Tiểu luận Tìm hiểu Sở kinh doanh hối đoái – Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam
Giới thiệu khái quát Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam : Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam (NHNoPTNT Việt Nam) được thành lập tháng 3/1988 khi bắt đầu chuyển đổi hệ thống Ngân hàng từ một cấp sang hai cấp. Ngân hàng nông nghiệp được hình thành từ một số cấp vụ, phòng và chi nhánh cơ sở phụ thuộc Ngân hàng Nhà nước mang nặng tính chất cơ chế tập trung bao cấp. Thời gian đầu mới đi vào hoạt động những khó khăn hạn chế của Ngân hàng nông nghiệp tưởng chừng như không thể vượt qua.Tài sản có rất nhỏ chỉ khoảng 1.500 tỷ đồng, trong đó chủ yếu là cho vay ngắn hạn, dư nợ trung hạn chỉ chiếm khoảng 5% tổng dư nợ. Hoạt động thuần tuý tín dụng trong nước, 85% dư nợ thuộc doanh nghiệp Nhà nước và gần 15% dư nợ thuộc kinh tế tập thể, hầu như chưa cho vay cá thể hộ nông dân, chưa có hoạt động kinh doanh dịch vụ đa năng.Thực hiện cơ chế lãi suất âm, lãi suất đầu vào lớn hơn lãi suất đầu ra, dẫn đến ngân hàng thua lỗ. Nguồn vốn nhỏ bé trong đó trên 90% vay Ngân hàng Nhà nước, vốn huy động dưới 10%. Các hình thức huy động vốn đơn điệu, trình độ cán bộ nhân viên hạn chế, hầu hết chưa được đào tạo nghiệp vụ Ngân hàng thương mại hiện đại. Trình độ công nghệ lạc hậu, hệ thống kế toán, thông tin thủ công. Đứng trước những khó khăn đó, NHNo&PTNT đã tập trung khắc phục những yếu kém này, coi đây là điều kiện để tồn tại và phát triển. Những biện pháp mạnh được áp dụng là: Tập trung chuyển mạnh sang cho vay trực tiếp hộ nông dân và doanh nghiệp ngoài quốc doanh.Tỷ trọng dư nợ hộ nông dân từ chỗ hầu như không có, trước năm 91, nay đã tăng 30%- 55% vào những năm tiếp theo, tới nay là trên 65%. Dư nợ doanh nghiệp Nhà nước từ 85% nay giảm dần tới nay còn khoảng 28%. Doanh nghiệp tư nhân, cá thể trên 10% cùng với thay đổi cơ cấu dư nợ, hoạt động tín dụng tăng trưởng mạnh, tới cuối năm 2000 tổng dư nợ đạt gần 4000 tỷ tăng 21 lần so với năm 91; là Ngân hàng thương mại có vốn điểu lệ lớn nhất Việt Nam với 1568 chi nhánh và 25 ngàn cán bộ – nhân viên toàn hệ thống. Từ năm 1992 ngân hàng đã thực hiện cơ chế lãi suất dương, hạch toán tiết kiệm chi phí nghiệp vụ, đưa thu nhập của nhân viên từng bước phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh. Từ năm 93 ngân hàng đã có lãi và lãi tăng trưởng liên tục tới nay. Đẩy mạnh, đa dạng hoá các hình thức huy động vốn; từ nhiều năm nay vốn tự huy động đã chiếm trên 90% tổng nguồn vốn. Mở rộng các nghiệp vụ kinh doanh đa năng. Từ đầu năm 1993, thực hiện thanh toán quốc tế kinh doanh ngoại hối. Tới nay, NHNo&PTNT chiếm trên 10% doanh số thanh toán quốc tế của hệ thống Ngân hàng Việt Nam, có quan hệ với hơn 600 Ngân hàng đại lý trên thế giới, đã và đang mở các hoạt động thuê mua tài chính kinh doanh vàng bạc, chứng khoán, bảo hiểm nhân thọ, mua bán nợ. Ngân hàng đã sắp xếp lại bộ máy, tuyển nhân viên có trình độ và giảm khoảng 1/3 biên chế. Tăng cường đào tạo kể cả khảo sát tu nghiệp tại nước ngoài cho nhân viên. áp dụng và trang bị công nghệ hiện đại, hệ thống vi tính nối mạng tới chi nhánh huyện, tham gia hệ thống SWIFT- Society for Worldwide Inter-bank Financial Telecommunication-(từ năm 1995) thực hiện thanh toán điện tử trong toàn hệ thống, máy rút tiền tự động ATM . Bên cạnh đó Ngân hàng nông nghiệp đã tham gia tích cực các công tác xã hội như: phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng, xoá đói giảm nghèo, ủng hộ đồng bào lũ lụt, hỗ trợ tài năng trẻ; tài trợ giải bóng bàn các đội mạnh toàn quốc . Theo tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế với việc ký kết Hiệp định Thương mại Việt- Mỹ, tham gia AFTA và chuẩn bị tham gia WTO, trong vòng 8-10 năm tới, các Ngân hàng nước ngoài được thực hiện đầy đủ nghiệp vụ như Ngân hàng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam. Đây là một cơ hội lớn và một thách thức lớn đối với Ngân hàng nông nghiệp. Mặc dù đã đạt được những thành tựu nói trên, song so với yêu cầu của tiến trình phát triển và hội nhập Ngân hàng nông nghiệp đang còn nhiều những hạn chế đó là : + Vốn điều lệ còn hạn hẹp + Một số khoản dư nợ không sinh lời do thực hiện cho vay chính sách, nợ khoanh được duyệt nhưng chưa cấp vốn, làm hạn chế khả năng kinh doanh. + Chất lượng tài sản có chưa cao + Hệ thống kế toán đang áp dụng còn khác biệt so với hệ thống kế toán Ngân hàng quốc tế – trong đó rõ nhất là cách thức tính toán trích lập quỹ rủi ro – dẵn tới không đánh giá đầy đủ hoạt động kinh doanh cũng như không phù hợp với thông lệ quốc tế; các công cụ điều hành như kế hoạch cân đối, quản lý rủi ro chưa phù hợp với Ngân hàng thương mại hiện đại; bộ máy tổ chức cán bộ cồng kềnh, hành chính hạn chế khả năng kinh doanh. Trình độ cán bộ nhân viên còn nhiều bất cập; mặc dù đã có những bước tiến lớn so với 10 năm trước nhưng công nghệ thông tin Ngân hàng còn chưa đáp ứng yêu cầu của Ngân hàng thương mại hiện đại. Quá trình phát triển và hội nhập đang đòi hỏi hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam phải có những bước cải cách căn bản và Ngân hàng nông nghiệp cũng đã xây dựng kế hoạch cơ cấu lại nhằm tiếp tục đưa Ngân hàng nông nghiệp vẫn là Ngân hàng thương mại hàng đầu vững mạnh trong cạnh tranh ở Việt Nam cho giai đoạn 2001-2010 tới năm 2010 ngang tầm các Ngân hàng thương mại tiên tiến trong khu vực và có uy tín cả trên thế giới. Sau hơn 10 năm phát triển từ một Ngân hàng nhỏ bé yếu kém, Ngân hàng nông nghiệp đã trở thành một trong những Ngân hàng thương mại lớn nhất Việt Nam, được tạp chí ASIAWEEK xếp đứng thứ 355/500 Ngân hàng lớn nhất Châu á và thứ 46/50 Ngân hàng lớn nhất Đông Nam á. Đây là một vị thế, nền tảng vững chắc giúp cho Ngân hàng nông nghiệp ngày càng phát triển hơn.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Tìm hiểu Sở kinh doanh hối đoái – Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I/ Giíi thiÖu kh¸i qu¸t Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ
ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam :
Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam (NHNo&PTNT ViÖt Nam) ®îc thµnh lËp th¸ng 3/1988 khi b¾t ®Çu chuyÓn ®æi hÖ thèng Ng©n hµng tõ mét cÊp sang hai cÊp. Ng©n hµng n«ng nghiÖp ®îc h×nh thµnh tõ mét sè cÊp vô, phßng vµ chi nh¸nh c¬ së phô thuéc Ng©n hµng Nhµ níc mang nÆng tÝnh chÊt c¬ chÕ tËp trung bao cÊp. Thêi gian ®Çu míi ®i vµo ho¹t ®éng nh÷ng khã kh¨n h¹n chÕ cña Ng©n hµng n«ng nghiÖp tëng chõng nh kh«ng thÓ vît qua.Tµi s¶n cã rÊt nhá chØ kho¶ng 1.500 tû ®ång, trong ®ã chñ yÕu lµ cho vay ng¾n h¹n, d nî trung h¹n chØ chiÕm kho¶ng 5% tæng d nî. Ho¹t ®éng thuÇn tuý tÝn dông trong níc, 85% d nî thuéc doanh nghiÖp Nhµ níc vµ gÇn 15% d nî thuéc kinh tÕ tËp thÓ, hÇu nh cha cho vay c¸ thÓ hé n«ng d©n, cha cã ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô ®a n¨ng.Thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt ©m, l·i suÊt ®Çu vµo lín h¬n l·i suÊt ®Çu ra, dÉn ®Õn ng©n hµng thua lç. Nguån vèn nhá bÐ trong ®ã trªn 90% vay Ng©n hµng Nhµ níc, vèn huy ®éng díi 10%. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ®¬n ®iÖu, tr×nh ®é c¸n bé nh©n viªn h¹n chÕ, hÇu hÕt cha ®îc ®µo t¹o nghiÖp vô Ng©n hµng th¬ng m¹i hiÖn ®¹i. Tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu, hÖ thèng kÕ to¸n, th«ng tin thñ c«ng.
§øng tríc nh÷ng khã kh¨n ®ã, NHNo&PTNT ®· tËp trung kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm nµy, coi ®©y lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Nh÷ng biÖn ph¸p m¹nh ®îc ¸p dông lµ: TËp trung chuyÓn m¹nh sang cho vay trùc tiÕp hé n«ng d©n vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh.Tû träng d nî hé n«ng d©n tõ chç hÇu nh kh«ng cã, tríc n¨m 91, nay ®· t¨ng 30%- 55% vµo nh÷ng n¨m tiÕp theo, tíi nay lµ trªn 65%. D nî doanh nghiÖp Nhµ níc tõ 85% nay gi¶m dÇn tíi nay cßn kho¶ng 28%. Doanh nghiÖp t nh©n, c¸ thÓ trªn 10% cïng víi thay ®æi c¬ cÊu d nî, ho¹t ®éng tÝn dông t¨ng trëng m¹nh, tíi cuèi n¨m 2000 tæng d nî ®¹t gÇn 4000 tû t¨ng 21 lÇn so víi n¨m 91; lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i cã vèn ®iÓu lÖ lín nhÊt ViÖt Nam víi 1568 chi nh¸nh vµ 25 ngµn c¸n bé – nh©n viªn toµn hÖ thèng. Tõ n¨m 1992 ng©n hµng ®· thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt d¬ng, h¹ch to¸n tiÕt kiÖm chi phÝ nghiÖp vô, ®a thu nhËp cña nh©n viªn tõng bíc phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Tõ n¨m 93 ng©n hµng ®· cã l·i vµ l·i t¨ng trëng liªn tôc tíi nay. §Èy m¹nh, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn; tõ nhiÒu n¨m nay vèn tù huy ®éng ®· chiÕm trªn 90% tæng nguån vèn. Më réng c¸c nghiÖp vô kinh doanh ®a n¨ng. Tõ ®Çu n¨m 1993, thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ kinh doanh ngo¹i hèi. Tíi nay, NHNo&PTNT chiÕm trªn 10% doanh sè thanh to¸n quèc tÕ cña hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam, cã quan hÖ víi h¬n 600 Ng©n hµng ®¹i lý trªn thÕ giíi, ®· vµ ®ang më c¸c ho¹t ®éng thuª mua tµi chÝnh kinh doanh vµng b¹c, chøng kho¸n, b¶o hiÓm nh©n thä, mua b¸n nî. Ng©n hµng ®· s¾p xÕp l¹i bé m¸y, tuyÓn nh©n viªn cã tr×nh ®é vµ gi¶m kho¶ng 1/3 biªn chÕ. T¨ng cêng ®µo t¹o kÓ c¶ kh¶o s¸t tu nghiÖp t¹i níc ngoµi cho nh©n viªn. ¸p dông vµ trang bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, hÖ thèng vi tÝnh nèi m¹ng tíi chi nh¸nh huyÖn, tham gia hÖ thèng SWIFT- Society for Worldwide Inter-bank Financial Telecommunication-(tõ n¨m 1995) thùc hiÖn thanh to¸n ®iÖn tö trong toµn hÖ thèng, m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM…. Bªn c¹nh ®ã Ng©n hµng n«ng nghiÖp ®· tham gia tÝch cùc c¸c c«ng t¸c x· héi nh: phông dìng Bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ñng hé ®ång bµo lò lôt, hç trî tµi n¨ng trÎ; tµi trî gi¶i bãng bµn c¸c ®éi m¹nh toµn quèc ….
Theo tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi viÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh Th¬ng m¹i ViÖt- Mü, tham gia AFTA vµ chuÈn bÞ tham gia WTO, trong vßng 8-10 n¨m tíi, c¸c Ng©n hµng níc ngoµi ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghiÖp vô nh Ng©n hµng ViÖt Nam trªn l·nh thæ ViÖt Nam. §©y lµ mét c¬ héi lín vµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi Ng©n hµng n«ng nghiÖp. MÆc dï ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu nãi trªn, song so víi yªu cÇu cña tiÕn tr×nh ph¸t triÓn vµ héi nhËp Ng©n hµng n«ng nghiÖp ®ang cßn nhiÒu nh÷ng h¹n chÕ ®ã lµ :
+ Vèn ®iÒu lÖ cßn h¹n hÑp
+ Mét sè kho¶n d nî kh«ng sinh lêi do thùc hiÖn cho vay chÝnh s¸ch, nî khoanh ®îc duyÖt nhng cha cÊp vèn, lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng kinh doanh.
+ ChÊt lîng tµi s¶n cã cha cao
+ HÖ thèng kÕ to¸n ®ang ¸p dông cßn kh¸c biÖt so víi hÖ thèng kÕ to¸n Ng©n hµng quèc tÕ – trong ®ã râ nhÊt lµ c¸ch thøc tÝnh to¸n trÝch lËp quü rñi ro – d½n tíi kh«ng ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ ho¹t ®éng kinh doanh còng nh kh«ng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ; c¸c c«ng cô ®iÒu hµnh nh kÕ ho¹ch c©n ®èi, qu¶n lý rñi ro….. cha phï hîp víi Ng©n hµng th¬ng m¹i hiÖn ®¹i; bé m¸y tæ chøc c¸n bé cång kÒnh, hµnh chÝnh h¹n chÕ kh¶ n¨ng kinh doanh. Tr×nh ®é c¸n bé nh©n viªn cßn nhiÒu bÊt cËp; mÆc dï ®· cã nh÷ng bíc tiÕn lín so víi 10 n¨m tríc nhng c«ng nghÖ th«ng tin Ng©n hµng cßn cha ®¸p øng yªu cÇu cña Ng©n hµng th¬ng m¹i hiÖn ®¹i.
Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ héi nhËp ®ang ®ßi hái hÖ thèng Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng bíc c¶i c¸ch c¨n b¶n vµ Ng©n hµng n«ng nghiÖp còng ®· x©y dùng kÕ ho¹ch c¬ cÊu l¹i nh»m tiÕp tôc ®a Ng©n hµng n«ng nghiÖp vÉn lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i hµng ®Çu v÷ng m¹nh trong c¹nh tranh ë ViÖt Nam cho giai ®o¹n 2001-2010 tíi n¨m 2010 ngang tÇm c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i tiªn tiÕn trong khu vùc vµ cã uy tÝn c¶ trªn thÕ giíi.
Sau h¬n 10 n¨m ph¸t triÓn tõ mét Ng©n hµng nhá bÐ yÕu kÐm, Ng©n hµng n«ng nghiÖp ®· trë thµnh mét trong nh÷ng Ng©n hµng th¬ng m¹i lín nhÊt ViÖt Nam, ®îc t¹p chÝ ASIAWEEK xÕp ®øng thø 355/500 Ng©n hµng lín nhÊt Ch©u ¸ vµ thø 46/50 Ng©n hµng lín nhÊt §«ng Nam ¸. §©y lµ mét vÞ thÕ, nÒn t¶ng v÷ng ch¾c gióp cho Ng©n hµng n«ng nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n.
II/ Së giao dÞch –®Çu mèi ho¹t ®éng cña NHNo&PTNT
Së giao dÞch NHNo&PTNT ViÖt Nam gäi t¾t lµ: Së giao dÞch
Tªn giao dÞch níc ngoµi Banking Operation Center – Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development.
Trô së sè 2 phè L¸ng H¹ - quËn Ba §×nh – thµnh phè Hµ Néi.
Ng©n hµng n«ng nghiÖp ViÖt Nam cã h¬n 90 ®¬n vÞ thµnh viªn ho¹t ®éng tr¶i réng kh¾p mäi miÒn ®Êt níc, nhng viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n ®îc thùc hiÖn thèng nhÊt toµn hÖ thèng. Së giao dÞch lµ ®¬n vÞ thµnh viªn thùc hiÖn chøc n¨ng trùc tiÕp kinh doanh ®a n¨ng vµ chøc n¨ng së ®Çu mèi trong toµn hÖ thèng NHNo&PTNT ViÖt nam.
Së giao dÞch NHNo & PTNT ViÖt Nam cã ®Æc thï lµ ngoµi viÖc ph¶i ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông cña mét ®¬n vÞ thµnh viªn cßn ph¶i ®¶m nhËn nhiÖm vô lµ së ®Çu mèi cña toµn hÖ thèng theo uû quyÒn cña Tæng gi¸m ®èc NHNo &PTNT ViÖt nam. Bëi vËy sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña Së giao dÞch cã liªn quan mËt thiÕt vµ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng cña toµn hÖ thèng NHNo & PTNT ViÖt nam. Theo uû quyÒn cña Tæng gi¸m ®èc, Së giao dÞch ®Çu mèi ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô sau: §Çu mèi thanh to¸n quèc tÕ; ®Çu mèi qu¶n lý tµi kho¶n néi tÖ, ngo¹i tÖ; ®Çu mèi mua b¸n ngo¹i tÖ vµ ®Çu mèi h¹ch to¸n c¸c lo¹i vèn quü cña NHNo &PTNT ViÖt Nam.
Thùc hiÖn lµm ®Çu mèi thanh to¸n quèc tÕ, Së ®· duy tr× tèt mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi níc cã liªn quan ®Õn m¹ng SWIFT, ®¶m b¶o hÖ thèng SWIFT cña NHNo & PTNT ViÖt nam ho¹t ®éng liªn tôc, th«ng suèt vµ an toµn trong thanh to¸n quèc tÕ cña toµn hÖ thèng. §Õn nay Së ®· thiÕt lËp ®îc 681 Ng©n hµng ®¹i lý t¹i 74 níc trªn thÕ giíi, ®¸p øng ®îc yªu cÇu thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu vµ chi tr¶ kiÒu hèi cho kh¸ch hµng. Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001, Së ®· thùc hiÖn chuyÓn tiÕp h¬n 30.000 ®iÖn SWIFT, t¨ng 145,5 % so víi cïng kú n¨m 2000. Ph¸t hµnh vµ thanh to¸n gÇn 2500 L/C, trÞ gi¸ gÇn 3000 triÖu$. ChuyÓn tiÒn ®i gÇn 5000 mãn, trÞ gi¸ 400 triÖu $, chuyÓn tiÒn ®Õn h¬n 2000 mãn, trÞ gi¸ 120 triÖu $.Së còng ®x tham gia ®µo t¹o nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ cho c¸n bé thõa hµnh trong hÖ thèng NHNo&PTNT lu«n lu«n ®¶m b¶o mäi dù tr÷ b¾t buéc, an toµn thanh to¸n. §ång thêi, cßn tËn dông vèn kh¶ dông ®i kinh doanh tiÒn göi vµ ®Çu t hèi phiÕu kho b¹c…. §¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña toµn hÖ thèng. §Õn 30/06/01, sè d tiÒn göi kú h¹n 155 triÖu $ vµ 45 tû ®ång, sè d ®Çu t tÝn phiÕu kho b¹c 353 triÖu USD vµ sè d ®Çu t tr¸i phiÕu chÝnh phñ h¬n 40 tû ®ång.
Nh vËy Së lu«n ®¶m b¶o h¹ch to¸n ®iÓm hoµ vèn néi ngo¹i tÖ trong toµn bé hÖ thèng ®îc kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ an toµn.
§îc giao nhiÖm vô lµm ®Çu mèi mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng liªn Ng©n hµng, mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ trêng liªn Ng©n hµng, mua b¸n ngo¹i tÖ víi Ng©n hµng n«ng nghiÖp, Së ®· tËp hîp nhu cÇu cña c¸c chi nh¸nh thµnh viªn Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ tr×nh lªn ng©n hµng nhµ níc ®Ó xin mua ngo¹i tÖ. Do ®ã c¬ b¶n ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu thanh to¸n cña c¸c chi nh¸nh cho mét sè mÆt hµng chiÕn lîc nh x¨ng d»u ph©n bãn, thuèc trõ s©u vµ tr¶ nî cho c¸c kho¶n b¶o l·nh vay mÝa ®êng ®Õn h¹n.
III/ Ho¹t ®éng kinh doanh cña Së giao dÞch
1T×nh h×nh chung :
N¨m 2000 Nhµ níc ban hµnh chÝnh s¸ch qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu míi cho c¶ thêi kú 2001-2005 thu hÑp ph¹m vi hµng ho¸ do nhµ níc qu¶n lý ®ång bé víi nhiÒu c¬ chÕ khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. §iÒu nµy t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi chung song còng g©y ra søc c¹nh tranh lín lµm gi¶m u thÕ vèn cã cña nh÷ng doanh nghiÖp tríc ®©y cã u thÕ ®éc quyÒn.
Trong quý II/2001 do sù biÕn ®éng suy gi¶m vÒ nhËp khÈu cña mét sè nÒn kinh tÕ lín nh Mü, NhËt B¶n ®· khiÕn xuÊt khÈu cña nh÷ng níc Ch©u ¸ trong ®ã cã ViÖt Nam gÆp nhiÒu khã kh¨n.TÝnh riªng 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 c¸n c©n th¬ng m¹i nhËp siªu kho¶ng 400 triÖu USD.
Tû gi¸ hèi ®o¸i biÕn ®éng t¨ng, sù khan hiÕm ngo¹i tÖ g©y khã kh¨n vµ ¶nh hëng lín ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng. Së giao dÞch cßn ®ang vÊp ph¶i søc c¹nh tranh lín tõ phÝa c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn còng nh c¸c Ng©n hµng níc ngoµi cã bÒ dµy kinh nghiÖm vÒ thanh to¸n quèc tÕ ®îc hç trî bëi kh¶ n¨ng cung øng vèn vµ ngo¹i tÖ dåi dµo kü n¨ng Marketing hiÖn ®¹i vµ n¨ng ®éng. Nguyªn nh©n trªn ®· ¶nh hëng lín tíi m¶ng ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i nãi chung vµ thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng cña Së giao dÞch.
2 C«ng t¸c chuyªn m«n nghiÖp vô: §¬n vÞ: USD
Stt
Néi dung ho¹t ®éng
Gi¸ trÞ thùc hiÖn 9 th¸ng/2000
Gi¸ trÞ thùc hiÖn 9 th¸ng/2001
Tû lÖ %
t¨ng gi¶m so víi 9 th¸ng/2000
Tû lÖ %t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi so 9 th¸ng/2000
1
Th tÝn dông hµng xuÊt
a/ Th«ng b¸o L/C
b/ §ßi tiÒn
355,981
513,623
425,782
689,536.98
19.6
34..24
69,801
17,591.338
2
Th tÝn dông hµng nhËp
a/ Më th tÝn dông
b/ Thanh to¸n L/C
54,374,982
39,071,897.
39,678,451
32,564,323.89
-27.02
-16.65
-14,696,531
-6,507,573,11
3
Nhê thu
a/ th«ng b¸o nhê thu
b/ Thanh to¸n nhê thu
1,698,732
2,092,301.
1,597,691.50
1,479,687,92
-5.95
-29.3
-101,040,50
-612,613.08
4
ChuyÓn tiÒn ®i
27,147,524,22
31,574,932.12
16,31
4,427,407.90
5
B¶o l·nh KQ 100%
48,571,936.
28, 255,145
-41.82
-203,167,91
Tæng
(1b + 2a + 3b + 4)
84,128,430.22
73,422,608,02
-5.7
-10,705,822.20
Nh×n chung ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 gi¶m so víi cïng kú n¨m 2000, tæng doanh sè thanh to¸n ®¹t ®îc 73,422,608,02 ®« la Mü gi¶m 12, 73% so víi 9 th¸ng ®Çu n¨m 2000, ®Æc biÖt doanh sè më th tÝn dông gi¶m 27,02% so víi cïng kú n¨m 2000 do gi¶m sè lîng giao dÞch cña mét sè c«ng ty cã giao dÞch thanh to¸n thêng xuyªn t¹i Së giao dÞch trong n¨m 2000 nhMinh H¶i, Prosimex, Hµ Anh, Mecanimex, Machino 4, …… C¸c c«ng ty TNHH vÉn duy tr× ®îc quan hÖ thanh to¸n thêng xuyªn nhng gÝa trÞ giao dÞch nhá. MÆt kh¸c trong quý 3 viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè 447/QD-NHNo –QHQT thêi gian ®Çu g©y ra t©m lý e ng¹i cho kh¸ch hµng (yªu cÇu kh¸ch hµng ký s½n giÊy nhËn nî khi thùc hiÖn më L/C b»ng vèn tù cã ký quü díi 100 gi¸ trÞ L/C). MÆt kh¸c do gi¸ ngo¹i tÖ t¨ng nªn kh¸ ch hµng cã xu híng chuyÓn sang thanh to¸n b»ng h×nh thøc chuyÓn tiÒn.
Doanh sè ho¹t ®éng L/C xuÊt gi¶m so víi cïng kú n¨m 2000 chØ ®¹t 689,536.98 ®« la Mü gi¶m 34,24%. Nguyªn nh©n chñ yÕu do chØ cã mét sè kh¸ch hµng trùc tiÕp giao dÞch thanh to¸n t¹i Së giao dÞch lµ BAROTEX, XÝ nghiÖp may xuÊt khÈu, XÝ nghiÖp ®¸ Th¸i Hµ, Prosimex, kh¸ch hµng cña chi nh¸nh VÜnh Phóc- Phó Thä. Nhng hiÖn t¹i cßn cã giao dÞch chøng tõ hµng xuÊt t¹i Së giao dÞch chØ cßn BAROTEX vµ chi nh¸nh Phó Thä nªn lîng giao dÞch còng nh gi¸ trÞ giao dÞch kh«ng nhiÒu vµ kh«ng thêng xuyªn.
Doanh sè chuyÓn tiÒn trong 9 th¸ng ®Çu n¨m ®¹t 31,574,932.12®« la Mü t¨ng 27,18% so víi 9 th¸ng ®Çu n¨m 2000. Thùc chÊt gi¸ trÞ t¨ng chñ yÕu do gi¸ trÞ thùc hiÖn cña tõng giao dÞch chuyÓn tiÒn t¨ng cßn lîng giao dÞch v½n gi÷ æn ®Þnh nh cïng kú n¨m 2000.TÝnh ®Õn 20/08/2001 tæng thu phÝ dÞch vô ®¹t 1,785 tØ ®ång, tiÕn hµnh trÝch ký quü 7,583 tØ VND vµ 1,126000 ®« la Mü.
Ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i Së giao dÞch trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 tuy c¸c chØ tiªu kinh doanh ®¹t ®îc cha cao nhng t¬ng ®èi æn ®Þnh. C¸c nghiÖp vô kinh doanh ®èi ngo¹i nh thanh to¸n quèc tÕ, tÝn dông ngo¹i tÖ, thanh to¸n biªn giíi, ho¹t ®éng b¶o l·nh …. ®i vµo nÒ nÕp, thùc hiÖn an toµn vµ hiÖu qu¶.
2.1Thanh to¸n quèc tÕ : §Õn cuèi th¸ng 9/2001 ®· cã h¬n 70 chi nh¸nh thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ t¨ng 8 chi nh¸nh so víi n¨m 2000.Doanh sè thanh to¸n quèc tÕ tÝnh ®Õn cuèi th¸ng 9 lµ 1035 triÖu USD ®¹t 53,8% so víi n¨m 2000. NghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ ®· thu hót ®îc kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ kh¸ch hµng xuÊt nhËp khÈu lín, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh æn ®Þnh liªn quan ®Õn nh÷ng mÆt hµng chñ lùc nh g¹o cµ phª, ph©n bãn, x¨ng dÇu.
2.2Thanh to¸n biªn giíi: Ngay 19/6/2000, V¨n phßng ChÝnh Phñ ®· cã c«ng v¨n sè 2472/VPCP-KTTH vµ ngµy 20/7/2000 Ng©n hµng Nhµ níc cã c«ng v¨n sè 944/CV-QLNH 1 cho phÐp chÝnh thøc triÓn khai ho¹t ®éng thanh to¸n biªn giíi ®· ®¹t kÕt qu¶ tèt, t¨ng cêng, n¨ng cao uy tÝn víi c¸c doanh nghiÖp, cã hµng tr¨m doanh nghiÖp ®· th«ng qua NHNo&PTNT ViÖt Nam thanh to¸n víi Trung Quèc t¨ng trëng nhanh vµ ®¶m b¶o an toµn, hiÖu qña. §©y lµ mét lo¹i h×nh dÞch vô võa ®em l¹i lîi nhuËn cho NHNo võa ®¸p øng nhu cÇu thanh to¸n cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n trong giao dÞch th¬ng m¹i biªn giíi gi÷a hai níc ViÖt Nam vµ Trung Quèc. Doanh sè tÝnh ®Õn 30/9/2001 lµ 783 tû ®ång ®¹t 65%, chuyÓn tiÒn lµ 1,435 tû ®ång, ®¹t 55%. Thu ®æi qua biªn giíi lµ 780 tû ®ång ®¹t 63%, thu phÝ nghiÖp vô lµ 2013 tû ®ång ®¹t 64% so víi n¨m 2000.
2.3Mua b¸n ngo¹i tÖ: Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m, doanh sè mua vµo ®¹t 435 triÖu USD, doanh sè b¸n ra ®¹t 567 triÖu USD. V¨n b¶n 901/Ng©n hµng n«ng nghiÖp -03 cña Tæng gi¸m ®èc vÒ viÖc thùc hiÖn thÝ ®iÓm cho vay u ®·i tµi trî hµng xuÊt khÈu mua USD ®èi øng bíc ®Çu ®· ph¸t huy ®îc t¸c dông, lµm t¨ng khèi lîng ngo¹i tÖ mua cho hÖ thèng.
2.4DÞch vô kiÒu hèi: Tõ khi triÓn khai QuyÕt ®Þnh 170/1999/QD-TTg ngµy 19/8/1999 cña Thñ tíng ChÝnh phñ khuyÕn khÝch ngêi ViÖt Nam gØ tiÒn vÒ níc, nhiÒu chi nh¸nh ®· triÓn khai lo¹i dÞch vô tr¶ tiÒn kiÒu hèi vµ ®¹t kÕt qu¶ tèt. Doanh sè thu kiÒu hèi tÝnh ®Õn 30/9/2001 lµ 8,1 triÖu USD t¨ng 2, 78%, doanh sè chi kiÒu hèi ®¹t 4,6 triÖu USD, gi¶m 0.97% so víi cïng kú n¨m 2000.
2.5 Ho¹t ®éng b¶o l·nh : Trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2001 Së ®· thùc hiÖn më 12 kho¶n L/C tr¶ chËm ng¾n h¹n. Doanh sè b¶o l·nh trong 9 th¸ng ®Çu n¨m lµ 2536 745 USD, chñ yÕu lµ b¶o l·nh nhËp khÈu ph©n bãn, m¸y ñi phôc vô trong x©y dùng. Sè d b¶o l·nh ng¾n h¹n lµ 3521 426 USD, b»ng 67% so víi cïng kú n¨m 2000, sè d b¶o l·nh dµi h¹n lµ 68500584USD , b»ng 68% so víi cïng kú n¨m tríc do c¸c kho¶n b¶o l·nh trung, dµi h¹n tõ n¨m tríc ®Õn h¹n tr¶ nî ®· ®îc Së giao dÞch thanh to¸n cho níc ngoµi.
III/ Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i Së giao dÞch
1 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh b¶o l·nh :
NHNo&PTNT ViÖt Nam lu«n ®îc biÕt ®Õn nh Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam uy tÝn nhÊt kh«ng chØ trong níc mµ c¶ trªn thÞ trêng quèc tÕ; lµ Ng©n hµng vai trß quan träng trong quan hÖ ®èi ngo¹i, giao dÞch thanh to¸n quèc tÕ. NHNo&PTNT lµ mét trong nh÷ng Ng©n hµng ®Çu tiªn trong hÖ thèng Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam thùc hiÖn nghiÖp vô b¶o l·nh Ng©n hµng. Ng©n hµng ®· sím ®a nghiÖp vô b¶o l·nh trë thµnh mét lo¹i h×nh dÞch vô quan träng vµ ®· thu ®îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng kÓ. Bªn c¹nh viÖc mang l¹i lîi nhuËn cho Ng©n hµng, nghiÖp vô b¶o l·nh cßn n©ng cao uy tÝn vµ thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c cho Ng©n hµng n«ng nghiÖp, mang l¹i nh÷ng lîi Ých to lín h¬n.
Së giao dÞch lµ ®¬n vÞ thµnh viªn thùc hiÖn chøc n¨ng trùc tiÕp kinh doanh ®a n¨ng vµ chøc n¨ng Së ®Çu mèi trong toµn hÖ thèng NHNo&PTNT ViÖt Nam v× vËy ho¹t ®éng b¶o l·nh ®· sím trë thµnh mét nghiÖp vô kinh doanh ®îc Së quan t©m vµ chó träng.
Ngay sau ngµy ®Êt níc thèng nhÊt, ®Ó gióp ViÖt Nam kh¾c phôc ®îc hËu qu¶ nÆng nÒ cña chiÕn tranh, mét phong trµo viÖn trî vµ cho ViÖt Nam vay vèn ®· dÊy lªn ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. Chóng ta ®· nhËn ®îc nh÷ng kho¶n tÝn dông trÞ gi¸ lín víi l·i suÊt u ®·i, thêi gian hoµn vèn dµi vµ c¸c h×nh thøc cÊp tÝn dông phong phó, ®a d¹ng. Ngoµi ra c¸c th¬ng nh©n, c¸c doanh nghiÖp lín ë níc ngoµi còng ®· cÊp cho c¸c tæ chøc kinh tÕ ë ViÖt Nam nh÷ng kho¶n vay th¬ng m¹i trung vµ dµi h¹n. §Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y NHNo & PTNT ViÖt Nam ®· lu«n nhËn ®îc nh÷ng dù ¸n tµi trî lín nh : Dù ¸n Tµi chÝnh N«ng th«n II –WB ( tæng sè vèn 85 triÖu USD), Dù ¸n ph¸t triÓn c©y chÌ vµ c©y ¨n qu¶ ADB cã tæng sè vèn lµ 40,2 triÖu USD, Dù ¸n Ch¬ng tr×nh TÝn dông N«ng nghiÖp AFD II 30 triÖu EUR, Dù ¸n Hç trî ngµnh N«ng nghiÖp ViÖt Nam 30 triÖu DKK t¬ng ®¬ng 4,5 triÖu USD do chÝnh phñ §an M¹ch tµi trî…TÊt c¶ ch¬ng tr×nh trªn ®Òu híng vµo môc tiªu më réng tÝn dông ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, chuyÓn dÞch c¬ cÊu vËt nu«i t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng c¸c hé gia ®×nh t¹i c¸c vïng n«ng th«n ViÖt Nam.
Tõ khi trë thµnh mét Ng©n hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng ®éc lËp, nghiÖp vô b¶o l·nh ®· cã nhiÒu thay ®æi vµ kh«ng cßn t×nh tr¹ng b¶o l·nh å ¹t, thô ®éng theo chØ thÞ kh¶ thi cña tõng dù ¸n, ®¶m b¶o thùc hiÖn ®Çy ®ñ quy ®Þnh vÒ b¶o l·nh Ng©n hµng, kiªn quyÕt tõ chèi c¸c dù ¸n kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî.TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã lµm t¨ng uy tÝn NHNo&PTNT vµ niÒm tin cña kh¸ch hµng ®èi víi Së thÓ hiÖn ë nhu cÇu b¶o l·nh ngµy cµng t¨ng c¶ vÒ sè mãn b¶o l·nh l½n gi¸ trÞ mçi mãn b¶o l·nh.
Tæng doanh sè b¶o l·nh cña Së giao dÞch:
Doanh sè b¶o l·nh cña së giao dÞch 1998-2001
§¬n vÞ triÖu USD
N¨m
Kho¶n môc
1998
1999
2000
2001
D b¶o l·nh ®Çu n¨m
54364
40651
41646
40390
D b¶o l·nh cuèi n¨m
40651
41646
40390
46873
T¨ng so víi n¨m tríc
-13717
+995
-1256
-6483
(Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh)
Tõ b¶ng trªn ta thÊy doanh sè b¶o l·nh t¹i Së giao dÞch trong nh÷ng n¨m qua cã chiÒu híng t¨ng gi¶m kh«ng æn ®Þnh. Trong n¨m 98-99 doanh sè b¶o l·nh t¨ng nhanh chãng tõ (-13717) triÖu USD lªn (+995) triÖu USD nhng møc thÊp nhÊt ®¹t trªn 29.000 triÖu USD, v× n¨m 98 chÞu ¶nh hëng cña khñng ho¶ng tµi chÝnh Ch©u ¸ céng víi chñ tr¬ng cña ban l·nh ®¹o Ng©n hµng n«ng nghiÖp. §Õn n¨m 1999 doanh sè b¶o l·nh t¨ng nhanh chãng lªn 41.646 triÖu USD so víi cuèi n¨m 2000 do vÉn cßn c¸c mãn b¶o l·nh mÝa ®êng ®· qu¸ h¹n thanh to¸n cña c¸c chi nh¸nh: Linh C¶m (®Õn h¹n 28/12/2000)vµ Kontum (®Õn h¹n 30/12/2000).Sang n¨m 2001 sè lîng b¶o l·nh cã t¨ng lªn c¶ vÒ mÆt chÊt lîng do nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu hîp lý cña Nhµ níc còng nh ®êng lèi chØ ®¹o ®óng ®¾n cña ban Gi¸m ®èc Së, tuy nhiªn ho¹t ®éng kinh doanh cña Së còng bÞ ¶nh hëng sau sù kiÖn khñng bè vµo WTC –New York –Mü (11/9),vµ sù tr× trÖ cña nh÷ng nÒn kinh tÕ lín nh NhËt B¶n c¸c níc thuéc liªn minh Ch©u ¢u nªn ®· gi¶m sót vµo nh÷ng th¸ng cuèi n¨m.
NÕu kh«ng kÓ ®Õn rñi ro ph¶i thanh to¸n thay cho kh¸ch hµng th× víi møc phÝ b¶o l·nh b×nh qu©n 1%/n¨m so víi tæng d nî b¶o l·nh, dÞch vô nµy ®· ®em l¹i cho Ng©n hµng n«ng nghiÖp kho¶ng trªn díi 1 triÖu USD mçi n¨m, gãp phÇn lµm t¨ng tû träng thu nhËp tõ ho¹t ®éng dÞch vô cña Së trong tæng c¸c nguån thu cña Së. §iÒu nµy phï hîp víi xu thÕ kinh doanh cña Ng©n hµng hiÖn ®¹i.
2.Nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p
Trong thêi gian qua, së dÜ Së ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qña ®¸ng khÝch lÖ nµy lµ do mét sè nguyªn nh©n chñ yÕu sau:
2.1 Nguyªn nh©n kh¸ch quan:
Mét lµ: Sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ theo ®Þnh híng cña §¶ng vµ Nhµ níc tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng lµm cho viÖc cung cÊp vµ tiªu thô hµng ho¸, dÞch vô ®Òu tu©n theo tÝn hiÖu cña thÞ trêng, tù do ho¸ th¬ng m¹i trong níc, b·i bá hÇu hÕt c¸c h¹n chÕ vÒ nhËp khÈu phi mËu dÞch, më réng kinh doanh vµng b¹c vµ níi láng viÖc chuyÓn ®«Ø ®ång tiÒn ViÖt Nam ®èi víi ngo¹i tÖ. Víi viÖc ¸p dông l·i suÊt thùc vµ huy ®éng tiÒn mÆt tõ thÞ trêng vµo tiÕt kiÖm ®· chÊm døt t×nh tr¹ng ph¸t hµnh tiÒn bï ®¾p béi chi ng©n s¸ch. Do vËy mµ l¹m ph¸t ®îc kiÒm chÕ, æn ®Þnh vÒ tiÒn tÖ, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµm m«i trêng thuËn lîi cho th¬ng m¹i vµ tÝn dông ngµy cµng ®îc më réng, thóc ®Èy nhu cÇu b¶o l·nh ph¸t triÓn.
Hai lµ: Ph¸p lÖnh Ng©n hµng ra ®êi ®· ph©n ®Þnh râ rµng chøc n¨ng cña ng©n hµng nhµ níc, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông. Nhê vËy mµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ chñ ®éng trong viÖc më réng tÝn dông, ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh. Thªm vµo ®ã lµ sù æn ®Þnh cña tû gi¸ hèi ®o¸i thóc ®Èy viÖc s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. §ã lµ mét ®ãng gãp to lín ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng b¶o l·nh nãi riªng.
Ba lµ: ViÖc më réng vµ ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh qu¶ quan träng, më réng quan hÖ tµi chÝnh víi c¸c tæ chøc Tµi chÝnh tÝn dông quèc tÕ, Ng©n hµng thÕ giíi(WB) vµ Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF) ®· ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ nguån vèn ®¸ng kÓ trong ®Çu t ph¸t triÓn.
2.2Nguyªn nh©n chñ quan:
Ngoµi nh÷ng thuËn lîi do kh¸ch quan mang l¹i th× thµnh qu¶ cña nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i Së trong nh÷ng n¨m qua cßn cã sù ®ãng gãp rÊt lín cña tËp thÓ c¸n bé, nh©n viªn Ng©n hµng. Cô thÓ :
Thø nhÊt: Sù ®æi míi toµn diÖn vµ ®ång bé cña ban l·nh ®¹o Ng©n hµng, ®Þnh híng vµ ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p chØ ®¹o ®óng ®¾n, vËn dông s¸ng t¹o theo hoµn c¶nh kinh doanh cô thÓ ®a c¶ Së ®i lªn. Víi viÖc kh«ng ngõng c¶i t¹o c¬ së vËt chÊt kü thuËt, trang bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i ®· ®¸p øng ®îc nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña kh¸ch hµng. Së lu«n coi träng c«ng t¸c tæ chøc ®µo t¹o, båi dìng nghiÖp vô cho c¸n bé Ng©n hµng nhÊt lµ viÖc tuyÓn chän nh÷ng c¸n bé giái vÒ chuyªn m«n, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cho c«ng t¸c b¶o l·nh vµ t¸i b¶o l·nh.
Thø hai: Së ®· thùc hiÖn ph©n chia qu¶n lý kh¸ch hµng theo tõng tæ, mçi c¸n bé tÝn dông tËp trung qu¶n lý 5,6 doanh nghiÖp lín. Do ®ã cã kh¶ n¨ng ®i s©u, ®i s¸t vµo t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, Ng©n hµng cã thÓ ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong kh©u thÈm ®Þnh dù ¸n, kÕt hîp víi viÖc kiÓm so¸t chÆt chÏ c«ng t¸c b¶o l·nh, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng khiÕm khuyÕt ®Ó h¹n chÕ tèi ®a c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra.
Thø ba: Së ®· phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ng©n hµng b¹n trong vµ ngoµi níc phèi hîp chÆt chÏ víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, víi kh¸ch hµng, lµm th«ng suèt ho¹t ®éng b¶o l·nh còng nh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng.
2.3 Mét sè gi¶i ph¸p:
Bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®· ®¹t ®îc, trong thêi gian qua, nghiÖp vô B¶o l·nh cña Së vÉn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu b¶o l·nh ngµy cµng t¨ng cña nÒn kinh tÕ. Trong khi nhu cÇu b¶o l·nh cña nÒn kinh tÕ vÉn tiÕp tôc t¨ng th× doanh thu vÒ nghiÖp vô b¶o l·nh t¹i Së l¹i kh«ng æn ®Þnh. Sau khñng ho¶ng tµi chÝnh vµ mét vµi vô ®æ bÓ lín tõ ho¹t ®éng B¶o l·nh, Ng©n hµng n«ng nghiÖp nãi riªng vµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c nãi chung ®ang cã xu híng h¹n chÕ bít ho¹t ®éng nµy. Em xin ®a ra mét sè gi¶i ph¸p :
2.3.1 CÇn thùc hiÖn ph©n t¸n rñi ro trong ho¹t ®éng b¶o l·nh.
Ho¹t ®éng b¶o l·nh cña NH lµ mét lo¹i h×nh ho¹t ®éng cã ®é rñi ro cao. Khi ngêi ®îc b¶o l·nh kh«ng cã kh¶ n¨ng hoÆc cè t×nh kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ngêi nhËn b¶o l·nh th× NH ph¶i ®øng ra tr¶ thay. C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn thÞ trêng lu«n ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu lo¹i rñi ro kh¸c nhau nh rñi ro l·i suÊt, rñi ro vÒ tû gi¸, rñi ro do kÐm thÝch nghi c¹nh tranh, rñi ro chÝnh trÞ , c¸c trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng…. Cã nh÷ng trêng hîp rñi ro vît ra ngoµi tÇm kiÓm so¸t cña con ngêi vµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. C¸c doanh nghiÖp ®· t×m ®Õn ho¹t ®éng b¶o l·nh cña NH sÏ ph¶i chÞu rñi ro ®ã. Còng nh bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo kh¸c, NH còng ph¶i ho¹t ®éng an toµn vµ cã l·i ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, v× vËy cÇn ph¶i t×m ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m bít tèi ®a c¸c rñi ro do ho¹t ®éng b¶o l·nh g©y ra. Cã mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ®¹t tíi môc ®Ých nµy:
® NHNo &PTNT – Së giao dÞch cÇn ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng b¶o l·nh nh»m ph©n t¸n rñi ro. HiÖn nay, NH chñ yÕu vÉn tËp trung vµo b¶o l·nh më L/C tr¶ chËm vµ vay vèn níc ngoµi trong khi ®©y lµ lo¹i h×nh b¶o l·nh cã ®é rñi ro cao nhÊt. CÇn ph¶i t¨ng cêng më réng ho¹t ®éng b¶o l·nh trong níc, khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng nµy.
®NHNo &PTNT cã thÓ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô cña thÞ trêng më ®Ó chuyÓn bít rñi ro cho mét ®èi t¸c thø ba. Ch¼ng h¹n viÖc b¸n ®i mét quyÒn tr¶ nî, cã nghÜa lµ NH sÏ b¸n quyÒn b¶o l·nh cho mét NH thø ba víi møc phÝ thÊp h¬n. NghiÖp vô nµy hoµn toµn kh¸c nghiÖp vô t¸i BL cña NH v× nghiÖp vô t¸i b¶o l·nh x¶y ra khi ®èi t¸c kh«ng tin vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña NHNo&PTNT nªn yªu cÇu mét NH kh¸c t¸i BL. Cßn víi nghiÖp vô b¸n quyÒn tr¶ nî nµy, NHNo hoµn toµn n¾m quyÒn chñ ®éng, chØ ®¬n gi¶n lµ ®Ó gi¶m bít rñi ro. NHNo còng cã thÓ tham gia vµo thÞ trêng kú h¹n, mua mét hîp ®ång quyÒn chän mua, chän b¸n kho¶n b¶o l·nh, thùc hiÖn nghiÖp vô SWAP…
2.3.2 X©y dùng chÝnh s¸ch phÝ b¶o l·nh linh ho¹t, phï hîp víi tõng ®èi tîng kh¸ch hµng.
PhÝ b¶o l·nh lµ gi¸ c¶ dÞch vô BL mµ kh¸ch hµng ph¶i tr¶ cho NH. Theo qui ®Þnh cña NHNNVN , c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®îc phÐp thu phÝ BL kh«ng vît qu¸ 2%/n¨m tÝnh trªn sè tiÒn b¶o l·nh vµ kh«ng díi 300000 ®ång. Qui ®Þnh chung nµy cha thÓ hiÖn ®îc chÝnh s¸ch u ®·i, linh ho¹t cña NH ®èi víi kh¸ch hµng vµ còng cha chØ ra ®îc sù kh¸c biÖt vÒ møc ®é rñi ro cña tõng kho¶n b¶o l·nh. NHNo & PTNT nªn chia kh¸ch hµng ra tõng nhãm ®Ó ¸p dông møc lÖ phÝ kh¸c nhau:
*Nh÷ng kh¸ch hµng lín, cã uy tÝn cao víi NH, kh¸ch hµng lµ b¹n hµng l©u dµi, sè tiÒn b¶o l·nh lín vµ ®é rñi ro thÊp th× NH nªn thu phÝ thÊp nhÊt.
*Nh÷ng kh¸ch hµng cã vèn tù cã trung b×nh, cha cã quan hÖ l©u dµi víi NH vµ chØ ®¹t møc ®é tin cËy nhÊt ®Þnh víi NH th× nªn thu phÝ cao h¬n.
*Nh÷ng kh¸ch hµng lÇn ®Çu tiªn quan hÖ víi NH, nh÷ng kh¸ch hµng nhá cã ®é tin cËy kh«ng cao th× NH ¸p dông møc phÝ cao nhÊt theo qui ®Þnh cña Ng©n hµng nhµ níc .
Sù ph¸t triÓn cña tÝn dông vµ th¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn cña tÝn dông quèc tÕ vµ ngo¹i th¬ng, trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay ®· lµm cho nhu cÇu b¶o l·nh ngµy cµng t¨ng. Víi lîi thÕ lµ NH gi÷ vai trß chñ ®¹o trong kinh doanh thanh to¸n quèc tÕ, NHNo lu«n ®i ®Çu vÒ thùc hiÖn nghiÖp vô BL víi uy tÝn kh¾p c¶ níc còng nh trong khu vùc. Cïng víi ®éi ngò c¸n bé tÝn dông giµu kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm, NHNo cã thÓ gi¶m møc phÝ BL xuèng ®Ó gia t¨ng nhu cÇu BL, t¹o thªm nhiÒu c¬ héi trong viÖc lùa chän c¸c dù ¸n BL kh¶ thi tèt nhÊt. MÆc dï khi gi¶m phÝ b¶o l·nh, lîi nhuËn tÝnh theo tû lÖ phÝ thu cña mçi kho¶n BL sÏ gi¶m, nhng do sè lîng xin BL lín nªn cã thÓ lùa chän ®îc c¸c dù ¸n BL an toµn h¬n. Gi¶m lîi nhuËn xuèng mét phÇn nhá ®Ó thu ®îc møc an toµn cao còng lµ mét sù ®¸nh ®æi hîp lý. H¬n thÕ n÷a, khi gi¶m phÝ BL, doanh sè BL cã thÓ t¨ng cao nªn tæng lîi nhuËn kh«ng gi¶m hoÆc gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ vµ sÏ t¨ng lªn trong t¬ng lai. Bªn c¹nh ®ã, NH sÏ t¨ng lîi nhuËn thu ®îc tõ c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh BL nh dÞch vô chuyÓn tiÒn, dÞch vô thanh to¸n, kinh doanh ngo¹i tÖ…. Ho¹t ®éng BL ph¸t triÓn lµm t¨ng uy tÝn cña NH, gióp t×m kiÕm thªm c¸c kh¸ch hµng míi vµ t¨ng lîi nhuËn trong c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhê mèi liªn hÖ nµy.
2.3.3 NHNo cÇn tham gia vµo viÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n BL
tríc khi nhËn BL
Theo qui ®Þnh chung, thêi h¹n BL c¨n cø vµo thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô ®îc BL cña kh¸ch hµng ®èi víi bªn nhËn BL. Trong ho¹t ®éng BL, NH kh«ng ®îc quyÒn chän thêi h¹n BL mµ phô thuéc vµo hîp ®ång c¬ së gi÷a bªn xin BL vµ bªn thô hëng. §Æc biÖt trong mét sè lo¹i h×nh BL nh BL vay vèn, BL më L/C nhËp hµng tr¶ chËm… thêi h¹n BL rÊt quan träng. Trong nhiÒu trêng hîp, thêi h¹n BL rÊt quan träng. Trong nhiÒu trêng hîp, thêi h¹n BL kh«ng khíp víi thêi gian cña mét hay mét sè vßng lu©n chuyÓn vèn cña ®¬n vÞ vay. §iÒu ®ã dÉn ®Õn t×nh tr¹ng khi ®Õn h¹n tr¶ nî vèn vay, ®¬n vÞ ®îc BL vÉn cha kÕt thóc vßng lu©n chuyÓn vèn nªn cha tr¶ nî ®îc vµ NH ph¶i tr¶ nî thay vµ ph¶i cho vay b¾t buéc ®èi víi kh¸ch hµng.V× vËy, NH ph¶i tiÕn hµnh ®µm ph¸n víi bªn cho vay ®Ó x¸c ®Þnh ®îc mét kho¶ng thêi gian BL hîp lý, phï hîp víi t×nh h×nh lu©n chuyÓn vèn cña kh¸ch hµng, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng nhËn b¶o l·nh khi ®Õn h¹n.
2.3.4 VÒ møc b¶o l·nh
BLNH lµ ho¹t ®éng h¹ch to¸n ngo¹i b¶ng kh«ng sö dông ®Õn vèn cña NH nhng nã l¹i liªn quan chÆt chÏ ®Õn ho¹t ®éng néi b¶ng cña NH. Trong trêng hîp kho¶n BL thµnh c«ng tøc lµ bªn xin BL thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô cña m×nh th× NH chØ ®ãng vai trß lµ ngêi thanh to¸n hé. Nhng nÕu ngêi xin BL kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô cña m×nh víi ®èi t¸c th× NH ph¶i ®øng ra thanh to¸n. Khi ®ã, tµi kho¶n cho vay b¾t buéc cña NH ®èi víi kh¸ch hµng t¨ng lªn, NH ph¶i chuyÓn c¬ cÊu tµi s¶n hÊp dÉn sinh lêi sang ®Ó bï ®¾p, ®¶m b¶o tÝnh thanh kho¶n cña NH. V× vËy, ®Ó chÊp nhËn mét kho¶n BL, NH ph¶i cã chñ tr¬ng t¨ng huy ®éng hoÆc gi¶m cho vay, ®Çu t hoÆc dù tÝnh kh¶ n¨ng cã thÓ chuyÓn ®æi tõ tµi s¶n hÊp dÉn khi rñi ro x¶y ra. NH kh«ng ®îc phÐp duy tr× t×nh tr¹ng cã kho¶n BL ®· qu¸ h¹n mµ vÉn cha thanh to¸n cho ngêi thô hëng BL nh ®· x¶y ra trong thêi gian qua.
HiÖn nay ë NHNo, h¹n møc BL hoµn toµn do c¸c chi nh¸nh tÝnh to¸n dùa trªn t×nh h×nh ho¹t ®éng BL n¨m tríc vµ tû lÖ t¨ng trëng dù tÝnh cña nÒn kinh tÕ, sau ®ã ®a lªn NHT¦ xÐt duyÖt. C¸ch lµm nµy hoµn toµn cha mang tÝnh khoa häc mµ mang tÝnh chñ quan cña c¸c c¸n bé nghiÖp vô nªn rÊt dÔ cã sai sãt, ®ång thêi còng dÔ dÉn ®Õn vi ph¹m c¸c nguyªn t¾c cña Ng©n hµng nhµ níc. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh h¹n møc BL lµ v« cïng quan träng. Mét mÆt, cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng c¬ së thèng nhÊt vµ râ rµng, mÆt kh¸c, ph¶i linh ho¹t trong mét sè trêng hîp ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt.
Bªn c¹nh ®ã NHNo cÇn ®iÒu chØnh l¹i viÖc ký quü cña kh¸ch hµng. Víi c¸c lo¹i b¶o l·nh dù thÇu, BL thùc hiÖn hîp ®ång, BL b¶o ®¶m chÊt lîng s¶n phÈm, BL hoµn thanh to¸n NH ®Òu yªu cÇu kh¸ch hµng ký quü 100% l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n. NHNo nªn gi¶m møc ký quü xuèng trong mét sè trêng hîp chØ nªn yªu cÇu thÕ chÊp mµ kh«ng cÇn ký quü vµ ph¶i tr¶ l·i suÊt hîp lý theo tõng thêi h¹n víi sè tiÒn ký quü cña kh¸ch hµng.
KÕt LuËn :
Së kinh doanh hèi ®o¸i – NHNo&PTNT ViÖt nam tuy míi thµnh lËp nhng ®· ®¹t ®îc nhiÒu kÕt qu¶ tèt ®Ñp : t¹o ®îc nhiÒu nguån ngo¹i tÖ dåi dµo ®Ó cho vay, doanh sè cho vay ®¹t kh¸, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ phong phó cã nhiÒu chÊt lîng cao, lîi nhuËn ®em l¹i ®¸ng kÓ thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc cho vay ®a d¹ng trªn c¬ së L/C, h×nh thøc b¶o l·nh kÕt hîp víi ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu. B¶o l·nh Ng©n hµng nh»m ®¶m b¶o quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia vµo ho¹t ®éng kinh tÕ, lµ mét biÖn ph¸p chèng rñi ro ®îc sö dông réng r·i trong quan hÖ kinh tÕ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i.
Tµi liÖu tham kh¶o
1 C¸c v¨n b¶n ph¸p qui vÒ nghiÖp vô BL cña NHNN vµ NHNo &PTNT ViÖt Nam.
2Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th¬ng, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc Hµ Néi 1998 - §Þnh xu©n tr×nh
3 C¸c v¨n b¶n ph¸p qui vÒ b¶o l·nh vµ t¸i b¶o l·nh vay vèn níc ngoµi cña NHNNvµ NHNo&PTNT ViÖt Nam.
4 TÝn dông tµi trî xuÊt, nhËp khÈu thanh to¸n quèc tÕ vµ kinh doanh ngo¹i tÖ, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª- GS.TS .Lª v¨n t.
5 B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2000-2001 cña Së kinh doanh- NHNo&PTNT ViÖt Nam.
6 B¶o l·nh Ng©n hµng vµ tÝn dông dù phßng, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª 1997- L£ NGUY£N
7 Tµi liÖu héi nghÞ tËp huÊn nghiÖp vô B¶o l·nh Ng©n hµng, Th¸ng 10/2000, Vô tÝn dông, NHNN ViÖt Nam.
8 T¹p chÝ ThÞ trêng tµi chÝnh tiÒn tÖ n¨m 2000-2001
9 Thêi b¸o Ng©n hµng n¨m 2000-2001
10 T¹p chÝ Ng©n hµng 2000-2001
Các file đính kèm theo tài liệu này:
111973.doc
