Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong quân đội nhân dân Việt Nam

JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1075.2015-0019 Educational Sci., 2015, Vol. 60, No. 1, pp. 157-164 This paper is available online at VAI TRÒ NHÂN TỐ CHỦ QUAN TRONG PHÁT TRIỂN Ý THỨC PHÁP LUẬT CỦA TRUNG ĐỘI TRƯỞNG TRUNG ĐỘI BỘ BINH TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM Đào Văn Minh Khoa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Học viện Lục quân Tóm tắt. Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam là vấn đề rất quan trọng cần thiết và cấp bách. Đây là, quá trình huy động, khơi dậy, phát huy tất cả các yếu tố thuộc nhân tố chủ quan của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam phát triển ý thức pháp luật của chính họ. Qua đó, tiếp tục hoàn thiện, nâng cao tri thức pháp luật, củng cố tình cảm, niềm tin pháp luật, xây dựng ý chí pháp luật, tăng cường hoạt động thực tiễn, tiếp tục hoàn thiện phẩm chất nhân cách của người trung đội trưởng trung đội bộ binh ở đơn vị. Từ đó, đề xuất bốn giải pháp chính phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Từ khóa: Vai trò nhân tố chủ quan, phát triển ý thức pháp luật, Trung đội trưởng trung đội bộ binh. 1. Mở đầu Theo quan niệm chung nhất, pháp luật là: “Những quy phạm hành vi do nhà nước ban hành mà mọi người dân buộc phải tuân theo, nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội và bảo vệ trật tự xã hội” [1;741]. Còn ý thức là: “Khả năng của con người phản ánh và tái hiện hiện thực vào trong tư duy; ý thức còn là sự nhận thức đúng đắn, biểu hiện bằng thái độ, hành động cần phải có” [1;1127]. Theo GS Diu Righin: “Ý thức pháp luật là một hình thái ý thức xã hội, biểu thị mối quan hệ của con người đối với pháp luật” [2;130]. Với quan niệm khác: “Ý thức pháp luật là tổng thể những học thuyết, tư tưởng, quan điểm, quan niệm thịnh hành trong xã hội, thể hiện mối quan hệ con người với pháp luật hiện hành, pháp luật đã qua và pháp luật cần phải có, thể hiện sự đánh giá về tính hợp pháp hay không hợp pháp trong hành vi xử sự của con người, cũng như trong tổ chức và hoạt động của cơ quan nhà nước và các tổ chức xã hội” [3;409]. Đây là, quan niệm tương đối đầy đủ về ý thức pháp luật. Đối với mỗi lĩnh vực hoạt động cụ thể thì ý thức pháp luật thể hiện tính đặc thù riêng gắn với điều kiện đặc thù của hoạt động đó. Pháp luật trong môi trường quân đội là sự cụ thể hóa pháp luật nói chung vào trong hoạt động đặc thù quân sự. Do đó, ý thức pháp luật trong quân đội phải là ý thức trong chấp hành pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Ngày nhận bài: 10/09/2014. Ngày nhận đăng: 17/01/2015. Liên hệ: Đào Văn Minh, e-mail: minhhvlq@gmail.com. 157 Đào Văn Minh Phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam là kết quả của quá trình tác động tổng hợp nhiều nhân tố cả điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan. Trong đó, vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam là rất quan trọng. Qua đó, trung đội trưởng trung đội bộ binh nâng cao tri thức, củng cố tình cảm, niềm tin, xây dựng ý chí pháp luật, phát triển ý thức pháp luật đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ công tác ở đơn vị. Vì vậy, tiếp cận nghiên cứu vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam để họ hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao là vấn đề quan trọng hiện nay. Vấn đề vai trò nhân tố chủ quan luôn thu hút được sự quan tâm nghiên cứu của các nhà khoa học trong và ngoài quân đội. Các công trình khoa học tiêu biểu có liên quan đến vai trò nhân tố chủ quan như: “Tích cực hoá nhân tố con người của đội ngũ sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay” [4]; “Đổi mới phương pháp dạy học trong các trường đại học quân sự” [5]; “Đổi mới phương pháp dạy học triết học Mác - Lênin cho đối tượng đào tạo sĩ quan chính trị cấp phân đội ở Học viện Chính trị quân sự” [6]; “Nâng cao vai trò nhân tố chủ quan trong sức mạnh chiến đấu của quân đội ta hiện nay” [7]; “Phát huy nhân tố chủ quan trong tự học của học viên đào tạo sĩ quan công binh hiện nay” [8]. Các công trình tiêu biểu trên đã đề cập đến vấn đề con người, nhân tố con người, liên quan đến vai trò nhân tố chủ quan của con người trong quân đội. Tuy nhiên, do mục đích và phạm vi nghiên cứu cho nên chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu một cách có hệ thống vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Vì vậy, nghiên cứu vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam là rất cần thiết hiện nay. Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh luôn có tầm quan trọng đặc biệt trong thực hiện mọi nhiệm vụ được giao ở đơn vị. Qua đó, giúp cho trung đội trưởng trung đội bộ binh tổ chức chỉ huy, quản lí, duy trì đơn vị, thực hiện tốt nhiệm vụ chiến đấu, huấn luyện, xây dựng đơn vị và các nhiệm vụ khác. Do vậy, lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong quân đội đã có nhiều chủ trương biện pháp quan trọng phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Đã tạo ra môi trường, điều kiện thuận lợi phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Trong những năm qua, phần lớn trung đội trưởng trung đội bộ binh có ý thức pháp luật vững chắc hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống hoàn cảnh. Song bên cạnh đó, so với mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra đối với trung đội trưởng trung đội bộ binh trong giai đoạn hiện nay, đòi hỏi, ý thức pháp luật ngày càng cao hơn đảm bảo hoàn thành mọi nhiệm được giao. Vì vậy, phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa là vấn đề rất cấp bách hiện nay. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Đặc điểm của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam Trung đội trưởng trung đội bộ binh, là những sĩ quan trẻ phần lớn mới ra trường trực tiếp tổ chức chỉ huy, quản lí, duy trì đơn vị thực hiện nhiệm vụ xây dựng đơn vị, huấn luyện, chiến đấu và các nhiệm vụ khác. Đây là, những người thường xuyên tiếp xúc với hạ sĩ quan, binh sĩ, trực tiếp giáo dục pháp luật cho cấp dưới thuộc quyền. Đồng thời, chính họ là tấm gương mẫu mực chấp 158 Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật... hành pháp luật cho cấp dưới học tập và làm theo. Vì vậy, trung đội trưởng bộ binh luôn có những đặc điểm căn bản của trung đội trưởng nói chung, ngoài ra, còn có những đặc điểm riêng: Trung đội trưởng trung đội bộ binh, mang đầy đủ những đặc trưng chung nhất của cán bộ trong quân đội. Họ được đào tạo cơ bản ở các trường sĩ quan chỉ huy tham mưu trong các nhà trường quân đội, có phẩm chất chính trị đáp ứng yêu cầu, đạo đức, lối sống trong sạch lành mạnh, có sức khỏe tốt, có năng lực trong lãnh đạo, chỉ huy, quản lí, duy trì đơn vị. Chỉ huy trung đội bộ binh thực hiện nhiệm vụ xây dựng đơn vị, huấn luyện, chiến đấu và các nhiệm vụ khác trong mọi điều kiện hoàn cảnh. Hơn nữa, trung đội trưởng trung đội bộ binh phần lớn là những người trưởng thành và phát triển từ các đơn vị cơ sở trong quân đội. Sự trưởng thành phát triển của lực lượng trung đội trưởng trung đội bộ binh gắn liền với sự trưởng thành và phát triển của quân đội ta. Trong điều kiện hiện nay, trung đội trưởng trung đội bộ binh đa số được đào tạo cơ bản, toàn diện, được trang bị tri thức chuyên môn quân sự, trình độ hiểu biết kĩ chiến thuật quân sự, nghệ thuật quân sự Việt Nam, có ý thức pháp luật vững chắc. Sau khi ra trường công tác, trung đội trưởng trung đội bộ binh luôn tự vươn lên phấn đấu trưởng thành, hoàn thành nhiệm vụ của mình ở đơn vị cơ sở. Mặt khác, trung đội trưởng trung đội bộ binh trước khi vào nhà trường quân đội đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu còn nhiều khác biệt. Ngoài các hạ sĩ quan, binh sĩ làm nghĩa vụ quân sự còn có các thanh niên vừa tốt nghiệp phổ thông trung học vào học sĩ quan chỉ huy tham mưu. Sau khi ra trường công tác được phân công trên các vùng miền và các địa phương khác nhau. Tuy nhiên, hàng năm đội ngũ trung đội trưởng trung đội bộ binh còn được bổ sung từ nguồn tuyển chọn, bồi dưỡng từ sự liên kết đào tạo ở các đơn vị bên ngoài các trường sĩ quan chỉ huy tham mưu. Với tính đặc thù đó, thể hiện tính đa dạng phong phú trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong quân đội. Một yếu tố nữa, trung đội trưởng trung đội bộ binh hiện nay phần lớn được sinh ra và lớn lên ở các vùng miền khác nhau, trưởng thành trong điều kiện thời bình, chưa được rèn luyện thử thách nhiều trong thực tiễn khó khăn gian khổ của chiến tranh. Được học tập, rèn luyện, công tác trong nhà trường quân đội, khi ra trường công tác trên các địa bàn khác nhau. Có nơi ở vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo, điều kiện cơ sở vật chất còn gặp nhiều khó khăn, sự khác biệt về quê quán, phong tục tập quán, vùng miền xen lẫn sự đan xen khác biệt trong tâm lí, tình cảm, phong cách, lối sống, suy nghĩ và hành động của trung đội trưởng trung đội bộ binh khi công tác ở đơn vị. Với các đặc điểm trên đây cho thấy, trung đội trưởng trung đội bộ binh vừa đan xen giữa lực lượng trung đội trưởng trung đội bộ binh giàu kinh nghiệm công tác lâu năm với đội ngũ trung đội trưởng trung đội bộ binh mới ra trường, không đồng đều về kiến thức quân sự, chính trị, năng lực hoạt động thực tiễn khi công tác, ý thức pháp luật. Đây là, lực lượng trực tiếp tổ chức chỉ huy, quản lí, duy trì đơn vị, trực tiếp chỉ huy trung đội bộ binh thực hiện nhiệm vụ xây dựng đơn vị, huấn luyện, chiến đấu và các nhiệm vụ khác. Điều đó, tác động nhất định đến vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong quân đội. 2.2. Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh, chính là sự tương tác các yếu tố thuộc nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật. Cụ thể, nâng cao tri thức pháp luật, củng cố tình cảm, niềm tin pháp luật, xây dựng ý chí pháp luật, phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh đáp ứng mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ công tác ở đơn vị. Được thể hiện trên các vai trò chính sau: 159 Đào Văn Minh Một là, tiếp tục hoàn thiện và nâng cao tri thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Đây là, quá trình phát huy vai trò của các yếu tố thuộc nhân tố chủ quan của trung đội trưởng trung đội bộ binh được huy động vào trong quá trình nhận thức, nâng cao tri thức pháp luật của chính họ. Tri thức pháp luật, là kết quả của quá trình nhận thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. V.I.Lênin đã viết: “Người ta chỉ có thể trở thành người cộng sản khi biết làm giàu trí óc của mình bằng sự hiểu biết tất cả kho tàng tri thức nhân loại đã tạo ra” [9;362]. Thông qua quá trình đó củng cố tình cảm, niềm tin, xây dựng ý chí pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh, định hướng, chỉ đạo hành động chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Qua đó, phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh một cách vững chắc, đáp ứng với mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đòi hỏi của thực tiễn hoạt động quân sự, hoàn thành mọi nhiệm vụ xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh giúp họ hiểu biết những nội dung cơ bản về pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Với kiến thức pháp luật mà trung đội trưởng trung đội bộ binh lĩnh hội được trong quá trình đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu ở nhà trường quân đội. Sau khi ra trường trung đội trưởng trung đội bộ binh tiếp tục được trang bị những tri thức pháp luật thông qua nội dung, chương trình giáo dục pháp luật ở đơn vị cơ sở. Từ đó, nâng cao nhận thức, thực hiện theo các quy định pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị một cách nghiêm túc. Hai là, bồi dưỡng tình cảm, niềm tin pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Tình cảm, là biểu hiện sự tán thành hoặc không tán thành, thiện cảm hay ác cảm, hài lòng hay bất bình của trung đội trưởng trung đội bộ binh đối với những hành vi ứng xử theo pháp luật. Qua đó, trung đội trưởng trung đội bộ binh chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. V.I.Lênin chỉ rõ: “Không có sự cảm xúc của con người thì xưa nay không có và không thể có sự tìm tòi chân lí” [10;131]. Vì vậy, thái độ của họ không thể thờ ơ hay vô cảm trước các quy tắc chuẩn mực pháp luật phải tuân theo pháp luật. Từ đó, trung đội trưởng trung đội bộ binh có niềm tin vào sự nghiêm minh, công bằng, hiệu lực của pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Tính tự giác, nghiêm minh của pháp luật trong quân đội sẽ làm cho trung đội trưởng trung đội bộ binh tuân theo pháp luật một cách tự nguyện, tự giác, tích cực. Tình cảm, niềm tin pháp luật còn kích thích sự lĩnh hội và vận dụng tri thức pháp luật vào việc hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Nhờ có tình cảm, niềm tin pháp luật mà trung đội trưởng trung đội bộ binh có thái độ đúng đắn, tâm trạng phấn khởi, lạc quan, tin tưởng vào sự công bằng, tính nghiêm minh của pháp luật trong quân đội. V.I.Lênin đã viết: “Lòng tin tưởng mà thiếu nó thì người đó sẽ không làm được việc gì cả” [11;165]. Đồng thời, trong quá trình đó trung đội trưởng trung đội bộ binh thấy rõ sự cần thiết phải chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Ngày nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, vừa hợp tác vừa đấu tranh. Với quan điểm đa phương hóa đa dạng hóa, Việt Nam luôn là bạn là đối tác tin cậy với tất cả các nước trên thế giới. Quan điểm quốc phòng an ninh của Việt Nam cũng có những bước phát triển mới. Việt Nam đã quyết định tham gia vào hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp quốc, trước hết, là trong các lĩnh vực công binh, quân y, quan sát viên quân sự. Chính sách quốc phòng của Việt Nam là hòa bình và tự vệ. Việt Nam không là đồng minh quân sự của nước nào và không để nước ngoài nào đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ Việt Nam. Việt Nam không liên minh với nước này để chống lại nước khác. Điều đó, cũng đặt ra yêu cầu mới ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh cũng phải vững chắc hơn trong thực hiện mọi nhiệm vụ được giao. Do đó, phải 160 Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật... phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong tiếp tục bồi dưỡng tình cảm, niềm tin pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho. Ba là, xây dựng ý chí pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Vai trò nhân tố chủ quan của trung đội trưởng trung đội bộ binh giúp họ định hướng, chỉ đạo hoạt động, kiên quyết vượt qua mọi khó khăn trở ngại, triệt để thực hiện các yêu cầu của pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Ý chí pháp luật được coi là mặt năng động của ý thức pháp luật, là hình thức điều chỉnh hành vi tích cực năng động nhất của con người. Vì vậy, giá trị của ý chí pháp luật chủ yếu là ở ý nghĩa xã hội, mục đích đạt được, giá trị nhân đạo của mục đích hành động mà trung đội trưởng trung đội bộ binh nỗ lực để vươn tới. Một khi có ý chí mà trung đội trưởng trung đội bộ binh ý thức trong thực hiện pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định ở đơn vị. Nhờ ý chí pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh quyết tâm rèn luyện, chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Học phải đi đôi với hành. Học để hành càng ngày càng tốt hơn” [12;131]. Bởi vậy, sự huy động cao của trí tuệ, sức lực, kiên quyết lĩnh hội, rèn luyện, xây dựng ý chí pháp luật; qua đó, giúp trung đội trưởng trung đội bộ binh chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Vì vậy, ý chí pháp luật luôn thể hiện sự thống nhất cao giữa lời nói và việc làm của trung đội trưởng trung đội bộ binh, có thái độ tích cực đấu tranh với các hành vi sai trái khác. Bốn là, tăng cường hoạt động chấp hành pháp luật, tiếp tục hoàn thiện nhân cách của trung đội trưởng trung đội bộ binh. C.Mác chỉ rõ: “Đời sống xã hội về thực chất là có tính thực tiễn” [13;12]. Tích cực, tự giác chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Thông qua, công tác quản lí bộ đội, trung đội trưởng trung đội bộ binh được tổ chức duy trì nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị theo mục tiêu, yêu cầu thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Từ đó, giúp cho trung đội trưởng trung đội bộ binh phát triển các yếu tố cần thiết hoàn thiện phẩm chất, năng lực, tự giác chấp hành nghiêm pháp luật trong hoạt động thực tiễn quân sự. Trên cơ sở đó, giúp cho trung đội trưởng trung đội bộ binh tiếp tục hoàn thiện phẩm chất nhân cách của chính họ ở đơn vị cơ sở. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Huấn luyện phải chú trọng cải tạo tư tưởng” [14;359]. Qua hoạt động chấp hành pháp luật, tiếp tục hoàn thiện nhân cách là rất quan trọng giúp cho trung đội trưởng trung đội bộ binh trực tiếp lĩnh hội tri thức pháp luật, kinh nghiệm, định hướng phát triển về mọi mặt. Trực tiếp giúp cho trung đội trưởng trung đội bộ binh thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao ngoài thực tiễn đơn vị. Đây là, quá trình quan trọng cho trung đội trưởng trung đội bộ binh thể hiện tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt huyết, tình yêu nghề nghiệp trong thực hiện mọi nhiệm vụ. Sự tuân thủ nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Đồng thời, là điều kiện quan trọng để định hướng phát triển xu hướng nghề nghiệp, an tâm phục vụ lâu dài, thiết tha gắn bó với quân đội. Thông qua quá trình đó, tiếp tục hoàn thiện phẩm chất, năng lực đáp ứng với mục tiêu yêu cầu đòi hỏi của thực tiễn hoạt động quân sự ở đơn vị cơ sở. Các vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong quân đội nêu trên trong một chính thể thống nhất, có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Sự tác động liên tục thường xuyên của các vai tró trên luôn thúc phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Yêu cầu người trung đội trưởng trung đội bộ binh phải không ngừng phấn đấu vươn lên, phát huy tối đa nội lực, vai trò nhân tố chủ quan của họ trong phát triển ý thức pháp luật. 161 Đào Văn Minh 2.3. Giải pháp phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong Quân đội nhân dân Việt Nam Trong những năm qua, phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh bên cạnh những mặt mạnh đã đạt được vẫn còn những hạn chế nhất định. Còn trung đội trưởng trung đội bộ binh vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cá nhân và đơn vị; vì vậy, phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật có hiệu quả, cần tập trung vào các giải pháp sau: Một là, xây dựng động cơ học tập pháp luật đúng đắn cho trung đội trưởng trung đội bộ binh. Qua đó, tạo sức mạnh nội lực bên trong thôi thúc trung đội trưởng trung đội bộ binh phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật. Xây dựng động cơ học tập pháp luật đúng đắn cho của trung đội trưởng trung đội bộ binh, cần được quán triệt thường xuyên chu đáo, tỉ mỉ, mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ của quân đội, đơn vị; nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chỉ thị, quy định của cấp trên. Thông tin, tuyên truyền giáo dục pháp luật, tự giáo dục, nghiên cứu, rèn luyện công phu, nghiêm túc của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Đấu tranh với mọi thói hư, tật xấu; các trường hợp vi phạm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Hình thành ở trung đội trưởng trung đội bộ binh tình cảm cách mạng trong sáng, lí tưởng cộng sản chủ nghĩa, niềm tin vững chắc vào sự nghiệp xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thứ hai, tăng cường tính tích cực, tự giác học tập, nghiên cứu, hoàn thiện tri thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Xây dựng thái độ tích cực, tự giác học tập, nghiên cứu lĩnh hội tri thức pháp luật, phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Nâng cao vai trò trách nhiệm trong thực hiện kế hoạch, chương trình, tích cực, tự giác học tập, nghiên cứu hoàn thiện tri thức pháp luật. Định hướng, tổ chức, hướng dẫn cho trung đội trưởng trung đội bộ binh tham khảo sách pháp luật, tiếp cận vấn đề pháp luật một cách nghiêm túc có trách nhiệm. Tích cực, say mê tự giác học tập, nghiên cứu, mở rộng hiểu biết về pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ. Trang bị những tri thức, kinh nghiệm, kĩ năng sống tuân theo pháp luật, rèn luyện ý thức chấp hành pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Thứ ba, củng cố tình cảm, niềm tin, ý chí pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị cho trung đội trưởng trung đội bộ binh. Cần xây dựng tình cảm, niềm tin, ý chí pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh, xem đây là yêu cầu bắt buộc, thói quen sống có ý thức pháp luật, như nhu cầu cơm ăn, nước uống hàng ngày. Củng cố tình cảm pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trên cơ sở nhận thức quan điểm của Đảng, lập trường giai cấp công nhân, bản chất tốt đẹp pháp luật xã hội chủ nghĩa. Xây dựng tình cảm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Tăng cường thái độ tích cực trong cuộc sống quân đội, biết quý trọng truyền thống, nhân cách, phẩm chất tốt đẹp của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Nâng cao tình yêu quê hương đất nước, giai cấp, dân tộc, tình đồng chí, đồng đội, tạo ra, những yếu tố tích cực chuyển hoá những tri thức pháp luật tiếp nhận được vào trong mỗi người. Xây dựng niềm tin pháp luật đối với phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh là rất cần thiết. Củng cố sự vững tin lành mạnh của trung đội trưởng trung đội bộ binh đối với pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị. Do đó, niềm tin là một mắt khâu quan trọng trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Thông qua, niềm tin pháp luật giúp cho trung đội trưởng trung đội bộ binh mới chiến đấu xả thân quên mình vì mục tiêu, lí tưởng cao đẹp đã xác định. 162 Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật... Đối với, trung đội trưởng trung đội bộ binh nếu chỉ có tri thức, tình cảm, niềm tin pháp luật không thì chưa đủ, mà phải có ý chí pháp luật. Xây dựng ý chí pháp luật, giúp cho trung đội trưởng trung đội bộ binh thực hiện theo pháp luật. Nâng cao ý chí pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh luôn gắn liền với ý chí thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ công dân, chức trách, nhiệm vụ được giao. Tăng cường ý chí pháp luật trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thứ tư, tổ chức thực hiện chặt chẽ việc quản lí, duy trì nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định của đơn vị ở đơn vị cơ sở. Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho trung đội trưởng trung đội bộ binh có điều kiện tiếp xúc, rèn luyện củng cố ý thức pháp luật của chính họ. Thông qua đó, trung đội trưởng trung đội bộ binh được tiếp xúc thực tế hoạt động chấp hành pháp luật tại đơn vị. Từ đó, trung đội trưởng trung đội bộ binh phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật có hiệu quả. Tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức, chấp hành nghiêm pháp luật là yêu cầu cần thiết bắt buộc trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Duy trì, thực hiện nghiêm pháp luật Nhà nước, điều lệnh, kỉ luật quân đội, quy định đơn vị. Tạo mọi điều kiện thuận lợi phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh ở đơn vị cơ sở. Các giải pháp trên có mối quan hệ thống nhất với nhau, bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau. Vì vậy, khi vận dụng cần thực hiện đồng bộ các giải pháp đó, tùy thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh, thời gian mà xác định giải pháp nào là trọng tâm, cần tập trung thực hiện để mang lại hiệu quả cao. 3. Kết luận Vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong quân đội là quá trình huy động, khơi dậy, phát huy các yếu tố của trung đội trưởng trung đội bộ binh. Tác động thúc đẩy nâng cao tri thức pháp luật, bồi dưỡng tình cảm, niềm tin pháp luật, xây dựng ý chí pháp luật, tăng cường hoạt động thực tiễn, phát triển phẩm chất nhân cách của trung đội trưởng trung đội bộ binh ở đơn vị. Đồng thời, phát huy vai trò nhân tố chủ quan trong phát triển ý thức pháp luật của trung đội trưởng trung đội bộ binh trong quân đội có hiệu quả cần tập trung vào hệ thống đồng bộ các giải pháp như đã nêu trên. Đây là, quá trình đó diễn ra thường xuyên, liên tục trong suốt quá trình công tác ở đơn vị cơ sở. Qua đó, tiếp tục hoàn thiện xây dựng trung đội trưởng trung đội bộ binh có phẩm chất, năng lực cần thiết, có ý thức pháp luật vững chắc đáp ứng mục tiêu, yêu cầu xây dựng quân đội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đáp ứng với lòng tin yêu, kì vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân giao cho quân đội. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Từ điển tiếng Việt. 1996. Nxb Đà Nẵng. [2] Diu Righin, 1995. Pháp luật, chính trị, đạo đức và ý thức pháp luật xã hội. Nxb Sự thật, Hà Nội. [3] Giáo trình lí luận Nhà nước và pháp luật. 2004. Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. [4] Nguyễn Văn Tài, 1998. Tích cực hoá nhân tố con người của đội ngũ sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay. Luận án tiến sĩ triết học quân sự, Hà Nội. [5] Lê Minh Vụ, 1999. Đổi mới phương pháp dạy học trong các trường đại học quân sự. Đề tài khoa học cấp Bộ, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội [6] Nguyễn Khắc Điều, 2000. Đổi mới phương pháp dạy học triết học Mác - Lênin cho đối tượng đào tạo sĩ quan chính trị cấp phân đội ở Học viện Chính trị quân sự. Đề tài khoa học, Học viện Chính trị quân sự. 163 Đào Văn Minh [7] Nguyễn Phi Cẩn, 1996. Nâng cao vai trò nhân tố chủ quan trong sức mạnh chiến đấu của quân đội ta hiện nay. Luận văn Thạc sĩ Triết học, Hà Nội. [8] Đặng Quốc Cẩm, 2003. Phát huy nhân tố chủ quan trong tự học của học viên đào tạo sĩ quan công binh. Luận văn Thạc sĩ Triết học, Hà Nội. [9] V.I.Lênin, Toàn tập, Tập 41. 2006. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [10] V.I.Lênin, Toàn tập, Tập 25. 2006. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [11] V.I.Lênin, Toàn tập, Tập 6. 2006. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [12] Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 15. 2011. Nxb Chính trị Quốc gia - Sự thật. [13] C.Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, Tập 3. 1995. Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [14] Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 6. 2011. Nxb Chính trị Quốc gia - Sự thật. ABSTRACT Developing a legal team leaders for the middle section of the People’s army of Vietnam Subjective factors in the development of legal awareness of infantry platoons of the Vietnam People’s Army are very important. In the process of mobilization, the infantry platoon of the Vietnam People’s Army makes use of subjective factors to develop a legal sense of their own. In this manner they improve their legal knowledge, reinforce feelings, trust in their law, and construct laws which will support their practices. This improves the quality of the central infantry platoon leader in the unit. In this paper, we propose four measures that will increase subjectivity in the development of legal awareness in the infantry platoon of the Vietnam People’s Army. Keywords: Subjective factors, legal awareness, infantry platoon. 164