ chøc c¸n bé: gåm 05 ng­êi. Cã tr¸ch nhiÖm, gióp ®ì vµ tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c tæ chøc, c¸n bé vµ tiÒn l­¬ng trong ®ã tr­ëng phßng vµ phã phßng chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vµ nh÷ng c«ng viÖc ë trªn. Cßn 03 ng­êi cßn l¹i chÞu tr¸ch nhiÖm gióp ®ì tr­ëng phßng vµ phã phßng thùc hiÖn nh÷ng ý ®Þnh vµ ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh. Tham gia, gãp ý vµ cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì tr­ëng ban vµ phã ban hoµn thµnh tèt c«ng viÖc mµ ban gi¸m ®èc ®Ò ra. - Phßng kÕ ho¹ch ®Çu t­: gåm 04 ng­êi. + Tr­ëng phßng vµ phã phßng chÞu tr¸ch nhiÖm tham m­u, gióp ®ì vÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt (h¹ tÇng c¬ së) cho toµn bé nhµ m¸y. X©y dùng chiÕn l­îc ng¾n h¹n, dµi h¹n, nghiªn cøu c¶i tiÕn bæ sung d©y truyÒn c«ng nghÖ. + Hai ng­êi cßn l¹i cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì, tham gia gãp ý, thùc hiÖn nh÷ng ph­¬ng h­íng ý ®Þnh cña tr­ëng phßng vµ phã phßng. - Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: 07 ng­êi. + Tr­ëng phßng vµ phã phßng cã nhiÖm vô gióp ®ì vµ tham m­u cho gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn, vèn, tµi s¶n cña nhµ m¸y. Trong ®ã: · Cã 1 kÕ to¸n tr­ëng chuyªn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sæ s¸ch kÕ ho¹ch cña nhµ m¸y, lµ ng­êi phô tr¸ch chung tæng hîp sè liÖu vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n ®Þnh kú. · Cã 1 phã phßng kÕ to¸n: lµm b¸o c¸o tæng hîp toµn nhµ m¸y vµ qu¶n lý mét sè tµi kho¶n kh«ng ph©n cÊp cho c¸c ®¬n vÞ c¬ së. + 05 kÕ to¸n viªn cßn l¹i bao gåm thñ quü, kÕ to¸n chi phÝ, kÕ to¸n thanh to¸n ng©n s¸ch, kÕ to¸n thanh to¸n néi bé, kÕ to¸n b¶o hiÓm, l­¬ng vµ qu¶n lý chøng tõ, ho¸ ®¬n tµi chÝnh toµn nhµ m¸y. - Phßng kinh doanh - xuÊt nhËp khÈu: gåm 06 ng­êi. Gåm cã tr­ëng phßng vµ phã phßng cã chøc n¨ng nghiªn cøu tæ chøc tèt hîp lý vµ thùc hiÖn tèt viÖc ký kÕt hîp ®ång vµ c¸c b¹n hµng, ®¸nh gi¸ th«ng tin vÒ thÞ tr­êng. Cßn 04 thµnh viªn cßn l¹i trùc tiÕp ®iÒu hµnh c«ng t¸c xuÊt nhËp c¸c ®Çu, toa xe ®Ó ®­a vµo söa ch÷a. - Phßng thèng kª - tin häc: gåm 03 ng­êi. Tr­ëng phßng ®øng ra thèng kª tæng hîp l­îng tµi s¶n hiÖn cã cña nhµ m¸y vµ ®­a hÖ thèng qu¶n lý mäi mÆt b»ng vi tÝnh. Cßn 02 ng­êi cã nhiÖm vô thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc trªn trong m¸y vi tÝnh. - Phßng kü thuËt - c«ng nghÖ: gåm 04 ng­êi. Tr­ëng phßng vµ phã phßng cã tr¸ch nhiÖm tham m­u vµ ¸p dông c¸c c«ng nghÖ míi vµo viÖc s¶n xuÊt vµ söa ch÷a. Cßn 02 nh©n viªn cßn l¹i chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp gi¸m s¸t viÖc sö dông c¸c c«ng nghÖ míi ë c¸c ph©n x­ëng. - Phßng an ninh - an toµn: 02 ng­êi ChÞu c«ng t¸c ®¶m b¶o an ninh, an toµn, phßng ch¸y næ trong nhµ m¸y lµ tr­ëng phßng. Cßn 02 nh©n viªn cßn l¹i thay phiªn nhau tóc trùc b¶o vÖ tµi s¶n cña nhµ m¸y. - Phßng §¶ng - §oµn: gåm 03 ng­êi. Chñ tÞch c«ng ®oµn cã chøc n¨ng tham m­u cho §¶ng uû vµ Gi¸m ®èc nhµ m¸y vÒ c«ng t¸c §¶ng, c«ng t¸c chÝnh trÞ, tæ chøc c¸c phong trµo thi ®ua v¨n ho¸, v¨n nghÖ trong toµn nhµ m¸y. B¶o vÖ quyÒn lîi cña anh chÞ em c«ng nh©n trong s¶n xuÊt còng nh­ ®êi sèng tinh thÇn. Cßn 02 ng­êi cßn l¹i chÞu tr¸ch nhiÖm gióp ®ì, gãp ý, thi hµnh c¸c biÖn ph¸p ®Ò ra. - Phßng ®èi ngo¹i: gåm 10 ng­êi. Tr­ëng phßng vµ phã phßng tham m­u gióp ®ì Gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh v¨n phßng. Cßn 08 thµnh viªn cßn l¹i bè trÝ c«ng t¸c lÞch lµm viÖc: tiÕp ®ãn kh¸ch vµ lµm c¸c thñ tôc qu¶n lý ®oµn ra ®oµn vµo. §Ó ph¸t triÓn vµ s¶n xuÊt kinh doanh nhµ m¸y còng nh­ bÊt kÓ 1 doanh nghiÖp nµo còng cÇn ®Õn 1 sè l­îng vèn nhÊt ®Þnh, ®Ó ho¹t ®éng nhµ m¸y lµ mét doanh nghiÖp thuéc ngµnh c¬ khÝ do vËy nhu cÇu vèn ®Ó kinh doanh lµ kh¸ lín. B¶ng c¬ cÊu vµ nguån vèn §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång ChØ tiªu 1996 19997 1998 1999 Tr.®ång % Tr.®ång % Tr.®ång % Tr.®ång % Tæng sè vèn 37.643 100% 37.643 100% 38.640 100% 39.727 100% -Vèn cè ®Þnh 18.821,58 50% 22.585,8 60% 30.525,6 79% 19.863,5 50% - Vèn l­u ®éng 18.821,5 50% 15.057,2 40% 8.114,4 21% 19.863,5 50% Nguån vèn 37.643 100% 37.643 100% 38.640 100% 39.727 100% - Vèn ng©n s¸ch 17.504 46,5% 17.504 46,5% 18.469,9 47,8% 19.466,2 49% - Vèn tù cã bæ sung 2.110 5,6% 2.110 5,6% 2.241,1 5,8% 2.343,8 5,9% - Vèn kh¸c 18.029 47,9% 18.029 47,9% 3.455,2 46,4% 17.917 45,1% Tæng sè vèn cña nhµ m¸y hµng n¨m ®­îc t¨ng lªn tõ 37.643 triÖu ®ång lªn 39.727 triÖu ®ång n¨m 1999 trong ®ã vèn cè ®Þnh tõ 18.821,5 triÖu ®ång n¨m 1996, t¨ng lªn 22.585,8 triÖu ®ång n¨m 1997 vµ cao nhÊt vµo n¨m 1998 lµ 30.525,6 triÖu ®ång råi h¹ xuèng cßn 19.863,5 triÖu ®ång vµo n¨m 1999. §iÒu ®ã chøng tá nhµ m¸y ®· cã thêi gian (n¨m 97,98) kh«ng ®Çu t­ nhiÒu vµo c¸c ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng sau nhµ m¸y ®· chÊn chØnh l¹i c¸ch ph©n phèi vèn ®Ó ®Çu t­ nhiÒu vµo lÜnh vùc nh­ khoa häc kü thuËt, n©ng cao tay nghÒ, ®Çu t­ vµo kho tµng, h¹ tÇng c¬ së lµm viÖc vµ ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt nhµ m¸y. Do vËy vèn l­u ®éng t¨ng tõ 8.114,4 n¨m 1998 lªn 19.863,5 n¨m 1999. Doanh thu hµng n¨m cña nhµ m¸y ®Òu t¨ng lªn theo chiÒu thuËn cña tõng n¨m. Tæng nép ng©n s¸ch còng t¨ng lªn. §Æc biÖt l­¬ng b×nh qu©n mét nh©n viªn còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. B¶ng kÕt qu¶ kinh doanh ChØ tiªu 1996 1997 1998 1999 Vèn kinh doanh 24.075 31.963 37.643 38.440 Tæng doanh thu 35.813 38.244 52.752 53.200 ThuÕ ph¶i nép 1.920 2.325 2.427 2.435 L·i rßng 1.986 2.000 2.043 2.050 Tæng sè lao ®éng 630 638 633 667 Thu nhËp b×nh qu©n 1,006 1,106 1,278 1,300 + Vèn kinh doanh t¨ng dÇn tõ 24.075 n¨m 1996 t¨ng lªn 38.440 n¨m 1999. + Tæng doanh thu n¨m 1997 t¨ng lªn 2.431 triÖu ®ång so víi n¨m 1996 vµ tæng doanh thu n¨m 1998 t¨ng 14.508 triÖu ®ång so víi n¨m 1997, vµ n¨m 1999 t¨ng 448 triÖu ®ång so víi n¨m 1998. + Tæng c¸c kho¶n ng©n s¸ch ph¶i nép t¨ng 5 triÖu ®ång n¨m 1996 so víi n¨m 1997, t¨ng 102 triÖu ®ång gi÷a n¨m 1998 so víi n¨m 1997 vµ t¨ng 8 tØ ®ång n¨m 1999 so víi n¨m 1998. + Lîi nhuËn rßng tõ 1.986 triÖu ®ång n¨m 1996 t¨ng lªn 2.050 n¨m 1999. + Thu nhËp b×nh qu©n cña CNV Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m tõ 1.006.000 ®ång lªn 1.300.000 vµo n¨m 1999. Nh­ vËy lµ tõ nh÷ng con sè cô thÓ vÒ thu nhËp b×nh qu©n cña tõng c«ng nh©n ®­îc t¨ng lªn theo tõng n¨m còng nh­ tæng doanh thu t¨ng cho thÊy Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m ®· ®i ®óng h­íng ph¸t triÓn vµ trong nh÷ng n¨m qua Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m lu«n lu«n hoµn thµnh v­ît møc % kÕ ho¹ch Nhµ n­íc giao cho nhµ m¸y. * M«i tr­êng t¸c nghiÖp cña nhµ m¸y. MÆc dï Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m cã lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi vµ cã nhiÒu kinh nghiÖm trong c«ng viÖc söa ch÷a vµ lµm míi c¸c ®Çu toa xe nh­ng nã còng ph¶i c¹nh tranh víi c¸c nhµ m¸y kh¸c, vÝ dô nh­ nhµ m¸y Xe löa Yªn Viªn còng cã chøc n¨ng söa ch÷a vµ ®ãng míi toa xe. ChÝnh v× vËy, nhµ m¸y ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc s½n cã trong nhµ m¸y nh­ vèn, lao ®éng, uy tÝn, chÊt l­îng,... th× míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc. 2.2. Thùc tr¹ng qu¶n lý nh©n sù t¹i Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m. 2.2.1. C¬ cÊu nh©n sù. + Lùc l­îng lao ®éng hay nguån nh©n lùc cña nhµ m¸y lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Khi cßn trong thêi kú c¬ chÕ kinh tÕ bao cÊp, c¸c nhµ m¸y ®Òu cã bé m¸y cång kÒnh, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. Bëi vËy, khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nhiÖm vô ®Çu tiªn vµ ®Æc biÖt quan träng cña nhµ m¸y lµ cè g¾ng xÕp l¹i bé m¸y tæ chøc vµ lùc l­îng lao ®éng sao cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. Mét vµi n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn qui m« ho¹t ®éng vµ sù ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ng­êi lao ®éng t¹i nhµ m¸y ®ßi hái ph¶i cã tay nghÒ, cã tr×nh ®é v¨n ho¸ ngµy cµng cao ®Ó ®¸p øng phôc vô mét khèi l­îng kh¸ch hµng lín trong viÖc ®i l¹i còng nh­ vËn chuyÓn hµng ho¸. XuÊt ph¸t tõ c«ng viÖc nhµ m¸y ®· ®Ó c¸c c«ng nh©n viªn ®­îc häc thªm c¸c líp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô nh­ c¸c phßng ban vµ kÕ ho¹ch - ®Çu t­ hay tæ chøc c¸n bé,... th× ®­îc cö ®i häc c¸c líp t¹i chøc kinh tÕ n©ng cao tr×nh ®é vÒ tæ chøc hay vÒ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña nhµ m¸y. Cßn c¸c c«ng nh©n c¸c ph©n x­ëng th× ®­îc häc thªm c¸c kho¸ häc ®Ó n©ng cao tay nghÒ trong viÖc söa ch÷a hay chÕ t¹o m¸y,... N¨m 1999, tæng sè lao ®éng cña nhµ m¸y lµ 667 ng­êi. Trong ®ã lao ®éng n÷ chiÕm 202 ng­êi chiÕm tØ lÖ 30,3%. XÐt d­íi gãc ®é thêi h¹n hîp ®ång bao gåm: + Lao ®éng dµi h¹n : 420 ng­êi chiÕm tØ lÖ 63%. + Lao ®éng ng¾n h¹n : 160 ng­êi chiÕm tØ lÖ 24%. + Lao ®éng hîp ®ång : 87 ng­êi chiÕm tØ lÖ 13%. Trong ®ã c¬ cÊu løa tuæi vµ giíi tÝnh cña nhµ m¸y bao gåm: Tæng sè lao ®éng 667 ng­êi, trong ®ã: Lao ®éng n÷ 202 ng­êi chiÕm 30,3% Lao ®éng nam 465 ng­êi chiÕm 69,7%. XÐt vÒ løa tuæi: Tõ 18 tuæi - 50 : 557 ng­êi chiÕm 83,5% trong ®ã: Lao ®éng n÷ 182 ng­êi chiÕm 27,2% Lao ®éng nam 375 ng­êi chiÕm 56,3% Tõ 50-55: 110 ng­êi chiÕm 16,5%, trong ®ã: Lao ®éng n÷ 20 ng­êi chiÕm 3% Lao ®éng nam 90 ng­êi chiÕm 13,5% Tr×nh ®é häc vÊn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong nhµ m¸y: + Th¹c sü : 01 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 0,1% + Phã tiÕn sü : 01 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 0,1% + §¹i häc : 40 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 6% + Cao ®¼ng : 63 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 9,5% + Trung cÊp : 200 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 30% + S¬ cÊp : 155 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 23,3% + C«ng nh©n kü thuËt : 160 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 24% + Ch­a ®µo t¹o : 47 ng­êi chiÕm tØ lÖ : 7% HÇu hÕt, nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é ®­îc ®µo t¹o t¹i c¸c tr­êng kü thuËt chuyªn ngµnh vµ chuyªn m«n nghiÖp vô kh¸c nh­: kÕ to¸n, qu¶n trÞ kinh doanh, th­¬ng m¹i xuÊt nhËp khÈu,... Hä th­êng ®­îc bè trÝ vµo c¸c phßng ban thuéc khèi qu¶n lý trong nhµ m¸y hä lµ nh÷ng ®èi t­îng lao ®éng dµi h¹n. Vµ mét ®éi ngò nh÷ng c«ng nh©n viªn lµm ë ph©n x­ëng lµ nh÷ng ®èi t­îng lao ®éng ng¾n h¹n vµ hîp ®ång. 2.2.2. Ph©n bè l­îc l­îng lao ®éng cña nhµ m¸y C¸c chØ tiªu 1998 1999 Chªnh lÖch 99/98 Sè ng­êi TØ träng (%) Sè ng­êi TØ träng (%) Sè ng­êi TØ träng (%) Tæng sè lao ®éng 633 100 667 100 34 5,1 Phßng Tæ chøc c¸n bé 3 0,4 5 0,7 2 166 Phßng kÕ ho¹ch ®Çu t­ 3 0,4 4 0,6 1 133 Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n 5 0,8 7 1,05 2 140 Phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu 4 0,6 6 0,9 2 150 Phßng kü thuËt c«ng nghÖ 4 0,6 4 0,6 0 100 Phßng an ninh an toµn 2 0,3 3 0,45 1 150 Phßng §¶ng - §oµn thÓ 3 0,4 3 0,45 0 100 Phßng ®èi ngo¹i 4 1,1 10 1,5 3 143 Phßng thèng kª tin häc 3 0,4 3 0,45 0 100 Trung t©m dÞch vô 9 1,4 11 1,65 2 122 8 ph©n x­ëng trùc thuéc 213 33,6 224 33,1 11 105,1 Lao ®éng trùc tiÕp 377 60 387 58,1 10 102,6 §èi víi c¸c phßng ban chøc n¨ng, c¸c xÝ nghiÖp, v¨n phßng,... th× sè l­îng lao ®éng chiÕm tØ lÖ thÊp trong tæng sè lao ®éng xÊp xØ kho¶ng 40,5%. Cô thÓ trong n¨m 1998 tæng sè lao ®éng ®ã lµ 256 ng­êi chiÕm 40,5%, ®Õn n¨m 1999 tæng sè lao ®éng ®ã lµ 280 ng­êi chiÕm 41%. Thêi gian lµm viÖc cña c«ng nh©n viªn lµ 8h/ngµy, mét tuÇn 44 giê. Sè giê lµm viÖc thùc tÕ 2 giê/ngµy. Lý do lµm thªm v× nhiÖm vô söa ch÷a ®Çu m¸y toa xe th¸ng, quý, n¨m tiÕn ®é gÊp. - Tæ chøc lµm ca: 3 ca ®èi víi trùc tr¹m ®iÖn vµ b¶o vÖ tuÇn tra (5 ng­êi). - Thêi gian nghØ gi÷a ca: thùc hiÖn nh­ chÕ ®é qui ®Þnh. 2.2.3. C«ng t¸c ®µo t¹o vµ båi d­ìng tay nghÒ ®èi víi c«ng nh©n trong nhµ m¸y. Gièng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp nhµ m¸y hiÖn nay, Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m ®· sím nhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy mét c¸ch ®óng ®¾n. Hä ®· tæ chøc ®­îc mét sè líp ®µo t¹o ngay t¹i nhµ m¸y cho mét sè c«ng nh©n trong c¸c ph©n x­ëng ®Ó tiÕp tôc thªm nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn, kü thuËt míi ®Ó ¸p dông vµo c«ng viÖc s¶n xuÊt vµ söa ch÷a trùc tiÕp ë mçi ph©n x­ëng. §iÓn h×nh nh­ c«ng nh©n cña ph©n x­ëng ®Çu m¸y, ph©n x­ëng c¬ ®iÖn, ph©n x­ëng gia c«ng nãng ®­îc ®µo t¹o ng¾n h¹n 2-3 th¸ng. Vµ lÖ phÝ ®­îc trÝch trong quü phóc lîi b×nh qu©n cña nhµ m¸y. Vµ sè tiÒn b×nh qu©n cña mét c¸n bé c«ng nh©n viªn theo kho¸ häc kho¶ng 250.000®-300.000®/kho¸. - N¨m 1999 nhµ m¸y ®· cö 10 c¸n bé theo häc ë c¸c tr­êng ®¹i häc cã khèi liªn quan ®Õn c«ng viÖc kinh doanh cña nhµ m¸y. Víi h×nh thøc nµy th× thêi gian theo häc ë c¸c tr­êng lµ dµi kho¶ng tõ 3 n¨m trë lªn chi phÝ cho kho¸ häc nµy lµ cao kho¶ng 1 triÖu ®ång/n¨m. Nhµ m¸y ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng cña viÖc ®µo t¹o nh­: cÇn cã nh÷ng h×nh thøc khen th­ëng xøng ®¸ng, hîp lý cho nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn cã th¸i ®é nghiªm tóc vµ ®¹t nh÷ng thµnh tÝch cao trong lao ®éng còng nh­ trong häc tËp. §ång thêi cã biÖn ph¸p xö lý thÝch ®¸ng ®èi víi nh÷ng vi ph¹m sai tr¸i. * C«ng t¸c tuyÓn dông, tuyÓn chän nh©n viªn. C«ng t¸c tuyÓn chän nh©n lùc ®­îc giao cho phßng tæ chøc c¸n bé ®¶m nhËn. C¸c phßng ban xÝ nghiÖp, ph©n x­ëng nÕu cÇn thªm lao ®éng th× ph¶i b¸o c¸o víi phßng tæ chøc c¸n bé ®Ò phßng cã kÕ ho¹ch tuyÓn chän vµ ph©n phèi lao ®éng vÒ n¬i cã nhu cÇu. §iÓn h×nh nh­ n¨m 1998 nhµ m¸y cã nhu cÇu tuyÓn thªm 20 c«ng nh©n viªn vµo trong c¸c ph©n x­ëng cña nhµ m¸y. Qu¸ tr×nh tuyÓn chän ®­îc qua 2 lÇn s¸t h¹ch: - LÇn thø nhÊt: s¸t h¹ch vÒ tay nghÒ. - LÇn thø hai: s¸t h¹ch b»ng nh÷ng c©u hái lý thuyÕt cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc chuyªn m«n mµ hä ®¨ng ký. + §Õn n¨m 1999 nhµ m¸y tuyÓn thªm 50 ng­êi trong ®ã cã 5 ng­êi vÒ tr×nh ®é ®¹i häc vµo c¸c phßng nh­: kÕ ho¹ch ®Çu t­, phßng ®èi ngo¹i, phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. Vµ 45 ng­êi vµo c¸c ph©n x­ëng trùc thuéc nhµ m¸y. §èi víi nh÷ng c¸n bé ph¶i ®ßi hái cã tr×nh ®é §¹i häc, Cao ®¼ng, cã chuyªn m«n kü thuËt cao. §èi víi c«ng nh©n ®ßi hái tay nghÒ kh«ng qu¸ cao nh­ng ph¶i cã ®­îc yªu cÇu chung sau: + Cã søc khoÎ tèt ®¶m b¶o lµm viÖc l©u dµi trong nhµ m¸y víi nhiÖm vô ®­îc giao. + Cã kû luËt, trung thùc, g¾n bã víi c«ng viÖc cña nhµ m¸y. + Cã lý lÞch râ rµng. Nhµ m¸y cã chÝnh s¸ch ­u tiªn cho con em c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· tèt nghiÖp phæ th«ng trung häc. 2.2.4. Tr¶ l­¬ng vµ c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch vËt chÊt. T×nh h×nh tr¶ l­¬ng cho nh©n viªn cña nhµ m¸y trong n¨m 1997,1998,1999: ChØ tiªu §¬n vÞ 1997 1998 1999 Chªnh lÖch 98/97 Chªnh lÖch 99/98 Sè tuyÖt ®èi % Sè tuyÖt ®èi % Tæng chi phÝ tiÒn l­¬ng tr.®ång 8.282,6 8.789 9.071 +506,4 106,1 +282 103,2 Lao ®éng b×nh qu©n ng­êi 638 633 667 -5 99,2 +34 105,4 TiÒn l­¬ng b×nh qu©n mét nh©n viªn/th¸ng tr.®ång 1.006 1.278 1.300 +0,172 115,6 +0,022 101,7 Qua sè liÖu b¶ng biÓu trªn ta thÊy ®­îc t×nh h×nh tr¶ l­¬ng cña nhµ m¸y n¨m 1999; 1998 so víi n¨m 1997 cã xu h­íng t¨ng tèt. Cô thÓ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n 1 th¸ng cña nh©n viªn n¨m 1998 t¨ng 172 ngh×n ®ång t¨ng 15,6%. N¨m 1999 t¨ng lªn 22 ngh×n ®ång so víi n¨m 1998. * VÒ h×nh thøc tr¶ l­¬ng: Nhµ m¸y ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo ngµy c«ng, ph­¬ng thøc ph©n phèi tiÒn l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh theo 2 kú: - L­¬ng kú I: C¨n cø vµo hÖ sè l­¬ng theo NghÞ ®Þnh 26/CP (kÓ c¶ phô cÊp chøc vô, phô cÊp ®éc h¹i vµ giê lµm thªm). C¸ch tÝnh l­¬ng kú I nh­ sau: = x + + - L­¬ng n¨ng suÊt kú II: a. §èi víi hîp ®ång 1 n¨m. TL = K1 x NT x K3 x K1 TL = (K1 + K2) x NT x K3 x K4 b. §èi víi hîp ®ång 3 n¨m: Trong ®ã: - TL : tiÒn l­¬ng n¨ng suÊt kú II cña 1 ng­êi trong 1 th¸ng. - K1 : hÖ sè tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n. - K2 : hÖ sè bæ sung K1 - K3 : hÖ sè tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng (®¬n gi¸ 1 ®iÓm) - K4 : hÖ sè ph©n lo¹i chÊt l­îng c«ng t¸c A,B,C - NT : ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ trong th¸ng. N¨m 1999, nhµ m¸y cã 49 CN ®­îc n©ng bËc vµ 33 CBCNV ®­îc n©ng l­¬ng. C¸ch s¾p xÕp bËc l­¬ng dùa theo tr×nh ®é cña mçi ng­êi c«ng nh©n qua tõng ®ît thi tay nghÒ lªn bËc. - L­¬ng c«ng nh©n viªn lao ®éng trùc tiÕp cã tr×nh ®é kü thuËt thÊp: l­¬ng c¬ b¶n 350.000® - L­¬ng c«ng nh©n bËc 5 : 550.000® - L­¬ng c«ng nh©n bËc 6 : 650.500® - L­¬ng c«ng nh©n bËc 7 : 780.000® - L­¬ng kü s­ : 1.050.000® NÕu c«ng nh©n viªn lµm viÖc ë m«i tr­êng ®éc h¹i sÏ ®­îc h­ëng thªm phô cÊp ®éc h¹i tuú tõng møc ®é kh¸c nhau. C¬ së t¨ng l­¬ng ®­îc dùa vµo nh÷ng ®ît thi n©ng bËc vµ nh÷ng c«ng nh©n viªn ®· hoµn thµnh tèt v­ît møc kÕ ho¹ch ®­îc giao. Vµ ®Æc biÖt nh÷ng nh©n viªn cã s¸ng kiÕn s¸ng t¹o trong lao ®éng s¶n xuÊt. Ngoµi viÖc tr¶ l­¬ng nhµ m¸y cßn th­êng xuyªn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng phong trµo nh­: tham quan, du lÞch, nghØ m¸t,... hay c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ kh¸c. Tæ chøc v¨n ho¸ v¨n nghÖ quÇn chóng gi÷a c¸c ph©n x­ëng nhµ m¸y. ch­¬ng 3 Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña nhµ m¸y vµ c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn 3.1. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn vµ mét sè môc tiªu cô thÓ. §Ó duy tr× tèt nh÷ng thµnh tÝch mµ nhµ m¸y ®· ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua, n¨m 2000 vµ nh÷ng n¨m tíi bªn c¹nh ®Çu t­ chiÒu s©u, mua s¾m thªm tµi s¶n cè ®Þnh nh»m ®æi míi c¸c trang thiÕt bÞ, nhµ m¸y cßn chó träng tíi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù cña ®¬n vÞ m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn. Më réng thªm ®Þa bµn, ®Êt x­ëng réng r·i ®Ó c«ng nh©n cã chç lµm viÖc réng r·i vµ nghØ ng¬i tho¸ng m¸t. N¨m 2000, nhµ m¸y phÊn ®Êu hoµn thµnh c¸c chØ tiªu vÒ s¶n xuÊt - kinh doanh n¨m 2000 ®· ®Ò nghÞ ngµnh giao: Doanh thu ®¹t : 45.000.000.0000® C¸c kho¶n ph¶i nép : 3.000.000.000® Vµ kÕ ho¹ch n©ng cao møc thu nhËp lªn: Thu nhËp b×nh qu©n : 1.500.000® N¨m 2000 nhµ m¸y ®Ò ra kÕ ho¹ch tuyÓn thªm 70 lao ®éng chiÕm kho¶ng 10% lao ®éng cã tay nghÒ v÷ng ®Ó thay thÕ nh÷ng c¸n bé CNV vÒ h­u, mÊt søc. Kh«ng nh÷ng thÕ nhµ m¸y phÊn ®Êu ®¹t tØ träng khai th¸c tiÒm n¨ng trªn 20% doanh thu, ®¶m b¶o lo ®ñ viÖc lµm cho CNVC, duy tr× th­êng xuyªn c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn gi¸o dôc nh»m n©ng cao nhËn thøc vµ hiÓu biÕt cho ng­êi lao ®éng cã tinh thÇn kh¾c phôc khã kh¨n, lao ®éng cã kû c­¬ng chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ lµm ra s¶n phÈm ngµy cµng ®Ñp, ®¸p øng ®ßi hái cña kh¸ch hµng vµ x· héi. * Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m. - TiÕp tôc hoµn thiÖn bé m¸y, tuyÓn dông thªm mét sè c¸n bé, nh©n viªn cho mét sè bé phËn, gi¶m bít biªn chÕ d­ thõa kho¶ng 110 ng­êi chiÕm 16,4% sè lao ®éng. §©y lµ vÊn ®Ò trùc tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. N¨m 2000 dù kiÕn cña nhµ m¸y sÏ tuyÓn thªm 70 ng­êi chiÕm kho¶ng 10% sè c«ng nh©n cã chuyªn m«n vµ thay thÕ nh÷ng CNV ®Õn tuæi vÒ h­u vµ nh÷ng ng­êi lµm viÖc kh«ng cã hiÖu qu¶ cao. NÕu ph©n bæ, bè trÝ lao ®éng hîp lý, ®óng chøc n¨ng sÏ thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh ë nhµ m¸y vµ ng­îc l¹i. - Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o, båi d­ìng tr×nh ®é cho nh©n viªn. N¨m 2000 kÕ ho¹ch cña nhµ m¸y sÏ cö ®i häc vµ n©ng cao tay nghÒ cho 6% CNV trong nhµ m¸y (trong ®ã 2% CNV theo häc c¸c tr­êng ®¹i häc cã khèi ngµnh cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc c¸c phßng, ban vµ 4% CN ®­îc häc nh÷ng kho¸ ng¾n ngµy ®Ó n©ng cao chuyªn m«n vµ tay nghÒ. Nhµ m¸y vÉn tiÕp tôc tæ chøc tèt phong trµo «n lý thuyÕt, luyÖn tay nghÒ, thi thî giái: + Tæ chøc héi thi “Thî hµn giái, thî gß giái, thî méc giái”. + Héi th¶o chuyªn ®Ò n©ng cao chÊt l­îng söa ch÷a ®Çu m¸y, ®ãng míi toa xe. - C¶i thiÖn hÖ thèng tiÒn l­¬ng, tr¶ l­¬ng t­¬ng xøng víi cèng hiÕn cña ng­êi lao ®éng, ®¸p øng nhu cÇu cuéc sèng vµ n©ng cao møc sèng cña CNV trong nhµ m¸y. N¨m 1999 møc b×nh qu©n thu nhËp cña CNV lµ: 1.300.000® dù kiÕn n¨m 2000 sÏ t¨ng lªn 1.500.000® vµ phô cÊp cho c¸c c«ng viÖc nÆng, ®éc h¹i, phô cÊp lµm thªm giê,... còng ®­îc t¨ng lªn. N¨m 1999, nhµ m¸y tiÕn hµnh c«ng khai tµi chÝnh, thùc hiÖn ph¸t huy quyÒn lµm chñ trùc tiÕp cña CNV nh»m x©y dùng vµ ®­a nhµ m¸y ®i lªn ®óng h­íng víi chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. - Cã chÕ ®é th­ëng ph¹t râ rµng, chÝnh s¸ch th­ëng ph¹t ®­îc phæ biÕn tíi tõng nh©n viªn ®Ó hä phÊn ®Êu trong c«ng t¸c vµ c¸c h¹n chÕ vi ph¹m. - X©y dùng ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ lao ®éng hîp lý, ¸p dông chÕ ®é khen th­ëng kÞp thêi nh»m kÝch thÝch ng­êi lao ®éng s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. - Kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú cho CNV ®Ó gi¶m ®­îc møc ®é ®éc h¹i cho ng­êi lao ®éng vµ ®¶m b¶o cho nhµ m¸y cã ®éi ngò CNV khoÎ m¹nh,... 3.2. Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ. MÆc dï thêi gian qua Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m cã nhiÒu cè g¾ng vµ ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh nh­ng vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn kh¾c phôc: - ChÊt l­îng s¶n phÈm cã tiÕn bé h¬n n¨m tr­íc nh­ng kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp cña s¶n phÈm vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña mét sè c«ng nh©n ch­a t­¬ng xøng víi ®ßi hái cña x· héi. - Mét sè ®¬n vÞ trong nhµ m¸y ch­a quan t©m ph¸t huy s¸ng kiÕn. - Nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ vÉn cßn bÈn, sè Ýt c«ng nh©n vÉn ch­a nghiªm tóc mang ®Çy ®ñ trang bÞ b¶o hé lao ®éng khi lµm viÖc. V× vËy, ®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n trÞ nh©n sù cña nhµ m¸y, em xin nªu mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi ban gi¸m ®èc cña nhµ m¸y: + Hµng n¨m theo ®Þnh kú kiÓm tra tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng th«ng qua c¸c cuéc thi tay nghÒ, n©ng bËc l­¬ng hµng n¨m, tõ ®ã cã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ n¨ng lùc cña hä. + §µo t¹o chuyªn s©u tay nghÒ cho c«ng nh©n, cö c¸n bé ë c¸c phßng kü thuËt ®i häc tËp thÓ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý vµ s¶n xuÊt. + C¶i thiÖn hÖ thèng l­¬ng, tr¶ l­¬ng t­¬ng xøng. + X©y dùng c¸c quü khen th­ëng, trÝch tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh ®Ó khen th­ëng cho CNV cã s¸ng kiÕn, cã thµnh tÝch cao trong c«ng viÖc. + Tinh gi¶n bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ bít cång kÒnh, chång chÐo trong phßng ban. §iÒu quan träng lµ tõ c¸n bé qu¶n lý ®Õn c«ng nh©n ph¶i cã ý thøc lµm viÖc víi tinh thÇn - tr¸ch nhiÖm nh»m t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong nhµ m¸y. kÕt luËn Qua viÖc nghiªn cøu vµ kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m cho thÊy c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong mét doanh nghiÖp rÊt lµ quan träng bëi nã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt - kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. V× thÕ Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m ®· rÊt quan t©m ®Õn c«ng t¸c nµy vµ chÝnh nh÷ng thµnh c«ng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù lµ nguyªn nh©n quan träng lµm cho Nhµ m¸y Xe löa Gia L©m trë thµnh mét nhµ m¸y söa ch÷a toa xe cã uy tÝn trong ngµnh. môc lôc