Tuyển dụng là một hoạt động then chốt trong một tổ chức

Lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Çy s«i ®éng cña n­íc ta hiÖn nay, sù c¹nh chanh cña c¸c doanh nghiÖp nh»m chiÕm lÜnh thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi s¶n phÈm cña m×nh, ®ang trë lªn ngµy cµng ng¨y ng¾t vµ khèc liÖt. Th× tæ chø ®ã,doanh nghiÖp ®ã tù kh¼ng ®Þnh m×nh,t¹o ®­îc lîi thÕ c¹nh chanh b»ng chÝnh néi lùc cña m×nh, yÕu tè néi lùc cã m¹nh hay kh«ng cã biÓu hiÖn rÊt râ ë tæ chøc qu¶n lý cña tæ chøc vµ sö dông nguån nh©n lùc cã hiÖu qu¶, yÕu tè cã dÉn ®Õn sù thµnh c«ng hay kh«ng ph¶i nãi ®Õn kh©u tuyÓn dông nguån nh©n lùc cña c«ng ty, nã lµ ho¹t ®éng then chèt cña mét tæ chøc..Nã cã vai trß rÊt lín trong ho¹t ®éng cña c«ng ty ®ã trong thêi buæi kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. NÕu chóng ta ®i s©u vµo qu¸ tr×nh nghiªn cøu tuyÓn dông chóng ta míi thÊy ®­îc tÇm quan träng cña nã. Nã kh¸c hoµn toµn víi thêi k× bao cÊp vµ ®Æc biÖt nã cã ý nghÜa to lín trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× nhu cÇu vÒ vÊn ®Ò con ng­êi cµng lín, chØ khi nµo c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc ViÖt Nam cã mét nguån nh©n lùc ®ñ m¹nh th× míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t truyÓn trªn thÞ tr­êng vµ sau ®ã hßa nhËp vµo thÞ tr­êng quèc tÕ. Cïng víi c«ng t¸c ®µo t¹o l¹i th× c«ng t¸c tuyÓn dông nguån nh©n lùc lµ tiÒn ®Ò trong viÖc x©y dùng ®éi ngò lao ®éng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu cña ho¹t ®éng kinh doanh, sÏ lµ quyÕt rÊt lín ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm vµ sù phï kinh doanh cña tæ chøc, tuy nhiªn kh«ng ph¶i bÊt k× mét doanh nghiÖp,tæ chøc s¶n xuÊt nµo c«ng t¸c tuyÓn dông còng ®­îc quan t©m vµ thùc hiÖn tèt qua thêi gian t×m hiÓu cña mét sè c«ng ty vÒ vÊn ®Ò tuyÓn dông.T«i thÊy cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn quan t©m, bëi vËy t«i ®· ®i ®Õn viÖc lùa chän ®Ò tµi “TuyÓn dông lµ mét ho¹t ®éng then chèt trong mét tæ chøc’’.Víi môc ®Ých ®¸nh gi¸ ph©n tÝch nh÷ng mÆt tèt còng nh­ mÆt h¹n chÕ cña c«ng t¸c tuyÓn dông. Tõ ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc mÆt h¹n chÕ trong c«ng t¸c tuyÓn dông cña tæ trong nÒn kinh tÕ thÞ trong hiÖn nay. ch­¬ng I c¬ së lý luËn cña ho¹t ®éng tuyÓn dông I. kh¸i niÖm vµ néi dung cña ho¹t ®éng tuyÓn dông 1. Kh¸i niÖm cña tyÓn dông: TuyÓn dông nguån nh©n lùc lµ ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ nh©n lùc nã gåm cã ho¹t ®éng tuyÓn mé vµ tuyÓn chän. 2. Néi dung cña ho¹t ®éng tuyÓn dông: Ho¹t ®éng cña tuyÓn dông nã ®i ®«i víi sù ph¸t truyÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi vµ lùc l­îng s¶n xuÊt trong c«ng nghiÖp. NÕu xÐt ph¹m vi cña mét nghµnh hay toµn bé nÒn kinh tÕ th× vÊn ®Ò nµy ®Æt ra rÊt lín vµ phøc t¹p. - Ho¹t ®éng cña tuyÓn dông nh»m ®¸p øng vÒ cung lao ®éng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò con ng­êi trong lao ®éng. Nã khai th¸c ®¸nh gi¸ tiÒn n¨ng cña con ng­êi mµ tr­íc ®ã nhµ qu¶n trÞ ph¶i ph©n tÝch c«ng viÖc vµ ho¹ch ®Þnh l¹i tµi nguyªn nh©n sù mét c¸ch cô thÓ. - TuyÓn dông lµ qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch chÆt chÏ ®Õn t©m lý con ng­êi nh­ tr¸c nghiÖm t©m lý lao ®éng tr­íc khi tuyÓn mé. - TuyÓn dông bao gåm tuyÓn mé vµ tuyÓn mé vµ tuyÓn chän vÊn ®Ò chØ x¶y ra khi c«ng ty s¾p sÕp l¹i nguån nh©n lùc cña c«ng ty thÊy nguån tµi nguyªn c«ng ty thiÕu, khi ®ã c«ng ty sÏ tiÕn hµnh tuyÓn dông. II. TuyÓn mé: 1. Kh¸i niÖm cña tuyÓn mé: TuyÓn mé nh©n viªn lµ mét tiÕn tr×nh thu hót nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Õn ®¨ng kÝ nép ®¬n t×m viÖc lµm. 2. §Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh tuyÓn mé: + TuyÓn mé nh©n viªn lµ qu¸ tr×nh phøc t¹p. + TiÕn tr×nh cña tuyÓn mé b¾t ®Çu khi nhµ qu¶n trÞ nµo ®ã nép phiÕu yªu cÇu vÒ phßng nh©n sù + Trong tiÕn tr×nh tuyÓn mé nµy lµ x¸c ®Þnh xem c«ng ty hiÖn cã héi ®ñ c¸c tiªu chuÈn ®Ò ra hay kh«ng hay ph¶i tuyÓn tõ c¸c nguån bªn ngoµi hay + ViÖc tuyÓn dông rÊt tèn kÐm c¸c cÊp qu¶n trÞ ph¶i sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé métc¸ch h÷u hiÖu nhÊt. s¬ ®å cña qu¸ tr×nh tuyÓn mé m«i tr­êng bªn ngoµi m«i tr­êng bªn trong ho¹ch ®Þnh tµi nguyªn ns c¸c gi¶i ph¸p kh¸c tuyÓn mé nguån bªn ngoµi nguån néi bé c¸c ph­¬ng ph¸p néi bé c¸c ph­¬ng ph¸p bªn ngoµi c¸c nh©n ®­îc tuyÓn mé 3. C¸c biÖn ph¸p tuyÓn mé nh©n viªn. a. Nguån néi bé: TuyÓn mé nh©n viªn trong néi bé c«ng ty lµ c¶ mét thñ tôc phøc t¹p. §èi chøc vô qu¶n trÞ cao cÊp, th­êng c¸c c«ng ty ¸p dông hå s¬ thuyªn chuyÓn ®èi víi c¸c chøc vô hoÆc c«ng viÖc ë cÊp thÊp t¹i méi sè quèc gia ph¸t truyÓn th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p niªm yÕt t¹i chç viÖc lµm,hay c«ng viÖc tuyÓn ®ang cÇn ng­êi ®­îc gäi t¾t niªm yÕt c«ng viÖc ®ang cßn trèng.B¶ng niªm yÕt nµy ®­îc d¸n chç c«ng khai cho mäi ng­êi biÕt.§ã lµ mét thñ tôc th«ng ®¹t cho nh©n viªn trong toµn c«ng ty biÕt r»ng hiÖn nay c«ng ty ®ang cÇn tuyÓn dông cho mét sè c«ng viÖc vµ mét sè viÖc lµm cßn trèng. trong niªm yÕt th­êng nghi: c«ng viÖc, c¸c thñ tôc cÇn thiÕt. vµ ph¶i ®¨ng kÝ c¸c ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn cô thÓ kÓ c¶ tuæi t¸c, lÉn søc khoÎ, l­¬ng bæng vµ quyÒn lîi. TuyÓn theo c¸ch nµy th­êng ®­îc ngäi tuyÓn nh©n viªn hiÖn hµnh.NghÜa lµ nh©n viªn ®ang lµm trong c«ng ty. TuyÓn nguån néi bé cã lîi ®iÓm lµ nh©n viªn thÊy ®­îc c«ng ty lu«n t¹o c¬ héi ®Ó hä ®­îc th¨ng tiÕn,vµ do ®ã hä ng¾n bã víi c«ng ty h¬n v× thÕ hä sÏ lµm viÖc tÝch cùc h¬n, ngoµi ra hä ®· quen thuéc ®­îc chÝnh s¸ch vµ c¬ cÊu cña c«ng ty, gióp hä héi nhËp vµo m«i tr­êng míi ngay. b. TuyÓn tõ nguån bªn ngoµi. Mét sè nguån bªn ngoµi phæ biÕn sau: b.1 B¹n bÌ cña c«ng nh©n: C¸c nh©nviªn ®ang lµm viÖc t¹i c«ng ty th­êng thÊy râ b¹n cña m×nh ®ang cÇn t×m viÖc. Hä th­êng giíi thiÖu cho c«ng ty nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng,v× t©m lý nh÷ng ng­êi ®ã muèn b¹n bÌ cña m×nh cïng vµo lµm viÖc chung víi m×nh chÝnh thÕ mµ nhiÒu c«ng ty t¹i c¸c n­íc hiÖn ®¹i khuyÕn khÝch c«ng nh©n ®­a b¹n bÌ vµ hä hµng vµo lµm viÖc. - V× thÕ tuyÓn dông theo kiÓu nµy dÉn ®Õn sù thiªn vÞ c¶m t­ëng kh«ng tèt trong c«ng viÖc khi mét ng­êi b¹n hay hä hµng cña hä kh«ng ®­îc chÊp nhËn vµo lµm viÖc. b.2. TuyÓn tõ nh©n viªn cò: NhiÒu tr­êng hîp mét sè c«ng nh©n ®ang lµm viÖc tèt t¹i c«ng ty th× bá c«ng ty ®Ó lµm viÖc cho h·ng kh¸c.Khi ®Õn lµm viÖc cho h·ng ®ã th× hä c¶m thÊy c«ng viÖc ë ®ã kÐm h¬n hay tÎ nh¹t hä muèn quay trë l¹i n¬i cò cña c«ng ty ®Ó lµm viÖc. v× thÕ theo quan niÖn ®¸nh gi¸ cña chóng ta th× nh÷ng nh©n viªn ®ã kh«ng ®¸ng tin cËy. Tuy nhiªn mèt sè c«ng ty ph¸t truyÓn ®· kh¸m ph¸ ra r»ng hä lµ nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc tèt h¬n, vui vÎ vµ cã tinh thÇn trung thùc h¬n tr­íc kia hä lµm viÖc t¹i ®©y. b.3. øng viªn tù nép ®¬n xin viÖc: Nh÷ng ng­êi tù ý ®Õn v¨n phßng cña c«ng ty ®Ó nép ®¬n xin viÖc coi nh­ c¸c øng viªn tù nguyÖn.Trong tr­êng hîp nµy c«ng ty nªn xö lý mét c¸ch tÕ nhÞ vµ gi÷ hå s¬ hä l¹i c«ng ty nªn thiÕt lËp mét hÖ thèng hå s¬ c¸c øng viªn nµy ®Ó khi cÇn thiÕt, c«ng ty cã thÓ mêi hä lµm viÖc, lo¹i hå s¬ nh­ thÕ cã thÓ tiÕt kiÖm ®­îc tiÒn b¹c vµ thêi gian cho cong ty khi cã c¬ héi tuyÓn ng­êi hoÆc c«ng ty ®ang gÊp rót t×m ng­êi. b.4. Nh©n viªn cña h·ng kh¸c: Lµ tuyÓn dông nh©n viªn cã s½n tai tay nghÒ cña mét h·ng kh¸c, cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc lµ con ®­êng ng¾n nhÊt vµ cã hiÖu qu¶ v× c«ng ty kh«ng ph¶i chi phÝ cho nghiÖp vô ®µo t¹o. ®©y lµ ph­¬ng ph¸p phæ biÕn ë mét sè n­íc ph­¬ng t©y. b.5. C¸c tr­êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng: Tr­êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng ngµy cµng trë thµnh nguån nh©n lùc quan träng trong ®èi víi hÕt c¸c c«ng ty trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt ë mü vµ nhËt nhËt c¸c c«ng ty nµy cã ch­¬ng tr×nh huÊn luyÖn riªng cña m×nh vµ th­êng tuyÓn nh©n viªntrùc tiÕp tõ c¸c tr­êng häc bëi v× nh÷ng sinh viªn nµy cßn gi÷ thãi quen häc tËp cña m×nh, vµ cã søc bËt v­¬n lªn cã nhiÒu s¸ng kiÕn. HÇu hÕt c¸c c«ng ty trªn thÕ giíi ®Òu xóc tiÕn viÖc tuyÓn dông theo c¸ch nµy tr­íc khi c¸c sinh viªn ra tr­êng. b.6. Ng­êi thÊt nghiÖp: Ng­êi thÊt còng lµ mét nguån tuyÓn mé cã gi¸ trÞ vµ nhiÒu øng cö viªn cã kh¶ n¨ng nh­ng tham gia vµo ®éi ngò thÊt nghiÖp v× nhiÒu lý do, cã thÓ c«ng ty bÞ ph¸ s¶n ro c¹nh chanh ph¶ gi¶m bít nh©n viªn còng cã thÓ lµ ng­êi cho nghØ viÖc bëi tÝnh xung kh¾c c¸c nh©n víi cÊp trªn hay ch¸n víi phong c¸ch qu¶n trÞ hay chÝnh s¸ch cña c«ng ty... Nªn hä xin nghØ viÖc. V× thÕ nÕu biÕt khai th¸c nguån nµy c«ng ty còng cã thÓ tuyÓn mé ng­êi giái vµo lµm viÖc. b.7. C«ng nh©n lµm nghÒ tù do: Nh÷ng c«ng nh©n lµm nghÒ tù do còng lµ nguån tuyÓn mé cã tiÒm n¨ng. Hä còng cã thÓ sÏ lµ nh÷ng øng viªn cho c«ng viÖc ®ßi hái kü thuËt chuyªn m«n cao. 4. C¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé: Cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé nh©n viªn tõ nguån bªn ngoµi. 4.1. Ph­¬ng ph¸p qu¶ng c¸o: Ngµy nay mét sè c«ng ty th­êng sö dông tuyÓn mé trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Phæ biÕn trªn qu¶ng c¸o, ®iÓn h×nh qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ, vµ truyÒn h×nh, nh­ng qu¶n c¸o trªn b¸o chÝ th­êng rÎ h¬n so c¸c lo¹i h×nh kh¸c. N h­ng c¸c c«ng ty ®Òu ®ång ý cho r»ng ®¨ng ký qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ lµ nguån cung cÊp c¸c nh©n viªn trÎ, ®a sè Ýt cã kinh nghiÖm, kÜ n¨ng theo yªu cÇu cña c«ng ty. 3 c¸ch tuyÓn mé nµy th­êng ¸p dông khi c¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé kh¸c qu¸ tèn kÐm hoÆc khã kh¨n. - Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy c«ng ty e ng¹i ph¶n øng cña c«ng nh©n khi hä biÕt c«ng ty ®ang rÊt cÇn ng­êi nhÊt lµ c¸c nghµnh nghÒ ®ßi hái kÜ n¨ng cao. HËu qu¶ lµ n¨ng xuÊt lao ®éng sÏ gi¶m, c«ng ty cÇn ph¶i t¹o d­ luËn tr­íc khi qu¶ng c¸o. 4.2. Cö chuyªn viªn tuyÓn mé ®Õn c¸c tr­êng. - Ngµy nay mét sè c«ng ty th­êng cö c¸c chuyªn viªn tuyÓn mé ®Õn c¸c tr­êng kÜ thuËt vµ h­íng nghiÖp, c¸c tr­êng ®¹i häc vµ viªn ®¹i häc. Cã rÊt nhiÒu lý do t¹i sao c¸c c«ng ty l¹i th­êng dïng ph­¬ng ph¸p cö chuyªn viªn tuyÓn mé ®Õn c¸c tr­êng. lý do thø nhÊt c¸c tr­êng ®Òu cã c¸c trung t©m hay bé phËn s¾p xÕp sinh ho¹t vµ häc tËp cho sinh viªn rÊt quy m«, ngoµi viÖc s¾p xÕp cho sinh viªn biÕt c¸ch häc tËp, æn ®Þnh sinh ho¹t, quan hÖ, t­ t­ëng... C¸c trung t©m nµy cßn cã bé phËn chuyÓn gióp sinh viªn kiÕm viÖc lµm t¹m thêi hoÆc sau khi ra tr­êng. lý do thø hai lµ c«ng ty ®­îc tiÕp xóc víi c¸c øng viªn cã kh¶ n¨ng do tr­êng l­¹ chän vµ lÞch tiÕp xóc khoa häc, ngoµi ra hä cßn trang bÞ cho sinh viªn c¸c kü n¨ng c¬ b¶n ®Ó t×m kiÕn viÖc lµm ®ã lµ c¸c lý do c¸c c«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p nµy. 4.2. C¸c c¬ quan tuyÓn dông. - Còng cã nhiÒu c¸c c«ng ty l¹i ph¶i nhê cËy c¸c c¬ quan tuyÓn dông hay cßn gäi lµ tuyÓn mé, tuyÓn chän. th­êng c¸c c¬ quan nµy c«ng còng nh­ t­ th­êng tuyÓn vÒ nh©n viªn v¨n phßng h¬n. chÊt l­îng tuú theo kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña cÊp qu¶n trÞ cña c¬ quan t­ nh©n tuyÓn lùa kü cµng vµ tèt h¬n c¸c c¬ quan c«ng. tuy nhiªn tuyÓn theo ph­¬ng ph¸p nµy kh¸ tèn kÐm. 4.4. Sinh viªn thùc tËp. Sinh viªn thùc tËp còng lµ mét h×nh thøc tuyÓn mé, ë c¸c n­íc ph¸t triÓn sinh viªn thùc tËp còng vÉn cã l­¬ng. Qua thêi gian lµm viÖc ë c«ng ty vµ qua mèi quan hÖ tiÕp xóc sinh viªn cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc cã thÓ xin viÖc ë ®©y hay kh«ng. Vµ ng­îc l¹i c«ng ty thÊy sinh viªn nµy cã kh¶ n¨ng vµ t­ c¸ch lµm viÖc t¹i c«ng ty hay kh«ng. Thùc tËp còng lµ mét h×nh thøc kiÓm tra tr×nh ®é cña sinh viªn xem cã thÓ ®¸p øng ®ñ tr×nh ®é ®Ó cã thÓ lµm viÖc t¹i c«ng ty hay kh«ng. 4.5. Nhê nh©n viªn giíi thiÖu. §èi víi mét c¬ quan ®ßi hái mét sè kü n¨ng t­¬ng ®èi hiÖu qu¶, hä th­êng ¸p dông ph­¬ng ph¸p tham kh¶o ý kiÕn cña nh©n viªn hay nãi c¸ch kh¸c nhê nh©n viªn giíi thiÖu. §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p kh¸ h÷u hiÖu. III. TuyÓn chän. 1. Kh¸i niÖm: Lµ qu¸ tr×nh x¶y ra sau khi tuyÓn mé ®· tËp trung c¸c øng viªn l¹i xem trong sè c¸c øng viªn Êy ai sÏ lµ ng­êi lµm viÖc cho c«ng ty 2. §Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh tuyÓn chän: TuyÓn chän th­êng ®­îc tiÕn hµnh theo qui ®Þnh chÆt chÏ bao gåm mét sè ph­¬ng ph¸p vµ kü thuËt kh¸c nhau: TuyÓn chän nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n cÇn thiÕt, vµ cã thÓ lµm viÖc tèt, n¨ng suÊt lao ®éng cao, hiÖu suÊt lín. TuyÓn chän ra nh÷ng nh©n viªn cã søc khoÎ lµm viÖc l©u dµi trong doanh nghiÖp, g¾n bã trung thùc tíi c«ng viÖc, vµ doanh nghiÖp hoµn thµnh tèt c¸c c«ng viÖc ®­îc giao. V× thÕ nÕu tuyÓn chän kh«ng kü, tuyÓn chän sai, tuyÓn theo c¶m høng hoÆc theo mét søc Ðp nµo ®ã sÏ dÉn ®Õn hËu qu¶ nhiÒu mÆt vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Tãm l¹i mét c«ng ty thµnh c«ng hay kh«ng chung quy còng do chÝnh s¸ch dïng ng­êi, trong ®ã giai ®o¹n tuyÓn chän ng­êi cã kh¶ n¨ng vµo lµm viÖc lµ giai ®o¹n tuyªn khëi, hÕt søc quan träng cña tuyÓn chän nh©n viªn. s¬ ®å cña qu¸ tr×nh tuyÓn chän nh©n viªn m«i tr­êng bªn ngoµi m«i tr­êng bªn trong øng viªn bÞ lo¹i ng­êi ®­îc tuyÓn mé nép ®¬n pháng vÊn s¬ bé xem xÐt mÉu ®¬n xin viÖc tr¾c nghiÖm pháng vÊn kü tuyÓn dông bæ nhiÖm quyÕt ®Þnh tuyÓn chän tham kh¶o vµ tra cøu lý lÞch kh¸m søc khoÎ 3. C¸c b­íc tuyÓn chän. Nh÷ng b­íc trong tuyÓn trän th­êng ngÆp lµ. B­íc 1: X¸c ®Þnh râ c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau trong doanh nghiÖp vµ m« t¶ nh÷ng c«ng viÖc,nh÷ng tiªu chuÈn lµm viÖc (tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc). §èi víi mçi vÞ trÝ hay chøc vô. V× thÕ ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng ph¶i cã t¸c dông tuyÖt ®èi vµ vÉn cã nh÷ng nh­îc ®iÓm nhÊt ®Þnh v× thÕ chóng ta ph¶i c¶i tiÕn hoµn thiÖn thªm c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c. B­íc 2: ChuÈn bÞ b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh nguån nh©n lùc. TÊt c¶ nh­ìng ng­êi ®øng ®Çu ®¬n vÞ theo thêi gian ®· quy ®Þnh trong n¨m ®· nép cho ng­êi qu¶n trÞ nh©n lùc mét b¶n c¸o dù kiÕn t×nh h×nh nguån nh©n lùc n¨n tíi theo quy ®Þnh. nh÷ng vÞ trÝ ®· ®ñ ng­êi nh÷ng vÞ trÝ hiÖn nay ®ang thiÕu ng­êi cÇn s¾p xÕp l¹i. M« t¶ c«ng viÖc vµ tiÒn l­¬ng ®Ó xo¸ cho mçi vÞ trÝ. - B¸o c¸o vÒ t×nh h×nh nguån nh©n lùc còng nh­ quyÒn h¹n sÏ dïng lµm c¬ së cho viÖc tuyÓn nh©n lùc còng nh­ gi¸ h¹n thuª m­ín nguån nh©n lùc. B­íc 3: Th«ng b¸o nh÷ng yªu cÇu ®èi víi ng­êi lµm c«ng ®· ®­îc xÐt duyÖt ë trªn th«ng b¸o mäi ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ng­êi lµm c«ng vÒ tiÒn l­¬ng. s¾p xÕp l¹i hay bæ xung thªm B­íc 4: TuyÓn mé nh÷ng ng­êi xinviÖc ®óng chÊt l­îng theo quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt. Khi tuyÓn mé nh÷ng ®¬n vÞ qu¶n lý nguån nh©n lùc sÏ tuyÓn nh÷ng ng­êi xin viÖc ®óng chÊt l­îng cho nh÷ng vÞ trÝ cÇn thiÕt, nguyªn t¾c chung lµ ph¶i th«ng b¸o réng r·i t¹o c¬ héi cho tÊt c¶ mäi ng­êi vµo vÞ trÝ cßn trèng kh«ng kÓ c¶ nguån gèc miÔm lµ hä cã tr×nh ®é lµm viÖc. B­íc 5: Ph¸t ®¬n xin viÖc, mét cuéc pháng vÊn s¬ bé sÏ ®­îc thùc hiÖn theo ®Ó lo¹i bá nh÷ng ng­êi xin viÖc râ rµng kh«ng ®¹t yªu cÇu cña c«ng viÖc. Nh÷ng ®¬n xin viÖc sÏ ph¸t cho nh÷ng ng­êi d­êng nh­ ®· ®¹t yªu cÇu. Nh÷ng ®¬n ®ã sÏ ®­a ra nh÷ng th«ng tin quan träng vÒ ng­êi xin viÖc vµ sù phï hîp cña anh ta ®èi víi c«ng viÖc ®· xin. B­íc 6: TiÕp ®¬n xin viÖc ®¸nh gi¸ nhanh chãng vÒ nh÷ng ng­êi xin viÖc sÏ cã thÓ ®­îc nhËn vµo doanh nghiÖp. Sau ®ã m«t sù sµng läc kh¾t khe ®­îc hiÖn. Phßng qu¶n trÞ nh©n lùc ph¶i cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ tæ chøc vµ nh÷ng c«ng viÖc sÏ cã thêi gian s¾p tíi, ®ång thêi gióp ®ì hoµnh thµnh c¸c ®¬n xin viÖc. Phßng qu¶n trÞ nh©n sù sÏ s¾p xÕp thêi gian biÓu ®Ó pháng vÊn, ®èi tho¹i, lµm tr¾c nghiÖm vµ nh­ìng b­íc tiÕp theo cña c«ng viÖc lùa chän. B­íc 7: Thùc hiÖn nh÷ng tr¾c nghiÖm vÒ viÖc lµm. Môc tiªu chñ yÕu cña tr¾c nghiÖm lµ x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh c¸c n¨ng lùc cña mét c¸ nh©n trong c«ng viÖc nh­ thÕ nµo. Cµng nhiÒu tr¾c nghiÖm ®­îc thùc hiÖn ®èi víi ng­êi xin viÖc th× phßng qu¶n trÞ cµng ®¸nh gi¸ ®­îc nhiÒu h¬n, chÝnh x¸c vÒ tr×nh ®é thµnh th¹o, kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc vµ nh©n c¸ch. B­íc 8: kiÓm tra vèn kiÕn thøc cña ng­êi xin viÖc vµ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan c¸ nh©n. Phßng qu¶n trÞ nh©n lùc ph¶i thÈm tra ®óng ®iÒu tr×nh bµy cña ng­êi xin viÖc qua ®iÖn tho¹i hay c¸ch kh¸c.Cã thÓ sö dông ý kiÕn riªng hoÆc sö dông dÞch vô cña c¬ quan th«ng tin ®¸ng tin cËy. B­íc 9: pháng vÊn ng­¬× xin viÖc: kh«ng mét c«ng ty lao ®éng nµo thuª lao ®éng kh«ng thùc hiÖn mét sè pháng vÊn nhÊt ®Þnh. ®Æc biÖt lµ n¨ng lùc kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ vÒ n¨ng lùc kh«ng thÓ ®¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ qua c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra hay viÕt kiÓm tra giÊy. LÇn pháng vÊn nµy nh»m cung cÊp ®Çy ®ñ vÒ n¨ng lùc cña ng­êi xin viÖc. Nã còng gióp cho ng­êi xin viÖc thÊy ®­îc c¸i lîi cña c«ng viÖc trong mét tæ chøc ®ã. B­íc 10: so s¸nh ng­êi xin viÖc víi yªu cÇu tuyÓn ng­êi lµm viÖc sau khi thùc hiÖn ®Çy ®ñ nh÷ng b­íc ®Ó sµng läc ng­¬i xin viÖc bé phËn qu¶n lý nguån nh©n lùc lóc ®ã sÏ quyÕt ®Þnh ai xem hay kh«ng nhËn vµo c«ng ty - Khi ra quyÕt ®Þnh gåm ba c¸ch sau: + C¸ch mét: ChØ lùa chän nh÷ng ng­êi xin viÖc ®¹t ®­îc thµnh c«ng, ®¸p øng yªu cÇu x¸c ®Þnh + C¸ch hai: cÇn ph¶i qua qu¸ tr×nh lùa chän toµn diÖn ®Ó cã ®ñ tµi liÖu ®ã tÝnh ®æ sang sè ®iÓm vµ tæng hîp l¹i ®ã lµ c¸ch ®¹t ®­îc ®é chÝnh x¸c cao. + C¸ch ba: lµ c¸ch ph©n tÝch tØ mØ b»ng ph©n lo¹i thèng kª nã nªu lo¹i kÕt qu¶ theo tõng nhãm lùa chän liªn quan ®Õn n¨ng lùc ng­êi xin viÖc. B­íc 11: ®¸nh gi¸ cuèi cïng vÒ ng­êi xin viÖc. §¸nh gi¸ cuèi cïng vÒ ng­êi xin viÖc lµ ®¸nh gi¸ cuèi cïng víi tÊt c¶ c¸c ­u vµ nh­îc ®iÓm cña ng­êi ®ã vµ xem xÐt tÊt c¶ sau ®©y. - Nh÷ng yÕu tè ®· râ: d¸ng vÎ bªn ngoµi, kh¶ n¨ng cã thÓ dïng ®­îc, gi¸o dôc vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸, trÝ th«ng minh kinh nghiÖm, kiÕn thøc s¶n xuÊt, thÓ lùc søc khoÎ - YÕu tè sÏ cã: sù æn ®Þnh tÝnh nhÊt qu¸n quyÕt t©m, tÝnh khiªn nhÉn, vµ c¸c kü n¨ng kh¸c. - L·nh ®¹o: biÕt t¹o ®éng lùc lµm viÖc, muèn cã thu nhËp cao, muèn an toµn, nhu cÇu vÒ quyÒn lîi, ham hiÓu biÕt, nhu cÇu hoµn thiÖn b¶n th©n, nhu cÇu phôc vô. - NghÞ lùc: sù m¹nh mÏ, cã s¸ng kiÕn tÝch cù t×m tßi, sù h¨ng h¸i nhiÖt t×nh,®é chÝnh x¸c trong c¶m xóc cã kh¶ n¨ng tù tu©n thñ theo kØ luËt, kh«ng Ých kØ, kh«ng khuynh h­íng ph¸ ph¸ch, tù nguyÖn – tù gi¸c lµm trßn ch¸ch nhiÖm. B­íc 12: cÊp trªn hay ng­êi ®øng ®Çu ®¬n vÞ thùc hiÖn b­íc tuyÓn chän cuèi cïng. Sau khi ®¸nh gi¸ chi tiÕt vÒ tÊt c¶ nh÷ng ng­êi xin viÖc theo ba hay bé phËn hay nhiÒu nhiÒu tiªu chuÈn theo bé phËn qu¶n lý nguån nh©n lùc x¸c ®Þnh, hå s¬ sÏ ®­a lªn cÊp trªn hay ng­êi ®øng ®Çu ®¬n vÞ ®Ó lùa chän cuèi cïng ®Ò ra mét sè nguyªn t¾c chØ ®¹o ®Ó lùa chän cuèi cïng. + §­a ra mét sè tiªu chuÈn cao vÒ tµi n¨ng thµnh tÝch + Nh÷ng ng­êi lao ®éng ph¶i cã n·ng lùc, ng­êi thuª lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é thµnh th¹o c«ng viÖc mµ cßn kh¶ n¨ng ph¸t truyÓn. + §­a ra nh÷ng khuyÕn khÝch kinh tÕ phï hîp vµ nh÷ng phÇn th­ëng kh¸c. B­íc 13: thuª nh÷ng ng­êi xin viÖc®· lùa chän - Khi dù tuyÓn ®· ®¹t tÊt c¶ c¸c yªu cÇu. Phßng tuyÓn dông nh©n sù chuÈn bÞ c¸c giÊy tê cÇn thiÕt nh­: giÊy bæ nhiÖm, thÎ qu¶n lý v¾ng mÆt, thÎ chøng nhËn cña doanh nghiÖp. B­íc 15: giíi thiÖu cho ng­êi míi vµo lµm viÖc t×nh h×nh vµ ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Néi dung giíi thiÖu gåm tãm t¾t lÞch sö, nh÷ng môc tiªu ®· quy ®Þnhnh÷ng vÊn ®Ò ®· quy ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc B­íc 16: c«ng viÖc tiÕp theo lóc nµy, phßng qu¶n lý nguån nh©n sù ®· theo dâi chÆt chÏ ng­êi míi lµm viÖc vµ cho hänh÷ng lêi khuyªn cÇn thiÕt.Ng­êi lao ®éng cÇn thêi gian thö th¸ch, ®ã lµ ng­êi lao ®éng ®­îc quan s¸t ®Ó x¸c ®Þnh râ sù phï hîp cña anh ta ®èi víi c«ng viÖc.Ng­êi ®øng ®Çu ®¬n vÞ sÏ lµm mét b¶n giíi thiÖu ®Çy ®ñ c¨n cø vµo sù quan s¸t cña anh ta vµ b¸o cao lªn cÊp trªn vµ b¸o c¸o trùc tiÕp cho phßng qu¶n lý nh©n lùc. - NÕu mét ng­êi lao ®éng kh«ng ®¹t nh÷ng tiªu chuÈn cña c«ng viÖc ®Ò ra khi hÕt thêi k× thö th¸ch, Th× ng­êi ®ã sÏ bÞ lo¹i. - NÕu qua ®­îc thêi k× thö th¸ch th× hä sÏ nhËn th«ng b¸o, chøng nh©n anh ta ®­îc tuyÓn tõ thêi k× thö th¸ch sang ng­êi chÝnh thøc. 4. C¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn chän. a. Ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm: a.1. Bót tr¾c nghiÖm: Lµ mét h×nh thøc th«ng dông thõ¬ng lµ yªu cÇu øng viÓn tr¶ lêi c¸c c©u hái trong bµi thi. ChÝnh ph­¬ng ph¸p nµy cßn gióp cho tr¾c nghiÖm viªn biÕt râ r»ng øng viªn cã c¸ tÝnh nh­ thÕ nµo. a.2. KhÈu vÊn tr¾c nghiÖm: §©y lµ h×nh thøc pháng vÊn c¸c c©u hái cã thÓ dùa trªn ph­¬ng ph¸p bót vÊn.Tuynhiªn víi ph­¬ng ph¸p khÈu vÊn cã lîi ®iÓm lµ tr¾c nghiÖm viªn cã thÓ trùc tiÕp t×m hiÓu ®­îc th¸i ®é t­ c¸ch vµ mét c¸c tÝnh cu¶ øng viªn nh­ng ph­¬n ph¸p ®­a ®­a ®Õn kÕt qu¶ kh¶ quan ®Õn mét sè kÕt qu¶ cã tÝnh c¸ch chñ quan h¬n vµ cã thÓ thøc phøc t¹p h¬n. a.3. Tr¾c nghiÖm b»ng m¸y mãc m¸y vi tÝnh, h×nh vÏ vµ dông cô liªn hÖ: - C¸c qu¶n trÞ viªn ngµy nay ®· sö dông mäi ph­¬ng tiÖn tiÕn nhÊt võa ®­îc ph¸t minh thuéc khoa häc øng dông nh»n phôc vô cho qu¸ tr×nh tuyÓn dông, nghiªn cøu t©m lÝ con ng­êi. * Ph©n lo¹i tr¾c nghiÖm: - Tr¾c nghiÖm vÒ t©m lý tæng qu¸t: §a sè c¸c ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiªm vÒ kiÕn thøc tæng qu¸t ®Òu c¨n cø trªn ba× thi viÕt ®Ó gi¶n dÞ ho¸ mét phÇn nµo thñ tôc cña c«ng ty nh»m ®¸nh gi¸ tr×nh ®é hiÓu biÕt tæng qu¸t cña c¸c øng viªn ®¹t ®Õn tr×nh ®é nµo. - Tr¾c nghiÖm t©m lý: Tr¾c nghiÖm t©m lý hiÖn nay lµ lo¹i tr¾c nghiÖm ®ãng vai trß quan träng trong tuyÓn nh©n viªn, s¾p xÕp còng nh­ thuyªn chuyÓn nh©n viªn.Tr¾c nghiÖm t©m lý gióp nhµ qu¶n trÞ hiÓu ®­îc ®éng th¸i vµ th¸i ®é øng sö cña nh©n viªn nh­ h­íng néi, h­íng ngo¹i. - Tr¾c nghiÖm trÝ th«ng minh: §©y lµ lo¹i tr¾c nghiÖm t­¬ng ®èi cæ ®iÓn nhÊt. Môc ®Ých cña tr¾c nghiÖm nµy nh»m t×m hiÓu xem xÐt trÝ th«ng minh ãc suy luËn. - Tr¾c nghiÖm c¸ tÝnh: Ng­êi ta ®ång ý cho r»ng tr¾c nghiÖm c¸c tÝnh cã tÇm møc quan träng réng lín h¬n lµ tr¾c nghiÖm vÒ kÜ n¨ng rÊt nhiÒu. - Tr¾c nghiÖm n¨ng khiÕu vµ kÜ n¨ng - Tr¾c nghiÖm kh¶ n¨ng vËn dông ®Çu ãc vµ c¬ b¾p: Tr¾c nghiÖm kh¶ n¨ng vËn dông vµo c¬ b¾p ®o l­êng søc m¹nh, sù phèi hîp khÐo lÐo cña tay ch©n. Ngµy nay c¸c chuyªn gia t¨ng c­êng viÖc chuyÓn khai lo¹i tr¾c nghiÖm nµy nh»m x¸c ®Þnh ra nh÷ng kh¶ n¨ng nµy b»ng c¸ch thu nhá c¸ch ho¹t ®éng d©y truyÒn s¶n xuÊt. C«ng nh©n ph¶i vËn dông ®Çu ãc vµo c¬ b¾p ®Ó thùc hiÖn c¬ b¾p vµo ®iÒu cÇn thiÕt vµ tèi quan träng ph¸m ph¸ ra c¸c kh¶ n¨ng cã s½n. - Tr¾c nghiÖm kh¶ n¨ng nhËn thøc: §©y lµ mét ph­¬ng ph¸p ®o l­êng kh¶ n¨ng häc hái còng nh­ kh¶ n¨ng hoµn thµnh mét c«ng viÖc nµo ®ã. Lo¹i tr¾c nghiÖm nµy ®Æc biÖt phï hîp víi øng viªn ch­a cã kinh nghiÖm - Tr¾c nghiÖm së thÝch vÒ nghÒ nghiÖp: Tr¾c nghiÖm së thÝch vÒ nghÒ nghiÖp cho biÕt nghÒ nghiÖp mét ng­êi ­a thÝch vµ kh¶ n¨ng ng­êi ®ã tho¶ m·n víi nghÒ nghÒ nghiÖp. Tr¾c nghiÖm n¨ng khiÕu nªn ®i kÌm víi tr¾c nghiÖm vÒ së thÝch. - C¸c lo¹i tr¾c nghiÖm sö dông thuèc: - C¸c lo¹i tr¾c nghiÖm chuyªn m«n hay tr¾c nghiÖm vÒ c«ng viÖc cô thÓ: §Ó ph­¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm ®­îc hiÖu qu¶ ®¸ng tin cËy, cã gi¸ trÞ kh¸ch quan cÇn ph¶i thiÕt lËp nh÷ng bµi tr¾c nghiÖm cã chuyªn m«n cao cho tõng lo¹i nghÒ nghiÖp.NhÊt lµ tuyÓn chän c«ng nh©n, hoÆc nh÷ng nh©n viªn thõa hµnh ë cÊp ®é thÊp. C«ng ty nªn cho øng viªn tham dù qua c¸c bµi thi tr¾c nghiÖm cã thÓ b»ng h×nh vÏ, c©u hái vµ nh÷ng m¸y mãc liªn hÖ ®Õn c«ng viÖc mµ øng viªn ®¶m tr¸ch sau nµy. b. Ph­¬ng ph¸p pháng vÊn: * Môc ®Ých cña pháng vÊn: Môc ®Ých c¬ b¶n cña pháng vÊn nh»m ph¸t hiÖn ra nh÷ng vÊn ®Ò d­íi ®©y. - ChÊt l­îng con ng­êi: ®ßi hái gåm t×nh h×nh søc khoÎ, quÇn ¸o vµ c¸nh ¨n mÆc. C¸ch diÔn ®¹t b»ng lêi nãi. - Tr×nh ®é häc vÊn. - Kinh nghiÖm lµm viÖc,t×m hiÓu vÒ c«ng viÖc kÜ thuËt còng nh­ møc ®é tr¾ch nhiÖm, kÜ n¨ng ng­êi ®ã ®· lµm ®¹t ®­îc trong c«ng viÖc tr­íc ®ã. - Sù hoµ nhËp víi mäi ng­êi: kh¶ n¨ng cña ng­êi xin viÖc víi hoµ nhËp víi ng­êi kh¸c ®Æc biÖt ph¶i quan t©m ®Õn tËp thÓ. - §Þnh h­íng nghÒ nghiÖp: nh÷ng nguyÖn väng vÒ nghÒ nghiÖp cña ng­êi xin viÖc nh÷ng môc tiªu cÇn thiÕt hay l©u dµi vµ kh¶ n¨ng cña ng­¬× xin viÖc. * Sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p pháng vÊn sau: - Pháng vÊn héi ®ång: §©y lµ ph­¬ng ph¸p nhiÒu ng­êi pháng vÊn pháng vÊn mét ng­êi trong mét buæi pháng vÊn - Pháng vÊn c¨ng th¼ng: HÇu hÕt c¸c cuéc pháng vÊn ®Òu h¹n chÕ møc tèi thiÓu sù c¨ng th¼ng cho øng cö viªn.Tuy nhiªn mét sè pháng vÊn cña c«ng ty l¹i cè t×nh t¹o ra t×nh huèn nµo ®ã, xem cã tÝnh trÇm hay kh«ng vµ ®­îc ¸p dông víi mét sè nghÒ ®ßi hái tÝnh chuyªn m«n cao. - Pháng vÊn hµnh vi: §©y lµ ph­¬ng ph¸p pháng vÊn dù trªn lËp luËn r»ng hµnh vi trong qu¸ khø lµ mét chØ sè tiªn ®o¸n. Ph­¬ng ph¸p nµy ®ßi hái øng viªn ®­a ra c¸c vÝ dô cô thÓ lµ hä ®· gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh­ thÕ nµo hoÆc hä hoµnh thµnh c«ng viÖc nh­ thÕ nµo. - Pháng vÊn c¸ nh©n vµ pháng vÊn nhãm: §©y lµ ph­¬ng ph¸p phæ biÕn nhÊt. Trong cuéc pháng vÊn nµy c¸c øng viªn ®­îc xÕp chç ngåi chung quanh mét chiÕc bµn trßn ®Ó cïng nhau tham kh¶o mét vÊn ®Ò nµo ®ã vµ pháng vÊn viªn sÏ ë ngoµi ®Ó nhËn xÐt tõng c¸ nh©n. Víi ph­¬ng ph¸p nµy pháng vÊn viªn sÏ ®­îc dÞp quan s¸t dÔ dµng vµ kh¸ch quan tõng øng viªn mµ kh«ng bÞ sî nhÇm lÉn qu¸ nhiÒu, mÆt kh¸c c¸ch øng viÕn sÏ c¶m thÊy tù nhiªn h¬n vµ cã dÞp ®­a ra nh÷ng quan niÖm cïng nhËn xÐt cña hä. III. c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh tuyÓn dông trong cña c¸c tæ chøc ë viÖt nam. - Mét sè doanh nghiÖp ®iÒu tra ë viÖt nam sè doanh nghiÖp gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông lao ®éng chiÕm tû lÖ 35,45 % nguyªn nh©n khã trong tuyÓn dông lµ ro thiÕu lao ®éng theo lo¹i nghµnh nghÒ lao ®éng trªn kh«ng phï hîp víi lao ®éng víi doanh nghiÖp. - Nguyªn nh©n kh¸c nh­ møc l­¬ng cña c¸c tæ chøc qu¸ thÊp, ®Þa bµn ho¹t ®éng khã kh¨n, hîp ®ång lao ®éng ng¾n h¹n, c«ng viÖc bÊp bªnh t¹o ra t©m lý cña øng viªn kh«ng an toµn vÒ c¸c tæ chøc theo kÕt qu¶ th× tæ chøc kh«ng thu hót ®­îc ng­êi lao ®éng chiÕm 37%. - Ngoµi ra mét sè bé phËn doanh nghiÖp chÊt l­îng trªn tr­êng c¸c ®Þa ph­¬ng ch­a ®¸p øng yªu cÇu cña tuyÓn dông. - TuyÓn dông lao ®éng vµo lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn phøc tap vµ khã kh¨n. - Thñ tôc cÊp giÊy phÐp cho ng­êi lao ®éng vµo lµm viÖc ë viÖt nam cßn ch­a nhanh chãng. - Ngoµi ra cßn mét sè yÕu tè kh¸ch quanh nh­ v¨n hãa, v× x· héi cã nhiÒu bËc thang trong x· héi kh«ng theo kÞp víi ®µ ph¸t truyÓn - NÕu xÐt trong tæ chøc th× bÇu kh«ng khÝ trong c«ng ty ch­a ®oµn kÕt lÉn nhau còng ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng tuyÓn dông. IV. mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng ho¹t ®éng tuyÓn dông trong c¸c tæ chøc. - §Ó sö dông cã hiÖu qu¶ th× chÝnh s¸ch tuyÓn dông cÇn ph¶i dùa trªn c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: - Thùc hiªn chÝnh s¸ch tuyÓn dông lao ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng theo h×nh thøc c¬ b¶n, trong viÖc tuyÓn dông ph¶i ph¸t huy triÖt ®Ó tiÒm n¨ng vµ søc s¸ng t¹o cña lùc l­îng lao ®éng. ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng tù do cèng hiÕn. trªn c¬ chÕ qu¶n lÝ nhµ n­íc cÇn thõa nhËn ng­êi lao ®éng lµm hîp ®ång tho¶ thuËn tù do di chuyÓn ®Õn n¬i lµm viÖc mét c¸ch rÔ rµng. - §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh tuyÓn dông: bªn c¹nh tuyÓn chÝnh thøc vµo biªn chÕ (khu vùc nhµ n­íc) tuyÓn dông theo hîp ®ång dµi han (c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n) cßn cã h×nh thøc tuyÓn dông theo c«ng viÖc cô thÓ. - T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o c«ng nh©n cã chÊt l­îng nh»m ®¸p øng nhu cÇu lao ®éng cña thÞ tr­êng. - N©ng cao møc sèng cho ng­êi lao ®éng, t¹o mäi ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho ng­êi lao ®éng ph¸t huy c¸c n¨ng lùc cña m×nh. - Nhµ n­íc nªn cã c¸c chÝnh s¸ch hîp lý, gi¶i quyÕt nhanh chãng viÖc cÊp giÊy phÐp thñ tôc cho ng­êi lao ®éng ë viÖt nam. ch­¬ng II thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng tuyÓn dông ë viÖt nam I. sù kh¸c nhau cña ho¹t ®éng tuyÓn dông trong thêi k× bao cÊp vµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong thêi k× bao cÊp vai trß chuyªn viªn lµm kÕ ho¹ch vÒ tµi nguyªn nh©n sù hÇu nh­ thô ®éng hä th­êng chê cÊp trªn ph©n bæ c¸n bé nh©n viªn c¸c dù khiÕn kÕ ho¹ch vÒ ho¹t ®éng nh©n sù ngÇn nh­ cßn thùc hiÖn mét c¸ch m¸y mãc. NghÜa lµ nÕu kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn mét c¸ch m¸y mãc 5 – 10 %. th× phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng còng dù kiÕn xin cÊp trªn duyÖt thªm mét sè c¸n bénh©n viªn t­¬ng øng. §©y lµ ch­a kÓ phßng tæ chøc chê phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng dù kiÕn sè ng­êi míi lµm thñ tôc xin thªm, thËm chÝ thñ tôc trªn lµm kÕ ho¹ch nh©n sù m©u thuÉn víi nhau vµ bao giê phßng tæ chøc còng th¾ng. §ã chÝnh lµ thùc tr¹ng trong thêi k× bao cÊp nã ®· dÉn ®Õn c¸c tæ chøc lµm ¨n kinh tÕ cña nhµ n­íc lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶. vµ cã t×nh tr¹ng thô ®éng vµo nhµ n­íc cho nªn kh«ng chó träng ®Õn kh©u tuyÓn dông. - §èi víi ngµy nay trong mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× thùc trªn hoµn toµn thay ®æi vµ kh«ng cßn tån t¹i cña c¸c h×nh thøc trong chÕ ®é bao cÊp. Ngµy nay hai phßng tæ chøc vµ phßng tiÒn l­¬ng s¸t nhËp vµo nhau theo trµo l­u cña c¸c n­íc ph¸t truyÓn th× bÊt cø mét tæ chøc nµo lao ®éng nµo còng biÕt tæ chøc lao ®éng vµ ho¹ch ®Þnh tµi nguyªn nh©n sù. C¸c tæ chøc c¸c doanh nghiÖp ®Òu chó träng ®Õn kh©u c«ng t¸c tuyÓn dông cña m×nh cho tõng bé phËn chuyªn m«n nhµ qu¶n trÞ sÏ ®­a ra chiÕn l­îc tµi nguyªn nh©n sù ®Ó cã ®­îc ®éi ngò lao ®éng hoµn thµnh c¸c ®Þnh møc cña tæ chøc ®Ò ra. II. ®Æc ®iÓm cña tuyÓn dông lao ®éng trong doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ë viÖt nam C«ng t¸c tuyÓn dông lao ®éng lµ yÕu tè ®¶m b¶o æn ®Þnh quan hÖ lao ®éng. Qua mét sè liÖu ®iÒu tra 110 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ cã vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ ë c¸c tØnh phÝ b¾c cho thÊy biÓu hiÖn chñ yÕu cña c«ng t¸c tuyÓn dông lµ: sè lao ®éng b×nh qu©n cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiªp 6 th¸ng ®Çu n¨m 1998 t¨ng 2,6 % so víi lao ®éng b×nh qu©n n¨m1997. NÕu xÐt n¨m 1997 th× sè lao ®éng gi¶m cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp lµ 6667 ng­êi sè lao ®éng t¨ng 8789 ng­êi nh­ vËy sè lao ®éng t¨ng thùc tÕ cña 110 doanh nghiÖp trong n¨m 1997 lµ 2122 ng­êi trong tæng sè lao ®éng gi¶m n¨m 1997 nªu trªn th× 33,05 % kÕt thóc hîp ®ång lao ®éng v× møc l­¬ng thÊp. c­êng ®é lao ®éng cao, lµm thªm giê qu¸ møc (10% tæng sè doanh nghiÖp cã sè giê lµm thªm b×nh qu©n ë mËt ®é cao 200 giê / n¨m). Sè lao ®éng t¨ng thªm trong n¨m 1997 bao gåm 30, 72 % kÝ kÕt hîp ®ång lao ®éng vµ 69,28 % lµ tuyÓn mé. T¹i c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu n­íc ngoµi cã mét bé phËn lao ®éng chiÕm kho¶ng 9,7% tæng sè lao ®éng víi c«ng viÖc kh«ng æn ®Þnh lu«n cã nguy c¬ bÞ sa th¶i do phô thuéc vµo sÈn xuÊt kinh doanh. - Trong sè lao ®éng ®­îc tuyÓn dông t¹i c¸c ®¬n vÞ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ®iÒu tra lao ®éng tuæi d­íi 29 chiÕm tû lÖ 34,7%. ë ®é tuæi 30 – 40 chiÕm 32,26 %. trªn 40 tuæi lµ 13,04 %. Sè lao ®éng d­íi 24 tuæi chiÕm 12,1 % tæng sè lao ®éng. - H×nh thøc tuyÓn dông lao ®éng theo quy ®Þnh cña luËt lao ®éng tuyÓn dông lao ®éng trong doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn qua hai kªnh: trung t©m dÞch vô viÖc lµm vµ c¬ quan lao ®éng ®Þa ph­¬ng.Sau 30 ngµy hai kªnh kh«ng ®¸p øng th× doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp tù lÊy lao ®éng. XÐt theo tr×nh ®é chuyªn m«n – kÜ thuËt nhu cÇu tuyÓn dông phæ th«ng cao nhÊt 41,73 % tiÕp ®Õn c«ng nh©n kÜ thuËt 39,36 % trung cÊp 7,4 % §¹i häc cao ®¼ng trë lªn chiÕm 12,8 % ®¸ng chó ý n¨n 2000 møc tuyÓn dông phæ th«ng gi¶m xuèng so víi n¨m 1999 (41,73% so víi 55,6%) trong khi lao ®éng kh¸c t¨ng len ®©y lµ xu h­íng tÊt yÕu t¨ng lªn cña nhu cÇu lao ®éng kÜ thuËt trong ®iÒu kiÖn ngµy nay. III. ho¹t ®éng tuyÓn dông cña c«ng ty may xuÊt khÈu ninh b×nh: 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc cã thêi gian ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh l©u n¨m, c«ng ty may xuÊt khÈu ninh b×nh ®· tr¶i qua nhiÒu khã kh¨n ®Ó tån t¹i vµ ph¸t truyÓn trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thi tr­êng cã nhiÒu biÕn ®éng vµ ®æi míi c«ng ty ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh s« 509 /Q§N§ NGµY 10- 12-1992 Cña uû ban nh©n d©n tØnh ninh b×nh trùc thuéc së c«ng nghiÖp ninh b×nh qu¶n lÝ. Tõ th¸ng 7/1994 ®Õn n¨m 1996 do s¶n xuÊt gÆp nhiÒu khã kh¨n kÐm hiÖu qu¶ nªn ®Çu n¨m 1997 c«ng ty ®­îc tr¶ vÒ tæng c«ng tymay viÖt nam vµ lÊy tªn lµ c«ng ty may xuÊt khÈu ninh b×nh theo quyÕt ®Þnh 904 / TTG Ngµy 29/11/ 1996 cña TTCP víi nghµnh nghÒ kinh doanh chuyªn s¶n xuÊt ra c«ng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu c¸c mÆt hµng thªu th¶m, nguyªn liÖu vËt t­ thiÕt bÞphô tïng m¸y mãc vµ c¸c hµng tiªu dïng kh¸c. 2. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng cña c«ng ty tÝnh ®Õn th¸ng 6/2000 tæng sè lao ®éng trong toµn c«ng ty lµ 742 ng­êi dù tÝnh ®Õn ®Çu n¨m 2001 con sè nµy sÏ vµo kho¶ng trªn 1000 ng­êi do më réng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh lao ®éng cña c«ng ty hiÖn nay ta xem xÐt b¶ng sau: §¬n vÞ: ng­êi STT ChØ tiªu n¨m 1996 1997 1998 1999 T6/2000 1 tæng sè lao ®éng 249 428 428 586 742 2 tr×nh ®é®¹i häc 1 1 3 28 32 3 c¸n bé kÜ thuËt 9 13 16 34 34 4 c«ng nh©nviªn bËc 4 16 16 62 112 112 - Qua b¶ng trªn ta thÊy t×nh h×nh lao ®éng cña c«ng ty may cã sù biÕn ®æi vÒ lao ®éng, kÓ tõ n¨m 1996 ®Õn th¸ng 6 n¨m 2000 sù biÕn ®éng nµy chØ biÕn ®éng trong nh÷ng n¨m 1998 ®Õn n¨m 1999 dÉn ®Õn chÊt l­îng lao ®éng c«ng ty cßn thÊp. Tõ 1999-2000 chÊt l­îng lao ®éng ®· ®­îc t¨ng lªn ®Æc biÖt sè ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ c«ng nh©n bËc cao t¨ng lªn rÊt nhiÒu cho nªn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh lín, ngµy cµng më réng th× con sè nµy cÇn ph¶i t¨ng h¬n n÷a. v× thÕ t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cßn phô thuéc ®éi ngò lao ®éng ®­îc tuyÓn dông vµo c«ng ty. C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña c«ng ty bam gi¸m ®èc phßng sx phßng kÕ kÕ to¸n phßng tæng hîp ban nccl & ®t c¸c xÝ nghiÖp may, chi nh¸nh giao dÞch cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm 3. NhiÖm vô phßng nh©n sù cña c«ng ty: Theo s¬ ®å trªn cho ta biÕt ho¹t ®éng tuyÓn dông cña c«ng ty n»m trong ban n©ng cao chÊt l­îng vµ ®µo t¹o (nccl & ®t) ban nµy cã nhiÖm vô ho¹ch ®Þnh nguån nh©n lùc vµ ®µo t¹o lao ®éng vµ cã nhiÖm vô bè trÝ s¾p xÕp, tæ chøc lao ®éng sao cho hîp lý. ®Æc biÖt lµ thu hót nguån lao ®éng c«ng nh©n cã tay nghÒ ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng ®Ó ®Ó c¹nh tranh víi c¸c mÆt hµng cña c¸c ®¬n vÞ trong n­íc vµ xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi vµ nh»m phôc vô vô cho môc tiªu l©u dµi cña c«ng ty vµ phßng nµy kÕt hîp víi phßng kÕ to¸n cïng lµm c«ng t¸c tuyÓn dông nguån lao ®éng trong c«ng ty. 4. Néi dung thùc hiÖn cña phßng nh©n sù cña c«ng ty: Nh»m t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng cña toµn c«ng ty ban gi¸m ®èc ®· coi träng vÊn ®Ò c«ng nh©n lao ®éng. ®Ó nh»m phôc vô cho më réng s¶n xuÊt kinh doanh. V× nhu cÇu lao ®éng cßn thiÕu cña c«ng ty nªn theo dù kiÕn n¨m 2001 sÏ tuyÓn trªn 360 c«ng nh©n phôc vô cho d©y chuyÒn s¶n xuÊt hµng quÇn ¸o vµ giao nhiÖm vô nµy cho ban n©ng cao chÊt l­îng vµ ®µo t¹o cña c«ng ty vµ phßng qu¶n lý phô tr¸ch vÊn ®Ò tuyÓn lao ®éng, còng nh­ ®µo t¹o ®· thùc hiÖn vµ sö dông mét sè ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông, tuyÓn mé c«ng nh©n viªn. 5. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c tuyÓn c«ng nh©n cña c«ng ty. Sau khi ho¹ch ®Þnh lao ®éng c¸n bé ph©ntÝch göi th«ng b¸o vÒ t×nh h×nh lao ®éng lªn gi¸m ®èc ®Ó gi¸m ®èc cã kÕ ho¹ch cho nguån lao ®éng s¾p tíi vµ quyÕt ®Þnh thùc hiÖn giao phã cho phßng nh©n sù. khi ®ã phßng qu¶n trÞ cña c«ng sÏ ra th«ng b¸o cho toµn bé c«ng ty biÕt vµ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p tuyÓn dông nh­ ®¨ng b¸o, nãi®iÒu kiÖn cÇn tuyÓn: lµ tuæu ®êi tõ 18 – 30 tèt nghiÖp phæ th«ng, cã søc khoÎ, ­u tiªn ng­êi cã kinh nghiÖm, sö dông thµnh th¹o m¸y may. vµ møc l­¬ng yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng c«ng ty ®Ò ra. Sau khi c¸c hå s¬ xin viÖc ®· nép vÒ cho phßng tuyÓn dông cña c«ng ty khi ®ã phßng nh©n sù sÏ s¾p l¹i hå s¬ cña ng­êi xin viÖc vµ lµm c«ng t¸c pháng vÊn s¬ bé nãi vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña c«ng ty sau qu¸ tr×nh pháng vÊn c¸n bé nh©n sù lùa chän ra nh­ìng ng­êi ®¸p øng kh¶ n¨ng ®Ò ra. khi ®ã c¸n bé sÏ ph©n lo¹i ra t­êng nhãm nh÷ng ng­êi ®­îc tuyÓn theo cÊp bËc thî tay nghÒ ®Ó bè trÝ cho tõng c«ng viÖc cô thÓ sau nµy. c¸c c«ng nh©n ®­îc tuyÓn cßn tr¶i qua qu¸ tr×nh kh¸m søc khoÎ. vµ cuèi cïng lµ th«ng b¸o cho hä lµ hä ®· ®­îc nhËn vµ c¸n bé tuyÓn dông th«ng b¸o møc l­¬ng, t×nh h×nh c«ng viÖc s¾p tíi. 6. Tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng nh©n nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp cña c«ng ty: HiÖn nay tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n bËc hai ë c«ng ty chiÕm 76,36% cßn c«ng nh©n bËc cao tõ bËc 5-6 chØ chiÕm 1,55- 1,94 % ®iÒu nµy chøng tá tr×nh ®é tay nghÒ cña c«ng ty rÊt thÊp so víi c¸c ®¬n vÞ trong nghµnh nªn sè l­îng s¶n phÈm kh«ng æn ®Þnh, vµ sù bè chÝ tay nghÒ cho c«ng nh©n, sè l­îng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th­êng cã tr×nh ®é tèt nghiÖp phæ th«ng ®· ¶nh kh«ng tèt cho c«ng ty. v× thÕ ban gi¸m ®èc nªn quan t©m ®Õn vÊn ®Ò tuyÓn ng­êi. 7. Nh÷ng biÖn ph¸p nh»m nh»m ph¸t truyÓn ®éi ngò c«ng nh©n ®­îc tuyÓn vµo lµm viÖc: - N©ng cao tr×nh chuyªn m«n cao cho c¸n bé lµm ho¹t ®éng tuyÓn dông. - C¶i thiÖn møc l­¬ng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp - Coi träng ho¹t ®éng tuyÓn dông, lu«n ®¶m b¶o c«ng viÖc æn ®Þnh cho ng­êi lao ®éng. vµ cã chÝnh s¸ch thu hót nguån lao ®éng tõ c¸c h×nh thøc kh¸c nhau mét c¸ch linh ho¹t. KÕt luËn VÊn ®Ò tuyÓn dông cã thÓ nãi ®©y lµ lÜnh vùc quan trängnhÊt ®èi víi tæ chøc, ®¬n vÞ s¶n s¶n xuÊt kinh doanh ®iÒu mµ c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp nghiªn cøu sù ph¸t truyÓn cu¶ ®¬n vÞ m×nh ®Òu ph¶i quan t©m. Qua mét sè liÖu trªn cho ta thÊy tÇm quan träng cña ho¹t ®éng tuyÓn dông viÖc sö dông ng­êi ®óng lóc ®óng chè sÏ gióp cho c¬ cÊu tæ chøc hîp lý vµ cã mét ®éi ngò nh©n viªn thÝch hîp cho tõng c«ng viÖc.KÕt qu¶ cuèi cïng lµ lîi nhuËn ®¹t ®­îc cña doanh nghiÖp sÏ gióp doanh nghiÖp tõng b­íc ph¸t truyÓn. tµi liÖu tham kh¶o + Qu¶n trÞ nh©n sù cña t¸c gi¶: nguyÔn h÷u th©n. + Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ nh©n sù cña tr­êng: ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n. + T¹p chÝ th«ng tin lao ®éng. môc lôc