Thực trạng đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu của công ty xuất nhập khẩu khoáng sản

trong vµ ngoµi n­íc. NhËn XNK uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc. 2.3 NhiÖm vô: - X©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh cña c«ng ty theo quy chÕ hiÖn hµnh phï hîp. - T¹o nguån vèn hç trî cho kinh doanh XK, qu¶n lý khai th¸c vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶. - Tu©n thñ c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é qu¶n lý XNK. - Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc. - Nghiªn cøu, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chiÕn l­îc vµ gia t¨ng khèi l­îng hµng XK, më réng thÞ tr­êng Quèc tÕ. Thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong hîp ®ång kinh tÕ theo ®óng ph¸p luËt. 2.4 QuyÒn h¹n: §­îc vay vèn tiÒn ViÖt Nam vµ ngo¹i tÖ t¹i c¸c ng©n hµng ViÖt Nam vµ n­íc ngoµi, thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ngo¹i hèi cña Nhµ n­íc. §­îc ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kinh doanh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ… §­îc ®µm ph¸n. ký kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu víi N­íc ngoµi theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. §­îc më réng cöa hµng bu«n b¸n s¶n phÈm do m×nh kinh doanh theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. §­îc ®Æt c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh cña c«ng ty ë trong vµ ngoµi n­íc, ®­îc thu thËp vµ cung cÊp th«ng tin vÒ kinh tÕ vµ thÞ tr­êng thÕ giíi. 3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp: C«ng ty XNK Kho¸ng s¶n cã tæng sè nh©n viªn 120 ng­êi, tuæi ®êi trung b×nh lµ 40 vµ cã kho¶ng 95% cã tr×nh ®é §¹i häc, c¬ cÊu tæ chøc ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ då sau: S¬ ®å tæ chøc cña c«ng ty Phã gi¸m ®èc Khèi KD Gi¸m ®èc C¸c phßng NV XNK1 XNK2 XNK3 XNK4 XNK5 XNK6 Cöa hµng XÝ nghiÖp sx ph©n bãn qua l¸ t¹i Gia L©m Phßng tæng hîp, hµnh chÝnh,tæ chøc c¸n bé §¹i diÖn giao nhËn t¹i TPHCM Chi nh¸nh Cty ë TP HCM Phßng kÕ to¸n tµi vô Phã gi¸m ®èc Khèi Qu¶n lý * Ban Gi¸m ®èc c«ng ty: bao gåm 1 Gi¸m ®èc vµ 2 Phã Gi¸m ®èc do Bé th­¬ng m¹i bæ nhiÖm. Ban Giam ®èc ®iÒu hµnh vÒ ho¹t ®éng cña c«ng ty theo chÕ ®é thñ tr­ëng vµ chÞu mäi tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty tr­íc Bé Th­¬ng m¹i vµ Nhµ n­íc. Trong ®ã, Phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô trî gióp vµ t­ vÊn cho Gi¸m ®èc vÒ c¸c môc tiªu vµ chiÕn l­îc kinh doanh cña c«ng ty. D­íi ®ã lµ c¸c phßng ban trùc thuéc ®­îc chia thµnh hai khèi: khèi kinh doanh vµ khèi qu¶n lý. * Khèi kinh doanh bao gåm: + C¸c phßng nghiÖp vô XNK. + Chi nh¸nh t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh. + §¹i diÖn cña c«ng ty t¹i H¶i Phßng. + Ngoµi ra c«ng ty cã mét cöa hµng kinh doanh s¶n phÈm ®iÖn tö liªn doanh víi SONY ViÖt Nam. + Mét xÝ nghiÖp s¶n xuÊt chÕ phÈm ph©n bãn l¸ cho n«ng nghiÖp ë Gia L©m do 1 TiÕn sÜ phô tr¸ch. * Khèi qu¶n lý: bao gåm 2 phßng: Phßng tæng hîp vµ phßng kÕ to¸n tµi vô. Phßng tæng hîp bao gåm 2 bé phËn tæ chøc c¸n bé vµ hµnh chÝnh qu¶n trÞ. 4. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty: MÆt hµng kinh doanh cña c«ng ty: Lµ mét doanhnghiÖp kinh doanh tæng hîp c«ng ty Minexport ®­îc ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc. VÒ xuÊt khÈu: Trùc tiÕp xuÊt khÈu vµ nhËn uû th¸c xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng sau: Kho¸ng s¶n: quÆng vµ tinh quÆng, gang c¸c lo¹i, Inmenite, thiÕc thái, sodium,... Hµng thñ c«ng mü nghÖ nh­ t¬ t»m vµ c¸c s¶n phÈm tõ t¬ t»m, hµng may mÆc, giÇy dÐp. hµng tiªu dïng, tói s¸ch, gç,... C¸c s¶n phÈm vÒ ho¸ chÊt, CaHPO4,NaSiF6, tinh dÇu, bét baite. M¸y ®ãng gãi, l­íi c©u, ®¸ xay. VÒ nhËp khÈu: Trùc tiÕp nhËp khÈu vµ nhËn uû th¸c nhËp khÈu c¸c mÆt hµng sau: + Kho¸ng s¶n: nh«m thái, thÐp c¸c lo¹i, kim lo¹i mÇu. + C¸c lo¹i m¸y mãc: m¸y may c«ng nghiÖp, m¸y giÆt, m¸y xóc, m¸y kh©u, m¸y cuèn sîi. + C¸c lo¹I thiÕt bÞ vÒ y tÕ, PCCC, ®iÖn. + Ho¸ chÊt: ph©n bãn (DAP, MAP, l©n, kali, SA, Urª, NPK, CaHPO4, mÇu thµnh phÈm) + B×nh chøa khÝ Amoniac, b×nh thÐp chøa «xy, b×nh khÝ Sunfua. + C¸c s¶n phÈm hµng tiªu dïng, s¶n phÈm giÊy, vËt liÖu x©y dùng, vËt liÖu kÕt dÝnh... Ho¹t ®éng kinh doanh néi ®Þa: Ngoµi c¸c ®¬n vÞ chi nh¸nh t¹i ba miÒn, c«ng ty cßn cã mét hÖ thèng c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc tËp trung chñ yÕu t¹i ®Þa bµn Hµ Néi nh»m phôc vô kinh doanh trªn thÞ tr­êng néi ®Þa nh­: Kinh doanh s¶n phÈm ®iÖn tö liªn doanh víi Sony ViÖt Nam vµ cuèi n¨m 1999 c«ng ty c¶i t¹o thªm vµ cho LG thuª gian hµng ë phÝa 35 Hai Bµ Tr­ng, hai cöa hµng ë phÝa ®­êng Bµ TriÖu c«ng ty kinh doanh s¶n phÈm ®iÖn tö TLC cña Trung Quèc vµ JVC. Tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh­ x©y dùng mét xÝ nghiÖp s¶n xuÊt chÕ phÈm ph©n bãn qua l¸ cho n«ng nghiÖp ë Gia L©m do mét tiÕn sÜ phô tr¸ch. Nh×n chung trong ho¹t ®éng cña m×nh, c«ng ty d· vµ ®ang thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh nh»m môc tiªu tËn dông tèi ®a c¸c nguån lùc s½n cã ®­a c«ng ty ph¸t triÓn c©n ®èi vµ bÒn v÷ng. Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, ho¹t ®éng kinh doanh XNK chiÕm mét vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu víi tû träng 70 - 80% tæng doanh thu. C¸c ho¹t ®éng cßn l¹i nh»m tËn dông hÕt tiÒm lùc vÒ thiÕt bÞ, nhµ x­ëng, con ng­êi hç trî tÝch cùc c¸c ho¹t ®éng XNK. ThÞ tr­êng cña c«ng ty ThÞ tr­êng cña c«ng ty bao gåm thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ: ThÞ tr­êng trong n­íc cña c«ng ty tr¶i dµi kh¾p ®Êt n­íc víi c¸c chi nh¸nh trªn c¶ ba miÒn ®ãng t¹i nh÷ng trung t©m kinh tÕ lín. Víi ho¹t ®éng bu«n b¸n lµ chñ yÕu, c«ng ty ®· x©y dùng ®­îc nhiÒu mèi kinh doanh víi c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i ®Þa ph­¬ng mµ nhê ®ã ho¹t ®éng tiªu thô ®­îc ®¶m b¶o h¬n. Trªn nh÷ng thÞ tr­êng cã søc tiªu thô m¹nh nh­ Hµ Néi, H¶i Phßng. TP Hå ChÝ Minh, c«ng ty ®· tæ chøc c¸c ®iÓm b¸n lÎ phôc vô tiªu dïng cña nh©n d©n. ThÞ tr­êng ngoµi n­íc g¾n liÒn víi ho¹t ®éng XNK cña c«ng ty. VÒ c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng ph¶i kÓ ®Õn c¸c thÞ tr­êng trong khu vùc Ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng, T©y ¢u, §«ng ¢u, song hiÖn nay thÞ tr­êng §«ng ¢u kh«ng cßn gi÷ møc kim ng¹ch nh­ tr­íc do sù tan r· cña Liªn X« vµ cña nhiÒu n­íc XHCN kh¸c. Sau khi ViÖt Nam tham gia khèi ASEAN, thÞ tr­êng míi nµy sÏ cã xu h­íng trë thµnh thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín thø hai sau NhËt B¶n, Nics. Cho dï chÞu ¶nh h­ëng cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ võa qua, thÞ tr­êng khu vùc nµy rÊt cã nhiÒu triÓn väng trë thµnh thÞ tr­êng quan träng nhÊt cña c«ng ty. §èi thñ c¹nh tranh cña c«ng ty Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®a thµnh phÇn kinh tÕ nh­ hiÖn nay, møc ®é c¹nh tranh lµ rÊt quyÕt liÖt. Theo sè liÖu kh«ng chÝnh thøc, hiÖn nay cã kho¶ng 800 doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng XNK trong toµn quèc, trong ®ã cã nhiÒu doanh nghiÖp cã cïng chøc n¨ng vµ ph¹m vi kinh doanh nh­ c«ng ty Minexport. Ngoµi ra,c«ng ty cßn ph¶i c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty XNK chuyªn doanh, c¸c c«ng tyliªn doanh, c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. ViÖc c¹nh tranh diÔn ra trong c¸c ho¹t ®éng thu mua lÉn ho¹t ®éng tiªu thô. §Ó ®¶m b¶o nguån hµng, trong kh©u thu mua lÉn ho¹t ®éng tiªu thô. §Ó ®¶m b¶o nguån hµng, trong kh©u thu mua ®ßi hái c«ng ty Minexport cÇn t¹o ra quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c nhµ s¶n xuÊt, thiÕt lËp c¸c ®iÒu kho¶n thu mua hîp lý ®Ó t¹o nguån hµng liªn tôc vµ æn ®Þnh, ®ång thêi gi÷ ®­îc kh¸ch hµng æn ®Þnh, l«i kÐo thªm nhiÒu kh¸ch hµng tiªu thô s¶n phÈm cña m×nh. Bªn c¹nh c¸c c«ng ty trùc tiÕp c¹nh tranh, khi d­a s¶n phÈm ra thÞ tr­êng, c«ng ty cßn chÞu sù c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i (cïng c«ng dông, cïng chÊt l­îng). Nh­ vËy, møc ®é c¹nh tranh ®èi víi c«ng ty lµ rÊt lín vµ cïng víi viÖc më réng quyÒn kinh doanh XNK cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n ng¹ch theo nghÞ ®Þnh 57/CP, c«ng ty Minexport ch¾c ch¾n sÏ gÆp ph¶i nh÷ng c¹nh tranh gay g¾t h¬n vµo n¨m tiÕp theo. Qua mét sè ph©n tÝch mang tÝnh tæng qu¸t trªn ®©y vÒ mét sè mÆt cña ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, mÆt hµng, thÞ tr­êng, ®èi thñ c¹nh tranh, ta cã thÓ rót ra mét sè mÆt thuËn lîi vµ khã kh¨n trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty Minexport hiÖn t¹i. 5. §¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh doanh cña Minexport: B¶ng 1: Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña c«ng ty n¨m 2000, 2001, 2002. §¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång T T ChØ tiªu §vt 2000 2001 2002 So s¸nh (%) 01 / 00 02/01 1 D.thu thùc tÕ TriÖu 150.000 230.000 284.500 153,33 123,7 2 Chi phÝ TriÖu 149.400 229.180 283.552 153,4 123,72 3 Ln tr­íc thuÕ TriÖu 600 820 948 136,67 115,61 4 Nguån vèn TriÖu 91.838 103.745 117.854 112,97 113,6 Tû suÊt: 5 Ln/vèn KD % 0,65 0,79 0,804 6 Ln/chi phÝ % 0,4 0,358 0,33 7 Ln/D. thu % 0,4 0,356 0,33 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh hµng n¨m cña c«ng ty. Theo sè liÖu b¶ng 1 ta nhËn thÊy: Doanh thu cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn trong 3 n¨m qua, thÓ hiÖn kh¶ n¨ng kinh doanh ngµy cµng t¨ng. Doanh thu n¨m 2002 ®¹t 284,5 tû ®ång hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 114,5 tû ®ång, v­ît møc kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ 67,35% vµ b»ng 123,7% doanh thu n¨m 2001. Tæng møc chi phÝ cña c«ng ty n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc vµ tû lÖ huËn víi møc doanh thu t¨ng lªn lµ phï hîp. VÒ mÆt chØ tiªu lîi nhuËn, lîi nhuËn cña c«ng ty ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy doanh sè trõ ®i chi phÝ, ®©y lµ lîi nhuËn thùc hiÖn (lîi nhuËn tr­íc thuÕ). Trong nh÷ng n¨m qua, gi¸ trÞ lîi nhuËn cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc, n¨m 2002 lîi nhuËn thùc hiÖn cña c«ng ty ®¹t ë møc ch­a tõng cã lµ 948 tû ®ång b»ng 115,61% n¨m 2001, trong khi kim ngh¹ch l¹i gi¶m chØ b»ng 86,76% n¨m 2001. KÕt qu¶ nµy thÓ hiÖn sù cè g¾ng v­ît bËc cña c«ng ty trong t×nh h×nh kinh doanh ngµy cµng khã kh¨n. BiÓu 1: Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty 2000- 2001 1999 2000 2001 2002 N¨m thùc hiÖn VÒ chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn: Tû suÊt lîi nhuËn theo chi phÝ gi¶m ®i liªn tôc, n¨m 2000 ®¹t 0,4% th× ®Õn n¨m 2001 chØ ®¹t 0,358% vµ n¨m 2002 cßn 0,33%. §iÒu nµy chøng tá søc sinh lîi cña mçi ®ång chi phÝ bá ra ®· gi¶m ®i, ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian nµy kh«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao, tèc ®é gia t¨ng cã chiÒu h­íng gi¶m sót vµ nhËn thÊy r»ng tû suÊt lîi nhuËn cña c«ng ty gi¶m m¹nh chØ ®¹t 0,33 lµ tû lÖ cÇn ®­îc c¶i thiÖn nhiÒu h¬n trong thêi gian tíi, Tû suÊt lîi nhuËn so víi vèn kinh doanh ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi cña ®ång tiÒn, n¨m 2000 chØ tiªu nµy ®¹t 0,65%, n¨m 2001 ®¹t 0,79% vµ n¨m 2002 ®¹t 0,8% cho thÊy kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn ngµy mét t¨ng kh«ng chØ phï hîp víi møc t¨ng cña chi phÝ mµ cßn chøng tá c«ng ty ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. VÒ chØ tiªu tû suÊt doanh lîi, lµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh th«ng qua viÖc 1000 ®ång bá ra mang l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu. Qua b¶ng 1 trªn nhËn thÊy tû suÊt doanh lîi cña c«ng ty gi¶m qua tõng n¨m, møc gi¶m ®Òu liªn tôc thÓ hiÖn sù khã kh¨n trong kinh doanh nh÷ng n¨m qua. Nh­ vËy, tõ gãc ®é kh¸ch quan ®¸nh gi¸, hiÖu qu¶ kinh doanh ph¶n ¸nh qua hai chØ tiªu: tû suÊt doanh lîi vµ tû suÊt lîi nhuËn so víi chi phÝ bá ra lµ kh«ng cao, ch­a t­¬ng xøng møc ®é vµ ph¹m vi cña c«ng ty. Tõ viÖc ph©n tÝch trªn ta thÊy t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua cã chiÒu h­íng xÊu ®i. Nguyªn nh©n nh÷ng n¨m qua nÒn kinh tÕ vµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi ë mét sè thÞ tr­êng trong khu vùc Ch©u ¸ mµ c«ng ty chuyªn xuÊt khÈu ®ang cã nhiÒu sù thay ®æi theo chiÒu h­íng xÊu ®i mµ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty chñ yÕu phô thuéc vµo sù th¨ng trÇm cña nh÷ng thÞ tr­êng nµy, bªn c¹nh ®ã lµ sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cña c¸c ®èi thñ víi ®ñ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó giµnh thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ thu hót kh¸ch hµng nhËp khÈu. 6. §¸nh gi¸ c¸c mÆt thuËn lîi vµ khã kh¨n cña c«ng ty: ThuËn lîi: ThuËn lîi vÒ mÆt chñ quan 6.2 Khã kh¨n: Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n, ho¹t ®éng kinh doanh XNK cña c«ng ty Minexport cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨, trë ng¹i. MÆc dï c¸c chÝnh s¸ch liªn tôc ®­îc söa ®æi, ban hµnh nh­ng vÉn ch­a ®ång bé vµ triÖt ®Ó, ch­a s¸t ®­îc thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc biÖt lµ thñ tôc h¶i quancßn phøc t¹p, mÊt nhiÒu thêi gian. VÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh, trong khi hÇu hÕt c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®Òu ®· h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n, thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ c«ng ty t¹o cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ sù chñ ®éng vÒ vèn th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc huy ®éng vèn, th­êng xuyªn ph¶i sö dông vèn vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông (thêi gian h¹n chÕ, l·i suÊt cao) do ®ã h¹n chÕ viÖc më réng ho¹t ®éng cña c«ng ty nhÊt lµ trong thùc hiÖn c¸c hîp ®ång lín. ThÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc cã nhiÒu biÕn ®éng, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng nh­ §«ng ¸, ASEAN chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña cuéc khñng ho¶ng khu vùc ®Õn nay vÉn ch­a håi phôc. ThÞ tr­êng trong n­íc còng chÞu mét søc ú lín khiÕn c«ng ty còng gÆp nhiÒu khã kh¨n trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ngµy cµng quyÕt liÖt. Sè l­îng c¸c ®¬n vÞ kinh doanh XNK ngµy cµng t¨ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n, Ðp gi¸ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, mÆt kh¸c b¶n th©n c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt còng tham gia XNK phôc vô s¶n xuÊt cña m×nh, c¸c c«ng ty còng x©y dùng nh÷ng c¬ së liªn doanh cµng lµm cho c«ng t¸c XNK cña c«ng ty khã kh¨n h¬n. C¬ së vËt chÊt kü thuËt nh­: nhµ x­ëng, kho, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, ph­¬ng tiÖn th«ng tin…cña c«ng ty ®· l¹c hËu kh«ng theo kÞp yªu cÇu cña ho¹t ®éng kinh doanh. C¬ chÕ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc cã nhiÒu thay ®æi song ch­a thèng nhÊt, ®ång bé. §Æc biÖt chÝnh s¸ch thuÕ cßn ch­a râ rµng, c¨n cø tÝnh thuÕ thiÕu nhÊt qu¸n, nhiÒu lo¹i thuÕ chång chÐo, tõng ®Þa ph­¬ng cã quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ cïng mét lo¹i hµng...khiÕn c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n. ii. thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng t¹i c«ng ty minexporrt: Kim ng¹ch xuÊt khÈu: Ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty Minexport ®­îc thÓ hiÖn qua biÓu sau: BiÓu 2: Kim ng¹ch xuÊt khÈu (1998 – 2002) 1998 1999 2000 2001 2002 N¨m thùc hiÖn Nguån: Sè liÖu b¸o c¸o hµng n¨m cña doanh nghiÖp. Qua biÓu 1 ta thÊy kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua cã sù biÕn ®éng ®¸ng kÓ. N¨m 1999 lµ n¨m ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu lµ thÊp nhÊt, ®©y lµ n¨m mµ c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n nhÊt do cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh trong khu vùc vµ thÕ giíi ®· ®Ó l¹i nh÷ng dÊu Ên nÆng nÒ. T×nh h×nh cung v­ît cÇu ngµy cµng trÇm träng ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn søc tiªu thô vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ dÞch vô. Ngoµi ra ®©y lµ n¨m më réng quyÒn kinh doanh XNK cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu, do ®ã t¨ng thªm tÝnh c¹nh tranh vèn dÜ ®· kh«ng Ýt gay g¾t. Tr­íc t×nh h×nh ®ã tËp thÓ c«ng ty XNK Kho¸ng s¶n ®· nç lùc kh¾c phôc khã kh¨n, tÝch cùc t×m kiÕm thÞ tr­êng, t×m kiÕm nguån hµng vµ c¸c ph­¬ng thøc kinh doanh vµ gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m hoµn thµnh môc tiªu vµ nhiÖm vô kinh doanh trong nh÷ng n¨m tíi. KÕt qu¶ n¨m 2000, 2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn ®Õn n¨m 2002 kim ng¹ch xuÊt khÈu l¹i gi¶m ®i. Nguyªn nh©n mét sè thÞ tr­êng truyÒn thèng cña c«ng ty (NhËt, Hµn Quèc, EU) lµ nh÷ng b¹n hµng lín nhËp nhiÒu mÆt hµng cña c«ng ty dang trong t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña nh÷ng n­íc nµy ®ang suy gi¶m m¹nh lµm ¶nh h­ëng søc mua cña ng­êi tiªu dïng. Do ®ã mét sè mÆt hµng tiªu dïng, may mÆc xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy hiÖn nay t¹m ngõng hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu n÷a, ®ång thêi mét sè mÆt hµng kh¸c còng gi¶m m¹nh. Bªn c¹nh ®ã ®èi thñ c¹nh tranh ngoµi n­íc (Trung Quèc…) ®· c­íp ®i mét sè thÞ tr­êng réng lín cña c«ng ty (thÞ tr­êng EU). V× vËy n¨m 2002, gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña c«ng ty gi¶m nhiÒu so víÝ c¸c n¨m tr­íc ®ã. MÆt hµng xuÊt khÈu: B¶ng 2: T×nh h×nh xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cña Minexport. §¬n vÞ: USD. T T MÆt hµng / N¨m 2000 2001 2002 Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu 2.856 3.323 2.811 1 Kho¸ng s¶n vµ kim lo¹i 953,4 1107,7 2370 + QuÆng Wolframite 596,497 318,491 - + Intemite 8,080 10,210 7,630 + Sodium 13,460 - - + Gang 88,665 142,005 206,474 + ThiÕc thái 328,974 636,994 1447,659 + ThÐp - - 708.441 2 Ho¸ chÊt, tinh dÇu 869,3 1.114,717 109,8 + CaHPO4 842,8 1.090,461 109,8 + Na2S×F4 - 24,256 - + Tinh dÇu. 26,5 - - 3 Hµng tiªu dïng, may mÆc 692,679 1.100,6 - + S¶n phÈm tõ t¬ t»m 504,409 - - + Tói s¸ch 71,373 182,951 - + ¸o s¬ mi 116,897 602,570 - 4 C¸c lo¹i kh¸c (gç, d©y chun) 340,621 315,079 330,996 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh hµng n¨m cña c«ng ty. Nh×n chung trong 3 n¨m qua, chØ cã c¸c mÆt hµng kho¸ng s¶n ®Òu t¨ng vÒ gi¸ trÞ xuÊt khÈu nhÊt lµ c¸c mÆt hµng nh­ thiÕc thái, gang c¸c lo¹i. §©y lµ hai mÆt hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. N¨m 2000, gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña 2 mÆt hµng nµy chØ ®¹t 328.974 USD vµ 88.665 USD; nh­ng ®Õn n¨m 2002 con sè nµy ®· t¨ng ®¹t 1.447.659 USD (t¨ng 4,4 lÇn) vµ 296.474 USD (t¨ng 2,3 lÇn). Kh¸ch hµng chñ yÕu tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty lµ Anh, NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan, Singapore… §©y lµ mét lîi thÕ mµ c«ng ty ®· ®¹t ®­îc vµ cÇn ph¸t huy trong thêi gian tíi, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng Anh, NhËt B¶n lu«n cã nhu cÇu lín vÒ mÆt hµng nµy. Tuy nhiªn mÆt hµng cña ta nhiÒu khi chÊt l­îng kh«ng æn ®Þnh, kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña kh¸ch hµng, gi¸ thµnh l¹i cao kh«ng cã tÝnh c¹nh tranh trong khi gi¸ quèc tÕ kh«ng æn ®Þnh vµ liªn tôc gi¶m. Bªn c¹nh ®ã, vÒ c¬ chÕ mÆt hµng kho¸ng s¶n chÞu sù qu¶n lý cña Bé c«ng nghiÖp, ®Ó xin ®­îc giÊy phÐp xuÊt khÈu mÊt rÊt nhiÒu thñ tôc vµ thêi gian nªn nhiÒu khi bá lì thêi c¬ b¸n cho n­íc ngoµi. MÆt hµng ho¸ chÊt, hµng tiªu dïng, may mÆc còng ®­îc coi lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng ty. Song nÕu nh­ n¨m 2001 kim ng¹ch xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy t¨ng cao râ rÖt ®¹t 1.114,717 USD (t¨ng 1,28 lÇn so víi n¨m 2000) th× n¨m 2002 nh÷ng mÆt hµng nµy gi¶m m¹nh kim ng¹ch chØ cßn 109,8 USD (chØ b»ng 0,098 n¨m 2001). Nguyªn nh©n nh÷ng mÆt hµng nµy gi¶m do thÞ tr­êng NhËt B¶n, Hµn Quèc, EU.. trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ bÞ suy gi¶m m¹nh khiÕn cho nhu cÇu tiªu dïng cña ng­êi d©n còng gi¶m nhanh chãng. Bªn c¹nh ®ã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c mÆt hµng Trung Quèc khiÕn c«ng ty hiÖn nay mÊt hoµn toµn thÞ tr­êng EU vÒ hµng may xuÊt khÈu. HiÖn nay ho¹t ®éng xuÊt khÈu mÆt hµng nµy ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n. C¸c mÆt kh¸c cña c«ng ty nh­ d©y chun, gç, l­íi c©u, m¸y ®ãng gãi, bét baite… tuy kh«ng ph¶i lµ mÆt hµng chñ lùc song hiÖn nay nã cã xu h­íng t¨ng ®Çn nh­ mÆt hµng gç, d©y chun, bét baite. §©y lµ nh÷ng mÆt hµng míi cña c«ng ty vµ cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña c¸c mÆt hµng kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c n¨m. N¨m 2002, tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu mÆt hµng nµy 330,996 USD (chiÕm 11,78% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu) vµ t¨ng so víi n¨m 2001 lµ 5,05%. Nh­ vËy, ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng ty nh×n chung cã tiÕn triÓn so c¸c n¨m tr­íc ®©y. Kin ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty dÇn dÇn t¨ng lªn (tõ d­íi 20% ®Õn h¬n 25%). NhËn biÕt ®­îc râ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nh÷ng n¨m tíi ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ nhiÖm vô mang tÝnh chiÕn l­îc trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. H­íng xuÊt khÈu chñ yÕu vÉn tËp trung vµo c¸c mÆt hµng kho¸ng s¶n, kim lo¹i. Ngoµi ra kh«ng ngõng t×m kiÕm thÞ tr­êng, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong c¬ chÕ ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu nh­ than ®¸, ho¸ chÊt, hµng may mÆc, hµng n«ng l©m s¶n,.. trªn c¬ së tù doanh vµ uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu: Lµ mét trong nh÷ng c«ng ty cã quan hÖ bu«n b¸n quèc tÕ t¹i ViÖt Nam nhiÒu n¨m, Minexport cã thÞ tr­êng ho¹t ®éng réng lín trªn nhiÒu lÜnh vùc. MÆc dï hiÖn nay cã mét sè b¹n hµng hiÖn nay kh«ng cßn cã nhiÒu mèi quan hÖ lµm ¨n nh­ tr­íc song c«ng ty lu«n cè g¾ng më réng quan hÖ lµm ¨n víi mét sè thÞ tr­êng míi. HiÖn nay c«ng ty ®· xuÊt khÈu sang 13 n­íc chñ yÕu ë c¸c khu vùc Ch©u ¸ vµ Ch©u ¢u. B¶ng 3: ThÞ tr­êng xuÊt khÈu cña Minexport. §¬n vÞ tÝnh:1000USD ThÞ tr­êng XK Tªn hµng 2000 2001 2002 1. NhËt - Gang c¸c lo¹i 82,288 85,262 133,447 - Intemite 8,080 10,210 7,630 - Tói s¸ch 71,737 - - - Gç 54,064 - 32,597 - Hµng may mÆc - 602,570 - Tæng 222,12 698,042 173,674 2. §µi Loan - Ho¸ chÊt CaPO4 817,166 1.074,861 70,560 - Gang 6.377,2 - 16,465 - Sodium 6,08 - - - Gèm sø - 19,262 - - §¸ xay - - 7,294 Tæng 825,247 1094,123 119,622 3. Hµn Quèc - Gang c¸c lo¹i - 56,743 56,562 - Ho¸ chÊt - - 70,560 - Tói s¸ch - 182,951 - - L­íi c©u - 25,464 34,000 Tæng - 265,158 161,122 4.Indonªxia - Bét baite 131,033 214,909 - 5.Singapore - QuÆng Wolframite 39,475 - - - ThiÕc thái 328,974 - 135,327 Tæng 368,449 - 135,327 6. Philipin - D©y chun 16,780 47,600 34,200 7. Brunei - Sodium 7,38 - - - Na2SiF4 - 24,256 - Tæng 7,38 24,256 - 8. Lµo - SP tõ t¬ t»m 504,409 - - 9. Hy L¹p - Ho¸ chÊt 25,634 15,600 39,200 10. EU - ¸o s¬ mi 166,897 - - 11. Anh - QuÆng Wolfarmite 557,002 318,491 - - ThiÕc 28,926 636,994 1.414,87 Tæng 585,928 955,485 1.414,87 12. §øc - Tinh dÇu 26,500 - - 13. SÐc - Hµng tiªu dïng - - 8,344 14. Nga - M¸y ®ãng gãi - 3,250 16,200 - ThÐp - - 708,441 Tæng 3,250 724,641 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh hµng n¨m cña c«ng ty. Nh×n vµo b¶ng 3 dÔ thÊy tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty n¨m 2001 lµ ®¹t cao nhÊt tËp trung chñ yÕu ë c¸c thÞ tr­êng Anh, NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn Quèc vµ mét sè n­íc ASEAN nh­ In®onexia, Philipin, Brunei. ThÞ tr­êng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu æn ®Þnh nhÊt cña c«ng ty qua c¸c n¨m lµ thÞ tr­êng Anh. §©y lµ thÞ tr­êng lu«n chiÕm tû träng cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu (n¨m 2000 vµ n¨m 2001 chiÕm kho¶ng 30%, riªng n¨m 2002 chiÕm 46,68%). Anh lµ thÞ tr­êng chuyªn nhËp khÈu c¸c mÆt hµng kho¸ng s¶n nh­ quÆng Wolframite, thiÕc - ®©y lµ nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng cña c«ng ty nªn gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu lu«n cao. N¨m 2000, ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy ®¹t 585.928 USD; n¨m 2001 ®¹t 955.485 USD vµ n¨m 2002 lµ 1.312.332 USD (t¨ng 2,23 lÇn so víi n¨m 2000 vµ t¨ng 1,37 lÇn so víi n¨m 2001). Nh×n chung quan hÖ thÞ tr­êng nµy lu«n cã nh÷ng dÊu hiÖu tèt ®Ñp, trong t­¬ng lai c«ng ty sÏ më réng mét sè mÆt hµng nh­ c¸c s¶n phÈm tõ t¬ t»m, s¶n ph¶m may mÆc,… vµo thÞ tr­êng nµy. ThÞ tr­êng c¸c n­íc Ch©u ¸ ph¸t triÓn nh­ NhËt, Hµn Quèc, §µi Loan…lu«n ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c«ng ty. ThËt vËy, ®©y lµ thÞ tr­êng lu«n nhËp khÈu nhiÒu mÆt hµng nhÊt bao gåm c¸c mÆt hµng kho¸ng s¶n (gang, Intemite, sodium), kim lo¹i, ho¸ chÊt, hµng may mÆc, hµng tiªu dïng,.. Tuy nhiªn nh÷ng n¨m gÇn ®©y do cuéc khñng ho¶ng nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ nÒn kinh tÕ NhËt B¶n ®ang bÞ suy tho¸i, hÖ thèng ng©n hµng sôp ®æ, doanh nghiÑp ph¸ s¶n, c«ng nî ngµy cµng t¨ng, ®ång yªn mÊt gi¸, tÊt c¶ ®iÒu ®ã lµm cho nhu cÇu tiªu dïng trong ng­êi d©n NhËt B¶n bÞ gi¶m m¹nh ®Æc biÖt lµ c¸c mÆt hµng tiªu dïng, hµng may mÆc. Do c«ng ty lµ mét chuyªn doanh XNK sÏ bÞ ¶nh h­ëng m¹nh ë thÞ tr­êng nµy. Theo chuyªn gia kinh tÕ vÒ triÓn väng kinh tÕ thÕ giíi n¨m 2003: “Kinh tÕ NhËt B¶n ®· xuÊt hiÖn xu thÕ håi phôc tuy nhiªn cßn hÕt søc chËm ch¹p. Nh­ng tr­íc m¨t ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ®éng lùc chñ yÕu cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ tiªu dïng c¸ nh©n” (B¸o Th­¬ng m¹i sè 10/2003). V× vËy tr­íc m¾t c«ng ty sÏ ph¶i t¹m ngõng ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng tiªu dïng, may mÆc nh­ng c¸c mÆt hµng kho¸ng s¶n, kim lo¹i vÉn tiÕp tôc xuÊt sang thÞ tr­êng NhËt v× nhu cÇu mÆt hµng nµy vÉn cao. Khu vùc ASEAN lµ khu vùc cã nhiÒu tiÒm n¨ng c«ng ty ch­a khai th¸c hÕt do ®©y lµ thÞ tr­êng t­¬ng ®èi míi cña c«ng ty (trõ Singapore lµ thÞ tr­êng l©u n¨m chuyªn nhËp quÆng Wolframite, thÐp), hiÖn nay c«ng ®· th©m nhËp ®­îc mét sè thÞ tr­êng trong trong khu vùc ASEAN nh­ In®«nªxia, Philipin, Brunei. MÆt hµng xuÊt sang c¸c thÞ tr­êng nµy hiÖn t¹i kh«ng ®a d¹ng l¾m, chñ yÕu c¸c thÞ tr­êng nµy chØ nhËp khÈu mét lo¹i mÆt hµng nhÊt ®Þnh. VÝ dô: In®«nªxia chuyªn nhËp bét baite, Philipin chØ nhËp d©y chun, cßn Brunei nhËp hai mÆt hµng lµ Sodium vµ ho¸ chÊt Na2SiF6. Nh×n chung ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë c¸c thÞ tr­êng nµy kh«ng liªn tôc, riªng chØ cã thÞ tr­êng Philipin lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh song gi¸ trÞ mÆt hµng l¹i kh«ng cao; chØ cã thÞ tr­êng Singapore lµ thÞ tr­êng cã gi¸ trÞ nhËp khÈu cao nhÊt chiÕm trªn 70% tæng gi¸ trÞ nhËp khÈu cña khu vùc. Tuy nhiªn ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng nµy kh«ng æn ®Þnh do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ, sù c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ trong khu vùc, chÊt l­îng s¶n phÈm cña kh«ng ®¹t yªu cÇu, gi¸ thµnh cao kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh… Song ®©y lµ mét thÞ tr­êng míi ®Çy tiÒm n¨ng, trong t­¬ng lai thÞ tr­êng nµy cã møc thuÕ ­u ®·i tõ 0 ®Õn 5% ®èi víi hÇu hÕt c¸c lo¹i hµng ho¸ XNK. §©y lµ mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña c«ng ty. ThÞ tr­êng EU lµ thÞ tr­êng chuyªn nhËp khÈu hµng may mÆc lín cña n­íc ta. §èi víi c«ng ty cung vËy, th«ng th­êng c«ng ty thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng nµy d­íi h×nh thøc lµ uû th¸c xuÊt khÈu. Nay nh÷ng ch©n hµng nµy cã thÓ tù m×nh liªn hÖ víi nh÷ng kh¸ch hµng ë thÞ tr­êng nµy, kh«ng cÇn th«ng qua c«ng ty, hä cã thÓ tù xuÊt khÈu. V× vËy hµng may mÆc xuÊt sang thÞ tr­êng EU nay kh«ng cßn n÷a. Tuy nhiªn nh÷ng mÆt hµng kh¸c nh­: tinh dÇu, hµng tiªu dïng, m¸y ®ãng gãi, thÐp… ®· ®­îc c¸c thÞ tr­êng §øc, SÐc cã nhu cÇu nhËp, ®Æc biÖt lµ Nga ®ang cã nhu cÇu nhËp hµng thÐp. (N¨m 2002 thÞ tr­êng Nga nhËp mét l­îng thÐp h¬n 3.000 tÊn gi¸ trÞ 724.641 USD). Nh×n chung ®©y lµ thÞ tr­êng c«ng ty cã quan hÖ kh¸ tèt song do sù bÊt æn ®Þnh nÒn kinh tÕ - chÝnh trÞ – x· héi cña c¸c n­íc trong khu vùc EU ®· khiÕn cho c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n cho ®Çu ra cña c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu. Theo dù b¸o n¨m 2003 “tèc ®é t¨ng tr­ëng cña EU sÏ t¨ng” (B¸o Th­¬ng m¹i sè 12/2003), nh­ vËy trong t­¬ng lai gÇn ®©y thÞ tr­êng nµy sÏ ®­îc c¶i thiÖn tèt h¬n ®iÒu nµy sÏ t¸c ®éng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. Trªn ®©y lµ mét sè thÞ tr­êng mµ hiÖn t¹i c«ng ty ®ang xuÊt khÈu, mÆc dï ho¹t ®éng xuÊt khÈu sang mét sè thÞ tr­êng nãi trªn cã gi¶m sót xong trong thêi gian tíi c«ng ty sÏ cã nh÷ng biÖn ph¸p hîp lý h¬n ®Ó gi÷ v÷ng thÞ tr­êng hiÖn cã ®ång thêi sÏ xóc tiÕn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng míi nh­ Mü, Canada, Autrailia, ®Æc biÖt lµ Trung Quèc, mét thÞ tr­êng ®Çy triÓn väng víi chi phÝ vËn chuyÓn thÊp, chØ cã ph­¬ng thøc thanh to¸n ®ang lµ mét vÊn ®Ò lín mµ c«ng ty ®ang t×m c¸ch gi¶i quyÕt. Tuy nhiªn, ®Ó ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng nµy, c«ng ty ph¶i ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó tiÕp cËn vµ më réng thÞ tr­êng c¸c mÆt hµng mµ c«ng ty kinh doanh. H×nh thøc xuÊt khÈu: B¶ng 4: C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu n¨m 1998 – 2002. §¬n vÞ:1000 USD. XK / N¨m 1998 1999 2000 2001 2002 1.TængKNXK 1.663 1.600 2.856 3.323 2.811 - Uû th¸c 1.663 1.600 2.000 765,8 1.919 - Tù doanh - - 856 2.557,2 892 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh hµng n¨m cña c«ng ty. HiÖn nay ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng ty ®­îc thùc hiÖn chñ yÕu d­íi hai h×nh thøc xuÊt khÈu: uû th¸c vµ tù doanh. Trong ®ã xuÊt khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng chñ yÕu cña c«ng ty, nã chiÕm tû lÖ kho¶ng 70% trong kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty. C«ng ty víi t­ c¸ch lµ ®¬n vÞ nhËn uû th¸c, ®øng ra ký kÕt vµ thùc hiÖn H§XK theo yªu cÇu cña ®¬n vÞ uû th¸c. §©y lµ nh÷ng c«ng ty, c¸c c¬ së ®ang s¶n xuÊt vµ kinh doanh mÆt hµng nµo ®ã nh­ng kh«ng ®­îc phÐp kinh doanh XNK hoÆc kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham gia XNK trùc tiÕp do khã kh¨n trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng, lùa chän ®èi t¸c, giíi thiÖu s¶n phÈm, hay hä ch­a cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng Quèc tÕ. ë h×nh thøc XKUT, sau mèi hîp ®ång c«ng ty thu ®­îc kho¶ng tõ 0,4 – 0,6% gi¸ trÞ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Tuy nhiªn hiÖn nay sè doanh nghiÖp ®­îc phÐp kinh doanh XNK ngµy cµng nhiÒu nªn ho¹t ®ång XKUT cña c«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n. N¨m 2001 XKUT cña c«ng ty chØ ®¹t 765.800 USD, trong khi ®ã n¨m 2000 XKUT ®¹t 2.000.000 USD. H×nh thøc XKTD lµ h×nh thøc c«ng ty míi thùc hiÖn b¾t ®Çu tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y, hiÖn nay nã chiÕm tû lÖ trong gi¸ trÞ XK kho¶ng 30% (riªng n¨m 2001 chiÕm 77% trong gi¸ trÞ xuÊt khÈu). ë h×nh thøc nµy ®ßi hái tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé cao h¬n. §èi víi mét sè ®èi t¸c ë gÇn nh­ khu vùc ASEAN hay mét sè n­íc nh­ NhËt, Hµn Quèc,.. c«ng ty th­êng cö ®¹i diÖn ra n­íc ngoµi ký kÕt H§, trong nhiÒu tr­êng hîp, phÝa ®èi t¸c cö ®¹i diÖn ®Õn c«ng ty ®Ó tho¶ thuËn mét sè ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång. Tuy nhiªn do chi phÝ ®i l¹i t­¬ng ®èi cao ®ång thêi mét sè ®èi t¸c ë xa hoÆc kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®µm ph¸n trùc tiÕp, hîp ®ång th­êng ®­îc ký kÕt th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­ liªn doanh, fax, e-mail.. ë h×nh thøc XKTD nµy ®· vµ ®ang t¹o cho c«ng ty mét vÞ thÕ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc ®ång thêi uy tÝn cña c«ng ty ngµy ®­îc n©ng cao. Bªn c¹nh ®ã viÖc ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu trùc tiÐp sÏ ®em l¹i lîi nhuËn cao h¬n cho c«ng ty hoÆc chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt trong t×nh h×nh hiÖn nay. Ho¹t ®éng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng: Nh×n chung ho¹t ®éng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña c«ng ty chñ yÕu th«ng qua: C¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ë bªn n­íc ngoµi nh­ng chØ cã hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng nhËp khÈu hµng ho¸ tõ n­íc ngoµi vÒ. HiÖn nay m¹ng l­íi cña ®¹i diÖn c¸c c«ng ty n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam còng ®· tÝch cùc nhÈy vµo cuéc g©y nhiÒu khã kh¨n trë ng¹i cho b¶n th©n c«ng ty. C¸c b¹n hµng bªn n­íc ngoµi ®©y lµ nguån cung cÊp th«ng tin chñ yÕu cña doanh nghiÖp hiÖn nay. Do vËy c«ng ty lu«n chó träng x©y dùng mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi kh¸ch hµng. Nh­ng mét sè b¹n hµng hiÖn nay kh«ng cßn hîp t¸c lµm ¨n víi n÷a, viÖc thô ®éng phô thuéc vµo bªn ®èi t¸c khiÕn cho c«ng ty tóng tóng nhiÒu cho ®Çu ra cña c¸c mÆt hµng kinh doanh. Kh¸ch hµng trong n­íc ®ã lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt hay c¸c c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt kinh doanh mÆt hµng nµo ®ã muèn thùc hiÖn mét hay mét sè hîp ®ång xuÊt khÈu sang n­íc mµ hä ®· biÕt song kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham gia XK mét c¸ch trùc tiÕp (do kh«ng cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®­îc c¸c thñ tôc xuÊt khÈu , uy tÝn cña b¶n th©n doanh nghiÖp kh«ng cã…). III. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu kho¸ng s¶n cña c«ng ty Minexport trong 3 n¨m qua: VÒ ­u ®iÓm: C«ng ty Minexport lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp ®Çu tiªn tham gia vµo ho¹t ®éng XNK nªn ®· tÝch luü ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm, x©y dùng ®­îc nhiÒu mèi quan hÖ víi c¸c b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. ThÞ tr­êng néi ®Þa réng kh¾p toµn quèc vµ hÖ thèng c¸c chi nh¸nh ë c¶ ba miÒn. Sù thuËn lîi kh«ng chØ ®èi víi viÖc ph©n phèi b¸n hµng mµ cßn lµ m¹ng l­íi thu mua hµng xuÊt khÈu cã tæ chøc cao. HÖ thèng c¸c cöa hµng, xÝ nghiÖp, dÞch vô gióp c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn trªn nhiÒu lÜnh vùc, sù phèi hîp gi÷a c«ng ty víi c¸c chi nh¸nh, ®¬n vÞ trùc thuéc t¹o cho c«ng ty mét søc m¹nh tËp thÓ to lín. VÒ lùc l­îng lao ®éng, c«ng ty cã ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã kinh nghiÖm l©u n¨m, cã kiÕn thøc chuyªn m«n v÷ng vµng vµ lßng nhiÖt t×nh lao ®éng, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc XNK ®a sè c¸n bé ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc ®¶m b¶o kinh doanh cã hiÖu qu¶. Trong kinh doanh c«ng ty ®· t¹o lËp ®­îc nguån hµng phong phó, phôc vô vÒ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong n­íc, thiÕt lËp mèi quan hÖ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ ë thÞ tr­êng Ch©u ¸ nh­: NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan, Singapore,..th©m nhËp thÞ tr­êng Ch©u ¢u nh­ Anh… C«ng ty chñ ®éng h¬n trong viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cña c«ng ty ®­îc më réng nhiÒu h¬n. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng kho¸ng s¶n, c«ng ty kh«ng ngõng më réng thªm nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu kinh doanh nh­ mÆt hµng vÒ ho¸ chÊt, tinh dÇu, hµng tiªu dïng, thñ c«ng mü nghÖ… khiÕn cho mÆt hµng cña c«ng ty ngµy cµng ®a d¹ng h¬n. Nh­îc ®iÓm: Trong mÊy n¨m qua c«ng ty ®· ®¸nh mÊt mét sè thÞ tr­êng l©u n¨m nh­ EU, Lµo, NhËt B¶n, §µi Loan, §øc vÒ c¸c mÆt hµng may mÆc vµ s¶n phÈm lµm tõ t¬ t»m, gç, ho¸ chÊt. C«ng ty ®· tù t×m ra nguyªn nh©n nh­ng ch­a t×m c¸ch kh¾c phôc, trong khi ®ã b¶n th©n c«ng ty còng hiÓu râ viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng míi kh«ng ph¶i mét sím mét chiÒu, ®ã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh hÕt søc khã kh¨n. HiÖn nay ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn d­íi 2 h×nh thøc: xuÊt khÈu uû th¸c vµ tù doanh nh­ng ho¹t ®éng uû th¸c lµ chñ yÕu. Trong khi ®ã sau khi thùc hiÖn mét H§UT c«ng ty chØ ®­îc nhËn tõ 0,4 – 0,6% gi¸ trÞ hîp ®ång. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty l¹i hoµn toµn phô thuéc vµo bªn uû th¸c vÒ hµng ho¸ vµ thÞ tr­êng. Chñng lo¹i s¶n phÈm xuÊt khÈu cña c«ng ty cßn h¹n chÕ do quy m« kinh doanh nhá. B¶n th©n c«ng ty ch­a ®­a ra chÝnh s¸ch s¶n phÈm cô thÓ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty mµ chñ yÕu thùc hiÖn theo hîp ®ång cña kh¸ch hµng do ch­a cã n¨ng ®iÒu kiÖn còng nh­ n¨ng lùc nghiªn cøu vµ x¸c ®Þnh nhu cÇu thÞ tr­êng, tù lùa chän vµ quyÕt ®Þnh nµo sÏ XK ë thÞ tr­êng nµo. Trong ho¹t déng t¹o nguån hµng c«ng ty ch­a thiÕt lËp ®­îc mèi quan hÖ víi c¸c c¬ së ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc thu mua hµng phÇn nhiÒu cßn theo kiÓu gom hµng tõng hé gia ®×nh, bªn c¹nh ®ã c«ng ty chØ chØ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng t¹o nguån hµng khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu. V× vËy trong nhiÒu tr­êng hîp c«ng ty bÞ ®éng vÒ nguån hµng hoÆc nguån hµng kh«ng ®ñ chÊt l­îng. VÒ mÆt Marketing xuÊt khÈu ch­a cã phßng Marketing chuyªn biÖt ®Ó dù b¸o thÞ tr­êng, nghiªn cøu thÞ tr­êng, ch­a cã chuyªn viªn nghiªn cøu vÒ Marketing, qu¸ tr×nh nghiªn cøu th­êng mang tÝnh tù ph¸t thiÕu bµi b¶n do ®ã hiÖu qu¶ th­êng kh«ng cao do khèi l­îng phøc t¹p cña c«ng viÖc. MÆc dï nh÷ng n¨m qua c«ng ty cã nhiÒu cè g¾ng trong c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý nh­ng vÉn cßn t×nh tr¹ng ph©n t¸n lùc l­îng, tõng phßng, tõng ®¬n vÞ míi chØ ®¶m b¶o thùc hiÖn møc kho¸n cña m×nh, thiÕu tr¸ch nhiÖm, thiÕu sù tËp trung, ch­a cã sù phèi hîp c«ng t¸c gi÷a c¸c phßng nghiÖp vô víi nh÷ng th­¬ng vô lín, khã kh¨n do tÝnh to¸n thiÕu chÆt chÏ, khi gÆp khã kh¨n th­êng e dÌ, chØ chän nh÷ng th­¬ng vô nhá, cßn ngÇn ng¹i nh÷ng th­¬ng vô lín nh­ng l·i xuÊt thÊp nh­ mÆt hµng ho¸ chÊt. Nguyªn nh©n: Do ¶nh h­ëng khñng ho¶ng kinh tÕ trong khu vùc vµ thÕ giíi, sù biÕn ®éng cña ®ång §«la Mü (®Çu n¨m 2000: 1 USD = 14.500 ®ång, cuèi n¨m 2000: 1 USD = 15.000 ®ång), gi¸ quèc tÕ kh«ng æn ®Þnh vµ liªn tôc gi¶m trong khi ®ã gi¸ trong n­íc l¹i cao. ViÖc më réng quyÒn kinh doanh XNK cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu lµm cho sè doanh nghiÖp tham gia kinh doanh XK ngµy cµng nhiÒu. C¸c c«ng ty ®Òu ®­îc h­ëng lîi thÕ nh­ nhau vÒ cung cÊp th«ng tin, hç trî tµi chÝnh… chÝnh ®iÒu nµy lµm t¨ng tÝnh c¹nh tranh gi÷a c¸c c«ng ty ®Æc biÖt lµ ph¶i ®èi ®Çu víi nh÷ng c«ng ty cã tiÒm lùc tµi chÝnh, tr×nh ®é c«ng nghÖ cao, cã kh¶ n¨ng th©u tãm ®­îc thÞ tr­êng. Lµ mét doanh nghiÖp lµm ¨n nghiªm tóc, kh«ng bu«n lËu trèn thuÕ, c«ng ty ph¶i c¹nh tranh vµ chÞu søc Ðp rÊt lín cña n¹n bu«n lËu, trèn thuÕ vµ gian lËn th­¬ng m¹i. MÆt hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty nh÷ng n¨m qua tuy ®· cã më réng h¬n song nhiÒu khi chÊt l­îng, mÉu m·, gi¸ c¶, c¸ch thøc ch­a ®¹t yªu cÇu, ch­a phï hîp ®èi víi tõng thÞ tr­êng. VÝ dô NhËt B¶n lµ mét thÞ tr­êng t­¬ng ®èi khã tÝnh trong viÖc lùa chän s¶n phÈm, s¶n phÈm b¸n trªn thÞ tr­êng nµy ®ßi hái mÉu m· ®Ñp, chÊt l­îng cao mÆc dï s¶n phÈm cã ®¾t mét chót song ng­êi d©n NhËt sÏ s½n mua nÕu nã xøng ®¸ng, cßn ë thÞ tr­êng EU dÔ tÝnh h¬n song gi¸ c¶ ph¶i hîp lý,… Ch­a m¹nh d¹n ®Çu t­ vµo c«ng t¸c marketing t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng. V× thÕ viÖc më réng thÞ tr­êng h¹n chÕ, chñ yÕu chØ dùa vµo kh¸ch hµng ®Æt mua, giíi thiÖu cña b¹n hµng, cña ch©n hµng. Sù h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc tµi chÝnh còng ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn vÊn ®Ò ®Çu t­ vµo ho¹t ®éng Marketing v× ho¹t ®éng nghiªn cøu ®ßi hái chi phÝ kh¸ lín. §éi ngò c¸n bé ®­îc ®µo t¹o chuyªn s©u, cã lßng nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc song tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cßn h¹n chÕ, c«ng t¸c thÞ tr­êng cßn yÕu kÐm. Sè c¸n bé phò hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc cßn yÕu, thiÕu, cÇn bæ sung. C¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ch­a ®ång bé, nhiÒu thay ®æi, viÖc vay vèn khã kh¨n, thñ tôc r­êm rµ còng ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh XK cña c«ng ty. Trªn ®©y lµ mét sè ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm hiÖn t¹i cña c«ng ty. Nh­ vËy ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng XK cña doanh nghiÖp Kho¸ng s¶n ®Ó c«ng ty ngµy mét lín. Ch­¬ng IiI ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p nh»m më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng: Môc tiªu ph¸t triÓn cña c«ng ty: Trong nh÷ng n¨m tíi, c«ng sÏ ph¶i ®èi chäi víi nhiÒu khã kh¨n th¸ch thøc míi nh­ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®· ®­îc phª duyÖt, ¶nh h­ëng xÊu cña cuéc khñng bè ngµy 11/9 t¹i Mü, cuéc chiÕn tranh ë Iraq, sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng Quèc tÕ vµ trong n­íc n­íc ngµy cµng trë nªn quyÕt liÖt ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Còng nh­ bao doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng, c«ng ty Minexport ®Æt ra nhiÒu môc tiªu cho b¶n th©n m×nh trong t­¬ng lai. Cô thÓ bao gåm môc tiªu trong kinh doanh, môc yiªu vÒ mÆt hµng xuÊt khÈu vµ môc tiªu thÞ tr­êng… VÒ kinh doanh: c«ng ty ®Æt ra nhiÒu môc tiªu kinh doanh, trong ®ã tr­íc m¾t vµ l©u dµi lµ lîi nhuËn. Cô thÓ: Tr­íc m¾t ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn cao nhÊt cã thÓ c«ng ty ph¶i më réng quy m« xuÊt khÈu vÒ khèi l­îng vµ c¬ cÊu mÆt hµng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng truyÒn thèng, th©m nhËp thÞ tr­êng míi. Bªn c¹nh ®ã tuú vµ tõng giai ®o¹n cô thÓ cña qu¸ tr×nh kinh doanh cña c«ng ty, ®ång thêi c¨n cø vµ t×nh h×nh thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng n­íc ngoµi cïng thêi kú cô thÓ còng nh­ kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó kÕt hîp lîi Ých riªng cña c«ng ty víi lîi Ých chung cña x· héi trong kinh doanh. An toµn ®Ó b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh, tr¸nh rñi ro; t¨ng thÕ lùc b»ng c¸ch t¨ng quy m« kinh doanh vµ thÞ phÇn trªn thÞ tr­êng. VÒ l©u dµi, c«ng ty tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c xuÊt khÈu vµ coi ®©y lµ nhiªm vô mang tÝnh chiÕn l­îc trong ho¹t ®éng kinh doanh, do ®ã c«ng ty ®­a ra c¸c môc tiªu nh»m t¨ng c­êng thÕ lùc cña m×nh nh­: më réng quy m« kinh doanh, t×nh h×nh liªn doanh liªn kÕt, thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc, n©ng cao vÞ thÕ vai trß lµ nhµ cung cÊp còng nh­ tiªu thô quan träng cña thÞ tr­êng trong n­íc, t¨ng thÞ phÇn ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi. VÒ mÆt hµng xuÊt khÈu: Tr­íc m¾t, trong vµi n¨m tíi cè g¾ng khai th¸c c¸c mÆt hµng chñ lùc míi nh»m l­u chuyÓn hµng ho¸ xuÊt khÈu còng nh­ thay ®æi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu theo h­íng cã lîi nh»m t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn. VÒ l©u dµi, h­íng xuÊt khÈu chñ yÕu vÉn tËp trung vµo c¸c mÆt hµng kho¸ng s¶n, kim lo¹i, bªn c¹nh ®ã kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong c¬ chÕ ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn xuÊt khÈu mÆt hµng kh¸c nh­ than ®¸, ho¸ chÊt, hµng may mÆc,.. trªn c¬ së tù doanh vµ uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã më réng thªm mÆt hµng xuÊt khÈu, ph¸t triÓn, ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng míi trong t­¬ng lai (vÝ dô hµng n«ng l©m s¶n…) t¨ng tû träng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cã tiÒm n¨ng nh»m n©ng cao gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã víi ho¹t ®éng XNK thuÇn tóy, c«ng ty sÏ t¨ng c­êng h×nh thøc t¹m nhËp t¸i xuÊt, chuyÓn khÈu, hîp t¸c tiªu thô s¶n phÈm. Nghiªn cøu vµ triÓn khai liªn doanh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu víi c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi n­íc nh»m t¨ng lîi nhuËn cho c«ng ty. Môc tiªu thÞ tr­êng: Nh÷ng ph­¬ng ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng cña c«ng ty trong thêi gian tíi: Ho¹t ®éng trong thêi ®iÓm hÕt søc khã kh¨n, chÞu sù søc Ðp cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, sù chi phèi cña qu¸ tr×nh hoµ nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. §Ó tiÕp tôc gi÷ v÷ng vÞ trÝ vµ n©ng cao uy tÝn, søc m¹nh cña c«ng ty, gióp c«ng ty ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng víi m«i tr­êng kinh doanh ngµy cµng kh¾c nghiÖt. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty ph¶i hoµn thµnh c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch cña Bé th­¬ng m¹i ®Ò ra , tõng b­íc c¶i thiÖn n©ng cao ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, trong thêi gian tíi c«ng ty ®· ®Ò ra ph­¬ng h­íng ®Ó gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng kinh doanh nh­ sau: N©ng cao ho¹t ®éng xuÊt khÈu ChuyÓn ®æi ph­¬ng thøc kinh doanh, t¨ng tû träng tù doanh trong KNXK vµ kinh doanh néi ®Þa. Do trong qu¸ tr×nh kinh doanh theo c¬ chÕ kho¸n gän, ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, phßng kinh doanh th­êng nÐ tr¸nh rñi ro nªn ¸p dông chñ yÕu theo ph­¬ng ph¸p uû th¸c tr¸ h×nh d­íi h×nh thøc tù doanh. Víi h×nh thøc nµy sÏ n©ng cao ®­îc tÝnh chñ ®éng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c phßng KD. Tuy nhiªn, më réng ph­¬ng thøc tù doanh còng cÇn tÝnh to¸n kü l­ìng tõng mÆt hµng, tõng lÜnh vùc. ViÖc chuyÓn ®æi ph­¬ng thøc nµy ph¶i g¾n víi viÖc ®µo t¹o con ng­êi phï hîp víi sù am hiÓu thÞ tr­êng, thay ®æi c¸ch lµm, c¸ch suy nghÜ cña mçi con ng­êi trùc tiÕp lµm c«ng t¸c lµm c«ng t¸c kinh doanh. B¶ng 5: KÕ ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2003 – 2005. §în vÞ tÝnh: 1000 USD. ChØ tiªu KNXK N¨m 2003 N¨m 2004 N¨m 2005 Tæng kim ng¹ch XK. Trong ®ã: 3.500 4.000 4.500 1. XK uû th¸c 1.600 1.700 1.900 2. Tù doanh 1.700 2.000 2.200 3. XK tr¶ nî (nÕu cã) 200 300 400 Nguån: Theo nguån dù kiÕn n¨m 2003 – 2005 cña c«ng ty Minexport. §a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh trong t×nh h×nh hiÖn nay ®©y lµ mét ®ßi hái mang tÝnh chiÕn l­îc ®èi víi tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, phßng kinh doanh trong c«ng ty. Tõ ®ã sÏ biÕn nh÷ng thÕ m¹nh vèn cã hoÆc nh÷ng thÕ m¹nh ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõng ngµnh hµng hay tõng mÆt hµng cña tõng ®¬n vÞ, cÇn t¹o sù hµi hoµ trong c¬ cÊu mÆt hµng XK, gãp phÇn t¨ng sù linh ho¹t cho ho¹t ®éng KD. VÒ mÆt hµng xuÊt khÈu §Èy m¹nh c«ng t¸c xuÊt khÈu lµ nhiÖm vô chiÕn l­îc trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. H­íng xuÊt khÈu chuÓ yÕu vÉn tËp trung vµo mÆt hµng kho¸ng s¶n, kim lo¹i - mÆt hµng truyÒn thèng cña c«ng ty, tiÕp tôc duy tr× xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn Quèc, Singaport, Anh, Brunei. §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao vÒ XK mÆt nµy nh÷ng n¨m s¾p tíi c«ng ty phÊn ®Êu n©ng cao chÊt l­îng khai th¸c, ®­a gi¸ thµnh vËn chuyÓn phï hîp víi gi¸ c¶ thÞ tr­êng, tiÕn tíi æn ®Þnh xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nh­ gang c¸c lo¹i, Intemite, thiÕc thái, … Ngoµi ra kh«ng ngõng t×m kiÕm thÞ tr­êng, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong c¬ chÕ ®Ó kh«i phôc vµ ph¸t triÓn XK c¸c mÆt hµng kh¸c nh­ ho¸ chÊt, mÆt hµng may mÆc, tiªu dïng,.. trªn c¬ së tù doanh hoÆc uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi c¸c mÆt hµng kh¸c nh­ tói s¸ch, ®å gia dông, ®å gç, ®¸ xay, d©y chun, …lµ c¸c mÆt hµng míi cña c«ng ty, hiÖn t¹i nã ®· ®­îc thÞ tr­êng NhËt B¶n, §µi Loan, Hµn Quèc, SÐc. Philipine chÊp nhËn. Ph­¬ng h­íng trong t­¬ng lai c¸c mÆt hµng nµy theo c«ng ty sÏ cã nhiÒu triÓn väng, c«ng ty sÏ chó träng nhiÒu h¬n trong c«ng t¸c qu¶ng c¸o cho s¶n phÈm ®ång thêi kh«ng ngõng hoµn thiÖn s¶n phÈm míi nµy. X©y dùng vµ më réng thÞ tr­êng VÒ thÞ tr­êng xuÊt khÈu c«ng ty chØ míi thùc hiÖn ®Èy m¹nh thÞ tr­êng XK Kho¸ng s¶n. Cßn viÖc thóc ®Èy thÞ tr­êng c¸c mÆt hµng ho¸ kh¸c nh­ hµng may mÆc, tiªu dïng, ho¸ chÊt,..®ßi hái ph¶i cã c¸ch lµm phï hîp kh¸c vµ ph¶i b¾t ®Çu tõ viÖc x©y dùng thÞ tr­êng. §Çu tiªn lµ tham gia héi trî Quèc tÕ, qua ®ã tiÕp cËn vµ khai th¸c. ViÖc khai th¸c c¸c thÞ tr­êng Ch©u ¸, Ch©u ¢u vÉn sÏ ®­îc tiÕp tôc, nh­ng t×m ®­îc chç ®øng trªn thÞ tr­êng nµy lµ rÊt khã kh¨n so víi c¸c c«ng ty kh¸c ®· cã chç ®øng v÷ng ch¾c t¹i ®©y. Bªn c¹nh ®ã më réng XK sang Trung Quèc, Mü vµ c¸c n­íc SNG. Bªn c¹nh ®ã tiÕp tôc khai th¸c m¹nh h¬n n÷a khu vùc thÞ tr­êng NhËt B¶n, Hµn Quèc, §µi Loan… T×m h­íng XK ®æi hµng víi Lµp lÊy gç, quÆng, nguyªn liÖu d­îc s½n cã cña Lµo, ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng liªn doanh. VÒ chiÕn l­îc kinh doanh cña c«ng ty Ph¶i lu«n ®¶m b¶o kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a nhu cÇu thÞ tr­êng víi tiÒm n¨ng cña c«ng ty ®Ó ®Ò ra nh÷ng ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu cô thÓ ®ång thêi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh ph¶i lu«n ®iÒu chØnh c¸c kÕ ho¹ch phï hîp víi t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vµ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi XK. BÊt cø mét quyÕt ®Þnh kinh doanh nµo còng ph¶i ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr­êng. Môc tiªu chiÕn l­îc dµi h¹n cña c«ng ty lµ më réng kinh doanh ®Æc biÖt lµ vµo ®Çu t­ kinh doanh, liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Ó ®ãng vai trã cung cÊp nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt trong n­íc, ®ång thêi ®Èy m¹nh cho c¸c xÝ nghiÖp lµm hµng XK. N©ng cao nguån hµng xuÊt khÈu Më réng danh môc mÆt hµng XK cã hiÖu lùc kinh tÕ. Thay ®æi c¬ cÊu hµng ho¸ XK theo h­íng t¨ng c¸c mÆt hµng chñ lùc cña c«ng ty. B¸m s¸t chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc ®Ó ®­a ra c¸c mÆt hµng XK cã tiÒm n¨ng phï hîp víi quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ nh»m tËn dông c¸c ­u ®·i Nhµ n­íc dµnh cho. §ång thêi n©ng cao ho¹t ®éng nghiÖp vô XK ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô giao dÞch vµ ®µm ph¸n, t¹o nguån hµng vµ ký kÕt thùc hiÖn hîp ®ång. VÊn ®Ò thu håi c«ng nî Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c DN ho¹t ®éng trong lÜnh vùc KD XNK, c«ng nî ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh KD lµ vÊn ®Ò kh«ng tr¸nh khái. C«ng viÖc thu håi c«ng nî cÇn ph¶i chó träng, v× nã ¶nh h­ëng ®Õn b¶o tån vèn KD vµ mèi quan hÖ mËt thiÕt víi b¹n hµng, ®èi t¸c lµm ¨n víi c«ng ty. ChÝnh v× vËy c«ng ty lËp ban chuyªn tr¸ch vÒ vÊn ®Ò nµy ®· ®­îc c«ng ty thµnh lËp, trong thêi gian tíi nµy ban nµy sÏ cã tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu ph©n lo¹i, ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp cho vÊn ®Ò thu håi c«ng nî. KiÖn toµn bé m¸y qu¶n lý, ®æi míi c«ng t¸c c¸n bé Trong ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn nay vÊn ®Ò con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh mäi thµnh c«ng thÊt b¹i cña DN. §èi víi c«ng ty Minexport, khi ¸p dông c¬ chÕ ®iÒu hµnh KD míi yªu cÇu quan träng dÆt ra lµ quyÒn lîi, tr¸ch nhiÖm cña mçi ng­êi cÇn ph¶i g¾n chÆt víi nhau. Thêi gian tíi c«ng ty sÏ tËp trung cñng cè bé m¸y nh©n lùc tuú theo chøc n¨ng vµ m« h×nh kinh doanh, sÏ ®­a ra th¶o luËn lùa chän c¸n bé phï hîp. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bé CNV trong c«ng ty n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, c«ng ty sÏ tæ chøc c¸c líp häc ng¾n ngµy vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô, tæ chøc nh÷ng cuéc nghiªn cøu, kh¶o s¸t thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý kinh doanh cña c«ng ty. Mét sè gi¶i ph¸p tõ phÝa doanh nghiÖp: Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy mét ph¸t triÓn, héi nhËp kinh tÕ ngµy mét s©u DN nªn chó träng x©y dùng vµ tæ chøc thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn mÆt hµng, thÞ tr­êng kinh doanh ®Ó cã s¶n phÈm c¹nh tranh vµ thÞ tr­êng æn ®Þnh, chÊt l­îng hµng ho¸, dÞch vô tèt, gi¸ thµnh h¹. Gi¶i ph¸p ®èi víi s¶n phÈm: TiÕp tôc duy tr× c¸c mÆt hµng chñ yÕu cña c«ng ty vµ tiÕp tôc th©m nhËp vµo c¸c lÜnh vùc míi, c¸c mÆt hµng míi. §Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c t¹o nguån hµng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng ®Ó cung cÊp kÞp thêi cho c¸c ®èi t¸c Nghiªn cøu thóc ®Èy nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu lµm t¨ng tû träng trong kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ ®ã lµm t¨ng lîi nhuËn cho c«ng ty. Tæ chøc tèt kh©u thu gom hµng tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, ®iÒu nµy hÕt søc quan träng kh«ng thÓ t¸ch khái trong qu¸ tr×nh thóc ®Èy ho¹t ®éng XK sang c¸c thÞ tr­êng, bëi hµng ho¸ ®­îc b¸n trªn thÞ tr­êng mµ thÞ tr­êng lµ n¬i kiÓm nghiÖm chÊt l­îng hµng ho¸. Nãi kh¸c ®i chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra lµ yÕu tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng XK. §èi víi thÞ tr­êng: Duy tr× mèi quan hÖ hiÖn cã víi nh÷ng nh÷ng thÞ tr­êng mµ c«ng ty cã quan hÖ kinh doanh tèt, lu«n t¹o ra sù tin t­ëng cho kh¸ch hµng, cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp víi tõng thÞ tr­êng. Chó träng c«ng t¸c thu thËp th«ng tin thÞ tr­êng, dù b¸o vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i. TËp trung ®Çu t­ øng dông tin häc vµ c«ng t¸c qu¶n lý, cËp nhËt th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch, c¬ chÕ míi cña NN, th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, mÆt hµng, dÞch vô, ®èi t¸c lµm ¨n,..®Ó chñ ®éng trong kinh doanh §Ó ph¸t triÓn kinh doanh xuÊt khÈu viÖc tæ chøc ®i kh¶o s¸t thÞ tr­êng c¸c n­íc trë thµnh mét yªu cÇu cÇn thiÕt ®Ó më réng thÞ tr­êng kh¸c trong t­¬ng lai. V× vËy c«ng ty cÇn ph¶i chñ ®éng x¸c ®Þnh thÞ tr­êng, môc tiªu yªu cÇu cña tõng chuyÕn kh¶o s¸t ®Ó tæ chøc thùc hiÖn. C«ng ty nªn bè trÝ ®Þa ®iÓm tËp trung th«ng tin, kÓ c¶ c¸c h¹n ng¹ch, chØ tiªu Nhµ n­íc vµ Bé giao cho c«ng ty ®Ó mäi ng­êi tham kh¶o vµ nghiªn cøu thùc hiÖn. §Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng th× ph¶i coi träng tæ chøc tèt thÞ tr­êng trong n­íc vµ trªn c¬ së nµy ®¶m b¶o ch©n hµng, t¹o mÆt hµng, th­¬ng hiÖu cã uy tÝn cho XK. Gi¶i ph¸p vÒ c«ng t¸c tæ chøc, ®iÒu hµnh, qu¶n lý cña c«ng ty: §­a ra c¸c chØ tiªu, c¸c biÖn ph¸p khen th­ëng vµ kû luËt nh»m khuyÕn khÝch c¸c thµnh viªn trong c«ng ty vÝ dô nh­ ®éng viªn c¸n bé nh©n viªn tÝch cùc b¸m s¸t thÞ tr­êng, b¸m s¸t kh¸ch hµng, n¨ng ®éng h¬n trong viÖc t×m kiÕm c¸c h×nh thøc kinh doanh vµ cã hiÖu qu¶. Quan t©m thÝch ®¸ng h¬n ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao tr×ng ®é qu¶n lý, nghiÖp vô chuyªn m«n, ngo¹i ng÷..cho c¸c c¸n bé CNV ®¬n vÞ. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c: §¶m b¶o chÆt chÏ trong kh©u ký kÕt hîp ®ång ®Ó kh«ng g©y thiÖt h¹i kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ký kÕt hîp ®ång b»ng c¸ch tæ chøc cho c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c lËp hîp ®ång nh÷ng kiÕn thøc míi vÒ c¸c thñ tôc vµ c¸c diÒu kho¶n ph¶i thËt ®Çy ®ñ. §ång thêi nªn tæ chøc ra mét bé phËn chuyªn nghiªn cøu vÒ viÖc lËp hîp ®ång XK. VÒ viÖc sö dông vèn: c«ng ty nªn cã kÕ ho¹ch sö dông vèn cô thÓ, sö dông ngho¹i tÖ cã hiÖu qu¶ h¬n. C¬ cÊu vèn ch­a thËt hîp lý, vèn lín nh­ng phÇn lín kh«ng ®­îc sö dông, vÉn ph¶i khÊu hao vµ b¶o toµn theo chØ tiªu hµng n¨m. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty th­êng kinh doanh b»ng vèn tù cã vµ nguån vèn ng©n s¸ch cã. Do vËy muèn më réng KD c«ng ty cÇn c©n nh¾c nguån vèn vay mét c¸ch hîp lý ®Ó ph¸t triÓn KDXK. Thùc hiÖn theo ®òng sù ®iÒu hµnh cña Nhµ n­íc, gi÷ c©n ®èi cung cÇu æn ®Þnh thÞ tr­êng… §æi míi c«ng nghÖ qu¶n lý, ph­¬ng thøc kinh doanh theo h­íng hiÖn ®¹i, ¸p dông CN th«n tin trong qu¶n lý. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n­íc: ChÝnh s¸ch ­u ®·i khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu: §i ®«i víi nguån vèn tù cã cña c«ng ty, ®Ò nghÞ CP t¹o ®iÒu kiÖn cho vay vèn trung vµ dµi h¹n víi l·i suÊt ­u ®·i ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn. NN cÇn ®Çu t­ cho c¬ së s¶n xuÊt nguyªn liÖu, x©y dùng c¬ së cung cÊp nguyªn liÖu æn ®Þnh l©u dµi, ®¶m b¶o chÊt l­îng tèt th× c«ng ty sÏ tiÕt kiªm ®­îc chi phÝ ®ång thêi còng cã nhiÒu thuËn lîi tiÕn tíi viÖc thùc hiÖn XK trùc tiÕp. Hoµn thiÖn c¸c h¶i c¶ng, m¹ng l­íi GTVT, c¬ së th«ng tin liªn l¹c Bé TM nªn cã sù phèi hîp víi Bé CN ®Ó kh¶o s¸t thùc tÕ thÞ tr­êng c¸c mÆt hµng nh­ hµng may mÆc, hµng tiªu dïng,.. ®Ó cã thÓ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, vÒ ®èi t¸c, cung cÊp h¹n ng¹ch vµ ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tù do bu«n b¸n. KiÕn nghÞ kh¸c: HiÖn nay, nh×n chung hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c DN trùc thuéc Bé Th­¬ng m¹i gi¶m so víi n¨m 2001. B¸o c¸o còng ®iÓm mét sè ho¹t ®éng cña c¸c DN trùc thuéc Bé trong viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh cña DN KD XNK, héi nghÞ c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc Bé th­¬ng m¹i còng ®· nhËn ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña DN thuéc Bé trong KD nh÷ng mÆt hµng thiÕt yÕu, nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n tån t¹i cña c¸c DN, trong ®ã ®¸nh chó ý lµ kim ng¹ch XK cßn nhá so víi kim ngh¹ch XK chung cña c¶ n­íc vµ gi¶m so víi n¨m 2001 (theo B¸o TM sè 9/2003) Do vËy viÖc cæ phÇn ho¸ DNNN trùc thuéc Bé nh»m t¹o ®éng lùc thóc ®Èy DNNN nãi chung vµ DN Kho¸ng s¶n nãi riªng ph¸t triÓn, ho¹t ®éng nµy cÇn diÔn ra nhanh h¬n n÷a. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã th×: C«ng t¸c quyÕt to¸n thuÕ, ®Þnh gi¸ tµi s¶n, x¸c ®Þnh tiÒn tÖ vµ viÖc ®¨ng ký DN míi nªn cã thñ tôc Ýt r­êm rµ h¬n.