Tiểu luận Những lĩnh vực pháp luật kinh tế chịu tác động mạnh mẽ nhất sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức WTO
PHẦN I CHỦ ĐỀ TIỂU LUẬN Những lĩnh vực pháp luật kinh tế chịu tác động mạnh mẽ nhất sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức WTO? Giải thích. Nhà nước Việt Nam đã có những chuẩn bị gì để thích ứng với tình hình mới đó? I. Khái Niệm Khái niệm thương mại theo Luật Thương mại 1997 được hiểu theo nghĩa hẹp, bao gồm 14 hành vi điều chỉnh các quan hệ mua bán hàng hoá và dịch vụ liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hoá. Thậm chí đối tượng của việc mua bán hàng hoá cũng bị giới hạn ở các động sản, chủ yếu là các máy móc, thiết bị, nguyên liệu, vật liệu phục vụ sản xuất, tiêu dùng, các động sản khác được lưu thông trên thị trường, nhà ở dùng để kinh doanh dưới hình thức cho thuê, mua bán (Điều 5 Luật Thương mại 1997). Các bất động sản như nhà máy, công trình xây dựng (không phải là nhà ở), các quyền tài sản như cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu, các hành vi liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hoá như vận chuyển hàng, thanh toán tiền mua hàng qua hệ thống ngân hàng cũng không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật thương mại 1997. Trong khi đó, ở các nước trên thế giới, khái niệm thương mại ngày càng được mở rộng ra với một nội hàm rộng lớn, bao gồm tất cả các hoạt động nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận. Chẳng hạn như, Bộ luật thương mại số 48 của Nhật Bản ngày 9/3/1899, thuật ngữ thương mại được dùng để chỉ những hoạt động mua bán nhằm mục đích lợi nhuận và hầu hết các dịch vụ trên thị trường như dịch vụ vận tải, cung ứng điện hay khí đốt, uỷ thác, bảo hiểm, ngân hàng. Luật Thương mại của Philippin tuy không đưa ra các hành vi thương mại cụ thể mà quy định phạm vi điều chỉnh là các hoạt động nhằm thúc đẩy sự trao đổi hàng hoá và dịch vụ với mục đích thu lợi nhuận. Ngoài ra Luật Thương mại của Philippin còn điều chỉnh các giao dịch thương mại trong tất cả các lĩnh vực kể cả lĩnh vực vận chuyển hành khách. Bộ luật thương mại của Thái Lan cũng đưa ra khái niệm thương mại khá rộng không chỉ bao gồm việc mua bán hàng hoá mà cả các hoạt động thuê tài sản, thuê mua tài sản, tín dụng, thế chấp, đại diện, môi giới, bảo hiểm, công ty, hợp danh Cách hiểu khái niệm thương mại nêu trên cũng tương đồng với cách hiểu trong một số Hiệp định quan trọng của ASEAN, Hiệp định thành lập Tổ chức thương mại quốc tế gồm nhiều Hiệp định cấu thành như Hiệp định GATT, GATS, TRIMP, TRIPS, . Ở Việt Nam thuật ngữ “thương mại” được sử dụng khá rộng rãi trong đời sống xã hội và trong nhiều các văn bản quy phạm pháp luật, Trong một đạo Luật Thương mại. Năm 1990, Quốc hội thông qua hai đạo luật rất quan trọng, đó là Luật Công ty và Luật Doanh nghiệp tư nhân. Hai luật này đã đưa ra một khái niệm mới trong khoa học pháp lý Việt Nam có liên quan nhiều đến việc áp dụng pháp luật thương mại, đó là khái niệm “kinh doanh”. Khái niệm “kinh doanh” cũng được nhắc lại trong Luật Doanh nghiệp 1999, theo đó “kinh doanh là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi” (Khoản 3 Điều 2). Khái niệm này trong một chừng mực nhất định có những điểm tương đồng với khái niệm thương mại theo nghĩa rộng được sử dụng phổ biến trên thế giới hiện nay và cũng được giải thích tại Luật mẫu về trọng tài thương mại quốc tế của UNCITRAL năm 1985. Pháp lệnh trọng tài thương mại ra đời và có hiệu lực ngày 1/7/2003 nêu rõ: “Hoạt động thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại của cá nhân, tổ chức kinh doanh bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ; phân phối; đại diện, đại lý thương mại; ký gửi; thuê; cho thuê; thuê mua; xây dựng; tư vấn; kỹ thuật; li - xăng; đầu tư; tài chính, ngân hàng; bảo hiểm; thăm dò, khai thác; vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường hàng không, đường biển, đường sắt, đường bộ và các hành vi thương mại khác theo quy định của pháp luật”. Song có thể nói, khái niệm thương mại được hiểu theo nghĩa rộng này mới chỉ được tồn tại trong một văn bản pháp quy mang tính chất tố tụng (luật hình thức) mà chưa tồn tại trong văn bản quy phạm pháp luật có giá trị pháp lý cao mang tính nội dung. Sự ra đời khái niệm “kinh doanh” theo Luật Doanh nghiệp 1999, sự tồn tại khái niệm “kinh tế” trong Pháp lệnh Hợp đồng kinh tế 1989, cũng như khái niệm “thương mại” theo Pháp lệnh trọng tài thương mại 2003 đã tạo ra sự nhận thức khác biệt trong cách hiểu về “thương mại” so với Luật Thương mại 1997. Phạm vi điều chỉnh rộng hẹp của khái niệm thương mại trong hệ thống pháp luật nêu trên đã tạo ra sự mâu thuẫn, chồng chéo trong việc áp dụng các quy định pháp luật về luật nội dung (Luật Doanh nghiệp 1999, Luật Thương mại 1997, Pháp lệnh Hợp đồng kinh tế 1989) cũng như luật tố tụng (Pháp lệnh trọng tài thương mại 2003). Đặc biệt, điều này còn ảnh hưởng đến quá trình Việt Nam thích ứng với các quy định và tập quán thương mại quốc tế. Có thể nói đây là một trong những trở ngại lớn của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, cụ thể là việc thực thi Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ cũng như việc gia nhập Tổ chức thương mại thế giới. Việc xác định phạm vi điều chỉnh theo diện hẹp của Luật Thương mại 1997 trên thực tế đã phát sinh nhiều vấn đề, không chỉ trong quá trình thực hiện các giao dịch thương mại mà còn ảnh hưởng đến việc giải quyết các tranh chấp thương mại, tiếp sau đó là việc công nhận và cho thi hành các bản án, phán quyết của trọng tài nước ngoài. Thực tế cho thấy nhiều bản án của toà án và phán quyết của trọng tài nước ngoài, đặc biệt là các vụ tranh chấp liên quan đến đầu tư, xây dựng đã không được thực thi ở Việt Nam do nằm ngoài phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại. Điển hình là vụ tranh chấp hợp đồng giữa hai công ty xây dựng đối với hợp đồng được ký kết năm 1995 về việc xây dựng khu nghỉ mát tại miền Trung Việt Nam. Tranh chấp được đưa ra Trọng tài tại Queensland, Australia và phán quyết trọng tài được đưa ra theo hướng có lợi cho Công ty Tyco và sau đó được chuyển sang Việt Nam để đề nghị công nhận và cho thi hành. Ngày 23/5/2002, Tòa Kinh tế Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh công nhận phán quyết trọng tài. Một trong các cơ sở chính được Công ty Leighton đưa ra để không công nhận và thi hành phán quyết trọng tài là quan hệ hợp đồng liên quan đến vụ tranh chấp là quan hệ xây dựng và quan hệ này không phải là quan hệ thương mại theo các quy định của Luật Thương mại 1997
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Những lĩnh vực pháp luật kinh tế chịu tác động mạnh mẽ nhất sau khi Việt Nam gia nhập tổ chức WTO, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PHAÀN I
CHUÛ ÑEÀ TIEÅU LUAÄN
Nhöõng lónh vöïc phaùp luaät kinh teá chòu taùc ñoäng maïnh meõ nhaát sau khi Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc WTO? Giaûi thích. Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuaån bò gì ñeå thích öùng vôùi tình hình môùi ñoù?
I. Khaùi Nieäm
Khaùi nieäm thöông maïi theo Luaät Thöông maïi 1997 ñöôïc hieåu theo nghóa heïp, bao goàm 14 haønh vi ñieàu chænh caùc quan heä mua baùn haøng hoaù vaø dòch vuï lieân quan tröïc tieáp ñeán mua baùn haøng hoaù.
Thaäm chí ñoái töôïng cuûa vieäc mua baùn haøng hoaù cuõng bò giôùi haïn ôû caùc ñoäng saûn, chuû yeáu laø caùc maùy moùc, thieát bò, nguyeân lieäu, vaät lieäu phuïc vuï saûn xuaát, tieâu duøng, caùc ñoäng saûn khaùc ñöôïc löu thoâng treân thò tröôøng, nhaø ôû duøng ñeå kinh doanh döôùi hình thöùc cho thueâ, mua baùn (Ñieàu 5 Luaät Thöông maïi 1997). Caùc baát ñoäng saûn nhö nhaø maùy, coâng trình xaây döïng (khoâng phaûi laø nhaø ôû), caùc quyeàn taøi saûn nhö coå phaàn, coå phieáu, traùi phieáu, caùc haønh vi lieân quan tröïc tieáp ñeán mua baùn haøng hoaù nhö vaän chuyeån haøng, thanh toaùn tieàn mua haøng qua heä thoáng ngaân haøng… cuõng khoâng thuoäc phaïm vi ñieàu chænh cuûa Luaät thöông maïi 1997. Trong khi ñoù, ôû caùc nöôùc treân theá giôùi, khaùi nieäm thöông maïi ngaøy caøng ñöôïc môû roäng ra vôùi moät noäi haøm roäng lôùn, bao goàm taát caû caùc hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích tìm kieám lôïi nhuaän. Chaúng haïn nhö, Boä luaät thöông maïi soá 48 cuûa Nhaät Baûn ngaøy 9/3/1899, thuaät ngöõ thöông maïi ñöôïc duøng ñeå chæ nhöõng hoaït ñoäng mua baùn nhaèm muïc ñích lôïi nhuaän vaø haàu heát caùc dòch vuï treân thò tröôøng nhö dòch vuï vaän taûi, cung öùng ñieän hay khí ñoát, uyû thaùc, baûo hieåm, ngaân haøng. Luaät Thöông maïi cuûa Philippin tuy khoâng ñöa ra caùc haønh vi thöông maïi cuï theå maø quy ñònh phaïm vi ñieàu chænh laø caùc hoaït ñoäng nhaèm thuùc ñaåy söï trao ñoåi haøng hoaù vaø dòch vuï vôùi muïc ñích thu lôïi nhuaän. Ngoaøi ra Luaät Thöông maïi cuûa Philippin coøn ñieàu chænh caùc giao dòch thöông maïi trong taát caû caùc lónh vöïc keå caû lónh vöïc vaän chuyeån haønh khaùch. Boä luaät thöông maïi cuûa Thaùi Lan cuõng ñöa ra khaùi nieäm thöông maïi khaù roäng khoâng chæ bao goàm vieäc mua baùn haøng hoaù maø caû caùc hoaït ñoäng thueâ taøi saûn, thueâ mua taøi saûn, tín duïng, theá chaáp, ñaïi dieän, moâi giôùi, baûo hieåm, coâng ty, hôïp danh…
Caùch hieåu khaùi nieäm thöông maïi neâu treân cuõng töông ñoàng vôùi caùch hieåu trong moät soá Hieäp ñònh quan troïng cuûa ASEAN, Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc thöông maïi quoác teá goàm nhieàu Hieäp ñònh caáu thaønh nhö Hieäp ñònh GATT, GATS, TRIMP, TRIPS,...
ÔÛ Vieät Nam thuaät ngöõ “thöông maïi” ñöôïc söû duïng khaù roäng raõi trong ñôøi soáng xaõ hoäi vaø trong nhieàu caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät, Trong moät ñaïo Luaät Thöông maïi. Naêm 1990, Quoác hoäi thoâng qua hai ñaïo luaät raát quan troïng, ñoù laø Luaät Coâng ty vaø Luaät Doanh nghieäp tö nhaân. Hai luaät naøy ñaõ ñöa ra moät khaùi nieäm môùi trong khoa hoïc phaùp lyù Vieät Nam coù lieân quan nhieàu ñeán vieäc aùp duïng phaùp luaät thöông maïi, ñoù laø khaùi nieäm “kinh doanh”. Khaùi nieäm “kinh doanh” cuõng ñöôïc nhaéc laïi trong Luaät Doanh nghieäp 1999, theo ñoù “kinh doanh laø vieäc thöïc hieän moät, moät soá hoaëc taát caû caùc coâng ñoaïn cuûa quaù trình ñaàu tö, töø saûn xuaát ñeán tieâu thuï saûn phaåm hoaëc cung öùng dòch vuï treân thò tröôøng nhaèm muïc ñích sinh lôïi” (Khoaûn 3 Ñieàu 2). Khaùi nieäm naøy trong moät chöøng möïc nhaát ñònh coù nhöõng ñieåm töông ñoàng vôùi khaùi nieäm thöông maïi theo nghóa roäng ñöôïc söû duïng phoå bieán treân theá giôùi hieän nay vaø cuõng ñöôïc giaûi thích taïi Luaät maãu veà troïng taøi thöông maïi quoác teá cuûa UNCITRAL naêm 1985. Phaùp leänh troïng taøi thöông maïi ra ñôøi vaø coù hieäu löïc ngaøy 1/7/2003 neâu roõ: “Hoaït ñoäng thöông maïi laø vieäc thöïc hieän moät hay nhieàu haønh vi thöông maïi cuûa caù nhaân, toå chöùc kinh doanh bao goàm mua baùn haøng hoùa, cung öùng dòch vuï; phaân phoái; ñaïi dieän, ñaïi lyù thöông maïi; kyù göûi; thueâ; cho thueâ; thueâ mua; xaây döïng; tö vaán; kyõ thuaät; li - xaêng; ñaàu tö; taøi chính, ngaân haøng; baûo hieåm; thaêm doø, khai thaùc; vaän chuyeån haøng hoaù, haønh khaùch baèng ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng bieån, ñöôøng saét, ñöôøng boä vaø caùc haønh vi thöông maïi khaùc theo quy ñònh cuûa phaùp luaät”. Song coù theå noùi, khaùi nieäm thöông maïi ñöôïc hieåu theo nghóa roäng naøy môùi chæ ñöôïc toàn taïi trong moät vaên baûn phaùp quy mang tính chaát toá tuïng (luaät hình thöùc) maø chöa toàn taïi trong vaên baûn quy phaïm phaùp luaät coù giaù trò phaùp lyù cao mang tính noäi dung.
Söï ra ñôøi khaùi nieäm “kinh doanh” theo Luaät Doanh nghieäp 1999, söï toàn taïi khaùi nieäm “kinh teá” trong Phaùp leänh Hôïp ñoàng kinh teá 1989, cuõng nhö khaùi nieäm “thöông maïi” theo Phaùp leänh troïng taøi thöông maïi 2003 ñaõ taïo ra söï nhaän thöùc khaùc bieät trong caùch hieåu veà “thöông maïi” so vôùi Luaät Thöông maïi 1997. Phaïm vi ñieàu chænh roäng heïp cuûa khaùi nieäm thöông maïi trong heä thoáng phaùp luaät neâu treân ñaõ taïo ra söï maâu thuaãn, choàng cheùo trong vieäc aùp duïng caùc quy ñònh phaùp luaät veà luaät noäi dung (Luaät Doanh nghieäp 1999, Luaät Thöông maïi 1997, Phaùp leänh Hôïp ñoàng kinh teá 1989) cuõng nhö luaät toá tuïng (Phaùp leänh troïng taøi thöông maïi 2003). Ñaëc bieät, ñieàu naøy coøn aûnh höôûng ñeán quaù trình Vieät Nam thích öùng vôùi caùc quy ñònh vaø taäp quaùn thöông maïi quoác teá. Coù theå noùi ñaây laø moät trong nhöõng trôû ngaïi lôùn cuûa Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, cuï theå laø vieäc thöïc thi Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Nam - Hoa Kyø cuõng nhö vieäc gia nhaäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi.
Vieäc xaùc ñònh phaïm vi ñieàu chænh theo dieän heïp cuûa Luaät Thöông maïi 1997 treân thöïc teá ñaõ phaùt sinh nhieàu vaán ñeà, khoâng chæ trong quaù trình thöïc hieän caùc giao dòch thöông maïi maø coøn aûnh höôûng ñeán vieäc giaûi quyeát caùc tranh chaáp thöông maïi, tieáp sau ñoù laø vieäc coâng nhaän vaø cho thi haønh caùc baûn aùn, phaùn quyeát cuûa troïng taøi nöôùc ngoaøi. Thöïc teá cho thaáy nhieàu baûn aùn cuûa toaø aùn vaø phaùn quyeát cuûa troïng taøi nöôùc ngoaøi, ñaëc bieät laø caùc vuï tranh chaáp lieân quan ñeán ñaàu tö, xaây döïng… ñaõ khoâng ñöôïc thöïc thi ôû Vieät Nam do naèm ngoaøi phaïm vi ñieàu chænh cuûa Luaät Thöông maïi. Ñieån hình laø vuï tranh chaáp hôïp ñoàng giöõa hai coâng ty xaây döïng ñoái vôùi hôïp ñoàng ñöôïc kyù keát naêm 1995 veà vieäc xaây döïng khu nghæ maùt taïi mieàn Trung Vieät Nam. Tranh chaáp ñöôïc ñöa ra Troïng taøi taïi Queensland, Australia vaø phaùn quyeát troïng taøi ñöôïc ñöa ra theo höôùng coù lôïi cho Coâng ty Tyco vaø sau ñoù ñöôïc chuyeån sang Vieät Nam ñeå ñeà nghò coâng nhaän vaø cho thi haønh. Ngaøy 23/5/2002, Toøa Kinh teá Toøa aùn nhaân daân thaønh phoá Hoà Chí Minh coâng nhaän phaùn quyeát troïng taøi. Moät trong caùc cô sôû chính ñöôïc Coâng ty Leighton ñöa ra ñeå khoâng coâng nhaän vaø thi haønh phaùn quyeát troïng taøi laø quan heä hôïp ñoàng lieân quan ñeán vuï tranh chaáp laø quan heä xaây döïng vaø quan heä naøy khoâng phaûi laø quan heä thöông maïi theo caùc quy ñònh cuûa Luaät Thöông maïi 1997. Thaùng 1/2003, Toøa Phuùc thaåm Toøa aùn nhaân daân toái cao taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ xeùt xöû laïi vuï vieäc vaø baùc quyeát ñònh cuûa Toøa sô thaåm bôûi leõ caùc giao dòch trong hôïp ñoàng 1995 lieân quan ñeán hoaït ñoäng xaây döïng nhöng hoaït ñoäng xaây döïng naøy laïi khoâng coù baûn chaát thöông maïi theo phaùp luaät Vieät Nam thôøi ñieåm ñoù cuõng nhö theo Luaät Thöông maïi 1997 vaø do vaäy, phaùn quyeát troïng taøi khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå ñöôïc coâng nhaän vaø thi haønh taïi Vieät Nam.
Nhö vaäy, vaán ñeà ñaët ra laø khaùi nieäm thöông maïi caàn phaûi ñöôïc quy ñònh roõ vaø thoáng nhaát trong ñaïo luaät thöông maïi, theo ñoù phaïm vi ñieàu chænh cuûa noù caàn ñöôïc môû roäng phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh vaø taäp quaùn thöông maïi quoác teá.
Theo Luaät thöông maïi cuûa quoác hoäi nöôùc coäng hoaø xaõ hoäi chuû nghóa vieät nam soá 36/2005/qh11 ngaøy 14 thaùng 6 naêm 2005 quy ñònh:
Hoaït ñoäng thöông maïi laø hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôïi, bao goàm mua baùn haøng hoaù, cung öùng dòch vuï, ñaàu tö, xuùc tieán thöông maïi vaø caùc hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôïi khaùc.
II. Nhöõng lónh vöïc phaùp luaät kinh teá chòu taùc ñoäng maïnh meõ nhaát sau khi Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc WTO? Giaûi thích. Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuaån bò gì ñeå thích öùng vôùi tình hình môùi ñoù
Gia nhaäp WTO nghóa laø tham gia moät saân chôi bình ñaúng. Nhieàu nöôùc ñang phaùt trieån coù cuøng trình ñoä nhö Vieät Nam, coù caùc chuûng loaïi haøng hoùa, dòch vuï töông töï nhö chuùng ta, nhöng hoï ñaõ gia nhaäp WTO tröôùc vaø ñaõ ñöôïc höôûng moät soá öu ñaõi. Vieät Nam seõ laø ñoái thuû caïnh tranh vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån khaùc veà haøng xuaát khaåu vaøo caùc thò tröôøng lôùn nhö Myõ, EU… Ñeå duy trì lôïi theá caïnh tranh, caùc nöôùc naøy khoâng muoán chuùng ta coù nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi hôn hoï khi chuùng ta gia nhaäp WTO. Vì vaäy, trong quaù trình ñaøm phaùn ña phöông vaø song phöông, Vieät Nam caàn khaúng ñònh quyeát taâm tham gia moät saân chôi bình ñaúng, toân troïng lôïi ích cuûa caùc quoác gia khaùc, ñaëc bieät laø vôùi caùc ñoái taùc coù tieàm naêng xung ñoät caïnh tranh nhöng ñoàng thôøi phaûi thuyeát phuïc ñeå hoï hieåu thöïc traïng kinh teá Vieät Nam vaø coù nhöõng nhaân nhöôïng thoûa ñaùng.
Khi gia nhaäp WTO, Vieät Nam cuõng seõ phaûi caïnh tranh vôùi caùc nöôùc ñaõ phaùt trieån. Vieät Nam mong muoán giöõ nguyeân möùc trôï caáp xuaát khaåu nhö hieän nay vaø daàn daàn giaûm xuoáng phuø hôïp vôùi caùc ñieàu khoaûn cuûa WTO. Chính vì vaäy, vieäc ñieàu chænh heä thoáng phaùp luaät cuûa vieät nam, ñaëc bieät laø phaùp luaät kinh teá laøm sao cho phuø hôïp, thích öùng vôùi su höôùng toaøn caàu, phuø hôïp vôùi caùc ñieåu khoaûn trong caùc hieäp öôùc quoác teá maø vieät nam laø thaønh vieân.
Maëc duø ñaõ traûi qua gaàn 20 naêm môû cöûa vaø ñoåi môùi, nhöng hieän nay, Vieät Nam vaãn laø nöôùc ñang phaùt trieån ôû trình ñoä thaáp. Gaàn 80% daân soá vaãn soáng döïa vaøo noâng nghieäp, neàn kinh teá thò tröôøng ñang trong giai ñoaïn hình thaønh vaø coøn nhieàu aûnh höôûng cuûa thôøi kinh teá taäp trung bao caáp. Tình traïng ñoäc quyeàn vaãn toàn taïi khaù naëng neà trong moät soá lónh vöïc, nhaát laø taøi chính, ngaân haøng, ñieän, böu chính vieãn thoâng; khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp coøn raát thaáp; heä thoáng phaùp luaät hieän haønh chöa ñaùp öùng caùc yeâu caàu cuûa hoäi nhaäp… Taát caû caùc yeáu toá aáy laøm cho tieán trình hoaøn taát caùc thuû tuïc vaø ñaùp öùng caùc ñieàu kieän tham gia WTO cuûa ta chaäm treã. Nhöõng yeâu caàu veà môû cöûa thò tröôøng do caùc thaønh vieân WTO ñöa ra raát cao, trong khi Vieät Nam chæ ñuû söùc ñöa ra nhöõng cam keát thaáp. Song song vôùi vieäc ñöa ra nhöõng cam keát trong thöông thuyeát. Vieät nam caàn phaûi gaáp ruùt chænh söûa heä thoáng phaùp lyù cho phuø hôïp vôùi cam keát, moät loaït caùc vaên baûn phaùp luaät ñöôïc ban haønh sau khi chænh söûa, quy ñònh laïi cho phuø hôïp vôùi tieán boä vaø hoäi nhaäp. Maëc duø bieát tröôùc nhöõng khoù khaên maø Vieät Nam seõ phaûi ñoái maët tröôùc maét vaø sau khi gia nhaäp WTO. Nhöng vì lôïi ích laâu daøi, beàn vöõng, cho duø coù raát nhieàu khoù khaên, baát lôïi. Nhöng vieäc Vieät Nam thaønh coâng sau caùc voøng ñaøm phaùn, vieäc vieät nam ñöôïc chính thöùc laø thaønh vieân cuûa WTO laø moät söï thaønh coâng lôùn, mang nhieàu cô hoäi, lôïi ích daøi laâu cho neàn kinh teá nöôùc ta.
Khi chöa gia nhaäp WTO, Vieät Nam nhö con thuyeàn nhoû loanh quanh trong heä thoáng soâng ngoøi noäi ñòa. Caùc quan heä kinh teá thuaàn tuùy veà buoân baùn goùi goïn trong quan nieäm tieâu thuï haøng hoùa ñôn thuaàn cuûa moät quoác gia coù neàn kinh teá ñoùng, ít caùc yeáu toá luaät phaùp quoác teá. Chính vì theá heä thoáng phaùp luaät cuûa Vieät Nam, ñaëc bieät laø heä thoáng phaùp luaät kinh teá cuõng thieáu söï bình ñaúng, khuyeán khích ñoái vôùi caùc yeáu toá nöôùc ngoaøi. Ñieàu naøy laø moät trôû ngaïi lôùn ñoái vôùi quaù trình ñaøm phaùn ñeå Vieät Nam gia nhaäp WTO.
Sau khi Vieät nam thöïc hieän chính saùch kinh teá môû, ñoåi môùi tö duy veà quan heä vaø phaùt trieån kinh teá, tham gia nhieàu hieäp öôùc quoác teá, laø thaønh vieân WTO. Nhöõng baát caäp veà chính saùch kinh teá ñaõ boäc loä söï khoâng phuø hôïp, heä thoáng phaùp lyù cuûa Vieät nam coøn nhieàu baät caäp. Ñaëc bieät laø heä thoáng phaùp luaät kinh teá coøn quaù nhieàu baát oån, khoâng phuø hôïp. Khoâng chæ coù söï baát phuø hôïp giöõa phaùp luaät Vieät nam vôùi caùc ñieàu öôùc quoác teá, maø giöõa caùc vaên baûn phaùp luaät trong nöôùc cuõng coù nhöõng ñieàu khoaûn cuûa boä luaät naøy veânh vôùi nhöõng quy ñònh trong boä luaät khaùc coù lieân quan vôùi nhau trong caùc hoaït ñoäng kinh teá cuõng nhö trong heä thoáng phaùp lyù. Chính ñieàu ñoù, khi laø thaønh vieân WTO, Nhöõng lónh vöïc phaùp luaät kinh teá chòu taùc ñoäng maïnh meõ nhaát ñoù laø Luaät Caïnh tranh; Luaät Thöông maïi; Luaät Ñaàu tö, Sôû höõu trí tueä, Baûo veä gioáng caây troàng, vaät nuoâi vaø luaät veà quyeàn cuûa nöôùc thaønh vieân nhö Phaùp leänh Choáng baùn phaù giaù, Phaùp leänh Choáng trôï caáp… Nhöõng lónh vöïc naøy caàn phaûi hoaëc laø ñieàu chænh, hoaëc laø ban haønh môùi cho phuø hôïp vôùi caùc cam keát khi vieät nam laø thaønh vieân cuûa caùc toå chöùc thöông maïi quoác teá. Ngoaøi ra Vieät Nam höùa seõ tuaân thuû caùc cam keát cuûa mình ngay sau khi gia nhaäp WTO cho duø caùc cam keát naøy coù theå maâu thuaãn vôùi phaùp luaät hieän haønh.
Ñeå tham gia WTO, Nhaø nöôùc Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuaån bò ñeå thích öùng vôùi tình hình môùi ñoù nhö laø :Vieät Nam khoâng nhöõng phaûi hoaøn thieän khung luaät phaùp ñaùp öùng ñieàu kieän cuûa moät nöôùc thaønh vieân maø coøn phaûi nghieâm tuùc thöïc hieän cam keát ñoù. Ñeå ñaùp öùng caùc yeâu caàu treân, Chính phuû Vieät Nam ñaõ ñeà ra Chöông trình xaây döïng luaät phaùp ñeå gia nhaäp WTO vôùi hai phaàn: luaät phuïc vuï nghóa vuï cuûa caùc nöôùc thaønh vieân WTO (baét buoäc) nhö: Luaät Caïnh tranh; Luaät Thöông maïi; Luaät Ñaàu tö (khoâng phaân bieät ñaàu tö trong hay ngoaøi nöôùc); Sôû höõu trí tueä, Baûo veä gioáng caây troàng, vaät nuoâi… vaø luaät veà quyeàn cuûa nöôùc thaønh vieân (khoâng baét buoäc) nhö Phaùp leänh Choáng baùn phaù giaù, Phaùp leänh Choáng trôï caáp… Vieät Nam höùa seõ tuaân thuû caùc cam keát cuûa mình ngay sau khi gia nhaäp WTO cho duø caùc cam keát naøy coù theå maâu thuaãn vôùi phaùp luaät hieän haønh. Tuy vaäy, vieäc thöïc thi caùc cam keát laø khoù vì yeâu caàu cuûa caùc nöôùc raát cao trong khi heä thoáng phaùp luaät cuûa ta chöa hoaøn chænh, nhieàu quy ñònh môùi ñöôïc thoâng qua, hoaëc môùi ban haønh nhöng chöa ñöôïc aùp duïng trong thöïc tieãn. Nhöng vieät nam quyeát taâm tuaân thuû vaø caûi thieän ñeå daùp öùng nhu caàu theo cam keát. Cuï theå nhö sau:
“Vieät Nam laø thaønh vieân WTO: Vieäc thöøa nhaän taùc ñoäng cuûa nhöõng cam keát WTO leân heä thoáng phaùp luaät cuûa Vieät Nam theå hieän tröôùc heát trong vaên kieän cuûa Quoác Hoäi: Nghò Quyeát soá 71/2006/QH 11 ngaøy 29/11/2006 cuûa Quoác Hoäi pheâ chuaån Nghò ñònh thö gia nhaäp Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc Thöông maïi theá giôùi ( WTO) cuûa nöôùc Coäng Hoaø XHCN Vieät Nam. Nghò quyeát ñeà caäp ñeán nguyeân taéc cô baûn trong vieäc coâng nhaän vaø thöïc thi caùc ñieàu öôùc quoác teá ñaõ cam keát. Ñoù laø “Trong tröôøng hôïp quy ñònh cuûa phaùp luaät Vieät Nam khoâng phuø hôïp vôùi quy ñònh cuûa Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi, Nghò ñònh thö vaø caùc taøi lieäu ñính keøm thì aùp duïng quy ñònh cuûa Hieäp ñònh thaønh laäp Toå chöùc thöông maïi theá giôùi, Nghò ñònh thö vaø caùc taøi lieäu ñính keøm”. Nghò Quyeát cuõng ghi nhaän vieäc aùp duïng tröïc tieáp caùc cam keát cuûa Vieät Nam (ñöôïc ghi taïi Phuï luïc ñính keøm) vaø caùc cam keát khaùc cuûa Vieät Nam vôùi WTO neáu nhöõng quy ñònh naøy ñuû roõ, chi tieát. Böôùc ñaàu thöïc thi cam keát, Nghò Quyeát cuûa Quoác Hoäi yeâu caàu Chính phuû, Toaø aùn nhaân daân toái cao, Vieän kieåm saùt nhaân daân toái cao trong phaïm vi nhieäm vuï, quyeàn haïn cuûa mình coù traùch nhieäm:
Raø soaùt caùc cam keát cuûa Vieät Nam vôùi Toå chöùc thöông maïi theá giôùi ñöôïc quy ñònh ñuû roõ, chi tieát trong Nghò ñònh thö, caùc Phuï luïc ñính keøm vaø Baùo caùo cuûa Ban coâng taùc veà vieäc Vieät Nam gia nhaäp WTO( nhöng chöa ñöôïc ghi trong Phuï luïc ñính keøm Nghò quyeát )ñeå aùp duïng tröïc tieáp vaø baùo caùo Uyû ban thöôøng vuï Quoác hoäi;
Raø soaùt caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät ñeå trình Quoác hoäi, Uyû ban thöôøng vuï Quoác hoäi söûa ñoåi, boå sung hoaëc ban haønh môùi; söûa ñoåi, boå sung hoaëc ban haønh môùi caùc vaên baûn quy phaïm phaùp luaät thuoäc thaåm quyeàn phuø hôïp vôùi cam keát cuûa Vieät Nam vôùi WTO;
Treân cô sôû ñaùnh giaù nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc, thuaän lôïi vaø khoù khaên, nhöõng taùc ñoäng cuûa vieäc Vieät Nam gia nhaäp WTO xaây döïng chöông trình, keá hoaïch haønh ñoäng cuï theå vaø toå chöùc trieån khai thöïc hieän caùc cam keát cuûa Vieät Nam vôùi WTO, phuïc vuï söï nghieäp phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc, ñaåy maïnh hoäi nhaäp saâu roäng vaøo neàn kinh teá theá giôùi.
Veà luaät vaø phaùp leänh trong lónh vöïc thöông maïi haøng hoaù: caàn söûa ñoåi Luaät thueá Tieâu thuï ñaëc bieät ñeå thöïc thi cam keát veà thueá ñoái vôùi röôïu, bia;
Bieåu thueá XNK cuõng caàn xem xeùt ñeå coù giaûi phaùp phuø hôïp, ñoù laø ban haønh bieåu thueá quan toái hueä quoác thay cho bieåu thueá xuaát nhaäp khaåu hieän haønh, ñaûm baûo phuø hôïp vôùi heä thoáng haøi hoaø hoaù ( HS) trong cam keát.
Trong lónh vöïc sôû höõu trí tueä phaûi coù vaên baûn lieân ngaønh höôùng daãn moät soá vaán ñeà trong toá tuïng lieân quan ñeán sôû höõu trí tueä; ñieàu chænh caùc quy ñònh trong Boä Luaät Hình söï vaø Luaät Sôû höõu trí tueä ñeå ñaûm baûo caùc cam keát veà bieän phaùp cheá taøi lieân quan ñeán thöïc thi quyeàn sôû höõu trí tueä.
Trong lónh vöïc thöông maïi dòch vuï caàn ñieàu chænh caùc quy ñònh trong Luaät Ñieän aûnh, Phaùp leänh Böu chính vieãn thoâng, Luaät Doanh nghieäp.
Veà quy ñònh veà tính minh baïch, coâng khai phaûi ñieàu chænh moät soá quy ñònh trong hai luaät ban haønh Vaên baûn quy phaïm phaùp luaät;
Veà vaên baûn döôùi luaät phaûi ban haønh moät soá vaên baûn quy ñònh ôû caáp boä ñeå höôùng daãn thi haønh caùc cam keát cuûa VN ñoái vôùi WTO.
Ngoaøi ra coøn caùc vaên baûn caàn ñöôïc ban haønh ñeå thöïc thi quyeàn lôïi cuûa thaønh vieân trong quan heä thöông maïi quoác teá vôùi caùc nöôùc.
Moät vaán ñeà cuõng ñaùng quan taâm trong quaù trình hoaøn thieän vaø xaây döïng moâi tröôøng phaùp lyù sau WTO laø phaûi söûa ñoåi moät soá khaùi nieäm phaùp lyù. Ví duï, khaùi nieäm thöông maïi, laâu nay quan nieäm cuûa phaùp luaät Vieät Nam thöôøng hieåu theo nghóa heïp, töùc laø chæ khu bieät trong caùc haønh vi nhö mua baùn vaø caùc taùc vuï coù lieân quan, trong khi ñoù theo quan nieäm vaø caùc chuaån möïc quoác teá, khaùi nieäm thöông maïi ñöôïc hieåu raát roäng. Luaät Thöông maïi 2005 ñaõ ñöa ra moät khaùi nieäm roäng veà thöông maïi, theo ñoù thöông maïi ñöôïc hieåu laø toaøn boä nhöõng hoaït ñoäng saûn xuaát, mua baùn, dòch vuï vaø noùi chung laø toaøn boä nhöõng hoaït ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôïi. Tuy nhieân, phaïm vi ñieàu chænh cuï theå cuûa Luaät Thöông maïi 2005 cuõng coøn töông ñoái heïp; vieäc ñieàu chænh caùc haønh vi khaùc nhö dòch vuï baûo hieåm, böu chính vieãn thoâng,…vaãn ñöôïc ñieàu chænh bôûi caùc luaät chuyeân ngaønh.
Quan nieäm veà haøng hoaù, WTO khoâng ñöa ra khaùi nieäm haøng hoaù nhöng döïa vaøo quy ñònh cuûa coâng öôùc cuûa toå chöùc haûi quan theá giôùi veà heä thoáng haøi hoaø veà maõ soá vaø moâ taû haøng hoaù( coâng öôùc HS) ñeå xöû lyù. Vieät Nam ñaõ tham gia coâng öôùc naøy, (coù hieäu löïc thi haønh töø 01/01/2000) theo ñoù taát caû nhöõng saûn phaåm cuï theå naøo ñöôïc lieät keâ, maõ hoaù trong danh muïc HS thì ñöôïc goïi laø haøng hoaù. Nhö vaäy khaùi nieäm veà haøng hoaù trong Luaät Thöông maïi vaø Luaät Haûi Quan caàn phaûi ñieàu chænh theo höôùng naøy chöù khoâng theå moâ taû moät caùch chung chung nhö hieän nay.
Quan nieäm veà dòch vuï; thöông maïi dòch vuï hieän nay phaùp luaät Vieät Nam chöa ñònh nghóa theo caùch hieåu chung cuûa WTO, theo ñoù moïi hoaït ñoäng hoaëc saûn phaåm ñöôïc lieät keâ, maõ hoaù vaø moâ taû trong baûng phaân loaïi dòch vuï theo maõ soá ñaõ ñeà caäp ñeán trong GATS/WTO thì ñöôïc goïi laø dòch vuï.”Trích daãn: “nhöõng ñieàu caàn bieát veà luaät phaùp trong quaù trình hoäi nhaäp WTO cuûa doanh nghieäp vaø caùc nhaø quaûn lyù vieät nam”
cuûa TS LEÂ VAÊN HÖNG
Khoa Luaät - ÑH Kinh teá TP. Hoà chí Minh.
III. Vuï aùn kinh teá ñieån hình taïi Vieät nam
Coâng ty TNHH Hoaøng Long töø 1994 laø moät doanh nghieäp kinh doanh nhaäp khaåu xe taûi vaø caùc loaïi xe chuyeân duøng khaùc. Giaùm ñoác cuûa coâng ty laø oâng Traàn Phi Vaân, ñoàng thôøi cuõng laø coå ñoâng saùng laäp vaø thaønh vieân HÑQT cuûa Tacombank. Truï sôû chính cuûa Tacombank ôû ñöôøng Hoaøng Vaên Thuï, quaän Taân Bình. Trong kinh doanh, phaàn lôùn caùc hoaït ñoäng nhaäp khaåu cuûa coâng ty Hoaøng Long ñöôïc thöïc hieän thoâng qua vieäc môû L/C taïi Tacombank ñeå mua haøng traû chaäm töø Haøn Quoác. Do aûnh höôûng haäu quaû cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính khu vöïc Coâng ty Hoaøng Long ñaõ bò thua loã vaø gaùnh chòu nhöõng khaûn nôï nhö sau:
Nôï cuûa Coâng ty Hoaøng Long bao goàm nôï trong nöôùc ñoái vôùi Tacombank vaø nôï nöôùc ngoaøi ñoái vôùi caùc nhaø xuaát khaåu Haøn Quoác. Nôï trong nöôùc goàm 290.000 USD tieàn baûo laõnh vaø 6 tyû ñoàng nôï vay tín duïng. Nôï nöôùc ngoaøi laø 1.872.093 USD, coâng ty ñang ñaøm phaùn vôùi caùc chuû nôï.
Laõnh ñaïo Tacombank tröôùc ñaây vaøo naêm 2000 ñaõ ñöa vuï vieäc khôûi kieän ra Toøa Kinh teá Toøa aùn Nhaân daân TPHCM. Nhöng khi Tacombank thay toång giaùm ñoác môùi vuï vieäc ñaõ ñöôïc ñöa ra nhôø luaät hình söï xöû lyù.
Thaùng 5/2002, khi Cô quan Caûnh saùt Ñieàu tra Coâng an TPHCM ra quyeát ñònh khôûi toá vuï aùn taïi Tacombank cuøng Coâng ty Hoaøng Long, baø Traàn Phöông Mai, vôï oâng Traàn Phi Vaân vaø laø Phoù giaùm ñoác coâng ty bò baét taïm giam. Thaùng 12-2003 Vieän Kieåm saùt Nhaân daân TPHCM ñaõ ra caùo traïng truy toá baø Mai vôùi oâng Vaân veà toäi “löøa ñaûo chieám ñoaït taøi saûn” vaø 11 caùn boä Tacombank veà toäi “coá yù laøm traùi caùc quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc veà quaûn lyù kinh teá gaây haäu quaû nghieâm troïng”.
Caùo traïng ñaõ quy keát haønh vi löøa ñaûo vaø coá yù laøm traùi trong vuï aùn theå hieän ôû choã: Coâng ty Hoaøng Long ñaõ khoâng thöïc hieän theá chaáp theo quy ñònh maø theá chaáp baèng caùc loâ haøng nhaäp khaåu, ñoàng thôøi duøng caùc thuû ñoaïn gian doái ñeå nhaän haøng baùn thu tieàn vaø chieám ñoaït. Toång soá tieàn maø Coâng ty Hoaøng Long bò quy keát laø ñaõ chieám ñoaït cuûa Tacombank leân tôùi treân 2 trieäu USD.
Thöïc teá, tính ñeán 30-1-2003, caùc khoaûn nôï caû USD vaø VNÑ cuûa Coâng ty Hoaøng Long ñoái vôùi Tacombank ñaõ ñöôïc traû xong. Nghóa vuï traû nôï coøn laïi cuûa Coâng ty Hoaøng Long ñoái vôùi chuû nôï nöôùc ngoaøi laø1.872.093 USD ñang tieáp tuïc ñöôïc ñaøm phaùn, vì caùc ñoái taùc naøy, cuõng nhö Hoaøng Long, ñaõ bò phaù saûn do haäu quaû cuûa cuoäc khuûng hoaûng taøi chính khu vöïc. Theo thö ñeà nghò ngaøy 23-7-2003 cuûa chuû nôï laø Coâng ty Kuk Sung (Haøn Quoác) thì tyû leä nôï ñaøm phaùn maø Hoaøng Long coøn phaûi traû cho nöôùc ngoaøi luùc naøy chæ vaøo khoaûng 20%, töông ñöông 360.000 USD, töùc laø phía nöôùc ngoaøi ñaõ giaûm 80%, töông ñöông vôùi 1.500.000 USD.
Trong khi ñoù, taøi saûn baûo ñaûm cho khaû naêng traû nôï nöôùc ngoaøi cuûa Coâng ty Hoaøng Long luùc naøy hieän coù: tieàn maët 3,5 tyû ñoàng, ngoaïi teä 26.742 USD, moät soá taøi saûn khaùc ñaõ qua giaùm ñònh trò giaù gaàn 500 trieäu ñoàng, quyeàn söû duïng ñaát trò giaù treân 3 tyû ñoàng ñaõ coù khaùch haøng kyù hôïp ñoàng chuyeån nhöôïng, coå phaàn cuûa Coâng ty Hoaøng Long taïi Tacombank treân 2 tyû ñoàng. Nhö vaäy, rieâng toång giaù trò baûo ñaûm cuõng ñaõ suyùt soaùt 10 tyû ñoàng, neáu tieán haønh ñaøm phaùn traû nôï döùt ñieåm 360.000 USD, thì taøi saûn cuûa Coâng ty Hoaøng Long roõ raøng hoaøn toaøn baûo ñaûm.
Toøa aùn Nhaân daân TPHCM ñaõ coù quyeát ñònh töø 26-8-2004 ñöa ra xeùt xöû vuï aùn “löøa ñaûo chieám ñoaït taøi saûn” vaø “coá yù laøm traùi quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc veà quaûn lyù kinh teá gaây haäu quaû nghieâm troïng” taïi Ngaân haøng Thöông maïi coå phaàn Taân Vieät (Tacombank).
Nhaän xeùt veà vuï aùn:
Ñaây laø moät tranh chaáp kinh teá vaø laø vuï aùn kinh teá ñôn thuaàn. Nhö vaäy, caàn phaûi ñöôïc giaûi quyeát theo caùc trình töï ñaõ ñöôïc xaùc ñònh theo quan ñieåm cuûa Luaät Toá tuïng kinh teá. Luaät thöông maïi coù quy ñònh Hình thöùc giaûi quyeát tranh chaáp nhö sau:
1. Thöông löôïng giöõa caùc beân.
2. Hoaø giaûi giöõa caùc beân do moät cô quan, toå chöùc hoaëc caù nhaân ñöôïc caùc beân thoûa thuaän choïn laøm trung gian hoaø giaûi.
3. Giaûi quyeát taïi Troïng taøi hoaëc Toaø aùn.
Thuû tuïc giaûi quyeát tranh chaáp trong thöông maïi taïi Troïng taøi, Toaø aùn ñöôïc tieán haønh theo caùc thuû tuïc toá tuïng cuûa Troïng taøi, Toaø aùn do phaùp luaät quy ñònh.
Ñieàu 29 Boä luaät toá tuïng daân söï quy ñònh Nhöõng tranh chaáp veà kinh doanh, thöông maïi thuoäc thaåm quyeàn giaûi quyeát cuûa Toaø aùn
1. Tranh chaáp phaùt sinh trong hoaït ñoäng kinh doanh, thöông maïi giöõa caù nhaân, toå chöùc coù ñaêng kyù kinh doanh vôùi nhau vaø ñeàu coù muïc ñích lôïi nhuaän bao goàm:
a) Mua baùn haøng hoaù;
b) Cung öùng dòch vuï;
c) Phaân phoái;
d) Ñaïi dieän, ñaïi lyù;
ñ) Kyù göûi;
e) Thueâ, cho thueâ, thueâ mua;
g) Xaây döïng;
h) Tö vaán, kyõ thuaät;
i) Vaän chuyeån haøng hoaù, haønh khaùch baèng ñöôøng saét, ñöôøng boä, ñöôøng thuyû noäi ñòa;
k) Vaän chuyeån haøng hoaù, haønh khaùch baèng ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng bieån;
l) Mua baùn coå phieáu, traùi phieáu vaø giaáy tôø coù giaù khaùc;
m) Ñaàu tö, taøi chính, ngaân haøng;
n) Baûo hieåm;
o) Thaêm doø, khai thaùc.
2. Tranh chaáp veà quyeàn sôû höõu trí tueä, chuyeån giao coâng ngheä giöõa caù nhaân, toå chöùc vôùi nhau vaø ñeàu coù muïc ñích lôïi nhuaän.
3. Tranh chaáp giöõa coâng ty vôùi caùc thaønh vieân cuûa coâng ty, giöõa caùc thaønh vieân cuûa coâng ty vôùi nhau lieân quan ñeán vieäc thaønh laäp, hoaït ñoäng, giaûi theå, saùp nhaäp, hôïp nhaát, chia, taùch, chuyeån ñoåi hình thöùc toå chöùc cuûa coâng ty.
4. Caùc tranh chaáp khaùc veà kinh doanh, thöông maïi maø phaùp luaät coù quy ñònh.
Nhö vaäy vuï aùn treân hoaøn toaøn coù theå ñöôïc ñöa ra giaûi quyeát taïi toøa aùn theo luaät daân söï.
Haønh vi “löøa ñaûo chieám ñoaït taøi saûn” vaø “coá yù laøm traùi quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc veà quaûn lyù kinh teá gaây haäu quaû nghieâm troïng”
Trong thöïc teá taøi saûn baûo ñaûm cho khaû naêng traû nôï cuûa Coâng ty Hoaøng Long luùc naøy hieän coù: tieàn maët 3,5 tyû ñoàng, ngoaïi teä 26.742 USD, moät soá taøi saûn khaùc ñaõ qua giaùm ñònh trò giaù gaàn 500 trieäu ñoàng, quyeàn söû duïng ñaát trò giaù treân 3 tyû ñoàng ñaõ coù khaùch haøng kyù hôïp ñoàng chuyeån nhöôïng, coå phaàn cuûa Coâng ty Hoaøng Long taïi Tacombank treân 2 tyû ñoàng. Nhö vaäy, rieâng toång giaù trò baûo ñaûm cuõng ñaõ suyùt soaùt 10 tyû ñoàng, neáu tieán haønh ñaøm phaùn traû nôï döùt ñieåm 360.000 USD töông ñöông vôùi 5,5 tyû VNÑ luùc naøy, thì taøi saûn cuûa Coâng ty Hoaøng Long roõ raøng hoaøn toaøn baûo ñaûm.
Theo quy ñònh hieän haønh, chæ khi naøo Coâng ty Hoaøng Long khoâng traû ñöôïc 360.000 USD naøy thì Tacombank môùi traû thay theo traùch nhieäm cuûa ngaân haøng baûo laõnh. Tuy nhieân, cho ñeán thôøi ñieåm ñoù, Tacombank chöa duøng moät ñoàng naøo traû thay caû, thì sao goïi laø bò toån thaát bôûi Coâng ty Hoaøng Long ñöôïc.
Nhö vaäy, vieäc truy toá caùc caùn boä cuûa Tacombank veà toäi danh coá yù laøm traùi gaây haäu quaû nghieâm troïng lieäu coù quaù naëng? Coâng ty Hoaøng Long vaãn coù khaû naêng traû heát nôï nöôùc ngoaøi thì coù goïi laø löøa ñaûo khoâng?
Vieäc ñöa vuï aùn kinh teá naøy ra truy toá hình söï coù phuø hôïp khoâng ?
Ñaây laø vuï aùn kinh teá ñôn thuaàn. Bò can ñaõ bò taïm giöõ gaàn 2 naêm. Gia ñình bò can veà cô baûn ñaõ khaéc phuïc xong haäu quaû. Theo Boä luaät Hình söï söûa ñoåi, coù theå cho bò can taïi ngoaïi vaø tieáp tuïc khaéc phuïc noát haäu quaû”.Trong khi ñoù, Tacombank chöa phaûi traû thay moät ñoàng naøo caû, vaäy thì chöa bò toån thaát bôûi Coâng ty Hoaøng Long. Taïi sao laïi khoâng giaûi quyeát theo tranh chaáp thöông maïi maø laïi hình söï hoùa moät vuï aùn kinh teá.
Keát Luaän veà vuï aùn
Taïi thôøi ñieåm luùc baáy giôø, sau khi vuï aùn ñöôïc ñöa ra toøa hình söï ñeå giaûi quyeát. Ñaõ coù raát nhieàu yù kieán cho raèng “ñaây laø vuï aùn kinh teá bò hình söï hoùa. Ñieàu ñoù gaây ra nhöõng baên khoaên trong dö luaän, giôùi doanh nghieäp vaø caû ñoäi nguõ caùn boä taøi chính - ngaân haøng”
Theo yù kieán caù nhaân:
Tranh chaáp laø ñaëc tröng taát yeáu cuûa hoaït ñoäng kinh doanh trong neàn kinh teá thò tröôøng, nhöng haàu heát caùc doanh nghieäp coù taâm lyù ngaïi ra toaø vì vieäc giaûi quyeát aùn kinh teá phaûi traûi qua nhieàu caáp xeùt xöû, trình töï chaäm treã
Nguyeân nhaân gaây ra vieäc ñem moät vuï aùn kinh teá ra toøa hình söï nhö trong vuï aùn treân laø do trình ñoä caùn boä toá tuïng chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu, neân coù theå ñaõ cho raèng giöõa toäi phaïm vôùi haønh vi vi phaïm phaùp luaät daân söï laø nhö nhau.
Ñaây laø vuï aùn kinh teá ñôn thuaàn. bò can ñaõ bò taïm giöõ gaàn 2 naêm. Coù theå quan ñieåm giöõa Vieän Kieåm saùt vaø Cô quan Ñieàu tra vaãn coøn khaùc nhau ôû moät soá nhaän ñònh veà chöùng cöù buoäc toäi, trong khi gia ñình bò can veà cô baûn ñaõ khaéc phuïc xong haäu quaû. Ñuùng ra neân giaûi quyeát vuï vieäc naøy theo quan ñieåm cuûa vuï aùn daân söï, giaûi quyeát baèng luaät troïng taøi thöông maïi thì ñuùng yù nghóa hôn.
Vieät nam ñaõ laø thaønh vieân WTO, thieát nghó trong quaù trình toá tuïng, suy cho cuøng, baûn chaát cuûa toá tuïng duø noù laø toá tuïng gì ñi nöõa cuõng laø goùp phaàn ñi tìm coâng lyù. Baûo veä coâng lyù chính laø vieäc aùp duïng phaùp luaät ñuùng leõ phaûi vaø phuø hôïp vôùi löông taâm, neáu khoâng, chæ gaây ra khoå ñau, thieät haïi cho nhöõng ngöôøi bò haøm oan. Saâu xa hôn nöõa, vieäc giaûi quyeát caùc quan heä kinh teá – daân söï baèng hình söï seõ gaây toån haïi traàm troïng ñeán moâi tröôøng ñaàu tö, phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
baitieuluan.doc
