Thứ nhất, cần tăng cường hoạt động
trao đổi thông tin thông qua những kênh liên
lạc hiện có như cơ sở dữ liệu điện tử e-ADS
của ASEANAPOL, hệ thống cơ sở dữ liệu
về tội phạm quốc tế của Tổ chức Cảnh sát
hình sự quốc tế (INTERPOL), đồng thời
thiết lập các kênh trao đổi thông tin mới hiệu
quả hơn giữa các cơ quan hợp tác chuyên
ngành của các quốc gia thành viên.
Thứ hai, nâng cấp tính ràng buộc pháp
lý của một số văn kiện hiện hành và tăng
số lượng các Điều ước quốc tế khu vực về
phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia; cần
thắt chặt hơn nữa cơ chế đảm bảo thực thi
các cam kết của các quốc gia thành viên thay
vì cơ chế hiện hành như điều phối, xem xét
hoặc báo cáo hoạt động thực thi của các quốc
gia thành viên lên các cơ quan liên quan của
ASEAN.
Thứ ba, tăng cường vai trò của các
thiết chế về phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia thông qua phối hợp với các cơ quan
liên quan khác của ASEAN; thiết lập các cơ
quan thường trực về phòng, chống tội phạm
xuyên quốc gia để góp phần hỗ trợ cho các
cơ quan hoạt động theo kỳ họp của ASEAN
trong khoảng thời gian không diễn ra cuộc
họp có thể ứng phó kịp thời với các tình
huống khẩn cấp và quan trọng về phòng,
chống tội phạm xuyên quốc gia
6 trang |
Chia sẻ: hachi492 | Ngày: 18/01/2022 | Lượt xem: 275 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả của hoạt động phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia trong khuôn khổ Asean, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CỦA HOẠT ĐỘNG PHÒNG,
CHỐNG TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA TRONG KHUÔN KHỔ ASEAN
Tóm tắt:
Bài viết nêu thực trạng của hoạt động phòng, chống tội phạm
xuyên quốc gia trong khối ASEAN, đánh giá ưu điểm và hạn chế
của hoạt động này, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả của hoạt động phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia
trong khuôn khổ khối ASEAN.
Bùi Thị Ngọc Lan*
* ThS. Khoa Pháp luật quốc tế - Trường Đại học Luật Hà Nội.
Abstract
This article is focused to point out the current situation of fighting
the transnational crimes in ASEAN, to assess the advantages
and shortcomings of this activity, thereby provides proposed
measures in order to improve the efficiency of the fights against
the transnational crimes in ASEAN.
Thông tin bài viết:
Từ khóa: phòng chống tội phạm xuyên
quốc gia, ASEAN.
Lịch sử bài viết:
Nhận bài : 05/01/2018
Biên tập : 07/05/2018
Duyệt bài : 12/05/2018
Article Infomation:
Keywords: Fighting against the
transnational crimes, ASEAN.
Article History:
Received : 05 Jan. 2018
Edited : 07 May 2018
Approved : 12 May 2018
1. Khái quát về hoạt động phòng, chống
tội phạm xuyên quốc gia ASEAN
Phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia
là hoạt động được ASEAN chú trọng ngay
từ những năm đầu thành lập. Cụ thể, trong
Tuyên bố Hoà hợp ASEAN I (Tuyên bố Bali
I) năm 1976, các nhà lãnh đạo ASEAN đã
kêu gọi sự hợp tác chặt chẽ giữa các quốc gia
thành viên cũng như các tổ chức quốc tế liên
quan trong việc ngăn chặn và xoá bỏ việc
1 Xem thêm Mục C Tuyên bố Bali I 1976.
sử dụng và buôn bán trái phép chất ma tuý1.
Tuy nhiên, trong giai đoạn này, ASEAN chỉ
tập trung vào một số ít loại tội phạm xuyên
quốc gia cụ thể đe doạ trực tiếp đến an ninh
khu vực, nên chưa có một văn kiện chuyên
biệt ghi nhận hoạt động phòng, chống tội
phạm xuyên quốc gia trong ASEAN.
Đến giữa những năm 90 của thế kỷ
XX, trong bối cảnh chiến tranh lạnh kết
thúc, yếu tố vị trí địa lý đặc thù của khu
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT
17Số 18(394) T9/2019
vực Đông Nam Á đã tạo môi trường thuận
lợi cho sự xuất hiện của nhiều hình thức
tội phạm xuyên quốc gia mới. Do tính chất
của tội phạm xuyên quốc gia mang tính liên
quốc gia, nên để đối phó hiệu quả với loại
tội phạm này, cần có sự phối hợp chặt chẽ
giữa các quốc gia liên quan. Vì thế, trong
khuôn khổ Hội nghị ASEAN lần thứ nhất
về tội phạm xuyên quốc gia năm 1997, Bộ
trưởng Nội vụ/Bộ trưởng Công an của các
quốc gia thành viên ASEAN đã thông qua
Tuyên bố ASEAN về tội phạm xuyên quốc
gia, trong đó đề xuất các biện pháp đối phó
với tội phạm xuyên quốc gia trong khu vực
như: tăng cường các cam kết cấp khu vực
của các quốc gia thành viên về phòng, chống
tội phạm xuyên quốc gia; thành lập Trung
tâm ASEAN về tội phạm xuyên quốc gia
(ACOT); tăng cường hợp tác với các nước
đối thoại, các quốc gia và tổ chức quốc tế v.v..
Trên cơ sở Tuyên bố ASEAN về tội phạm
xuyên quốc gia năm 1997, nhằm cụ thể hoá
các nội dung được ghi nhận trong Tuyên bố,
hàng loạt các văn kiện về tội phạm xuyên
quốc gia được thông qua như: Tuyên bố
Manila về ngăn chặn và kiểm soát tội phạm
xuyên quốc gia năm 1998; Kế hoạch hành
động về tội phạm xuyên quốc gia năm 1996;
Chương trình hành động thực hiện Kế hoạch
hành động về tội phạm xuyên quốc gia năm
2002; Hiệp định Tương trợ tư pháp hình sự
ASEAN năm 2004. Theo các văn kiện này,
hoạt động phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia ASEAN tập trung vào 08 loại tội
phạm (buôn bán ma tuý bất hợp pháp, cướp
biển, buôn bán người, khủng bố, buôn lậu
vũ khí, rửa tiền, tội phạm kinh tế, tội phạm
công nghệ cao) với 06 nhóm biện pháp về
trao đổi thông tin, các vấn đề về pháp luật,
thực thi pháp luật, đào tạo, xây dựng năng
lực thể chế và hợp tác ngoài khu vực.
Từ năm 2000 đến nay, để đối phó với
một số loại tội phạm xuyên quốc gia có tính
chất phức tạp và có xu hướng gia tăng nhanh
về số lượng trong khu vực, các nhà lãnh đạo
ASEAN đã thông qua hàng loạt các văn kiện
pháp lý liên quan nhằm thể chế hoá khuôn
khổ hợp tác góp phần nâng cao hiệu quả của
hoạt động phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia nói chung và phòng chống khủng
bố, tội buôn bán người nói riêng.
Đối với hoạt động phòng, chống
khủng bố, có thể kể tới một số văn kiện
sau: Tuyên bố ASEAN về hành động chung
chống khủng bố năm 2001; Tuyên bố
ASEAN về khủng bố năm 2002; Tuyên bố
chung giữa ASEAN và EU về hợp tác chống
khủng bố năm 2002; Tuyên bố chung giữa
ASEAN và EU về hợp tác chống khủng bố
năm 2003; Công ước ASEAN chống khủng
bố năm 2007. Nhìn chung, các văn kiện này
ghi nhận thoả thuận giữa các quốc gia thành
viên về việc thực hiện các biện pháp cần
thiết để ngăn ngừa hoạt động khủng bố như
cung cấp cảnh báo sớm cho các quốc gia,
ngăn chặn các chủ thể cung cấp tài chính,
tạo điều kiện hoặc thực hiện các hoạt động
khủng bố; thực hiện các biện pháp nhằm
đảm bảo trừng trị các hành vi khủng bố và
tăng cường hợp tác giữa cơ quan có thẩm
quyền của các quốc gia thành viên.
Đối với hoạt động chống buôn bán
người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, ASEAN
đã có những văn kiện: Tuyên bố ASEAN
về phòng, chống buôn bán người, đặc biệt
là phụ nữ và trẻ em năm 2004; Công ước
ASEAN về phòng, chống buôn bán người,
đặc biệt là phụ nữ và trẻ em năm 2015.
Đối với hoạt động phòng, chống buôn
bán người, các nhà lãnh đạo ASEAN thoả
thuận về việc hình sự hoá tội phạm buôn
bán người trong hệ thống pháp luật quốc gia,
thực hiện các biện pháp ngăn chặn tội phạm
buôn bán người, thực hiện các biện pháp bảo
vệ nạn nhân của tội phạm buôn bán người,
các vấn đề về hoạt động thực thi pháp luật
của các quốc gia thành viên và tăng cường
hợp tác quốc tế.
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT
18 Số 18(394) T9/2019
Ngoài ra, trong bối cảnh các loại tội
phạm xuyên quốc gia ngày càng có xu hướng
gia tăng và trở nên phức tạp, trong đó nổi
lên sự xuất hiện của các hình thức tội phạm
mới, Hội nghị bộ trưởng ASEAN về phòng,
chống tội phạm xuyên quốc gia lần thứ 10
tại Kuala Lumpur đã thông qua Tuyên bố
Kuala Lumpur về phòng, chống tội phạm
xuyên quốc gia. Tuyên bố Kuala Lumpur bổ
sung thêm 03 loại tội phạm xuyên quốc gia
mới bao gồm tội buôn bán động vật hoang
dã bất hợp pháp, tội buôn bán gỗ bất hợp
pháp và tội đưa người di cư bất hợp pháp2.
Bên cạnh đó, với Tuyên bố Kuala Lumpur
về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia,
các nhà lãnh đạo ASEAN nhất trí tiếp tục
duy trì vai trò trung tâm của ASEAN và lợi
ích của khu vực trong khuôn khổ và cơ chế
khu vực phù hợp, thống nhất xây dựng kế
hoạch hành động ASEAN mới thúc đẩy thực
hiện hiệu quả các quy định về phòng, chống
tội phạm xuyên quốc gia, khuyến khích phê
chuẩn các công cụ pháp lý quốc tế hiện hành
về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia...
Như vậy, cho tới thời điểm hiện nay,
ASEAN đã xây dựng được một cơ chế về
phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia khá
hoàn chỉnh với hệ thống các văn kiện pháp
lý, trong đó có những văn kiện có hiệu lực
pháp lý ràng buộc và một số văn kiện mang
tính khuyến nghị và các thiết chế với sự
phân định rõ ràng và cụ thể về chức năng.
Điều này đã đóng góp một vai trò không nhỏ
đối với ASEAN trong cuộc chiến phòng,
chống tội phạm xuyên quốc gia mang tính
chất phức tạp và lâu dài.
2 Xem thêm Tuyên bố Kuala Lumpur về tội phạm xuyên quốc gia năm 2015.
3 ThS. Nguyễn Kim Ngân & ThS. Nguyễn Đức Phúc (2009), Hiệp hội cảnh sát các nước ASEAN - Mô hình hợp tác quốc
tế đấu tranh chống tội phạm xuyên quốc gia, Tạp chí Luật học, số 9, tr. 68.
2. Đánh giá về hoạt động phòng, chống tội
phạm xuyên quốc gia ASEAN
Ưu điểm
Về trao đổi thông tin: ASEAN đã xây
dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu về tội
phạm xuyên quốc gia, góp phần tạo thuận
lợi cho việc trao đổi thông tin tình báo một
cách nhanh chóng, chính xác và an toàn
cao. Hiện nay, hệ thống cơ sở dữ liệu về tội
phạm xuyên quốc gia trong ASEAN được
tiếp cận qua hệ thống cơ sở dữ liệu thông
tin cảnh sát các nước ASEAN (ADS). Hệ
thống này được bắt đầu xây dựng từ năm
1992 và chính thức được đưa vào sử dụng
năm 19983. Vào năm 2006, theo sáng kiến
của Singapore, ADS được nâng cấp thành hệ
thống cơ sở dữ liệu điện tử (e-ADS). Hội
nghị ASEANAPOL lần thứ 37 năm 2017
tại Singapore đã khởi động hệ thống dữ liệu
điện tử e-ADS phiên bản 2.0 nhằm hỗ trợ
các quốc gia thành viên trao đổi và chia sẻ
các thông tin phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia nhanh chóng và kịp thời. Ngoài
ra, ASEAN cũng không ngừng nỗ lực trong
việc thiết lập các điểm liên lạc giữa các quốc
gia thành viên về tội phạm xuyên quốc gia
và xây dựng cơ sở dữ liệu tập hợp các thông
tin liên quan tới pháp luật về phòng, chống
tội phạm xuyên quốc gia như pháp luật quốc
gia, các điều ước quốc tế song phương, đa
phương...
Về các vấn đề pháp luật: ASEAN đã
xây dựng được hệ thống các quy định về
phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia toàn
diện và phù hợp với nội dung của các điều
ước quốc tế toàn cầu liên quan. Như đã trình
bày ở trên, ASEAN đã bắt đầu thông qua các
văn kiện về phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia từ năm 1976. Trong những văn kiện
đó, có những văn kiện với vai trò tạo nền
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT
19Số 18(394) T9/2019
tảng quan trọng cho hoạt động phòng, chống
tội phạm xuyên quốc gia trong ASEAN như
Tuyên bố về tội phạm xuyên quốc gia năm
1997, Tuyên bố Manila về ngăn chặn và kiểm
soát tội phạm xuyên quốc gia năm 1998.
Tuy nhiên, cũng có những văn kiện ghi nhận
các biện pháp cụ thể được triển khai nhằm
phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia tại
các quốc gia thành viên như Kế hoạch hành
động về tội phạm xuyên quốc gia năm 1996,
Chương trình hành động thực hiện Kế hoạch
hành động về tội phạm xuyên quốc gia năm
2002. Đối với một số loại tội phạm xuyên
quốc gia cụ thể, đặc biệt là những loại tội
phạm có tính chất phức tạp và có xu hướng
gia tăng trong khu vực như buôn bán ma tuý
bất hợp pháp, khủng bố và buôn bán người,
đặc biệt buôn bán phụ nữ và trẻ em, các
quốc gia thành viên ASEAN đã nhất trí ký
kết các điều ước quốc tế nhằm ràng buộc đối
với các quốc gia thành viên trong việc thực
hiện các nghĩa vụ liên quan được ghi nhận
trong các Điều ước đó. Một số điều ước
được ký kết trong thời gian gần đây như:
Công ước ASEAN về phòng, chống khủng
bố năm 2007, Công ước ASEAN về phòng,
chống buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và
trẻ em năm 2015. Nhìn chung các quy định
về tội phạm xuyên quốc gia trong các văn
kiện của ASEAN tương thích với nội dung
của các điều ước quốc tế đa phương về tội
phạm xuyên quốc gia. Cụ thể: Công ước của
Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức
xuyên quốc gia năm 2000; Nghị định thư về
ngăn ngừa, phòng chống và trừng trị việc
buôn bán người, đặc biệt là buôn bán phụ nữ
và trẻ em; bổ sung Công ước về chống tội
phạm có tổ chức xuyên quốc gia năm 2000.
4 Xem thêm mục 1 của bài viết.
5 Combating transnatinal crime in ASEN, httpt://asean.org/combating-transnational-crime-in-asean-by-s-pushpanathan/,
truy cập ngày 29/10/2017.
6 Xem thêm Mục 1 Tuyên bố Kuala Lumpur về tội phạm xuyên quốc gia năm 2015.
7 Lê Minh Tiến (2016), Giáo trình môn Pháp luật Cộng đồng ASEAN, Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội.
Hiện nay, các văn kiện của ASEAN
liệt kê 11 loại tội phạm được xếp vào tội
phạm xuyên quốc gia4, quy định nghĩa vụ
các quốc gia thành viên hình sự hoá các loại
tội phạm xuyên quốc gia vào hệ thống pháp
luật trong nước. Ngoài ra, các nội dung liên
quan tới hoạt động tương trợ tư pháp hình
sự giữa các quốc gia thành viên ASEAN như
phạm vi tương trợ, nội dung tương trợ, cơ
quan tương trợ, trình tự tương trợ v.v.. được
ghi nhận tại Hiệp định tương trợ tư pháp
hình sự ASEAN năm 2004.
Về xây dựng năng lực thể chế: Nhằm
tăng cường hiệu quả của hoạt động phòng,
chống tội phạm xuyên quốc gia cấp khu vực
và cấp quốc gia, ASEAN đã thiết lập một số
thiết chế trực tiếp hoặc gián tiếp phụ trách
các hoạt động liên quan đến phòng, chống
tội phạm xuyên quốc gia5, bao gồm:
Hội nghị bộ trưởng về tội phạm xuyên
quốc gia (AMMTC) được thành lập vào năm
1997 và được tổ chức họp hàng năm6. Cơ
quan này chịu trách nhiệm điều phối hoạt
động của các cơ quan liên quan như Hội
nghị quan chức cao cấp ASEAN về các vấn
đề ma tuý (ASOD), Hiệp hội cảnh sát các
quốc gia ASEAN (ASEANAPOL).
Hội nghị quan chức cao cấp ASEAN
về tội phạm xuyên quốc gia (SOMTC) được
tổ chức ít nhất một năm một lần trước khi
diễn ra AMMTC. SOMTC có trách nhiệm
thực hiện các chính sách và kế hoạch được
thông qua tại AMMTC, xây dựng chương
trình làm việc 5 năm nhằm thực hiện Kế
hoạch hành động về tội phạm xuyên quốc
gia, tăng cường hợp tác và phối hợp với
các cơ quan khác của ASEAN phụ trách về
phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia7...
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT
20 Số 18(394) T9/2019
Hội nghị quan chức cao cấp về ma tuý
(ASOD) được thành lập vào năm 1984, họp
định kỳ hàng năm nhằm chia sẻ, cập nhật
thông tin về tình hình sử dụng và buôn bán
ma tuý tại các nước thành viên, thảo luận và
xây dựng các chính sách phù hợp ngăn chặn
nạn buôn bán và sử dụng ma tuý.
Hiệp hội Cảnh sát các quốc gia ASEAN
(ASEANAPOL) được chính thức thành lập
vào năm 1981 với mục đích góp phần đẩy
mạnh hợp tác và tương trợ lẫn nhau cũng
như tăng cường những nỗ lực khu vực trong
cuộc đấu tranh chống tội phạm xuyên quốc
gia. ASEANAPOL đã rất tích cực trong việc
chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm cho lực
lượng cảnh sát của các quốc gia thành viên,
hoạt động thực thi pháp luật, tư pháp hình
sự, tội phạm quốc tế và tội phạm xuyên quốc
gia. ASEANAPOL cũng đã thành lập ba uỷ
ban lâm thời phụ trách về buôn bán ma tuý,
buôn bán vũ khí, hàng giả, tội phạm kinh tế
và tài chính, lừa đảo tín dụng.
Hợp tác phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia với các bên đối thoại và các tổ chức
quốc tế: ASEAN tăng cường mạng lưới hợp
tác phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia
với các nước đối thoại và các tổ chức quốc
tế. Kết quả hoạt động hợp tác trong lĩnh vực
này là việc hàng loạt các Tuyên bố chung
về phòng, chống khủng bố giữa ASEAN
với Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nga, New
Zealand, Úc, Canada, Hoa Kỳ, Pakistan
và Tuyên bố chung giữa ASEAN và Trung
Quốc về hợp tác trong lĩnh vực an ninh phi
truyền thống đã được ký kết. Ngoài ra,
ASEAN tăng cường đối thoại không chính
8 Combating transnational crime in ASEAN,
than/, truy cập ngày 29/10/2017.
9 Giải pháp phòng ngừa tội phạm về ma tuý xuyên quốc gia,
ma-tuy-xuyen-quoc-gia.html, truy cập ngày 11/11/2017.
thức giữa các quan chức cao cấp của ASEAN
và các bên đối thoại và đồng thời kêu gọi các
bên đối thoại hỗ trợ cho ASEAN trong quá
trình thực hiện các chương trình hành động
về phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia8.
Hạn chế
Về hoạt động trao đổi thông tin: Hoạt
động trao đổi thông tin về phòng, chống tội
phạm xuyên quốc gia ASEAN chưa được
thực hiện thường xuyên và hiệu quả, điển
hình như trong phòng, chống tội phạm ma
tuý, hoạt động phối hợp, trao đổi thông tin
tình báo, thông tin liên quan đến hoạt động
phát hiện, điều tra giữa các cơ quan hữu
quan của các quốc gia chưa đáp ứng được
thực tiễn đấu tranh đối với loại tội phạm
này9. Ví dụ, các cuộc họp giao ban định kỳ
giữa cơ quan cảnh sát của các quốc gia thành
viên chưa được thực hiện thường xuyên và
hiệu quả; các thông tin liên quan đến tương
trợ tư pháp hình sự không đầy đủ và rõ ràng
gây kéo dài thời gian tương trợ. Bên cạnh
đó, trong một số trường hợp yêu cầu tương
trợ được gửi tới các cơ quan có thẩm quyền
của các quốc gia thành viên nhưng không
nhận được trả lời hoặc trả lời chậm trễ gây
ảnh hưởng lớn đến kết quả của hoạt động
tương trợ.
Về các vấn đề pháp lý: Mặc dù hiện
nay ASEAN đã xây dựng được một hệ thống
văn kiện khá hoàn thiện về phòng, chống
tội phạm xuyên quốc gia nhưng những văn
kiện này lại có giá trị pháp lý không giống
nhau, trong đó, đa số là các văn kiện chính trị
thể hiện dưới hình thức Tuyên bố, Kế hoạch
hành động, Chương trình hành động và Bản
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT
21Số 18(394) T9/2019
kế hoạch tổng thể lại không mang tính ràng
buộc. Điều này làm suy giảm hiệu quả thực
hiện các cam kết về phòng, chống tội phạm
xuyên quốc gia trong ASEAN. Bên cạnh
đó, các biện pháp về phòng chống, tội phạm
xuyên quốc gia ASEAN được ghi nhận trong
các văn kiện (văn kiện pháp lý và văn kiện
chính trị) được đánh giá là các biện pháp thể
hiện “cơ chế hợp tác mềm - a soft mechanism
of cooperation” như trao đổi thông tin và thực
tiễn tốt nhất, thiết lập mạng lưới liên lạc giữa
các cơ quan chuyên môn, hợp tác dựa trên cơ
sở có đi có lại10... Có thể lý giải hiện tượng
trên xuất phát từ một trong những nguyên tắc
đặc thù của ASEAN thể hiện rõ nét “Phương
cách ASEAN - The ASEAN Way” đó là
nguyên tắc không can thiệp vào công việc
nội bộ của nhau. Do vậy, hiệu quả thực thi
các cam kết về hoạt động phòng, chống tội
phạm xuyên quốc gia ASEAN trên thực tế
còn tương đối hạn chế. Ngoài ra, nghĩa vụ
của các quốc gia thành viên về việc hình sự
hoá (criminalize) các loại tội phạm xuyên
quốc gia vào pháp luật trong nước được thực
hiện còn chưa đồng bộ.
Vai trò của các thiết chế về hoạt động
phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia
ASEAN: Có thể thấy rằng, các thiết chế chịu
trách nhiệm về hoạt động phòng, chống tội
phạm xuyên quốc gia trong ASEAN vẫn
chưa phát huy được tối đa vai trò của mình.
Bởi lẽ, các cơ quan phụ trách về phòng,
chống tội phạm xuyên quốc gia ASEAN
chủ yếu là các cơ quan hoạt động theo kỳ
họp thông thường các cuộc họp sẽ được tổ
chức thường niên mỗi năm một lần. Với tính
chất hoạt động như vậy, các thiết chế này
sẽ không đáp ứng được tính kịp thời trong
10 Michaeal J.Green & Bates Gill (2009), Asia’s news multilateralism cooperation, competition and the search for
Community, Columbia Univeristy Press, New York, the United States of America.
trường hợp khẩn cấp, đặc biệt tội phạm
xuyên quốc gia luôn có tính chất phức tạp,
thay đổi thường xuyên và hậu quả để lại rất
nghiêm trọng.
3. Một số giải pháp tăng cường hiệu quả
hoạt động phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia trong ASEAN
Thứ nhất, cần tăng cường hoạt động
trao đổi thông tin thông qua những kênh liên
lạc hiện có như cơ sở dữ liệu điện tử e-ADS
của ASEANAPOL, hệ thống cơ sở dữ liệu
về tội phạm quốc tế của Tổ chức Cảnh sát
hình sự quốc tế (INTERPOL), đồng thời
thiết lập các kênh trao đổi thông tin mới hiệu
quả hơn giữa các cơ quan hợp tác chuyên
ngành của các quốc gia thành viên.
Thứ hai, nâng cấp tính ràng buộc pháp
lý của một số văn kiện hiện hành và tăng
số lượng các Điều ước quốc tế khu vực về
phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia; cần
thắt chặt hơn nữa cơ chế đảm bảo thực thi
các cam kết của các quốc gia thành viên thay
vì cơ chế hiện hành như điều phối, xem xét
hoặc báo cáo hoạt động thực thi của các quốc
gia thành viên lên các cơ quan liên quan của
ASEAN.
Thứ ba, tăng cường vai trò của các
thiết chế về phòng, chống tội phạm xuyên
quốc gia thông qua phối hợp với các cơ quan
liên quan khác của ASEAN; thiết lập các cơ
quan thường trực về phòng, chống tội phạm
xuyên quốc gia để góp phần hỗ trợ cho các
cơ quan hoạt động theo kỳ họp của ASEAN
trong khoảng thời gian không diễn ra cuộc
họp có thể ứng phó kịp thời với các tình
huống khẩn cấp và quan trọng về phòng,
chống tội phạm xuyên quốc gia
NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT
22 Số 18(394) T9/2019
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- thuc_trang_va_giai_phap_nang_cao_hieu_qua_cua_hoat_dong_phon.pdf