Tiểu luận Vì sao công nghiệp hoá tư bản chủ nghĩa bắt đầu từ công nghiệp nhẹ?

V× sao c«ng nghiÖp ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa b¾t ®Çu tõ c«ng nghiÖp nhÑ? Lêi më ®Çu Chóng ta ®Òu biÕt r»ng “c«ng nghiÖp ho¸” lµ qu¸ tr×nh c¶i biÕn c¬ së kü thuËt dùa vµo lao ®éng thñ c«ng ë tÊt c¶ c¸c ngµnh chuyÓn sang s¶n xuÊt b»ng m¸y mãc. ChÝnh v× thÕ buéc ng­êi ta ph¶i x©y dùng c«ng nghiÖp nÆng, tøc lµ nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt ra t­ liÖu s¶n xuÊt mµ träng t©m lµ ngµnh chÕ t¹o m¸y mãc. §Ó x©y dùng ®­îc mét nÒn “c«ng nghiÖp ho¸” ph¸t triÓn vµ tiÕn bé th× cÇn cã mét nÒn t¶ng gèc v÷ng ch¾c, chÝnh v× vËy mµ nÒn c«ng nghiÖp ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa ®· chän cho m×nh con ®­êng h×nh thµnh, ®i lªn tõ c«ng nghiÖp nhÑ. C«ng nghiÖp ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa ®· ®i lªn mét c¸ch tù ph¸t, ch¹y theo lîi nhuËn cña c¸c nhµ t­ b¶n. Trong bµi tiÓu luËn nµy cña m×nh, em muèn ®­a ra nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn nÒn c«ng nghiÖp ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa ®i lªn tõ c«ng nghiÖp nhÑ ®ång thêi ph©n tÝch thªm qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ cu¶ mét sè n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn vµ nÒn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta trong thêi kú ®æi míi. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn cÇm bót viÕt tiÓu luËn, ch¾c ch¾n em sÏ m¾c nhiÒu thiÕu sãt, lý luËn ch­a ®­îc chÆt chÏ, kÝnh mong c¸c thÇy, c« th«ng c¶m vµ gióp ®ì ®Ó nh÷ng bµi tiÓu luËn sau em sÏ viÕt tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. PhÇn néi dung chÝnh I.C«ng nghiÖp ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa ®i lªn tõ c«ng nghiÖp nhÑ: LÞch sö ®· chøng minh r»ng: ®éng c¬ thóc ®Èy tÝch luü vµ t¸i s¶n xuÊt më réng lµ quy luËt kinh tÕ tuyÖt ®èi cña chñ nghÜa t­ b¶n - quy luËt gi¸ trÞ thÆng d­. Quy luËt nµy chØ râ môc ®Ých s¶n xuÊt cña nhµ t­ b¶n lµ gi¸ trÞ vµ sù t¨ng thªm gi¸ trÞ. §Ó thùc hiÖn môc ®Ých ®ã, c¸c nhµ t­ b¶n kh«ng ngõng tÝch luü ®Ó më réng s¶n xuÊt mÆt kh¸c c¹nh tranh buéc c¸c nhµ t­ b¶n ph¶i kh«ng ngõng lµm cho t­ b¶n cña m×nh ph¸t triÓn lªn b»ng c¸ch t¨ng nhanh t­ b¶n tÝch luü, trong suèt qu¸ tr×nh tÝch luü, l·i cø ®Ëp vµo vèn vµ vèn cµng ngµy cµng lín, vèn cµng lín th× l·i cµng nhiÒu. §©y chÝnh lµ nÒn t¶ng ®Ó x©y dùng mét nÒn “c«ng nghiÖp ho¸” toµn diÖn. V× vËy nhµ t­ b¶n ®· chän ph­¬ng ph¸p kh¶ ­u nhÊt lµ “®i lªn tõ c«ng nghiÖp nhÑ” c«ng nghiÖp ho¸ ®i lªn tõ c«ng nghiÖp nhÑ nh»m môc ®Ých tÝch luü vèn. VËy th× nguyªn nh©n t¹i sao c¸c nhµ t­ b¶n l¹i chän con ®­êng nµy, d­íi ®©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n: 1/C«ng nghiÖp nhÑ cÇn Ýt vèn: C«ng nghiÖp nhÑ lµ nh÷ng nghµnh s¶n xuÊt ra hµng ho¸ tiªu dïng nh­ l­¬ng thùc, thùc phÈm, may mÆc, giÇy da….do vËy vèn ®Çu t­ vµo m¸y mãc ®Ó s¶n xuÊt kh«ng nhiÒu, h¬n n÷a l¹i cã s½n nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt vµ gi¸ mua nguyªn liÖu còng rÊt rÎ, phÝ tæn ®µo t¹o c«ng nh©n kh«ng lín. Trong ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ cÇn Ýt c«ng nh©n cã tay nghÒ cao v× vËy cßn sö dông ®­îc nguån lao ®éng d­ thõa ®ã lµ phô n÷ vµ trÎ em víi gi¸ nh©n c«ng rÎ m¹t, tr­íc kia lao ®éng chÝnh trong gia ®×nh lµ ng­êi c«ng nh©n nh­ng nay th× c¶ gia ®×nh ng­êi c«ng nh©n còng cã thÓ tham gia vµo s¶n xuÊt vµ hä cã thÓ mang hµng vÒ nhµ m×nh ®Ó lµm v× thÕ mµ nhµ t­ b¶n tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ x©y dùng nhµ x­ëng. 2/ Lîi nhuËn thu ®­îc tõ c«ng nghiÖp nhÑ cao: Gi÷a gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ chi phÝ s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa lu«n lu«n cã mét kho¶ng chªnh lÖch cho nªn sau khi b¸n hµng ho¸, nhµ t­ b¶n kh«ng nh÷ng bï ®¾p ®­îc sè t­ b¶n ®· øng ra mµ cßn thu ®­îc mét sè tiÒn lêi ngang b»ng víi m, sè tiÒn nµy chÝnh lµ lîi nhuËn. Nh­ ®· nãi ë trªn, chi phÝ mµ nhµ nhµ t­ b¶n bá ra ban ®Çu kh«ng nhiÒu. Trong khi ®ã : gi¸ c¶ hµng ho¸ = chi phÝ s¶n xuÊt + lîi nhuËn b×nh qu©n, cho nªn nhµ t­ b¶n chØ cÇn b¸n hµng ho¸ cao h¬n chi phÝ s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa vµ cã thÓ thÊp h¬n gi¸ trÞ hµng ho¸ lµ ®· thu ®­îc lîi nhuËn cao. §èi víi nhµ t­ b¶n, hä cho r»ng lîi nhuËn ®­îc t¹o ra tõ l­u th«ng, nh­ng thùc tÕ th× l¹i kh¸c, chÝnh søc lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n míi t¹o ra lîi nhuËn. §iÒu nµy ®· nãi lªn mét phÇn b¶n chÊt cña chñ nghÜa t­ b¶n ®ã lµ bãc lét gi¸ trÞ thÆng d­ cña ng­êi c«ng nh©n. 3/ C«ng nghiÖp nhÑ cã s½n thÞ tr­êng nªn chu chuyÓn vèn nhanh: Do s¶n xuÊt hµng tiªu dïng v× thÕ mµ mäi tÇng líp trong x· héi ®Òu cã nhu cÇu sö dông, chÝnh nh÷ng hµng ho¸ nµy ®· ®¶m b¶o ®êi sèng vËt chÊt cho ng­êi c«ng nh©n vµ gia ®×nh cña hä v× lÝ do nµy mµ c«ng nghiÖp nhÑ cã mét thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ hÕt søc réng lín. Khi cã thÞ tr­êng nh­ vËy th× ®ång nghÜa víi viÖc tiªu thô ®­îc nhiÒu hµng ho¸vµ chu chuyÓn vèn nhanh. T¸c dông cña viÖc t¨ng tèc ®é chu chuyÓn t­ b¶n hay rót ng¾n thêi gian chu chuyÓn t­ b¶n cã t¸c dông to lín ®èi víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®«ng cña t­ b¶n, tèc ®é chu chuyÓn vèn cµng nhanh sÏ cho phÐp tiÕt kiÖm t­ b¶n øng tr­íc khi qui m« s¶n xuÊt nh­ cò hay cã thÓ më réng s¶n xuÊt mµ kh«ng cÇn cã t­ b¶n phô thªm. ChÝnh v× trong c«ng nghiÖp nhÑ thêi gian chu chuyÓn ng¾n, quay vßng vèn nhanh nªn nhµ t­ b¶n ®· ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp nhÑ ®Ó tiÕn hµnh x©y dùng c«ng nghiÖp nÆng. H¬n n÷a chu chuyÓn t­ b¶n cµng nhanh th× cµng ®em l¹i cho nhµ t­ b¶n nhiÒu thÆng d­ h¬n v× ®· thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng sèng h¬n, nhê ®ã mµ t¹o ra nhiÒu gi¸ trÞ míi trong ®ã cã gi¸ trÞ thÆng d­. 4/ T¨ng n¨ng xuÊt trong c«ng nghiÖp nhÑ – chñ t­ b¶n lêi nhiÒu: T¨ng n¨ng xuÊt trong c«ng nghiÖp nhÑ sÏ lµm cho gi¸ trÞ hµng ho¸ gi¶m, chóng ta biÕt r»ng hµng ho¸ lµ s¶n phÈm cña lao ®éng, cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu nµo ®ã cña con ng­êi vµ dïng ®Ó trao ®æi víi nhau. Hµng ho¸ cã hai thuéc tÝnh lµ gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông, mµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ lµ do thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt t¹o ra, do thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt lu«n thay ®æi nªn l­îng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ còng lµ mét ®¹i l­îng kh«ng cè ®Þnh, sù thay ®æi nµy tuú thuéc vµo n¨ng xuÊt lao ®éng, l­îng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ thay ®æi do t¸c ®éng cña n¨ng xuÊt lao ®éng. N¨ng xuÊt lao ®éng lµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ng­êi lao ®éng, ®­îc tÝnh b»ng sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian. Do l­îng gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ hµng ho¸ tû lÖ nghÞch víi n¨ng xuÊt lao ®éng chÝnh v× thÕ mµ n¨ng xuÊt lao ®éng x· héi cµng t¨ng th× thêi gian cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ cµng gi¶m, l­îng gi¸ trÞ cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm cµng Ýt ®iÒu nµy hiÓn nhiªn kÐo theo gi¸ tri søc lao ®éng gi¶m. Gi¸ trÞ së dông cña hµng ho¸ søc lao ®éng chØ thÓ hiÖn trong qu¸ tr×nh lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n vµ trong qu¸ tr×nh lao ®éng th× hµng ho¸ søc lao ®éng ®· t¹o ra mét gi¸ trÞ míi lín h¬n gi¸ trÞ b¶n th©n nã, phÇn lín h¬n lµ gi¸ trÞ thÆng d­ mµ nhµ t­ b¶n chiÕm kh«ng, phÇn gi¸ trÞ b¶n th©n th× chñ t­ b¶n tr¶ b»ng l­¬ng, nh­ng do gi¸ trÞ søc lao ®éng gi¶m cho nªn l­¬ng cña c«ng nh©n còng gi¶m theo vµ lóc nµy chñ t­ b¶n l¹i thu lîi nhuËn nhiÒu h¬n, cø nh­ vËy vèn tÝch luü ngµy cµng lín. 5/ C«ng nghiÖp nhÑ ph¸t triÓn sÏ lµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ cho c«ng nghiÖp nÆng: C«ng nghiÖp nÆng lµ ngµnh s¶n xuÊt ra t­ liÖu s¶n xuÊt, cô thÓ lµ m¸y mãc. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nhµ t­ b¶n muèn lêi nhiÒu, tÝch luü vèn nhanh ®Ó tiÕn hµnh “c«ng nghiÖp ho¸” th× buéc mçi nhµ t­ b¶n s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¶i n¨ng ®éng trong s¶n xuÊt, kinh doanh, ph¶i th­êng xuyªn c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt ®Ó t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®ång thêi t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng l¹i g¾n liÒn víi tr×nh ®é khoa häc kü thuËt ph¶i ph¸t triÓn. Do vËy, nhµ t­ b¶n kh«ng ngõng c¶i tiÕn, mua s¾m m¸y mãc hiÖn ®¹i ®Ó s¸n xuÊt, cø nh­ vËy c«ng nghiÖp nhÑ chÝnh lµ mét thÞ tr­êng khæng lå tiªu thô hµng ho¸ cho c«ng nghiÖp nÆng. II. Con ®­êng h×nh thµnh c«ng nghiÖp ho¸ cña mét sè n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn: 1/ Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë Anh: Cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp lµ më ®Çu cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ diÔn ra ®Çu tiªn ë Anh. C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp anh g¾n liÒn víi cuéc c¸ch m¹ng kü thuËt lÇn thø nhÊt, song nã kh«ng chØ lµ hiÖn t­îng kü thuËt thuÇn tuý mµ cßn cã ý nghÜa kinh tÕ x· héi to lín vµ t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n. TiÒn ®Ò cña cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp Anh lµ b¾t ®Çu tõ nghµnh dÖt. Ngay tõ n¨m 1733, ng­êi thî dÖt kiªm thî m¸y Gi«n C©y ®· ph¸t minh ra c¸i thoi bay ch¹y b»ng d©y vµ søc ®Èy cña bµn ®¹p, nã ®· thay thÕ viÖc ®Èy b»ng tay. N¨m 1760, thoi bay ®­îc ¸p dông phæ biÕn g©y ra m©u thuÉn trong nghµnh dÖt: DÖt nhanh dïng nhiÒu sîi nh­ng sîi còng kh«ng cung cÊp kÞp. V× thiÕu sîi, nªn ®Õn n¨m 1767 “Héi cæ ®éng nghÖ thuËt vµ kü nghÖ” ®· treo gi¶i th­ëng cho bÊt kú mét ph¸t minh nµo vÒ m¸y kÐo sîi. N¨m 1768, mét thî méc kiªm thî dÖt lµ Giªm Hacgiv¬ ®· ®ãng ®­îc mét bµn kÐo sîi mang tªn con g¸i m×nh lµ Genni, tõ ®ã nã b¾t ®Çu ®­îc sö dông phæ cËp vµ ®Õn n¨m 1778 ®· cã gÇn 20.000 c¸i, tõ ®ã sîi cña Anh ®· c¹nh tranh ®­îc víi sîi cña Ên ®é , viÖc sö dông m¸y kÐo sîi míi ®· lµm t¨ng khèi l­îng sîi lªn nhanh chãng khiÕn cho c¸c thî dÖt kh«ng lµm kÞp. ViÖc chÕ t¹o ra mét c¸i m¸y dÖt ®· trë thµnh ®Æc biÖt thêi sù ë Anh. Ngoµi ra cuéc c¸ch m¹ng trong lÜnh vùc n¨ng l­îng cã ý nghÜa to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn c¸c nghnµh c«ng nghiÖp. N¨m 1784 James Walt ®· s¸ng chÕ ra m¸y h¬i n­íc vµ nã ®· trë thµnh biÓu t­îng cho thêi kú ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n. Tõ n¨m 1801 c¸c nhµ m¸y sîi ®· ®­îc trang bÞ m¸y h¬i n­íc, ®Õn n¨m 1815 c¶ n­íc Anh ®· cã 2.000 m¸y h¬i n­íc, n¨m 1868 ë Anh cã 2.549 nhµ m¸y dÖt víi 32 triÖu guång sîi vµ 379.329 m¸y dÖt ch¹y b»ng h¬i n­íc. Ngoµi nh÷ng tiÒn ®Ò chÝnh nªu trªn thÝ sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n trong n«ng nghiÖp bu«n b¸n n« lÖ còng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc t¹o ra tiÒn ®Ò cho c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp Anh ph¸t triÓn (cho ®Õn thÕ kû XIX n­íc Anh ®· chiÕm ®­îc 13 thuéc ®Þa vµ ng­êi ta nãi “mÆt trêi kh«ng bao giê lÆn ë n­íc Anh”. C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp Anh b¾t ®Çu tõ c«ng nghiÖp nhÑ ( ngµnh dÖt ) råi sau ®ã dÉn ®Õn c¸c nghµnh c«ng nghiÖp nÆng nh­ : luyÖn kim, c¬ khÝ….., nh­ng c«ng nghiÖp dÖt lu«n ®ãng vai trß trô cét trong suèt thêi kú c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp. Cuéc c¸ch c«ng nghiÖp lµ b­íc khëi ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, lµ b­íc nh¶y vät vÒ kü thuËt, t¹o ra c¬ së vËt chÊt – kü thuËt cho sù th¾ng lîi cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa, nã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë n­íc Anh vµ thÕ giíi trong thêi kú chñ nghÜa t­ b¶n tr­íc ®éc quyÒn. 2/ Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë Mü: §Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, Mü ®· tiÕn hµnh nhiÒu biÖn ph¸p, trong ®ã c«ng cuéc di thùc bµnh tr­íng ®Êt ®ai, më réng thÞ tr­êng lµ mét biÖn ph¸p mµ Mü ®· ¸p dông. Sau khi dµnh ®­îc ®éc lËp, chÝnh phñ Mü ban hµnh ®¹o luËt thñ tiªu chÕ ®é chiÕm h÷u ruéng ®Êt phong kiÕn, chÕ ®é lÜnh xanh ruéng dÊt vµ nép t« còng bÞ b·i bá, ®· më ®­êng cho c¸c tr¹i chñ ph¸t triÓn trang tr¹i t­ b¶n chñ nghÜa, ngoµi ra Mü t¨ng c­êng më réng l·nh thæ b»ng c¸ch tiÕn hµnh chiÕn tranh víi Ph¸p vµ T©y Ban Nha, dån ®uæi d©n da ®á …… §Õn gi÷a thÕ kû XIX, n­íc Mü còng ®· cã 30 bang, diÖn tÝch réng 4,8 triÖu km, Mü cßn më réng ®Êt ®ai sang ch©u Mü La Tinh, tham gia chia phÇn trong cuéc chiÕn tranh thuèc phiÖn ë Trung Quèc. Nh­ vËy Mü ®· thùc hiÖn mäi biÖn ph¸p nh»m bµnh tr­íng ®Êt ®ai, më réng thÞ tr­êng t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ Mü ph¸t triÓn. Nh­ng cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiªp ë Mü míi thùc sù b¾t ®Çu vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thÕ kû XVIII. Tõ ®ã ®Õn gi÷a thÕ kû XIX nghµnh dÖt ë Mü ®· ®­îc më réng nhanh chãng, n¨m 1790 mét ng­êi Anh di c­ sang lµ S.Xt©yt¬ ®· x©y dùng nhµ m¸y dÖt ®Çu tiªn. Thêi gian tõ n¨m 1815 – 1840 sè l­îng sîi b«ng sö dông t¨ng lªn 5 lÇn. Vµo ®Çu thÕ kû XIX, ngµnh dÖt len còng ®­îc x©y dùng, n¨m 1810 cã 24 nhµ m¸y, ®Õn n¨m 1860 ®· cã 1.900 xÝ nghiÖp len cã qui m« lín, gi¸ trÞ s¶n phÈm dÖt t¨ng tõ 2,6 triÖu USD ( 1778 ) lªn 68,8 triÖu USD ( 1860 ). ChÝnh nh÷ng yÕu tè trªn ®· t¹o ra mét nguån vèn khæng lå ®Ó Mü tiÕn hµnh x©y dùng c«ng nghiÖp nÆng, ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia. Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp nhÑ ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp nÆng. N¨m 1810ë Mü cã 153 lß cao, l­îng thÐp ®¹t 33.908 tÊn, ®Õn n¨m 1870 ®¹t 86.700 tÊn. ChÝnh sù ph¶t triÓn vµ më réng c«ng nghiÖp ®· ®Æt ra yªu cÇu ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i, n¨m 1830 Mü b¾t ®Çu x©y dùng ®­êng s¾t, ®Õn n¨m 1850 ®· cã 14.500 km vµ ®Õn n¨m 1860 ®· ®¹t ®Õn 49.000 km, ngoµi ra nghµnh ®ãng tÇu cua Mü còng ®­îc ph¸t triÓn, ®Õn n¨m 1862 riªng tÇu cña bu«n b¸n cu¶ Mü trªn biÓn ®· ®¹t träng t¶i 2,4 triÖu tÊn. C¸ch m¹ng c«ng nghiÖp Mü ®· ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng lµ do n­íc mü sö dông ®­îc nhiÒu yÕu tè kh¸ch quan, thuËn lîi, tµi nguyªn phong thó, ®Êt ®ai, khÝ hËu thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, nguån vèn, lao ®«ng, kü thuËt tõ ch©u ¢U sang. Do vËy kh¸c víi Anh, Ph¸p c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp Mü tuy còng b¾t dÇu tõ c«ng nghiÖp nhÑ, nh­ng ®· nhanh chong ph¸t triÓn sang c«ng nghiÖp nÆng vµ ph¸t triÓn ®Òu c¸c ngµnh kh¸c. Vµ ngµy nay Mü ®· trë thµnh trung t©m kinh tÕ cña thÕ giíi. III. C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®ai ho¸ ë n­íc ta trong thêi kú ®æi míi: 1/ Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c«ng nghiªp ho¸ ë n­íc ta: Do nh÷ng biÕn ®æi cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ ®iÒu kiÖn cñ thÓ cña ®Êt n­íc, c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta hiÖn nay cÝ nh÷ng ®Æc ®iÕm sau: * Thø nhÊt : C«ng nghiÖp ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸. * Thø hai : C«ng nghiÖp ho¸ nh¨m môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi , ë n­íc ta, c«ng nghiÖp ho¸ nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi, t¨ng c­êng søc m¹nh ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp d©n téc. * Thø ba : C«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. §iÒu nµy c«ng nghiÖp ho¸ trong giai ®o¹n hiÖn nay kh¸c víi c«ng nghiÖp ho¸ tr­íc thêi kú ®æi míi. * Thø t­ : C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®ai ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n trong bèi c¶ch toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, v× thÕ më cöa nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ lµ tÊt yÕu ®èi víi n­íc ta. 2/ Nh÷ng néi dung cô thÓ cña nÒn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t: * §Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®ai ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Ph¸t triÓn toµn diÖn n«ng l©m, ng­ nghiÖp gÇn víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng ®a d¹ng cña n«ng , l©m, ng­ nghiÖp ®¶m b¶o v÷ng ch¾c yªu cÇu an toµn l­¬ng thùc cho x· héi, t¹o nguån nguyªn liÖu cã khèi l­îng lín, gi¸ thµnh h¹, ®¸p øng cho nhu cÇu cña c«ng nghiÖp chÕ biÕn , t¨ng thªm viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. * Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp : H­íng ­u tiªn ph¸t triÓn c«ng nghiÖp lµ : c¸c ngµnh chÕ biÕn l­¬ng thùc – thùc phÈm, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, xuÊt khÈu, c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp x©y dùng, c¬ khÝ… * C¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp vµ x©y dùng míi cã träng ®iÓm kÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt cña nÒn kinh tÕ. * Ph¸t triÓn nhanh du lÞch, c¸c nghµnh dÞch vô : Ph¸t triÓn dÞch vô nh»m n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña d©n c­ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña s¶n xuÊt kinh doanh. Ph¸t triÓn du lÞch, mét mÆt cho phÐp khai th¸c tiÒm n¨ng du lÞch, t¨ng thu nhËp, t¹o viÖc lam cho d©n c­….MÆt kh¸c, sù tp¸t triÓn cña nghnµh du lÞch cßn gãp phÇn më réng giao l­u, ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i, më cöa nÒn kinh tÕ. * Ph¸t triÓn hîp lý c¸c vïng l·nh thæ : ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vïng, l·nh thæ trªn c¬ së khai th¸c triÖt ®Ó c¸c lîi thÕ, tiÒm n¨ng cña tõng vïng, liªn kÕt hç trî nhau, lµm cho tÊt c¶ c¸c vïng cïng ph¸t triÓn. * Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i : Trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu ho¸, më cöa nÒn kinh tÕ lµ cÇn thiÕt víi tÊt c¶ c¸c n­íc. Do ®ã, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ kh«ng thÓ thµnh c«ng nÕu kh«ng më cöa nÒn kinh thÕ. * §µo t¹o nguån nh©n lùc : Nguån nh©n lùc ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ bao gåm nh÷ng con ng­êi cã ®øc, cã tµi, ham häc hái, lµm viÖc quªn m×nh v× nÒn ®éc lËp vµ sù phån vinh cña tæ quèc. ViÖc x©y dùng giai cÊp c«ng nh©n lµ mét nhiÖm vô träng t©m, bëi v× hä lah nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. * T¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña ®¶ng vµ qu¶n lý cña nhµ n­íc : §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ph¶i lµ ng­êi l·nh ®¹o duy nhÊt, trùc tiÕp vµ toµn diÖn mäi ho¹t ®éng cña x· héi ViÖt Nam. PhÇn kÕt luËn “ C«ng nghiÖp ho¸ “ lµ qu¸ tr×nh t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt vÒ con ng­êi vµ kkoa häc – kü thuËt, thóc ®Èy chuyªbr dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån lùc ®Ó ®Ó kh«ng ngõng t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, n©ng cao ®åi sèng vËt chÊt còng nh­ tinh thÇn cho con ng­êi, ®ång thêi n©ng cao vai trß cña con ng­êi lao ®éng – nh©n tè trung t©m cña nÒn kinh tÕ x· héi. Tµi liÖu tham kh¶o - Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c – Lªnin - Gi¸o tr×nh LÞch sö kinh tÕ Môc lôc Trang PhÇn më ®Çu ............................................................................ 1 PhÇn néi dung .......................................................................... 2 - 9 I. C«ng nghiÖp ho¸ t­ b¶n chñ nghÜa ®i lªn tõ c«ng nghiÖp nhÑ …… 2 – 5 1/ C«ng nghiÖp nhÑ cÇn Ýt vèn ……………………………………… 2 2/ Lîi nhuËn thu ®­îc tõ c«ng nghiÖp nhÑ cao ……………………… 3 3/ Chu chuyÓn vèn nhanh …………………………………………… 3 – 4 4/ Chñ t­ b¶n thu ®­îc lîi nhuËn …………………………………… 4 5/ C«ng nghiÖp nhÑ ph¸t triÓn lµ thÞ tr­êng tiªu thô hµng ho¸ ……… 4 - 5 II. Sù h×nh thµnh c«ng nghiÖp ho¸ cña mét sè n­íc TBCN ………… 5 - 7 1/ Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë Anh ………………………………. 5 - 6 2/ Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ë Mü ...………………………………. 6 - 7 III. C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta trong thêi kú ®æi míi …… 8 - 9 1/ §Æc ®iÓm ………………………………………………………… 8 2/ Néi dung ………………………………………………………… 8 – 9 PhÇn kÕt luËn ………………………………………………… 10