Tiểu luận Văn hóa ẩm thực tại quán La Vienamiene

LỜI MỞ ĐẦU Văn hóa đã và đang trở thành một nhân tố có tác động mạnh tới mọi khía cạnh của hoạt động kinh doanh, ngày càng hiện diện và trở thành nguồn lực nội sinh mạnh mẽ trong mọi hoạt động của doanh nghiệp như marketing, xây dựng thương hiệu, định hướng khách hàng… Văn hóa doanh nghiệp cũng vì thế mà trở thành tiêu chí quan trọng khi đánh giá về một doanh nghiệp. Dù ở các cường quốc kinh tế như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… hay như các nước đang phát triển như Việt Nam thì việc xây dựng văn hóa doanh nghiêp vẫn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp, các tập đoàn. Thực tế cho thấy nơi nào có văn hóa doanh nghiệp mạnh thì có sự tồn tại và phát triển càng bền vững như tập doàn Honda Motor – nhà sản xuất ô tô xe máy hàng đầu thế giới, Matsushita – công ty hàng đầu vê mặt hàng điện của thế giới và Nhật Bản ; hay như Hewlette – Packard, Mc Donal của Mỹ…Thậm chí ở Việt Nam các tập đoàn lớn như Hòa Phát, FPT, hay Công ty cà phê Trung Nguyên cũng thể hiện những đặc trưng văn hóa rất rõ nét. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình xây dựng và phát triển cũng rất chú trọng đến việc xây dựng văn hóa cho riêng mình. Một ví dụ điển hình là văn hóa được xây dựng trong một nhà ăn mang tên « La Vietnamienne »  nằm trên phố Nicolas ở thành phố Lille (Pháp) do một người đàn ông gốc Việt làm giám đốc. Quán ăn Việt này được dân sành ăn trong cả thành phố biết đến và nếu như khách hàng không đặt chỗ trước thì cũng khó còn chỗ cho một cuộc viếng thăm bất ngờ. Quán ăn nổi tiếng như vậy không chỉ bởi đồ ăn ngon mà thực khách vào đây con rất bất ngờ, thích thú và bị ấn tượng sâu sắc bởi nét văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Việt hiện hữu trong không gian của quán. I/ Giới thiệu chung về văn hóa La Vienamiene  Văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ những nhân tố văn hóa được doanh nghiệp chọn lọc, tạo ra, sử dụng và biểu hiện trong hoạt động kinh doanh, tạo nên bản sắc kinh doanh của doanh nghiệp đó. Nó bao gồm toàn bộ các giá trị văn hóa (thói quen, chuẩn mực, giá trị, triết lý, mục tiêu, bầu không khí tổ chức, quan niệm, tập quán, truyền thống …) được các thế hệ thành viên chia sẻ, chấp nhận, tôn trọng, và theo đó ứng xử với công việc và ứng xử với nhau ; toàn bộ các giá trị văn hóa được xây dựng trong suốt quá trình hình thành doanh nghiệp, trở thành các quan niệm, tập quán và truyền thống ăn sâu vào hoạt động của doanh nghiệp, chi phối suy nghĩ và hành vi của mọi thành viên trong doanh nghiệp, tạo nên sự khác biệt giữa các doanh nghiệp. Tuy lập nghiệp trên đất Pháp nhưng vị giám đốc dáng người nhỏ nhắn tuổi đã ngoài 60 là một người rất yêu quê hương, yêu văn hóa Việt. Vì vậy ông luôn tâm niệm xây dựng nhà hàng của mình mang đậm phong cách Việt và in đậm bản sắc văn hóa Việt và tất hiên là phù hợp với văn hóa Pháp. Từ cách bài trí đồ đạc trong quán, trang phục của nhân viên, phong cách và thái độ phục vụ khách hàng đều được ông chú tâm thực hiện hết sức nghiêm túc, công phu. Những thực khách tới đây không chỉ là người Việt sống tại Pháp mà còn có cả người Pháp và những du khách từ những đất nước khác nhau ghé qua trong những chuyến đi dài của họ. Người Việt Nam tới đây để thấy mình như được trở về quê hương. Người nước ngoài tới đây để được khám phá và tiếp xúc với những đặc trưng của một nền văn hóa phuơng Đông phong phú và đậm đà bản sắc dân tộc Việt. Tìm hiểu về văn hóa LA VIETNAMIENE, sẽ dễ dàng nhận ra ba cấp độ thể hiện là : các quá trình và cấu trúc hữu hình ; những giá trị được chấp nhận và tuyên bố ; các giá trị cốt lõi. II/ Các cấp độ thể hiện của văn hóa  La Vietnamiene  1. Cấp độ thứ nhất : Cấu trúc hữu hình Nằm ngay trên con phố Nicolas, La vietnamene rất dễ tìm nhờ một biển hiệu lớn sáng sủa với dòng chữ tiếng pháp nổi bật : « LA VIETNMIENE », in kề ngay dưới dòng chữ ấy là dòng chữ tiếng Việt : « QUÁN VIỆT » được khắc theo lối chữ thư pháp cổ rất đẹp, mềm mại và bắt mắt. Hai bên rìa tấm biển là một hình ảnh rất Việt Nam : một khóm tre nghiêng mình bên dòng sông uốn lượn, dưới gốc tre cột một chú trâu đang nằm hóng mát, quay mặt ra ngoài và được cách điệu bằng một nụ cười rất tươi vui và vô cùng thân thiện. Màu sắc của tấm biển không hề rực rỡ, được kết hợp hợp hầu hết những tông màu tối nhu nâu, đen và trắng, táo một phong cách nhẹ nhàng, thanh thoát và ấn tượng sâu lắng. Chính người Việt Nam khi đến đây cũng không khỏi ngỡ ngàng khi nhìn tấm biển với một hình ảnh dân dã ấy ngay giữa lòng thành phố tráng lệ xứ người. Mặt tiền của quán được bao bọc bởi một lớp kính trong suốt. Vì vậy từ ngoài đường nhìn vào đã có thể nhìn thấy được cả không gian của quán trong ánh điện trắng sáng choang. Đứng ngoài cửa ra vào là hai cô gái Việt Nam xinh đẹp và duyên dáng trong trang phục áo dài truyền thống luôn mỉm cười tươi tắn và dịu dàng mỗi khi mở cửa đón và tiễn khách ra vào kèm theo những lời chào rất nhỏ nhẹ được một cô nói bằng Tiếng việt và cô còn lại sẽ dchj sang tiếng Pháp : « Chào mừng quí khách đến với nhà hàng. Rất hân hạnh được phục vụ quí khách. » ; « hẹn gặp lại quý khách ! ». Bước chân vào bên trong quán hẳn ai cũng sẽ thấy trân trọng và thích thú với lối bài trí ở đó. Toàn bộ bàn ghế đều được sơn màu gụ đã tạo nên nét cổ kính cho không gian của quán. Diện tích quán khá rộng, được ngăn chia thành nhiều khu vực phục vụ nhỏ theo kiểu bậc thang hình xoắn ốc. Trên tường trang trí những bức tranh đông hồ được treo trong khung kính với những hình ảnh dân gian như đàn lợn âm dương, đám cưới chuột, hứng dừa, xem đấu vật… Rất nhiều khách nước ngoài tỏ ra rất thích thú với những bức tranh này. Một vài nơi trong quán đặt những khóm trúc nhỏ (tất nhiên được gia công từ nhựa) trông như cây thật tạo điểm nhấn. Những lọ sen hồng, sen trắng cũng được làm giả một cách tinh xảo được đặt trên những chiếc giá gỗ cũng sơn màu gụ rất phù hợp với một không gian đầy chất Việt của quán. Tại quầy thanh toán có đặt một chiếc hộp kính nhỏ, trong lòng hộp kính ấy đặt tấm thảm đỏ và trên tấm thảm ấy trưng bày những đồng tiền Việt Nam từ xưa cho tới bây giờ. Nhân viên phục vụ trong quán hầu hết là các sinh viên người Việt. Vì vậy ngôn ngữ trong quán ăn được sử dụng với cả tiếng Pháp và tiếng Việt tùy từng đối tượng khách hàng là người Việt hay người Pháp. Thật thú vị là ở đây có một sự tôn trọng rất đặc biệt của những nhân viên với nhau : những sinh viên làm việc tại đây tuổi xấp xỉ nhau nhưng hễ ai hơn dù là một tuổi đều được gọi là anh, là chị nghe rất gần gũi và thân mật. Nhân viên nữ luôn mặc áo dài, nhân viên nam thì mặc áo sơ mi trắng và thắt cà vạt đỏ. Đội ngũ nhân viên trẻ trung, năng động với thái độ phục vụ lịch sự, nhã nhặn, niềm nở trong mọi tình huống luôn tạo cho khách hàng niềm tin yêu và cảm giác thoải mái, dễ chịu khi đến với quán. Những người làm việc tại đây thường rất trung thành với quán. Họ thương yêu nhau, gắn bó với nhau như một gia đình. Cuối mỗi kỳ tổng kết kinh doanh và vào những ngày lễ, ngày tết cổ truyền Việt Nam họ thường được mời dùng cơm với gia đình giám đốc ngay tại nhà riêng của ông. Trong bữa cơm thân mật đó, họ truyện trò, trao đổi, tâm sự, chia sẻ với nhau về cuộc sống, về học tập và cả về nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương. Vị giám đốc già đáng kính điều hành quán ăn với cả tâm huyết và tình yêu luôn nhắc nhở mọi người phải sát cánh bên nhau. Ông có dáng vẻ bề ngoài khá lạnh lùng và ít nói nhưng luôn chỉ bảo nhân viên của mình với thái độ hiền từ và nghiêm nghị như môt người cha. Vào mỗi dịp lễ tết Nguyên Đán, ông thường tổ chức cho nhân viên của mình đón tết ngay tại nhà hàng. Ông khuyến khích mọi người mời bạn bè tới dự. Ông luôn ưu ái nhận những sinh viên Việt Nam đang du học tại đây vào làm việc cho quán. Mỗi nhân viên khi vào đây đều được ông cho biết rõ những nội qui, nguyên tắc hoạt động của quán. Và ông cũng cho biết rằng điều tâm niệm của ông là làm sao qua ăn uống ông muốn cho những con người tới đây một góc nhìn về văn hóa Việt, cho những người Việt Nam sống xa quê hương không bao giờ quên gốc gác của mình mà thêm yêu hơn đất nước mình. Những câu chuyện đặc biệt từng xảy ra trong nhà hàng luôn được kể lại để mọi người tự nhắc nhở nhau trong cách cư xử với khách. Vì vậy tất cả những nhân viên phục vụ ở đây đều làm việc hết mình với một tình yêu tổ quốc của những người con xa xứ như ông. Vì là quán Việt nên mọi đồ ăn thức uống ở đây đều là đồ Việt. Đủ loại từ phở, cơm canh, dưa muối của ba miền cho đến giò chả đều được quán ăn sẵn sàng đáp ứng đầy đủ. Sau khi dùng cơm, mọi người có thể lên phòng trà được bố trí trên tầng cao nhất. Tại đây, khách hàng sẽ được ngồi sập, uống trà và nghe hát những làn điệu dân ca, quan họ, thậm chí cả những điệu lý cung đình Huế. Ở một nơi xa xứ như vậy, được ăn cơm, nghe giọng Việt thật không còn gì hạnh phúc bằng. Vì vậy mà quán lúc nào cũng tấp nập và thường xuyên hết chỗ.