Môi trường - Chương 6: Định giá tài nguyên và môi trường

KINH TẾ MÔI TRƯỜNG (Dành cho chương trình sau đại học) TS. Hoàng Văn Long Chương trình học Chương 1: (5 Tiết) Giới thiệu về Kinh tế môi trường Chương 2: (5 Tiết) Mối liên hệ giữa môi trường và Kinh tế Chương 3: (5 Tiết) Nguyên nhân các vấn đề môi trường Chương 4: (5 Tiết) Kinh tế Ô nhiễm Chương 5: (3 Tiết) Phân tích lợi ích chi Phí Bài tập (2 tiết) Chương 6: (5 Tiết) Định giá Tài nguyên và Môi trường Chương 7:(3 Tiết) Kinh tế Tài nguyên, Chất thải và Đa dạnh sinh học Bài tập (2 tiết) Chương 8: (5 Tiết) Quản lý nhà nước về môi trường Chương 9: Kinh tế Xanh, Tăng trưởng Xanh và BĐKH ở Việt Nam (2 tiết) Chương 10: Seminar Kinh tế Môi trường (2 tiết) - Ôn tập Môn học (1 tiết) Chương 6: ĐỊNH GIÁ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG Nội dung Chương 6 6.1. Tổng quan về Định giá Tài nguyên và môi trường 6.2. Các phương pháp định giá 6.2.1. Phương pháp tổng giá trị kinh tế (TEV) 6.2.2. Phương pháp lượng giá ngẫu nhiên (CVM) 6.3. Hệ sinh thái và lượng giá hệ sinh thái 6.4. Ví dụ về lượng giá hệ sinh thái 6.5. Thảo luận 6.6. Câu hỏi 7.7. Bài tập ôn tập Chương 6 6.8. Tài liệu tham khảo 6.1. Tổng quan về định giá tài nguyên môi trường 6.1.1. Định giá môi trường 6.1.2. Các nguyên tắc 6.1.3. Huy động tài chính cho bảo tồn 6.1.4. Thông tin cho việc thiết lập chính sách 6.1.5. Đưa ý tưởng vào thực tiễn 6.1.6. Kinh tế học: Hỗ trợ tìm kiếm giải pháp Định giá tài nguyên môi trường • Vì sao phải định giá tài nguyên môi trường? • Định giá tài nguyên môi trường để làm gì? Định giá tài nguyên môi trường để làm gì? • Huy động vốn • Lập chính sách • Đưa ý tưởng từ lý thuyết vào thực tiễn • Hỗ trợ tìm kiếm giải pháp (VD: Bảo tồn, giảm ô nhiễm, xử lý ô nhiễm, giảm sử dụng tài nguyên,) Vì sao phải định giá • Thất bại của thị trường • Hàng hóa công • Ngoại ứng (không ai trả chi phí cho ngoại ứng kể cả ngoại ứng tích cực và tiêu cực) • VD: Ô nhiễm do tràn dầu ở Mỹ, Xả thải của Vedan, Formosa 6. 2. Các phương pháp định giá 6.2.1. Tổng quan về phương pháp định giá 6.2.2. Tổng giá trị kinh tế (TEV) 6.2.3. Phương pháp lượng hóa ngẫu nhiên (CVM) 6.2.4. Phương pháp mô hình lựa chọn (CM) Tổng giá trị kinh tế (TEV) Tổng giá trị kinh tế + Giá trị sử dụng + Giá trị chưa sử dụng - Giá trị sử dụng : là giá trị hàng hoá, dịch vụ cung cấp cho người sản xuất và người tiêu dùng ; họ sử dụng, tận hưởng các loại tài nguyên môi trường như đất, nước, không khí, cảnh quan, ... Đây là những giá trị liên quan đến hoạt động sống, giải trí, thương mại, ngắm cảnh, ... có sử dụng tài nguyên. - Giá trị chưa sử dụng : là giá trị con người định ra cho hàng hoá hoặc dịch vụ mà họ chưa sử dụng. Ví dụ, người ta có thể định giá cho việc bảo tồn một cánh rừng để khai thác sau (giá trị để lại cho các thế hệ sau) hoặc để bảo vệ tài nguyên và chất lượng môi trường (như giá trị tồn tại đối với các loài đang bị đe doạ). Vì các giá trị này không thể suy đoán, xác định trực tiếp hoặc gián tiếp từ thị trường hoặc con người nên các nhà kinh tế thường không để ý nhiều đến sự quan trọng của các giá trị chưa sử dụng cũng như làm thế nào để xác định chúng. Tổng giá trị kinh tế (TEV) TEV = UV + NUV = (DUV + IUV + OV) + (BV + EXV) trong đó: - UV (Use Values): giá trị sử dụng - DUV (Direct Use Values): giá trị sử dụng trực tiếp - IUV (Indirect Use Values): giá trị sử dụng gián tiếp - OV (Option Values): giá trị tuỳ chọn - NUV (Non-Use Values): giá trị phi sử dụng - BV (Bequest Values): giá trị để lại - EXV (Existence Values): giá trị tồn tại Các phương pháp lượng giá tài nguyên - môi trường 6.2.3.. Phương pháp đánh giá ngẫu nhiên (CVM) A. Giôùi thieäu B. Caùc böôùc thöïc hieän C. Moät soá vaán ñeà lieân quan trong nghieân cöùu CVM (Contingent Valuation Method) D. Nhaän xeùt E. Caâu hoûi thảo luận A. Giôùi thieäu  CVM để ưôùc löôïng giaù trò cuûa moät haøng hoùa hay dòch vuï moâi tröôøng baèng caùch hoûi tröïc tieáp giaù saün loøng traû tự nguyện (WTP) hay giaù sẵn loøng chaáp nhaän (WTA) cho moät söï thay ñoåi trong vieäc cung caáp moät haøng hoùa moâi tröôøng, thöôøng baèng baûng caâu hoûi khaûo saùt.  WTP toái ña hay WTA ñeàn buø toái thieåu cuûa caù nhaân cho moät söï thay ñoåi moâi tröôøng ñöôïc cho laø giaù trò maø caù nhaän ñoù gaùn cho söï thay ñoåi nhö theá.  Öu ñieåm cuûa CVM so vôùi caùc phöông phaùp khaùc laø coù theå suy ra caû giaù trò söû duïng vaø giaù trò khoâng söû duïng, vaø laø phöông phaùp duy nhaát coù theå ñaùnh giaù giaù trò khoâng söû duïng. A. Giôùi thieäu  CVM coù theå ñöôïc aùp duïng ôû nhieàu möùc ñoä phöùc taïp khaùc nhau tuøy theo söï saün coù veà thôøi gian vaø khaû naêng taøi chính; vaøtuøy theo caùch thöùc khaûo saùt ñöôïc choïn. A. Giôùi thieäu Thay ñoåi moâi tröôøng coù theå:  Caûi thieän moâi tröôøng: Giaù trò cuûa söï caûi thieän moâi tröôøng coù theå ñöôïc ño löôøng: - WTP toái ña cuûa caù nhaân ñeå coù ñöôïc söï caûi thieän (ñöôïc öôùc löôïng baèng thaëng dö ñeàn buø) - WTA toái thieåu cuûa caù nhaân nhö moät söï ñeàn buø ñeå hy sinh söï caûi thieän moâi tröôøng (ñöôïc öôùc löôïng baèng thaëng dö töông ñöông) A. Giôùi thieäu Thay ñoåi moâi tröôøng coù theå:  Thieät haïi moâi tröôøng: Giaù trò cuûa söï thieät haïi moâi tröôøng coù theå ñöôïc ño löôøng: - WTP toái ña cuûa caù nhaân ñeå traùnh thieät haïi moâi tröôøng (ñöôïc öôùc löôïng baèng thaëng dö töông ñöông) - WTA ñeàn buø toái thieåu cuûa caù nhaân ñeå ñoàng yù cho söï thieät haïi moâi tröôøng (ñöôïc öôùc löôïng baèng thaëng du ñeàn buø) A. Giôùi thieäu  Vaán ñeà cô baûn trong caùc nghieân cöùu CVM laø löïa choïn giöõa vieäc hoûi caùc caù nhaân WTP toá ña hay WTA toái thieåu cho moät söï thay ñoåi moâi tröôøng nhaát ñònh.  Giaû söû xeùt tröôøng hôïp caûi thieän moâi tröôøng (xem ñoà thò), möùc thoûa duïng U 0 seõ taêng leân U 1 . A. Giôùi thieäu X U1 U0 E1 E E0 m1 m0 = m2 m3 ESU CSU o Khoaûn tieàn toái ña caù nhaân saün loøng traû ñeå coù söï caûi thieân naøy laø khoûan tieàn maø sau khi ñaõ traû caù nhaân ñoù seõ coù ñöôïc möùc thoûa duïng laø U 0 . Khoaûn tieàn toái ña naøy chính laø thaëng dö ñeàn buø (CSU). A. Giôùi thieäu o Neáu caù nhaân hieän ñang höôûng thuï söï caûi thieän roài, vaø coù möùc thoûa duïng U 1 , neân caù nhaân naøy xem nhö bò maát maùt neáu phaûi töø boû söï caûi thieän naøy vaø yeâu caàu ñöôïc ñeàn buø cho söï maát maùt naøy. Ñeå tính möùc ñeàn buø toái thieåu laø bao nhieâu ñeå caù nhaân chaáp nhaän moät möùc thoûa duïng thaáp hôn U 0 . Nhö theá caù nhaân naøy seõ ñoøi hoûi moät khoaûn tieàn ñeàn buø ít nhaát ñuû ñeå ñaït laïi möùc U 1 . Ñaây chính laø thaëng dö töông ñöông (ESU). A. Giôùi thieäu B. Caùc böôùc thöïc hieän C. Moät soá vaán ñeà lieân quan D. Nhaän xeùt phöông phaùp D. Nhaän xeùt phöông phaùp Câu hỏi thảo luận Hãy định giá thiệt hại của ngư dân miền trung về hiện tượng cá chết bằng cách sử dụng phương pháp CVM? Nên dùng Willingness to Pay (WTP) hay Willingness to Accept (WTA)? 3) Mô hình lựa chọn • Tài liệu: Bài anh Nguyễn Tiến Thông • eChoice2014.htm • Tài liệu 13: Phương pháp mô hình chọn lựa (Choice Modelling Method) (Trang 61) Các nội dung chính 1. Khái niệm 2. Thiết kế nghiên cứu 3. Các bước tiến hành 4. Phân tích kết quả 5. Các phần mềm hỗ trợ (thiết kế khảo sát, phân tích mô hình) 6. Các nghiên cứu ứng dụng hiện nay 7. Tài liệu tham khảo 1. Khái niệm Mô hình lựa chọn （CM）:là một phương pháp lượng giá sự ưa thích được thể hiện (stated preference), phương pháp này bắt nguồn từ phân tích kết hợp. Trong phương pháp CM, người được hỏi sẽ đứng trước nhiều tập hợp lựa chọn, mỗi tập hợp lựa chọn gồm có từ ba phương án sử dụng hàng hóa khác nhau trở nên, mỗi phương án lại là một sự kết hợp nhiều thuộc tính của hàng hóa và mỗi thuộc tính lại có một giá trị được gọi là một mức độ. Từ mỗi tập hợp lựa chọn, người được hỏi sẽ chọn ra phương án mà họ ưa thích. Thường có khoảng 5 đến 8 tập hợp lựa chọn trong một bảng hỏi. 6.2.4. Thiết kế nghiên cứu CM 1) Xác định vấn đề 2) Thiết kế đặc tính 3) Thiết kế mức độ 4) Thiết kế các gói lựa chọn (experiment design) 5) Thiết kế bản câu hỏi 6) Thực hiện khảo sát 7) Nhập số liệu và chạy mô hình 8) Phân tích kết quả 9) Viết báo cáo 1) Xác định vấn đề Xác định vấn đề: Việc ra quyết định cần có những nguồn thông tin hỗ trợ và xác định được các giá trị “biên”. Những giá trị được quan tâm là chi phí biên hoặc lợi ích biên nảy sinh khi triển khai các lựa chọn chính sách mới so với hiện trạng (status quo). Hình thành các câu hỏi nghiên cứu? 2) Thiết kế đặc tính • Đặc tính (Attributes): Thiết lập các đặc tính là công việc quan trong nghiên cứu CM. Lưu ý: Các đặc tính phải thay đổi mức độ được và phải dễ hiểu, cũng như có liên quan đến người trả lời. 3) Xác định mức độ của đặc tính • Mức độ của đặc tính (Levels of attributes): 4) Thiết kế các gói lựa chọn • Choice set: Các tổ hợp • Thiết kế các lựa chọn: Example • Everybody loves Chocolate- fact: Of the following choices: White Chewy NoNuts Dark Chewy NoNuts White Soft NoNuts Dark Soft NoNuts White Chewy Nuts Dark Chewy Nuts White Soft Nuts Dark Soft Nuts Which one do you choose? 5) Thiết kế bản câu hỏi 6) Thực hiện khảo sát 7) Nhập số liệu và chạy mô hình 8) Phân tích kết quả 9) Viết báo cáo • Ngày nay, mô hình CM được máy tính hỗ trợ nhập số liệu, thiết kế mô hình và chạy mô hình. Các phần mềm hỗ trợ nghiên cứu • SPSS • Nlogit (LIMDEP) • Stata Các nghiên cứu ứng dụng CM • Nghiên cứu thị trường tìm thị phần cho sản phẩm mới • Nghiên cứu du lịch nhằm đưa sản phẩm dịch vụ du lịch mới vào thị trường • Nghiên cứu kinh tế y tế: Tìm hiểu hành vi của người tham gia vào các dịch vụ y tế • Nghiên cứu quản trị nhân sự: phân tích sự lựa chọn về công việc tại các vùng miền khác nhau • Nghiên cứu kinh tế tài nguyên và môi trường: Định giá các giá trị tài nguyên môi trường 6.3. Hệ sinh thái và lượng giá hệ sinh thái • Dịch vụ hệ sinh thái là gì? • Tạo ra thị trường bằng cách nào? 1. Hệ sinh thái (HST) là gì? 2. Tại sao Đa dạng sinh học (bao gồm HST) có vai trò quan trọng đối với con người? Hệ sinh thái Các quần xã (Thành phần sinh học) Sinh cảnh (Thành phần phi sinh học) Hệ Sinh Thái là gì? Hệ Sinh Thái là gì? “Là một hệ thống phức tạp bao gồm các quần xã sinh vật (sinh học) và và môi trường sống của chúng (phi sinh học) tương tác với nhau như một đơn vị chức năng. Con người là một phần không thể tách rời của hệ sinh thái.” Source: MEA, 2005 HST rừng ngập mặn Sóc Trăng HST nông nghiệp ven sông, Kiên Giang HST đất ngập nước Tràm Chim HST rạn san hô, Phú Quốc 1. Hệ sinh thái (HST) là gì? 2. Tại sao Đa dạng sinh học (bao gồm HST) có vai trò quan trọng đối với con người? HST – Một Hệ thống đa Chức năng và Dịch vụ HỆ SINH THÁI Giảm thiểu mối nguy Sinh kế Giảm đói nghèo Phục hồi thiên tai Hấp thu Các-bon Thích ứng BĐKH Đa dạng sinh học CÁC DỊCH VỤ CỦA HỆ SINH THÁI DỊCH VỤ HỖ TRỢ Tạo đất Sản xuất lương thực Giảm rác thải Cân bằng khí quyển Chu trình dinh dưỡng DỊCH VỤ CUNG CẤP Thực phẩm Nước ngọt Gỗ và chất đốt Nhiên liệu DỊCH VỤ ĐIỀU TIẾT Điều hòa khí hậu Điều tiết lũ Kiểm soát dịch bệnh Lọc nước DỊCH VỤ VĂN HÓA Thẩm mỹ Làm phong phú đời sống tinh thần Giáo dục Giải trí Nguồn: Đánh giá Hệ sinh thái Thiên niên kỷ, 2005 HST – Một Hệ thống đa Chức năng và Dịch vụ •HST cung cấp các sản phẩm và dịch vụ •Hỗ trợ cho cuộc sống con người (thực phẩm, nước, gỗ, thuốc) •Dịch vụ điều tiết (lũ, lọc nước, khí hậu) • Giảm thiểu rủi ro do các thiên tai • HST cung cấp các thành phần cơ bản của sự sống, thu nhập, việc làm (đặc biệt tại các nước đang phát triển) • Là bãi đẻ và môi trường sống cho các loài động thực vật dưới nước và trên cạn (chuổi thực phẩm). •Giảm thiểu và thích ứng với BĐKH • Cung cấp các dịch vụ giải trí, thẩm mỹ và tinh thần. HST – Một hệ thống đa chức năng và Dịch vụ Dịch vụ Tình trạng Lương thực Cây lương thực  Gia súc  Đánh bắt thủy hải sản  Nuôi trồng thủy sản  Thức ăn từ tự nhiên  Nguồn gien  Hóa chất sinh học, thuốc  Nước ngọt  Hiện trạng của Các dịch vụ do HST cung cấp Nguồn: Đánh giá Hệ sinh thái Thiên niên kỷ, 2005 Tình trạng của các dịch vụ khác Tình trạng Dịch vụ điều tiết Điều tiết chất lượng không khí  Điều tiết khí hậu – toàn cầu  Điều tiết khí hậu – khu vực và địa phương  Điều tiết nước +/– Kiểm soát xói lở  Lọc nước và xử lý nước  Điều hòa dịch bệnh +/– Tình trạng của các dịch vụ khác Tình trạng Thụ phấn  Điều tiết thảm họa thiên nhiên  Các giá trị văn hóa Các giá trị tinh thần và tôn giáo  Các giá trị thẩm mỹ  Nghỉ dưỡng và du lịch sinh thái +/– Chi trả dịch vụ môi trường ở Việt Nam • Xem file: Lượng giá dịch vụ hệ sinh thái • Bắt đầu từ những năm 1990 • Nhiều loại DV HST đã được lượng giá • Có rất ít các kết quả nghiên cứu được lồng ghép vào quá trình ra quyết định hoặc xây dựng chính sách Chi trả dịch vụ môi trường rừng 14/01/2008 Nghị định 05 về thành lập Quỹ BV và PT rừng 10/04/2008 Quyết định 380 về thí điểm chi trả DV MTR tại Lâm Đồng và Sơn La 24/09/2010 Nghị định 99 về thực hiện chi trả DV MTR trên cả nước Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á và trên thế giới thực hiện PFES cấp quốc gia Mối liên hệ giữa chi trả DV MTR và Lượng giá dịch vụ hệ sinh thái Bên sử dụng DV Các nhà máy thuỷ điện Các cơ sở sx nước sạch Các cơ sở sx công nghiệp Mức chi trả VND 20/kw VND 40/m3 Thí điểm: 35đ/m3 (Lào Cai) Cơ sở Vương Văn Quznh (2007), MARD, Windrock, Usaid (2008) ADB (2015) Các cơ sở kinh doanh du lịch Các cơ sở nuôi trồng thuỷ sản Thí điểm: 1% doanh thu Khác (Các_bon, đa dạng sinh học) Thí điểm: 44,500đ/m3 (Lào Cai) ADB (2015) ADB (2015) Mức chi trả đối với các nhà máy thuỷ điện và các công ty nước sạch • Dịch vụ bảo vệ đất, hạn chế xói mòn và bối lắng lòng hồ, sông, suối • Nghiên cứu của tác giả Vương Văn Quznh (2007): khu vực đầu nguồn tại các tỉnh miền núi phía bắc • Bộ NN và PTNT, USAID, Winrock International (2008): Vùng đầu nguồn sông Đa Nhim, tỉnh Lâm Đồng – Phương pháp hàm sản xuất – Lợi ích kinh tế đối với các nhà máy thuỷ điện: 90-110 đồng/kw – Lợi ích kinh tế đối với các cơ sở sản xuất nước sạch: 180 – 200 đồng/m3 • Mức chi trả: – Thuỷ điện: 20 đồng/kw – Nước sạch: 40 đồng/m3 Mức chi trả cho các cơ sở SX CN • Điều tiết và duy trì nguồn nước cho sản xuất và cho sinh hoạt • Hỗ trợ kỹ thuật CDTA-8592 VIE: Tăng cường thực thi chi trả dịch vụ môi trường rừng tại Việt Nam • Phỏng vấn và tham vấn các cơ quan ban ngành tại địa phương, 11/15 cơ sở SXCN tại tỉnh Lào Cai (7/2015 – 4/2016) • Phương pháp chi phí thay thế và lượng giá ngẫu nhiên • Lợi ích kinh tế: 637 đồng/m3 và 30 đồng/m3 • Quyết định thí điểm của UBND tỉnh Lào Cai: 35đồng/m3 (1/7/2016) 63 Mức chi trả đối với các cơ sở KD Du lịch • Bảo vệ cảnh quan tự nhiên cho các dịch vụ du lịch • Hỗ trợ kỹ thuật CDTA-8592 VIE: Tăng cường thực thi chi trả dịch vụ môi trường rừng tại Việt Nam • Phỏng vấn các cơ quan quản lý tại địa phương, 4 cơ sở bán vé du lịch, 20 cơ sở lưu trú, 90 khách du lịch • Mức sẵn lòng chi trả của cơ sở KDDL: 1% doanh thu từ phòng nghỉ và 1.5% doanh thu từ hoạt động bán vé • Mức sẵn lòng chi trả của khách du lịch: 5% chi phí phòng và 7.5% chi phí vé Mức chi trả đối với các cơ sở NT TS • Dịch vụ cung cấp bãi đẻ, thức ăn, nguồn giống tự nhiên, nước cho hoạt động nuôi trồng thuỷ sản • Nuôi cá nước lạnh (cá hồi, cá tầm) tại Lào Cai • Khảo sát: 16/32 cơ sở nuôi năm 2015 • Lợi ích kinh tế của các DV MTR: 5,300 -7,500/đồng/m3 • Mức sẵn lòng chi trả của các chủ cơ sở: 1.5% doanh thu • Quyết định thí điểm của UBND tỉnh: 44,500 đồng/năm Bài học kinh nghiệm • Cần có các nỗ lực về mặt chính trị cho việc lồng ghép DV HST vào chính sách chi trả DV MTR tại Việt Nam • Cần truyền tải hiệu quả các kết quả nghiên cứu lượng giá đến các bên liên quan (trước, trong và sau khi thực hiện nghiên cứu lượng giá) • Lồng ghép có sự tham gia ở các cấp • Nâng cao năng lực ở các cấp (hội thảo, tập huấn, v.v) Ôn tập chương • Định giá tài nguyên môi trường là gì? • Các Phương pháp định giá? • Làm thế nào để định giá được các hệ sinh thái và đa dạnh sinh học? • Các dịch vụ hệ sinh thái là gì? • Tạo ra thị trường đối với các dịch vụ của hệ sinh thái như thế nào Ví dụ về lượng hóa giá trị bảo tồn hệ sinh thái LƯỢNG GIÁ THIỆT HẠI KINH TẾ TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG CÁC HỆ SINH THÁI BIỂN DO SỰ CỐ DẦU TRÀN Nhóm nghiên cứu Trường Đại học Kinh tế ĐHQGHN Cửa Đại Cách trung tâm phố cổ Hội An 4km về phía đông, có bãi tắm đẹp với bãi cát trắng, là nơi thu hút khách du lịch khi đến thăm phố cổ Hội An. Các hệ sinh thái chủ yếu: • HST cỏ biển: Phân bố ở hạ lưu sông Thu Bồn, có diện tích khoảng 380 ha. • HST rừng ngập mặn: Rừng đước ở Thuận Tình. • HST cửa sông: Là nơi trú ngụ của nhiều loài cá, tôm, ngao, vẹm, cua, ốc... Cù Lao Chàm Cách bãi biển Cửa Đại 18 km về phía biển đông, gồm 8 đảo nhỏ nối sát nhau. Cù Lao Chàm có một tổ hợp các hệ sinh thái đa dạng, làm nơi trú ngụ cho nhiều loài, giống sinh vật biển. - HST rừng nhiệt đới - HST rạn san hô - HST cỏ biển - HST rừng ngập mặn - HST vùng triều: bãi triều đá, bãi triều cát Bối cảnh Vào đầu tháng 2/2007 đã xảy ra một sự cố tràn dầu không rõ nguồn gốc tại khu vực biển Cù Lao Chàm và Cửa Đại (tỉnh Quảng Nam). Nghiên cứu lượng giá thiệt hại kinh tế tài nguyên môi trường sau sự cố dầu tràn được thực hiện vào tháng 2/2008 Sinh kế chủ yếu Du lịch Đánh bắt thủy sản • Tổng giá trị kinh tế (TEV) TEV = UV + NUV = (DUV + IUV + OV) + (BV + EXV) trong đó: - UV (Use Values): giá trị sử dụng - DUV (Direct Use Values): giá trị sử dụng trực tiếp - IUV (Indirect Use Values): giá trị sử dụng gián tiếp - OV (Option Values): giá trị tuỳ chọn - NUV (Non-Use Values): giá trị phi sử dụng - BV (Bequest Values): giá trị để lại - EXV (Existence Values): giá trị tồn tại Giá trị sử dụng trực tiếp • Thủy sản, du lịch • Phương pháp thay đổi năng suất: Yêu cầu cơ sở dữ liệu về sản lượng, năng suất cây con, tổng giá trị du lịch... ngay trước và sau khi có sự cố tràn dầu xảy ra. • Biến thể: Phương pháp thay đổi thu nhập • Thu thập dữ liệu: Đánh giá có sự tham gia (Participatory Environmental Assessment) Thủy sản • Hỏi trực tiếp người dân xem thu nhập của họ bị giảm bao nhiêu phần trăm và trong thời gian là bao nhiêu lâu do có sự cố tràn dầu xảy ra. • Phải bóc tách được những đối tượng nào chịu tác động từ tràn dầu có thu nhập giảm, để đánh giá được tổng thiệt hại (do thu nhập giảm) đối với toàn bộ khu vực dưới tác động của tràn dầu. Du lịch • Lượng khách hủy đặt phòng • Lượng khách trả phòng trước dự kiến • Số ngày bị hủy/trả phòng • Giá mỗi phòng. • Do hạn chế về dữ liệu nên nghiên cứu này mới đánh giá được giá trị du lịch bị mất từ phía cung chứ chưa tính được thiệt hại từ phía cầu (khách du lịch). Giá trị sử dụng gián tiếp • San hô ở khu vực biển Cù Lao Chàm bị giảm 50% độ che phủ, bao gồm san hô cứng và san hô mềm. • Cỏ biển chết 60 – 70% (tại Cẩm Thành, Duy Nghĩa thuộc khu vực Cửa Đại) • Các tác động trên đã làm suy giảm nguồn giống có giá trị trong khu vực (như cua, cá mú, ghẹ..), làm mất nơi cư trú của nhiều loài sinh vật • Phương pháp Phân tích cư trú tương đương (HEA) – Dự án Khôi phục – Dự án Đền bù Giá trị phi sử dụng • Theo các nhà khoa học, Cù Lao Chàm có 135 loài san hô, trong đó có 6 loài lần đầu tiên ghi nhận ở vùng biển Việt Nam. Cù Lao Chàm cũng có 947 loài sinh vật sống trên các vùng nước quanh đảo, trong đó có 178 loài sinh vật biển, hơn 50 loại cá, 56 loài thân mềm như ốc, ngọc trai, nhiều loại nằm trong sách đỏ của Việt Nam • Phương pháp Đánh giá ngẫu nhiên (CVM) nhằm đánh giá mức sẵn lòng đóng góp của người dân vào quỹ bảo tồn, nhằm khôi phục tính đa dạng sinh học của hệ sinh thái khu vực Cù Lao Chàm, Cửa Đại 7.4. Thảo luận • Vì sao các nghiên cứu CVM có thể làm lặp đi lặp lại với 1 chủ đề? • Nếu như không có giá trị đa dạng sinh học, du lịch thì Thung lũng Grand Canyon có giá trị gì không? • Làm thế nào để xác định được giá trị này? Có thể dùng các phương pháp nào? 7.5. Bài tập • Sử dụng Phương pháp Đánh giá ngẫu nhiên (CVM) nhằm đánh giá mức sẵn lòng đóng góp của người dân vào quỹ bảo tồn để góp phần bảo bảo tồn Vọoc Chà Vá Chân Nâu ở Sơn Trà 7.6. Tài liệu tham khảo • Sách: Định giá môi trường • Kinh tế môi trường: Lý luận và thực tiễn • Sách EEPSEA: Chương 16, 17 • Sách thầy Nguyễn Mậu Dũng. Chương 7 • Bài đọc anh Nguyễn Tiến Thông • Tietenberg 9th Chapter 4: Valuing the Environment: Methods • Lượng hóa giá trị môi trường của Thung lũng Tình Yêu