Thực trạng và những giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu tại công ty Haprosimex Sài Gòn

µng t¨ng cña kh¸ch hµng vµ ®Æc biÖt lµ søc Ðp tõ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ë c¶ trong vµ ngoµi n­íc, th¸ng 12 n¨m 2000, ban gi¸m ®èc c«ng ty quyÕt ®Þnh s¸t nhËp tiÕp víi c«ng ty DÞch vô ¨n uèng Bèn mïa lÊy tªn lµ C«ng ty SX-DV & XNK Nam Hµ Néi (HAPROSIMEX Sµi Gßn) trùc thuéc Së Th­¬ng m¹i Hµ Néi, cã C¬ së 1 t¹i 38-40 Lª Th¸i Tæ - Hµ Néi, C¬ së 2 t¹i 28B Lª Ngäc H©n - Hµ Néi vµ v¨n phßng ®¹i diÖn phÝa Nam t¹i Lý ChÝnh Th¾ng, quËn 1, thµnh phè Hå ChÝ Minh. §Õn lóc nµy bé m¸y cña c«ng ty ®· ®i vµo guång ho¹t ®éng thùc sù. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty ngµy cµng më réng ®Æc biÖt lµ viÖc thµnh lËp thªm: Trung t©m dÞch vô viÖc lµm vµ Trung t©m dÞch vô Bèn mïa. Cho ®Õn n¨m 2001 vèn cè ®Þnh cña c«ng ty ®· lªn ®Õn 20 triÖu ®« la Mü, c«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn ®· lµ mét c«ng ty kinh doanh XNK ®éc lËp, chÞu sù qu¶n lý cña Së Th­¬ng m¹i Hµ Néi còng nh­ sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng XNK th«ng qua Bé Th­¬ng m¹i. 2. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty C«ng ty lu«n cã sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu, tæ chøc, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao vÒ ngµnh hµng, ®i s©u triÓn khai mét sè chøc n¨ng, nhiÖm vô ®Ó phôc vô tèt s¶n xuÊt kinh doanh: sù ra ®êi cña phßng t¹p phÈm t¸ch tõ phßng TCMN. Do ®ã ho¹t ®éng cña c«ng ty ngµy cµng ®i vµo v÷ng ch¾c. Gi¸m ®èc Phßng Tæ chøc hµnh chÝnh Phßng Khu vùc & thÞ tr­êng Phßng XNK I Phßng Thñ c«ng mü nghÖ Phßng N«ng s¶n Trung t©m TM-DL-DV Bèn mïa Phßng KÕ to¸n tµi chÝnh Phßng tr­ng bµy & giíi thiÖu s¶n phÈm Phßng XNK II Phßng Gç mü nghÖ Phßng T¹p phÈm Trung t©m XNK m¸y vµ thiÕt bÞ Trî lý Gi¸m ®èc Phã Gi¸m ®èc Phã Gi¸m ®èc + Gi¸m ®èc lµ ng­êi cã quyÒn hµnh cao nhÊt, ra mäi quyÕt ®Þnh liªn quan tíi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. ChÝnh bëi v× vËy ®Ó hç trî trong c«ng viÖc gi¸m ®èc bæ nhiÖm mét trî lý vµ 2 Phã gi¸m ®èc. Trî lý vµ 2 Phã gi¸m ®èc lµ nh÷ng ng­êi trùc tiÕp truyÒn ®¹t mäi mÖnh lÖnh vµ quyÕt ®Þnh cña gi¸m ®èc tíi tõng phßng ban vµ tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn. + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh , Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: gåm 1 ®éi ngò c¸n bé cã kinh nghiÖm , cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng vµng ®· hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao. §©y lµ hai phßng c¬ b¶n thuéc bé m¸y ho¹t ®éng cña bÊt kú c«ng ty nµo. D­íi ®©y xin ®­îc tr×nh bµy chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng cña mét sè phßng chuyªn m«n vµ c¸c phßng thùc hiÖn nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu: + Phßng khu vùc thÞ tr­êng: ®©y lµ phßng cã vai trß vµ nhiÖm vô hÕt søc quan träng, cã ý nghÜa chiÕn l­îc ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh XNK cña c«ng ty. Phßng cã nhiÖm vô nghiªn cøu, kh¶o s¸t, tiÕp cËn thÞ tr­êng, duy tr× vµ t×m ra c¸c ch©n nguån hµng míi, lµm c«ng t¸c ®èi ngo¹i víi b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. Nãi tãm l¹i nguån hµng ®Çu vµo vµ thÞ tr­êng ®Çu ra cã phong phó, ®a d¹ng vµ ®¸ng tin cËy hay kh«ng chÝnh lµ th­íc ®o ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c ho¹t ®éng cña phßng khu vùc vµ thÞ tr­êng. + Phßng tr­ng bµy vµ giíi thiÖu s¶n phÈm: cã nhiÖm vô ®¬n gi¶n lµ tr­ng bµy c¸c mÉu hµng vµ tæ chøc giíi thiÖu cho kh¸ch hµng ®Õn tham quan. + Phßng XNK I vµ phßng XNK II: phÇn lín ®éi ngò c¸n bé cßn thiÕu kinh nghiÖm s¶n xuÊt, kinh nghiÖm kinh doanh hµng XK. §iÒu nµy còng dÔ hiÓu v× ®©y lµ 2 phßng míi thµnh lËp nªn ch­a kÞp thêi n¾m b¾t ®­îc guång m¸y ho¹t ®éng cña c«ng ty. Nh­ng ch¾c ch¾n trong thêi gian tíi víi mÆt hµng kh¸ ®a d¹ng vµ mét khu vùc thÞ tr­êng lín phßng XNK I vµ II sÏ ®¹t kÕt qu¶ kinh doanh cao. + Phßng gèm mü nghÖ: kinh doanh mÆt hµng gèm nªn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng: qu¶n lý chÊt l­îng cã nhiÒu khã kh¨n, kÝch th­íc khã chÝnh x¸c nh­ mÉu m·, thêi h¹n giao hµng phô thuéc nhiÒu vµo thêi tiÕt,... víi sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn Ýt ái (10 ng­êi) phßng ®· lu«n nç lùc ®Ó ®¹t ®­îc chØ tiªu mµ c«ng ty giao phã. + Phßng gç mü nghÖ: ®­îc giao nhiÖm vô tæ chøc vµ x©y dùng nguån hµng gç MN, s¬n mµi vµ trang trÝ néi thÊt XK, x©y dùng hÖ thèng ®¹i lý vµ cöa hµng tiªu thô néi ®Þa 1 sè mÆt hµng nh­ Xu©n Hoµ, S¬n Mµi, kho¸ ViÖt TiÖp. Víi tinh thÇn lao ®éng nç lùc nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc, tõ chç chØ XK 1 mÆt hµng lµ thít gç cao su nay XK s¶n phÈm gç ®· ®a d¹ng phong phó h¬n nhiÒu. + Phßng n«ng s¶n: th­êng xuyªn cã biÕn ®éng vÒ gi¸ vµ møc ®é biÕn ®éng cao. H¬n n÷a sè l­îng, chÊt l­îng hµng ho¸ l¹i phô thuéc nhiÒu vµo yÕu tè thiªn nhiªn, hµng ho¸ l¹i khã b¶o qu¶n, mau háng nªn ®ßi hái qu¸ tr×nh chµo b¸n còng nh­ thùc hiÖn hîp ®ång ph¶i tÝnh to¸n kü, dù ®o¸n nhanh nh¹y, tr¸nh tèi ®a rñi ro tæn thÊt. Kh«ng cã ®éi ngò c¸n bé cã nhiÒu kinh nghiÖm trong lÜnh vùc kinh doanh hµng NK nªn ®· ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt trong qu¸ tr×nh kinh doanh. + Trung t©m XNK m¸y mãc vµ thiÕt bÞ: thµnh lËp th¸ng 4/2000 nªn cßn ®ang trong giai ®o¹n tiÕp cËn vµ lµm quen víi thÞ tr­êng. NhiÖm vô chñ yÕu vµ tr­íc m¾t cña trung t©m sÏ lµ nhËp khÈu mét sè m¸y n«ng nghiÖp vµ mét sè m¸y phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, thùc hiÖn c¸c hîp ®ång t­ vÊn th­¬ng m¹i. + Trung t©m Th­¬ng m¹i - Du lÞch - DÞch vô Bèn mïa cã cöa hµng kinh doanh t¹i 38 Lª Th¸i Tæ, kinh doanh chñ yÕu mÆt hµng ¨n uèng, n­íc gi¶i kh¸t cho kh¸ch du lÞch Hå G­¬m. 3. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña HAPROSIMEX Sµi Gßn - XuÊt qua c¶ng Sµi Gßn c¸c mÆt hµng n«ng, l©m, h¶i, s¶n dùa trªn ®iÒu kiÖn vµ tiÒm n¨ng to lín vÒ hµng XK cña c¸c tØnh phÝa Nam. - NhËp nguyªn liÖu, thiÕt bÞ vËt t­ kü thuËt phôc vô ®êi sèng cña nh©n d©n Thñ ®« vµ c¸c tØnh. - Môc ®Ých ho¹t ®éng cña HAPROSIMEX Sµi Gßn lµ gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt th«ng qua liªn doanh liªn kÕt t¹o thªm hµng XK thu ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu vËt t­ kü thuËt, hµng tiªu dïng nh»m phôc vô yªu cÇu cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña nh©n d©n. Néi dung ho¹t ®éng cña c«ng ty bao gåm: C«ng t¸c XK lµ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh, quan träng nhÊt cã tÝnh chiÕn l­îc quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. - Tæ chøc s¶n xuÊt, khai th¸c chÕ biÕn c¸c mÆt hµng n«ng, h¶i s¶n vµ ®Æc s¶n ®Ó XK. - §­a hµng c«ng nghiÖp tõ Hµ Néi xuèng ®Þa ph­¬ng, c¬ së c¸c tØnh phÝa Nam ®Ó trao ®æi lÊy hµng XK. - C«ng ty ®­îc quyÒn XNK trùc tiÕp, uû th¸c vµ nhËn uû th¸c cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ kh¸c. C«ng ty cã quyÒn ký kÕt Hîp ®ång víi c¸c tæ chøc kinh tÕ n­íc ngoµi. §ång thêi ®­îc dù c¸c héi chî giíi thiÖu s¶n phÈm, ®µm ph¸n quyÕt ®Þnh gi¸ mua, gi¸ b¸n víi tÊt c¶ c¸c tæ chøc kinh tÕ n­íc ngoµi vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ trong n­íc. II. T×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian qua 1. T×nh h×nh XNK víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi C«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn lu«n coi XK lµ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh nªn ban l·nh ®¹o c«ng ty lu«n tËp trung mäi nguån lùc vµ sù quan t©m tíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tæng kim ng¹ch XNK cña c«ng ty lu«n t¨ng dÇn theo tõng n¨m. B¶ng 1: Tæng kim ng¹ch XNK cña c«ng ty trong thêi gian qua §VT: USD KÕ ho¹ch Thùc hiÖn % TH/KH 1998 8.000.000 1.683.154,00 153,66 1999 10.000.000 11.707.887,00 117,07 2000 15.000.000 19.513.145,04 130,08 6/2001 23.500.000(c¶ n¨m) 9.197.840,00 39,14(so víi c¶ n¨m) Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt c¸c n¨m; HAPROSIMEX Sµi Gßn Tõ khi ®­îc thµnh lËp n¨m 1991, vµ tõ n¨m 1993 cho ®Õn nay, khi t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty thùc sù cã hiÖu qu¶ th× nh÷ng thµnh qu¶ mµ c«ng ty ®¹t ®­îc vÉn cãn hÕt søc khiªm tèn. ChØ tõ n¨m 1998, sau khi c«ng ty cã mét lo¹t nh÷ng sù thay ®æi vµ bæ xung vÒ mÆt nh©n sù , c¶i c¸ch vµ ®æi míi c¸ch thøc ho¹t ®éng th× kÕt qña kinh doanh cña c«ng ty míi thùc sù cã nh÷ng b­íc ®ét ph¸ vµ c«ng ty míi t×m ®­îc cho m×nh mét chç ®øng v÷ng ch¾c ë thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. - N¨m 1998 lµ n¨m c«ng ty thu ®­îc nh÷ng th¾ng lîi to lín, ®¸nh dÊu 1 b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät cña c«ng ty víi nh÷ng kÕt qu¶ v­ît ngoµi sù mong ®îi cña ban l·nh ®¹o. C«ng ty ®· hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra, tæng kim ng¹ch XNK ®­îc thùc hiÖn ®¹t 153,66% so víi kÕ ho¹ch. Cã ®­îc thµnh qu¶ nµy lµ do sù nç lùc, cè g¾ng v­ît bËc cña toµn bé c¸n bé nh©n viªn trong tõng phßng ban trong c«ng ty. Vµ ®ã còng lµ hÖ qu¶ trùc tiÕp cña viÖc c«ng ty c¶i tæ triÖt ®Ó bé m¸y tæ chøc vµ ®iÒu hµnh c«ng ty, s¾p xÕp l¹i tõng phßng ban, tuyÓn thªm c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm thùc sù trong lÜnh vùc kinh doanh XNK. Ngoµi nh÷ng con sè thÓ hiÖn kim ng¹ch XNK trong n¨m, sù thµnh c«ng h¬n c¶ cña c«ng ty chÝnh lµ viÖc më réng thÞ tr­êng, më réng ®­îc mèi quan hÖ kinh doanh víi nhiÒu c«ng ty trong vµ ngoµi n­íc, ®Æc biÖt lµ viÖc t¹o ®­îc mét uy tÝn vµ tiÕng nãi ®¸ng tin cËy víi b¹n hµng. KÓ tõ ®©y c«ng ty ®· t¹o ®­îc mét tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho sù ph¸t triÓn cña m×nh trong t­¬ng lai. - B­íc vµo n¨m 1999 víi nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ cña n¨m 1998 lµ mét thuËn lîi kh«ng nhá cña c«ng ty ®ång thêi còng lµ mét søc Ðp kh¸ lín cho c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty trong viÖc duy tr× vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®­îc. Víi ®µ ph¸t triÓn cña n¨m 1998, c«ng ty ®· m¹nh d¹n ®Æt ra chØ tiªu 10.000.000 $ cho kim ng¹ch XNK 1999 vµ thùc tÕ ®· thùc hiÖn ®­îc v­ît møc kÕ ho¹ch = 117,07%. - C«ng ty b­íc vµo n¨m 2000 víi nh÷ng thµnh tùu kh¶ quan cña n¨m 1999 nh­ng kh«ng ph¶i Ýt nh÷ng khã kh¨n: do chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña Nhµ n­íc ta nh÷ng n¨m gÇn ®©y ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trong vµ ngoµi n­íc, thÞ hiÕu vÒ mÆt hµng nµy l¹i thay ®æi nhanh chãng trong khi ®ã kh¶ n¨ng ®¸p øng mÉu m· cña c«ng ty cßn chËm. H¬n n÷a sù trµn ngËp cña hµng Trung Quèc, sù biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ Ch©u ¢u còng lµm gi¶m søc mua. Song, víi sù nç lùc vµ quyÕt t©m cao, n¨m 2000, c«ng ty ®· cã møc t¨ng kh¸ cao vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ hµng n«ng s¶n, ph¸t triÓn thªm nhiÒu mÆt hµng míi nh­ hµng t¹p phÈm, hµng s¾t mü nghÖ,... C«ng ty tiÕp tôc cã b­íc nh¶y vät vÒ kim ng¹ch XNK. Víi tæng kim ng¹ch XNK ®¹t 19.513.145,04 USD c«ng ty ®· ®¹t møc thùc hiÖn = 130,08% so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra. Nh­ vËy víi nh÷ng con sè tæng qu¸t trªn chóng ta ®· cã mét c¸i nh×n bao qu¸t vÒ t×nh h×nh kinh doanh XNK cña c«ng ty, nh×n chung lµ rÊt ph¸t triÓn, 1 con sè ®¸ng m¬ ­íc víi nhiÒu doanh nghiÖp XNK ®Æc biÖt lµ víi nh÷ng c«ng ty cßn non trÎ nh­ HAPROSIMEX Sµi Gßn. 2. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa §©y lµ ho¹t ®éng thø yÕu, kh«ng n»m trong kÕ ho¹ch chiÕn l­îc cho sù ph¸t triÓn cña c«ng ty nªn chØ ho¹t ®éng trong mét sè lÜnh vùc h¹n hÑp. Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Haprrosimex Sµi Gßn lµ n»m trong ho¹t ®éng kinh doanh XNK. Song víi nh÷ng con ng­êi míi, chñ tr­¬ng vµ ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng míi, c«ng ty thÊy r»ng kh«ng thÓ bá qua thÞ tr­êng trong n­íc, do vËy mµ 2 n¨m gÇn ®©y c«ng ty ®· b¸t ®Çu cã nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa v» ®Ó më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña c«ng ty, n©ng cao ®êi sèng choi c¸n bé nh©n viªn vµ còng lµ ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng XK. Do vËy ë ®©y, chØ xin ®¬n cö t×nh h×nh kinh doanh néi ®Þa trong n¨m 2000 vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001. a. N¨m 2000 t×nh h×nh kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa cña c«ng ty vÉn ë møc b×nh th­êng kh«ng cã b­íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ. Do vËy ngoµi viÖc ®¶m b¶o viÖc chi tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa chñ yÕu lµ nh»m phôc vô cho XK, qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ vµ ®¶m b¶o nguån hµng liªn tôc cho XK. D­íi ®©y lµ nh÷ng con sè cô thÓ. B¶ng 2 : Tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa n¨m 2000 §VT: VN§ KH 2000 TH 2000 % TH so víi KH Gèm MN 500.000.000 310.000.000 62 Gç MN 5.034.482.000 4.380.000.000 87 Phßng XNK II 1.500.000.000 949.292.462 63,28 TT XNK m¸y & thiÕt bÞ 90.000.000 Phßng XNK I 200.000.000 111.519.820 52 Tæng 7.034.482.000 5.840.812.282 82 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt 2000; HAPROSIMEX Sµi Gßn Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn, ta thÊy tÊt c¶ c¸c phßng ban thùc hiÖn chøc n¨ng tiªu thô vµ kinh doanh néi ®Þa ®Òu kh«ng hoµn thµnh chØ tiªu ®­îc ®Æt ra. §iÒu nµy võa thÓ hiÖn n¨ng lùc kinh doanh yÕu kÐm cña c¸c c¸n bé nh©n viªn trong c«ng t¸c tiªu thô néi ®Þa còng nh­ sù kh«ng chó träng cña ban l·nh ®¹o trong viÖc ph¸t triÓn kh©u nµy cña c«ng ty. MÆc dï coi träng c«ng t¸c XK, song c«ng ty còng nªn cã nh÷ng s¸ch l­îc hîp lý trong viÖc kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa v× thÞ tr­êng trong n­íc cña chóng ta còng lµ mét nguån lîi nhuËn kh«ng nhá h¬n n÷a d©y còng lµ c¬ së ®Ó c«ng ty n©ng cao uy tÝn vµ t×m kiÕm c¸c mèi quan hÖ lµm ¨n. ChØ trõ TT XNK m¸y vµ thiÕt bÞ cho ®Õn 4/2000 míi ®­îc thµnh lËp nªn ch­a thùc sù ®i vµo ho¹t ®éng. Do vËy míi chØ cã doanh thu vÒ mÆt t­ vÊn th­¬ng m¹i ( ®¹t 90.00.000 ®ång ). Ch¾c ch¾n sang n¨m 2001, ban gi¸m ®èc c«ng ty sÏ cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó cñng cè c«ng t¸c kinh doanh vÒ tiªu thô néi ®Þa ®Æc biÖt lµ víi Trung t©m Th­¬ng m¹i - Du lÞch - DÞch vô Bèn mïa míi ®­îc s¸p nhËp vµo c«ng ty: tiÕp tôc duy tr× cöa hµng kem bèn mïa, kinh doanh qu¸n bar ... b. 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001: B¶ng 3: T×nh h×nh kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 : §VT: VN§ KH 2001 TH 6/2001 % so víi c¶ n¨m Gèm MN 500.000.000 112.405.000 22,48 Gç MN 6.000.000.000 2.200.000.000 36,66 Phßng XNK II 1.200.000.000 485.600.000 40,46 TT XNK m¸y & thiÕt bÞ 700.000.000 455.850.000 68,12 Tæng céng 8.400.000.000 3.253.855.000 38,10 Nguån: B¸o c¸o: S¬ kÕt 6 th¸ng ®Çu n¨m 200; HAPROSIMEX Sµi Gßn * Nh­ vËy viÖc kinh doanh vµ tiªu thô néi ®Þa chØ tËp trung vµo mét sè Ýt mÆt hµng vµ c¸c ®¬n vÞ, phßng ban nhÊt ®Þnh. - Cöa hµng gèm MN sau khi ®­îc chó träng ®Çu t­ ®· b¾t ®Çu ho¹t ®éng æn ®Þnh nh­ng hiÖu qu¶ ch­a cao 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 míi hoµn thµnh 22,48% kÕ ho¹ch ®­îc giao c¶ n¨m. Nh­ vËy c¶ n¨m 2001 sÏ kh«ng ®¹t ®­îc møc 62% kÕ ho¹ch nh­ n¨m 2000. - Cöa hµng gç MN tiªu thô néi ®Þa mét sè mÆt hµng nh­ Xu©n Hoµ, S¬n Mµi, kho¸ ViÖt TiÖp,... nh­ng cã doanh thu kh¸ lín 2,2 tû VN§ - 36,66% kÕ ho¹ch. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc møc 6 tû VN§ néi ®Þa ®èi víi mÆt hµng nµy theo nh­ kÕ ho¹ch cña c¶ n¨m 2001 th× qu¶ lµ mét nhiÖm vô kh«ng ®¬n gi¶n chót nµo. - Phßng XNK 2 tËp trung chñ yÕu vµo s¶n xuÊt, kinh doanh mÆt hµng khung xe vµ xe ®¹p vµ mét sè Ýt hµng s¾t mü nghÖ. Ngoµi ra phßng cßn tæ chøc giao nhËn, vËn chuyÓn mÆt hµng bµn ghÕ Xu©n Hoµ. - Trung t©m XNK m¸y vµ thiÕt bÞ do míi ®­îc thµnh lËp nªn kinh doanh ch­a cã hiÖu qu¶ cao, míi ®¹t møc 455.800.000 tiªu thô néi ®Þa mÆc dï sè vèn ®Çu t­ vµo rÊt lín. §©y lµ lÜnh vùc cÇn nhiÒu sù quan t©m vµ ®Çu t­ h¬n. Trong khi ®ã TT Th­¬ng m¹i - Du lÞch - DÞch vô Bèn mïa vÉn tiÕp tôc trong qu¸ tr×nh söa ch÷a, n©ng cÊp vµ thay ®æi c¬ cÊu tæ chøc nªn ch­a thùc sù ®i vµo ho¹t ®éng. Song nh×n chung n¨m 2001 c«ng ty cã triÓn väng s¸ng sña h¬n trong viÖc tiªu thô vµ kinh doanh néi ®Þa so víi n¨m 2000 bëi cuèi n¨m bao giê l­îng tiªu thô, mua s¾m còng cao h¬n so víi nöa ®Çu n¨m. * NhËn xÐt chung: Nh­ vËy, c«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn ®· vµ ®ang ®i ®óng trªn con ®­êng ®· chän. C«ng ty ®· biÕt tËn dông lîi thÕ vµ nh÷ng ­u ®iÓm cña m×nh ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ v­ît qua thö th¸ch trªn th­¬ng tr­êng ®Ó ngµy cµng cã mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ b¹n hµng n­íc ngoµi. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty trong thêi gian qua I. Thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña c«ng ty 1. VÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu §Ó cã mét c¸i nh×n râ nÐt vÒ hiÖu qu¶ vµ thùc tr¹ng t×nh h×nh xuÊt khÈu cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua chóng ta cÇn xem xÐt nh÷ng con sè cô thÓ. B¶ng: Kim ng¹ch xuÊt khÈu qua tõng n¨m 1998 1999 2000 6/2001 P. Thñ c«ng mü nghÖ 1.150.845 1.316.783 2.394.023,64 1.539.000 P. Gèm mü nghÖ 278.087 276.800 498.734,36 323.487 P. Gç mü nghÖ 205.980 3.215.851 382.710,32 180.000 P. XNK 1 4.715.500 1.105.360 1.363.681,00 669.000 P. XNK 2 415.500 480.000 477.800,00 350.000 P. tËp phÈm 668.900 908.950 1.314.561,94 800.000 P. n«ng s¶n 1.988.035 2.566.950 3.669.748,00 2.650.000 Tæng 5.067.847 6.923.698 10.131.256,00 5.462.487 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt 1998, 1999, 2000, HAPROSIMEX Sµi Gßn Nh×n vµo b¶ng ta thÊy kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 1999 t¨ng gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 1998 ®iÒu ®ã thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn lín m¹nh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua. §©y lµ mét th¾ng lîi to lín cña toµn bé c«ng ty sau khi võa b­íc vµo mét giai ®o¹n míi víi toµn bé c¬ cÊu tæ chøc míi, c¸ch thøc lµm viÖc míi vµ c¶ nh÷ng con ng­êi míi. Còng nh×n vµo nh÷ng con sè kh¶ qua cña 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 th× ch¾c ch¾n kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty trong c¶ n¨m 2001 sÏ t¨ng tõ 10-20% so víi n¨m 2000 bëi 6 th¸ng cuèi n¨m bao giê còng lµ thêi ®iÓm hµng ho¸ ®­îc tiªu thô m¹nh mÏ. Nh×n chung th× 2 mÆt hµng n«ng s¶n vµ thñ c«ng mü nghÖ vÉn lµ 2 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng ty. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña 2 mÆt hµng nµy lu«n chiÕm tõ 60-70% gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña toµn c«ng ty. §iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ 2 mÆt hµng nµy còng chÝnh lµ 2 mÆt hµng lu«n chÞu sù biÕn ®éng m¹nh mÏ vÒ gi¸ c¶ do nhu cÇu, thÞ hiÕu lu«n thay ®æi. Ch¼ng h¹n nh­ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2000 xuÊt khÈu chØ 663 tÊn Hå tiªu ®· cã trÞ gi¸ 2.836.689 USD, th× 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001, xuÊt gÊp ®«i lµ 1254 tÊn nh­ng chØ cã trÞ gi¸ 2.236.140 USD. Chøng tá ®©y lµ mÆt hµng lu«n gÆp ph¶i nh÷ng sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ gi¸ c¶. Song tùu chung l¹i víi møc kim ng¹ch xuÊt khÈu h¬n 10 triÖu USD/n¨m th× c«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn cã ®­îc mét vÞ trÝ v÷ng vµng trong sè c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ ®iÒu quan träng h¬n lµ tõ sau khi c¶i tæ bé m¸y tæ chøc, ®µo t¹o l¹i mét sè c¸n bé nghiÖp vô c«ng ty ®· vµ ®ang ®i ®óng h­íng. Tr­íc m¾t trong 6 th¸ng cuèi n¨m 2001, c«ng ty sÏ phÊn ®Êu ®¹t vµ hoµn thµnh chØ tiªu xuÊt khÈu cho c¶ n¨m. B¶ng: KÕ ho¹ch 6 th¸ng cuèi n¨m 2001 §VT: USD KH c¶ n¨m 2001 NhiÖm vô 6 th¸ng cuèi 2001 P. Thñ c«ng mü nghÖ 6.000.000 1.461.000 P. Gèm mü nghÖ 800.000 480.000 P. Gç mü nghÖ 700.000 550.000 P. XNK 1 1.100.000 431.000 P. XNK 2 800.000 450.000 P. tËp phÈm 1.500.000 700.000 P. n«ng s¶n 3.000.000 3.350.000 Tæng 13.900.000 6.722.000 Nguån: S¬ kÕt 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001; HAPROSIMEX Sµi Gßn Môc tiªu ®Æt ra cho c¶ n¨m vµ nhiÖm vô cßn l¹i 6 th¸ng cuèi n¨m 2001 lµ t­¬ng ®èi khã kh¨n nh­ng kh«ng ph¶i lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc. Song ®ßi hái Ban Gi¸m ®èc còng nh­ tõng thµnh viªn cña c«ng ty ph¶i nç lùc hÕt m×nh, ph¸t huy cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña mçi ng­êi. Ngoµi ra trong thêi gian nµy c«ng ty cÇn cã nh÷ng ph­¬ng ¸n ®Ó tiÕp tôc më réng thÞ tr­êng, t×m kiÕm ®èi t¸c lµm ¨n l©u dµi, cã nh­ vËy c«ng ty míi cã h­íng ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Bëi lÏ thÞ tr­êng ®Çu ra lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu ®èi víi mçi doanh nghiÖp xuÊt khÈu. §Æc biÖt t×m kiÕm nh÷ng thÞ tr­êng ®ang cã cÇu lín vÒ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cña c«ng ty bëi víi sù biÕn ®éng gi¸ c¶ lín trong nh÷ng n¨m qua, c«ng ty ®· chÞu kh¸ nhiÒu thiÖt h¹i. 2. VÒ gi¸ c¶. §èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh mét th­¬ng vô nµo th× yÕu tè ®Çu tiªn hä cÇn ph¶i tÝnh ®Õn ®ã lµ gi¸ c¶. ë ®©y trong khu«n khæ bµi viÕt cã h¹n, chóng ta kh«ng thÓ ®­a ra gi¸ c¶ tõng lo¹i mÆt hµng cña c«ng ty ®Ó xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ ®­îc mµ chØ xin ®­a ra mét sè mÆt hµng ®­îc c«ng ty xuÊt khÈu th­êng xuyªn víi sè l­îng lín trong nh÷ng n¨m qua. B¶ng 6: Gi¸ xuÊt khÈu trung b×nh ®èi víi mét sè mÆt hµng §VT: USD/tÊn 1998 1999 2000 6/2001 Hå tiªn 3588,65 3945,72 4278,56 1783,20 L¹c nh©n 758,68 806,43 755,5 416,66 ChÌ kh« 2900,55 2880,85 2550,66 Nguån: Phßng XNK 1; HAPROSIMEX Sµi Gßn Nh­ vËy th«ng qua gi¸ c¶ mét sè mÆt hµng n«ng s¶n ta cã thÓ rót ra nhËn xÐt gi¸ c¶ mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu trªn thÞ tr­êng thÕ giíi rÊt kh«ng æn ®Þnh. NÕu nh­ mÆt hµng Hå tiªu trong c¸c n¨m 98, 99, 2000 kh«ng cã biÕn ®éng g× lín th× ®Õn 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 ®· gi¶m gi¸ tíi h¬n mét nöa 4278,56 USD/tÊn n¨m 2000 so víi 1783,20 USD/tÊn 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001. Hay nh­ L¹c nh©n gi¸ cã xu h­íng gi¶m tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2000 nh­ng sang ®Õn n¨m 2001 gi¸ tôt h¼n xuèng tõ 30%-40% lµm gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t ë møc rÊt thÊp. ChØ cã gi¸ chÌ kh« lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh tuy cã gi¶m nhÑ. X¶y ra t×nh tr¹ng nµy tr­íc hÕt lµ do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan cña sù biÕn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng, l­îng cÇu cña nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng trong khi møc cung l¹i lín,... song còng cÇn ph¶i xÐt tíi c¸c nguyªn nh©n chñ quan khi mét sè phßng ban, c¸n bé ho¹t ®éng ch­a thùc sù hiÖu qu¶. 3. VÒ thÞ tr­êng Cïng víi sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶, thÞ tr­êng xuÊt khÈu kh«ng ®­îc më réng ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc cho toµn bé c«ng ty. Bëi lÏ khi nhu cÇu ®ang gi¶m dÇn ë c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng th× c«ng ty l¹i ch­a kÞp hoÆc khai th¸c ch­a nhiÒu nh÷ng thÞ tr­êng míi. Nghiªn cøu t×nh h×nh thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña c«ng ty nh÷ng n¨m gÇn ®©y chóng ta cã thÓ ®­a ra mét sè nhËn xÐt. B¶ng: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu trªn tõng thÞ tr­êng §VT : USD 1998 1999 2000 6/2001 Singapore 1.580.000 2.583.000 3.500.600 1.650.140 Th¸i Lan 780.000 565.600 558.000 650.000 NhËt B¶n - 965.860 1.054.363 580.226 Hongkong - 1.000.000 1.170.000 412.200 Malaisia 878.585 1.100.000 865.500 200.000 Trung Quèc - 856.050 510.000 504.954 In®«nªsia 958.000 194.308 450.000 528.600 T©y ¢u - 1.055.000 1.283.000 550.000 B¾c ¢u 485.000 780.880 339.793 166.035 Trung §«ng - - 400.000 300.122 Nam Mü 422.262 752.000 - 320.210 Tæng 5.067.847 9.822.698 10.131.256 5.462.487 Nguån : B¸o c¸o kÕt qu¶ 1998 – 2000; Phßng Khu vùc ThÞ tr­êng Nh×n chung, thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kh¸ æn ®Þnh, kim ng¹ch xuÊt khÈu trªn tõng thÞ tr­êng cã xu h­íng t¨ng lªn theo tõng n¨m. Tuy nhiªn gi¸ trÞ xuÊt khÈu trªn tõng thÞ tr­êng vÉn cßn ë møc kh¸ thÊp so víi tiÒm n¨ng mµ ta cã thÓ khai th¸c ®­îc, chØ cã mét sè thÞ tr­êng nh­ Singapore, Hongkong, Malaysia lµ cã møc kim ng¹ch xuÊt khÈu kh¸ cao. Trong khi ®ã víi nh÷ng thÞ tr­êng lín nh­ NhËt B¶n, T©y ¢u, B¾c ¢u, Trung Quèc lµ nh÷ng thÞ tr­êng rÊt lín, rÊt cã tiÒm n¨ng th× chóng ta l¹i ch­a khai th¸c ®­îc. Ch¼ng h¹n nh­ gi¸ trÞ xuÊt khÈu sang Trung Quèc - mét thÞ tr­êng cã søc tiªu thô lín l¹i ch­a v­ît qu¸ con sè 1 triÖu USD/n¨m, hay thÞ tr­êng c¸c n­íc B¾c ¢u th× kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty vÉn cßn rÊt h¹n chÕ trung b×nh chØ vµo kho¶ng nöa triÖu USD mét n¨m, trong khi thÞ tr­êng chñ yÕu vÉn tËp trung vµo khu vùc §«ng Nam ¸. Tuy nhiªn vÒ mÆt sè l­îng th× kÓ tõ n¨m 1998 cho ®Õn n¨m 2001, sè l­îng c¸c thÞ tr­êng mµ c«ng ty cã quan hÖ bu«n b¸n ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ viÖc më réng sang thÞ tr­êng T©y ¢u, NhËt B¶n, Hongkong, Trung §«ng vµ ®Æc biÖt lµ Trung Quèc. Do vËy, c«ng ty cÇn ph¶i lu«n x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng thÞ tr­êng nµo lµ thÞ tr­êng chiÕn l­îc vµ xuÊt khÈu mÆt hµng g× lµ mòi nhän. Nh×n vµo kÕt qu¶ cña 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 th× cã thÓ dù ®o¸n trong c¶ n¨m, gi¸ trÞ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Trung Quèc sÏ ®¹t møc lín h¬n 1 triÖu USD, T©y ¢u tõ 1,2-1,5 triÖu USD, nÕu nh­ kh«ng cã biÕn ®éng g× lín trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ thÕ giíi. Song ®iÒu quan träng nhÊt mµ c«ng ty ph¶i lu«n ý thøc ®­îc r»ng ®Ó gi÷ ®­îc uy tÝn vµ mèi quan hÖ l©u dµi th× gi¸ c¶ hîp lý vµ chÊt l­îng hµng ho¸ ph¶i lu«n ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Cã ®¶m b¶o ®­îc 2 yÕu tè nµy th× c«ng ty míi cã thÓ gi÷ ®­îc b¹n hµng còng nh­ x©m nhËp vµo mét thÞ tr­êng cã ®ßi hái hÕt søc kh¾t khe lµ Mü (sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®­îc phª chuÈn). 4. VÒ s¶n phÈm xuÊt khÈu §©y chÝnh lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh b¹i cña bÊt cø ho¹t ®éng kinh doanh XNK nµo. §Ó ®¶m b¶o cho xuÊt khÈu chóng ta ph¶i cã mét nguån hµng dåi dµo c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng ®Ó ®¸p øng kÞp thêi mäi nhu cÇu, thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. B¶ng: Kim ng¹ch xuÊt khÈu 1998, 1999 ®èi víi tõng mÆt hµng: §VT: USD 1998 1999 KH TH % KH TH % Thñ c«ng mü nghÖ 900.000 1.865.345 205 2.000.000 2.412.143 125 Gèm mü nghÖ 300.000 275.087 55 250.000 276.800 120 Gç mü nghÖ 300.000 205.980 70 250.000 321.585 128 N«ng s¶n 1.500.000 2.403.535 185 2.500.000 3.471.900 135 T¹p phÈm 1.000.000 905.950 91 1.000.000 905.950 90,5 Tæng 4.500.000 5.067.847 115 6.000.000 6.922.698 118 Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt 1998,1999 ; HAPROSIMEX Sµi Gßn Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy n¨m 1998 lµ mét n¨m c«ng ty thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu vµ th¾ng lîi to lín vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu. NÕu nh­ c¸c mÆt hµng gèm mü nghÖ, gç mü nghÖ vµ c¸c mÆt hµng t¹p phÈm cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®¹t chØ tiªu th× 2 mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ hµng n«ng s¶n l¹i cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu t¨ng gÊp ®«i so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra. Ngoµi sù ®ãng gãp cña 2 phßng chøc n¨ng lµ phßng n«ng s¶n vµ phßng thñ c«ng mü nghÖ th× phßng XNK 1 vµ phßng XNK 2 còng ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong viÖc xuÊt khÈu 2 nhãm mÆt hµng nµy, ®ãng gãp vµo thµnh c«ng chung cña c«ng ty. Víi mÆt hµng n«ng s¶n chñ yÕu lµ chÌ kh«, h¹t tiªu, l¹c nh©n,... ngoµi viÖc t¨ng ®­îc khèi l­îng xuÊt khÈu cßn thu ®­îc kim ng¹ch lín do nguån hµng khan hiÕm nªn gi¸ ®­îc ®Èy lªn ë mét sè thÞ tr­êng truyÒn thèng cña c«ng ty. Trong khi ®ã hµng thñ c«ng mü nghÖ nh­ hµng m©y tre ®an, tranh s¬n mµi,... ®­îc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu th× c«ng ty cßn cã thªm mét sè ®¬n ®Æt hµng míi nh­ vËt trang trÝ lµm tõ s¶n vËt biÓn, ®å ®iªu kh¾c, ch¹m kh¶m b»ng c¸c lo¹i ®ã,... Nh­ vËy trong nh÷ng n¨m tiÕp theo ®©y vÉn lµ 2 mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng ty. Víi ®µ th¾ng lîi cña n¨m 1998, c«ng ty b­íc vµo n¨m 1999 víi niÒm tin vµ sù quyÕt t©m cao ®é. ChÝnh bëi vËy c¸c phßng ban vµ mçi c¸n bé nh©n viªn ®Òu hoµn thµnh vµ v­ît møc chØ tiªu ®Ò ra, thÓ hiÖn qua gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®èi víi tõng nhãm mÆt hµng. §Æc biÖt chó ý ®©y chÝnh lµ n¨m c«ng ty cã nhiÒu thay ®æi vÒ mÆt c¬ cÊu, bé m¸y tæ chøc vµ nh©n sù nªn viÖc duy tr× vµ ph¸t triÓn c«ng ty trong giai ®o¹n khã kh¨n nµy lµ viÖc lµm kh«ng ®¬n gi¶n chót nµo. ViÖc s¸t nhËp víi XÝ nghiÖp Xe ®¹p xe m¸y Lª Ngäc H©n ®· g©y ra kh«ng Ýt x¸o trén vÒ mÆt nh©n sù nh­ng c«ng ty ®· nhanh chãng kh¾c phôc ®Ó æn ®Þnh ®i vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Hai nhãm hµng xuÊt khÈu chñ lùc tiÕp tôc t¨ng ë møc cao do viÖc më réng ®­îc thÞ tr­êng sang c¸c n­íc T©y ¢u, Trung Quèc vµ c¶ Trung §«ng nhÊt lµ kim ng¹ch xuÊt khÈu sang T©y ¢u trong n¨m nµy ®¹t > 1 triÖu USD th× chñ yÕu lµ hµng n«ng s¶n vµ thñ c«ng mü nghÖ. Víi nh÷ng thµnh tùu kh¶ quan n¨m 1999 c«ng ty b­íc vµo n¨m 2000 víi nh÷ng thuËn lîi nh­ng kh«ng ph¶i Ýt nh÷ng khã kh¨n. B¶ng: Kim ng¹ch xuÊt khÈu 2000 ®èi víi c¸c mÆt hµng §VT KH TH % TH so víi KH Thñ c«ng mü nghÖ 3.000.000 3.567.137,75 125 Gèm mü nghÖ 650.000 498.734,36 77,2 Gç mü nghÖ 350.000 382.710,32 115 T¹p phÈm 1.000.000 1.314.561,94 131 N«ng s¶n 3.000.000 4.347.516,63 140 Tæng 8.000.000 10.131.256 126 Nguån:B¸o c¸o tæng kÕt 2000; HAPROSIMEX Sµi Gßn Do chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña Nhµ n­íc ta nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nªn ngµy cµng cã nhiÒu ®¬n vÞ tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c¹nh tranh gay g¾t trong vµ ngoµi n­íc. Trong khi ®ã mét sè mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ cña Trung Quèc vµ mét sè n­íc §«ng Nam ¸ l¹i trµn ngËp víi mÉu m· ®a d¹ng vµ gi¸ c¶ rÊt c¹nh tranh ®· lµ yÕu tè t¸c ®éng rÊt lín ®Õn t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty. Song víi sù nç lùc cao, n¨m 2000 c«ng ty ®· cã nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng khÝch lÖ, cã møc t¨ng tr­ëng kh¸ cao vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ n«ng s¶n; cñng cè v÷ng ch¾c c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng, ph¸t triÓn thªm mét sè mÆt hµng nh­ hµng tËp phÈm, s¾t mü nghÖ. §ång thêi c«ng ty còng duy tr× vµ h¬n thÕ cßn më réng ®­îc c¸c thÞ tr­êng míi ë T©y ¢u, B¾c ¢u ®Æc biÖt lµ ®· cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng §«ng ¢u. §©y lµ nh÷ng dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho c«ng ty. Tr­íc thùc tr¹ng nµy c«ng ty ®· nghiªm tóc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ®Ó ®­a ra ph­¬ng h­íng kinh doanh cho c«ng ty trong n¨m 2001. Vµ ë ®©y t×nh h×nh thùc tÕ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong 6 th¸ng ®Çu n¨m cña c«ng ty sÏ cho chóng ta mét c¸i nh×n cô thÓ. II. Mét sè ®¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng xuÊt khÈu cña c«ng ty 1. VÒ chiÕn l­îc vµ ph­¬ng h­íng kinh doanh trong thêi gian qua Cã thÓ nãi trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tr­íc nh÷ng biÕn ®éng to lín trong vµ ngoµi n­íc, nh÷ng thay ®æi s©u s¾c trong néi bé c«ng ty, ban Gi¸m ®èc HAPROSIMEX Sµi Gßn ®· liªn tôc ®­a ra nh÷ng chØ ®¹o kÞp thêi cho h­íng ®i cña c«ng ty trong tõng giai ®o¹n, tõng n¨m, tõng quý, tõng th¸ng. Lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh XNK nh­ng chiÕn l­îc cña c«ng ty lu«n coi xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng chÝnh, cã tÝnh quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. Quan träng h¬n lµ trong tõng thêi ®iÓm ban Gi¸m ®èc c«ng ty ®· ®­a nh÷ng quyÕt ®Þnh s¸ng suèt, phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. Ch¼ng h¹n nh­ ngay tõ ®Çu n¨m 2000, c«ng ty ®· chuÈn bÞ s½n sµng n¾m lÊy c¬ héi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®­îc ký kÕt ®Ó cã thÓ x©m nhËp vµo thÞ tr­êng hÕt søc bÐo bë nµy mét c¸ch chñ ®éng vµ v÷ng ch¾c; ®ång thêi còng cñng cè vµ ph¸t triÓn tõng b­íc v÷ng ch¾c c¸c thÞ tr­êng lín nh­ng cßn kh¸ míi mÎ ë T©y ¢u, B¾c ¢u, Trung §«ng, Nam Mü,... Hay nh­ viÖc c«ng ty kÞp thêi ®iÒu chØnh chiÕn l­îc xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n trong n¨m 2001 khi vµo ®Çu n¨m gi¸ mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc sôt gi¶m m¹nh ®Ó chuyÓn h­íng tËp trung tiÒm lùc xuÊt khÈu sang mét sè mÆt hµng kh¸c. ChÝnh ®iÒu nµy ®· gióp c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua lu«n gi÷ ®­îc sù æn ®Þnh vµ n¾m ®­îc thÕ chñ ®éng trong tõng b­íc ®i cña m×nh. 2. VÒ nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc Nh×ng chung lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ, c«ng ty trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y ®· cã nh÷ng sù tr­ëng thµnh v­ît bËc. Víi mét bé m¸y vµ c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh tèt, c¸c phßng ban chøc n¨ng ho¹t ®éng ngµy cµng hiÖu qu¶ c«ng ty ®ang v­¬n lªn mét vÞ trÝ míi t­¬ng xøng h¬n víi tiÒm n¨ng cña nã. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty vÉn cßn tiÕp tôc kh¾c phôc mét sè tån t¹i ®Ó c«ng ty cã thÓ hoµn thµnh suÊt s¾c nhiÖm vô n¨m 2001 còng nh­ ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty tõ nay cho ®Õn 2010. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu t¹i c«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn I. §¸nh gi¸ cô thÓ mét sè c«ng t¸c vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty trong thêi gian qua Qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch nh÷ng kÕt qu¶ tíi sè liÖu thùc tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua, chóng ta ®· cã thÓ ®­a ra mét c¸i nh×n cô thÓ vµ chÝnh x¸c h¬n vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña tõng bé phËn, phßng ban chøc n¨ng cña c«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn. 1. VÒ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng NÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang vËn hµnh theo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng chÞu sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc, triÕt lý kinh doanh ®· thay ®æi tõ b¸n c¸i chóng ta cã sang b¸n c¸i thÞ tr­êng cÇn. Bëi vËy c«ng t¸c tiÕp cËn vµ nghiªn cøu thÞ tr­êng rÊt ®­îc quan t©m chó träng. C«ng viÖc nµy thuéc tr¸ch nhiÖm cña phßng khu vùc thÞ tr­êng. Nh­ vËy ®©y lµ mét phßng chøc n¨ng cã nhiÖm vô v« cïng quan träng - nhiÖm vô ®èi ngo¹i ®Ó t×m hiÓu nguån hµng ®Çu vµo, më réng thÞ tr­êng ®Çu ra. Cã thÓ nãi phßng khu vùc vµ thÞ tr­êng cña c«ng ty trªn c¶ 2 miÒn Nam vµ B¾c trong nh÷ng n¨m qua ®· ho¹t ®éng hÕt søc hiÖu qu¶. ë trong n­íc phßng liªn tôc më réng ®­îc m¹ng l­íi ch©n nguån hµng: miÒn B¾c tõ L¹ng S¬n, Mãng C¸i ®Õn ViÖt Tr×, VÜnh Phóc,... miÒn Nam tõ Cµ Mau, Sãc Tr¨ng ®Õn Kiªn Giang, Vòng Tµu ®Òu cã c¸c ®¬n vÞ cung cÊp nguån hµng xuÊt khÈu. Víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi, c«ng ty ®· cã quan hÖ víi 50 n­íc, ë nhiÒu khu vùc vµ thÞ tr­êng trªn thÕ giíi. Sè l­îng kh¸ch hµng lu«n ®­îc duy tr× vµ lín m¹nh h¬n. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nµy trong nh÷ng n¨m qua ngoµi sù ®Çu t­ vµ quan t©m chØ ®¹o cña ban Gi¸m ®èc phßng cßn cã mét ®éi ngò c¸n bé giái vÒ nghiÖm vô, tËn tuþ víi c«ng viÖc, lu«n cã ph­¬ng ch©m lµm viÖc thÝch hîp víi tõng giai ®o¹n, tõng b¹n hµng, tõng mèi quan hÖ vµ cïng víi sù gi¸m s¸t, chØ ®¹o kÞp thêi cña ban Gi¸m ®èc, trong nh÷ng n¨m qua phßng lu«n lµm viÖc dùa trªn c¸c nguyªn t¾c: - Coi träng viÖc cñng cè nh÷ng b¹n hµng l©u ®êi ®¸ng tin cËy, ra søc x©y dùng c¸c c¬ së ch©n hµng míi trªn kh¾p 3 miÒn, ®¶m b¶o phôc vô tèt cho xuÊt khÈu. - Cñng cè, x©y dùng c«ng t¸c ®èi ngo¹i, tæ chøc héi chî, t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ, xóc tiÕn th­¬ng m¹i, riªng trong n¨m 2000 c«ng ty ®· tham gia 7 héi chî quèc tÕ, cã mÆt t¹i mét sè héi chî, triÓn l·m trong n­íc nh»m ph¸t triÓn kh¸ch hµng, giíi thiÖu vµ chµo b¸n c¸c mÉu m·, s¶n phÈm cña c«ng ty. MÆc dï cßn mét sè khã kh¨n vµ tån t¹i trong nh÷ng thµnh qu¶ mµ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng cña phßng khu vùc vµ thÞ tr­êng mang l¹i lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh ®em ®Õn sù th¾ng lîi trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng ty nh÷ng n¨m qua. 2. VÒ s¶n phÈm xuÊt khÈu - Ngay tõ c«ng t¸c thu mua t¹o nguån hµng xuÊt khÈu c«ng ty ®· cã thuËn lîi nh­ mét m¹ng l­íi ch©ng hµng, c¸c ®¹i lý thu mua hµng réng kh¾p c¶ n­íc. §ã lµ nh÷ng ®¬n vÞ thu mua, s¶n xuÊt, chÕ biÕn, cung cÊp hµng xuÊt khÈu cho c«ng ty. §©y lµ mét thÕ m¹nh rÊt lín. - S¶n phÈm xuÊt khÈu cña c«ng ty ngoµi nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng víi nh÷ng b¹n hµng l©u n¨m, cßn lu«n thay ®æi ®a d¹ng ho¸ c¶ vÒ mÉu m· vµ chñng lo¹i ®¸p øng tèt mäi nhu cÇu thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. NÕu nh­ n¨m 1998, 1999, mÆt hµng n«ng s¶n cña c«ng ty chñ yÕu lµ l¹c nh©n, h¹t tiªu, chÌ,... th× ®Õn n¨m 2000, 2001 ®· xuÊt khÈu c¶ håi, quÕ h­¬ng, cµ phª,... - C¬ cÊu s¶n phÈm xuÊt khÈu cña c«ng ty còng cã nh÷ng biÕn ®æi m¹nh mÏ. NÕu nh­ n¨m 1998, 1999, tû träng hµng n«ng s¶n vµ thñ c«ng mü nghÖ cña c«ng ty chØ chiÕm » 50% gi¸ trÞ xuÊt khÈu th× 2 n¨m gÇn ®©y ph­¬ng h­íng ®Ò ra vµ c¶ nh÷ng con sè ®· thùc hiÖn ®­îc cho thÊy 70-80% gi¸ trÞ xuÊt khÈu lµ hµng n«ng s¶n vµ thñ c«ng mü nghÖ. Nh­ vËy c«ng ty ®ang tõng b­íc thay ®æi c¬ cÊu, tËp trung vµo nh÷ng mÆt hµng lµ thÕ m¹nh cña m×nh, nh÷ng mÆt hµng c«ng ty cã nhiÒu b¹n hµng vµ thÞ tr­êng ®Çu ra. Song tËp trung vµo xuÊt khÈu hai nhãm hµng nµy còng ®ång nghÜa víi viÖc ph¶i chÊp nhËn nh÷ng khã kh¨n vµ thö th¸ch to lín. ThÞ hiÕu vÒ mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ lu«n thay ®æi nhanh chãng trong khi kh¶ n¨ng ®¸p øng mÉu m· míi cña c¸c ®¬n vÞ c¬ së cung cÊp hµng cßn chËm, trong khi hµng thñ c«ng mü nghÖ cña Trung Quèc vµ c¸c n­íc §«ng Nam ¸ cã mÉu m· ®a d¹ng, chÊt l­îng t­¬ng ®èi cao cßn gi¸ c¶ còng rÊt c¹nh tranh. Víi hµng n«ng s¶n th× lu«n cã sù biÕn ®éng rÊt lín vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng nÕu kh«ng dù b¸o vµ cã biÖn ph¸p kÞp thêi th× sÏ r¬i vµo t×nh thÕ bÞ bÊt ngê, bÞ ®éng, rñi ro sÏ rÊt cao. Nh­ vËy, nh÷ng thö th¸ch trªn ®ßi hái toµn bé c«ng ty còng nh­ tõng c¸n bé ph¶i cã n¨ng lùc thùc sù, nhiÖt t×nh tËn tuþ víi c«ng viÖc míi cã thÓ gióp c«ng ty ®i lªn theo ®óng ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc ®· ®Ò ra. Vµ trong giai ®o¹n hiÖn nay, c«ng ty ®· ®i ®óng h­íng vµ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng tr­íc m¾t lµm tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh bÒn v÷ng. 3. Víi ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn Mét c¸ch tæng qu¸t, ®éi c¸n bé chuyªn m«n vµ nh©n viªn cña c«ng ty cã tr×nh ®é chuyªn m«n t­¬ng ®èi tèt, am hiÓu vÒ nghiÖp vô, cã nhiÒu c¸n bé cã kinh nghiÖm l©u n¨m trong lÜnh vùc kinh doanh XNK. Song víi tõng phßng ban chøc n¨ng vÉn cßn mét sè khã kh¨n vÒ vÊn ®Ò con ng­êi ë nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau. - Phßng thñ c«ng mü nghÖ: cã ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn trÎ, n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao,... lu«n hoµn thiÖn tèt nhiÖm vô cña c«ng ty giao. Riªng ë Hµ Néi víi h¬n 10 c¸n bé nghiÖp vô cã n¨ng lùc vµ am hiÓu s©u vÒ xuÊt khÈu hµng thñ c«ng mü nghÖ, phßng lu«n duy tr× ®­îc v÷ng ch¾c c¸c mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ truyÒn thèng, khai th¸c thªm nhiÒu mÉu m· míi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu chµo b¸n vµ tr­ng bµy triÓn l·m. - Phßng n«ng s¶n víi ®éi ngò gåm 20 c¸n bé cã nhiÒu kinh nghiÖm trong lÜnh vùc kinh doanh hµng n«ng s¶n ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ cao. MÆc dï trong n¨m 1999 gÆp rñi ro kh¸ch hµng ph¸ s¶n dÉn ®Õn tæn thÊt lín, n¨m 2000 cã 1 l« hµng ph¶i båi th­êng do kh«ng thùc hiÖn ®­îc hîp ®ång, ®Õn n¨m 2001 l¹i cã sôt gi¶m lín vÒ gi¸ c¶ song phßng lu«n cè g¾ng vµ kh¾c phôc khã kh¨n ®Ó ®¹t chØ tiªu ®Ò ra. Trong môc tiªu tr­íc mÆt ®Ò ra, phßng sÏ tËp trung vµo mét sè mÆt hµng chÝnh xuÊt khÈu nh­: tiªu ®en, chÌ, l¹c nh©n. - Phßng gèm mü nghÖ: Ýt ng­êi nh­ng cã cè g¾ng lín trong c«ng viÖc l¹i giái chuyªn m«n. Song do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan mµ kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng gèm ch­a cao, n¨m 2000 l¹i kh«ng hoµn thµnh chØ tiªu ®­îc giao (®¹t 77,2% kÕ ho¹ch n¨m 2000). Mµ nguyªn nh©n chñ quan ë ®©y lµ c¸n bé ®iÒu hµnh nghiÖp vô ®«i lóc cßn hêi hît, kh«ng s©u, kh«ng triÖt ®Ó xö lý c«ng viÖc vµ b¶o thñ, ch­a t¹o ra søc bËt m¹nh trong nghÒ. Nh­ng víi sù nghiªm tóc phª b×nh vµ nhËn ra khuyÕt ®iÓm n¨m 2001 ch¾c ch¾n phßng sÏ ®¹t ®­îc chØ tiªu ®­îc giao lµ xuÊt khÈu ®¹t trÞ gi¸ 800.000 USD. - Phßng gç mü nghÖ vµ phßng t¹p phÈm (®­îc t¸ch tõ phßng thñ c«ng mü nghÖ) ®Òu hoµn thµnh tèt chØ tiªu ®­îc giao mÆc dï biªn chÕ c¸n bé cña c¶ 2 phßng ®Òu Ýt ái (mçi phßng chØ cã 4 c¸n bé chuyªn m«n). MÆc dï ®©y lµ ®éi ngò c¸n bé rÊt trÎ, cßn thiÕu kinh nghiÖm nh­ng bï l¹i hä cã sù n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh lµ cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng nªn ®· nhanh chãng g©y ®­îc niÒm tin cña ban Gi¸m ®èc, thµnh c«ng lín nhÊt lµ viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm mÆc dï gi¸ trÞ xuÊt khÈu ch­a cao. Nh­ vËy, s¬ qua vÒ ®éi ngò c¸n bé chóng ta cã thÓ thÊy r»ng chÝnh yÕu tè con ng­êi lµ quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i trong kinh doanh. Nªn kh«ng cã g× ng¹c nhiªn khi trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010, vÊn ®Ò nh©n sù ®­îc ban l·nh ®¹o c«ng ty quan t©m vµ chó träng ®Çu t­ rÊt lín. II. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty tõ nay cho ®Õn n¨m 2010 XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng kinh tÕ ®èi ngo¹i, tõ nh÷ng dù b¸o kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ, c«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn ®­a ra chiÕn l­îc ph¸t triÓn c«ng ty tíi n¨m 2010 vÉn lµ chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, xuÊt khÈu kÕt hîp thay thÕ nhËp khÈu, vµ nhËp khÈu chØ lµ ®Ó phôc vô cho xuÊt khÈu. Tr­íc m¾t, c«ng ty cÇn ®­a ra ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cho 6 th¸ng cuèi n¨m 2001 ®Ó hoµn thµnh chØ tiªu ®Ò ra cho c¶ n¨m. B¶ng: Ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô 2001 §VT: USD KH TH 6 th¸ng ®Çu % so víi c¶ n¨m KH 6 th¸ng cuèi Thñ c«ng mü nghÖ 3.000.000 1.539.000 51,3 1.461.000 Gèm mü nghÖ 800.000 323.487 40,3 480.000 Gç mü nghÖ 700.000 150.000 21,43 550.000 T¹p phÈm 1.500.000 800.000 53,33 700.000 N«ng s¶n 6.000.000 2.650.000 44,16 3.350.000 Tæng 12.000.000 5.576.510 46,46 6.423.490 Nguån: S¬ kÕt 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001; HAPROSIMEX Sµi Gßn Tr­íc t×nh h×nh khã kh¨n c¶ trong vµ ngoµi n­íc, nh×n chung chØ tiªu kim ng¹ch xuÊt khÈu mµ c«ng ty ®­a ra cho n¨m 2001 lµ kh¸ khiªm tèn so víi nh÷ng g× mµ c«ng ty ®· ®¹t ®­îc trong mÊy n¨m gÇn ®©y: gi¸ hµng n«ng s¶n sôt gi¶m m¹nh, hµng thñ c«ng mü nghÖ vÊp ph¶i sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cña hµng Trung Quèc vµ cña c¸c n­íc §«ng Nam ¸. BiÕn ®éng trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ Ch©u ¢u lµm cho søc mua gi¶m m¹nh; tÊt c¶ nh÷ng yÕu tè ®ã g©y nªn rÊt nhiÒu khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh XNK cña ViÖt Nam trong ®ã cã HAPROSIMEX Sµi Gßn. Song víi nh÷ng g× ®· ®¹t ®­îc trong 6 th¸ng ®Çu n¨m c«ng ty cã quyÒn hy väng hoµn thµnh ®­îc chØ tiªu ®Ò ra trong 6 th¸ng cuèi n¨m. TÊt nhiªn ®©y lµ nhiÖm vô rÊt khã kh¨n trong t×nh h×nh phøc t¹p c¶ trong vµ ngoµi n­íc nh­ hiÖn nay. Song ®©y còng lµ lóc ®Ó Ban Gi¸m ®èc thÓ hiÖn n¨ng lùc vµ vai trß l·nh ®¹o cña m×nh; vµ mçi c¸n bé nghiÖp vô, mçi nh©n viªn c«ng ty thÓ hiÖn vµ ph¸t huy n¨ng lùc, kinh nghiÖm cña m×nh trong kinh doanh. D­íi ®©y lµ nh÷ng néi dung chñ yÕu cña ph­¬ng h­íng vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn c«ng ty cho ®Õn n¨m 2010 : 1. VÒ kim ng¹ch vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu C¸i mèc cuèi cïng ®Ó c«ng ty tõ ®ã ®­a ra ph­¬ng h­íng, môc tiªu cho viÖc ph¸t triÓn c«ng ty ®Õn n¨m 2010 lµ n¨m 2000 võa qua víi kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2000 ®¹t 10.231.256,44 USD c«ng ty phÊn ®Êu n¨m 2010 sÏ ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ 15-16 triÖu USD. Nh×n chung ®©y lµ mét con sè khiªm tèn, n»m trong kh¶ n¨ng thùc hiÖn cña c«ng ty. 2. TiÕp tôc më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu Môc tiªu hµng ®Çu lµ th©m nhËp vµo thÞ tr­êng Mü sau khi HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü ®­îc phª chuÈn. §©y lµ thÞ tr­êng ®­îc ­u tiªn hµng ®Çu trong chiÕn l­îc më réng thÞ tr­êng cña c«ng ty tõ nay ®Õn n¨m 2010. Ngoµi ra c«ng ty tiÕp tôc khai th¸c bÒ réng vµ bÒ s©u ë thÞ tr­êng khu vùc T©y ¢u, B¾c ¢u. Mét khu vùc thÞ tr­êng n÷a còng n»m trong chiÕn l­îc më réng thÞ tr­êng cña c«ng ty lµ §«ng ¢u. Bëi ®©y lµ khu vùc thÞ tr­êng gåm c¸c n­íc XHCN cò cã nhu cÇu thÞ tr­êng t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ kh«ng qu¸ khã tÝnh. H¬n n÷a c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tr­íc ®©y ®Òu ®· Ýt nhiÒu cã quan hÖ bu«n b¸n víi c¸c n­íc §«ng ¢u. Ng­îc l¹i ®· tõ l©u ®©y lµ c¸c n­íc cã quan hÖ h÷u h¶o víi ViÖt Nam, ®· cã thãi quen tiªu dïng mét sè hµng ho¸ cña ViÖt Nam. Víi mét thÞ tr­êng lín vµ cã nhiÒu thuËn lîi nh­ vËy ch¾c ch¾n kh«ng thÓ bá qua. VÊn ®Ò lµ liÖu c«ng ty sÏ lµm g× ®Ó thùc hiÖn vµ lµm sao ®Ó c¹nh tranh trªn nh÷ng thÞ tr­êng ®ã? 3. VÒ mÆt hµng xuÊt khÈu Nh©n tè quyÕt ®Þnh quy m«, nhÞp ®é hµng ho¸ lµ c¬ cÊu hµng ho¸ xuÊt khÈu vµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. V× thÕ c«ng ty phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 thay ®æi mét b­íc lín c¬ cÊu xuÊt khÈu víi c¸c nhãm hµng, mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc. Tuy nhiªn c«ng ty còng x¸c ®Þnh viÖc ®æi míi c¬ cÊu xuÊt khÈu ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n nh­ thÞ tr­êng, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt trong n­íc vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. C«ng ty ®¸nh gi¸ cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ hiÖu qu¶ lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu cña vÊn ®Ò ®æi míi c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu th«ng qua chÝnh s¸ch lùa chän h­íng ­u tiªn ®Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh xuÊt khÈu hoÆc h­íng vµo xuÊt khÈu. Nã còng lµ yÕu tè quan träng trong sù lùa chän c¬ cÊu mÆt hµng vµ mÆt hµng xuÊt khÈu kinh doanh. III. C¸c gi¶i ph¸p nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu 1. C¸c gi¶i ph¸p vÒ phÝa c«ng ty Qua t×nh h×nh xuÊt khÈu thùc tÕ nh÷ng n¨m võa qua, c«ng ty lu«n cã nh÷ng ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vµ nghiªm tóc hiÖu qu¶ kinh doanh ®¹t ®­îc ®Ó tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ph¸t huy cao ®é mäi tiÒm n¨ng vµ nguån lùc cña c«ng ty. a. VÒ nguån nh©n lùc §©y lµ vÊn ®Ò ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Gi¶i ph¸p cña c«ng ty ®Ó n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n cña tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ: - Më c¸c líp häc, kho¸ ®µo t¹o nghiÖp vô cho c¸n bé c¸c phßng ban, cã chÕ ®é båi d­ìng, ®Ó khuyÕn khÝch c¸n bé theo häc. - Th­êng xuyªn ho¸n ®æi c«ng t¸c cña c¸c c¸n bé gi÷a 2 miÒn Nam - B¾c ®Ó tÝch luü thªm kinh nghiÖm. - TiÕp tôc tuyÓn dông c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc th«ng qua thi tuyÓn kh¾t khe, cã thêi gian thö viÖc tõ 2-3 th¸ng. Nh×n chung nh÷ng gi¶i ph¸p nµy ®ang dÇn ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ khi ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n ngµy cµng v÷ng vµng. b. VÒ c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng MÆc dï ®· ho¹t ®éng t­¬ng ®èi cã hiÖu qu¶ song c«ng ty thÊy r»ng c«ng t¸c tiÕp cËn vµ nghiªn cøu thÞ tr­êng vÉn cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó ®æi míi c«ng t¸c nµy. - Tr­íc m¾t ban Gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. §ßi hái tõng bé phËn ph¶i ®­a ra nh÷ng kÕ ho¹ch cô thÓ, ph­¬ng ¸n chi tiÕt cho viÖc x©m nhËp vµ tiÕp cËn mét thÞ tr­êng míi khi cã thêi c¬ chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng b¸o c¸o chung chung. - T¨ng c­êng ®Çu t­ vèn cho c«ng t¸c qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ ®Ó thu hót kh¸ch hµng. - NÕu nh­ n¨m 2000 tham gia 7 héi chî quèc tÕ th× tõ n¨m 2001 trë ®i hµng n¨m c«ng ty ph¶i tham gia vµ giíi thiÖu s¶n phÈm ë kh«ng d­íi 10 héi chî ë n­íc ngoµi, ®ã lµ ch­a kÓ viÖc tham dù c¸c héi chî triÓn l·m trong n­íc. TÊt c¶ ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cuèi cïng lµ n©ng cao uy tÝn vµ chÊt l­îng s¶n phÈm mµ c«ng ty chµo b¸n, hiÓu râ vÒ nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng trong tõng khu vùc thÞ tr­êng ®Ó ®­a ra nh÷ng chiÕn l­îc xuÊt khÈu hîp lý. - Ngoµi ra c«ng ty còng ®ång ý víi ý kiÕn cña c¸n bé nh©n viªn lµ t¨ng møc c«ng t¸c phÝ cho c¸n bé khi ®i nghiªn cøu vµ c«ng t¸c víi thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng n¬i xa (hiÖn nay lµ kho¶ng 180.000®/ngµy dù kiÕn sÏ t¨ng lªn 220.000®/ngµy). c. VÒ chÕ ®é khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt cho c¸n bé nh©n viªn trong c«ng ty - Nh÷ng n¨m qua c«ng ty ®· trÝch tõ lîi nhuËn thu ®­îc ®Ó lËp qòy khen th­ëng c¸n bé cã thµnh tÝch cao trong c«ng t¸c ®Æc biÖt lµ b»ng mèi quan hÖ c¸ nh©n t×m ®­îc b¹n hµng xuÊt khÈu cho c«ng ty. §©y lµ biÖn ph¸p dïng ®ßn bÈy kinh tÕ rÊt h÷u hiÖu. §ång thêi lµ viÖc kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p kh¸c nh­ gi¸o dôc hµnh chÝnh ®Ó xö ph¹t nghiªm minh nh÷ng ai vi ph¹m kû luËt g©y thiÖt h¹i cho c«ng ty hay lµm viÖc thiÕu tr¸ch nhiÖm,... - L·nh ®¹o c«ng ty còng nghiªm tóc rót kinh nghiÖm trong viÖc qu¶n lý: t¨ng c­êng th«ng tin 2 chiÒu gi÷a l·nh ®¹o c«ng ty vµ c¸c phßng ban, cÇn coi träng luång th«ng tin ph¶n håi tõ cÊp d­íi lªn ®Ó xem xÐt vµ ra quyÕt ®Þnh. d. VÒ s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu C«ng ty ®· ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña tõng mÆt hµng ®èi víi tõng thÞ tr­êng. Ch¼ng h¹n: - Víi hµng may mÆc chó träng ®Õn viÖc xuÊt khÈu sang T©y ¢u, v× ®©y lµ mÆt hµng ®ang cã uy tÝn cña ViÖt Nam t¹i thÞ tr­êng mét sè n­íc T©y ¢u. - Khi gi¸ c¶ hµng n«ng s¶n sôt gi¶m m¹nh th× c«ng ty lËp tøc ®­a ra biÖn ph¸p ®Ó kÐo l¹i lµ t¨ng c­êng xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng nh­ t¹p phÈm, s¾t mü nghÖ vµ gç mü nghÖ; ®Ó chê gi¸ hµng n«ng s¶n trë l¹i æn ®Þnh,... c. Ngoµi ra c«ng ty cßn cã mét sè gi¶i ph¸p ®· vµ ®ang thùc hiÖn rÊt cã hiÖu qu¶ nh­: - Gi¶m gi¸ ®èi víi b¹n hµng l©u n¨m, víi kh¸ch quen vµ nh÷ng kh¸ch hµng cã tiÒm n¨ng ®Ó gi÷ ch©n kh¸ch hµng. - Quan hÖ ®èi víi b¹n bÌ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó khi cã ®¬n hµng mµ hä kh«ng ®¸p øng kÞp th× c«ng ty sÏ n¾m b¾t lÊy c¬ héi cã thªm kh¸ch hµng míi,... Trªn ®©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p mµ c«ng ty ®· vµ ®ang thùc hiÖn, nh÷ng gi¶i ph¸p võa cã tÝnh chÊt t×nh thÕ võa cã tÝnh chÊt l©u dµi ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cho c«ng ty. 2. Mét sè ý kiÕn c¸ nh©n : - HiÖn nay phßng khu vùc thÞ tr­êng vÉn cßn ®¶m nhiÖm qu¸ nhiÒu chøc n¨ng do vËy vÉn ch­a thÓ tËp trung nghiªn cøu vµ t×m hiÓu thÞ tr­êng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy cÇn t¸ch tõ phßng thÞ tr­êng ra phßng ®èi ngo¹i, phßng lÔ t©n ®Ó tËp trung vµo lÜnh vùc nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ ngay trong c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng th× còng nªn thµnh lËp tõng tæ, tõng ban nghiªn cøu chuyªn s©u vÒ mét sè khu vùc, thÞ tr­êng nhÊt ®Þnh. - VÒ viÖc kiÓm tra, gi¸m ®Þnh chÊt l­îng hµng ho¸, c«ng ty vÉn ch­a cã c¸n bé kiÓm tra, gi¸m ®Þnh chuyªn s©u vÒ tõng mÆt hµng mµ chØ lµ nh÷ng kiÓm tra chung cßn tÊt c¶ viÖc cÊp giÊy chøng nhËn chÊt l­îng, ®Õn viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh vËn chuyÓn giao nhËn hµng ho¸ ®Òu ph¶i nhê ®Õn sù gióp ®ì cña c¸c chuyªn viªn VINACONTROL (C«ng ty kiÓm ®Þnh chÊt l­îng ViÖt Nam). TÊt nhiªn, viÖc kiÓm ®Þnh cña VINACONNTROL lµ b¾t buéc nÕu kh¸ch hµng yªu cÇu vµ lµ chøng tõ ®Ó bªn mua chÊp nhËn hµng ho¸ XK cña chóng ta. Song c«ng ty vÉn cÇn cã c¸n bé chuyªn s©u kiÓm tra chÊt l­îng, c¸n bé gi¸m s¸t tõng qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu, chø kh«ng nªn lÖ thuéc qu¸ nhiÒu vµo VINACONTROL. - Víi ®iÒu kiÖn hiÖn cã vµ nh÷ng tiÒm n¨ng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai, c«ng ty nªn cã kÕ ho¹ch sím më chi nh¸nh hay v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i n­íc ngoµi, cã thÓ t¹i Singapore, §µi Loan, Hongkong hay Ch©u ¢u - nh÷ng thÞ tr­êng lín ®èi víi c«ng ty. Hay nãi mét c¸ch kh¸c nÕu c«ng ty muèn tiÕn mét b­íc dµi trong sù nghiÖp kinh doanh cña m×nh th× viÖc thiÕt lËp v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i n­íc ngoµi lµ viÖc tÊt yÕu ph¶i lµm. - Ngoµi ra c«ng ty cÇn t¨ng c­êng thªm c¬ së vËt chÊt nh­ ph­¬ng tiÖn ®i l¹i (xe cé ®Çy ®ñ) hay trang bÞ thªm m¸y tÝnh cho c¸c phßng ban, ®Æc biÖt lµ trong phßng thÞ tr­êng cÇn cã ®Çy ®ñ m¸y tÝnh cho tõng c¸n bé vµ kÕt nèi víi m¹ng Internet ®Ó truy cËp th«ng tin,... Trªn ®©y lµ mét sè ý kiÕn vµ nh÷ng gi¶i ph¸p cña c¸ nh©n rót ra tõ thùc tiÔn qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty. Hy väng sÏ cã nh÷ng gîi ý vµ ®ãng gãp thiÕt thùc cho sù ph¸t triÓn cña c«ng ty trong t­¬ng lai. KÕt luËn Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu th­êng xuyªn víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi cã nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p, nh­ng l¹i cã hiÖu qu¶ to lín, song còng cã nhiÒu tr­êng hîp ®æ vì. H¬n n÷a trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng sù c¹nh tranh lµ tÊt yÕu vµ gay g¾t ®ßi hái chñ doanh nghiÖp ph¶i nhanh nh¹y, linh ho¹t, d¸m ®éng n·o suy nghÜ, d¸m m¹o hiÓu lµm ¨n th× míi thµnh c«ng trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ: "Nh÷ng ai ch­a bao giê thÊt b¹i th× sÏ kh«ng bao giê ®­îc nÕm mïi thµnh c«ng". ë c«ng ty S¶n xuÊt - DÞch vô & XNK Nam Hµ Néi (HAPROSIMEX Sµi Gßn) xuÊt khÈu lµ ho¹t ®éng chñ yÕu, nhËp khÈu hç trî cho xuÊt khÈu. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc trong thêi kú ®æi míi, c«ng ty HAPROSIMEX Sµi Gßn lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng ngõng v­¬n lªn vµ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu, nh÷ng b­íc tiÕn nh¶y vät trong lÜnh vùc xuÊt khÈu. Nh­ ®· nªu ë trªn ho¹t ®éng bu«n b¸n, giao l­u gi÷a c¸c n­íc sÏ ®em l¹i nh÷ng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh cña s¶n phÈm ®Æc tr­ng cho mçi quèc gia. XuÊt ph¸t tõ ý t­ëng lÊy thÕ m¹nh cña Hµ Néi vÒ vèn, con ng­êi vµ khai th¸c c¸c ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn ­u ®·i ë phÝa nam, c«ng ty ®­îc thµnh lËp vµo n¨m 1991 víi sè vèn Ýt ái, c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn thiÕu thèn, ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn thiÕu c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng nh­ng cho ®Õn n¨m 2000 c«ng ty ®· ®¹t møc doanh thu 139.338.105.869 VN§ t¨ng 60,8% so víi n¨m 1999 chøng tá h­íng ®i ®óng ®¾n cña c«ng ty còng nh­ nh÷ng c¶i c¸ch thay ®æi cña c«ng ty vÒ mÆt tæ chøc, t¸c phong kinh doanh lµ phï hîp víi xu thÕ vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. Nh­ng ®Ó ®Èy m¹nh h¬n n÷a, c«ng t¸c xuÊt khÈu cña c«ng ty nªn ch¨ng cÇn c¶i tiÕn c«ng t¸c ®iÒu hµnh qu¶n lý cña mét sè c¸n bé phßng ban, n©ng cao nghiÖp vô qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ t¨ng c­êng xö lý th«ng tin hiÖu qu¶. C«ng ty cÇn gi¶i quyÕt tèt kh©u ®µo t¹o vµ n©ng cao nghiÖp vô cho c¸n bé kinh doanh, ®æi míi vµ ®i s©u, ®i s¸t h¬n n÷a vµo thùc tÕ ®Ó nghiªn cøu thÞ tr­êng, t¨ng vèn më réng m¹ng l­íi thu mua, t¹o ch©n hµng, nguån hµng æn ®Þnh ®Ó tæ chøc khai th¸c tèt nguån hµng phôc vô xuÊt khÈu. Hy väng víi nh÷ng g× ®· vµ ®ang ®¹t d­îc, céng víi nh÷ng tiÒm n¨ng vµ nguån lùc cña m×nh, HAPROSIMEX Sµi Gßn kh«ng l©u n÷a sÏ trë thµnh mét doanh nghiÖp hµng ®Çu trong lÜnh vùc kinh doanh XNK ë n­íc ta. danh môc tµi liÖu tham kh¶o PGS §inh Xu©n Tr×nh vµ PTS NguyÔn Nh­ Bét – Th­¬ng m¹i Quèc tÕ, NXB Thèng kª 1993. PGS Vò H÷u Töu – Kü thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng – NXB Gi¸o dôc , tr­êng §HNT SALAND ADAM: ChÝnh phñ vµ thÞ tr­êng trong c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, NXB Khoa häc x· héi - 1993 DAVID BERG STANLEY FIHER, RUDIGER DONBUSH, Kinh tÕ häc tËp 1, 2. C¸c häc thuyÕt kinh tÕ - lÞch sö ph¸t triÓn, NXB Thèng kª 1993 PTS TrÇn ChÝ Thµnh, Tæ chøc nghiÖp vô kinh doanh XNK Trung t©m kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng : Lý luËn thùc tiÔn Th­¬ng m¹i Quèc tÕ. L­u V¨n §¹t – ChiÕn l­îc kinh tÕ ®èi ngo¹i thßi kú qu¸ ®é lªn CNXH tr­íc m¾t ®Õn n¨m 2005. Lª §¨ng Doanh – ViÖn tr­ëng viÖn nghiªn cøu vµ qu¶n lý kinh tÕ Trung ­¬ng. _ §æi míi kinh tÕ ë ViÖt nam- nh÷ng thµnh tùu vµ triÓn väng ( ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ Trung ­¬ng XuÊt b¶n 12/1994 PGS-TS Vâ Thµnh Thu vµ TS Hång V©n – H­íng dÉn thùc hµnh kinh doanh XNK t¹i ViÖt nam. PGS-TS Vâ Thµnh Thu- Kinh tÕ ®èi ngo¹i, NXB Thèng kª 1994. PGS –TS Bïi Xu©n L­u, Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ngo¹i th­¬ng-1994.