Thị trường xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam - Những vấn đề đặt ra và giải pháp phát triển

dÖt kim - cat.83) 6 cat ®¹t h¬n 80% (gåm sîi tæng hîp - cat.41, ¸o len - nØ - cat.5, quÇn - cat.6, ¸o kho¸c n÷ - cat.14, ga tr¶i gi­êng - cat.20, quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng - cat.76) 5 cat thùc hiÖn trªn 70%( gåm cat.4,13,29,39,76). Chñng lo¹i hµng may mÆc ®­îc tËp trung xuÊt khÈu Trong c¸c chñng lo¹i hµng may mÆc xuÊt khÈu sang EU, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp may mÆc míi chØ tËp trung vµo mét sè s¶n phÈm dÔ dµng, c¸c m· hµng nãng nh­: ¸o jacket, ¸o s¬ mi, ¸o v¸y ... cô thÓ tû träng xuÊt khÈu sang EU lµ; ¸o jacket (51,7%), ¸o s¬ mi (11%), quÇn ©u (5%) ¸o len vµ ¸o dÖt kim (3,9%) T- shirt vµ polo - shirt (3,4%) quÇn dÖt kim (2,7%), bé quÇn ¸o b¶o hé lao ®éng (2,1%) ¸o kho¸c nam (1,8%) vµ ¸o s¬ mi n÷ (1,4%) ( nguån Bé th­¬ng m¹i ) Trong ®ã lo¹i ®­îc ®Æc biÖt xuÊt khÈu trong c¬ cÊu hµng dÖt may xuÊt khÈu sang EU lµ mÆt hµng ¸o jacket 2 hoÆc 3 líp. H×nh thøc xuÊt khÈu chñ yÕu HiÖn nay hµng dÖt may VN xuÊt khÈu vµo EU chñ yÕu theo h×nh thøc gia c«ng v× thÕ hiÖu qu¶ thùc tÕ lµ rÊt nhá. HiÖn cã tíi 70% h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may VN sang EU th«ng qua c¸c thÞ tr­êng Hång K«ng, Hµn Quèc, §µi Loan, Singapore. C¸c n­íc nµy th­êng nhËp khÈu hoÆc thuª VN gia c«ng råi t¸i xuÊt sang thÞ tr­êng EU. ChÝnh ®iÒu nµy t¹o nªn sù bÊt cËp ®èi víi c«ng ty VN, bëi nh­ vËy hä kh«ng tù kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ cña m×nh trªn thÞ tr­êng mµ l¹i ph¶i Èn sau nh·n m¸c cña mét h·ng n­íc ngoµi, hä kh«ng cã kh¶ n¨ng còng nh­ lu«n bÞ thô ®éng trong viÖc thùc hiÖn ho¹t ®èng s¶n xuÊt cña m×nh vÒ mÉu m·, chñng lo¹i. §Æc biÖt lµ gi¸ c¶ ®­îc tr¶ rÊt thÊp, ®iÒu ®ã lµm cho lîi nhuËn kh«ng cao vµ nh­ vËy vèn ®Çu t­ cho thiÕt bÞ kh«ng cã nªn chÊt l­îng thÊp, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o mÉu m· kÐm kh«ng tiªu thô ®­îc. Vµ cø nh­ vËy t¹o nªn mét vßng luÈn quÈn cho c¸c doanh nghiÖp VN. C¹nh tranh víi mét sè n­íc trªn thÞ tr­êng EU Víi t­ c¸ch lµ nhµ xuÊt khÈu míi cßn non trÎ, h¬n n÷a l¹i ch­a ph¶i lµ thµnh viªn cña WTO nªn bÞ h¹n chÕ h¹n ng¹ch theo c¸c HiÖp ®Þnh song ph­¬ng, chÞu møc thuÕ suÊt, nhËp khÈu cao... v× thÕ thÞ phÇn cña VN ë thÞ tr­êng EU cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp vµ nhá bÐ. N¨m 2000 ®¹t 0,5% gi¸ trÞ nhËp khÈu hµng dÖt may cña EU, ®Õn n¨m 2002 lµ 0,8%. C¸c quèc gia vµ vïng l·nh thæ cã n¨ng lùc s¶n xuÊt l¹i ®­îc ­u ®·i vÒ h¹n ng¹ch ®· chiÕm tû träng kh¸ lín vµo c¸c thÞ tr­êng quan träng nh­ Trung Quèc: 11,5%, c¸c n­íc §«ng ¸ 6%, Ên §é 6% ®Æc biÖt Thæ NhÜ Kú 7,8%, §«ng Nam ¸ chiÕm 4,5%. XuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU sau khi cã HiÖp ®Þnh tù do ho¸ th­¬ng m¹i ngµnh dÖt may. T×nh h×nh chung cña dÖt may ViÖt Nam sau khi cã HiÖp ®Þnh tù do ho¸ th­¬ng m¹i ngµnh dÖt may. Cã thÓ nãi r»ng ngay c¶ khi VN ®· lµ thµnh viªn cña WTO ngµnh dÖt may VN còng nh­ nhiÒu n­íc kh¸c vÉn chÞu søc Ðp rÊt lín tr­íc søc c¹nh tranh cña hµng dÖt may Trung Quèc, Ên §é, Pakistan... trong khi ®ã, dï ®· ®µm ph¸n khÈn tr­¬ng chóng ta vÉn ch­a thÓ kh¼ng ®Þnh VN cã thÓ gia nhËp WTO vµo n¨m 2005. V× vËy, rÊt cÇn tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng VN vÉn ph¶i chÞu ¸p ®Æt quota trong n¨m 2005. Khi xo¸ bá quota c¹nh tranh sÏ gay g¾t h¬n, c¸c n­íc nhËp khÈu sÏ ®­îc tù do lùa chän n¬i nµo cã ngµnh dÖt may c¹nh tranh h¬n, chän doanh nghiÖp nµo cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh m¹nh h¬n ®Ó nhËp khÈu. Cã dù b¸o cho r»ng sau khi bá quota, gi¸ b¸n c¸c s¶n phÈm dÖt may sÏ gi¶m 20% (chÝnh x¸c ®Õn ®©u cßn ph¶i theo dâi, nh­ng xu h­íng gi¶m gi¸ lµ ®iÒu ch¾c ch¾n. Mét vÝ dô cô thÓ khi Hoa kú bá quota cho Trung Quèc 25 cat th× gi¸ trung b×nh cña c¸c cat nµy gi¶m 48%, cßn thÞ phÇn cña Trung Quèc ë c¸c cat ®ã t¨ng 9% n¨m 2001, lªn 61% n¨m 2004) §©y lµ søc Ðp rÊt lín ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt dÖt may. Víi n­íc ta, hËu qu¶ cßn nghiªm träng h¬n, th¸ch thøc vµ søc Ðp cßn lín h¬n. Bëi lÏ, ngoµi th¸ch thøc vµ søc Ðp mµ doanh nghiÖp c¸c n­íc ph¶i ®èi ®Çu, chóng ta cßn ph¶i chÞu thªm søc Ðp do viÖc tiÕp tôc bÞ ¸p ®Æt quota. ViÖc xuÊt khÈu theo quota lµm t¨ng chi phÝ giao dÞch cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt - nhËp khÈu. V× vËy, ®ßi hái ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu sao cho cã lîi nhÊt, sao cho cã thÓ ph¸t huy ®­îc tèi ®a søc m¹nh kh«ng chØ cña mét doanh nghiÖp mµ cña c¶ ngµnh dÖt may VN. §iÒu nµy liªn quan ®Õn c¸ch thøc ph©n bæ quota. Nh÷ng thuËn lîi mµ c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc khi xo¸ bá quota: nh­ trªn ®· ph©n tÝch khi bá chÕ ®é quota, b¶n ®å xuÊt khÈu dÖt may sÏ thay ®æi, dßng th­¬ng m¹i dÖt may sÏ chuyÓn sang c¸c thÞ tr­êng cã søc c¹nh tranh cao h¬n, ®Õn víi c¸c doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt h¬n vÒ sè l­îng chÊt l­îng, gi¸ b¸n, thêi gian giao hµng, chi phÝ giao dÞch khi nhËp khÈu thÊp h¬n ... Nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c doanh nghiÖp VN sÏ gÆp ph¶i khi xo¸ bá h¹n ng¹ch: n¨m 2005 khi Trung Quèc, Ên §é, pakistan vµ nãi chung 147 n­íc thµnh viªn WTO ®­îc xuÊt khÈu kh«ng cÇn quota, c¹nh tranh ®Ó xuÊt khÈu sÏ gay g¾t h¬n, gi¸ xuÊt khÈu sÏ gi¶m, lµm cho c¸c doanh nghiÖp nhá khã cã kh¶ n¨ng gi÷ ®­îc thÞ tr­êng lµ c¸c thÞ tr­êng quen thuéc tr­íc ®©y. T¹i thÞ tr­êng EU, ¸p lùc c¹nh tranh cña c¸c n­íc cã lîi thÕ vÒ s¶n xuÊt hµng may mÆc nh­ Trung Quèc, Ên §é còng khiÕn VN chÞu nhiÒu bÊt lîi. ThÞ tr­êng träng ®iÓm cña hµng dÖt may ViÖt Nam tr­íc th¸ch thøc xo¸ bá h¹n ng¹ch dÖt may. ThÞ tr­êng EU lµ mét thÞ tr­êng träng ®iÓm ®èi víi hµng may mÆc xuÊt khÈu VN. Trong nhiÒu n¨m, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc sang thÞ tr­êng nµy lu«n ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ vÒ gi¸ trÞ vµ thÞ phÇn xuÊt khÈu. NhÊt lµ sau khi VN vµ EU kÝ HiÖp ®Þnh vÒ c¸c s¶n phÈm dÖt may ngµy 15/2/2003 vµ mét sù kiÖn träng ®¹i kh¸c lµ ngµy 1/5/2004, EU ®· kÕt n¹p thªm 10 thµnh viªn míi n©ng tæng sè thµnh viªn trong EU lªn 25 n­íc. Theo ­íc tÝnh cña Bé th­¬ng m¹i, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng may mÆc VN sang thÞ tr­êng EU cã thÓ ®¹t gÇn 1 tû EURO trong n¨m 2004. Tuy nhiªn, bªn c¹nh c¬ héi ®ang më ra cho c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn vµ më réng ho¹t ®éng kinh doanh ë thÞ tr­êng EU th× hµng may mÆc VN ®ang gÆp kh¸ nhiÒu khã kh¨n trong c¹nh tranh. Khã kh¨n lín nhÊt lµ tõ ngµy 1/1/2005 khi h¹n ng¹ch dÖt may ®­îc xo¸ bá gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn cña WTO th× hµng may mÆc xuÊt khÈu cña hµng dÖt may VN ph¶i c¹nh tranh gay g¾t h¬n. Còng tõ ngµy ®ã sÏ cã kho¶ng 165 m· hµng dÖt may c¸c lo¹i ®­îc xuÊt khÈu tù do vµo thÞ tr­êng EU mµ kh«ng gÆp ph¶i mét trë ng¹i nµo. C¸c quèc gia sÏ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng may mÆc vµo thÞ tr­êng EU víi nh÷ng lîi thÕ riªng cña m×nh. Trung Quèc lµ mét ®èi thñ m¹nh nhÊt trong xuÊt khÈu hµng may mÆc cña VN t¹i thÞ tr­êng EU, sau ®ã lµ Ên §é vµ mét sè n­íc kh¸c ë Ch©u ¸. VN lµ trong nh÷ng n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may lín trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn khi héi nhËp hoµn toµn vµo mét thÞ tr­êng dÖt may phi h¹n ng¹ch, doanh nghiÖp VN sÏ gÆp nhiÒu bÊt lîi. Mét trong nh÷ng bÊt lîi lín nhÊt lµ doanh nghiÖp phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nguån nguyªn phô liÖu nhËp khÈu, tíi trªn 70%. VÊn ®Ò lao ®éng - mét lîi thÕ chóng ta "tù hµo" l©u nay còng sÏ mÊt ®i cïng víi sù tiÕn bé cña kü thuËt vµ chi phÝ nh©n c«ng sÏ t¨ng lªn do nhu cÇu ®µo t¹o tay nghÒ cao. VÒ phÝa doanh nghiÖp bÊt lîi lín nhÊt lµ VN ch­a ph¶i lµ thµnh viªn cña WTO nªn ch¾c ch¾n vÉn bÞ ¸p dông h¹n ng¹ch. ChÝnh phñ ®ang nç lùc ®µm ph¸n víi EU ®Ó dì bá h¹n ng¹ch cho hµng dÖt may VN dï VN ch­a vµo WTO. NÕu ®µm ph¸n thµnh c«ng hµng dÖt may VN sÏ cã lîi thÕ rÊt lín ë Ch©u ¢u. VN ®· ®µm ph¸n xong víi EU vÒ viÖc gia nhËp WTO vµ hiÖn ®ang ®µm ph¸n víi Mü. §©y lµ hai ®èi t¸c quan träng nhÊt. VN ®ang nç lùc ®Ó gia nhËp WTO vµo n¨m 2005. Mét h¹n chÕ lín n÷a cña doanh nghiÖp dÖt may VN lµ ch­a x¸c ®Þnh cô thÓ chiÕn l­îc c¹nh tranh phï hîp víi kh¶ n¨ng. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp VN hiÖn chñ yÕu s¶n xuÊt theo ph­¬ng thøc gia c«ng, Ýt cã th­¬ng hiÖu riªng cho m×nh ®Ó t¹o Ên t­îng t¹i c¸c thÞ tr­êng chÝnh. Doanh nghiÖp VN còng ph¶i quen víi viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, xu h­íng mÉu m· mét c¸ch bµi b¶n vµ n©ng cao kh¶ n¨ng thiÕt kÕ. C¸c doanh nghiÖp còng cÇn quan t©m tíi c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan nh­ chèng b¸n ph¸ gi¸, c¸c quy ®Þnh nghiªm ngÆt vÒ xuÊt xø hµng ho¸ ... mµ c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh­ EU, Hoa kú th­êng xuyªn sö dông. RÊt ®¸ng mõng lµ phÇn lín doanh nghiÖp dÖt may VN ®· ý thøc ®­îc vµ cã sù chuÈn bÞ tèt cho nh÷ng rµo c¶n nµy. Doanh nghiÖp ®· tiÕp cËn víi c¸c chuÈn mùc qu¶n lÝ quèc tÕ nh­ chuÈn mùc vÒ tr¸ch nhiÖm x· héi SA8000, nhiÒu doanh nghiÖp ®· ®­îc chøng nhËn. TÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp còng ®· x©y dùng c«ng ®o¹n xö lÝ n­íc th¶i ®¹t yªu cÇu theo chuÈn SA14000. Bªn c¹nh nh÷ng th¸ch thøc rÊt lín, VN kh«ng ph¶i kh«ng cã nh÷ng lîi thÕ. NhiÒu nhµ nhËp khÈu trªn thÕ giíi nhËn ®Þnh s¶n phÈm may VN cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh«ng thua kÐm bÊt kú n­íc nµo, thËm chÝ chÊt l­îng cßn næi tréi h¬n Trung Quèc. PhÇn BA Gi¶i ph¸p cho xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU trong xu h­íng xo¸ bá h¹n ng¹ch dÖt may I. VÒ phÝa Nhµ n­íc Nhµ n­íc ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Nhµ n­íc chÝnh lµ chñ thÓ b¶o vÖ quyÒn lîi cho c¸c doanh nghiÖp khi tham gia vµo héi nhËp. §Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may nhµ n­íc nªn cã sù quan t©m h¬n vÒ quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp khi xuÊt khÈu s¶n phÈm cña m×nh ra thÞ tr­êng thÕ giíi, nhÊt lµ quyÒn lîi vÒ kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã, ë trong n­íc, Nhµ n­íc còng nªn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng ph¸p lý, chÝnh trÞ, x· héi, kinh tÕ cho c¸c doanh nghiÖp nµy ho¹t ®éng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Muèn vËy ph¶i thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c gi¶i ph¸p ®ång bé sau: §¶m b¶o quyÒn lîi kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc 1.1 ChÝnh s¸ch vÒ kinh tÕ: §ã lµ sù can thiÖp cña Nhµ n­íc vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi theo nh÷ng môc tiªu nhÊt ®Þnh. §èi víi ngµnh dÖt may, môc tiªu chÝnh lµ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn tr­êng quèc tÕ. Nhµ n­íc tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nh»m thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ®æi míi c«ng nghÖ, t¨ng quy m« s¶n xuÊt, t¹o ra ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm dÖt may cã chÊt l­îng tèt, sè l­îng nhiÒu. Më réng vµ ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng cung øng vèn vÝ dô nh­ ngoµi c¸c nguån vèn tù cã do tiÕt kiÖm cña doanh nghiÖp, tõ tæ chøc tÝn dông…Nhµ n­íc cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh h¬n thÞ tr­êng chøng kho¸n, cæ phiÕu, tr¸i phiÕu…§Ó huy ®éng vèn nhanh vµ dÔ dµng h¬n, Nhµ n­íc ph¶i hç trî tõ nguån vèn ng©n s¸ch, vèn ODA ®èi víi c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, trång b«ng, trång d©u, nu«i t»m, ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh xö lý n­íc th¶i. Quy ho¹ch c¸c côm c«ng nghiÖp dÖt, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ®èi víi c¸c côm c«ng nghiÖp míi, ®µo t¹o vµ nghiªn cøu, x©y dùng c¸c viÖn, c¸c tr­êng vµ trung t©m nghiªn cøu chuyªn ngµnh dÖt may. §èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo lÜnh vùc sîi, dÖt, in, nhuém hoµn tÊt, nguyªn liÖu dÖt, phô liÖu may vµ c¬ khÝ dÖt may cÇn ph¶i ®­îc vay vèn tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc, trong ®ã: 50% vay víi l·i suÊt b»ng 50% møc l·i suÊt theo quy ®Þnh hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm rót vèn, 50% cßn l¹i vay theo quy ®Þnh cña quü hç trî. §Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp may mµ Nhµ n­íc kh«ng cÇn n¾m gi÷ 100% vèn. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh may, nhÊt lµ ë c¸c vïng ®«ng d©n c­, nhiÒu lao ®éng. X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. ViÖc xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch, xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng kh«ng h¹n ng¹ch sang c¸c thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch, xuÊt khÈu hµng sö dông v¶i nguyªn phô liÖu s¶n xuÊt trong n­íc…cÇn ®­îc hÕt søc chó ý vµ cã chÝnh s¸ch hç trî riªng biÖt(Ngoµi chÝnh s¸ch hç trî chung cña Nhµ n­íc cho hµng xuÊt khÈu nh­ hç trî l·i suÊt, th­ëng theo kim ng¹ch)…Cô thÓ lµ xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch, xuÊt khÈu mÆt hµng kh«ng h¹n ng¹ch sang thÞ tr­êng cã h¹n ng¹ch, mÆt hµng míi, thÞ tr­êng míi, t¨ng tr­ëng cao ®­îc h­ëng chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu theo quy ®Þnh hiÖn hµnh (th­ëng xuÊt khÈu, th­ëng theo kim ng¹ch xuÊt khÈu). ¦u tiªn h¹n ng¹ch cho c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu mµ s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt b»ng nguyªn liÖu trong n­íc, hîp ®ång ký trùc tiÕp víi EU, Hoa Kú, xuÊt khÈu s¶n phÈm kh«ng h¹n ng¹ch sang thÞ tr­êng Hoa Kú. Nhµ n­íc ph¶i tËp trung mäi kh¶ n¨ng vµ c¬ héi ®µm ph¸n ®Ó ®­îc t¨ng h¹n ng¹ch hoÆc xo¸ bá hoµn toµn h¹n ng¹ch ®èi víi ViÖt Nam. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch tèi ®a c¸c doanh nghiÖp cña EU, Hoa Kú, NhËt B¶n ®Çu t­ vµo ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng h×nh ¶nh hµng dÖt may ViÖt Nam, qu¶ng c¸o th­¬ng hiÖu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi th«ng qua c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, héi chî triÓn l·m, kh¶o s¸t thÞ tr­êng, x©y dùng trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm vµ ®Æc biÖt lµ th«ng qua trang Web cña th­¬ng vô ViÖt Nam t¹i c¸c n­íc lµ hÕt søc quan träng. Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ ®éi ngò ViÖt kiÒu t¹i c¸c quèc gia nhËp khÈu hµng dÖt may, thiÕt lËp c¸c kªnh ph©n phèi, ®iÒu tra, nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ qu¶ng b¸ s¶n phÈm réng r·i trong c«ng chóng. ViÖt kiÒu sÏ lµ cÇu nèi tuyÖt vêi ®­a s¶n phÈm may mÆc ViÖt Nam vµo c¸c héi chî triÓn l·m, c¸c trung t©m th­¬ng m¹i trªn thÕ giíi. Nhµ n­íc khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tæ chøc, ho¹t ®éng vµ qu¶n lý theo héi, vµ Nhµ n­íc nªn cã quy ®Þnh, chÝnh s¸ch râ rµng cho c¸c héi nµy. Héi ®­îc hiÓu lµ tæ chøc tù nguyÖn cña c«ng d©n, tæ chøc cïng ngµnh nghÒ, cïng chung môc ®Ých tËp hîp, ®oµn kÕt héi viªn ho¹t ®éng th­êng xuyªn nh»m b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých cho héi. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp dÖt may nhá vµ yÕu kÐm s¸t nhËp l¹i nh»m môc ®Ých n©ng cao søc c¹nh tranh, duy tr× ®­îc ho¹t ®éng cña m×nh, ®¶m b¶o c«ng viÖc cho ng­êi lao ®éng, thu lîi nhiÒu h¬n. 1.2. §¶m b¶o chÝnh s¸ch thuÕ thÝch hîp Môc ®Ých chÝnh s¸ch thuÕ cña Nhµ n­íc lµ qu¶n lý ho¹t ®éng xuÊt, nhËp khÈu, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu, gãp phÇn ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ s¶n xuÊt, gãp phÇn t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nhµ n­íc cÇn ph¶i x¸c ®Þnh c¨n cø tÝnh thuÕ sao cho phï hîp, tuú thuéc vµo sè l­îng tõng mÆt hµng ghi trong tê khai hµng xuÊt khÈu. Gi¸ tÝnh thuÕ ph¶i dùa trªn c¬ së râ rµng, ®èi víi hµng xuÊt khÈu dÖt may lµ gi¸ b¸n t¹i cöa khÈu theo hîp ®ång, tû gi¸ gi÷a ®ång ViÖt Nam vµ ®ång n­íc ngoµi dïng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ lµ tû gi¸ mua vµo do Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm tÝnh thuÕ. ChÝnh phñ cÇn cã biÖn ph¸p xö lý nghiªm c¸c vi ph¹m thuÕ cho hîp lý, c¸n bé thuÕ, c¸ nh©n kh¸c lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó chiÕm dông, tham « tiÒn thuÕ xuÊt khÈu, ph¶i cã båi th­êng cho Nhµ n­íc toµn bé sè tiÒn ®· chiÕm dông, tham «, tuú theo møc ®é vi ph¹m mµ bÞ xö ph¹t hµnh chÝnh, xö lý kû luËt hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Trong tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp dÖt may kh«ng ®ång ý víi sè thuÕ ®· ®­îc th«ng b¸o chÝnh thøc th× cã quyÒn khiÕu n¹i lªn c¬ quan thu thuÕ trung ­¬ng ®Ó gi¶i quyÕt, nÕu vÉn kh«ng ®ång ý th× cã quyÒn khiÕu n¹i lªn Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh, quyÕt ®Þnh cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng. 1.3 ChÝnh s¸ch vÒ tû gi¸ vµ l·i suÊt cho vay. ChÝnh s¸ch cã ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may ra thÞ tr­êng thÕ giíi sÏ thu vÒ ngo¹i tÖ. NÕu tû gi¸ hèi ®o¸i th­êng xuyªn biÕn ®éng, thay ®æi sÏ g©y ¶nh h­ëng ®Õn quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp, c¸c chñ doanh nghiÖp khã cã thÓ ra ®­îc quyÕt ®Þnh nhanh chãng vµ kÞp thêi do vËy buéc Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch cho phï hîp ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi cho tû gi¸. CÇn th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp th­êng xuyªn ®Ó theo dâi vµ cã ph¶n øng chÝnh x¸c. Nghiªn cøu thÞ tr­êng dù b¸o xu h­íng tû gi¸ trong t­¬ng lai ®Ó cã thÓ chñ ®éng thay ®æi chÝnh s¸ch sao cho phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn, m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng. VÒ l·i suÊt cho vay, Nhµ n­íc cÇn ph¶i phèi hîp víi c¸c ng©n hµng ®Ó cã chÝnh s¸ch vÒ l·i suÊt cho vay phï hîp. Nh­ gi¶m l·i suÊt cho vay, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­, më réng s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng l­îng xuÊt khÈu hµng dÖt may trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. T¨ng l­îng vèn cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may. Khi cã sù thay ®æi vÒ l·i suÊt cÇn cã sù th«ng b¸o râ rµng trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc, gi¶i quyÕt kÞp thêi nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c doanh nghiÖp. Nghiªn cøu kü t×nh h×nh, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, ®iÒu kiÖn kinh doanh ®Ó ®Æt ra mét møc l·i suÊt cho phï hîp… Víi nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ tû gi¸ vµ l·i suÊt thÝch hîp, ngµnh dÖt may ViÖt Nam sÏ cã nh÷ng b­íc ®i v÷ng ch¾c h¬n trªn con ®­êng héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. 2. T¹o m«i tr­êng chÝnh trÞ, x· héi vµ ph¸p lý thuËn lîi Trong bÊt kú mét x· héi nµo, m«i tr­êng chÝnh trÞ æn ®Þnh, c¸c thiÕt chÕ chÝnh trÞ vµ ph¸p luËt v÷ng ch¾c ®ãng vai trß lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vãi chung vµ ngµnh dÖt may nãi riªng. Chóng ta cÇn tiÕp tôc ®æi míi h¬n n÷a vÒ chÝnh trÞ - x· héi, v¨n ho¸, t­ t­ëng c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh quèc gia. CÇn cã sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng, t¨ng c­êng vai trß cña Nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n. Mét x· héi æn ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN. X©y dùng khu«n khæ ph¸p lý …. Cho c¸c doanh nghiÖp dÖt mayVN n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong khu vùc vµ quèc tÕ. Hoµn thiÖn vµ b¶o ®¶m quyÒn tù chñ, quyÒn tù do liªn doanh, liªn kÕt trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may. QuyÒn tù chñ ë ®©y lµ quyÒn quyÕt ®Þnh kÕ ho¹ch kinh doanh, quyÒn tù do kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ, quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh, gi¸ c¶ vµ quyÒn tù do liªn doanh liªn kÕt. C¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh Quèc gia, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh. Xo¸ bá nhiÒu lo¹i giÊy phÐp kh«ng cÇn thiÕt, s¾p xÕp l¹i mét sè c¬ quan thuéc chÝnh phñ cïng nhiÒu c¬ quan t­ vÊn, phèi hîp liªn ngµnh. Thµnh lËp c¬ qnan nghiªn cøu, ph©n tÝch nh»m n¾m b¾t th«ng tin nhanh chãng ë thÞ tr­êng thÕ giíi gióp doanh nghiÖp dÖt may kÞp thêi ra c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. II. VÒ phÝa Bé Th­¬ng M¹i Bªn c¹nh vai trß cña Nhµ n­íc, Bé Th­¬ng M¹i còng cã mét vai trß quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt may. Vai trß ®ã ®­îc thÓ hiÖn râ trong viÖc ®iÒu hµnh, qu¶n lý, ph©n bæ h¹n ng¹ch, trong xóc tiÕn th­¬ng m¹i, trong gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp, vi ph¹m. §Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may Bé th­¬ng m¹i cßn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau 1. Trong ph©n bæ h¹n ng¹ch dÖt may 1.1.Qu¶n lý viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ph©n bæ h¹n ng¹ch, Bé Th­¬ng M¹i cÇn t¨ng c­êng chØ ®¹o trùc tiÕp vµ cã sù phèi hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong Bé Th­¬ng M¹i (V¨n phßng, vô XNK, vô TM§T…) víi Bé C«ng NghiÖp vµ HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao, ph¸t huy tèi ®a viÖc ¸p dông c«ng nghÖ tin häc trong giao nhËn, xö lý c«ng v¨n vÒ h¹n ng¹ch dÖt may. T¨ng c­êng tÝnh c«ng khai, minh b¹ch vµ kÞp thêi tõ viÖc tiÕp nhËn ®Õn xö lý c«ng v¨n. §Ó cã thÕ qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶ Bé Th­¬ng M¹i cÇn: Thø nhÊt: ph¶i x¸c ®Þnh c¨n cø giao h¹n ng¹ch râ rµng, chÝnh x¸c. §èi víi h¹n ng¹ch thµnh tÝch dµnh 80% nguån h¹n ng¹ch giao cho doanh nghiÖp ®· cã thµnh tÝch xuÊt khÈu. H¹n ng¹ch thµnh tÝch nªn giao thµnh 2 hoÆc 3 ®ît, nh»m ®¶m b¶o chia nhá gióp cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶, tr¸nh khª ®äng h¹n ng¹ch. Kh«ng nªn giao h¹n ng¹ch thµnh tÝch cho c¸c doanh nghiÖp míi…, ch­a ®­îc kiÓm chøng n¨ng lùc s¶n xuÊt. Vµ c¸c th­¬ng nh©n cã kÕt luËn nghi vÊn trong ®ît kiÓm tra cña h¶i quan. 20%h¹n ng¹ch ph¸t triÓn cßn l¹i, nªn chia ra nhiÒu lo¹i ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ sao cho phï hîp víi n¨ng lùc cña mçi doanh nghiÖp xuÊt khÈu, bao gåm c¸c lo¹i sau: - Th­ëng c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu dÖt may sö dông v¶i s¶n xuÊt trong n­íc, do ViÖt Nam vÉn ch­a chñ ®éng s¶n xuÊt ®­îc nguyªn liÖu, phô liÖu. V× vËy, Bé Th­¬ng m¹i nªn khuyÕn khÝch t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, tËn dông tèi ®a nguån nguyªn liÖu trong n­íc. - Th­ëng cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸c chñng lo¹i hµng phi h¹n ng¹ch. Th­ëng cho c¸c ….. vïng s©u, vïng xa, c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ míi c¸c dù ¸n dÖt, nhuém lín Thø 2: Trong viÖc hoµn tr¶ h¹n ng¹ch, c¸c doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn h¹n ng¹ch ®­îc giao ph¶i cã v¨n b¶n hoµn tr¶ Bé Th­¬ng Mai, tr¸nh khª ®äng h¹n ng¹ch. §èi víi c¸c doanh nghiÖp kh«ng sö dông hÕt h¹n ng¹ch mµ kh«ng tr¶ l¹i Bé sÏ bÞ ph¹t. Thø 3: Khi tiÕn hµnh ph©n bæ h¹n ng¹ch BTM cÇn ph¶i th«ng b¸o c«ng khai danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp ®­îc giao h¹n ng¹ch trªn trang web cña Bé Th­¬ng M¹i ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®èi chiÕu, so s¸nh vµ gi¸m s¸t. §Ó gióp cho viÖc qu¶n lÝ cã hiÖu qu¶, Bé Th­¬ng M¹i nªn lËp danh s¸ch, ®Þa chØ th­ ®iÖn tö cña c¸c doanh nghiÖp, triÓn khai göi th­ ®iÖn tö cho tÊt c¶ c¸c th­¬ng nh©n ®¨ng kÝ vµ tr¶ lêi nh÷ng th¾c m¾c qua th­ ®iÖn tö. Qua ®ã, so¹n th¶o c¸c c©u hái th­êng gÆp gióp c¸c doanh nghiÖp t×m hiÓu vÒ c¬ chÕ , chÝnh s¸ch ®­îc râ rµng vµ thuËn tiÖn h¬n. Bé Th­¬ng M¹i n©ng cÊp trang Web vÒ dÖt may, cho phÐp c¸c doanh nghiÖp th¾c m¾c d­íi d¹ng th­ ®iÖn tö tõ trang web nµy. Bé Th­¬ng M¹i x©y dùng c¬ chÕ cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn h¹n ng¹ch nh­ vÒ chuyÓn ®æi, vay, nh­îng h¹n ng¹ch. TËp trung x©y dùng quy chÕ qu¶n lÝ vµ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong viÖc ph©n bæ vµ kiÓm so¸t thùc hiÖn cÊp visa. TriÓn khai viÖc kiÓm tra ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. 1.2 Gi¶i quyÕt tranh chÊp vi ph¹m trong ph©n bæ vµ thùc hiÖn Trong qóa tr×nh qu¶n lÝ viÖc ph©n bæ vµ thùc hiÖn h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung, Bé th­¬ng m¹i ph¶i lu«n ®èi xö c«ng b»ng vµ kh«ng ph©n biÖt gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. BÊt kú doanh nghiÖp nµo, dï lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc hay c«ng ty t­ nh©n, tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, hay doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nÕu vi ph¹m c¸c quy ®Þnh vÒ ph©n bæ vµ thùc hiÖn h¹n ng¹ch dÖt may ®Òu bÞ xö lÝ theo quy ®Þnh. 2. Trong xóc tiÕn th­¬ng m¹i Xóc tiÕn th­¬ng m¹i lµ Bé th­¬ng m¹i t×m kiÕm c¸c c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp dÔ dµng chuyÓn c¸c s¶n phÈm dÖt may tõ thÞ tr­êng trong n­íc ra thÞ tr­êng quèc tÕ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. §Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao, xóc tiÕn th­¬ng m¹i ph¶i ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c chÝnh s¸ch cña Bé th­¬ng m¹i, nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ. Xóc tiÕn th­¬ng m¹i cÇn ph¶i ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch linh ho¹t vµ cô thÓ. Bé th­¬ng m¹i cÇn cã h­íng dÉn cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc m« h×nh qu¶n lÝ kinh doanh trung thùc, giíi thiÖu phæ biÕn réng r·i trong c¶ n­íc, gi÷ g×n vµ b¶o vÖ quyÒn lîi, lîi Ých vµ ®Æc quyÒn chÝnh cña doanh nghiÖp. Hç trî c¸c doanh nghiÖp VN tiÕp xóc vµ thiÕt lËp mèi quan hÖ kinh doanh víi n­íc ngoµi. Th«ng qua ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn träng ®iÓm vµ quü hç trî xuÊt khÈu, ®­a hµng dÖt may vµo danh s¸ch c¸c mÆt hµng ®­îc h­ëng theo kim ng¹ch xuÊt khÈu. Th­ëng theo t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu, ®Èy m¹nh viÖc kinh doanh, qu¶ng c¸o th­¬ng hiÖu dÖt may trªn thÞ tr­êng thÕ giíi th«ng qua c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, héi chî, kh¶o s¸t thÞ tr­êng, x©y dùng trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm... Giíi kinh doanh ngµnh dÖt may quèc tÕ hiÖn nay ®¸nh gi¸ VN lµ mét n­íc cã tiÒm n¨ng rÊt lín, thËm chÝ lµ mét ®èi thñ c¹nh tranh m¹nh. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thÞ tr­êng kinh doanh hµng dÖt may quèc tÕ cã nh÷ng sù biÕn ®éng c¨n b¶n, viÖc kinh doanh vµ qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu trong ngµnh dÖt may chØ cã thÓ thµnh c«ng khi nã ®­îc triÓn khai ®ång bé cïng nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nh­ tæ chøc s¶n xuÊt vµ th©m nhËp thÞ tr­êng III. VÒ phÝa doanh nghiÖp X©y dùng con ®­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may ra thÞ tr­êng thÕ giíi còng chÝnh lµ t×m ra chç ®øng v÷ng ch¾c cho dÖt may ViÖt Nam. §iÒu nµy buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ cña m×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ®­a ra thÞ tr­êng nh÷ng s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ vÒ chÊt l­îng, chñng lo¹i, mÉu m·, gi¸ c¶ vµ mang th­¬ng hiÖu ViÖt Nam. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cña m×nh c¸c doanh nghiÖp cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p sau: 1. Nghiªn cøu s¶n xuÊt vµ qu¶n lý cho phï hîp víi xu h­íng xo¸ bá h¹n ng¹ch dÖt may VÊn ®Ò s¶n xuÊt vµ qu¶n lÝ lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n mµ bÊt kú doanh nghiÖp nµo còng cÇn ph¶i quan t©m chó träng nh»m ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh dÖt may ra thÞ tr­êng thÕ giíi 1.1 KiÖn toµn chiÕn l­îc kinh doanh h­íng vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu Môc tiªu lµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt trong n­íc. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy yÕu tè ®Çu tiªn lµ chóng ta ph¶i chó träng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Bëi chÊt l­îng lµ yÕu tè quan träng ®¶m b¶o sù th¾ng lîi trong c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Duy tr× ®­îc uy tÝn víi ®èi t¸c n­íc ngoµi, t¹o lËp ®­îc quan hÖ æn ®Þnh vµ l©u dµi. §©y chÝnh lµ chØ tiªu cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Ó hµng ho¸ x©m nhËp thÞ tr­êng. Do ®ã, nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó gi÷ v÷ng vµ n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ lµ ph¶i kiÓm tra chÆt chÏ chÊt l­îng nguyªn phô liÖu ®­a vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ chñng lo¹i hµng, quy tr×nh s¶n xuÊt, quy c¸ch kü thuËt, nh·n m¸c, bao b×. N©ng cao tay nghÒ vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng bªn c¹nh viÖc triÓn khai vµ ¸p dông hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO 9000, c¸c chøng chØ tr¸ch nhiÖm x· héi SA 8000 vµ chøng chØ vÒ m«i tr­êng ISO 14000, x©y dùng hÖ thèng chÊt l­îng cña ngµnh. C¸c doanh nghiÖp nªn tÝch cùc ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ, ®µo t¹o nguån nh©n lùc. CÇn cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a ®Çu t­ chiÒu s©u, c¶i t¹o më réng vµ ®Çu t­ míi. Nhanh chãng thay thÕ nh÷ng thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ l¹c hËu, n©ng cÊp nh÷ng thiÕt bÞ cßn kh¶ n¨ng khai th¸c, bæ sung thiÕt bÞ míi, ®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Chó träng ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ. VÊn ®Ò nh©n lùc lu«n lµ kh©u yÕu cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. C«ng nh©n ViÖt Nam khÐo tay, tiÕp thu c«ng nghÖ nhanh nh­ng ch­a cã t¸c phong c«ng nghiÖp, kû luËt lao ®éng ch­a cao nªn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp h¬n c¸c n­íc trong khu vùc, chØ b»ng mét nöa Trung Quèc. H¬n n÷a sè l­îng c«ng nh©n ®­îc ®µo t¹o l¹i ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu c«ng nh©n, tranh giµnh c«ng nh©n gi÷a c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ khi "vµo vô". Cïng víi c«ng t¸c ®µo t¹o c«ng nh©n cÇn cã kÕ ho¹ch x©y dùng c¸c trung t©m ®µo t¹o ng­êi thiÕt kÕ mÉu phï hîp víi nhu cÇu tõng thÞ tr­êng phôc vô cho ngµnh dÖt may xuÊt khÈu. §Çu t­ cho viÖn nghiªn cøu chuyªn ngµnh dÖt may, nghiªn cøu nhu cÇu, xu thÕ vµ dù ®o¸n t×nh h×nh thÕ giíi vÒ mÉu m·, chÊt l­îng s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ®i ®óng h­íng, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng thÕ giíi. Tuy nhiªn, ®Çu t­ ph¸t triÓn ph¶i g¾n víi b¶o vÖ m«i tr­êng, quy ho¹ch x©y dùng c¸c côm c«ng nghiÖp sîi, dÖt, in nhuém hoµn tÊt ë xa trung t©m ®« thÞ lín. Ngµnh dÖt may chÝnh lµ ngµnh c«ng nghiÖp cã d©y chuyÒn c«ng nghÖ phøc t¹p vµ sö dông nhiÒu nguån nguyªn vËt liÖu còng nh­ ho¸ chÊt kh¸c nhau. Tuú thuéc vµo c¸c c«ng ®o¹n vµ ph­¬ng ph¸p c«ng nghÖ sö dông, n­íc th¶i cã chøa c¸c chÊt « nhiÔm kh¸c nhau. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy c¸c doanh nghiÖp nªn sö dông c¸c vi sinh vËt cã kh¶ n¨ng oxy ho¸ c¸c chÊt h÷u c¬ khã ph©n huû. NÊm mèc cã hÖ ezym rÊt phong phó, v× vËy chóng cã kh¶ n¨ng ph©n huû nhiÒu chÊt h÷u c¬ phøc t¹p nh­ vi khuÈn nªn ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt trong xö lý n­íc th¶i . Bªn c¹nh ®ã, c¸c doanh nghiÖp ph¶i gi÷ ®­îc uy tÝn vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, thêi gian giao hµng vµ n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cña m×nh. 1.2 KiÖn toµn bé m¸y nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ hµng xuÊt khÈu ViÖc qu¶n lý nh­ thÕ nµo nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ tèt nhÊt ®ßi hái cÇn cã sù quan t©m ®óng møc cña doanh nghiÖp. Víi h×nh thøc qu¶n lý tõ trªn xuèng, h×nh thµnh chuyªn m«n ho¸ tõng bé phËn, tõng phßng, ban cÇn ph¶i cã sù phèi hîp nhÞp nhµng, gi÷a c¸c bé phËn nµy ®Ó t¹o ra s¶n phÈm tèt nhÊt ®­îc kh¸ch hµng ­a thÝch. Chó träng ®Õn viÖc qu¶n lý, b¶o qu¶n s¶n phÈm, cÇn th­êng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng cña c«ng nh©n, cña c¸c bé phËn, c¸c phßng, ban… Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp cã thÓ nghiªn cøu c¸ch qu¶n lý kh¸c nh­ lµ "qu¶n trÞ ma trËn" dµnh cho ngµnh dÖt may. §©y lµ phÇn mÒm tù ®éng ho¸, mét gi¶i ph¸p ®Æc thï phôc vô cho ngµnh c«ng nghiÖp dÖt, may vµ thêi trang. Nã cho phÐp c¸c doanh nghiÖp qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi tiÕt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, l­u kho, ph©n phèi vµ b¸n c¸c mÆt hµng trªn ph¹m vi réng. §©y lµ mét ma trËn linh ho¹t vµ thiÕt kÕ dÔ sö dông. PhÇn mÒm còng tÝch hîp hoµn toµn víi nh÷ng bé chuÈn kh¸c nh­: nhËn ®¬n ®Æt hµng, phiÕu thu, ®¬n ®Æt hµng, ho¸ ®¬n b¸n hµng… Exact Globe 2000 cung cÊp cho ng­êi dïng kh¶ n¨ng ho¹ch ®Þnh nguån tµi nguyªn doanh nghiÖp(ERP), qu¶n lý nguån nh©n lùc(HRM) vµ qu¶n lý kh¸ch hµng(CRM).. §©y lµ h×nh thøc qu¶n lý ¸p dông khoa häc kü thuËt ®¶m b¶o tÝnh tiÖn Ých, ®¬n gi¶n, nhanh chãng. CÇn cã sù qu¶n lý khoa häc nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may ra thÞ tr­êng thÕ giíi. 2- Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng. BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng ®Òu cÇn cã sù nghiªn cøu,t×m hiÓu kü vÒ thÞ tr­êng n¬i ®Þnh "b­íc ch©n vµo". 2.1 Nghiªn cøu më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may Më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®­îc coi lµ kh©u ®ét ph¸ trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt khÈu cña hµng dÖt may, lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh sù t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may. §Õn nay, hµng dÖt may ViÖt Nam ®· xuÊt khÈu trªn 100 n­íc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi. §Æc biÖt lµ c¸c thÞ tr­êng nhËp khÈu lín nh­ Hoa Kú, EU, NhËt B¶n. Trong thêi gian tíi ba thÞ tr­êng nµy sÏ chiÕm tíi 90% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may, trong ®ã thÞ tr­êng EU 25-27%. Thªm vµo ®ã n¨m 2004 EU kÕt n¹p thªm 10 thµnh viªn míi, ®©y lµ c¬ héi cho doanh nghiÖp dÖt may VN më réng thªm thÞ tr­êng xuÊt khÈu míi. Tõ thùc tÕ nãi trªn c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu t×m ra lîi thÕ cña m×nh trong viÖc më réng thÞ tr­êng vµ lîi thÕ chÝnh ë ®©y lµ vÊn ®Ò søc mua thÕ giíi vÒ hµng dÖt may ngµy cµng t¨ng. §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc, lîi thÕ vÒ lao ®éng vµ ®Çu t­ cho phÐp doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng khã kh¨n ®èi víi viÖc më réng thÞ tr­êng kh«ng ph¶i lµ Ýt. Cã thÓ kÓ ®Õn sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cña c¸c n­íc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu mµ ®øng ®Çu lµ Trung Quèc, lîi thÕ vÒ søc lao ®éng kh«ng cßn, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp… nh÷ng yÕu tè nµy lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam. Ngoµi ra cßn ph¶i kÓ ®Õn vÊn ®Ò hµng xuÊt khÈu cña n­íc ta l¹i bÞ phô thuéc nhiÒu vµo h¹n ng¹ch cña n­íc ngoµi. V× vËy ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu më réng thÞ tr­êng dÖt may, ph¶i n¾m v÷ng vµ xö lý cho ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña tõng thÞ tr­êng riªng biÖt trong tæng thÓ chung. EU ®­îc coi lµ thÞ tr­êng nhËp khÈu lín thø 2(sau Hoa Kú). Hµng dÖt may nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng nµy ph¶i ¸p dông h¹n ng¹ch, trõ 47 nhãm n­íc ph¸t triÓn ®­îc ­u ®·i, kh«ng bÞ ¸p ®Æt h¹n ng¹ch vµ thuÕ nhËp khÈu lµ 0%. ë Ch©u ¸, c¸c n­íc xuÊt khÈu hµng dÖt may lín sang EU lµ Trung Quèc, Hång K«ng, Indonesia, Ên §é…H¹n ng¹ch EU giµnh cho ViÖt Nam rÊt Ýt so víi n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ thÊp so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. EU th­êng xuyªn sö dông viÖc më réng thÞ tr­êng hµng dÖt may ®Ó t¹o ¸p lùc yªu cÇu c¸c n­íc kh¸c më cöa thÞ tr­êng cho hµng ho¸ vµ dÞch vô cña hä, nhÊt lµ nh÷ng n­íc trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n gia nhËp WTO nh­ ViÖt Nam. 2.2 X©y dùng th­¬ng hiÖu cho s¶n phÈm dÖt may: Trong xu h­íng xo¸ bá h¹n ng¹ch dÖt may nh­ hiÖn nay, chóng ta ph¶i ®èi mÆt víi vÊn ®Ò c¹nh tranh ngµy cµng quyÕt liÖt h¬n. Khi ®ã, chØ cßn nh÷ng yÕu tè c¹nh tranh liªn quan ®Õn chÝnh hµng ho¸ nh­ chÊt l­îng, gi¸ c¶, thêi h¹n giao hµng vµ c¸c dÞch vô th­¬ng m¹i kh¸c ®èi víi kh¸ch hµng vµ th­¬ng hiÖu s¶n phÈm. ChÊt l­îng ngµy cµng ®­îc n©ng cao, c¹nh tranh gay g¾t th× vai trß cña th­¬ng hiÖu ngµy cµng trë nªn quan träng. §Ó hµng dÖt may ViÖt Nam cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc th­¬ng hiÖu cña m×nh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tËp trung x©y dùng th­¬ng hiÖu doanh nghiÖp vµ th­¬ng hiÖu s¶n phÈm cña riªng m×nh, coi thÞ tr­êng trong n­íc lµ n¬i thö nghiÖm, lµ bµn ®¹p ®Ó ph¸t triÓn ra thÞ tr­êng ngoµi n­íc. Nh÷ng doanh nghiÖp lín, cã tiÒm lùc khi x©y dùng th­¬ng hiÖu doanh nghiÖp vµ th­¬ng hiÖu s¶n phÈm cña m×nh ph¶i cã sù lùa chän kü l­ìng vÒ thÞ tr­êng vµ sè l­îng th­¬ng hiÖu, c¸c doanh nghiÖp nhá h¬n nªn tËp trung vµo viÖc x©y dùng, qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu doanh nghiÖp(h×nh ¶nh doanh nghiÖp), cho dï ®ã lµ th­¬ng hiÖu trong lÜnh vùc gia c«ng. §iÒu mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i thÊy râ lµ dï cã ®Çu t­ lín ®Õn ®©u chóng ta khã cã thÓ c¹nh tranh ®­îc th­¬ng hiÖu lín ®· tån t¹i tõ rÊt l©u nh­ Adidas, Pierre Cardin, Wrangler…V× thÕ, dï môc tiªu cã th­¬ng hiÖu riªng lµ c¸i ®Ých ph¶i h­íng tíi nh­ng kh«ng thÓ lµm trong mét sím mét chiÒu vµ ph¶i tÝnh tíi vÞ thÕ hiÖn nay cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. C¸c doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ dån søc vµo viÖc x©y dùng th­¬ng hiÖu s¶n phÈm riªng ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu mét c¸ch thiÕu c©n nh¾c mµ bá qua thÕ m¹nh hiÖn nay cña m×nh. Thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp ë c¸c n­íc lín nh­ Trung Quèc, §µi Loan, Ên §é…vÉn tËp trung vµo qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu doanh nghiÖp gia c«ng ®Ó giµnh ®­îc ®¬n ®Æt hµng tõ c¸c nhµ nhËp khÈu, c¸c nhµ ph©n phèi lín trªn thÕ giíi. Trong tr­êng hîp nµy ph¶i x¸c ®Þnh s¶n phÈm chÝnh lµ dÞch vô gia c«ng, kh¸ch hµng môc tiªu lµ c¸c nhµ nhËp khÈu, c¸c nhµ kinh doanh chø kh«ng ph¶i lµ ng­êi tiªu dïng. C¸c doanh nghiÖp cÇn tËp trung nguån lùc tµi chÝnh ®Çu t­ cho thiÕt kÕ mÉu m·, x©y dùng th­¬ng hiÖu cho doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm. Trong khi n¨ng lùc thiÕt kÕ cßn ch­a ®¸p øng yªu cÇu, cã thÓ nghiªn cøu ph­¬ng ¸n ®Æt hµng hoÆc mua thiÕt kÕ ®éc quyÒn. VÊn ®Ò thuª, mua th­¬ng hiÖu còng cÇn ®­îc c¸c doanh nghiÖp c©n nh¾c vµ ph¶i tÝnh tíi yÕu tè rµng buéc thÞ tr­êng khi ký hîp ®ång kiÓu nµy. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp lín cã thÓ xem xÐt viÖc thuª chuyªn gia truyÒn thèng tiÕp thÞ n­íc ngoµi. §ång thêi, ph¶i x¸c ®Þnh thÞ tr­êng môc tiªu cho tõng th­¬ng hiÖu, tiÕn hµnh c¸c thñ tôc ®¨ng ký cho th­¬ng hiÖu t¹i thÞ tr­êng môc tiªu, ph¸t triÓn m¹ng l­íi ph©n phèi t¹i c¸c thÞ tr­êng ®ã. T¨ng c­êng tham gia c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ héi chî chuyªn ngµnh dÖt may, c¸c ho¹t ®éng tr×nh diÔn mÉu thêi trang trong vµ ngoµi n­íc, tæ chøc giíi thiÖu hµng dÖt may ViÖt Nam, nhÊt lµ ë c¸c thÞ tr­êng môc tiªu. Ngoµi ra, gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó x©y dùng th­¬ng hiÖu lµ t¨ng c­êng qu¶ng b¸ cho c¸c th­¬ng hiÖu doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm dÖt may trªn Internet, ®Èy m¹nh th­¬ng hiÖu ®iÖn tö trong kinh doanh dÖt may. §a d¹ng ho¸ vµ tranh thñ c¸c h×nh thøc hîp t¸c quèc tÕ ®Ó qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu bªn c¹nh viÖc n©ng cao n¨ng lùc thiÕt kÕ, chÊt l­îng s¶n phÈm tæ chøc c¸c kªnh ph©n phèi, tiªu thô mét c¸ch cã hÖ thèng. ViÖc qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu tèt chÝnh lµ Marketing giái. C¸c doanh nghiÖp cÇn cã mét chiÕn l­îc Marketing cho phï hîp víi tõng lo¹i, mÉu s¶n phÈm cña m×nh. X©y dùng chiÕn l­îc Marketing cho tõng ®é tuæi, cho tËp qu¸n, khu vùc ®Þa lý, cho tõng tÇng líp kh¸c nhau. Nh­ vËy, ®Ó x©y dùng ®­îc mét th­¬ng hiÖu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, c¸c doanh nghiÖp cÇn ®Çu t­, nghiªn cøu vµ cÇn ph¶i tiÕn hµnh trong mét thêi gian dµi míi cã ®­îc kÕt qu¶ cao. 2.3 Thùc hiÖn chiÕn l­îc x©y dùng hÖ thèng th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Ngµy nay, c«ng nghÖ th«ng tin ngµy cµng ph¸t triÓn. C¸c doanh nghiÖp dÖt may muèn t¹o chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng quèc tÕ cÇn ph¶i ¸p dông c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Mét h×nh thøc mµ thÞ tr­êng thÕ giíi ®ang trë nªn phæ biÕn lµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö. C¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam cã thÓ sö dông hÖ thèng m¹ng Internet, x©y dùng trang Web cña m×nh nh»m tiªu thô vµ qu¶ng b¸ s¶n phÈm trªn kh¾p toµn cÇu. Víi nh÷ng thuËn lîi cña trang Web lµ kh«ng cÇn cã vÞ trÝ cè ®Þnh, vïng thêi gian vµ quèc gia. Th«ng qua trang Web kh¸ch hµng ë c¸c vïng ®Þa lý kh¸c nhau cã thÓ tiÕp cËn dÔ dµng tíi n¬i mµ tr­íc ®ã kh¸ch hµng kh«ng thÓ ®Õn, dÔ dµng cung cÊp th«ng tin cho kh¸ch hµng ë bÊt cø nµo trªn thÕ giíi. Kh«ng bÞ chËm trÔ ®Ó ®­a ra s¶n phÈm míi vµ chiÕn dÞch míi. T¨ng th«ng tin ph¶n håi, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi tiªu dïng mét c¸ch dÔ dµng ®Ó göi ý kiÕn cña m×nh ®Õn c«ng ty, dùa vµo ®ã ®Ó ®­a c«ng ty th©m nhËp vµo thÞ tr­êng chung mét c¸ch dÔ dµng. Th«ng qua ®ã, c¸c doanh nghiÖp biÕt néi dung mµ mäi ng­êi quan t©m lµ g×, hä nãi g× vÒ s¶n phÈm…biÕt th«ng tin nhiÒu h¬n vÒ ®èi thñ c¹nh tranh. Th­¬ng m¹i ®iÖn tö mang l¹i cho c¸c doanh nghiÖp dÖt may "cöa sæ" ®Ó hiÓu ®­îc suy nghÜ cña ng­êi tiªu dïng. NÕu nh­ nhµ ph©n phèi sö dông h×nh ¶nh ®Ó thùc hiÖn chiÕn dÞch qu¶ng c¸o, kh¸ch hµng sÏ truy cËp ngay vµo h×nh ¶nh minh ho¹ cña trang Web, ®¶m b¶o chÊt l­îng, chÝnh x¸c trªn qu¶ng c¸o. Khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh th­¬ng m¹i ®iÖn tö th× c¸c doanh nghiÖp nªn cã nhiÒu chiÕn l­îc cô thÓ sau: Trªn trang Web cña m×nh, cÇn m« t¶ vÒ s¶n phÈm dÖt may bao gåm:gi¸ c¶, thêi gian, ph­¬ng thøc giao hµng vµ b¶o hµnh s¶n phÈm. M« t¶ vµ thuyÕt minh vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, kiÓu d¸ng, mÉu, mèt nªu lªn xu h­íng thêi ®¹i trong t­¬ng lai gióp cho kh¸ch hµng tõ chç kh«ng biÕt vÒ s¶n phÈm ®Õn chç biÕt vµ ­a thÝch s¶n phÈm, trë thµnh kh¸ch hµng truyÒn thèng cña doanh nghiÖp. Do s¶n phÈm dÖt may ®­îc xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng thÕ giíi lµ chñ yÕu nªn trªn trang Web cÇn sö dông ng«n ng÷ phæ biÕn, ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ biÕt râ vµ hiÓu vÒ s¶n phÈm nhiÒu h¬n. Th­êng xuyªn tr¶ lêi c¸c c©u hái, th¾c m¾c cña nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn s¶n phÈm. Sù thµnh c«ng cña chiÕn l­îc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp chiÕn l­îc Marketing víi chiÕn l­îc b¸n hµng, vµ tæ chøc dÞch vô th«ng tin. Doanh nghiÖp nªn x©y dùng c¸c bé phËn: B¸n hµng, hç trî kh¸ch hµng vµ dÞch vô s¶n phÈm, kinh doanh. Nh»m ®¸p øng mäi yªu cÇu c¸c kh¸ch hµng ngay lËp tøc, ®¶m b¶o ®óng thêi gian giao hµng, uy tÝn… IV. X©y dùng chiÕn l­îc cho t­¬ng lai. §Ó cã thÓ tiÕp tôc ph¸t triÓn, buéc c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã h­íng ®i cô thÓ, v÷ng ch¾c nh»m tõng b­íc thùc hiÖn môc tiªu cña m×nh. 1. ChiÕn l­îc liªn kÕt chuçi. Trong thêi kú c¹nh tranh phi quota ®ang diÔn ra rÊt quyÕt liÖt trªn toµn cÇu, ngµnh dÖt may ViÖt Nam r¬i vµo thÕ yÕu h¬n do ch­a ph¶i lµ thµnh viªn cña WTO. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam phÇn nhiÒu lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá, n¨ng lùc c¹nh tranh cßn thÊp, c¸c n­íc nhËp khÈu hµng dÖt may trªn thÕ giíi l¹i cã xu h­íng tËp trung nhËp hµng æn ®Þnh tõ mét sè nhµ cung cÊp nhÊt ®Þnh ®Ó dÔ qu¶n lý chÊt l­îng vµ t¹o ra søc Ðp gi¶m gi¸. V× vËy gi¶i ph¸p liªn kÕt chuçi ®­îc ®­a ra lµ cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Bao gåm c¸c thµnh viªn cã ®ñ t­ c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n ®éc lËp vµ ph¶i tù nguyÖn tham gia liªn kÕt trªn c¬ së lîi Ých vµ tr¸ch nhiÖm. H¬n n÷a, viÖc ph©n giao h¹n ng¹ch theo chuçi còng sÏ gi¶m sè ®Çu mèi ph©n giao h¹n ng¹ch. ViÖc ph©n giao theo chuçi ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i hîp t¸c chÆt chÏ, lo¹i bá t­ t­ëng m¹nh ai nÊy lµm v× khi liªn kÕt chuçi, c¸c doanh nghiÖp lµ thµnh viªn cña chuçi ph¶i chia sÎ lîi Ých. Liªn kÕt chuçi lµ h×nh thøc liªn kÕt ë ®ã cã sù tham gia Ýt nhÊt cña 5 doanh nghiÖp thµnh viªn víi sè l­îng thiÕt bÞ tõ 1500 trë lªn trong ®ã cã 1 doanh nghiÖp lµ trô cét víi sè l­îng thiÕt bÞ chi phèi trong chuçi vµ ®­îc bÇu lµm "chuçi tr­ëng" ®Ó ®iÒu hµnh viÖc liªn kÕt hîp t¸c. ë ®Þa bµn gÇn nhau, c¸c doanh nghiÖp trong chuçi cã chung kh¸ch hµng lín sÏ cïng lµm mét mÆt hµng. Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp tham gia hîp t¸c, liªn kÕt chuçi ph¶i dùa trªn c¬ së nhu cÇu thùc sù, phï hîp víi thùc tÕ s¶n xuÊt, kinh doanh, cã néi dung hîp t¸c cô thÓ cã kh¶ n¨ng thùc thi vµ cã thÓ kiÓm tra khi cã yªu cÇu. Tr­ëng chuçi ph¶i cã b¸o c¸o ®Þnh kú (quý/lÇn) cho liªn bé vµ hiÖp héi dÖt may vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña chuçi, nh÷ng kinh nghiÖm vÒ ®Ò xuÊt ®Ó phæ biÕn cho c¸c chuçi liªn kÕt kh¸c. C¸c hîp ®ång tho¶ thuËn liªn kÕt ph¶i ®­îc quy ®Þnh râ rµng, chÆt chÏ vÒ tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n, quyÒn lîi, nghÜa vô cña c¸c thµnh viªn, ®Æc biÖt lµ chuçi tr­ëng ®Ó tr¸nh tranh chÊp khi cã m©u thuÉn vÒ quyÒn lîi. §èi víi viÖc qu¶n lý chuçi, trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a c¸c doanh nghiÖp theo v¨n b¶n hîp t¸c liªn kÕt hay hîp ®ång, tæ ®iÒu hµnh liªn bé vµ HiÖp héi dÖt may sÏ thÈm ®Þnh, ®¸nh gi¸ vµ kiÕn nghÞ cÊp h¹n ng¹ch theo quy ®Þnh. §Ó viÖc liªn kªt chuçi ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ thùc chÊt tæ gi¸m s¸t thùc hiÖn h¹n ng¹ch còng cÇn cã sù kiÓm tra, qu¶n lý chÆt chÏ. ViÖc nµy cÇn ®­îc tiÕn hµnh ngay tõ kh©u thµnh lËp chuçi vµ gi¸m s¸t c¸c lo¹i ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. NÕu viÖc sö dông h¹n ng¹ch kh«ng ®óng môc ®Ých hoÆc cã khiÕu n¹i cña c¸c thµnh viªn trong chuçi th× tæ ®iÒu hµnh liªn bé hoÆc tæ gi¸m s¸t ph¶i kiÓm tra, xö lý vµ h¹n ng¹ch ph©n theo chuçi. Cã thÓ bÞ thu håi ®Ó ®­a vµo dù phßng hoÆc giao cho c¸c chuçi kh¸c. Doanh nghiÖp tham gia liªn kÕt chuçi trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn theo tho¶ thuËn víi néi dung cô thÓ sau: - Liªn kÕt s¶n xuÊt: C¸c doanh nghiÖp lín cã thÓ hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá trong hîp t¸c s¶n xuÊt nh­ tËn dông lao ®éng, thiÕt bÞ, m¸y mãc, c«ng nghÖ… - Liªn kÕt xuÊt nhËp khÈu: Lµ kÕt hîp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu nh­ nguyªn phô liÖu…vµ c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu thµnh phÈm nh»m gi¶m chi phÝ ®Çu vµo, h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt. - Cïng chung kh¸ch hµng, cïng s¶n xuÊt mét mÆt hµng ®ã lµ nh÷ng kh¸ch hµng lín, nhËp khÈu víi nh÷ng sè l­îng lín. - Chia sÎ ®¬n hµng vµ cïng chÞu tr¸ch nhiÖm: Lµ viÖc nhËn nh÷ng ®¬n hµng lín cña kh¸ch hµng nhËp khÈu lín, ph©n phèi lín. - Cïng nhau hç trî nghiªn cøu, giao dÞch, tiÕp thÞ më réng thÞ tr­êng… Víi h×nh thøc liªn kÕt nµy c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam sÏ cã thÓ v÷ng ch¾c trong t­¬ng lai. 2. ChiÕn l­îc th©m nhËp thÞ tr­êng EU. EU lµ mét thÞ tr­êng thèng nhÊt, mäi c¸ nh©n tæ chøc kinh tÕ ®Òu ®­îc tù do, kh«ng bÞ c¶n trë, ë thÞ tr­êng EU c¸c thñ tôc ®Òu ®­îc ®¬n gi¶n ho¸, lu«n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi b¶o ®¶m cho c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, ®ång bé, thÞ hiÕu cña ng­êi d©n ë ®©y ®a d¹ng phong phó, d©n sè ®«ng, nhu cÇu vÒ sè l­îng chÊt l­îng hµng may mÆc kh¸ lín, lµ n¬i mµ bÊt kú mét n­íc xuÊt khÈu s¶n phÈm dÖt may nµo còng mong muèn ®­îc th©m nhËp. §· cã nhiÒu hiÖp ®Þnh vÒ bu«n b¸n hµng dÖt may ®­îc ký kÕt gi÷a EU vµ ViÖt Nam, EU ®ang dÇn trë thµnh thÞ tr­êng chÝnh thø hai(chØ sau Mü), víi xu h­íng xo¸ bá h¹n ng¹ch hµng dÖt may hiÖn nay. §©y chÝnh lµ c¬ héi ®Ó c¸c doanh nghiÖp dÖt may t¨ng tèc, c¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp xuÊt khÈu hµng tù do sang c¸c n­íc cña EU. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã buéc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i cã sù chuÈn bÞ kü l­ìng ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh hiÖu qu¶ trong thÞ tr­êng réng lín nµy: - Ph¶i cã chiÕn l­îc vÒ s¶n phÈm:t¨ng sè l­îng, chÊt l­îng, gi¶m gi¸ thµnh, ph¶i tËp trung ®µo t¹o nh÷ng ®éi ngò kü thuËt. - Marketing giái, quan t©m, ®Çu t­ vµo kh©u thiÕt kÕ. - Nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ l¹i toµn bé thÞ tr­êng: c¬ héi míi, th¸ch thøc míi, c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, nhu cÇu thÞ tr­êng EU vÒ hµng may mÆc trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. §Èy m¹nh xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp ®¹t ®­îc chøng chØ qu¶n lý chÊt l­îng ISO9000, chøng chØ vÒ m«i tr­êng ISO14000 vµ chøng chØ tr¸ch nhiÖm x· héi SA8000. Nh÷ng doanh nghiÖp ch­a ®¹t chøng chØ nµy cÇn phÊn ®Êu bëi v× ®ã lµ tÊm giÊy th«ng hµnh tèt nhÊt cho hµng may mÆc ViÖt Nam tiÕp cËn, më réng thÞ phÇn vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c quèc gia kh¸c trªn thÞ tr­êng EU §Çu t­ cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng hµng may mÆc kh«ng bÞ ¸p ®Æt h¹n ng¹ch, cÇn tr¸nh hiÖn t­îng tËp trung vµo s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng dÔ lµm, cßn nh÷ng mÆt hµng khã lµm hay nh÷ng mÆt hµng cã yªu cÇu kü thuËt cao th× bá qua. X©y dùng vµ qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu cho c¸c s¶n phÈm may mÆc ViÖt Nam. HiÖn nay, kh¸ch hµng t¹i c¸c n­íc EU kh«ng hÒ biÕt tíi th­¬ng hiÖu s¶n phÈm may mÆc cña ViÖt Nam mÆc dï chÊt l­îng s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng thua kÐm g× s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Nguyªn nh©n lµ do tõ tr­íc tíi nay, chóng ta chñ yÕu xuÊt khÈu hµng gia c«ng cho n­íc ngoµi d­íi c¸c th­¬ng hiÖu cña nhµ nhËp khÈu hoÆc nh÷ng th­¬ng hiÖu næi tiÕng thÕ giíi, mµ kh«ng chó ý tíi viÖc x©y dùng mét th­¬ng hiÖu riªng cho m×nh. Trong thêi gian tíi, c¸c doanh nghiÖp cÇn ®Èy m¹nh qu¶ng b¸ th­¬ng hiÖu hµng may mÆc cña ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng EU. TÊt c¶ nh÷ng chiÕn l­îc trªn cÇn ph¶i cã sù kÕt hîp chÆt chÏ cña Nhµ n­íc, Bé th­¬ng m¹i, cña c¸c doanh nghiÖp ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, hîp lÝ. Ph¶i cã nh÷ng kÕ ho¹ch cô thÓ cho tõng b­íc ®i, cho tõng giai ®o¹n nh»m x©y dùng cho ®­îc con ®­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may ra thÞ tr­êng thÕ giíi . V. KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc 1. Cñng cè më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, ®Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn th­¬ng m¹i, hç trî cho c¸c doanh nghiÖp. EU lµ mét thÞ tr­êng lín trªn thÕ giíi, nhu cÇu nhËp khÈu hµng dÖt may hµng n¨m lµ rÊt lín. ThÕ nh­ng cho ®Õn nay hµng dÖt may xuÊt khÈu cho EU míi chØ chiÕm mét thÞ phÇn nhá trªn thÞ tr­êng nµy vµ th­êng th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu trung gian. Do ®ã, hiÖn nay ViÖt Nam vÉn ch­a cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng nµy. V× vËy, ®Ó c¸c doanh nghiÖp dÖt may gi÷ v÷ng vÞ trÝ vµ gi÷ v÷ng thÞ tr­êng truyÒn thèng ®ång thêi më réng th©m nhËp thÞ tr­êng EU mét c¸ch su«n sÎ th× cÇn cã sù hç trî cña Nhµ n­íc mét c¸ch thÝch ®¸ng. ChÝnh phñ ViÖt Nam cÇn nç lùc h¬n n÷a trong quan hÖ ®µm ph¸n víi EU ®Ó gi¶m thuÕ nhËp khÈu cña hµng ho¸ ViÖt Nam nãi chung vµ hµng dÖt may nãi riªng vµo thÞ tr­êng nµy, më réng thÞ tr­êng h¬n n÷a cho hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o b¸n hµng cña ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng EU. Tæ chøc c¸c lo¹i h×nh dÞch vô sau khi b¸n hµng, gi÷ g×n vµ ph¸t huy uy tÝn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. Tæ chøc Héi chî triÓn l·m ë ViÖt Nam vµ EU nh»m gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp trong c«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o, khuyÕch tr­¬ng ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i, tiÕp xóc víi b¹n hµng EU, trao ®æi, häc tËp kinh nghiÖm kinh doanh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Tæ chøc cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®i nghiªn cøu th¨m dß, chµo hµng, ®ång thêi mêi c¸c ®oµn, c¸c doanh nghiÖp cña EU vµo lµm viÖc t×m hiÓu c¬ héi kinh doanh, ®Çu t­ s¶n xuÊt hµng dÖt may ViÖt Nam. Tæ chøc hÖ thèng tµi chÝnh cã hiÖu qu¶. §iÒu quan träng lµ ViÖt Nam ph¶i cã mét thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng thùc sù cã hiÖu qu¶, ®ång thêi tû lÖ tÝch kiÖm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cÇn ph¶i ®­îc t¨ng lªn ®Ó hç trî cho ®µ ph¸t triÓn s¾p tíi. 2. Chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o, n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé th­¬ng m¹i vµ tæ chøc qu¶n lÝ. Víi xu thÕ khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam vµo qu¸ tr×nh nµy, cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin lu«n ®Æt ra yªu cÇu rÊt cao ®èi víi ®éi ngò c¸n bé th­¬ng m¹i. ë ViÖt Nam, nh÷ng kiÕn thøc vÒ qu¶n lÝ kinh tÕ nãi chung, qu¶n lÝ th­¬ng m¹i nãi riªng ë tÇm vÜ m« vÒ quy m« ®ang cã sù hÉng hôt vµ cã ®é chªnh lÖch lín so víi ngay c¶ c¸c n­íc trong khu vùc. ChÝnh do sù yÕu kÐm nµy ®· g©y thiÖt h¹i cho ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n kÝ kÕt hîp ®ång th­¬ng m¹i vµ kinh tÕ víi c¸c ®èi t¸c giµu kinh nghiÖm nh­ EU. V× vËy, ChÝnh phñ nªn tæ chøc c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ th­¬ng m¹i cho c¸n bé l·nh ®¹o vµ chuyªn viªn cña c«ng ty th­¬ng m¹i. ChÝnh phñ cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ thu hót c¸c häc sinh cã kh¶ n¨ng theo häc nghÒ dÖt may, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu kü s­ trÇm träng. §Çu t­ cho c¸c tr­êng d¹y nghÒ, ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kü thuËt theo d©y chuyÒn hiÖn ®¹i nh»m ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n cã tay nghÒ cao thùc sù trë thµnh thÕ m¹nh cña ngµnh dÖt may ViÖt Nam. Tæ chøc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam trªn ph¹m vi c¶ n­íc theo ph­¬ng ch©m g¾n vïng c«ng nghiÖp dÖt víi vïng nguyªn liÖu, c«ng nghiÖp may víi c¸c trung t©m tiªu thô vµ xuÊt khÈu. 3. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp EU tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ViÖt Nam Víi chÝnh s¸ch nµy chóng ta cã thÓ thu hót ®­îc sù tham gia ®«ng ®¶o cña c¸c c«ng ty dÖt may EU vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng dÖt may xuÊt khÈu t¹i ViÖt Nam. VN kh«ng nh÷ng nhËp khÈu ®­îc c«ng nghÖ tõ EU, khai th¸c cã hiÖu qu¶ lîi thÕ cã so s¸nh cña m×nh vµ nguån tµi nguyªn phong phó, nguån lao ®éng d­ thõa, n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu, c¶i thiÖn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu, n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt trong n­íc, c¶i thiÖn c«ng nghÖ, mµ cßn häc ®­îc kinh nghiÖm qu¶n lÝ vµ tæ chøc s¶n xuÊt doanh nghiÖp cña EU gãp phÇn thóc ®Èy tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc nhanh chãng. 4. C¶i tiÕn thñ tôc xuÊt - nhËp khÈu CÇn ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc nhËp nguyªn phô liÖu, hµng mÉu, b¶n vÏ hiÖn vÉn cßn r­êm rµ mÊt thêi gian g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp. §¬n gi¶n thñ tôc hoµn thuÕ nhËp khÈu vµ x©y dùng møc thuÕ chi tiÕt cho c¸c lo¹i nguyªn liÖu nhËp khÈu. Cho phÐp doanh nghiÖp xuÊt khÈu nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi nguyªn liÖu ®Çu vµo sau khi xuÊt khÈu, thay v× ph¶i nép thuÕ ngay sau khi hµng vÒ. 5. Chó träng vµo quy ho¹ch vïng trång b«ng Ph¶i cã chiÕn l­îc ®ång bé vÒ c¬ chÕ tæ chøc gi÷a vïng nguyªn liÖu vµ vïng chÕ biÕn, cã nh÷ng chÝnh s¸ch lín cña Nhµ n­íc vÒ c©y b«ng. §Çu t­ khoa häc kü thuËt gièng b«ng, phßng s©u bÖnh, x©y dùng vïng träng ®iÓm ®a canh, cñng cè hÖ thèng khuyÕn n«ng, n©ng cao chÊt l­îng c©y b«ng nh»m khuyÕn khÝch n«ng d©n më réng diÖn tÝch trång, ®Æc biÖt khai th¸c vïng ®Êt T©y Nguyªn. 6. Cã chÝnh s¸ch hç trî, t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi Kh«ng nªn thu thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp dÖt, b¸n s¶n phÈm cho c¸c ngµnh may xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ phÝa n­íc ngoµi. CÇn cã mét bé phËn marketing chuyªn lµm chøc n¨ng nghiªn cøu, cã nhiÖm vô hç trî cho c¸c doanh nghiÖp vÒ th«ng tin cña EU. CÇn lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp, ®Èy nhanh sù gia nhËp vµo WTO KÕt luËn Ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn ®¸ng khÝch lÖ, ®· tõng b­íc kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ quan träng cña m×nh trong nÒn kinh tÕ vµ trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh xuÊt khÈu nµy vÉn gÆp nhiÒu khã kh¨n. V× vËy, ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy, phÊn ®Êu ®¹t môc tiªu ph¸t triÓn ®· ®Ò ra th× ngoµi sù trî gióp cña Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp dÖt may cña ViÖt Nam cÇn cã sù ®æi míi vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a. Nh»m n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng cña EU, gãp phÇn ®­a ngµnh dÖt may ViÖt Nam ph¸t triÓn ngang tÇm víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. XuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam sang thÞ tr­êng EU thµnh c«ng sÏ lµ yÕu tè gióp n©ng cao uy tÝn hµng dÖt may ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ, ®ång thêi lµ c«ng cô gióp ®a d¹ng vµ lµm c©n b»ng thÞ tr­êng xuÊt khÈu ViÖt Nam. MÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n, nh­ng víi nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp vµ thùc tÕ, ch¾c ch¾n c¸c doanh nghiÖp dÖt may ViÖt Nam sÏ v­ît qua ®­îc nh÷ng rµo c¶n ®Ó xøng ®¸ng lµ ngµnh hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam trong ch­¬ng tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ h­íng vµo xuÊt khÈu cña ®Êt n­íc, ®Ó con ®­êng gia nhËp vµo WTO më réng h¬n víi ViÖt Nam.