Chuyên đề Bảo hiểm hoả hoạn thực trạng- Giải pháp đối với Tổng Công ty Bảo Việt

n c¸ch ®ã ph¶i ®¶m b¶o 20. §¬n vÞ rñi ro ®­îc coi lµ c¸ch biÖt vÒ mÆt cÊu tróc nÕu c¸c ng«i nhµ bé phËn nhµ hoÆc kho ®­îc ng¨n b»ng t­êng chèng Ho¶ ho¹n. Phong ®­îc ng¨n c¸ch chèng Ho¶ ho¹n nÕu: Kh«ng lín h¬n 10% diÖn tÝch cã tÇng b»ng phßng ®ã §­îc ng¨n c¾t b»ng t­êng ch«ng Ho¶ ho¹n TrÇn lµm b»ng vËt liÖu kh«ng Ho¶ ho¹n. 4.T­¬ng ng¨n Ho¶ ho¹n. Lµ t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ®Ó chia ng«i nhµ hoÆc kho ngoµi trêi thµnh nhiÒu ®¬n vÞ rñi ro §Æc ®iÓm x©y dùng cña t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n: t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph¶i cã giíi h¹n chiu löa Ýt nhÊt 90 ®é Ph¶i ®­îc x©y kÝn c¸c tÇng vµ kh«ng ®­îc so le nhau NÕu m¸i nhµ lµ lo¹i khã Ho¶ ho¹n th× t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph¶i c¸ch m¸i nhµ Ýt nhÊt lµ 30m NÕu cã c¸c cÊu kiÖn kh¸c n»m trong t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph©n ®é dÇy cßn l¹i còng ph¶i ®¶m b¶o giíi h¹n chÞu löa tèi thiÕu Kh«ng ®­îc ®Ó vËt liÖu cÊu kiÖn dÔ Ho¶ ho¹n v¾t nganh qua t­êng ng¨n Ho¶ ho¹n. T­êng ng¨n Ho¶ ho¹n ph¶i x©y c¸ch nh÷ng lç hë trªn m¸i Ýt nhÊt 5m. V. §¸nh gi¸ rñi ro §¸nh gi¸ rñi ro lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hÕt søc quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro. Cã lµm tèt c«ng c«ng viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro th× míi cã thÓ thùc hiÖn ®ù¬c c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro. §èi víi ng­êi khai th¸c b¶o hiÓm viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro sÏ gióp hä quyÕt ®Þnh cã nhËn b¶o hiÓm hay kh«ng, møc phÝ bao nhiªu. Tµi liÖu vÒ ®Þnh gi¸ rñi ro coi nh­ b¸o c¸o cña hä trong hå s¬ vÒ kh¸ch hµng, nã còng lµ tµi liÖu ®Ó b¸o c¸o cho c¸c nhµ nhËn b¶o hiÓm vµ còng lµ c¬ së ®èi chiÕu khi gi¶i quyÕt båi th­êng. NÕu viÖc ®iÒu tra ®¸nh gi¸ rñi ro ®­îc thùc hÞªn mét c¸ch ®Çy ®ñ, kü l­ìng, kÕt hîp víi b¶ng h­ìng dÉn tÝnh phÝ hoÆc sö dông ch­¬ng tr×nh tÝnh phÝ b¶o hiÓm trªn m¸y vi tÝnh, c¸n bé khai th¸c hoµn toµn cã thÓ tÝnh to¸n ngay ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c tû lÖ phÝ. §iÒu nµy gióp cho viÖc chñ ®éng, nhanh chãng trong khai th¸c, tr¸ch ®­îc t×nh tr¹ng ph¶i tham kh¶o, hái han, tèn kÐm mÊt thêi giê. Ch­¬ng II T×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n t¹i B¶o ViÖt I. ThÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam - Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n Tæng C«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam ( gäi t¾t lµ B¶o ViÖt ) ®­îc thµnh lËp tõ ngµy 15.1.1965 theo QuyÕt ®Þnh sè 179/CP ngµy 17.12.1964 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc duy nhÊt ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô b¶o hiÓm. B¶o ViÖt cã nhiÖm vô thµnh lËp quü dù tr÷ b¶o hiÓm tõ sù ®ãng gãp, tham gia b¶o hiÓm cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ n¨m 1981, B¶o ViÖt ®· thµnh lËp c¸c c«ng ty chi nh¸nh ë c¸c tØnh, ®Þa ph­¬ng ®Ó tiÕn hµnh c¸c dÞnh vô b¶o hiÓm. Ho¹t ®éng cña c¸c chi nh¸nh kh«ng nh÷ng gióp B¶o ViÖt triÓn khai b¶o hiÓm trªn ph¹m vi c¶ n­íc mµ cßn h×nh thµnh mét m¹nh l­íi ®¶m b¶o an toµn tµi chÝnh cho toµn bé ng­êi ®­îc b¶o hiÓm. Trong h¬n 30 n¨m qua, ë ViÖt nam tõ "b¶o hiÓm " ®ång nghÜa víi "B¶o ViÖt " vµ ng­îc l¹i lóc nµo ng­êi ta còng nghÜ r»ng chØ duy nhÊt cã mét c«ng ty b¶o hiÓm ho¹t ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam. §iÒu ®ã cã lý do cña nã. Ngoµi sù hiÖn diÖn vµ ®ãng gãp cña B¶o ViÖt ®èi víi nÒn kinh tÕ, x· héi vµ víi mçi gia ®×nh, trong suèt thêi gian qua kh«ng thÊy nãi ®Õn mét tªn c«ng ty b¶o hiÓm nµo kh¸c.Víi ®­êng lèi më cña cña nhµ n­íc, trong c¬ chÕ thÞ tr­êngth× viÖc Nhµ n­íc déc quyÒn trong lÜnh vùc b¶o hiÓm ( kÓ c¶ trªn danh nghÜa) lµ ®iÒu khã cã thÓ chÊp nhËn. ChÝnh v× thÕ nªn ngµy 18-12-1993 NghÞ ®Þnh 100/CP cña ChÝnh Phñ ®· ra ®êi cho phÐp c¸c doanh nghiÖp trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi ®­îc thµnh lËp c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, t¸i b¶o hiÓm, m«i giíi b¶o hiÓm, më chi nh¸nh c«ng ty n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. T¹i B¶o ViÖt, c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm nh­ b¶o hiÓm th©n tµu, b¶o hiÓm hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù chñ tµu... ®· ®­îc tiÕn hµnh tõ l©u vµ ®· trë thµnh nh÷ng nghiÖp vô b¶o hiÓm truyÒn thèng. Song ®Õn n¨m 1989, B¶o ViÖt míi chÝnh thøc triÓn khai b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n theo QuyÕt ®Þnh 06/TCQ§ cña Bé Tµi chÝnh. N¨m 1990, trªn c¶ n­íc ®· cã 16 c«ng ty b¶o hiÓm tiÕn hµnh nghiÖp vô nµy. Tuy nhiªn nh×n chung míi chØ b¶o hiÓm cho c¸c nghµnh x¨ng, dÇu cßn l¹i phÇn lín c¸c tµi s¶n, c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c«ng x­ëng, hÖ thèng kh¸ch s¹n tõ Nam ra B¾c... trÞ gi¸ nhiÒu tû ®ång vÉn ch­a ®­îc b¶o hiÓm. Cã nhiÒu nguyªn nh©n c¶ chñ quan lÉn kh¸ch quan dÉn ®Õn viÖc ngµnh b¶o hiÓm ch­a triÓn khai ®­îc toµn diÖn. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ chóng ta ®· qu¸ quen víi c¬ chÕ bao cÊp, Ho¶ ho¹n vµ rñi ro x¶y ra ®· cã Nhµ n­íc bï ®¾p thiÖt h¹i cßn c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c th× ch­a cã thãi quen tham gia b¶o hiÓm tµi s¶n. Bªn c¹nh ®ã vÒ chñ quan, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng thu hót kh¸ch hµnh cña nghµnh b¶o hiÓm cßn nhiÒu h¹n chÕ. Sau mét n¨m thùc hiÖn, mét yªu cÇu cÊp b¸ch ®­îc ®Æt ra lµ ph¶i cã quy ®Þnh chung h­íng dÉn vÒ b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n. V× vËy ngµy 2. 5.1991, B¶o ViÖt ®· ban hµnh Quy t¾c b¶o hiÓm ho¶ ho¹n vµ c¸c rñi ro ®Æc biÖt ¸p dông trªn c¶ n­íc. NghiÖp vô nµy ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ quan träng cña nã ®Æc biÖt lµ sau khi Héi ®ång bé tr­ëng ra quyÕt ®Þnh sè 332/ H§BT ngµy 23. 10 1991 vÒ viÖc b¶o toµn, ph¸t triÓn vèn kinh doanh ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã, th«ng t­ sè 82/TC/CN h­íng dÉn cô thÓ viÖc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trªn cña H§BT : "... §Ó tr¸nh c¸c tr­êng hîp kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn do nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ thiªn tai, rñi ro trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh... tr¸nh c¸c tr­êng hîp ph¶i xö lý gi¶m vèn vµ ®­a lç vµo doanh nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i mua b¶o hiÓm tµi s¶n ®Ó t¹o nguån bï ®¾p cho c¸c thiÖt h¹i ®ã t¹i c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt nam. Kho¶n chi vÒ b¶o hiÓm ®­îc h¹ch vµo gi¸ thµnh hoÆc chi phÝ l­u th«ng cña doanh nghiÖp. Nhµ n­íc sÏ kh«ng cho ghi gi¶m vèn trong tr­êng hîp tµi s¶n bÞ tæn thÊt v× nh÷ng rñi ro mµ c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc triÓn khai lo¹i h×nh b¶o hiÓm t­¬ng øng...". II C¸c ho¹t ®éng trong b¶o hiÓm ho¶ ho¹n Còng gièng nh­ bÊt cø mét nghiÖp vô b¶o hiÓm nµo, nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n gåm c¸c b­íc c¬ b¶n sau : - Khai th¸c - Gi¸m ®Þnh - Båi th­êng - H¹n chÕ tæn thÊt C¸c b­íc nµy cã mèi liªn hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau. KÕt qu¶ cña b­íc nµy ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi kÕt qu¶ cña c¸c b­íc tiÕp sau nã vµ lµm thµnh mét chu tr×nh ho¹t ®éng cña mét nghiÖp vô. 1. C«ng t¸c khai th¸c b¶o hiÓm §©y lµ b­íc ®Çu tiªn vµ kh«ng thÓ thiªó trong nghiÖp vô b¶o hiÓm. C«ng t¸c khai th¸c ®ãng mét vai trß quyÕt ®Þnh trong sù ph¸t triÓn mét c«ng ty. Kh¸ch hµng sÏ kh«ng mua b¶o hiÓm nÕu hä kh«ng biÕt r»ng mua b¶o hiÓm hä sÏ ®­îc lîi g×. Do ®ã mµ c«ng viÖc tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o trong b­íc nµy lµ cÇn thiÕt vµ nã cµng trë nªn ®Æc biÖt quan träng ®åi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n - nghiÖp vô mµ ch­a cã tËp qu¸n ë n­íc ta 1.1 Tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o, chñ ®éng tiÕp cËn kh¸ch hµng Hµng n¨m B¶o ViÖt kÕt hîp víi c¸c c¬ quan, ban ngµnh cã liªn quan nh­ : c¶nh s¸t PCCC, ®µi truyÒn thanh, truyÒn h×nh, b¸o chÝ, c¸c Bé, nghµnh ®Ó tuyªn truyÒn vÒ ý nghÜa, t¸c dông cña b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n. Qua ®ã míi cã thÓ thuyÕt phôc ®­îc kh¸ch hµng mua b¶o hiÓm. MÆt kh¸c, c«ng ty cö c¸n bé xuèng tõng xÝ nghiÖp, ®¬n vÞ kinh doanh ®Ó gi¶i thÝch, vËn ®éng mua b¶o hiÓm chø kh«ng thô ®éng ngåi chê kh¸ch hµng hoÆc chØ göi c¸c c«ng v¨n, quy t¾c cho hä tr¶ lêi v× kh¸ch hµng rÊt ng¹i ®äc. Mét phÇn v× khã hiÓu, mét phÇn v× kh«ng nhËn thøc ®­îc hÕt ý nghÜa, t¸c dông cña b¶o hiÓm. C¸n bé b¶o hiÓm cÇn chñ ®éng ®Õn gÆp kh¸ch hµng, cïng hä ®i th¨m c¬ së s¶n xuÊt, nghiªn cøu quy tr×nh s¶n xuÊt cña hä..., chØ cho hä thÊy nh÷ng rñi ro mµ hä cã thÓ gÆp ph¶i vµ nh÷ng hËu qu¶ cña nã. C¸n bé b¶o hiÓm gi¶i thÝch râ cho kh¸ch hµng khi tham gia b¶o hiÓm hä ®­îc g× vµ mÊt g×, ­íc tÝnh sè phÝ mµ hä ph¶i tr¶, gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò mµ hä cßn th¾c m¾c, ch­a hiÓu râ, g©y cho hä lßng tin vµ nhu cÇu tham gia b¶o hiÓm. Kinh nghiÖm cho thÊy r»ng, h­íng tuyªn truyÒn vËn ®éng nªn tËp trung vµo nh÷ng ®èi t­îng "¨n nªn lµm ra ", cã cña ¨n cña ®Ó. V× thÕ, B¶o ViÖt ®· chó ý ®Õn c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp lín cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh khai th¸c nh­ : C«ng ty liªn doanh vÒ c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng COMVIK ®· mua b¶o hiÓm víi sè tiÕn b¶o hiÓm lµ 19000000 $, møc phÝ lµ 47500 $ ; c«ng ty liªn doanh INDOCHINA CERAMIC s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, trang thiÕt bÞ néi thÊt ®· mua víi sè tiÒn b¶o hiÓm lµ 12250000 $, møc phÝ lµ 20825 $. §Ó t×m ra c¸c doanh nghiÖp "¨n nªn lµm ra" kh«ng ph¶i lµ khã, c¸n bé khai th¸c nªn chó ý theo dâi qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (b¸o chÝ, ph¸t thanh, truyÒn h×nh...) ®ång thêi ph¶i cã sù phèi hîp víi c¸c ng©n hµng, c¬ quan kh¸c ®Ó n¾m b¾t ®­îc ®èi t­îng. 1.2 §¸nh gi¸ rñi ro C«ng t¸c ®¸nh gi¸ rñi ro ®­îc tiÕn hµnh sau khi kh¸ch hµng göi giÊy yªu cÇu b¶o hiÓm víi môc ®Ých gi¸ chÝnh x¸c c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra víi c¸c ®èi t­îng b¶o hiÓm. Qua ®ã x¸c ®Þnh tû lÖ phÝ b¶o hiÓm thÝch hîp t­¬ng øng víi c¸c rñi ro mµ c«ng ty b¶o hiÓm nhËn b¶o hiÓm. §Ó cã c¬ së ®¸ng gi¸ ®óng rñi ro, th«ng th­êng c«ng ty b¶o hiÓm sÏ göi cho kh¸ch hµng b¶n phiÕu ®iÒu tra c¸c rñi ro (b¶ng c©u hái). Qua phÇn tr¶ lêi kh¸ch hµng trong phiÕu ®iÒu tra, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm sÏ x¸c ®Þnh ®­îc bËc chÞu löa cña c«ng tr×nh, lo¹i PCCC (c¸c thiÕt bÞ PCCC ®­îc trang bÞ, ®éi cøu ho¶, b¶o vÖ... ), h¹ng s¶n xuÊt (víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt), lo¹i kinh doanh dÞch vô ( víi ®¬n vÞ kinh doanh dÞch vô ), møc ®é nguy hiÓm víi c¸c tµi s¶n ®Ó trong kho, cöa hµng, tõ ®ã x¸c ®Þnh møc phÝ thÝch hîp. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ, ®Ó ®¶m b¶o sù chÝnh x¸c, trung thùc khi ®¸nh gi¸ rñi ro, ngoµi viÖc göi phiÕu ®iÒu tra rñi ro, c¸c c¸n bé khai th¸c b¶o hiÓm sÏ ®Õn lµm viÖc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng, nghiªn cøu vµ kh¶o s¸t thùc tÕ kü h¬n, h­íng dÉn kh¸ch hµng tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phiÕu ®iÒu tra, cïng céng t¸c víi c¶nh s¸t PCCC ®¸nh gi¸ thùc tÕ vÒ c«ng t¸c PCCC, ph­¬ng tiÖn chuyªn m«n (kh¸ch hµng cÇn nh÷ng ph­¬ng tiÖn PCCC nµo, bè trÝ ë ®©u, víi sè l­îng lµ bao nhiªu...). Cuèi cïng trªn c¬ së ®¸nh gi¸ rñi ro, c¸n bé khai th¸c sÏ tho¶ thu©n víi kh¸ch hµng vÒ tû lÖ phÝ sÏ ¸p dông. Nh­ vËy c«ng t¸c ®¸nh gi¸ rñi ro cã ý nghÜa v« cïng quan träng. Nã yªu cÇu c¸n bé b¶o hiÓm kh«ng nh÷ng ph¶i giái chuyªn m«n mµ cßn ph¶i cã sù n¨ng ®éng, tËn t×nh vµ cÈn thËn.Trong b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n, kh©u ®¸nh gi¸ rñi ro lµ kh©u quyÕt ®Þnh trong viÖc cÊp ®¬n b¶o hiÓm còng nh­ viÖc ®­a ra møc phÝ phï hîp. 1.3 CÊp giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm (®¬n b¶o hiÓm) §èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n, c«ng ty b¶o hiÎm sÏ cÊp giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng sau khi hä ®· chÊp nhËn møc phÝ. GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n bao gåm : - Sè ®¬n b¶o hiÓm - Tªn, ®Þa chØ ng­êi ®­îc b¶o hiÓm - Ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh - Nh÷ng rñi ro ®­îc b¶o hiÓm - Tµi s¶n d­îc b¶o hiÓm - Tæng gi¸ trÞ tµi s¶n - Sè tiÒn b¶o hiÓm - Chi phÝ dän dÑp hiÖn tr­êng - Møc miÔn th­êng - Thêi h¹n b¶o hiÓm - PhÝ b¶o hiÓm c¶ n¨m Th«ng th­êng tµi s¶n ®­îc b¶o hiÓm cña kh¸ch hµng cã nhiÒu lo¹i kh«ng thÓ hiÖn ®­îc chi tiÕt trong GiÊy yªu cÇu b¶o hiÓm . V× vËy, kÌm theo GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm cßn cã b¶n danh môc tµi s¶n. B¶n nµy ®­îc coi nh­ mét bé phËn cña GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm vµ cã gi¸ trÞ ph¸p lý, nã thÓ hiÖn tõng h¹ng môc tµi s¶n, sè l­îng, ®¬n gi¸, gi¸ trÞ, sè tiÒn b¶o hiÓm cña tõng lo¹i ®ã : GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm cÇn ®­îc lËp thµnh bèn b¶n : Mét b¶n trao cho kh¸ch hµng, mét b¶n cho tµi vô, mét b¶n l­u vµ mét b¶n cho Tæng c«ng ty.HiÖn nay B¶o ViÖt còng quy ®Þnh ph¹m vi møc ph©n cÊp khai th¸c cho tõng c«ng ty. NÕu ®èi t­îng b¶o hiÓm cã sè tiÒn b¶o hiÓm trong ph¹m vi ®ã th× c«ng ty chØ cÇn göi mét b¶n giÊy chøng nhËn. NÕu v­ît qu¸ møc ph©n cÊp, tr­íc khi cÊp giÊy chøng nhËn cho kh¸ch hµng, c¸c c«ng ty cÇn göi hå s¬ cho Tæng c«ng ty xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh. 1.4 Bæ sung tµi s¶n ®­îc b¶o hiÓm vµ theo dâi t×nh h×nh thu phÝ Trªn thùc tÕ, cã nhiÒu kh¸ch hµng yªu cÇu söa ®æi, bæ sung tµi s¶n ®­îc b¶o hiÓm sau khi ®· ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm. C¸c c«ng ty cÇn xem xÐt kü yªu cÇu thay ®æi nh­ : gi¸ trÞ b¶o hiÓm, c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tû lÖ phÝ ®Ó tõ ®ã tÝnh to¸n, ®iÒu chØnh l¹i tû lÖ phÝ, phÝ b¶o hiÓm cho thÝch hîp. B¶n bæ sung söa ®æi còng ®­îc lËp thµnh bèn b¶n trao cho c¸c bé phËn nãi trªn. Ngoµi ra c¸c c¸n bé khai th¸c còng cÇn ®Þnh kú xuèng th¨m c¸c ®èi t­îng b¶o hiÓm, kiÓm tra c¸c c«ng t¸c PCCC, nªu ra c¸c ®Ò xuÊt ®Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c nµy. §ång thêi ph¶i phèi hîp víi c¸c bé phËn tµi vô ®Ó theo dâi viÖc ®ãng phÝ cña kh¸ch hµng, nh¾c nhë hä t¸i tôc b¶o hiÓm khi thêi h¹n b¶o hiÓm s¾p hÕt. 1.5 Hoa hång Trong c«ng t¸c khai th¸c kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn vÊn ®Ò hoa hång. §©y lµ mét kho¶n chi ®­îc tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m so víi sè phÝ b¶o hiÓm. Kho¶n hoa hång nµy, c«ng ty tr¶ cho ng­êi trùc tiÕp ®øng ra tham gia b¶o hiÓm hoÆc tr¶ cho ng­êi m«i giíi nh»m ®éng viªn khuyÕn khÝch hä nhiÖt t×nh c«ng t¸c, thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm. §©y còng lµ mét h×nh thøc t¹o dùng mèi quan hÖ l©u dµi víi kh¸ch hµng.Tõ n¨m 1995, ®Ó t¹o tÝnh chñ ®éng, linh ho¹t trong ho¹t ®éng, kho¶n chi hoa hång ®­îc tÝnh vµo chi qu¶n lý nghiÖp vô. Cã thÓ nãi c«ng t¸c khai th¸c cã mét vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm. Thùc hiÖn tèt kh©u nµy sÏ t¹o tiÒn ®Ò cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm më réng vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. 2. C«ng t¸c gi¸m ®Þnh tæn thÊt Kh©u gi¸m ®Þnh tæn thÊt cã vÞ trÝ quan träng ®èi víi c«ng t¸c båi th­êng. C¸c gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm cã nhiÖm vô x¸c ®Þnh : nguyªn nh©n rñi ro cã thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm hay kh«ng, gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ lµ bao nhiªu... 2.1 §iÒu tra tai n¹n NhËn ®­îc th«ng b¸o tai n¹n, gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm sÏ xuèng ngay hiÖn tr­êng ®Ó n¾m t×nh h×nh vµ ®iÒu tra tai n¹n. Môc ®Ých cña viÖc ®iÒu tra tai n¹n lµ thu nhËp c¸c b»ng chøng vµ sù kiÖn. Trªn c¬ së ®ã gi¶i ®¸p c¸c c©u hái : tai n¹n ®· x¶y ra nh­ thÕ nµo, ë ®©u, khi nµo, v× sao. Muèn vËy trong qu¸ tr×nh ®iªï tra, gi¸m ®Þnh viªn ph¶i thu thËp hai lo¹i th«ng tin : c¸c tang vËt vµ lêi khai cña nh©n chøng. - Tang vËt : Lµ bÊt cø mét viÖc g× cã liªn quan gióp cho viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng sù viÖc liªn quan ®Õn tai n¹n. HÇu hÕt c¸c tang vËt ®Òu cã thÓ t×m thÊy ë hiÖn tr­êng hay còng cã thÓ t×m thÊy ë n¬i söa ch÷a bÞ h­ h¹i. - Lêi khai cña nh©n chøng : Lµ nh÷ng lêi kÓ, nh÷ng c©u tr¶ lêi cña c¸c nh©n chøng th­êng lµ nh÷ng ng­êi cã mÆt ë n¬i hiÖn tr­êng khi x¶y ra tai n¹n. Lêi khai cña nh©n chøng còng gióp cho viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn tai n¹n. Ng­êi b¶o hiÓm cÇn cã nh÷ng kh¶ n¨ng ph©n tÝch t×m ra nh÷ng lêi khai x¸c thùc v× c¸c lêi khai cña nh©n chøng th­êng kh¸c nhau vµ cã khi m©u thuÉn víi nhau. Ngoµi viÖc tiÕp xóc, trao ®æi, hái chuyÖn víi c¸c nh©n chøng, gi¸m ®Þnh viªn cÇn gÆp gì, trao ®æi víi ng­êi ®­îc b¶o hiÓm, víi c«ng an PCCC. Qua ®ã, nguyªn nh©n Ho¶ ho¹n, ®¸nh gi¸ s¬ bé vµ kh¸i qu¸t møc ®é thiÖt h¹i. 2.2 §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ tæn thÊt Th«ng th­êng sau khi gÆp ho¶ ho¹n, ng­êi ®­îc b¶o hiÓm rÊt hoang mang vµ lóng tóng kh«ng biÕt ph¶i lµm g×. V× vËy trªn c¬ së xem xÐt hiÖn tr­êng vµ song song víi viÖc ®iÒu tra tai n¹n, gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm ph¶i gãp ý kiÕn víi ng­êi ®­îc b¶o hiÓm c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ tæn thÊt nh­ sau: - C¸ch ly khu vùc vµ tµi s¶n bÞ thiÖt h¹i. - Rµo kÝn nh÷ng n¬i mµ ng­êi ngoµi cã thÓ ®ét nhËp vµo. - B¬m rót n­íc cøu ho¶ cßn ®äng l¹i ra khái nh÷ng n¬i chøa tµi s¶n ®Ó tr¸nh tµi s¶n h­ háng thªm. - Di chuyÓn c¸c m¶nh ®æ vì, tro than ®Ó cøu tµi s¶n, Qua qu¸ tr×nh ®iÒu tra, c¸c gi¸m ®Þnh viªn ph¶i t×m ra ®­îc nguyªn nh©n g©y Ho¶ ho¹n. Chó ý r»ng ®ã ph¶i lµ nh÷ng nguyªn nh©n trùc tiÊp dÉn ®Õn ho¶ ho¹n. Cuèi cïng c¸c gi¸m ®Þnh viªn b¶o hiÓm sÏ x¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i vµ lËp biªn b¶n gi¸m ®Þnh. Biªn b¶n gi¸m ®Þnh sÏ ®­îc tr×nh lªn c«ng ty mét b¶n vµ Tæng c«ng ty mét b¶n. 3. C«ng t¸c båi th­êng Mét trong nh÷ng yªu cÇu vµ còng lµ mét trong nh÷ng phÈm chÊt quan träng ®èi víi ng­êi lµm c«ng t¸c b¶o hiÓm lµ ph¶i quan t©m vµ c¶m th«ng s©u s¾c tíi c¸c nhu cÇu vµ nguyÖn väng cña kh¸ch hµng. PhÈm chÊt ®ã ph¶i ®­îc thÓ hiÖn ®Æc biÖt râ nÐt trong kh©u trong kh©u gi¶i quyÕt båi th­êng. Gi¶i quyÕt båi th­êng tèt cã nghÜa lµ gi¶i quyÕt nhanh vµ ®óng - ®©y lµ nhiÖm vô sè mét cña ng­êi lµm c«ng t¸c båi th­êng vµ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tuyªn truyÒn cã hiÖu qu¶ nhÊt, lµm t¨ng uy tÝn cña c«ng ty vµ cã ¶nh h­ëng tÝch cùc tíi kh©u khai th¸c b¶o hiÓm. §¶m b¶o ®­îc môc ®Ých, ý nghÜa, nhiÖm vô cña c«ng t¸c båi th­êng, c¸n bé c«ng ty cÇn thùc hiÖn tèt nh÷ng b­íc sau : 3.1 KiÓm tra hå s¬ khiÕu n¹i vµ x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm NhËn ®­îc hå s¬ ®ßi båi th­êng, ng­êi b¶o hiÓm ph¶i kiÓm tra, xem xÐt hå s¬ cã ®Çy ®ñ vµ hîp lÖ kh«ng. Tr­êng hîp hå s¬ thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm nh­ng ch­a ®Çy ®ñ th× ph¶i yªu cÇu kh¸ch hµng bæ sung kÞp thêi vµ ngµy tr¶ lêi kh¸ch hµng. Sau ®ã, c¸n bé båi th­êng xem xÐt ®èi chiÕu víi quy t¾c b¶o hiÓm vµ v¨n b»ng h­íng dÉn cña Tæng c«ng ty ®Ó x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm. Cô thÓ : khiÕu n¹i cã n»m trong ph¹m vi tho¶ thuËn b¶o hiÓm kh«ng; cã ®iÓm lo¹i trõ nµo t¸c ®éng vµ ¶nh h­ëng ®Õn khiÕu n¹i ®ã kh«ng; cã ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm nµo bÞ vi ph¹m lµm v« hiÖu ho¸ hoÆc thu hÑp ph¹m vi ®­îc b¶o hiÓm cña khiÕu n¹i kh«ng ? 3.2 X¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i Chøc n¨ng chÝnh cña c«ng t¸c b¶o hiÓm lµ båi th­êng nh÷ng thiÖt h¹i thùc tÕ x¶y ra cho ng­êi tham gia b¶o hiÓm nh»m ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cho ng­êi ®­îc b¶o hiÓm. X¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ thiÖt h¹i míi ®¶m b¶o viÖc båi th­êng thùc sù ®em l¹i hiÖu qu¶ cho ng­êi ®­îc b¶o hiÓm.ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thiÖt h¹i ®­îc tiÕn hµnh trªn nguyªn t¾c : ph¶i x¸c ®Þnh ngay t¹i thêi ®iÓm vµ ®Þa ®iÓm x¶y ra tæn thÊt. Trªn c¬ së biªn b¶n gi¸m ®Þnh vÒ møc ®é thiÖt h¹i cïng c¸c biªn lai, chøng tõ x¸c minh kÌm theo c¸c hå s¬ khiÕu n¹i, c¸n bé båi th­êng sÏ x¸c ®Þnh ®­îc møc thiÖt h¹i thùc tÕ cña tõng ®èi t­îng b¶o hiÓm. 3.3 X¸c ®Þnh sè tiÒn båi th­êng NÕu hå s¬ khiÕu n¹i ®· hîp lÖ, ®Çy ®ñ, tæn thÊt ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm vµ tÝnh to¸n ®­îc sè tiÒn thiÖt h¹i th× ta cã thÓ tiÕn hµnh x¸c ®Þnh sè tiÒn båi th­êng. Sè tiÒn båi th­êng x¸c ®Þnh dùa trªn c¸c c¬ së sau : - Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ - Sè tiÒn båi th­êng (lµ giíi h¹n trªn cña sè tiÒn båi th­êng ) - Møc miÔn th­êng : sÏ kh«ng ph¶i båi th­êng nÕu tæn thÊt b»ng hoÆc nhá h¬n møc miÔn th­êng. NÕu tæn thÊt lín h¬n møc miÔn th­êng th× ph¶i trõ ®i møc miÔn th­êng ( trong tr­êng hîp ¸p dông møc miÔn th­êng cã khÊu trõ ). Tr­íc khi tÝnh to¸n sè tiÒn båi th­êng, ng­êi ®­îc b¶o hiÓm cÇn xem xÐt sè tiÒn kh¸ch hµng ®ßi båi th­êng lµ bao nhiªu. NÕu sè tiÒn ®ã b»ng hoÆc nhá h¬n møc miÔn th­êng th× kh«ng cÇn tÝnh to¸n mµ cã thÓ tr¶ lêi ngay cho kh¸ch hµng lµ tæn thÊt kh«ng ®­îc båi th­êng v× n»m trong ph¹m vi møc miÔn th­êng. NÕu tæn thÊt lín h¬n møc miÔn th­êng th× ph¶i tÝnh chi tiÕt møc ®é thiÖt h¹i. Cô thÓ : * §èi víi b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n : Sè tiÒn b¶o hiÓm Sè tiÒn båi th­êng = Gi¸ trÞ thiÖt h¹i ´ ____________________ Gi¸ trÞ b¶o hiÓm 3.4 LËp hå s¬ båi th­êng, gi¶i quyÕt båi th­êng vµ khiÕu n¹i Trªn c¬ së tÝnh to¸n ®­îc sè tiÒn båi th­êng nh­ trªn, c¸n bé båi th­êng sÏ lËp hå s¬ båi th­êng vµ tr×nh lªn l·nh ®¹o Tæng c«ng ty xÐt duyÖt båi th­êng. Sau khi cã quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o, c¸n bé båi th­êng sÏ th«ng b¸o cho kh¸ch hµng cô thÓ vÒ møc båi th­êng, thêi gian, ®Þa ®iÓm c«ng ty b¶o hiÓm chi tr¶ sè tiÕn ®ã còng nh­ c¸c giÊy tê cÇn thiÕt mµ hä ph¶i cã. NÕu kh¸ch hµng chÊp nhËn th× viÖc båi th­êng sÏ ®­îc chuyÓn cho phßng kÕ to¸n-tµi vô. Trong thùc tÕ, kh©u båi th­êng lµ kh©u dÔ ph¸t sinh c¸c tranh chÊp, khiÕu n¹i khi kh¸ch hµng cho r»ng sè tiÒn båi th­êng lµ ch­a hîp lý. Bëi vËy, cÇn xem xÐt nghiªn cøu c¸c ý kiÕn khiÕu n¹i mét c¸ch kh¸ch quan. Còng cÇn l­u ý lµ tr­íc khi chÝnh thøc båi th­êng, trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin nhËn ®­îc vµ ®¸nh gi¸ chung, c¸n bé båi th­êng sím ­íc tÝnh sè tiÒn båi th­êng vµ th«ng b¸o cho kh¸ch hµng biÕt tr­íc ®Ó cho hä kh«ng bÞ bÊt ngê khi c«ng bè sè tiÒn chÝnh thøc. CÇn chó ý l¾ng nghe nguyÖn väng cña kh¸ch hµng, nhÑ nhµng vµ kiªn nhÉn gi¶i thÝch kü nh÷ng th¾c m¾c cña hä ngay c¶ khi tõ chèi båi th­êng. 4. C¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng Ho¶ ho¹n Môc tiªu cña c«ng t¸c phßng Ho¶ ho¹n lµ ®Ò phßng ho¶ ho¹n ph¸t sinh vµ kh«ng cho ®¸m Ho¶ ho¹n lan réng. HiÖn nay cã hai biÖn ph¸p phßng Ho¶ ho¹n lµ phßng Ho¶ ho¹n b»ng thiÕt kÕ x©y dùng vµ sö dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý. + Phßng Ho¶ ho¹n b»ng thiÕt kÕ x©y dùng :nh»m c¸ch ly c¸c vËt dÔ Ho¶ ho¹n víi nguån löa. C¸c nguån löa cã thÓ ph¸t sinh tõ c¸c thiÕt bÞ to¶ nhiÖt, bÕp, lß sÊy, lß s­ëi, c¸c thiÕt bÞ ®iÖn... Do vËy, viÖc thiÕt kÕ x©y dùng cÇn l­u ý tíi viÖc bè trÝ c¸c phßng ban, kho, ph©n x­ëng còng nh­ c¸c thiÕt bÞ néi thÊt mét c¸ch hîp lý, ®¶m b¶o ®é an toµn cao. + C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý : Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý lµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi tham gia b¶o hiÓm. Dùa vµo c¸c quy ®Þnh phßng Ho¶ ho¹n vµ ch÷a Ho¶ ho¹n cña Nhµ n­íc vµ ®Þa ph­¬ng, c¸c gi¸m ®èc, thñ tr­ëng ®¬n vÞ cÇn ®Ò ra néi quy, biÖn ph¸p PCCC cho c¬ së m×nh ®ång thêi cã kÕ ho¹ch gi¸o dôc, ®«n ®èc, theo dâi, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh néi quy, biÖn ph¸p ®ã. C¸c c¸n bé, c«ng nh©n ph¶i triÖt ®Ó chÊp hµnh c¸c néi quy PCCC còng nh­ c¸c tiªu chuÈn vÒ an toµn trong ho¹t ®éng c«ng t¸c, s¶n xuÊt.. Cïng víi c¶nh s¸t PCCC, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm sÏ h­íng dÉn ng­êi tham gia b¶o hiÓm thùc hiÖn tèt c«ng t¸c PCCC ë c¸c khu vùc dÔ x¶y ra rñi ro, ®Ò nghÞ hä cã c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa kÞp thêi vµ hîp lý. 5. C«ng t¸c ch÷a Ho¶ ho¹n Tr­íc hÕt cÇn trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn thiÕt bÞ b¸o Ho¶ ho¹n ®Ó x¸c ®Þnh vïng x¶y ra Ho¶ ho¹n nh»m h¹n chÕ tæn thÊt ®Õn møc tèi thiÓu. Thµnh lËp c¸c ®éi cøu ho¶ ë c¸c ®¬n vÞ còng nh­ trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn dËp löa th× míi ®¶m b¶o ch÷a Ho¶ ho¹n cã hiÖu qu¶ vµ kÞp thêi. C¸c c«ng ty b¶o hiÓm qua viÖc tham quan c¸c c¬ së b¶o hiÓm yªu cÇu hä kh«ng nh÷ng thùc hiÖn c¸c néi quy PCCC mµ cßn ph¶i tranh bÞ c¸c thiÕt bÞ ch÷a Ho¶ ho¹n cÇn thiÕt. III. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n 1. KÕt qu¶ khai th¸c vµ thùc hiÖn doanh thu C«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ cña ®Êt n­íc mçi n¨m l¹i mang ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm. Kinh tÕ ph¸t triÓn céng víi c¬ chÕ qu¶n lý theo h­íng thÞ tr­êng ®· lµm cho nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tham gia b¶o hiÓm t¨ng. N¨m n¨m qua ( 91-95 ) lµ nh÷ng n¨m khëi ®Çu cho nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n. Do cã sù nç lùc cña ban l·nh ®¹o Tæng c«ng ty còng nh­ c¸c c¸n bé trong c«ng t¸c b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n nªn kÕt qu¶ nghiÖp vô nµy ngµy cµng cao.H¬n mét n¨m ®Çu triÓn khai nghiÖp vô ( 89-90 ) c¸c ®¬n vÞ tham gia cßn qu¸ Ýt ái. Trong sè hµng v¹n c¸c xÝ nghiÖp ho¹t ®éng trªn ph¹m vi c¶ n­íc th× ®¬n vÞ tham gia b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n chØ dõng l¹i ë con sè trªn d­íi 100. §©y lµ nh÷ng doanh nghiÖp thùc sù cã nhu cÇu vµ th­êng lµ nh÷ng c«ng ty thuéc vÒ ngµnh x¨ng dÇu, do vËy kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro lµ rÊt lín. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do b­íc ®Çu chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, nhiÒu ®¬n vÞ cßn lóng tóng, kinh doanh ch­a æn ®Þnh nªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham gia b¶o hiÓm. MÆt kh¸c do n­íc ta tån t¹i qu¸ l©u c¬ chÕ cò, nªn khi chuyÓn sang c¬ chÕ míi, l·nh ®¹o c¸c xÝ nghiÖp cßn mang nÆng t­ t­ëng bao cÊp, ch­a thÊy râ ®­îc tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o toµn vèn cña m×nh. Mét phÇn n­· lµ vÒ phÝa c«ng ty, do ®©y lµ nghiÖp vô míi, c¸n bé lµm c«ng t¸c b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n ch­a nhiÒu, ch­a cã kinh nghiÖm. H¬n n÷a, c¸n bé ch­a phôc vô tËn t×nh mµ ®Ó kh¸ch hµng ph¶i tù ®Õn gâ cöa c«ng ty. N¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh nh­ vËy, V¨n phßng Tæng c«ng ty còng nh­ c¸c c«ng ty ®Þa ph­¬ng ®· cã nh÷ng nç lùc lín ®Ó kh¾c phôc t×nh h×nh. Do vËy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y : NÕu nh­ n¨m 2000, B¶o ViÖt míi chØ nhËn b¶o hiÓm cho 1413 ®¬n vÞ th× ®Õn n¨m 2003, sè ®¬n vÞ ®­îc b¶o hiÓm ®· lªn tíi 3102 ®¬n vÞ -gÇn gÊp 3 lÇn. Cßn gi¸ trÞ b¶o hiÓm còng t¨ng nh­ng t¨ng h¬n gÊp 14 lÇn. Cã thÓ nãi gi¸ trÞ b¶o hiÓm t¨ng nhanh nh­ vËy mét mÆt lµ v× nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m võa qua ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn v­ît bËc. Trong thêi gian ®Çu më cöa, ®· cã nh÷ng C«ng ty n­íc ngoµi ®Çu t­ nh­ng chØ ®Çu t­ víi møc ®é rÊt dÌ dÆt môc ®Ých cña hä lµ muèn th¨m dß thÞ tr­êng ViÖt Nam. Sau mét thêi gian nghiªn cøu, thÊy ViÖt Nam lµ n¬i cã c¬ héi ®Çu t­ tèt nªn nh÷ng dù ¸n lín h¬n vÒ quy m« ®· ®­îc ký kÕt. Doanh thu cña nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n t¨ng nhanh, víi tèc ®é cao vµ kh¸ ®Òu. N¨m sau doanh thu t¨ng h¬n n¨m tr­íc. Së dÜ B¶o ViÖt ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy lµ do nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu sau : - VÒ kh¸ch quan : sù ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh cña Bé tµi chÝnh cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò b¶o hiÓm ®· t¹o ra ¶nh h­ëng lín ®èi víi viÖc kinh doanh b¶o hiÓm cña c«ng ty. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn lµ sè ®¬n b¶o hiÓm cÊp vµ doanh thu trong n¨m 2003 t¨ng gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 2000. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y sè ®¬n b¶o hiÓm vµ doanh thu t¨ng kh«ng m¹nh nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do nghiÖp vô b¶o hiÓm ho¶ ho¹n cña C«ng ty bÞ mÊt h¼n mét phÇn doanh thu vÒ phÝa C«ng ty b¶o hiÓm Petrolimex vµ B¶o Minh. MÆc dï bÞ hao hôt lín nh­ng nghiÖp vô b¶o hiÓm ho¶ ho¹n nh÷ng n¨m gÇn ®©y vÉn duy tr× ®­îc doanh thu n¨m sau t¨ng h¬n n¨m tr­íc. §ã lµ kÕt qu¶ nç lùc kh«ng thÓ phñ nhËn cña toµn bé c¸n bé trong nghiÖp vô b¶o hiÓm ho¶ ho¹n. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y do chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ngµy cµng th«ng tho¸ng nªn c¸c C«ng ty b¶o hiÓm n­íc ngoµi ®· cã thÓ ®­îc kinh doanh trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam. §iÒu nµy t¹o nªn sù c¹nh tranh kh«ng nhá ®èi víi B¶o ViÖt. Nh­ng nhê cã uy tÝn tõ tr­íc nªn doanh thu b¶o hiÓm cña B¶o ViÖt nh÷ng n¨m gÇn ®©y vÉn t¨ng cao vµ nghiÖp vô b¶o hiÓm ho¶ ho¹n còng t¨ng theo. - VÒ chñ quan : Tæng c«ng ty ®· cã nh÷ng cè g¾ng ®¸ng kÓ trong viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng vµ më réng ®éi ngò c¸n bé. ThØnh tho¶ng, c«ng ty cã më líp h­íng dÉn, tËp huÊn cho c¸n bé, céng t¸c viªn ®Ó trau dåi thªm nghiÖp vô. Ngoµi ra, c¸c c¸n bé nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n còng cè g¾ng t×m mäi c¸ch ®Ó më réng ®Þa bµn tiÕp thÞ, triÓn khai m¹ng l­íi c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn quËn, huyÖn ë c¸c ®Þa ph­¬ng gióp cho viÖc tiÕp cËn kh¸ch hµng ®­îc tèt h¬n ®ång thêi gi÷ v÷ng ®Þa bµn ho¹t ®éng, kh«ng ®Ó mÊt kh¸ch hµng. Tæng c«ng ty ®· më réng m¹ng l­íi tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ : ®µi, b¸o, t¹p chÝ, v« tuyÕn truyÒn h×nh.... §i ®«i víi viÖc båi d­ìng c¸n bé, Tæng c«ng ty ®· tõng b­íc hoµn thiÖn h¬n trong viÖc tÝnh phÝ. ViÖc ¸p dông biÕu phÝ linh ho¹t ®· ®­a ra ®­îc nh÷ng møc phÝ c¹nh tranh, phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. NÕu nh­ tr­íc ®©y, Baá ViÖt chñ tr­¬ng ¸p dông mét tû lÖ phÝ trung b×nh cho tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c nhau lµ 0,29 %, sau ®ã sö dông hÖ sè ®iÒu chØnh th× ®Õn th¸ng 12 n¨m 1993, Tæng c«ng ty ®· ®Ò nghÞ Bé tµi chÝnh cho phÐp ¸p dông phÝ b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n míi x©y dùng trªn c¬ së theo nh÷ng kinh nghiÖm cña Munich Re vµ mét sè n­íc kh¸c trong khu vùc. BiÓu phÝ nµy gi¶m ®i 20% so víi biÓu phÝ cò nh­ng vÉn ®¶m b¶o ho¹t ®«ng kinh doanh cña B¶o ViÖt vµ quan träng h¬n n÷a lµ vÉn ®­îc c¸c nhµ t¸i b¶o chÊp nhËn. MÆt kh¸c, Tæng c«ng ty ®· cã quan hÖ rÊt tèt víi Bé tµi chÝnh, Tæng côc ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, c¸c ng©n hµng, côc CSPCCC... Giê ®©y, B¶o ViÖt còng lu«n lu«n ®­îc sù ñng hé cña c¸c ng©n hµng. C¸c ng©n hµng chØ cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn khi hä ®· tham gia b¶o hiÓm cho tµi s¶n cña m×nh. NhiÒu ng©n hµng ®· buéc c¸c ®¬n vÞ vay tiÒn ph¶i xuÊt tr×nh giÊy tê chøng nhËn b¶o hiÓm th× míi cho vay tiÒn. Tæng c«ng ty còng ®· theo dâi chÆt chÏ c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ lín, kÞp thêi th«ng b¸o cho ®Þa ph­¬ng. NhiÒu tr­êng hîp ®· phèi hîp víi Tæng côc ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn th«ng qua Bé tµi chÝnh ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cÊp bæ sung vèn ®Ó tham gia b¶o hiÓm. B¶o ViÖt ®· phèi hîp chÆt chÏ víi mét sè ngµnh cã sè l­îng tµi s¶n lín nh­ b­u ®iÖn, y tÕ, c«ng nghiÖp ®Ó triÓn khai ®ång bé trong c¶ n­íc. Bªn c¹nh ®ã, sù thµnh lËp c¸c c«ng ty m«i giíi b¶o hiÓm, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm n­íc ngoµi còng cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc trong viÖc ®em l¹i dÞch vô b¶o hiÓm cho c«ng ty Doanh thu t¨ng cßn ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau : B¶ng : C¬ cÊu doanh thu b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n t¹i B¶o ViÖt N¨m §¬n vÞ 1999 2000 2001 2002 2003 Doanh thu BH Ho¶ ho¹n tû ®ång 40,48 102,04 197,5 392,76 417,94 Doanh thu cña B¶o ViÖt tû ®ång 1559,1 3272,3 5073 7040,1 8779,1 Tû lÖ % 2,59 3,12 3,89 5,58 4,76 Nguån sè liÖu: Phßng b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n vµ kü thuËt - Tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam Tû lÖ doanh thu cña b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n so víi doanh thu toµn c«ng ty ngµy cµng t¨ng.. N¨m 2003, tû lÖ nµy cã gi¶m ®i mét Ýt, nguyªn nh©n lµ do doanh thu cña b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ trong khi ®ã doanh thu cña toµn Tæng c«ng ty t¨ng (do sù t¨ng doanh thu cña c¸c nghiÖp vô kh¸c nh­ : b¶o hiÓm hµng xuÊt, b¶o hiÓm th©n tµu, b¶o hiÓm th©n xe « t«...). Tuy nhiªn, ®Õn nay b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n ®· lµ mét nghiÖp vô quan träng ®em l¹i nguån doanh thu kh«ng nhá cho B¶o ViÖt. 2 T×nh h×nh chi båi th­êng Ta ®· biÕt ®­îc vai trß, ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c båi th­êng trong b¶o hiÓm. Båi th­êng chÝnh x¸c, nhanh chãng lµ ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó t¹o ra sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng vµo c«ng ty. Qu¸n triÖt quan ®iÓm ®ã, B¶o ViÖt ®· ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p vÒ qu¶n lý còng nh­ viÖc tiÕn hµnh c«ng t¸c nµy sao cho cã hiªô qu¶ nhÊt. VÒ biÖn ph¸p qu¶n lý, quü chi båi th­êng chiÕm tû lÖ phÇn tr¨m ®¸ng kÓ trong tæng sè phÝ thu ®­îc. HiÖn nay, biÓu phÝ b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n gåm c¸c thµnh phÇn nh­ sau : - Chi båi th­êng th­êng xuyªn chiÕm 65%. - Chi dù tr÷ tæn thÊt lín chiÕm 10% - Chi ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt chiÕm 5% - Chi qu¶n lý vµ thuÕ doanh thu chiÕm 15% - Chi hoa hång, céng t¸c viªn chiÕm 5%. Nh­ vËy phÇn trÝch lËp quü dù tr÷ båi th­êng ( bao gåm chi båi th­êng th­êng xuyªn vµ chi dù tr÷ tæn thÊt lín ) chiÕm 75% tæng sè phÝ. C¸ch ho¹ch ®Þnh nh­ vËy lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c¸c nhµ b¶o hiÓm. Nã kh«ng nh÷ng gióp cho viÖc nghiªn cøu doanh thu b¶o hiÓm cña nghiÖp vô cã ®ñ kh¶ n¨ng chi tr¶ båi th­êng cho ng­êi tham gia b¶o hiÓm hay kh«ng, mµ cßn nh»m tr¸nh sù ph¸ s¶n hay th©m hôt lín cho c«ng ty b¶o hiÓm. §iÒu ®ã ®· gióp cho B¶o ViÖt cã kh¶ n¨ng chi tr¶ cho nh÷ng vô tæn th©t lín. §iÓn h×nh ngµy 15.7. 93, B¶o ViÖt ®· gi¶i quyÕt båi th­êng nhanh chãng cho c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi SCANSIA. LTD ( Malaysia ) víi sè tiÒn båi th­êng 129000 $. C òng trong n¨m 93, nhµ m¸y giµy HiÖp H­ng ®· bÞ ngän löa thiªu huû, ­íc tÝnh thiÖt h¹i kho¶ng 13,5 tû ®ång, ngay lËp tøc B¶o ViÖt ®· t¹m øng 5 tû ®Ó nhµ m¸y kÞp thêi æn ®Þnh s¶n xuÊt ®êi sèng cho c«ng nh©n. Ngoµi ra, B¶o ViÖt cßn båi th­êng nhiÒu vô Ho¶ ho¹n lín kh¸c nh­ båi th­êng vô Ho¶ ho¹n chî §ång Xu©n víi sè tiÒn båi th­êng 8,2 tû ®ång, nhµ m¸y may S«ng bÐ víi sè tiÒn båi th­êng 17,5 tû ®ång... Tõ n¨m 2002 - 2003, t×nh h×nh gi¶i quyÕt båi th­êng t¹i B¶o ViÖt ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng : T×nh h×nh båi th­êng thùc tÕ cña nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n N¨m Sè tiÒn båi th­êng (triÖu ®ång) (1) Quü båi th­êng (triÖu ®ång) (2) Tû lÖ båi th­êng thùc tÕ (%) = (1) : (2) 1991 0 3448,50 - 2000 3424.68 17653,00 19,4 2001 23972,76 41329,05 70,24 2002 71918,28 107877,42 50,14 2003 143849,34 230158,94 60,25 Nguån sè liÖu: Phßng b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n vµ kü thuËt - Tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam NÕu nh­ trong 2 n¨m ( 90-91 ) kh«ng x¶y ra vô tæn thÊt nµo th× trong c¸c n¨m sau ®· cã nhiÒu vô Ho¶ ho¹n g©y tæn thÊt lín. Sè tiÒn båi th­êng ngµy cµng t¨ng do nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu sau : - Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, nhiÒu c«ng ty ®· trang bÞ thªm nhiÒu nh÷ng m¸y mãc hiÖn ®¹i,víi d©y chuyÒn s¶n xuÊt lín, cã kh¶ n¨ng tËn dông nh÷ng nguyªn vËt liÖu rÎ tiÒn h¬n nh­ng còng dÔ g©y Ho¶ ho¹n h¬n. Khi Ho¶ ho¹n th­êng trªn mét diÖn réng v× quy m« s¶n xuÊt lín. - C¸c doanh nghiÖp míi chØ ®Çu t­ vèn vµo x©y dùng, söa ch÷a tµi s¶n, l¾p ®Æt c¸c m¸y mãc míi chø ch­a ®Ó ý ®Õn viÖc mua s¾m c¸c thiÕt bÞ an toµn, c¸c biÖn ph¸p PCCC. - Thªm vµo ®ã sè doanh nghiÖp tham gia b¶o hiÓm t¨ng nªn sè vô båi th­êng còng nh­ sè tiÒn båi th­êng t¨ng. Ngoµi ra, theo b¶ng trªn cã thÓ thÊy c«ng t¸c båi th­êng cña B¶o ViÖt ®­îc ®¶m b¶o. Tû lÖ sè tiÒn båi th­êng thùc tÕ so víi quü dù tr÷ båi th­êng gÇn b»ng 50 % - nh­ vËy ®¶m b¶o cho B¶o ViÖt cã kh¶ n¨ng chi tr¶ båi th­êng cho kh¸ch hµng. Tuy vËy trong n¨m 2001, tû lÖ nµy t¨ng vät tõ 19,4% lªn 70,24 % do trong n¨m 2001 x¶y ra nhiÒu vô Ho¶ ho¹n liªn tiÕp víi møc ®é tæn thÊt nghiªm träng lµm sè tiÒn båi th­êng n¨m 2001 t¨ng cao h¬n h¼n so víi c¸c n¨m. Doanh thu t¨ng lµ tèt song sè tiÒn båi th­êng còng t¨ng l¹i lµ mét ®iÒu cÇn ph¶i suy nghÜ. Nh÷ng n¨m tíi ®Ó ®¶m b¶o ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh, Tæng C«ng ty cÇn ®Èy m¹nh c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng, h¹n chÕ tæn thÊt kh«ng nh÷ng gi¶m thiÓu sè tiÒn båi th­êng mµ cßn gãp phÇn æn ®Þnh ho¹t ®éng kinh doanh. 3 T¸i b¶o hiÓm Víi ®Æc thï lµ gi¸ trÞ tµi s¶n ®­îc b¶o hiÓm trong b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n rÊt lín, hay cã nghÜa lµ h¹n møc tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty b¶o hiÓm cao, vai trß cña viÖc thu xÕp t¸i b¶o hiÓm lµ rÊt quan träng. Ngoµi c¸c hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm cè ®Þnh (treaty), hiÖn nay B¶o ViÖt còng thùc hiÖn nhiÒu hîp ®ång t¸i b¶o hiÓm t¹m thêi (falcutative) ®Ó b¶o ®¶m cã ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh båi th­êng cho tæn thÊt thuéc ph¹m vi, tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm. T¸i b¶o hiÓm còng ®ãng mét vai trß kh«ng nhá trong viÖc t¹o ra mét t©m lý an t©m h¬n cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi v× hä sÏ ®­îc ®¶m b¶o tµi chÝnh mét c¸ch ch¾c ch¾n h¬n bëi nh÷ng c«ng ty t¸i b¶o hiÓm thÕ giíi. Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy, xin chØ ®Ò cËp mét vÊn ®Ò rÊt nhá cña c«ng t¸c t¸i b¶o hiÓm trong viÖc tÝnh doanh thu thùc cña B¶o ViÖt. Nh­ ta ®· biÕt , do trong doanh thu mét phÇn ph¶i t¸i b¶o hiÓm ®i cho c¸c c«ng ty kh¸c nªn doanh thu cña B¶o ViÖt sÏ bÞ gi¶m xuèng, doanh thu thùc cña c«ng ty chØ lµ møc mµ B¶o ViÖt gi÷ l¹i. MÆt kh¸c, khi x¶y ra nh÷ng tæn thÊt, B¶o ViÖt chØ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm theo tû lÖ mµ hä gi÷ l¹i. V× vËy c¸ch tÝnh lîi nhuËn thùc cña B¶o ViÖt theo " Doanh thu - Chi phÝ " phøc t¹p h¬n ( v× ph¶i x¸c ®Þnh doanh thu vµ båi th­êng trong ph¹m vi cña B¶o ViÖt ).Thay thÕ vµo ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch lîi nhuËn thùc, xin ®­îc ph©n tÝch chØ tiªu doanh thu thùc nh­ sau: Doanh thu thùc =Møc phÝ gi÷ l¹i +Hoa hång t¸i b¶o hiÓm +ThuÕ Trong ®ã : Hoa hång t¸i b¶o hiÓm = 7,5 - 15 % phÝ t¸i b¶o hiÓm . ThuÕ = 4 % doanh thu . Doanh thu thùc cña B¶o ViÖt t¨ng hµng n¨m còng t­¬ng øng víi sù t¨ng doanh thu. NÕu nh­ trong sè 4130 ®¬n b¶o hiÓm ®­îc cÊp n¨m 1998 víi sè ®¬n ®­îc t¸i ®i lµ 710 th× ®Õn n¨m 2003 sè d¬n b¶o hiÓm ph¶i t¸i ®i ®· lªn tíi 2030 ®¬n trong sè 10730 ®¬n ®­îc cÊp. Sè ®¬n ph¶i t¸i b¶o hiÓm trong 5 n¨m t¨ng h¬n 8 lÇn trong khi tæng sè ®¬n mµ B¶o ViÖt cÊp chØ t¨ng 4 lÇn. Sù t¨ng tèc ®é kh«ng ®Òu nµy ®· nãi lªn r»ng ngµy cµng nhiÒu nh÷ng doanh nghiÖp mua b¶o hiÓm víi nh÷ng gi¸ trÞ rÊt lín. Mét phÇn v× hä ®· hiÓu ®­îc mua b¶o hiÓm chÝnh lµ c«ng cô h÷u Ých nhÊt gióp hä b¶o toµn vèn. PhÇn kh¸c n÷a lµ v× nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ vµo ViÖt Nam kh«ng cßn lµ nh÷ng kho¶n tiÒn nhá n÷a, nã ®· ®­îc më réng vÒ quy m« vµ chÊt l­îng. Ch­¬ng III Mét sè ®Ò nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng nghiÖp vô b¶o hiÓm ho¶ ho¹n Trong giai ®o¹n hiÖn nay s­ tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña B¶o ViÖt nãi chung hay nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n nãi riªng lµ cã mét sù cè g¾ng nç lùc kh«ng ngõng.ViÖc t×m ra nh÷ng khiÕm khuyÕt v¹ch ra ®­êng ®i ®óng ®¾n lµ nh÷ng viÖc cÇn lµm ngay vµ lµ nhiÖm vô quan trong sè mét. Sau mét thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i B¶o ViÖt, qua qu¸ tr×nh thu thËp sè liÖu còng nh­ ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh, víi mong muèn gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng cña nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè biÖn ph¸p kiÕn nghÞ sau: VÒ c«ng t¸c khai th¸c C«ng t¸c tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o: Cã thÓ nãi trong nh÷ng n¨m qua kh©u khai th¸c b¶o hiÓm vÉn cßn yÕu. §Èy m¹nh c«ng t¸c khai th¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ rÊt cÇn thiÕt. MÆc dï c«ng t¸c khai th¸c b¶o hiÓm kh«ng ph¶i lµ kinh doanh thuÇn tuý nh­ng kh«ng v× thÕ mµ kh«ng tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o. Víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, b¶o hiÓm ®· trë thµnh nhu cÇu vµ trë thµnh tËp qu¸n cña ®êi sèng nh­ng víi n­íc ta tÊt c¶ míi b¾t ®Çu. Do vËy tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o lµ hÕt søc quan träng víi môc ®Ých giíi thiÖu c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm. ý nghÜa vµ t¸c dông cña nã lµ g©y danh tiÕng cho C«ng ty vµ c¹nh tranh kh¸ch hµng. Tõ tr­íc ®Õn nay, B¶o ViÖt ®· quan t©m ®Õn ho¹t ®éng nµy nh­ng hiÖu qu¶ ch­a cao nh×n chung sù nhËn thøc vÒ b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n cßn thÊp. V× lÏ ®ã mµ viÖc tuyªn truyÒn nªn ph¶n ¸nh l¹i c¸c vô Ho¶ ho¹n lín vµ hËu qu¶ cña nã sau ®ã ®­a ra nh÷ng con sè båi th­êng cô thÓ ®Ó tõ ®ã lµm næi bËt ®­îc vai trß vµ sù cÇn thiÕt cña b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng kh¸ch hµng th­êng rÊt khã tÝnh, kh«ng ph¶i hä chÊp nhËn tham gia b¶o hiÓm ngay t¹i B¶o ViÖt, nhÊt lµ t©m lý “cña ngo¹i” ®ang ®­îc ­u thÝch t¹i ViÖt Nam. V× vËy c«ng t¸c nµy ®ßi hái sù kiªn tr× cña c¸n bé khai th¸c ph¶i h­ìng dÉn tËn t×nh, nªu râ cho kh¸ch hµng thÊy râ sù thuËn lîi khi hä tham gia b¶o hiÓm t¹i B¶o ViÖt mµ ë c¸c C«ng ty kh¸c kh«ng cã. ChØ cã c¸ch th«ng qua mÆt m¹nh nh­ vËy, B¶o ViÖt míi cã thÓ duy tr× vµ cñng cè ®­îc c¸c mèi quan hÖ cò, x©y dùng mèi quan hÖ cò tèt ®Ñp. Thu hót kh¸ch hµng qua thµnh phÇn trung gian còng lµ ®iÒu quan t©m, B¶o ViÖt cÇn ®Èy m¹nh vµ më réng h¬n n÷a ®èi víi c¸c nghµnh qu¶n lý chñ quan vµ nghµnh liªn quan nh­ Tæng côc ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, lùc l­îng c¶nh s¸t PCCC, c¸c C«ng ty dÞnh vô t­ vÊn vÒ ®Çu t­, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, t­ nh©n lín...®Ó th«ng qua nh÷ng ®èi t­îng nµy B¶o ViÖt giíi thiÖu s¶n phÈm b¶o hiÓm ho¶ ho¹n víi kh¸ch hµng. Ngoµi ra cÇn quan hÖ chÆt chÏ h¬n víi c¸c C«ng ty b¶o hiÓm ®Þa ph­¬ng. §©y lµ nh÷ng tiÒm n¨ng to lín mµ B¶o ViÖt cÇn khai th¸c. Ho¶ ho¹n chî ®· trë thµnh n¹n dÞch nh­ng thùc tÕ b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n ë chî ch­a ®­îc khai th¸c lµ bao. Do vËy B¶o ViÖt cÇn ®i s©u khai th¸c søc mua b¶o hiÓm cña c¸c hé kinh doanh ë chî, c¸c khu vùc triÓn l·m còng nh­ c¸c hé nhµ d©n...Ngoµi ra cÇn ph¶i chó ý vµo c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Thùc tÕ sè l­îng nh÷ng doanh nghiÖp nµy á n­íc ta lµ rÊt lín nh­ng phÇn lín ch­a tham gia b¶o hiÓm. §©y lµ phÇn thÞ tr­êng rÊt hoang s¬ vµ lµ ®iÓm träng t©m cÇn khai th¸c trong giai ®o¹n tíi. Ngoµi ra B¶o ViÖt nªn ¸p dông b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n ë nh÷ng b·i ®ç xe cña nhµ n­íc còng nh­ cña t­ nh©n thµnh b¶o hiÓm b¾t buéc. VÒ hoa hång: §èi v¬i c¸c C«ng ty m«i giíi nh÷ng céng t¸c viªn hoÆc c¸ nh©n ®øng ra mua b¶o hiÓm còng cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch hoa hång tho¶ ®¸ng cho hä. Trong c¹ch tranh hai doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm vµ tû lÖ phÝ b¶o hiÓm nh­ nhau ng­êi mua b¶o hiÓm vµ c¸c m«i giíi sÏ ®Õn víi doanh nghiÖp nµo cã tû lÖ hoa hång cao h¬n v× vËy chÝnh s¸ch hoa hång hÕt søc linh ho¹t vµ hÊp dÉn, ph¶i c¨n cø vµo hiÖu qu¶ mµ quyÕt ®Þnh hoa hång. §èi víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n cã liªn quan hç trî cho B¶o ViÖt dµnh dÞnh vô th× ph¶i cã nh÷ng ­u ®·i ®Æc biÖt. VÒ ph¹m vi b¶o hiÓm: C¶i tiÕn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm cã s½n ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô ®­îc ®Ò ra. Song kh«ng v× thÕ mµ kh¸ch hµng yªu cÇu g× ta còng chÊp nhËn. HÕt søc h¹n chÕ nh÷ng ®èi t­îng cã ®iÓm chuÈn PCCC lo¹i trung b×nh, kiªn quyÕt kh«ng nhËn b¶o hiÓm theo lèi chän ®iÓm, tøc lµ ng­êi b¶o hiÓm chØ mua b¶o hiÓm cho nh÷ng ph©n x­ëng, c«ng ®o¹n s¶n xuÊt cã nhiÒu rñi ro nhÊt. Ngoµi ra cã thÓ b¶o hiÓm nh­ng ph¶i xem xÐt thËn träng khi nhËn hîp ®ång b¶o hiÓm lò lôt ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh kiªn cè, x©y dùng bª t«ng cèt thÐp... 2)C«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ gi¶i quyÕt båi th­êng. VÒ c«ng t¸c gi¸m ®Þnh: B¶o ViÖt nªn tæ chøc nh÷ng kho¸ häc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, chÊt l­îng phôc vô cña c¸c gi¸m ®Þnh song bªn c¹ch ®ã phai duy tr× më réng c¸c mèi quan hÖ víi c¸c C«ng ty gi¸m ®Þnh, c¸c ®éi ngò chuyªn gia trong mäi lÜnh vùc. Trong khi lµm c«ng t¸c gi¸m ®Þnh t¹o niÒm tin cho kh¸ch hµng c¸c c¸n bé ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm” kh¸ch quan, v« t­ ” ph¶n ¸nh ®óng vµ toµn bé sù viÖc, diÔn biÕn g©y ra rñi ro. §ång thêi ph¶i cã sù ®óc kÕt vµ tæng hîp thµnh sæ tay gi¸m ®Þnh nghiÖp vô b¶o hiÓm ho¶ ho¹n ®Ó c¸c gi¸m ®Þnh viªn dÔ dµng tra cøu vµ ®­a ra kÕt luËn chÝnh x¸c. VÒ c«ng t¸c båi th­êng: Kh¸ch hµng chØ nhËn thÊy râ t¸c dông cña b¶o hiÓm nhÊt lµ khi hä gÆp rñi ro. Tr¸ch nhiÖm cña B¶o ViÖt lóc nµy lµ ph¶i båi th­êng. KhÈu hiÖu “ Båi th­êng nhanh chãng chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng “ ph¶i hoµn toµn tu©n theo trong mäi tr­êng hîp v× ®©y lµ lÜnh vùc tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o cã hiÖu qu¶ nhÊt g©y uy tÝn cho C«ng ty b»ng sù viÖc cô thÓ chø kh«ng ph¶i b»ng nh÷ng lêi nãi su«ng. Song song víi viÖc phôc vô tèt kh¸ch hµng, B¶o ViÖt cÇn t¨ng c­êng bæ sung quü dù tr÷ båi th­êng b»ng c¸ch ®Çu t­ vèn nhµn rçi nh­: mua c«ng tr¸i nhµ n­íc, mua bÊt ®éng s¶n cho vay cã thÕ chÊp. Trong thùc tÕ thñ tôc vÒ c«ng t¸c båi th­êng cßn rÊt r­êm rµ vµ phøc t¹p vµ tèn kh¸ nhiÒu thêi gian. B¶o ViÖt cÇn ph¶i cã tµi liÖu vÒ h­ìng dÉn gi¶i quyÕt båi th­êng cho kh¸ch hµng nh­ h­íng dÉn cô thÓ khi yªu cÇu båi th­êng, kh¸ch hµng cÇn thiÕt ph¶i lµm ngay nh÷ng c«ng viÖc g×, ph¶i nép ngay nh÷ng giÊy tê g× C«ng t¸c ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt Ta ®· biÕt mét nguyªn nh©n lµm cho ho¹t ®«ng kinh doanh cña nghiÖp vô ch­a ®¹t hiÖu qu¶ tèi ­u- ®ã lµ thùc hiÖn ch­a tèt c«ng t¸c PCCC. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy, C«ng ty cÇn ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ h¬n n÷a phßng c¶nh s¸t PCCC c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ ban nghµnh ®Ó kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn PCCC ë c¸c ®¬n vÞ. Víi c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, qua viÖc phèi hîp víi c«ng an PCCC ®Ó cã yªu cÇu cô thÓ vÒ ph­¬ng tiÖn PCCC, lËp thªm c¸c ph­¬ng an ch÷a Ho¶ ho¹n cho c¸c c¬ së träng ®iÓm. CÇn cho kh¸ch hµng hiÓu r»ng kh«ng ph¶i tham gia b¶o hiÓm lµ dån hÕt tr¸ch nhiÖm cho ng­êi b¶o hiÓm mµ b¶n th©n hä ph¶i cã tr¸ch nhiÖm bè trÝ vµ qu¶n lý tµi s¶n tèt, cã kÕ ho¹ch ch÷a Ho¶ ho¹n ®­îc c¶nh s¸t PCCC th«ng qua, th­êng xuyªn tô b¶o ®­ìng nhµ cöa trang thiÕt bÞ. Sè phÝ b¶o hiÓm C«ng ty ph¶i tr¶ sÏ thÊp h¬n nÕu nh­ c«ng t¸c PCCC cña ®¬n vÞ ®­îc thùc hiÖn tèt theo ®óng yªu cÇu. Ngoµi ra ph¶i h­ìng dÉn c¸c ®Þa ph­¬ng chi tiÕt vÒ phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt v× hÇu hÕt hä gÇn nh­ kh«ng chi vÒ kho¶n nµy. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh hiÖn nay, viÖc chi ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt l¹i cã t¸c dông khuyÕn khÝch, gi÷ kh¸ch hµng rÊt quan träng. V× vËy c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn x¸c ®Þnh râ tû lÖ ®­îc phÐp chi båi th­êng vµ h¹n chÕ tæn thÊt. C«ng ty còng cÇn cã mét kho¶n chi hîp lý cho c«ng t¸c ®Ò phßng h¹n chÐt tæn thÊt ë c¸c ®¬n vÞ tham gia b¶o hiÓm , coi nh­ trî gióp mét phÇn cho hä trong viÖc trang bÞ ph­îng tiÖn PCCC, n©ng cao chÊt l­îng ®Ò phßng h¹n chÕ tæn thÊt. HÇu hÕt c¸c vô Ho¶ ho¹n kiÖn mang nguyªn nh©n lµ do chËp ®iÖn nªn tr­íc khi cÊp ®¬n b¶o hiÓm ph¶i kiÓm tra hÖ thèng ®iÖn. Cã thÓ ph¶i chi phÝ ®Ó lµm l¹i hÖ thèng ®iÖn nµy, nh­ng chi phÝ ®ã nhá h¬n rÊt nhiÒu so víi sè tiÒn båi th­êng nÕu cã tæn thÊt x¶y ra. C«ng t¸c tÝnh phÝ Ho¹t ®éng b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n vµ gi¸n ®o¹n kinh doanh lµ mét h×nh thøc kinh doanh dÞnh vô, quü dïng ®Ó chi tr¶ dÞnh vô ®­îc h×nh thµnh tõ viÖc ®ãng gãp cña ng­êi b¶o hiÓm d­íi d¹ng phÝ b¶o hiÓm. V× vËy, viÖc tÝch phÝ ph¶i ®¶m b¶o chi tr¶ båi th­êng ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i, ®«ng thêi ph¶i t¹o ®­îc møc phÝ cã kh¶ n¨ng c¹nh tr¹nh ®­îc víi c¸c c«ng ty ë n­íc ngoµi. SÏ cho hoµn toµn ®óng nÕu cho r»ng biÓu phÝ b¶o hiÓm ho¶ ho¹n hiÖn hµnh mµ B¶o ViÖt ¸p dông lµ hoµn thiÖn sù biÕn ®æi cña thÞ tr­¬ng ho¹t ®éng cña ®èi thñ canh tranh sÏ lµm cho gi¸ c¶ cña b¶o hiÓm ho¶ ho¹n thay ®æi. V× vËy khi ®­a ra møc phÝ cÇn ph¶i th­êng xuyªn xem xÐt , gi¸m s¸t theo dâi tû lÖ phÝ cña ®èi thñ c¹nh tranh ®ång thêi ph¶i theo sat biÕn ®éng cña c¸c ruØ ro, tû lÖ l¹m ph¸t. Nªn t×m c¸ch h¹ phÝ xuèng v× ®©y lµ c¸ch c¹ch tranh cã hiÖu qu¶ nhÊt. Tuy nhiªn nã vÊp ph¶i giíi h¹n d­íi ®ã lµ tèi thiÓu phÝ thu ph¶i ®ñ tr¶ cho båi th­êng. §Æc biÖt h¹ phÝ cho c¸c toµ nhµ x©y dùng, míi x©y dùng ®Ó cho thuª c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, c¸c C«ng ty x©y dùng b»ng vËt liÖu kh«ng Ho¶ ho¹n...Ýt nhÊt ph¶i thÊp h¬n so víi c¸c C«ng ty b¶o hiÓm kh¸c. §«i khi ph¶i chÊp nhËn h¹ phÝ thÊp h¬n so víi sè liÖu thèng kª ®Ó thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch hµng trªn c¬ së sè ®«ng bï sè Ýt mµ vÉn ®¶m b¶o nghiÖp vô kinh doanh. Theo nh­ tho¶ thuËn víi chuyªn gia cña EU, trong n¨m tíi ®©y EU sÏ gióp B¶o ViÖt n©ng cao c¶i tiÕn s¶n phÈm Ho¶ ho¹n vÒ mÉu ®¬n, ph¹m vi b¶o hiÓm vµ møc phÝ. Tuy nhiªn kh«ng v× thÕ mµ û l¹i ¸p dông y nguyªn m¸y mãc, mµ ph¶i c¶i c¸ch söa ®æi cho ®óng phï hîp víi t×nh h×nh ViÖt Nam. B¶o ViÖt cÇn ph¶i nghiªn cøu chÝnh s¸ch phÝ ph©n biÖt víi tõng lo¹i kh¸ch hµng. §èi víi c¸c kh¸ch hµng th­êng xuyªn cã mèi quan hÖ l©u dµi, nh÷ng kh¸ch hµng lín cÇn ®­îc ­u tiªn h¬n nh÷ng kh¸ch hµng míi vµ nhá. HiÖn nay, tû träng chi phÝ qu¶n lý b¶o hiÓm vÉn cßn lín. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy B¶o ViÖt cÇn ph¶i nghiªn cøu nh÷ng h×nh thøc ®Çu t­ nguån doanh thu vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó t¨ng lîi nhuËn ®Î tö ®ã cã c¬ së gi¶m ty träng chi qu¶n lý. Kh«ng chØ ®¬n thuÇn göi tiÒn vµo ng©n hµng, kinh doanh bÊt ®éng s¶n mµ B¶o ViÖt cßn gãp vèn cïng kinh doanh víi c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc. B¶o ViÖt nªn ®Ò nghÞ víi bé tµi chÝnh ®­a ra mét hµnh lang phÝ cô thÓ. §iÒu nµy kh«ng ngõng t¹o ra mét m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c C«ng ty b¶o hiÓm kh¼ng ®Þnh m×nh. C«ng ty m¹nh sÏ giµnh ®­îc thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng chÊp nhËn. C«ng t¸c c¸n bé §µo t¹o c¸n bé giái nghiÖp vô lµ vÊn ®Ò C«ng ty cÇn quan t©m. B¶o hiÓm ho¶ ho¹n lµ lo¹i b¶o hiÓm cÇn giao dÞnh víi nhiÒu C«ng ty n­íc ngoµi, nh­ng do ®©y lµ nghiÖp vô míi cho nªn c¸n bé giái vÒ nghiÖp vô nµy cßn Ýt ái l¹i thªm tr×nh ®é vÒ tiÕng anh, m¸y tÝnh ch­a thµnh th¹o nªn khã cã thÓ giao dÞnh víi n­íc ngoµi. Còng cÇn thÊy r»ng c¸n bé giái nghiÖp vô th× kh«ng nh÷ng thùc hiÖn c«ng t¸c mét c¸ch nhanh chãng, tr«i ch¶y mµ nÕu khi kh¸ch hµng th¾c m¾c yªu cÇu g× c¸n bé cã thÓ gi¶i ®¸p mét c¸ch râ rµng, t¹o niÒm tin cho kh¸ch hµng. Mét mÆt n÷a cã mét c¸n bé giái nghiÖp vô cã tr×nh ®é tiÕng anh thµnh th¹o, C«ng ty cã kh¼ n¨ng x©m nhËp thÞ tr­êng nhanh chãng trùc tiÕp ®ì tèn kÐm kh«ng ph¶i qua con ®­êng m«i giíi. Trªn thùc tÕ , tr×nh ®é cña c¸n bé ®Þa ph­¬ng cßn rÊt kÐm v× thÕ C«ng ty cÇn tæ chøc thªm nh÷ng ®ît tËp huÊn, ®µo t¹o h­ìng dÊn c¸n bé ë ®Þa ph­¬ng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. Ngoµi ra cÇn ph¸t hiÖn vµ nhin nhËn ®óng ®¾n n¨ng lùc, tr×nh ®é cña tõng c¸n bé mµ cã chÝnh s¸ch ®·i ngé, sù ­u tiªn thÝch ®¸ng. Thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp tham gia b¶o hiÓm lµ biÖn ph¸p ®Ó b¶o toµn vèn TiÕn tr×nh c¶i c¸ch ®ang ®Æt nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¶i ®­¬ng ®Çu víi mét giai ®o¹n mµ trong ®ã tæng vèn ®­îc coi lµ bµn ®¹p thóc ®Èy hÕt søc quan träng. Bëi lÏ nh×n vµo c¬ së h¹ tÇng cßn rÖu r·, chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc nÒn kinh tÕ ®ang cÇn rÊt nhiÒu vèn ®Ó c¶i t¹o n©ng cÊp ®­êng bé, ®­êng s¾t, s©n bay...Vµ cßn biÐt bao dù ¸n kh¸c. Huy ®éng vèn , giao vèn, b¶o toµn vèn vµ ph¸t triÓn vèn lµ sù cÇn thiÕt tr­íc hÕt xuÊt ph¸t tõ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp quèc doanh ho¹t ®éng theo ph­¬ng thøc ho¹ch to¸n kinh doanh, ®ßi hái ph¶i b¶o toµn gi÷ g×n sè vèn ®­îc nhµ n­íc ®Çu t­, tù bæ sung vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån vèn ®­îc tµi trî. HiÖn nay n­íc ta ®ang cÇn rÊt nhiÒu vèn, v× vËy ngoµi viÖc huy ®éng vèn trong n­íc ta ph¶i huy ®éng thªm vèn n­íc ngoµi. §iÒu ®ã cµng lµm cho viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn trë nªn quan träng. Giao vèn lµ viÖc x¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm trong së h÷u qu¶n lý vµ sö dông vèn. Giao vèn t¹o ra sö chñ ®éng cho c¸c doanh nghiÖp ®ång thêi còng g¾n tr¸ch nhiÖm cña xÝ nghiÖp ®èi víi viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. ViÖc huy ®éng vèn ®· lµ khã song viÖc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn lµ khã kh¨n h¬n nhiÒu. §Ó b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, c¸c chñ doanh nghiÖp lËp ra c¸c ph­¬ng ¸n, kÕ ho¹ch kinh doanh sao cho thÝch hîp. Ngoµi ra viÖc giao vèn c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù chñ trong kinh doanh kÓ c¶ tù chiu rñi ro vµ thiªn tai bÊt ngê ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn kh¼ n¨ng b¶o toµn vèn. Trong tr­êng hîp nµy th× tham gia b¶o hiÓm lµ tr­êng hîp h÷u hiÖu nhÊt. Tõ khi xo¸ bá c¬ chÕ bao cÊp, chÝnh phñ ®· chñ tr­¬ng ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c kh©u b¶o hiÓm nh»m lµm d¶m nhÑ g¸ch nÆng cho ng©n s¸ch. V× lÏ ®ã trong bèi c¶nh míi, cÇn nhËn thøc ®óng vÞ trÝ nghµnh kinh doanh b¶o hiÓm. NhiÒu doanh nghiÖp hiÖn nay tham gia b¶o hiÓm v× hä chØ nghÜ ®¬n gi¶n lµ hä sÏ ®­îc båi th­êng khi kh«ng may rñi ro x¶y ra chø phÇn lín doanh nghiÖp kh«ng biÕt r»ng tham gia b¶o hiÓm lµ sè vèn cña hä ®­îc b¶o toµn. Do yªu cÇu bøc b¸ch ®Æt ra ®èi víi b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n kh«ng chØ dõng l¹i ë chç khai th¸c phôc vô kh¸ch hµng tèt mµ cßn ph¶i nªu bËt ®­îc vai trß cña m×nh qua viÖc b¶o toµn vèn. Cã nh­ vËy , c¸c doanh nghiÖp míi hiÓu ®­îc ®Çy ®ñ c¨n kÏ vÒ ý nghÜa vµ b¶n chÊt cña b¶o hiÓm. §iÒu cuèi cïng muèn nãi ë ®©y lµ bÊt kÓ nguån vèn nµo còng ®Òu lµ kÕt tinh cña søc lao ®éng, lµ tµi s¶n cña nguån vèn cho nªn mäi chÝnh s¸ch, chÕ ®é, mäi quan hÖ ph¶i ®­îc x©y dùng trªn c¬ së t«n träng gi¸ trÞ cña ®ång vèn, gióp ng­êi cã vèn kh«ng nh÷ng b¶o toµn ®­îc gi¸ trÞ cña nã mµ lµm cho no sinh lêi vµ cã quyÒn h­ëng phÇn lîi nhuËn chÝnh ®¸ng ®ã. T«n träng quan t©m ®iÒu ®ã, B¶o ViÖt víi nghiÖp vô Ho¶ ho¹n sÏ cè g¾ng hÕt søc gãp phÇn cña m×nh vµo b¶o toµn vèn cho c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ cho toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. KÕt luËn Trong nh÷ng n¨m võa qua, tuy b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n vµ gi¸n ®o¹n kinh doanh lµ nh÷ng nghiÖp vô cßn kh¸ míi mÎ nh­ng B¶o ViÖt ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. §iÒu ®ã kh«ng chØ thÓ hiÖn ë sù t¨ng tr­ëng cña c¸c chØ tiªu trong ho¹t ®éng kinh doanh mµ cßn kh¼ng ®Þnh ®­îc do sù ®ãng gãp cña nghiÖp vô ®èi víi nÒn kinh tÕ. Th«ng qua t¸c dông lµm b¶o toµn vèn, t¹o ra mét t©m lý an toµn, tin t­ëng cho chñ doanh nghiÖp còng nh­ cho toµn bé c«ng nh©n, hai lo¹i nghiÖp vô nµy ®· lµm næi bËt ®­îc vai trß cña m×nh trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc. Trong c«ng cuéc ®æi míi nµy, b»ng lîi thÕ vÒ tÇm quan träng kh«ng thÓ phñ nhËn, b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n tù tin h¬n bao giê hÕt, s½n sµng b­íc vµo giai ®o¹n míi- giai ®o¹n c¹nh tranh. Thùc tÕ ®· chøng minh chóng ta cÇn ®Õn b¶o hiÓm , thùc sù cÇn ®Õn sù hç trî ®¾c lùc cña b¶o hiÓm trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. V­ît qua mäi khã kh¨n thö th¸ch, b»ng sù v­¬n lªn cña chÝnh m×nh, chóng ta hy väng r»ng B¶o ViÖt, cïng víi nghiÖp vô b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n sÏ tiÕp tôc lín m¹nh vµ kh«ng ngõng ®i lªn xøng ®¸ng lµ doanh nghiÖp ®Çu ®µn cña ngµnh b¶o hiÓm ViÖt Nam. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Tµi liÖu h­íng dÉn b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n n¨m 2002 - Tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam. 2. H­íng dÉn tÝnh phÝ b¶o hiÓm Ho¶ ho¹n n¨m 2002 - Tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam. 3. Gi¸o tr×nh kinh tÕ b¶o hiÓm - Tr­êng ®¹i häc kinh tª quèc d©n. 4. Gi¸o tr×nh b¶o hiÓm nhµ n­íc II - Tr­êng ®¹i häc tµi chÝnh kÕ to¸n. 5. T¹p chÝ b¶o hiÓm sè 2 n¨m 2003