Thực trạng và phương hướng phát triển hàng dệt may xuất khẩu Việt Nam

tû träng cña c¸c n­íc kÓ trªn cã suy gi¶m. MÆt hµng ¸o J¨cket lu«n chiÕm vÞ trÝ chñ yÕu trong c¬ cÊu XK hµng dÖt may sang EU. N¨m 97 VN ®· xuÊt sang EU gÇn 11,7 TriÖu chiÕc, t¨ng h¬n gÇn 5 triÖu chiÕc(72%) so víi n¨m 93, chiÕm trªn 50% kim ng¹ch XK hµng dÖt may sang EU. *Ngoµi thÞ tr­êng EU, VN cßn xuÊt khÈu hµng dÖt may theo h¹n ng¹ch sang 1 sè n­íc nh­ Canna®a ( víi kim ng¹ch XK n¨m 1997 ®¹t 18,2 trUSD vµ trªn 21,49triÖuUSD n¨m 1998), Thæ NhÜ Kú( kim ng¹ch XK 578 ngµn USD n¨m 1998). ThÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch. *ThÞ tr­êng NhËt B¶n. ThÞ tr­êng NhËt b¶n lµ thÞ tr­êng XK kh«ng h¹n ng¹ch XK t¨ng rÊt nhanh, ®Æc biÖt lµ tõ n¨m 1994. N¨m 1995 lµ n¨m ®Çu tiªn VN lät vµo danh s¸ch 10 n­íc XK hµng dÖt may lín nhÊt vµo NhËt B¶n. N¨m 1996, Vn v­¬n lªn hµng thø 8 vµ n¨m 97 ®· trë thµnh 1 trong 7 n­íc XK quÇn ¸o lín nhÊt vµo thÞ tr­êng NhËt B¶n víi thÞ ph©nf hµng dÖt th« lµ 3,6% vµ hµng dÖt kim lµ 2,3%. Trong khi hµng dÖt may sang NhËt cña hÇu hÕt c¸c n¨m 97 gi¶m m¹nh th× xuÊt khÈu cña VN ®· t¨ng ®¸ng kÓ c¶ vÒ kim ng¹ch lÉn thÞ phÇn Kim ng¹ch XK hµng dÖt may cña VN sang NhËt B¶n Hµng may mÆc VN xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt B¶n kh«ng chØ t¨ng nhanh vÒ kim ng¹ch mµ cßn ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ t¨ng m¹nh vÒ khèi l­îng. C¸c lo¹i ¸o kho¸c giã nam, quÇn ¸o cho ng­êi l¸i xe t¶i, ¸o s¬ mi, quÇn ©u.. lµ nh÷ng mÆt hµng may mÆc chñ yÕu cña VN xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng NhËt B¶n. XK hµng dÖt may cña Vn sang NhËt B¶n n¨m 98 bÞ ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña cuéc khñng ho¶ng TC-TT khu vùc. Kinh tÕ suy tho¸i ,søc mua gi¶m, tån kho cao vµ sù mÊt gi¸ cña ®ång yªn NhËt lµm t¨ng gi¸ thµnh nhËp khÈu ®· buéc nhiÒu c«ng ty NhËt B¶n c¾t gi¶m nhËp khÈu nãi chung vµ hµng dÖt may cña VN nãi riªng. NhËp khÈu hµng dÖt may cña NhËt tõ VN n¨m 98 gi¶m trªn 180 triÖuUSD. Tuy nhiªn sau ®ã ®· dÇn dÇn håi phôc t¨ng lªn 419,1 triÖuUSD vµo n¨m 99 vµ ®¹t møc cao nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay lµ 619,6 triÖuUSD vµo n¨m2000. ThÞ tr­êng Mü Mü lµ mét thÞ tr­êng réng lín cã thÓ tiªu thô hµng ho¸ cña hÇu nh­ cña tÊt c¶ c¸c lo¹i thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng Mü ®­îc ®¸nh gi¸ lµ thÞ tr­êng XK hµng dÖt may cã nhiÒu tiÒm n¨ng cña VN. Sau quyÕt ®Þnh bá cÊm vËn VN cña Mü ®­îc th«ng qua ngµy 13/2/1994, mÆc dï ch­a ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp vµ tèi huÖ quèc (MFN) nh­ng c¸c doanh nghiÖp VN ®· b¾t ®Çu tiÕp cËn ®­îc víi thÞ tr­êng Mü. Kim ng¹ch XK hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang Mü tuy cßn thÊp nh­ng cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao. Kim ng¹ch XK hµng dÖt may cña ViÖt Nam sang Mü. ViÖt Nam chñ yÕu xuÊt sang Mü mét sè mÆt hµng dÖt thoi: g¨ng tay, s¬ mi trÎ em...(kho¶ng 85%tæng kim ng¹ch) vµ hµng dÖt kim: s¬ mi trÎ em, s¬ mi nam, n÷, g¨ng dÖt kim, ¸o len..MÆc dï Mü cã nhu cÇu vÒ hµng dÖt kim lín nh­ng VN ch­a XK ®­îc hµng dÖt kim sang thÞ tr­êng nµy do møc chªnh lÖch vÒ thuÕ suÊt ®/v c¸c n­íc ®­îc h­ëng GS¶N PHÈM vµ MFN cao còng nh­ sù kh¸c biÖt trong tiªu chuÈn vÒ sîi dÖt vµ quy tr×nh r¸p s¶n phÈm. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña VN sang thÞ tr­êng Mü cßn Ýt chØ ®¹t 26,4 triÖuUSD n¨m 1997. N¨m 1998, trong khi nhiÒu thÞ tr­êng XK phi h¹n ng¹ch cña Vn gi¶m m¹nh th× thÞ tr­êng mü kh¸ æn ®Þnh víi muøc kim ng¹ch 26,4triÖu USD ,víi kim ng¹ch XK nh­ trªn lµ rÊt nhØ bÐ so víi tæng kim ng¹ch nhËp khÈu hµng dÖt may cña Mü lµ 55.864triÖuUSD(1998) trong khi kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña Trung Quèc sang Mü lµ 7795triÖuUSD, Mehico:7692triÖuUSD( chiÕm 13,7%), Hång K«ng :4497triÖuUSD (8%) *ThÞ tr­êng SNG& §«ng ¢u. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, XK sang thÞ tr­êng truyÒn thèng SNG vµ §«ng ¢u ®· b¾t ®Çu ®­îc kh«i phôc. Céng hoµ Liªn bang Nga ®· trë thµnh 1 trong 10 n­íc nhËp khÈu hµng dÖt may lín cña VN víi kim ng¹ch nhËp khÈu lµ 41,4 triÖuUSD n¨m 1997 vµ 59,3triÖu USD trong n¨m 98 C¸c doanh nghiÖp VN còng b¾t ®Çu kh«i phôc l¹i thÞ trñßng c¸c n­íc §«ng ¢u hiÖn chñ yÕu xuÊt theo ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng víi trÞ gi¸ kim ng¹ch hµng dÖt may kho¶ng 100tr,USD) Kim ng¹ch XK hµng dÖt may sang thÞ tr­êng liªn bang Nga *ThÞ tr­êng c¸c n­íc trong khu vùc Hµng n¨m, ngµnh dÖt may ViÖt nam XK mét l­îng s¶n phÈm lín sang c¸c n­íc trong khu vùc : Hµn quèc, §µi Loan, Hång K«ng, Singapore..Tuy nhiªn, c¸c n­íc n­íc nµy kh«ng ph¶i lµ thÞ tr­êng tiªu thô mµ lµ c¸c n­íc nhËp khÈu hoÆc thuª VN gia c«ng ®Ó t¸i xuÊt sang c¸c n­íc thø 3. ¦íc tÝnh kho¶ng 70% h¹n ng¹ch XK cña VN sang EU ph¶i xuÊt khÈu qua c¸c n­íc nµy. Suy tho¸i kinh tÕ do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng TC-TT khu vùc ®· lµm XK hµng dÖt may cña VN còng nh­ sè l­îng vµ gi¸ trÞ c¸c hîp ®ång thuª gia c«ng hµng dÖt may cña c¸c n­íc nµy víi doanh nghiÖp VN gi¶m m¹nh trong n¨m 1998. Theo xu h­íng chuyÓn dÞch cña ngµnh dÖt may thÕ giíi, ®Çu t­ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn h¬n trong khu vùc sang s¶n xuÊt vµ gia c«ng t¹i VN lµ xu h­íng tÊt yÕu. Tuy nhiªn, t×m c¸c gi¶i ph¸p t¨ng tr­ëng trong XK, gi¶m gia c«ng vµ XK qua trung gian lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ thùc tÕ cña ngµnh dÖt may VN. Kim ng¹ch XK hµng dÖt may sang mét sè n­íc trong khu vùc TriÖu USD 1991 1993 1995 1997 1998 Hµn Quèc 3,144 18,413 43,519 75,953 40,22 §µi Loan 10,088 24,561 149,863 197,529 217,97 Singapore - 1,919 6,088 55,796 32,97 H«ngK«ng 8,869 24,068 23,753 - 14,62 Nguån: Sè liÖu thèng kª VN Tæng côc thèng kª Tæng côc h¶i quan IV. §¸nh gi¸ chung *Nh÷ng mÆt ®­îc Ngµnh dÖt may ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng rÊt ®¸ng chó ý vµ ®Çy Ên t­îng trong thËp kû võa qua. Ngµnh ®­îc qu¶n lý ®Ó tiÕn hµnh chuyÓn ®æi tõ mét nÒn kinh tÕ mÖnh lÖnh h­íng m¹nh vµo khèi c¸c n­íc trong céng ®ång t­¬ng trî kinh tÕ tr­íc ®©y sang mét nÒn kinh tÕ h­íng ngo¹i héi nhËp m¹nh mÏ vµo thÕ giíi. Ngµnh dÖt may hiÖn nay lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ lín cña ®Êt n­íc. Trong nh÷ng n¨m qua , ngµnh dÖt may ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ. Sè l­îng c¸ ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng dÖt may thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ t¨ng lªn mét c¸ch nhanh chãng. NhiÒu ®¬n vÞ s¶n xuÊt kÓ c¶ quèc doanh vµ t­ nh©n ®· ®­îc trang bÞ nhiÒu d©y chuyÒn thiÕt bÞ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. LÜnh vùc s¶n xuÊt hµng dÖt may còng lµ lÜnh vùc ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ chó ý nhiÒu nhÊt khi ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ bëi ®©y lµ ngµnh ®ßi hái Ýt vèn h¬n vµ thêi gian thu håi vèn nhanh. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch trªn, bªn c¹nh nh÷ng nç lùc chÝnh cña ngµnh dÖt may, ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña nhµ n­íc víi 1 lo¹t c¸c chÝnh s¸ch ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nh­ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, huy ®éng ®­îc nguån vèn trong nh©n d©n vµo ngµnh dÖt may. Víi chÝnh s¸ch më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi cho phÐp c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®­îc trùc tiÕp XNK. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp t×m kiÕm b¹n hµng vµ më réng tr­êng. HiÖp ®Þnh vÒ bu«n b¸n hµng dÖt may ®· ký t¾t gi÷a chÝnh phñ VN & EU ®· gióp cho hµng dÖt may cña ta x©m nhËp vµo nh÷ng thÞ tr­êng khã tÝnh, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may. ViÖc chÝnh phñ Mü võa th«ng qua hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü còng gãp phÇn quan träng trong viÖc më réng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo Mü trong thêi gian tíi. Nh÷ng h¹n chÕ Trong nh÷ng n¨m qua, nhµnh dÖt may ®· cè g¾ng kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®Ó ph¸t triÓn nh­ng ®Õn nay vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, nhÊt lµ viÖc s¶n xuÊt hµng dÖt may XK vµ ho¹t ®«ng XK mÆt hµng nµy.ThiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña ngµnh dÖt may cßn l¹c hËu nhiÒu, riªng cã dÖt kim ®· ®uîc ®æi míi t­¬ng ®èi ®ång bé. So víi ngµnh dÖt th× nhµnh may ®­îc trang bÞ nhiÒu m¸y mãc hiÖn ®¹i h¬n, hÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng may XK lín ®Òu ®uîc trang bÞ m¸y mãc hoµn toµn hiÖn ®¹i. Chóng ta ch­a cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch viÖc s¶n xuÊt nguyªn liÖu cho ngµnh dÖt may nªn nguyªn liÖu ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc võa cã chÊt l­îng xÊu, võa cã s¶n l­îng thÊp kh«ng thÓ s¶n xuÊt ®­îc mÆt hµng ®ñ tiªu chuÈn XK. HiÖn nay hµng dÖt may xuÊt khÈu cña ta chñ yÕu lµ hµng dÖt kim, cßn c¸c mÆt hµng dÖt kh¸c th­êng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vÒ chÊt l­îng. S¶n phÈm v¶i cña ngµnh dÖt kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ®Ó cung cÊp cho may xuÊt khÈu. Nguyªn liÖu chñ yÕu ph¶i nhËp tõ n­íc ngoµi. PhÇn lín (80%) hµng dÖt may XK cña ta hiÖn nay lµ gia c«ng cho n­íc ngoµi, do vËy gi¸ trÞ ngo¹i tÖ ta thùc thu ch­a cao (chiÕm kho¶ng 15-17% trÞ gi¸ XK). Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ta lµ do thiÕu vèn, l·i suÊt vèn ng©n hµng cao. Kh«ng cã vèn ®Çu t­ ngµnh dÖt kh«ng thÓ cã thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®Ó dÖt v¶i ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Kh«ng cã vèn c¸c nhµ s¶n xuÊt kh«ng thÓ ®Çu t­ nh÷ng phô liÖu cao cÊp cho s¶n phÈm may, còng nh­ mua nguyªn liÖu ®Ó t¹o s¶n phÈm XK b¸n theo ®iÒu kiÖn FOB. Thùc tÕ cho thÊy nÕu c¸c doanh nghiÖp cã vèn, s¶n xuÊt s¶n phÈm hoµn chØnh b¸n FOB th× sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. ViÖt Nam cã Ýt kh¸ch hµng trùc tiÕp. MÆc dÇu cã h¹n ng¹ch nh­ng hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ph¶i XK th«ng qua n­íc thø 3: Nam triÒu tiªn, H«ng K«ng ,§µi Loan... b»ng c¸ch gia c«ng cho hä ®Ó vµo thÞ tr­êng EU. ¥ nh÷ng thÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch mµ tr­íc hÕt lµ thÞ tr­êng Mü ,khã kh¨n lín nhÊt cña VN khi xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü lµ ph¶i chÞu thuÕ suÊt cao ch­a ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc, ch­a ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp do hÇu hÕt nguyªn phô liÖu cho s¶n xuÊt ViÖt Nam ®Òu ph¶i nhËp khÈu. S¶n phÈm XK cña VN chñ yÕu tËp trung ë mét sè s¶n phÈm truyÒn thèng dÔ lµm nh­: ¸o J¨cket, ¸o s¬ mi, quÇn ©u.. .C¸c s¶n phÈm yªu cÇu cao th× cßn Ýt doanh nghiÖp VN thùc hiÖn ®­îc. ChÝnh v× vËy mÆc dÇu sè l­îng h¹n ng¹ch bÞ h¹n chÕ, nh­ng vÉn cßn nhiÒu m· hµng bÞ bá trèng v× kh«ng cã doanh nghiÖp tham gia. Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ th­¬ng m¹i quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp VN cßn h¹n chÕ trong n­íc l¹i thiÕu nh÷ng dÞch vô t­ vÊn, cã qu¸ Ýt th«ng tin vÒ thÞ tr­êng ®èi t¸c n­íc ngoµi. C¸c doanh nghiÖp VN l¹i nghÌo kh«ng ®ñ tiÒn ®Ó th­êng xuyªn tham gia c¸c héi chî, triÓn l·m,c¸c cuéc xóc tiÕn mËu dÞch ë n­íc ngoµi hoÆc lËp v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi. Nh÷ng thay ®æi vÒ mÉu m· khuynh h­íng thêi trang míi chóng ta hoµn toµn kh«ng n¾m ®­îc tr­íc ®Ó chÈn bÞ cho s¶n xuÊt Tõ ngµy n­íc ta cã chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ®æi míi ®­a quyÒn chñ ®éng S¶n xuÊt vÒ c¬ së ®· cã t¸c ®éng tèt ®Õn c¸c doanh nghiÖp, thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. Song bªn c¹nh nh÷ng thµnh c«ng ®· ®¹t ®­îc, chóng ta cßn béc lé nh÷ng thiÕu sãt ®¸ng tiÕc vÒ c«ng t¸c chuÈn bÞ, ®èi ngo¹i ,qu¶n lý..ThiÕu sù qu¶n lý chÆt chÏ vÒ tæ chøc, c¸c c¬ së ch­a phèi hîp ®ång bé, nhÊt lµ vÒ gi¸ c¶ gia c«ng víi n­íc ngoµi, c¹nh tranh tæ chøc dÉn ®Õn thiÖt h¹i chung cho c¶ ngµnh. ChÊt l­îng s¶n phÈm XK kh«ng ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ, hiÖn t­îng lµm Èu cña 1 sè c¬ së ®· g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn uy tÝn hµng dÖt may VN. §Çu t­ thiÕu sù h­íng dÉn, chØ tËp trung vµo mét sè mÆt hµng dÔ lµm, lîi nhuËn cao do ®ã cßn nhiÒu mÆt hµng kh«ng ®­îc khai th¸c hÕt. Tuy nhiªn ®Ó phï hîp víi quy ®Þnh cña c¸c n­íc Mü,EU,Canada,NhËt th× chóng ta cÇn c¶i tiÕn rÊt nhiÒu c¶ vÒ c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch cho phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ va ph¸p lý cña c¸c n­íc ®ã.C¸c doang nghiÖp cÇn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña m×nh ®ång thêi n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm cho phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn vÒ chÊt l­îng cña c¸c thÞ tr­êng khã tÝnh. Ch­¬ng III: Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt Nam I. Dù b¸o thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt nam trong nh÷ng n¨m tíi. VÊn ®Ò cèt lâi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt lµ t×m ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô. Theo quy luËt cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, ®èi víi chóng ta kh«ng cßn tån t¹i kh¸i niÖm tÝnh to¸n ¸p ®Æt 1 nhu cÇu ®Ó bè trÝ s¶n xuÊt vµ cÇn n¾m b¾t ®­îc nh÷ng diÔn biÕn cña thÞ tr­êng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt theo quy luËt kh¸ch quan cña nã. Chóng ta còng ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn hä XK, coi XK lµ nguån thu ngo¹i tÖ chñ yÕu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, v× vËy chóng ta ph¶i hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng dÖt may n­íc ta míi cã thÓ c¹nh tranh ®­îc ®Ó tån t¹i vµ cã søc v­¬n lªn h¬n n÷a. Dù ®o¸n chung vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi Mét trong nh÷ng sù kiÖn quan träng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong thêi gian qua lµ tõ ngµy 12-15/4/1994, héi nghÞ th­¬ng m¹i thÕ giíi ®· diÔn ra t¹i Maraket( ma r«c)vµ hiÖp ®Þnh mËu dÞch thÕ giíi ®· ®­îc 125 n­íc tham gia ký kÕt. Mét trong nh÷ng tho¶ thuËn trong v¨n b¶n kÕt thóc vßng ®µm ph¸n Urugoay lµ hiÖp ®Þnh vÒ hµng dÖt may ATC ra ®êi Tõ n¨m 1973, c¸c n­íc ph¸t triÓn h¹n chÕ nhËp khÈu hµng dÖt may b»ng c¸ch sö dông h¹n ng¹ch 2 chiÒu trong khu«n khæ hiÖp ®Þnh ®a sîi(MFA). Nh÷ng h¹n chÕ nh­ thÕ dÉn ®Õn sù t¨ng gi¸ cña nh÷ng mÆt hµng nµy. Theo ATC hiÖp ®Þnh ®a sîi sÏ ®­îc xo¸ bá trong vßng 10 n¨m b¾t ®Çu tõ ngµy 1/1/1995. §Õn n¨m 2005, hiÖp ®Þnh ®a sîi sÏ ®­îc thay thÕ b»ng hiÖp ®Þnh mËu dÞch hµng dÖt may, h¹n ng¹ch ®­îc b·i bá hoµn toµn vµ mËu dÞch hµng dÖt may sÏ ®­îc thùc hiÖn qua c¸c tho¶ thuËn khi ®µm ph¸n. Trong khu«n khæ GATT, hiÖp ®Þnh mËu dÞch hµng dÖt may lµ hiÖp ®Þnh nh¸nh cña hiÖp ®Þnh thÕ giíi.ViÖc xo¸ bá h¹n ng¹ch vµ thuÕ quan vµ thuÕ quan rÊt cã lîi cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ nh÷ng n­íc XK chñ yÕu hµng dÖt may. Theo dù ®o¸n cña c¸c chuyªn gia, XK hµng dÖt may cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn sÏ t¨ng 83% vµ hµng dÖt may sÏ t¨ng 93% so víi møc hiÖn nay. §ång thêi c¸c n­íc ph¸t triÓn còng sÏ cã lîi v× hµng dÖt may gi¶m gi¸. Theo b¸o c¸o cña së nghiªn cøu kinh tÕ quèc tÕ Mü, nÕu nh­ kÕt qu¶ cña viÖc b·i bá h¹n ng¹ch vµ thuÕ quan theo ATC ng­êi tiªu dïng Mü mçi n¨m sÏ gi¶m ®­îc 15 tû USD chi tiªu vµ hµng may vµ 2 tû USD vµo hµng dÖt do sù gi¶m gi¸. Tuy nhiªn, v× hµng rµo thuÕ quan ®­îc dì bá dÇn, hµng nhËp khÈu sÏ gi¶m, c¸c n­íc nhËp khÈu sÏ ¸p dông biÖn ph¸p chèng khuynh h­íng tiªu dïng ®Ó b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­ãc, do ®ã c¹nh tranh sÏ ngµy cµng gay g¾t h¬n. Theo ®¸nh gi¸ chung, ¶nh h­ëng cña viÖc lo¹i bá MFA ®èi víi t×nh h×nh bu«n b¸n hµng dÖt may thÕ giíi ë 2 mèc thêi gian ®Çu(1/1/1995) vµ (1/1/1998) lµ kh«ng ®¸ng kÓ, cã ch¨ng ph¶i tõ mèc thø 3(1/1/2002) Bëi v×, theo ATC th­íc ®o vÒ héi nhËp cña hµng dÖt may trong c¸c giai ®o¹n ®Òu ®­îc tÝnh b»ng tæng khèi l­îng nhËp khÈu chø kh«ng ph¶i ®­îc tÝnh riªng cho c¸c mÆt hµng ®ang bÞ h¹n chÕ. Thùc tÕ ë c¸c n­íc kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c hµng dÖt may ®Òu bÞ h¹n chÕ nhËp khÈu , do ®ã c¸c n­íc nhËp khÈu sÏ ®­a vµo héi nhËp tr­íc nhÊt lµ c¸c mÆt hµng kh«ng bÞ h¹n chÕ hoÆc Ýt bÞ h¹n chÕ hoÆc c¸c s¶n phÈm cã khèi l­îng lín nh­ng gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp ViÖt Nam cÇn thiÕt gia nhËp GATT, ®Æc biÖt lµ lóc nµy khi hiÖp ®Þnh ®a síi ®· ®­îc thay thÕ b»ng hiÖp ®Þnh mËu dÞch hµng dÖt may .Tæ chøc GATT sÏ b¶o trî cho ViÖt nam tèt h¬n theo nguyªn t¾c mËu dÞch tù do nãi chung vµ lÜnh vùc hµng dÖt may nãi riªng ViÖc b·i bá h¹n ng¹ch vµ thuÕ quan cña hµng dÖt may còng t¹o ®­îc thuËn lîi cho VN, thÞ tr­êng sÏ ®­îc më réng h¬n, sè l­îng s¶n phÈm sÏ kh«ng bÞ h¹n chÕ trong h¹n ng¹ch ®­îc cÊp. MÆt kh¸c còng ®em l¹i khã kh¨n lµ viÖc t¨ng c­êng c¹nh tranh c¶ vÒ chÊt l­îng lÉn gi¸ c¶. Chóng ta ph¶i cã sù ®Çu t­ thÝch ®¸ng ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh dÖt may sao cho s¶n phÈm dÖt may cña ta ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÕ giíi. Dù ®o¸n trong nh÷ng n¨m tíi, xu h­íng thµnh phÈm ho¸ ngµy cµng t¨ng, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh dÖt may cña c¸c n­íc sÏ lµ tho¶ m·n víi møc ®é cao nhÊt vÒ nhu cÇu vµ ph­¬ng thøc sinh ho¹t míi cña ng­êi tiªu dïng v× vËy c¬ cÊu thÞ tr­êng hµng dÖt may còng cã thay ®æi, kim ng¹ch XK hµng may sÏ lín h¬n kim ng¹ch XK hµng dÖt. Hµng may ngµy cµng chiÕm tû träng lín h¬n trong c¬ cÊu hµng dÖt may. ThÞ tr­êng tiªu dïng cuèi cïng cña t¬ sîi thÕ giíi gå 3 lo¹i: may mÆc( quÇn ¸o), dïng trong gia ®×nh( trang trÝ néi ngo¹i thÊt) vµ dïng trong c«ng nghiÖp. Dù b¸o thÞ tr­êng XK hµng dÖt may cña ViÖt nam. Trong nh÷ng n¨m qua, kim ng¹ch XK hµng dÖt may cña ViÖt Nam t¨ng víi tèc ®é cao mét phÇn do b¾t ®Çu tõ mét ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp vµ ®ang cã xu h­íng gi¶m khã cã thÓ t¨ng cao trong nh÷ng n¨m tíi. T¨ng tr­ëng xuÊt khÈu hµng dÖt may (% so víi n¨m tr­íc) 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Kim ng¹ch XK hµng dÖt may 165,4 153,4 135,3 117,3 100 111,1 120 ThÞ tr­êng h¹n ng¹ch 114 122,8 120 107 144,4 106 106 ThÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch 316 185,9 146 123,1 77,9 115,8 120 Víi nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n trong th­¬ng m¹i hµng dÖt may thÕ giíi hiÖn nay nh­ ®· tr×nh bµy ë ba phÇn trªn, viÖc më réng thÞ tr­êng XK hµng dÖt may cña ViÖt nam võa thuËn lîi võa ®­¬ng ®Çu víi rÊt nhiÒu th¸ch thøc *XuÊt khÈu sang EU Víi sè d©n trªn 350 triÖu ng­êi, cã nhu cÇu tiªu thô lín vµ ®a d¹ng vÒ hµng may mÆc. Møc tiªu dïng b×nh qu©n t¹i thÞ tr­êng nµy lµ 17 kg v¶i /ng­êi/ n¨m. ThÞ tr­êng EU cã lÞch sö may mÆc l©u ®êi. §©y lµ n¬i h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trung t©m th«ng tin vÒ mode cña hµng may mÆc .ThÞ tr­êng EU còng lµ khu vùc cã kü thuËt s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm may mÆc cao cÊp truyÒn thèng. Tõ n¨m 1997, EU b¾t ®Çu thùc hiÖn nh÷ng quy chÕ s¶n phÈm míi. Theo quy ®Þnh nµy, EU bá møc thuÕ 0% ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®­îc ­u ®·i thay thÕ b»ng c¸c møc thuÕ ­u ®·i kh¸c cho c¸c s¶n phÈm dùa trªn møc ®é nh¹y c¶m cña s¶n phÈm vµ ph¶i chÞu møc thuÕ b»ng 85% møc thóª h¶i quan chung. S¶n phÈm míi cßn quy ®Þnh c¸c ®iÒu kho¶n ­u ®·i x· héi vµ m«i tr­êng còng nh­ c¸c th«ng lÖ bu«n b¸n víi c¸c n­íc d­îc ­u ®·i. Nh­ vËy thay v× thuÕ suÊt 0% nh­ nh÷ng n¨m qua, s¾p tíi hµng dÖt may VN xuÊt sang EU sÏ ph¶i chÞu møc thuÕ míi còng nh­ c¸c yªu cÇu vÒ m«i tr­êng vµ hiÖp ®Þnh quèc tÕ vÒ lao ®éng. Víi triÓn väng quan hÖ th­¬ng m¹i VN-EU tèt ®Ñp hµng dÖt may cña VN ch­a bÞ EU ¸p dông c¸c h¹n chÕ nhËp khÈu nh­ ®èi víi c¸c hµng dÖt may cña Trung Quèc, trong giai ®o¹n 2000-2005 kim ng¹ch XK hµng dÖt may sang EU cã thÓ t¨ng tr­ëng víi tèc ®é b×nh qu©n 10% n¨m ®¹t kim ng¹ch 1190-1220 triÖuUSD vµo n¨m 2005 Sau n¨m 2005 chÕ ®é h¹n ng¹ch b·i bá, tuy kh«ng cßn c¸c h¹n chÕ ®Þnh l­îng nh­ng ®ång thêi VN còng sÏ kh«ng ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ, ®ßi hái s¶n phÈm dÖt may ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®Ó duy tr× vÞ trÝ trªn thÕ giíi. Bªn c¹nh ®ã EU lµ thÞ tr­êng ®ßi hái cao vÒ chÊt l­îng mÉu mèt. “Thêi trang “lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó tiªu thô ®­îc s¶n phÈm dÖt may trªn thÞ tr­êng nµy. Xu h­íng bu«n b¸n néi khu vùc gi÷a c¸c n­íc EU vµ chiÕn l­îc ®Çu t­ s¶n suÊt sang c¸c n­íc §«ng ©u vµ nhËp l¹i s¶n phÈm cña c¸c n­íc EU còng lµ 1 khã kh¨n cho VN trong kh¶ n¨ng t¨ng XK sang thÞ tr­êng nµy. V× vËy, tèc ®é t¨ng kim ng¹ch XK trong giai ®o¹n 2005-2010 cã thÓ gi¶m xuãng chØ cßn 6-7% n¨m vµ kim ng¹ch XK hµng dÖt may sang EU ­íc ®¹t 1590-1620 triÖuUSD vµo n¨m 2010. *XuÊt khÈu sang thÞ tr­êng kh«ng h¹n ng¹ch. -ThÞ tr­êng NhËt B¶n. XuÊt khÈu hµng dÖt may sang NhËt B¶n tuy cã mét thuËn lîi ®¸ng kÓ lµ ®­îc h­ëng thuÕ ­u ®·i cña s¶n phÈm cña NhËt nh­ng còng cßn nhiÒu khã kh¨n. C¹nh tranh víi hµng dÖt may cña Trung Quèc( ®­îc hç trî b»ng hÖ thèng trrî cÊp x· héi cña chÝnh phñ) vµ hµng dÖt may cña c¸c n­íc ASEAN( ®ang trë nªn cã søc c¹nh tranh h¬n s¶n phÈm VN vÒ gi¸ c¶) cµng ngµy cµng trë nªn khã kh¨n h¬n trªn thÞ tr­êng NhËt. NhËn ®Þnh chung, ®èi víi thÞ tr­êng NhËt B¶n, c¸c doanh nghiÖp may mÆc xuÊt khÈu cho r»ng muèn c¹nh tranh víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i trªn thÞ tr­êng NhËt th× gi¸ thµnh ph¶i h¹ ë møc ®ñ søc c¹nh tranh, ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ mét c¸ch ®ång bé ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cao vÒ kü thuËt vµ cung øng c¸c phô kiÖn liªn quan ®Õn hµng may mÆc. So víi c¸c thÞ tr­êng quèc tÕ kh¸c, NhËt lµ n­íc khã tÝnh. Ký hîp ®ång víi NhËt ®· khã, thùc hiÖn hîp ®ång cµng khã h¬n. ChÊt l­îng s¶n phÈm ph¶i cao, ®¶m b¶o giao hµng ®óng thêi h¹n. C¸c chuyªn gia NhËt B¶n kh«ng nh÷ng kiÓm tra g¾t gao vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm mµ cßn gi¸m s¸t c¶ quy tr×nh s¶n xuÊt, kiÓm tra ë ngay tõ c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Trong nh÷ng n¨m qua, nhËp khÈu hµng dÖt may cña NhËt cã xu h­íng gi¶m do cuéc khñng ho¶ng nay ®· håi phôc. Kim ng¹ch Xk hµng dÖt may sang NhËt n¨m 2000 ®¹t 620 triÖu USD vµ 4 th¸ng ®Çu n¨m 2001 ®¹t 190 triÖu USD Mét khã kh¨n cã thÓ n¶y sinh trong thêi gian tíi lµ c¸c doanh nghiÑp NhËt B¶n ®ang yªu cÇu chÝnh phñ NhËt ¸p ®Æt h¹n ng¹ch víi hµng dÖt may xuÊt khÈu cña VN. §©y lµ ®iÓm cÇn l­u ý ®Ó tr¸nh ®Çu t­ qu¸ lín cho c¸c s¶n phÈm xuÊt sang NhËt. Tuy nhiªn , kim ng¹ch XK hµng dÖt may sang NhËt trong giai ®o¹n 2000-2005 vÉn cã thÓ duy tr× møc t¨ng tr­ëng cao, b×nh qu©n 10-12% n¨m vµ ®¹t kim ng¹ch 670-700 triÖuUSD vµo n¨m 2005. Tèc ®é t¨ng tr­ëng trong giai ®o¹n 2005-2010 sÏ khã cã thÓ ®¹t ®­îc møc cao nh­ vËy trong ®iÒu kiÖn tù do c¹nh tranh sau n¨m 2005 vµ cã thÓ chØ ®¹t 7-8%/ n¨m, ®­a kim ng¹ch XK hµng dÖt may sang NhËt lªn 800-900 triÖuUSD n¨m 2010 ThÞ tr­êng Mü Khã kh¨n lín nhÊt cña ViÖt Nam trong XK sang Mü lµ chÞu thuÕ suÊt cao do VN ch­a ®­îc h­ëng MFN . ThÞ tr­êng Mü còng ®ßi hái ph¶i ®¸p øng c¸c quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ s¶n phÈm theo hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng ISO9000, tu©n thñ c¸c quy ®Þnh theo luËt th­¬ng m¹i Mü vÒ thñ tôc XNK, vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ xuÊt xø s¶n phÈm còng nh­ c¸c quy ®Þnh kh¾t khe vÒ thêi gian giao hµng. Xu h­íng t¨ng bu«n b¸n néi khu vùc víi c¸c n­íc ®­¬ch h­ëng ­u ®·i NAFTA( ThÞ tr­êng mËu dÞch tù do B¾c Mü) cña Mü trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng g©y nh÷ng khã kh¨n cho c¸c n­íc XK hµng dÖt may Ch©u ¸ nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. Víi triÓn väng HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Mü ®· ký, trong ®ã cã ®iÒu kho¶n ®·i ngé MNF víi møc thuÕ suÊt ­u ®·i, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may cña VN sang mü cã thÓ ®¹t 280-300 triÖuUSD vµo n¨m 2005 víi møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 15-18%/n¨m trong giai ®o¹n 200-2005. Tuy nhiªn, ®Ó ®¹t møc t¨ng tr­ëng nµy ngµnh dÖt may VN cÇn tËp trung ®Çu t­ c«ng nghÖ s¶n xuÊt hµng dÖt kim víi tiªu chuÈn chÊt l­îng phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ tr­êng mü trong ®iÒu kiÖn nhËp khÈu hµng dÖt kim cña thÞ tr­êng nµy ®ang gia t¨ng. Trong giai ®o¹n 2005-2010, tèc ®é t¨ng tr­ëng XK sang Mü cã thÓ chËm l¹i do xu h­íng bu«n b¸n néi khu vùc cña Mü t¨ng lªn còng nh­ viÖc Trung Quèc ®­îc c«ng nhËn lµ thµnh viªn cña WTO, t¹o ra nh÷ng lîi thÕ trong xuÊt khÈu hµng dÖt may cña Trung Quèc sang thÞ tr­êng nµy, g©y søc Ðp c¹nh tranh m¹nh mÏ víi hµng dÖt may cïng chñng lo¹i cña VN. Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may sang Mü dù b¸o sÏ chØ t¨ng víi tèc ®é 9-10%/ n¨m vµ ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 430-440 triÖuUSD vµo n¨m 2010. ThÞ tr­êng SNG vµ §«ng ¢u Trong chuyÕn ®i th¨n cña Chñ tÞch n­íc TrÇn §øc L­¬ng sang Nga( 24-29/8/1998), c¬ së ph¸p lý cho viÖc thanh to¸n trong quan hÖ th­¬ng m¹i Nga- ViÖt, HiÖp ®Þnh khung gi÷a 2 ng©n hµng trung ­¬ng ®­îc ký kÕt, b­íc ®Çu gi¶i quyÕt ®­îc khã kh¨n c¬ b¶n cña ¸c doanh nghiÖp XK sang Nga lµ ph¶i chÊp nhËn h×nh thøc tr¶ chËm( 6-12 th¸ng) XuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt nam sang thÞ tr­êng nga nãi riªng, c¸c n­íc SNG vµ c¸c n­íc §«ng ¢u nãi chung còng cã nhiÒu ®iÓm thuËn lîi. ®©y lµ thÞ tr­êng truyÒn thèng rÊt quen thuéc ®èi víi thÞ tr­êng VN, m¹ng l­íi kinh doanh cña ng­êi VN t¹i c¸c thÞ tr­êng nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho marketting giíi thiÖu s¶n phÈm cña VN còng nh­ t×m ®èi t¸c KD cho tæ chøc nhËp khÈu vµ tiªu thô hµng ho¸...Tuy nhiªn viÖc trë l¹i c¸c thÞ tr­êng vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n: + MÆc dï th­êng ®­îc coi lµ thÞ tr­êng dÔ tÝnh nh­ng søc mua vµ nhu cÇu cña d©n c­ c¸c n­íc SNG ®· thay ®æi, yªu cÇu vÒ chÊt l­îng – néi dung vµ h×nh thøc s¶n phÈm ë møc cao víi gi¸ c¶ ë møc chÊp nhËn ®­îc. Hµng phÈm cÊp trung b×nh chØ tiªu thô ®­îc ë c¸c vïng n«ng th«n. + C¹nh tranh víi hµng trung Quèc, Thæ nhÜ Kú ngµy cµng gay g¾t h¬n. Hµng may mÆc trung Quèc cã gi¸ rÎ h¬n, ®a d¹ng h¬n vÒ mµu s¾c, mÉu m· s¶n phÈm, phÝ vËn chuyÓn thÊp l¹i ®­îc trî cÊp XK. M¹ng l­íi kinh doanh cña ng­êi ViÖt t¹i Nga trong mét hai n¨m gÇn ®©y chuyÓn sang b¸n hµng Trung Quèc vµ thæ NhÜ kú. + Xu h­íng chuyÓn dÞch s¶n xuÊt cña cv¸c n­íc EU sang c¸c n­íc SNG vµ §«ng ¢u sÏ g©y søc Ðp c¹nh tranh míi ®èi víi ngµnh dÖt may VN. + ChÝnh s¸ch thuÕ cña Nga quy ®Þnh xÕp hµng cña VN vµo nhãm c¸c n­íc nh­: Singapore, Hµn Quèc, Th¸i Lan ,Trung Quèc.. ds· lµm cho hµng VN khã kh¨n h¬n trong c¹nh tranh víi c¸c n­íc cã tr×nh ®é s¶n xuÊt cao h¬n Xu h­íng ®Çu t­ s¶n xuÊt vµ gia c«ng cña hµng dÖt may EU sang thÞ tr­êng nµy kh«ng nh÷ng chØ lµm ¶nh h­ëng ®Õn xuÊt khÈu cña VN sang SNG vµ ®«ng ¢u. Cïng víi tho¶ thuËn cuae c¸c n­íc nµy víi Thæ NhÜ Kú t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho XK hµng dÖt may cña Thæ NhÜ Kú sang khu vùc nµy, xu h­íng chuyÓn dÞch ®Çu t­ cña E sang khu vùc thÞ tr­êng nµy sÏ lµm gi¶m tèc ®ä t¨ng tr­ëng XK cña VN trong giai ®o¹n 2000-2010. Dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu sang c¸c n­íc SNG vµ §«ng ¢u ®¹t 350-380 triÖuUSD vµo n¨m 2005 víi møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 8-10%/ n¨m vµ ®¹t 450-460triÖu USD vµo n¨m 2010 .víi møc t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 6-7%/ n¨m trong giai ®o¹n 2005-2010. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm dÖt may XK vµ doanh nghiÖp dÖt may ViÖt nam. Ngµnh dÖt may ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ngµnh cã lîi thÕ so s¸nh cao nhê c¸c yÕu tè sau: Nguån lao ®éng dåi dµo vµ gi¸ nh©n c«ng rÎ TÝnh ®Õn n¨m 1997, d©n sè ViÖt Nam ®· t¨ng lªn tíi 75,355 triÖu ng­êi, trong ®ã cã trªn 41 triÖu ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng. Ng­êi lao ®éng VN cã truyÒn thèng cÇn cï khÐo lÐo, ham häc hái, tiÕp thu nhanh c¸c kü thuËt vµ c«ng nghÖ míi. Møc l­¬ng hiÖn nay ë VN vÉn cßn ë møc kh¸ thÊp so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi còng nh­ c¸c n­íc trong khu vùc. TiÒn c«ng b×nh qu©n cho 1 c«ng nh©n VN lµ 0,18 USD/giê , cßn ë In®onªxia 0,23USD/giê, Th¸i Lan 0,87USD/giê. Lao ®éng dåi dµo vµ tiÒn l­¬ng thÊp lµ thÕ m¹nh c¬ b¶n cña VN trong giai ®o¹n nµy ®Ó tiÕp nhËn sù dÞch chuyÓn cña ngµnh dÖt may tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc Nics, thu hót vèn ®Çu t­ cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i nãi r»ng lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ kh«ng ph¶i lµ yÕu tè æn ®Þnh trong c¹nh tranh. Khi tr×nh ®é khoa häc kü thuËt n©ng cao lîi thÕ vÒ lao ®éng sÏ kh«ng cßn søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n÷a. VÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn giao l­u hµng ho¸ ViÖt Nam n»m trong khu vùc §«ng nam ¸, khu vùc trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp kû 90 cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao nhÊt trªn thÕ giíi, víi møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n 6-8%/n¨m trong nh÷ng n¨m qua vµ còng lµ khu vùc cã d©n sè ®«ng nhÊt thÕ giíi. VÞ trÝ cña VN còng thuËn tiÖn cho viÖc ph¸t triÓn giao l­u hµng h¶i quèc tÕ víi c¸c khu vùc trªn thÕ giíi víi bê biÓn dµi, cã nhiÒu c¶ng n­íc s©u vµ khÝ hËu tèt còng nh­ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®­êng bé vµ ®­êng s¾t theo dù ¸n x©y dùng ®­êng s¾t xuyªn ¢u ¸ theo dù ¸n cña ADB. Kh¶ n¨ng cña nguyªn liÖu ViÖt Nam cã nhiÒu vïng cã ®iÒu kiÖn khÝ hËu thæ nh­êng phï hîp cho viÖc ph¸t triÓn c©y b«ng. Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn c©y b«ng ®Õn n¨m 2010 cña Bé N«ng NghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ®· ®­îc ®­a vµo thùc hiÖn vµ nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu. NghÒ trång d©u nu«i t»m, dÖt lôa truyÒn thèng cu¶ VN ®· ®­îc ph¸t triÓn víi viÖc ¸p dông kü thuËt míi, cho ra ®êi c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, ®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi tuy s¶n l­îng cßn thÊp. ViÖt Nam cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt sîi táng hîp vµ v¶i khong dÖt víi triÓn väng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c c¬ së ho¸ dÇu. Kh¶ n¨ng ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ Theo ®¸nh gi¸ cña UNDP trang thiÕt bÞ ngµnh dÖt cña VN míi chØ ë møc 2/7, rÊt l¹c hËu so víi thiÕt bÞ ngµnh dÖt thÕ giíi. Do ngµnh dÖt ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín, thêi h¹n thu håi vèn kÐo dµi nªn khã cã kh¶ n¨ng ®æi míi nhanh thiÕt bÞ c«ng nghÖ, ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng c«ng tr×nh ®Çu t­ lín, ®æi míi trang thiÕt bÞ vÒ c¬ b¶n. Bªn c¹nh ®ã, trang thiÕt bÞ ngµnh may ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ víi c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi cña c¸c n­íc tiªn tiÕn cã thÓ s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng cã chÊt l­îng quèc tÕ. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp may cã quy m« võa vµ nhá, cã kh¶ n¨ng thÝch nghi linh ho¹t, dÔ dµng ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ theo biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. C¸c chÝnh s¸ch hç trî cña chÝnh phñ Ngµnh dÖt may cã hµm l­îng lao ®éng lín vµ cã tû lÖ s¶n phÈm Xk cao- ®­îc xÕp vµo lÜnh vùc khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn. NhiÒu chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ ®­îc ban hµnh trong thêi gian qua ®· cã t¸c ®éng thiÕt th­cj trong viÖc t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, th¸o gì nh÷ng khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp dÖt may vµ thu hót vèn ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµy. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lîi thÕ kÓ trªn, mÆc dï s¶n phÈm dÖt may cña ViÖt nam hÇu nh­ ch­a biÕt ®Õn trªn thÞ tr­êng thÕ giíi nh­ng s¶n phÈm may Xk cña VN ®­îc ®¸nh gi¸ cao vÒ nhiÒu ph­¬ng diÖn: chÊt l­îng s¶n phÈm tèt vµ æn ®Þnh, thêi gian giao hµng ®­îc thùc hiÖn vµo lo¹i tèt so víi nhiÒu n­íc Ch©u ¸ Bªn c¹nh ®ã, hiÖn s¶n phÈm dÖt may VN vÉn cßn kÐm c¹nh tranh h¬n nhiÒu n­íc trong khu vùc vÒ nhiÒu mÆt: + VÒ gi¸: Gi¸ hµng dÖt may cña ta th­êng cao h¬n gi¸ s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c n­íc trong khu vùc kho¶ng 10-15%, ®Æc biÖt so víi s¶n phÈm dÖt may Trung Quèc, gi¸ cña ta cã khi cao h¬n ®Ðn 20%. Mét mÆt do tõ nguyªn phô liÖu ®Õn c«ng nghÖ thiÕt bÞ hÇu hÕt ph¶i nhËp khÈu ,mét mÆt do VN nhËn lµm gia c«ng cho n­íc ngoµi. + VÒ c¬ cÊu s¶n phÈm S¶n phÈm dÖt may VN vÉn cßn ®¬n ®iÖu kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng kh«ng theo kÞp víi sù thay ®æi cña nhu cÇu thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ víi c¸c trang phôc cao cÊp. C¬ cÊu s¶n phÈm may ch­a phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Trong khi nhu cÇu nhËp khÈu hµng dÖt kim t¨ng lªn tõ nh÷ng thÞ tr­êng nhËp khÈu lín: Mü, NhËt B¶n ,EU... th× s¶n phÈm may xuÊt khÈu cña VN vÉn chñ yÕu lµ hµng dÖt thoi, hµng dÖt kim chØ chiÕm kho¶ng 10% tæng s¶n phÈm may xuÊt khÈu + VÒ tæ chøc s¶n xuÊt vµ nhËp khÈu DN dÖt may ViÖt Nam ®«ng nh­ng kh«ng m¹nh, chñ yÕu lµ DN võa vµ nhá ch­a cã kinh nghiÖm trong tæ chøc qu¶n lý Ss¶n xuÊt KD, tæ chøc hÖ thèng tiªu thô s¶n phÈm , xóc tiÕn XK, HiÖp héi ngµnh hµng ch­a cã hiÖu qu¶ N¨ng suÊt lao ®éng thÊp, hÖ thèng tæ chøc s¶n xuÊt ch­a hîp lý , nhiÒu c«ng ®o¹n thõa dÉn ®Õn tèc ®é may thÊp Sè c«ng nh©n cã tay nghÒ cao , cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nhiÒu c«ng ®o¹n, nhiÒu s¶n phÈm ch­a nhiÒu, lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng nhanh chãng chuyÓn ®æi s¶n phÈm theo yªu cÇu cña ng­êi ®Æt hµng ViÖc qu¶n lý lao ®éng ch­a ®­îc thùc hiÖn chÆt chÏ, ý thøc vÒ tu©n thñ thêi gian lao ®éng, vÒ tiÕt kiÖm chi phÝ cña c«ng nh©n nhiÒu n¬i cßn thÊp + VÒ m«i tr­êng kinh doanh Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, VN kÐm hÊp dÉn h¬n nhiÒu n­íc trong khu vùc do c¸c thñ tôc qu¶n lý hµnh chÝnh trong ®Çu t­ n­íc ngoµi. Thêi gian chê cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ th­êng bÞ phô thuéc vµo nhiÒucÊp qu¶n lý. Bªn c¹nh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­, ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. So víi nhiÒu n­íc trong khu vùc, c¬ së h¹ tÇng cña VN kÐm c¹nh tranh h¬n vÒ nhiÒu ph­¬ng diÖn: c¸c dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng, ®iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i ,kho hµng ,bÕn b·i võa thiÕu, võa yÕu kÐm, chi phÝ ®iÖn n­íc th«ng tin cao...Víi mÆt hµng dÖt may khèi l­îng guyªn liÖu nhËp khÈu còng nh­ thµnh phÈm XK cÇn ph¶i chuyÓn t¶i rÊt lín th× c¸c yÕu tè trªn cµng trë nªn quan träng I. Môc tiªu s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m tíi Môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®Õn n¨m 2010 lµ h­íng ra XK t¨ng nguån thu ngoaÞ tÖ, ®¶m b¶o c©n ®èi tr¶ nî vµ t¸i s¶n xuÊt, më réng c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña ngµnh, tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vÒ sè l­îng ,chÊt l­îng vµ chñng lo¹i, gi¸ c¶, tõng b­íc ®­a ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may trë thµnh ngµnh xuÊt khÈu mòi nhän, gãp phÇn t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¶i quyÕt viÖc lµm, thùc hiÖn ®­êng lèi CNH- H§H ®Êt n­íc Môc tiªu cô thÓ: Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®Õn n¨m 2010. ChØ tiªu §VT N¨m 2005 2010 1.S¶n xuÊt V¶i lôa TriÖu mÐt 1330 2000 S¶n phÈm dÖt kim TriÖu s¶n phÈm 150 210 S¶n phÈm may (quy chuÈn) nt 780 1200 2. Kim ng¹ch XK TriÖu USD 3000 4000 Hµng dÖt nt 800 1000 Hµng may nt 2200 3000 3. DiÖn tÝch trång b«ng ha - 100000 4. S¶n l­îng b«ng x¬ tÊn - 60000 5. DiÖn tÝch trång d©u ha - 40000 6. S¶n l­îng t¬ t»m tÊn - 4000 Nguån: Bé c«ng nghiÖp II. BiÖn ph¸p thùc hiÖn 1.C¸c biªn ph¸p ph¸t triÓn ë tÇm vÜ m«. Nhµ n­íc cÇn më r«ng viÖc thµnh lËp c¸c trung t©m th­¬ng mai ViÖt Nam t¹i mét sè khu vùc nh­ sau:§u Bai më ra c¸c kh¶ n¨ng khai th¸c c¸c lîi thÕ cña thÞ tr­êng nh»m më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµo c¸c n­íc nh­ I-r¾c,I-ran...cung nh­ Giãoc-®a-ni ®Ó xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng Mü ,T©y ¢u,B¾c ¢u...nhê c¸c quan hÖ vÒ quan hÖ th­¬ng m¹i ®· ký gi÷a Giãoc-da-ni vµ c¸c n­íc kh¸c. §Ó ®¶m b¶o cho hµng dÖt may ViÖt Nam tõng b­íc cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, th× ngay tõ b©y giê ph¶i x©y dùng mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®ång bé ®ång bé cho ngµnh dÖt may ViÖt Nam bao gåm c¬ chÕ chÝnh s¸ch hç trî vµ khuyÕn khÝch,®æi míi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ,nghiªn cøu mÉu m· s¶n phÈm vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng...CÇn kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc hç trî b»ng c¸ch dïng quü hç trî xuÊt kh©u trî gi¸ cho c¸c l« hµng mua ®øt b¸n ®o¹n xuÊt khÈu trùc tiÕp t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. MÆc dï cã c¸c chÝnh s¸ch hç trî nh­ vËy ,nh­ng nhµ n­íc cÇn ph¶i ®­a ra c¸c tiªu chuÈn vÒ kiÓm tra chÊt l­îng ë møc quèc gia,®ång thêi khuyÕn khÝch cac doanh nghiÖp tham gia ®¨ng ký tiªu chu©n chÊt l­¬ng quèc tÕ :ISO 9002,14000... ViÖc quy ®Þnh nµy sÏ gióp cho s¶n phÈm cña ViÖt Namcã uy tÝn tèt h¬n trªn thi tr­êng quèc tÕ.T¹o ®éng l­c cho doanh nghiÖp c¶i tiÕn quy tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ®¹t ®­îc tiªu chuÈn chÊt l­îng quy ®Þnh, ®¸p øng tiªu chuÈn cña hµng nhËp khÈu vµo c¸c n­íc: EU, Mü... Do trong mét thêi gian ngµnh dÖt may kh«ng chó ý nhiÒu tíi thÞ tr­êng néi ®Þa ®· lµm cho hµng gi¶, hµng nh¸i c¸c s¶n phÈm dÖt may ViÖt nam ®Ó tiªu thô ngay t¹i thÞ tr­êng trong n­íc. T×nh tr¹ng nhËp lËu ngµy cµng gia t¨ng ®Æc biÖt hµng nhËp lËu tõ Trung Quèc víi gi¸ rÎ g©y x¸o trén thÞ tr­êng trong n­íc. Còng nh­ hiÖn tr¹ng phæ biÕn hiÖn nay trªn thÞ tr­êng hiÖn nay lµ viÖc c¸c chñ kinh doanh g¾n tªn ngo¹i lªn hµng ViÖt Nam kh«ng ®óng víi nh·n hiÖu mµ c¬ së s¶n xuÊt ®­a ra. §· dÕn lóc nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu, kiªn quyÕt h¬n trong viÖc ng¨n chÆn hangf nhËp lËu ®Ó b¶p hé hµng dÖt may trong n­íc, t¹o dùng lßng tin cho ng­êi tiªu dïng vÒ hµng ViÖt Nam vµ khuyÕn khÝch “ng­êi ViÖt nam dïng hµng ViÖt Nam”, ®ång thêi t¹o moi tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. ViÖt Nam cÇn t¨ng c­êng tho¶ hiÖp víi 1 sè n­íc trong khèi EU ®Ó cã ®­îc khèi l­îng h¹n ng¹ch nhËp khÈu nhiÒu h¬n. §ång thêi, t¨ng c­êng ®µm ph¸n víi Mü ®Ó ®­îc h­ëng quy chÕ tèi huÖ quèc nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho c¸c doang nghiÖp ViÖt Nam t¨ng l­îng hµng may mÆc vµo c¸c thÞ tr­êng nµy, còng nh­ dÇn dÇn t¹o ®­îc uy tÝn hµng ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Kh«ng chØ quan t©m tíi viÖc lµm sao ®Ó cã h¹n ng¹ch vµ nh÷ng ­u d·i thuÕ quan nhËp khÈu. ChÝnh v× vËy, trung tuÇn th¸ng s¸u võa qua, Bé ht­¬ng m¹i, Bé c«ng nghiÖp, Bé KH& §T ®· thèng nhÊt mét sè biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh tèc ®é xuÊt khÈu hµng dÖt may ®Æc biÖt ®«Ý víi mÆt hµng ¸o Jacket cã gi¸ trÞ lín nh­ng tiÕn ®é giao hµng chËm so víi cïng kú n¨m 98. Theo ®ã, c¸c doanh nghiÖp cã hîp ®ång giao hµng ngay trong th¸ng 6, 7, 8 cÇn bæ sung h¹n ng¹ch cat.21, sÏ ®­îc cÊp theo hîp ®ång víi ®iÒu kiÖn doanh nghiÑp cam kÕt nép tr­íc 50% phÝ h¹n ng¹ch. Sè l­îng h¹n ng¹ch bæ sung nÕu kh«ng thùc hiÖn hoÆc kh«ng thùc hiÖn hÐt, doang nghiÖp kh«ng nhËn ®­îc l¹i phÝ h¹n ng¹ch d· nép. C¸c doanh nghiÖp d­îc giao h¹n ng¹ch cat.21 nh­mg do t×nh h×nh khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng, nÕu tr¶ l¹i cho Bé th­¬ng m¹i tr­íc ngµy 15/8/99 sÏ ®­îc tÝnh vµo sè l­îng thùc hiÖn n¨m 99 lµm c¬ së giao h¹n ng¹ch n¨m 2000. ChÝnh phñ t¨ng c­êng ®­a ra c¸c biÖn ph¸p kÝch cÇu m¹nh mÏ h¬n hç trî doanh nghiÖp dÈy m¹nh tiªu thô, kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §èi víi ngµnh dÖt may, ngoµi c¸c gi¶i ph¸p chung nh­ t¨ng vèn ®Çu t­ ­u ®·i, gi¶m l·i suÊt cho vay cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, th× chÝnh phñ thùc hiÖn c¬e chÕ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh­ th­ëng h¹n ng¹ch cho c¸c doanh ngiÖp xuÊt khÈu nhiÒu sang thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch, sö dông nhiÒu nguyªn liÖu trong n­íc ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, xuÊt khÈu mÆt hµng míi, t×m ®­îc thÞ tr­êng míi. ChÝnh s¸ch ph©n bè h¹n ng¹ch hiÖn nay cÇn chó ý ®Õn doanh nghiÖp ë nh÷ng vïng khã kh¨n, mÆc dï kh«ng Ýt doanh nghiÖp trong sè nµy cã h¹n ng¹ch nh­ng l¹i kh«ng cã kh¸ch hµng. Quy chÕ sö dông ®· më h­íng lµ cho phÐp uû th¸c cho ®¬n vÞ kh¸c ký hîp ®ång, cßn m×nh chØ thùc hiÖn s¶n xu¸t. §Êu thÇu h¹n ng¹ch còng lµ c¸ch ®­a h¹n ng¹ch ®Õn tay nh÷ng ®¬n vÞ cã kh¶ n¨ng ký ®­îc hîp ®ång gi¸ tèt. Quy chÕ giao h¹n ng¹ch n¨m 2000 ®· më réng ®Êu thÇu cho doanh nghiÖp c¶ n­íc. Ho¹t ®éng ®Êu thÇu cÇn ph¶i ®­îc tiÕn hµnh c«ng khai vµ ngµy cµng ®­îc më réng h¬n v× d©y lµ h×nh thøc lµnh m¹nh trong ph©n phèi h¹n ng¹ch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DN d­îc h­ëng ­u ®·i ®Ó cã ®éng lùc m¹nh mÏ h¬n trong viÖc tham gia xuÊt khÈu. 2. C¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn ë tÇm vi m« ThÞ tr­êng néi ®Þa Trong t×nh h×nh hiÖn nay c¸c daonh nghiÖp cÇn ph¶i ®­a ra c¸c chiÕn l­îc h­íng néi. §Ó cã thÓ tù kh¼ng ®Þnh m×nh trªn thÞ tr­êng trong nueoÐc, mét ®iÒu hiÓn nhiªn lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tÝnh dÐn hiÖu qu¶ kinh doanh, th«ng qua viÖc ®­a ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trong s¶n xu¸t gi¶m ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕt hîp gi÷a c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nguyªn liÖu, phô liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng may mÆc, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ng d¶m b¶o cã l·i. Kh«ng chØ cã thÕ mµ mét ®iÒu quan träng gióp cho doanh nghiÖp tù kh¼ng ®Þnh m×nh, t¹o niÒm tin víi kh¸ch hµng ®ã lµ viÖc ®Æt tªn cho mçi mÆt hµng m×nh lµm ra, ®¸p øng thÞ hiÕu tiªu dïng hiÖn t¹i cña kh¸ch hµng. §©y cã thÓ ®­îc coi lµ mét gi¶i ph¸p d÷ hiÖu trong khi trªn thÞ tr­êng quèc tÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gÆp r¸t nhiÌu khã kh¨n. Doanh nghiÖp t¨ng m¹ng l­íi ph©n phèi tren tÊt c¶ c¸c khu vùc cña ®Êt n­íc: miÒn b¾c, miÒn trung, miÒn nam vµ c¶ miÒn nói vµ nhiÒu ph­¬ng thøc b¸n kh¸c nhau. ®Ó më réng thÞ tr­êng néi ®Þa th× viÖc bè trÝ m¹ng l­íi b¸n hµng réng kh¾p, nh»m môc tiªu quan träng lµ t¨ng l­îng hµng b¸n ra cña daong nghiÖp, kÕt hîp víi c¸c h×nh thøc b¸n hµng ®Ó thu hót kh¸ch hµng vÒ víi daong nghiÖp. Gi¶m gi¸ thµnh lµ biÖn ph¸p ®Çu tiªn. V× phÇn lín d©n sè ë ViÖt Nam sèng ë n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa, vïng d©n téc cã søc mua rÊt thÊp, cho nªn c¸c doanh nghiÖp ph¶i b»ng nhiÒu c¸ch ®Ó s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm gi¸ c¶ phï hîp søc mua vµ tËp qu¸n tiªu dïng cña ng­êi ViÖt nam. V× mäi biÖn ph¸p sö dông ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­ßng lµ lµm nh­ thÕ nµo dÓ l«i kÐo ng­êi tiªu dïng vÒ víi m×nh ngµy nhiÒu. §ång thêi t¹o cho ng­êi tiªu dïng tiÕp cËn víi nhiÒu lo¹i hµng may mÆc (nhu cÇu cã thÓ häc hái) vµ d¸p øng nhu cÇu vÒ hµng may mÆc “mèt” lu«n thay ®æi. Bªn c¹nh ®ã th× viÖc më réng m¹ng l­Ý ph©n phèi cßn lµ mét biÖn ph¸p ng¨n chÆn hµng gi¶, viÖc sö dông ph­¬ g thøc thanh to¸n linh ho¹t còng cã thÓ lµm cho ng­êi tiªu dïng sö dông hµng n«Þ nhiÒu h¬n. Doanh nghiÖp cÇn t¨ng c­êng hîp t¸c víi c¸c c¬ quan h÷u quan trong viÖc tæ chøc c¸c cuéc héi chî triÓn l·m giíi thiÖu mÆt hµng do doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n­íc. Th«ng qua c¸c cuéc héi chî sÏ gióp cho ng­êi tiªu dïng hiÓu biÕt thªn vÒ chÊt l­îng hµng dÖt may trong n­íc, ®ång thêi t¹o c¬ héi cho doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc marketting ngay t¹i héi chî. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i n¨ng ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng néi ®Þa. Bªn c¹nh ®ã c¸c doanh nghiÖp nhanh chãng tham gia vµo hiÖp héi dÖt may ViÖt Nam( bÊt kÓ doanh nghiÖp ®ã thuéc lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµo) ®Ó cã sù thèng nhÊt ho¹t ®éng trong thÞ tr­êng néi ®Þa. Phèi hîp víi ngµnh dÖt v¶i dÎ n©ng cao kh¶ n¨ng cung øng c¶ vÒ sè l­îng còng nh­ cÊt l­îng, h¹n chÕ tèi ®a hµng nh¸i, hµng gi¶, hµng nhËp lËu trªn thÞ tr­êng. Cïng víi viÖc xem nhÑ thÞ tr­êng trong n­íc th× ho¹t ®éng marketing cña c¸c doanh nghiÖp còng khong ®­îc chó tréng, tr×nh ®é lµm marketing cßn nhiÒu yÕu kÐm vµ ch­a ®­îc c¸c nhµ kinh doanh chó ý vµ quan t©m ngang víi tÇm quan träng cña nã. NhiÒu ch­¬ng tr×nh qu¶ng c¸o ch­a h­íng tíi thÞ tr­êng môc tiªu, mµ môc tiªu quan träng lµ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp dÖt may lín vµ trung b×nh ®Òu thuéc mét bé phËn chñ qu¶n nµo ®ã gi¸m s¸t, cung øng vèn cho s¶n xuÊt. Nªn nhiÒu khi ho¹t ®éng theo kiÓu chÕ ®é bao cÊp. Víi t×nh h×nh míi nh­ hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp tù h¹ch to¸n kinh doanh lêi ¨n lç chÞu th× viÖc t¨ng c­êng ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng néi ®Þa kh«ng ph¶i lµm viÖc theo khu vùc riªng biÖt. Mµ ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng th× ph¶i ®ßi hái c«ng viÖc nghiªn cøu ph¶i cã hÖ thèng bµi b¶n. §©y lµ ho¹t ®éng tèn kÐm nhiÒu chi phÝ v× vËy hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu, hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc thÓ hiÑn qua l­îng hµng cña doanh nghiÖp ®­îc tiªu thô trªn thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng ngµy cµng biÕt nhiÒu h¬n vÒ doanh nghiÖp, ®¸p øng ®ång bé nhu cÇu tiªu dïng cña ng­êi d©n. Doanh nghiÖp ph¶i tù n©ng cao ch¸t l­îng s¶n phÈm cña m×nh, mhamh chãng tham gia ®¨ng ký tiªu chuÈn chÊt l­îng quèc gia còng nh­ tiªu chuÈn quèc tÕ. ChÊt l­îng lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi sù sèng cßn cña doanh nghiÖp. V× cuéc sèng hiÖn ®¹i kh«ng chØ sö dông hµng dÖt may chØ ®Ó che th©n, mÆc Êm mµ nã cßn lµ thø hµng ho¸ ®Ó ng­êi sö dông tù kh¼ng dÞnh m×nh trong x· héi. Hµng dÖt may kh«ng chØ tèt bÒn, trong cuéc sèng lu«n lu«n bËn rén th× cßn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thuËn tiÖn trong sö dông, lÞch sù. Do ®ã viÖc n©ng cao chÊt l­îng kh«ng chØ liªn quan bÊt cø mét kh©u nµo tõ khi s¶n phÈm cßn ë d¹ng t¬ kÐn cho tíi khi trë thµnh s¶n phÈm cuèi cïng, mµ chóng ph¶i n©ng cao chÊt l­îng ®ång bé trong tÊt c¶ c¸c kh©u. Trong t×nh tr¹ng c¹nh tranh khèc liÖt th× chÊt l­îng vµ nh÷ng ho¹t ®éng dÞch vô ë kh©u tiªu thô s¶n phÈm sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. V× vËy, viÖc x¸c ®Þnh chÊt l­îng nh­ thÕ nµo lµ hiÖu qu¶ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh tèt nhÊt víi c¸c ®èi thñ trªn thÞ tr­êng c¶ trong vµ ngoµi n­íc vÉn lµ mét vÊn ®Ò gay cÊn. ThÞ tr­êng n­íc ngoµi Tr­íc tiªn, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn x©m nhËp vµo thÞ tr­êng quèc tÕ th× ph¶i n¾m v÷ng cho ®­îc luËt lÖ cña mâi n­íc ®èi víi hµng nhËp khÈu. Nhanh chãng c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh cho phï hîp, tiÕp cËn nhanh víi thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng vÒ mÉu m· vµ chÊt l­îng. Ngoµi ra, ®Ó x©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi vµ ®øng v÷ng ®­îc th× ®ßi hái mçi doanh nghiÖp cÇn tù ®æi míi c«ng nghÖ phï hîp víi nhu cÇu vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng nh»m gi¶m cho phÝ s¶n xuÊt. N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng dÖt may ViÖt nam víi s¶n phÈm dÖt may c¸c n­íc kh¸c. HiÖp héi dÖt may ViÖt Nam cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch viÖc n©ng cao chÊt l­îng nguån nguyªn liÖu trong n­íc s¶n xuÊt ra. §ã lµ x©y dùng vµ triÓn khai lé tr×nh héi nhËp c¸c s¶n phÈm dÖt, may ®Õn n¨m 2006-2010 vµ 2020. TriÓn khai lé tr×nh c«ng nghÖ dÕn n¨m 2005 cã tÝnh ®Õn 2010. Trong ®ã tËp trung: X©y dùmg chiÕn l­îc thÞ tr­­ßng, kh¶ n¨ng t¹o mèt, hÖ thãng ph©n phèi, tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, t¨ng c­êng ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ t¹o ra mÆt hµng míi, n©ng cao h¬n n÷a uy tÝn nh·n hiÖu hµng ho¸, x©y dùng vµ ph¸t triÓn vïng nguyªn liÖu, s¶n xuÊt phô liÖu, chó träng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®Èy nhanh mét b­íc ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ngµnh mòi nhän xuÊt khÈu, tho¶ m·n yªu cÇu cña nh©n d©n, t¹o viÖc lµm cho hµmg triÖu lao ®éng cña ®Êt n­íc. §¶m b¶o ®¸p øng theo nh÷ng quy ®Þnh vÒ tû lÖ theo nh÷ng quy ®Þnh vÒ tû lÖ nguyªn liÖu cã xuÊt xø tõ viÖt nam. Mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt ®èi víi viÖc ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr­êng lµ ph¶i n©ng cao chÊt luq­îng nguyªn liÖu phôc vô cho ngµng may. §ång thêi, chóng ta ®Òu biÕt ®Æc ®iÓm cña ngµnh dÖt may lµ lu«n lu«n thay ®æi vÒ mÉu m·, thÞ hiÕu tiªu dïng thay ®æi th­êng xuyªn. Nh­ng trong thùc tÕ võa qua th× biÖn ph¸p nµy vÉn ch­a ®­îc ngµng dÖt may thùc hiÖn mét c¸ch dång bé. C¸i yÕu cßn l¹i lµ ë kh©u thiÕt kÕ t¹o mÉu vµ nguyªn liÖu chñ yÕu lµ v¶i. V× vËy ,cÇn ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng, nhÊt lµ ®Çu t­ vµo kh©u s¶n xuÊt nguyªn liÖu cho may xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã chÝnh phñ nªn cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ngµng t¹o mèt trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp ®Ó cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp cÇn t¨ng c­êng më c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi, cã thÓ cung cÊp nh÷ng th«ng tin ®ång thêi tham gia tÝch cùc vµo viÖc tr­ng bµy ë 1 sè n­íc. Cïng víi ®ã c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i t¨ng c­êng chiÕn l­îc marketting t¹i c¸c thÞ tr­­ßng c«ng ty ®ang x©m nhËp, më réng c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n, dÞch vô ®¸p øng tèi ­u nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®Æc biÖt t¹i t¹i c¸c thÞ tr­êng khã tÝnh. V. Mét sè kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt víi chÝnh quyÒn Nhµ N­íc. HiÖn nay kh«ng riªng g× hµng dÖt may, c¸c mÆt hµng XK cña ta ®Òu ph¶i c¹nh tranh quyÕt liÖt nhÊt lµ trong bèi c¶nh n­íc ta ®ang chñ ®éng héi nhËp. theo ch­¬ng tr×nh tham gia AFTA, chóng ta cÇn ph¶i xo¸ bá hµng rµo thuÕ quan, gi¶m møc thuÕ tiÐn tíi 0-5%. Nh­ vËy hµng dÖt may còng nh­ c¸c mÆt hµng kh¸c cña VN kh«ng nh÷ng c¹nh tranh ngay trªn thÞ tr­¬ngf néi ®Þa mµ ph¶i c¹nh tranh ®Ó XK sang c¸c n­íc kh¸c. C¸c doanh nghiÖp trong ngµnh dÖt may cÇn cè g¾ng v­¬n lªn tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Bªn c¹nh ®ã sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ë c¸c cÊp c¸c ngµnh lµ v« cïng quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Sau ®©y lµ 1 sè kiÕn nghÞ ®Ì xuÊt víi c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc ®Ó t¹o ®iÌu kiÖn cho ngµnh dÖt may ph¸t triÓn trong t­¬ng lai cã thÓ thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®Æt ra C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng ph¸p lý vÒ thÞ tr­êng nh­ triÓn khai ký kÕt ,®iÒu chØnh bæ sung c¸c hiÖp ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghÖp XK hµng dÖt may, ®ång thêi cÇn th¸o gì nh÷ng ¸ch t¸ch cßn tån t¹i ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc liªn quan ®Õn XK hµng dÖt may. C¸c Bé, c¸c ngµnh chÊm døt viÖc tuú tiÖn kh«ng theo quy ho¹ch, trµn lan l·ng phÝ ,kÐm hiÖu qu¶ vµ ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch huy ®éng c¸c nguån vèn ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nhµ n­íc g×anh cho ngµnh dÖt may 1 quü ®Êt cho c©y nguyªn liÖu cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt ,tham gia vµo vèn liªn doanh n­íc ngoµi. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ b¶o hé nh­ chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ vèn ®Çu t­, thuÕ trî gi¸. C¶i tiÕn thñ tôc hoµn thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng nguyªn phô liÖu cho DN dÖt may XK. §ång thêi tÝnh phÇn “XK t¹i chç” nµy vµo tû lÖ s¶n phÈm s¶n xuÊt theo quy ®Þnh t¹i giÊy phÐp ®Çu t­, gi¶m khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trong viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh nµy, ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¨m ®Çu tiªn khi s¶n xuÊt ch­a æn ®Þnh. ChÊn chØnh nh÷ng bÊt cËp trong c«ng t¸c ph©n bæ h¹n ng¹ch ®Êu thÇu. §Êu thÇu h¹n ng¹ch lµ 1 chñ tr­¬ng lµ 1 chñ tr­¬ng ®óng ®¾n tuy nhiªn cÇn ®­îc tiÕn hµnh thËn träng ®Ó duy tr× ®­îc thÞ tr­êng vµ b¹n hµng truyÒn thèng, gi¶m thiÓu nh÷ng bÊt lîi ph¸t sinh tõ ®Êu thÇu h¹n ng¹ch. Cho ngµnh sö dông mét phÇn vèn ODA, quü viÖn trî n­íc ngoµi ®Ó hç trî XK, nghiªn cøu khoa nho¹c, ®µo t¹o vµ trang bÞ l¹i c¬ së vÊt chÊt c¸c tr­êng, c¸c viÖn khoa häc nghiªn cøu øng dông ph¸t triÓn h¬n n÷a vÒ th«ng tin vµ mÉu mèt. Cho c¸c ngµnh ®­îc h­ëng c¸c nguån kinh phÝ sù nghiÖp mµ nhµ n­íc ®ang thùc hiÖn víi c¸c ngµnh kh¸c Cho vay quü tµi chÝnh víi l·i suÊt ­u ®·i ®Ó dù tr÷ nguyªn liÖu b«ng x¬ CÇn cã kÕ ho¹ch båi d­ìng nghiÖp vô th­¬ng m¹i quèc tÕ cho c¸c doanh nghiÖp XK hµng dÖt may. Nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c nhµ s¶n xuÊt VN tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi ®Ó n¾m b¾t ®­îc thÞ hiÕu còng nh­ häc tËp ®­îc kinh nghiÖm qu¶n lý vµ s¶n xuÊt cña c¸c n­íc tiªn tiÕn Trªn ®©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p tr­íc m¾t cÇn ®­îc nhµ n­íc th«ng qua. Tuy nhiªn tù b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tù t×m ra h­íng ®i cã hiÖu qu¶ cho m×nh. KÕt luËn Trong xu thÕ khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ trªn thÕ giíi, XK ®ãng vai trß quan träng ®èi víi bÊt kú nÒn kinh tÕ nµo, nhÊt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. VN lµ n­íc ®ang trªn con ®­êng CNH-H§H , ®ang hoµ nhËp vµo kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc v× hÕ XK ®­îc coi lµ 1 tronh nh÷ng c«ng cô quan träng ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc, hµng dÖt may VN ®· cã nh÷ng b­íc nh¶y vät, gi¸ trÞ kim ng¹ch XK cao chiÕm vÞ trÝ thø 2 sau dÇu th«. V× vËy, viÖc ph¸t triÓn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ XK ngµnh dÖt may VN lµ c«ng viÖc hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. §øng tr­íc nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc khi héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 21 nµy chóng ta cÇn lµm tèt c«ng viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu, tËn dông mäi nguån lùc nh»m ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ mÆt m¹nh vµ h¹n chÕ nh÷ng thiÕu sãt cßn tån t¹i ®Ó kh¾c phôc. Kh«ng ngõng ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao, mÉu m· chñng lo¹i ®a d¹ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng ë tÊt c¶ c¸c thÞ tr­êng chóng ta hiÖn cã, ®ång thêi kh«ng ngõng më réng thÞ tr­êng, ®­a ngµnh dÖt may VN cã chç ®øng trªn tr­êng quèc tÕ. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh th­¬ng m¹i quèc tÕ Chñ biªn PGS.TS: NguyÔn Duy Bét Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ Chñ biªn PGS.TS: TrÇn ChÝ Thµnh 3. TËp chÝ th­¬ng m¹i ViÖt Nam: sè 2,3,4,5/2001 Sè 22,23/2000 4. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn: Sè 4/2001 Nh÷ng biªn ph¸p cÇn thùc hiÖn ®Ó gia t¨ng xuÊt khÈu n¨m 2001 V¨n kiÖn héi nghÞ Trung ­¬ng, kho¸ VII NghÞ ®Þnh 12 CP Niªn gi¸n thèng kª 1999 8. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 11/2001 9. T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ sè 118/2000 Sè 125,126,127/2001 Môc lôc Ch­¬ng I: Kh¸i qu¸t chung vÒ ngµnh hµng dÖt may trªn thÕ giíi. Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh hµng dÖt may trong nÒn kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i m¹i thÕ giíi. Vai trß cña ngµnh hµng dÖt may trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Quy ®Þnh ph¸p lý vµ kinh tÕ cña Mü, EU, Cana®a, NhËt B¶n vÒ nhËp khÈu hµng dÖt may. T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ bu«n b¸n hµng dÖt may trªn thÕ giíi T×nh h×nh s¶n xuÊt T×nh h×nh bu«n b¸n Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu hµng dÖt may ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua Vai trß cña nghµnh dÖt may ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam T×nh h×nh s¶n xuÊt VÒ n¨ng lùc s¶n xuÊt ThiÕt bÞ c«ng nghÖ C¬ së s¶n xuÊt Cung cÊp nguyªn liÖu C¬ cÊu vµ chÊt l­îng s¶n phÈm Thùc tr¹ng ®Çu t­ vµ ph¸t trÓn T×nh h×nh xuÊt khÈu T×nh h×nh xuÊt khÈu hµng dÖt may tõ n¨m 1990 trë vÒ tr­íc Thêi kú tõ n¨m 1991 ®Õn nay §¸nh gi¸ chung Nh÷ng mÆt ®­îc Nh÷ng mÆt h¹n chÕ Ch­¬ng III: Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn hµng dÖt may xuÊt khÈu ViÖt nam Dù b¸o thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña ViÖt nam trong nh÷ng n¨m tíi 1. Dù b¸o chung vÒ thÞ tr­êng thÕ giíi Dù b¸o thÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may cña viÖt nam ThÞ tr­êng EU ThÞ tr­êng NhËt b¶n ThÞ tr­êng Mü ThÞ tr­êng §«ng ¢u vµ SNG Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm dÖt may xuÊt khÈu vµ doanh nghiÖp dÖt may ViÖt nam Môc tiªu s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu trong nh÷ng n¨m tíi BiÖn ph¸p thùc hiÖn C¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn ë tÇmVÜ m« C¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn ë tÇm Vi m« Mét sè kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt víi c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc. KÕt luËn