Tám nguyên tắc cơ cấu bản của quản lý và mối liên hệ biện chứng với thực tế các doanh nghiệp

Më ®Çu Khi ho¹t ®éng cã quy m« ngµy cµng lín vµ møc ®é c¹nh tranh ngµy cµng quyÕt liÖt ng­êi ta ngµy cµng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn yÕu tè tæ chøc qu¶n lý. V× trong tr­êng hîp ®ã nÕu qu¶n lý kh«mg tèt, kh«ng cã bµi b¶n, kh«ng khoa häc, th× trôc trÆc sÏ rÊt nhiÒu, l·ng phÝ tæn thÊt sÏ rÊt lí, hiÖu qu¶ kh«ng cao, rÊt dÔ bÞ ®æ vì, ph¸ s¶n. Tõ l©u §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· quan t©m n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý Nhµ n­íc , qu¶n lý x· héi, qu¶n lý kinh tÕ , qu¶n lý khoa häc c«ng nghÖ …. §Æc biÖt trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc .§¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· vµ ®ang cã nh÷ng quyÕt s¸ch cô thÓ cho viÖc ®µo t¹o nh©n lùc qu¶n lý. HiÖu lùc cña tæ chøc qu¶n lý lµ nh©n tè chñ yÕu quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh. Trong thùc tiÔn qu¶n lý doanh nghiÖp, nh÷ng sai lÇm hoÆc thiÕu sãt vÒ x©y dùng vµ vËn hµnh tæ chøc qu¶n lý th­êng dÉn ®Õn sù suy gi¶m hiÖu lùc ®iÒu hµnh, g©y rèi lo¹n trong ho¹t ®éng kinh doanh ;hËu qu¶ khã tr¸nh khái lµ môc tiªu cña doanh nghiÖp kh«ng ®¹t ®­îc,thËm chÝ dÉn ®Õn nguy c« ®æ vì m¹c dï cã nh÷ng thuËn lîi kh¸c(nh­ thÞ tr­êng,nguån vèn,c«ng nghÖ…) T×m kiÕm vµ thùc hiÖn tèt t¸m nguyªn t¾c c¬ cÊu b¶n cña qu¶n lý ®Ó øng dông vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp lµ mét viÖc rÊt h÷u Ých vµ cÇn thiÕt ®èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp.víi thêi gian vµ hiÓu biÕt cßn Ýt.m xin tr×nh bµy bµi tiÓu luËn víi chñ ®Ò:T¸m nguyªn t¾c c¬ cÊu b¶n cña qu¶n lý vµ mèi liªn hÖ biÖn chøng víi thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp" Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy C« ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi tiÓu luËn. Do thêi gian vµ kh¶ n¨ng cã h¹n nªn bµi tiÓu luËn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong ®­îc nh÷ng lêi chØ b¶o cña c¸c ThÇy, C« ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn tèt h¬n bµi tiÓu luËn nµy. Néi dung I. Nguyªn t¾c chung vÒ tæ chøc Khi thiÕt lËp vµ vËn hµnh bÊt kú mét tæ chøc nµo còng ph¶i tu©n thñ, vËn dông c¸c nguyªn t¾c chung vÒ tæ chøc ; nh÷ng nguyªn t¾c nµy suÊt ph¸t tõ thùc tiÔn qu¶n lý vµ phï hîp víi c¸c quy luËt kh¸ch quan . Nguyªn t¾c tËp chung d©n chñ ®­îc coi lµ nguyªn t¾c c¬ b¶n bao trïm c¸c lo¹i tæ chøc. Tuy nhiªn, nã cÇn ®­îc vËn dông s¸t hîp víi tÝnh chÊt tõng lo¹i tæ chøc cã ph­¬ng thøc ho¹t ®éng kh¸c nhau ( tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc kinh doanh…) Víi tæ chøc qu¶n lý kinh doanh (doanh nghiÖp), ®ã lµ nguyªn t¾c: tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm( trong khu«n khæ thÓ chÕ, bao gåm luËt ph¸p vµ quy chÕ), cã hiÖu lùc ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Tõ nguyªn t¾c chung ®ã nhiÒu nhµ khoa häc qu¶n lý ®· x¸c lËp 8 nguyªn t¾c cô thÓ nh­ sau: C«ng ty nhùa Hµ néi lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, lµ thµnh viªn cña tæng c«ng ty nhùa ViÖt nam, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n h¹ch to¸n ®äc lËp, c¬ së chÝnh t¹i 27 Hai Bµ Tr­ng Hµ néi. HiÖn trong c«ng ty ®©ng triÓn khai ®Ó x©y dùng c¬ së míi ë thÞ trÊn Sµi ®ång Gia l©m Hµ néi nh»m thùcc hiÖn chñ tr­¬ng cña thµnh phè di dêi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ra khái trung t©m thµnh phè. C«ng ty cã tiÒn th©n lµ mét ph©n x­ëng nhùa thuéc c«ng ty nhùa §¹i Kim. Nh­ vËy kÓ tõ ngµy ®­îc thµnh lËp ®Õn nay c«ng ty lu«n hoµn thµnh kÕ ho¹ch trªn giao vµ v­ît chØ tiªu. C«ng ty lu«n cã nhøng s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn ®­îc ¸p dông vµo s¶n xuÊt,vµ lµm gi¶m chi phÝ vµ tiÕt kiÖm cho c«ng ty. Theo môc tiªu c«ng ty tæ chøc kinh doanh c¸c s¶n phÈm nhùa ( plastic) trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp còng nh­ c¸c mÆt hµng gia dông nh­ x«, chËu… Nguyªn t¾c 1 Tõ môc tiªu ho¹t ®éng mµ ®Þnh ra chøc n¨ng cña tæ chøc; tõ chøc n¨ng mµ thiÕt lËp bé m¸y phï hîp ; vµ tõ bé m¸y mµ bè trÝ con ng­êi ®¸p øng yªu cÇu. §©y lµ tr×nh tù logÝc cña tæ chøc kh«ng ®­îc lµm ng­îc l¹i hoÆc tuú tiÖn . §Ó thùc hiªn môc tiªu ®· ®Ò ra( kinh doanh mét lÜnh vùc s¶n xuÊt th­¬ng m¹i hoÆc dÞch vô nµo ®ã) cÇn x¸c ®Þnh c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô c¬ b¶n l©u dµi cña bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp suÊt ph¸t tõ bèn chøc n¨ng cña qu¶n lý: ho¹ch ®Þnh , tæ chøc, ®iÒu kiÓn – phèi hîp vµ kiÓm tra. Mçi bé phËn cña bé m¸y qu¶n lý l¹i cã chøc n¨ng cô thÓ ®­îc thùc hiÖn phÇn viÖc ®­îc ph©n c«ng, ph©n cÊp qu¶n lý. Chøc n¨ng x¸c ®Þnh kh«ng râ hoÆc kh«ng nhËn thøc râ sÏ kh«ng cã c¨n cø ®Ó tæ chøc thùc hiÖn ®¹t tíi môc tiªu. Chøc n¨ng trïng chÐo sÏ lµm cho bé m¸y cång kÒnh, tr¸ch nhiÖm kh«ng râ, ho¹t ®éng trôc trÆc. Bé m¸y ®­îc thiÕt lËp ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng; cã chøc n¨ng th× ph¶i cã bé m¸y vµ bé m¸y ph¶i ®¸p øng chøc n¨ng. Kh«ng thÓ lËp ra bé m¸y mét c¸ch tuú tiÖn víi nh÷ng lý do kh«ng liªn quan ®Õn chøc n¨ng( ch¼ng h¹n ®Ó cã chç cho sè ng­êi d­ thõa hay sao chÐp m« h×nh tæ chøc kh¸c…) Bé m¸y ho¹t ®éng ®­îc lµ nhê con ng­êi víi chøc n¨ng vµ phÈm chÊt ®¸p øng yªu cÇu. YÕu tè con ng­êi bao gåm c¬ cÊu ®éi ngò( c¸c lo¹i c¸n bé, nh©n viªn) sè l­îng (cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o c¸c phÇn viÖc) vµ tiªu chuÈn ( tr×nh ®é, n¨ng lùc, phÈm chÊt). Kh«ng thÓ v× con ng­êi mµ sinh ra bé m¸y kh«ng thùc sù cÇn thiÕt. ViÖc ph©n c«ng, x¸c ®Þnh chøc tr¸ch c¸ nh©n râ rµng lµ c¬ së ®Ó cã bé m¸y hîp lý( gän nhÑ, cã ch©t l­îng). Sù bè trÝ, ph©n c«ng tuú tiÖn sÏ dÉn ®Õn” võa thõa võa thiÕu ng­êi” nhiÖm vô kh«ng hoµn thµnh tèt tr¸ch nhiÖm thiÕu râ rµng; h¬n nòa cßn t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t sinh c¸c vÊn ®Ò néi bé phøc t¹p g©y lñng cñng láng lÎo kû c­¬ng. Chøc n¨ng, nhiÖm vô C«ng ty lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. Ho¹t ®éng chÝnh cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp vµ gia dông b»ng nhùa cung cÊp b¸n thµnh phÈm cho c¸c c«ng ty kh¸c vµ b¸n c¸c mÆt hµng gia dông tíi ng­êi tiªu dïng. Nguyªn t¾c 2 Néi dung chøc n¨ng cña mçi tæ chøc cÇn ®­îc ph©n chia thµnh c¸c phÇn viÖc râ rµng vµ ph©n c«ng hîp lý, dµnh m¹ch cho mçi bé phËn m«i c¸ nh©n chiu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn. a. Sù ph©n chia nhiÖm vô ph¶i ®¶m b¶o cho ng­êi thùc hiÖn cã thÓ hoµn thµnh võa søc ®Ó cã thÓ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ thùc hiÖn. Nã còng ph¶i t¹o ®­îc vµ duy tr× mèi liªn kÕt, phèi hîp ®Ó cïng thùc hiÖn chøc n¨ng chung cña tæ chøc. TÝnh hîp lý cña sù ph©n chia nhiÖm vô vµ ph©n c«ng ®­îc kiÓm nghiÖm qua c¸c c©u hái. Nh÷ng phÇn viÖc ®ã ®· ®ñ ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng chung ch­a? Néi dung nhiÖm vô cña tõng bé phËn, tõng ng­êi ®· râ rµng ch­a? Ng­êi ®­îc ph©n c«ng ®· hiÓu ®óng ch­a? Cã nh÷ng phÇn viÖc nµo ®­îc ph©n c«ng trïng nhau kh«ng ? NhiÖm vô nµo ch­a ®­îc ph©n c«ng? Khèi l­îc viÖc ®­îc ph©n c«ng cã võa søc thùc hiÖn kh«ng? PhÇn viÖc nµo qu¸ nÆng hoÆc qu¸ nhÑ? C¸ch ph©n chia ph©n c«ng ®ã cã gióp cho ng­êi ®iÒu hµnh (phô tr¸ch chung) n¾m ®­îc toµn bé ho¹t ®éng kh«ng? b. Trong tæ chøc qu¶n lý cña doanh nghiÖp cã sù ph©n c«ng theo chiÒu ngang( chuyªn m«n ho¸) vµ sù ph©n cÊp theo chiÒu däc( cÊp bËc). Sù ph©n c«ng theo chiÒu ngang quan träng nhÊt lµ t¸ch biÖt quyÒn së h÷u víi quyÒn sö dông, thÓ hiÖn qua vai trß cña chñ doanh nghiÖp hoÆc héi ®ång qu¶n trÞ vµ vai trß cña gi¸m ®èc ®iÒu hµnh. ë n­íc ta, ®©y lµ vÊn ®Ò cßn ch­a ®­îc lµm ®ñ râ ( ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc).C¸c bé phËn c«ng ®o¹n s¶n xuÊt – dÞch vô vµ c¸c phßng ban chøc n¨ng lµ kÕt qu¶ cña sù ph©n c«ng theo chiÒu ngang trong doanh nghiÖp , ho¹t ®éng theo ph­¬ng thøc phèi hîp cïng phôc tïng. Ph©n cÊp theo chiÒu däc ®­îc thùc hiÖn qua hÖ thèng cÊp bÊc qu¶n lý tõ trªn xuèng d­íi; th«ng th­ßng gåm ba cÊp c¬ b¶n: c©p cao(toµn doanh nghiÖp ), cÊp trung gian (doanh nghiÖp thµnh viªn, ph©n x­ëng , bé phËn dÞch vô chi nh¸nh) vµ cÊp trùc tiÕp thùc hiÖn ( tæ , ®éi). øng víi c¸c cÊp qu¶n lý lµ c¸c chøc danh phô tr¸ch: gi¸m ®èc (cïng c¸c phßng, ban); qu¶n ®èc ( cïng c¸c bé m«n gióp viÖc t¸c nghiÖp); tæ tr­ëng hoÆc ®éi tr­ëng…HÖ thèng däc ®­îc ®iÒu hµnh qua hÖ ®iÒu kiÓn – phôc tïng víi thø tù “bËc thang” ( t¸c ®éng theo tõng nÊc). Tõ nguyªn t¾c 2 : Ta thÊy sù øng dông cña c«ng ty nhùa nh­ sau : Néi dung cña tõng bé phËn ®· ®­îc ph©n c«ng mét c¸ch râ rµng.C¸c bé phËn ®­îc ph©n c«ng ®Òu ®· n¾m râ phÇn viÖc cña m×nh . Ph©n x­ëng s¶n xuÊt cã nhiÖm vô s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm nhùa Ph©n x­ëng hoµn thiÖn cã nhiÖm vô hoµn thiÖn c¸c b¸n thµnh phÈm ®Ó t¹o ra s¶n phÈm qua c¸c kh©u nh­ gät,ba via,l¾p gi¸p,s¶n xuÊt bao b× ®ãng gãi. Khèi l­îng cña c¸c ph©n x­ëng cã thÓ coi lµ ®ñ søc thùc hiÖn. Víi c¸ch ph©n chia nµy gióp gi¸m ®èc c«ng ty n¾m ®­îc toµn bé ho¹t ®éng cña c«ng ty. Nguyªn t¾c 3 NhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm vµ quyªn h¹n ph¶i t­¬ng xøng. Chøc n¨ng( l©u dµi) hoÆc nhiÖm vô (tõng viÖc) giao cho bé phËn hoÆc c¸ nh©n nµo ph¶i g¾n víi tr¸ch nhiÖm mµ bé phËn hoÆc c¸ nh©n ®ã ph¶i ®¶m b¶o hoµn thµnh. CÇn x¸c ®Þnh vµ hiÓu râ: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt nµo vµ ®Õn ®©u , ai lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiªm vµ tr­íc ai? ChØ khi nh©n râ tr¸ch nhiÖm, mçi ng­êi míi tËn t©m tËn lùc, d¸m nghÜ d¸m lµm vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ thùc hiÖn. Vµ do ®ã, chØ giao nhiÖm vô khi xÐt thÊy ng­êi thùc hiÖn cã kh¶ n¨ng ®¶m ®­¬ng. Cã bèn lo¹i tr¸ch nhiÖm: tr¸ch nhiÖm tËp thÓ tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n, tr¸ch nhiÖm liªn ®íi vµ tr¸ch nhiÖm cuèi cïng. Tr¸ch nhiÖm tËp thÓ thùc hiÖn trong c¬ chÕ quyÕt ®Þnh tËp thÓ ( vd chÕ ®é lµm viÖc cua héi ®«ng qu¶n trÞ), trong ®ã mäi thµnh viªn tham gia quyÕt ®Þnh ph¶i cïng chÞu tr¸ch nhiÖm , kÓ c¶ thiÓu sè bÊt ®ång. Trong chÕ ®é thñ tr­ëng( hÖ thèng ®iÒu hµnh) ph¶i x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n cña ng­êi phô tr¸ch còng nh­ ng­êi ®ùoc ph©n c«ng. §èi víi nh÷ng bé ph©n , nh÷ng ng­êi cã liªn quan cÇn x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm liªn ®íi tøc lµ m«t phÇn tr¸ch nhiÖm gi¸n tiÕp .Tr¸ch nhiÖm cuèi cïng lµ sù chia sÎ tr¸ch nhiÖm chung ®èi víi kÕt qu¶ thùc hiÖn cuèi cïng theo môc tiªu cu¶ c¶ doanh nghiÖp, chñ yÕu nh»m ®éng viªn tinh thÇn vµ ý thøc lµm chñ h¬n lµ chÞu tr¸ch nhiÖm cô thÓ. Tr¸ch nhiÖm cô thÓ cã nghÜa lµ ph¶i chÞu sö lý vÒ hµnh chÝnh hoÆc vÒ ph¸p lý; cã tr­êng hîp ph¶i båi th­¬ng thiÖt h¹i ®· g©y ra. b. QuyÒn h¹n lµ mét phÇn quyªn lùc ®­îc giao ®Ó thùc thi nhiÖm vô víi tr¸ch nhiÖm ph¶i ®¶m b¶o hoµn thµnh. Giao quyÒn h¹n cã nghÜa lµ sù ph©n ®Þnh quyÒn lùc t­¬ng xøng víi tr¸ch nhiÖm ph¶i võa ®ñ( kh«ng thiÕu kh«ng thõa) vµ ph¶i râ rµng. Giao quyÒn h¹n kh«ng ®ñ sÏ kh«ng quy tr¸ch nhiÖm,hËu qu¶ lµ cÊp trªn ph¶i tù g¸nh tr¸ch nhiÖm lÏ ra ph¶i san sÎ; tao ra sù tËp trung qu¸ møc , han chÕ tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña cÊp d­íi dÔ sinh tÖ n¹n quan liªu vµ láng lÎo kû c­¬ng. Giao qu¸ nhiÒu quyÒn h¹n ( th¶ næi quyªn lùc) lµ t×nh huèng xÊu nhÊt, t¹o ra t×nh tr¹nh kh«ng kiÓm so¸t ®­îc hµnh ®éng cña cÊp d­íi; hËu qu¶ cã thÓ theo hai h­íng: hoÆc lµ kh«ng hoµn thµnh ®­îc nhiÖm vô, kh«ng quy ®­îc tr¸ch nhiÖm (do kh«ng sö dông quyÒn h¹n cÇn cã), hoÆc lµ tuú tiÖn l¹m dông quyÒn lùc, “lÊn s©n” vµ can thiÖp v­ît cÊp. Mét nhµ nghiªn cøu vÒ qu¶n lý ®· nhÊn m¹nh: “l·nh ®¹o chÝnh lµ biÕt ph©n ®Þnh quyÒn lùc”. Ng­êi qu¶n lý cÇn tù ®Æt ra c¸c c©u hái kiÓm nghiÖm: §· giao cho cÊp d­íi ®ñ quyÒn h¹n cÇn thiÕt ch­a , cßn thiÕu quyÒn h¹n g× ®Ó hä cã thÓ hoµn thµnh ®­îc tr¸ch nhiÖm ? Cã quyÒn h¹n nµo giao qu¸ møc kh«ng? CÊp d­íi ®· biÕt sö dông ®óng c¸c quyÒn h¹n ®­îc giao ch­a, nh÷ng ®iÒm nµo quy ®Þnh ch­a ®ñ râ? Khi thÊy cÊp d­íi v­ît qu¸ quyÒn h¹n , cã kiªn quyÕt sö lý ng¨n chÆn vµ kh¾c phôc hËu qu¶ kh«ng? B¶n th©n cã cho phÐp m×nh v­ît qu¸ quyÒn h¹n ®­îc giao kh«ng ? Nguyªn t¾c trªn ®©y ®Æt ra vÊn ®Ó ph¶i x©y dùng chÕ ®é tr¸ch nhiÖm víi néi dung va giíi h¹n rµnh m¹ch; g¾n chÆt víi viÖc quy ®Þnh quyÒn h¹n cho mçi cÊp mçi chøc danh qu¶n lý. §ã lµ c¬ së duy tr× kØ c­¬ng vµ ®Ó lµm tèt c«ng t¸c c¸n bé t¹o ra søc m¹nh cña tæ chøc. Tõ nguyªn t¾c: 3 Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña gi¸m ®èc: T×m kiÕm c¸c hîp ®ång ,t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho c«ng nh©n viªn… §èi víi c¸c qu¶n ®èc th× gi¸m ®èc giao cho nhiÖm vô lµ ph¶i hoµn thµnh c¸c kÕ ho¹ch vµ chi tiªu¬ng ®­¬ng víi nã lµ c¸c quyÒn h¹n ®Ó thùc hiÖn ®­îc tr¸ch nhiÖm. §èi víi tõng c¸n bé trong c«ng ty còng ph¶i thùc hiÖn tètc¸c nhiÖm vô cña mçi c¸ nh©n vµ ph¶i chiô tr¸ch nhiÖm tr­íc cÊp trªn qu¶n lý trùc thuéc…. Nguyªn t¾c 4 CÇn x¸c lËp vµ sö lý ®óng c¸c mèi quan hÖ chøc n¨ng, chÕ ®é c«ng t¸c lÒ lèi lµm viÖc. - Quan hÖ vÒ chøc n¨ng lµ mét yÕu tè träng yÕu trong c¬ chÕ vËn hµnh ( phÇn mÒm) cña tæ chøc, thÓ hiÖn tr¹ng th¸i ®éng cña tæ chøc. X¸c lËp vµ sö lý ®óng sÏ ®¶m b¶o qu¸ tr×nh vËn hµnh ®ång bé, hµi hoµ cña guång m¸y ho¹t ®éng; kh«ng ch«ng chÐo, v­íng m¾c, m©u thuÉn nhau. CÇn n¾m v÷ng nh÷ng ®Æc ®iÓm cña tæ chøc ®Ó vËn dông phï hîp, trªn c¬ së mét sè ®Æc ®iÓm chung sau: - Tr­íc hÕt,cÇn nhËn thøc ®­îc bé phËn do m×nh phô tr¸ch thuéc tuyÕn nµo (ngang hay däc) trong mèi quan hÖ sö lý. Tõ ®ã thÊy ®­îc cô thÓ ®èi t¸c quan hÖ (liªn quan ®Õn bé phËn kh¸c nh­ thÕ nµo); nh÷ng h×nh thøc thùc hiÖn mèi quan hÖ (qua v¨n b¶n, qua ®iÖn tho¹i hoÆc gÆp trùc tiÕp). - CÇn ph©n biÖt c¸c mèi qua hÖ l©u dµi, th­êng xuyªn vµ mèi quan hÖ ®ét xuÊt, t¹m thêi ®Ó sö lý ®óng. Víi c¸c quan hÖ l©u dµi ph¶i duy tr× liªn tôc ( th­êng cã ®Þnh kú), tr¸nh ®øt qu·ng l©u. Víi c¸c quan hÖ ®ét xuÊt, cÇn xö lý kÞp thêi vµ døt ®iÓm. ChÕ ®é c«ng t¸c vµ lÒ lèi lµm viÖc lµ c¸c quy ®Þnh nh»m ®iÒu trØnh hµnh vi cña c¸c ®èi t­îng tham gia mèi quan hÖ chøc n¨ng, ®­îc x©y dùng thµnh lÒ nÕp vµ thãi quen; thÓ hiÖn sù rµng buéc cña tæ chøc. ChÕ ®é c«ng t¸c mang tÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi vµ tÝnh thÓ chÕ; ®ã lµ c¸c chÕ ®é sinh ho¹t tËp thÓ ( héi nghÞ, héi ý héi b¸o), chÕ ®é th«ng tin ( b¸o c¸o, truyÒn ®¹t, th«ng b¸o, thØnh thÞ) chÕ ®é kiÓm tra, ®«n ®èc, ( th­êng xuyªn, ®Þnh kú), chÕ ®é tr¸ch nhiÖm ( ®¸nh gi¸, sö lý tr¸ch nhiÖm), chÕ ®é khen th­ëng, kû luËt, .v.v…LÒ lèi lµm viÖc cÇn ®­îc kh«ng ngõng söa ®æi, c¶i tiÕn ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi. C¬ së cña viÖc sö lý c¸c mèi quan hÖ chøc n¨ng chÝnh lµ chøc n¨ng cña tõng bé phËn, tõng chøc danh víi ®­êng ranh giíi ®óng vµ râ, song kh«ng biÖt lËp. Trªn thùc tÕ, c¸c “vïng tr¸ch nhiÖm” th­êng cã sù “giao thoa” “chèng lÊn”, thÓ tÝnh mÒm dÎo cña tæ chøc. Cã nh÷ng t×nh huèng ®Æc biÖt buéc ph¶i v­ît ranh giíi trong chõng mùc nµo ®ã, thËm chÝ can thiÖp v­ît cÊp; song kh«ng ®­îc l¹m dông vµ ngay sau khi can thiÖp ph¶i cã sù gi¶i thÝch ®Ó ®èi t¸c th«ng c¶m, tr¸nh n¶y sinh th¾c m¾c, ghi kþ, ph¸ vì nÒ nÕp quan hÖ b×nh th­êng. NÕu qu¸ c©u nÖ, cøng nh¾c, cã thÓ lµm háng viÖc vµ lµm n¶y sinh tÖ n¹n quan liªu. Nguyªn t¾c 5 B¶o ®¶m sù cung cÊp th«ng tin qua l¹i ®Çy ®ñ vµ k×p thêi, trung thùc vµ cã ®é tin cËy cao. Sù qu¶n lý ®iÒu hµnh th«ng suèt vµ cã hiÖu lùc th­êng xuyªn ®ßi hái sù trao ®æi th«ng tin theo chiÒu däc vµ chiÒu ngang vÒ m«i tr­êng ho¹t ®éng; vÒ t×nh h×nh, chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p vµ vÒ kinh nhiÖm. Nh÷ng th«ng tin ®ã gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh thùc tÕ ®Ò ra ®óng ®¾n, s¸t hîp nhÊt. §©y lµ hÖ thèng thÇn kinh cña c¬ thÓ tæ chøc, cÇn cã ph¶n øng nhanh nh¹y víi c¸c tÝn hiÖu chÝnh x¸c. Ng­êi phô tr¸ch ë mçi cÊp, mçi bé phËn cÇn tù ®Æt ra vµ t×m c¸ch gi¶i ®¸p c¸c c©u hái: Nh­ng th«ng tin g× cÇn ®­îc biÕt ®Ó qu¶n lý, ®iÒu hµnh tèt? CÊp d­íi cã ph¶n ¸nh, b¸o c¸o th­êng xuyªn, kÞp thêi kh«ng? C¸c th«ng tin nhËn ®­îc cã chÝnh x¸c, trung thùc, ®¸ng tin cËy kh«ng? CÇn thÈm tra l¹i th«ng tin g×? Qua c¸c th«ng tin ®· nhËn ®­îc, cÇn ph©n tÝch ®Ó rót ra nh÷n kÕt luËn thiÕt thùc g× cho viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh? B¶n th©n m×nh ®· b¸o c¸o t×nh h×nh ®¬n vÞ lªn cÊp trªn mét c¸ch kÞp thêi, ®Çy ®ñ vµ ®óng thùc chÊt ch­a? C¸c bé phËn cïng cÊp cã th­êng xuyªn chñ ®éng trao ®æi ý kiÕn vµ kinh nhiÖm cho nhau kh«ng? CÇn chÊn chØnh, cñng cè kh©u nµo trong hÖ thèng th«ng tin ®Ó ®¶m b¶o th«ng suèt vµ cã hiÖu qu¶. Tõ nguyªn t¾c 5. Do yªu cÇu c«ng viÖc ®ßi hái ph¶i cã sù cung cÊp th«ng tin qua l¹i ®Çy ®ñ,vµ kÞp thêi ,trung thùc vµ cã ®é tin cËy cao . Phßng kÕ ho¹ch cã thÓ coi lµ trung t©m cña c¸c kªnh th«ng tin ,tõ viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ,hoµn thiÖn, c¬ cÊu khÝ,… §Ó c¸c ph©n x­ëng n¾m râ ®­îc th«ng tin tõ ®ã c¸c ph©n x­ëng còng cã c¸c th«ng tin qua l¹i theo chiÒu ngang ®Î phôc vô s¶n xuÊt Nguyªn t¾c 6 Cã sù kiÓm tra kÞp thêi ®Ó kiÓm chøng viÖc thùc hiÖn mäi nhiÖm vô; qua ®ã xö lý c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh, thóc ®Èy tiÕn ®é vµ ®óc kÕt kinh nhiÖm. Theo H.Fayol, kiÓm tra lµ kh©u cuèi cïng vµ then chèt cña qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý, nh»m kiÓm chøng xem moi viÖc diÔn ra cã ®óng kÕ ho¹ch ®· ®Þnh vµ theo c¸c nguyªn t¾c ®Ò ra hay kh«ng. Qua ®ã, ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, chËm trÔ ®Ó kÞp thêi söa ch÷a, gi¶i quyÕt hËu qu¶ vµ ng¨n ngõa hËu qu¶ lín h¬n. Qua kiÓm tra, còng x¸c ®Þnh râ ®­îc tr¸ch nhiÖm cña tõng cÊp, tõng ng­êi ®Ó ®«n ®èc, uèn n¾n hoÆc bè trÝ l¹i c¸n bé, ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ, c¶i tiÕn lÒ lèi lµm viÖc; thËm chÝ c¶ tæ chøc bé m¸y. Trªn nguyªn t¾c, ng­êi ra quyÕt ®Þnh chÝnh lµ ng­êi cã tr¸ch nhiÖm vµ thÈm quyÒn kiÓm tra. Cã thÓ tù m×nh kiÓm tra, còng cã thÓ sö dông bé m¸y ®Ó kiÓm tra. Bé m¸y kiÓm tra ph¶i cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vÊn ®Ò, ph©n tÝch sù viÖc, cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi ph¶n håi vÒ trung t©m chØ ®¹o ®Ó ®¸nh gi¸, kÕt luËn vµ sö lý. Trªn nguyªn t¾c, ng­êi ra quyÕt ®Þnh chÝnh lµ ng­êi cã tr¸ch nhiÖm vµ thÈm quyÒn kiÓm tra. Cã thÓ tù m×nh trùc tiÕp kiÓm tra, còng cã thÓ sö dông bé m¸y ®Ó kiÓm tra. Bé m¸y kiÓm tra ph¶i cã kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vÊn ®Ò. Ph©n tÝch sù viÖc, cung cÊp th«ng tin ®Êy ®ñ, chÝnh x¸c kÞp thêi ph¶n håi vÒ trung t©m chØ ®¹o ®Ó ®¸nh gi¸, kÕt luËn vµ sö lý. Ng­êi ®iÒu hµnh cÇn biÕt; cÇn kiÓm tra c¸i g×, ë ®©u khi nµo, trong t©m kiÓm tra ë ®©u, ph¹m vi vµ møc ®é kiÓm tra ®Õn ®©u lµ phï hîp. Bu«ng láng kiÓm tra hoÆc l¹m dông kiÓm tra ®Òu cã t¸c h¹i. KiÓm tra chung chung, dµn ®Òu vµ h×nh thøc kh«ng nh÷ng v« bæ vµ cßn v« h×nh dung tóng, khuyÕn khich sai ph¹m, g©y mÊt hiÖu lùc cña tæ chøc. KiÓm tra th¸i qu¸ dån dËp, trµn lan th­êng g©y kh«ng khÝ c¨ng th¼ng th­êng thiÕu tin t­ëng lÉn nhau, h¹n chÕ tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña cÊp d­íi; h¬n n÷a cßn cã thÓ g©y s¸o trén, ®×nh trÖ ho¹t ®éng cña bé m¸y. CÇn b×nh th­ên ho¸ ho¹t ®éng kiÓm tra kiÓm tra th­êng xuyªn; khi kiÓm tra ®ét suÊt cã träng ®iÓm cÇn tiÕn hµnh gän vµ nhÊt thiÕt ph¶i cã kÕt luËn râ rµng, sö lý døt ®iÓm vµ rót kinh nhiÖm. VÒ phÝa c¸c ng­êi bÞ kiÓm tra, ph¶i ý thøc ®­îc sù cÇn thiÕt cña sù kiÓm tra, s½n sµng cung cÊp c¸c th«ng tin trung thùc t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc kiÓm tra ®­îc thuËn lîi th¼n th¾n c«ng nhËn c¸c kÕt luËn hoÆc chøng minh cã ®Çy ®ñ c¬ së vÒ nh÷ng ®iÒm ch­a nhÊt trÝ. Trong hÖ thèng ®iÒu hµnh kh«ng cã sù kiÓm tra cña cÊp d­íi ®èi víi cÊp trªn. Ho¹t ®éng thanh tra nh©n d©n cã tÝnh chÊt kh¸c thÓ hiÖn quyÒn lµm chñ tËp thÓ cña ng­êi lao ®éng ®­îc tiÕn hµnh cã tæ chøc, cã l·nh ®¹o, nh»m vµo mét sè môc tiªu nhÊt ®Þnh. Nguyªn t¾c 7 T¹o sù hîp t¸c g¾n bã gi÷a c¸c thµnh viªn trong tæ chøc , gi÷a ng­êi ®iÒu hµnh víi tËp thÓ ng­êi lao ®éng víi môc tiªu chung. Sù hîp t¸c gi÷a c¸c thµnh viªn trong tæ chøc lµ nh©n tè rÊt quan träng, bæ xung cho mèi quan hÖ chøc n¨ng; nh»m khai th¸c ®éng viªn nhiÖt t×nh vµ trÝ tuÖ cña tËp thÓ t¨ng thªm søc m¹nh cña tæ chøc; t¹o ra bÇu kh«ng khÝ ®ång thuËn høng thó. Sù liªn kÕt trong tæ chøc ®­îc thùc hiÖn qua hai lo¹i quan hÖ: quan hÖ chÝnh thøc dùa trªn sù ph©n ®Þnh chøc n¨ng vµ ®­îc b¶o ®¶m b»ng thÓ chÕ ( luËt ph¸p, quy ®Þnh hµnh chÝn vµ kû luËt néi bé) vµ quan hÖ kh«ng chÝnh thøc dùa trªn sù giao tiÕp mang tÝnh tin cËy lÉn nhau vi lîi Ých chung, kh«ng ®ßi hái thñ tôc ph¸p lý hoÆc hµnh chÝnh. Quan hÖ chÝnh thøc ®­îc gäi lµ quan hÖ chøc n¨ng, quan hÖ kh«ng chÝnh thøc lµ sù hîp t¸c gi÷a c¸c c¸ nh©n trong tËp thÓ. Quan hÖ hîp t¸c kh«ng hoµn toµn mang tÝnh tù ph¸t, vµ còng cã sù rµng buéc nhÊt ®Þnh, qua chÕ ®é lµm viÖc vµ lÒ lèi lµm viÖc; nhiÒu khi cã tæ chøc víi c¬ cÊu kh«ng chÝnh thøc (do thñ tr­ëng lËp ra vµ t¹o ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng, do tËp thÓ lao ®éng tù tæ chøc víi vai trß cña c«ng ®oµn). C¸c héi ®ång t­ vÊn tõng lÜnh vùc c¸c tiÓu ban liªn tÞch, c¸c nhãm chuyªn gia lµ nh÷ng h×nh thøc hîp t¸c th­êng ®­îc sö dông; tuy nhiªn cÇn ®i vµo thùc chÊt thiÕt thùc trong ho¹t ®éng. Ng­êi qu¶n lý cÇn träng thÞ, l¾ng nghe sau khi nªu vÊn ®Ò ®Ých ®¸ng vµ gîi ý cô thÓ ®Ó th¶o luËn ®óng yªu cÇu, cã chÊt l­îng. Nguyªn t¾c 8 TuyÓn chän chÆt chÏ vµ bè trÝ sö dông ®óng c¸n bé, nh©n viªn, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng­êi ph¸t huy cao kh¶ n¨ng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn vÒ n¨ng lùc vµ phÈm chÊt. Con ng­êi víi t­ c¸ch mét lo¹i tµi nguyªn quý gi¸ lµ tÕ bµo cña tæ chøc lµ nh©n tè chñ yÕu cÊu thµnh tæ chøc. Søc m¹nh cña tæ chøc tr­íc hÕt phô thuéc n¨ng lùc phÈm chÊt cña tõng c¸ nh©n; song søc m¹nh ®ã ®­îc nh©n lªn gÊp béi khi ®­îc liªn kÕt g¾n bã trong tæ chøc. Tæ chøc quy ®Þnh vÞ trÝ vµ chøc tr¸ch cña tõng ng­êi quy ®Þnh ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu hµnh ®éng cña con ng­êi, lµm n¶y në vµ ph¸t triÓn nh÷ng tè chÊt cña con ng­êi. Khi ®· h×nh thµnh bé m¸y cÇn ph¶i tuyÓn chän con ng­êi ®¸p øng yªu cÇu theo tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh vÒ tr×nh ®é n¨ng lùc vµ phÈm chÊt ®Ó bè trÝ vµo c¸c chøc danh theo sù ph©n chia nhiÖm vô. Trong khi sö dông ph¶i qua c«ng viÖc vµ thö th¸ch ®µo luyÖn ph¸t huy kh¶ n¨ng vµ së tr­êng cña tõng ng­êi theo ph­¬ng ch©m “dông nh©n nh­ dông méc”. Ph¶i cã chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹c ph¸t triÓn nguån tµi nguyªn nh©n lùc, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn l©u dµi cña tæ chøc. Ph¶i cã chÝnh s¸ch, chÕ ®é ®·i ngé tho¶ ®¸ng ®Ó bï ®¾p søc lao ®éng t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ, ®Ò cao tr¸ch nhiÖm vµ b¶o vÖ ng­êi lao ®éng trong khu«n khæ ph¸p luËt. Nh÷ng viÖc lµm ®ã lµ néi dung cña qu¶n lý nh©n sù, mét bé phËn träng yÕu trong chøc n¨ng qu¶n lý nãi chung vµ chøc n¨ng tæ chøc nãi riªng. Nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra víi c¬ cÊu tæ chøc §Ó qu¶n lý ®iÒu hµnh tèt mäi ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp cÇn cã mét bé m¸y gåm c¸c cÊp, c¸c kh©u liªn kÕt víi nhau theo quan hÖ däc vµ ngang; cã nh÷ng chøc n¨ng quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh. C¬ cÊu cña mét tæ chøc qu¶n lý lµ kÕt qu¶ tæng thµnh cña sù bè trÝ c¸c bé phËn g¾n bã víi nhau mét c¸ch hîp lý t¹o thµnh mét hÖ thèng; vµ khi c¸c bé phËn ho¹t ®éng th× c¶ bé m¸y vËn hµnh ¨n khíp nhÞp nhµng theo sù ®iÒu kiÓn thèng nhÊt cña mét trung t©m, t¹o ra hiÖu lùc qu¶n lý chung. C¬ cÊu tæ chøc, ph¶i hîp lý míi cho phÐp sö dông tèt c¸c nguån lùc, gióp cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vµ tæ chøc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c quyÕt ®Þnh ®ã, ®iÒu hoµ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng. TÝnh hîp lý cña c¬ cÊu tæ chøc thÓ hiÖn qua c¸c yªu cÇu sau: TÝnh tèi ­u: sè l­îng c¸c cÊp, c¸c kh©u ®­îc x¸c ®Þnh võa ®ñ phï hîp víi c¸c chøc n¨ng qu¶n lý vµ c¸c c«ng ®o¹n trong chu tr×nh kinh doanh . NhiÒu cÊp qu¸ sÏ gÊy sù c¸ch biÖt kÐm nhanh nh¹y trong ®iÒu hµnh vµ cång kÒnh, l·ng phÝ. Qu¸ Ýt cÊp sÏ kiÕn viÖc ®iÒu hµnh kÐm cô thÓ, s©u s¸t, dÔ s¬ hë sai sãt. NhiÒu kh©u (bé phËn chøc n¨ng) qu¸ sÏ dÔ trïng chÐo chøc n¨ng, g©y v­íng m¾c trong quan hÖ vµ tr¸ch nhiÖm thiÕu râ rµng; t¹o ra nhiÒu ®Çu mèi chØ ®¹o vµ t¨ng biªn chÕ gi¸n tiÕp kiÕn chi phÝ qu¶n lý lín. Ng­îc l¹i, qu¸ Ýt kh©u sÏ kh«ng qu¸n xuyÕn ®­îc c¸c chøc n¨ng cÇn thiÕt; hoÆc thiÕu chuyªn s©u tõng chøc n¨ng. TÝnh tèi ­u thÓ hiÖn tæng qu¸t ë nguyªn t¾c: b¶o ®¶m qu¸n xuyÕt hÕt khèi l­îng c«ng viÖc vµ cã thÓ qu¶n lý , kiÓm tra ®­îc. Mét sè nhµ nghiªn cøu vÒ tæ chøc qu¶n lý cho r»ng kh«ng lªn v­ît qu¸ con sè 6 – 7 ®Çu mèi trùc thuéc mçi cÊp. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, ë kh¸ nhiÒu ®Çu mèi trùc thuéc qu¶n ®èc ph©n x­ëng. Tãm l¹i, khã cã thÓ quy ®Þnh mét ®Þnh møc ®Çu mèi cho mäi tr­êng hîp. Ph¶i tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ vËn dông cho phï hîp trªn tinh thÇn “võa ®ñ”. TÝnh linh ho¹t: ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ nhiÒu lo¹i ho¹t ®éng kh¸c kh«ng ph¶i bao giê còng diÔn ra b×nh th­êng ®óng nh­ dù kiÕn. Nã phô thuéc c¸c diÔn biÕn cña thÞ tr­ên lu«n thay ®æi cïng c¸c yÕu tè chÝnh trÞ, x· héi phøc t¹p ®ßi hái tÝnh n¨ng ®éng cao trong qu¶n lý. Mçi doanh nghiÖp lu«n ®øng tr­íc nh÷ng c¬ may cÇn kÞp thêi l¾m b¾t còng nh­ nh÷ng nguy c¬ cÇn kÞp thêi øng phã. MÆc dÇu ®· ®­îc c©n nh¾c kü l­ìng khi thiÕt kÕ ®Ó t¹o dùng bé khung ®­îc coi lµ tèi ­u, c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ph¶i cã tÝnh uyÓn chuyÓn nhÊt ®Þnh ph¶i cã kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh thÝch øng tr­íc mäi t×nh huèng cã thÓ x¶y ra, trõ tr­êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng ph¶i tæ chøc l¹i hoµn toµn. a.TÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi: yªu cÇu nµy d­êng nh­ m©u thuÉn víi tÝnh linh ho¹t, song kh«ng thÓ xem nhÑ bëi lÏ sù v÷ng bÒn cña c¬ cÊu tæ chøc b¶o ®¶m cho hiÖu lùc qu¶n lý - ®iÒu hµnh trong t×nh huèng b×nh th­¬ng. Sù thay ®æi tuú tiÖn vµ diÔn ra nhiÒu lÇn (“ t¸ch ra nhËp vµo”) sÏ g©y hËu qu¶ tiªu cùc, c¶ vÒ nÒ nÕp ho¹t ®éng còng nh­ vÒ t©m lý nh÷ng ng­êi trong bé m¸ylµm gi¶m hiÖu lùc kû c­¬ng cña bé m¸y. Mçi lÇn thay ®æi c¬ cÊu cña tæ chøc lµ mét lÇn s¸o trén, kh«ng dÔ lÊy l¹i sù æn ®Þnh trong thêi gian ng¾n. TÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi cña c¬ cÊu tæ chøc qu¶n c¸c tr­íc hÕt ®­îc thÓ hiÖn trong m« h×nh tæ chøc phï hîp víi chøc n¨ng chÝnh cña doanh nghiÖp (cã nhiÒu kh¶ n¨n thùc hiÖn l©u dµi). TiÕp ®ã lµ sù thËn trong khi quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh ( c¶i tiÕn, kiÖn toµn), ®iÒu chØnh ph¶i cã ®ñ ®iÒu kiÖn thùc tÕ vµ ®iÒu kiÖn thùc sù chÝn muåi. Sau cïng lµ khi tiÕn hµnh ®iÒu chØnh ph¶i cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o mäi mÆt vµ triÓn khai nhanh gän, døt ®iÓm ( tranh kÐo dµi thêi k× chuyÓn tiÕp). Yªu cÇu nµy liªn quan nhiÒu tíi viÖc bè trÝ nh©n sù, ®Æc biÖt lµ c¸n bé chñ chèt. Thêi ®iÓm tiÕn hµnh ®iÒu chØnh còng lµ yÕu tè quan trong ®Ó ¶nh ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ; th­êng tr¸nh thêi kú c«ng viÖc dån dËp ( vÝ dô :c«ng ty du lÞch cÇn tr¸nh mïa du lÞch, doanh nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n cÇn tr¸nh mïa vô thu ho¹ch §é tin cËy cao: sù ®iÒu hµnh, phèi hîp vµ kiÓm tra mäi ho¹t ®«ng trong doanh nghiÖp ®ßi hái th«ng tin ph¶i ®­îc cung cÊp chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ph¶i b¶o ®¶m ®­îc tÝnh tin cËy cao cña c¸c th«ng tin ®ã. TÝnh tin cËy cßn thÓ hiÖn ë chç mçi bé phËn ®ªu hiÓu râ vµ lµm ®óng chøc n¨ng cña minh (kh«ng sot, kh«ng trïng nhau) sö dông ®óng quyÒn h¹n vµ cã kh¶ n¨ng chÞu tr¸ch nhiÖm. Muèn vËy c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý ph¶i x¸c ®Þnh râ vÞ trÝ tõng bé phËn cÊu thµnh trong c¶ hÖ thèng víi c¸c mèi quan hÖ däc – ngang ®Ó kh«ng g©y v­íng m¾c trång chÐo, c¶n trë lÉn nhau; t¹o ®­îc mèi liªn kÕt g¾n bã cña c¶ tæ chøc víi c¬ cÊu nh­ thÕ, con ng­êi buéc ph¶i lµm ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm ®­îc giao ( kh«ng chØ tr«ng vµo ý thøc), kiÕn cÊp trªn yªn t©m, cÊp d­íi còng tin t­ëng vµo sù ®iÒu hµnh cña cÊp trªn. TÝnh kinh tÕ : cã bé m¸y lµ ph¶i cã chi phÝ ®Ó “nu«i nã”. Chi phÝ qu¶n lý cao sÏ ®én gi¸ thµnh lªn sÏ kiÕn hiÖu qu¶ kinh tÕ bÞ gi¶m sót. TÝnh kinh tÕ cña c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý thÓ hiÖn ë sù tinh gän cña bé m¸y ( theo nguyªn t¾c “võa ®ñ”) vµ hiÖu suÊt lµm viÖc cña nã (kh«ng chØ phô thuéc chÊt l­îng c¸n bé mµ cßn do sù hîp lý cña c¬ cÊu tæ chøc). TÝnh kinh tÕ còng cã nghÜa lµ tÝnh hiÖu qu¶ cña bé m¸y thÓ hiÖn qua t­¬ng quan gi÷a chi phÝ bá ra víi kÕt qu¶ thu vÒ, mÆc dï khã ®¸nh gi¸ b»ng sè liÖu. S¬ ®å tæ chøc c«ng ty nhùa hµ néi KÕt luËn §Ó tån t¹i vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn, con ng­êi kh«ng thÓ hµnh ®éng riªng lÎ mµ cÇn tæ chøc phèi hîp nh÷ng nç lùc c¸ nh©n h­íng vµo nh÷ng môc tiªu chung. Qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt vµ tæ chøc cuéc sèng an toµn cña céng ®ång x· héi ngµy cµng ®­îc thùc hiÖn trªn quy m« lín h¬n víi tÝnh chÊt phøc t¹p h¬n, ®ßi hái cã sù ph©n c«ng, ®iÒu khiÓn ®Ó liªn kÕt c¸c con ng­êi trong tæ chøc. ChÝnh sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ lao ®éng vµ sù quy ®Þnh lÉn nhau gi÷a sù vËn ®éng cña lao ®éng vËt ho¸ víi lao ®éng sèng ®· lµm xuÊt hiÖn mét chøc n¨ng ®Æc biÖt: - Chøc n¨ng qu¶n lý: C.M¸c ®· chØ ra "mäi lao ®éng x· héi trùc tiÕp hoÆc lao ®éng chung khi thùc hiÖn trªn mäi quy m« t­¬ng ®èi lín, ë møc ®é nhiÒu hay Ýt ®Òu cÇn ®Õn qu¶n lý". ¤ng ®· ®­a ra mét h×nh t­îng dÔ hiÓu vÒ vai trß cña qu¶n lý "Mét nghÖ sü vÜ cÇm th× tù ®iÒu khiÓn m×nh, cßn dµn nh¹c th× cÇn cã nh¹c tr­ëng". Sù qu¶n lý cÇn thiÕt ®èi víi mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng trong x· héi, tõ mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n; tõ mét ®¬n vÞ d©n c­ ®Õn mét ®Êt n­íc vµ nh÷ng hµnh ®éng trªn ph¹m vi khu vùc, ph¹m vi toµn cÇu. Môc tiªu cô thÓ vµ ph­¬ng thøc qu¶n lý trªn ®¹i thÓ ®­îc chia ra 2 cÊp ®é: qu¶n lý vi m« (trong ph¹m vi mét ®¬n vi), qu¶n lý vÜ m« (trªn ph¹m vi mét ®Þa ph­¬ng, mét n­íc) - Trong ho¹t ®éng kinh tÕ cã 5 yÕu tè t¹o thµnh kÕt qu¶ ®ã lµ: tµi nguyªn, tiÒn vèn, c«ng nghÖ, lao ®éng sèng vµ lao ®éng qu¶n lý. NhiÖm vô cña qu¶n lý lµ th«ng qua con ng­êi t¸c ®éng tíi c¸c yÕu tè cßn l¹i ®Ó ®­îc hiÖu qu¶ cao. HiÖu qu¶ kinh tÕ thÓ hiÖn ë viÖc sö dông hîp lý vµ tiÕt kiÖm nhÊt ®èi t­îng lao ®éng, gi¶m chi phÝ ë ®Çu vµo vµ n©ng cao hiÖu qu¶ oqr ®Çu ra (®ã lµ sè l­îng s¶n phÈm, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh). Môc ®Ých cña qu¶n lý lµ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt c¶ vÒ l­îng vµ chÊt víi chi phÝ Ýt nhÊt, tõ ®ã cã lîi nhuËn cao. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã qu¶n lý ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc môc tiªu râ rµng, ho¹ch ®Þnh ®­îc chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch chu ®¸o, tæ chøc hîp lý, ®iÒu hµnh phèi hîp tèt vµ cã sù kiÓm tra chÆt chÏ. Nã còng cÇn cã mét m«i tr­êng ho¹t ®éng thuËn lîi (tr­íc hÕt lµ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ sù h­íng dÉn, ®iÒu tiÕt, kiÓm tra, hç trî Nhµ n­íc).