Chuyên đề Giải pháp huy động và sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty MATECH

h©n tè chñ quan vµ nh©n tè kh¸ch quan. 1. C¸c nh©n tè chñ quan: a. Tr×nh ®é qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh: §©y lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng ®èi víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung vµ víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi riªng. Trong c«ng t¸c l vèn, tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n lý thÓ hiÖn chñ yÕu th«ng qua x¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn, c¸c träng ®iÓm ®Çu t­ vèn vµ c¸c qu¶n lý tµi s¶n hiÖn cã. Th«ng th­êng c¸n bé qu¶n lý ­u m¹o hiÓm th× hä sÏ sö dông nhiÒu nî vµ ng­îc l¹i th× sö dông vèn tù cã. VËy nªn viÖc n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý lµ vÊn ®Ò mµ doanh nghiÖp cÇn quan t©m. b. C¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ quy m« kinh doanh. C¬ cÊu vËt chÊt kü thuËt nÕu ®­îc tèt th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ h¬n. Quy m« kinh doanh còng lµ vÊn ®Ò cã liªn quan tíi quy m« nguån vèn cña doanh nghiÖp. Nã sÏ ®Þnh h­íng lín tíi kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp. HiÖu qu¶ cña vèn ®­îc ®¸nh gi¸ tíi nhiÒu chØ tiªu. Tuy nhiªn, c¬ së vËt chÊt l¹i cã liªn quan tíi c¸c chØ tiªu ®ã. Bëi v× nã gióp t¹o ra s¶n phÈm tèt h¬n, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, gióp chu chuyÓn vèn nhanh... c. C¸c yÕu tè kÝch thÝch vËt chÊt. C¸c yÕu tè nµy gióp chóng ta lao ®éng n¨ng ®éng nhiÖt t×nh h¬n. §©y lµ yÕu tè nhµ qu¶n lý nªn quan t©m nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt. 2. C¸c nh©n tè kh¸ch quan. a. Nhu cÇu thÞ hiÕu vµ gi¸ c¶ hµng ho¸. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Sù c¹nh tranh gay g¾t cña thÞ tr­êng ®· lµm cho nhiÒu doanh nghiÖp ph¶i lao ®ao. V× vËy viÖc x¸c ®Þnh ®­îc nhu cÇu thÞ hiÕu vµ gi¸ c¶ cho c¸c mÆt hµng lµ rÊt cÇn thiÕt. N¾m ®­îc quy luËt nµy th× doanh nghiÖp sÏ ®em l¹i ®­îc hiÖu qu¶ cña sö dông ®ång vèn cña m×nh. BiÕt ®Çu t­ ®óng chç, ®óng môc ®Ých sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. b. Nh©n tè thÞ tr­êng tµi chÝnh. Vèn lµ mét ph¹m trï thuéc lÜnh vùc tµi chÝnh nªn nã chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín tõ thÞ tr­êng tµi chÝnh. Nguån vèn ®­îc bæ sung tõ nhiÒu nguån nh­: Nguån vèn vay ng©n hµng, vèn thuª tµi chÝnh, vèn tÝn dông th­¬ng m¹i vµ vèn vay ë thÞ tr­êng tµi chÝnh... Sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh dÉn ®Õn sù biÕn ®éng c¸c nguån vèn, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸c qu¸ tr×nh ®Çu t­. ThÞ tr­êng tµi chÝnh ë n­íc ta ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, vµ viÖc huy ®éng vèn trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh lµ rÊt cÇn thiÕt. ThÞ tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho huy ®éng c¸c nguån vèn nhµn rçi ®Ó trùc tiÕp ®Çu t­ cã hiÖu qu¶. c. Mét sè nh©n tè kh¸c. Mét lµ: Sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ. Hai lµ: C¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc cã ¶nh h­ëng lín tíi qu¸ tr×nh sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Ba lµ: Mét sè biÕn ®éng cña thÞ tr­êng ®Çu vµo, ®Çu ra còng cã ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh huy ®éng vµ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. IV. C¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã mét nguån vèn h¹n chÕ. Tuy nhiªn tuú theo ®Æc ®iÓm cña chu kú kinh doanh mµ doanh nghiÖp cã thÓ thõa hoÆc thiÕu vèn. ThiÕu vèn dÉn ®Õn ph¶i huy ®éng vèn vµ sö dông vèn lµm sao cã hiÖu qu¶. Thùc tÕ cho thÊy, mçi doanh nghiÖp ®Òu cã c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nhau trong viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn. Vµ hiÖn nay doanh nghiÖp cã c¸c gi¶i ph¸p ®· vµ ®ang thùc hiÖn. Ta cã thÓ ph©n thµnh hai lo¹i gi¶i ph¸p, ®ã lµ: Ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. 1. Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn dµi h¹n. Vèn dµi h¹n cña doanh nghiÖp cã nhiÒu thµnh phÇn kh¸c nhau, cã thÓ do nhµ cung cÊp, vèn do lîi nhuËn ®Ó l¹i, vèn do thanh lý tµi s¶n... Mét doanh nghiÖp ®· khai th¸c hÕt nguån vèn bªn trong mµ nhu cÇu vèn dµi h¹n còng kh«ng ®¸p øng ®ñ th× cÇn ¸p dông mét sè gi¶i ph¸p sa: Gi¶i ph¸p 1: Ph¸t hµnh cæ phiÕu. Cæ phiÕu lµ c¸ch huy ®éng vèn dµi h¹n trong c¬ chÕ hiÖn nay. Cæ phiÕu thùc chÊt lµ giÊy chøng nhËn gãp cæ phÇn ®Ó t¹o thªm vèn cho doanh nghiÖp vµ chøng thùc lîi tøc cæ phÇn. Cæ phiÕu h×nh thµnh nªn vèn tù cã cña doanh nghiÖp. Cæ phiÕu ®­îc coi lµ "l¸ ch¾n" chèng l¹i sù ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp. NÕu nh­ doanh nghiÖp lµm ¨n ph¶i ph¸ s¶n th× lóc ®ã cæ ®«ng míi cã quyÒn rót l¹i vèn. Cæ phiÕu nµy cã thÓ ®­îc trao ®æi th«ng qua thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cæ phiÕu cã hai lo¹i: Cæ phiÕu th­êng vµ cæ phiÕu ­u ®·i. * Cæ phiÕu th­êng: Cæ phiÕu th­êng lµ cæ phiÕu th«ng dông nhÊt v× ®Æc ®iÓm cña nã lµ ®¸p øng ®­îc c¶ hai phÝa ng­êi ®Çu t­ vµ phÝa c«ng ty ph¸t hµnh. L­îng cæ phiÕu tèi ®a mµ c«ng ty ®­îc quyÒn ph¸t hµnh gäi lµ vèn cæ phÇn ®­îc cÊp giÊy phÐp. Vµ vÊn ®Ò chèng mua c«ng ty, b¶o vÖ c«ng ty tr­íc sù x©m nhËp b»ng cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty kh¸c lµ mét khÝa c¹nh ®Æc biÖt. CÇn xem xÐt ®Õn c¸c nguy c¬ ®­îc mua l¹i c«ng ty. Do ®ã cÇn duy tr× mét tû lÖ cæ phiÕu tèi thiÓu ®Ó gi÷a v÷ng quyÒn kiÓm so¸t cña c«ng ty. * Cæ phiÕu ­u tiªn: Th­êng chiÕm mét tû träng nhá trong tæng sè cæ phiÕu ph¸t hµnh. Tuy nhiªn trong mét sè tr­êng hîp dïng cæ phiÕu ­u tiªn lµ thÝch hîp. Cæ phiÕu ­u tiªn cã ­u ®iÓm lµ nã cã cæ tøc cè ®Þnh. Ng­êi chñ cæ phiÕu nµy cã quyÒn ®­îc thanh to¸n l·i tr­íc c¸c cæ ®«ng b×nh th­êng. Cæ phiÕu ­u tiªn cã thÓ ®­îc thu håi nÕu thÊy cÇn thiÕt. Nh­îc ®iÓm cña nã lµ cæ tøc ®­îc lÊy tõ lîi nhuËn sau thuÕ, trong khi ®ã chi phÝ l·i vay ®­îc gi¶m trõ khi trÝch thuÕ thu nhËp cña c«ng ty. ViÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu khi c«ng ty cã ý ®Þnh më réng thªm s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng. VÒ h×nh thøc ph¸t hµnh, cæ phiÕu cã thÓ ®­îc b¸n réng r·ia c«ng khai t¹i doanh nghiÖp hoÆc kh«ng qua hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i hoÆc c«ng ty tµi chÝnh. Gi¶i ph¸p 2: Ph¸t hµnh chøng kho¸n cã thÓ chuyÓn ®æi. HiÖn nay mét sè c«ng ty cã thÓ ph¸t hµnh chøng cã thÓ chuyÓn ®æi. Sù chuyÓn ®æi vµ sù lùa chän cho phÐp c¸c bªn cã thÓ chän mét c¸ch thøc ®Çu t­ cã lîi vµ thÝch hîp. Cã mét sè h×nh thøc chuyÓn ®æi, ë ®©y chØ ®Ò cËp hai h×nh thøc. - GiÊy b¶o ®¶m: Ng­êi së h÷u giÊy b¶o ®¶m cã thÓ mua mét sè l­îng cæ phiÕu th­êng, ®­îc quy ®Þnh tr­íc víi gi¸ c¶ vµ thêi gian x¸c ®Þnh. - Tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi: Lµ lo¹i tr¸i phiÕu cho phÐp chuyÓn ®æi thµnh mét sè l­îng nhÊt ®Þnh c¸c cæ phiÕu th­êng. NÕu gi¸ trÞ cæ phiÕ t¨ng lªn th× ng­êi gi÷ tr¸i phiÕu cã c¬ may nhËn ®­îc lîi nhuËn cao. Gi¶i ph¸p 3: Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu lµ mét h×nh thøc huy ®éng nguån vèn nhµn rçi cña d©n. Tr¸i phiÕu lµ giÊy vay nî dµi h¹n. Gåm: tr¸i phiÕu chÝnh phñ vµ tr¸i phiÕu c«ng ty. Khi ph¸t hµnh cÇn lùa chän sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña C«ng ty vµ t×nh h×nh trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh. §iÒu nµy lµ quan träng v× nã liªn quan ®Õn chi phÝ, c¸ch thøc tr¶ cïng nh­ kh¶ n¨ng l­u hµnh vµ tÝnh hÊp dÉn cña tr¸i phiÕu trªn thÞ tr­êng. Trªn thÞ tr­êng cã c¸c lo¹i tr¸i phiÕu sau: * Tr¸i phiÕu cã l·i suÊt cè ®Þnh: Lµ lo¹i tr¸i phiÕu ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt. TÝnh hÊp dÉn cña nã phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: + L·i suÊt cña tr¸i phiÕu. + Uy tÝn tµi chÝnh cña c«ng ty. + Kú h¹n cña tr¸i phiÕu. * Tr¸i phiÕu cã l·i suÊt th¶ néi: ¸p dông trong ®iÒu kiÖn cã møc l¹m ph¸t cao vµ l·i suÊt thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh. Lo¹i nµy cã nh­îc ®iÓm: + C«ng ty kh«ng biÕt ch¾c ch¾n vÒ chi phÝ l·i vay tr¸i phiÕu. Nã g©y khã kh¨n cho viÖc lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh. + ViÖc qu¶n lý tr¸i phiÕu ®ßi hái tèn nhiÒu thêi gian h¬n do ph¶i th«ng b¸o lÇn ®iÒu chØnh l·i. * Tr¸i phiÕu cã thÓ thu håi ®­îc. Lo¹i nµy khi ph¸t hµnh ph¶i cho biÕt râ ®Õn ng­êi mua tr¸i phiÕu vÒ gi¸ c¶ vµ thêi gian c«ng ty chuéc l¹i. Tr¸i phiÕu nµy cã ­u ®iÓm lµ: + Cã thÓ ®iÒu chØnh c¸ch sö dông l­îng vèn khi kh«ng cÇn thiÕt, c«ng ty cã thÓ mua l¹i sè vèn vay. + C«ng ty cã thÓ thay ®æi nguån vèn vay th«ng qua viÖc mua tr¸i phiÕu. Khi ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cÇn l­u ý mét sè vÊn ®Ò nh­: thêi ®iÓm ph¸t hµnh, khi nµo th× thu håi cæ phiÕu. Gi¶i ph¸p 4: Vay ng©n hµng. Vay ng©n hµng cã thÓ vay dµi h¹n, trung h¹n tuú thuéc vµo nhu cÇu vèn cña doanh nghiÖp. Trong khi vay vèn ng©n hµng cÇn cã c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Ph¶i cã ph­¬ng ¸n kinh doanh s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. - Møc vèn vay ph¶i phñ hîp víi kh¶ n¨ng tr¶ l·i cña c«ng ty. HiÖn nay c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ nh÷ng trung gian tµi chÝnh. NghiÖp vô ng©n hµng ®ang ph¸t triÓn phï hîp víi nhu cÇu vÒ vèn cña c¸c doanh nghiÖp. Gi¶i ph¸p 5: Nguån vèn néi bé. Nguån vèn nµy lµ rÊt cã lîi. NhiÒu c«ng ty coi träng viÖc t¸i ®Çu t­ tõ lîi nhuËn. ViÖc tÝch cùc t¨ng lîi nhuËn lµ mét vÊn ®Ò ®¸ng kÝch lÖ ®èi víi tÊt c¶ c¸c c«ng ty. Nã ®¸p øng nhu cÇu vèn ngµy cµng t¨ng cña c«ng ty. BÊt kú c«ng ty nµo còng mong muèn lµm ¨n ®¹t hiÖu qu¶ cao ®Ó gi÷ l¹i mét phÇn lîi nhuËn cho më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, vµ nguån vèn néi bé gãp phÇn vµo sù æn ®Þnh cho c«ng ty ph¸t triÓn. 2. C¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ng¾n h¹n. Trong mét chu kú s¶n xuÊt, do cã nh÷ng lóc vµo nh÷ng thêi ®iÓm cÇn thiÕt mµ nguån vèn l¹i thiÕu do biÕn ®éng ®ét xuÊt. C«ng ty lóc Êy ph¶i cã biÑn ph¸p huy ®éng vèn ng¾n h¹n. Sau ®©y lµ c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng. Gi¶i ph¸p 1: Vay ng©n hµng. Ng©n hµng lµ n¬i cung cÊp vèn cho c¸c c«ng ty trong s¶n xuÊt kinh doanh. Khi vay ng©n hµng th­êng th× ng©n hµng ph¶i ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu sau: Tû lÖ tµi trî = Vèn tù cã Tæng tµi s¶n nî ChØ tiªu nµy ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ®éc lËp vÒ tµi chÝnh, chØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt. Tû suÊt thanh to¸n hiÖn hµnh = Tæng tµi s¶n l­u ®éng Tæng sè nî ng¾n h¹n Nã cho biÕt kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n lµ cao hay thÊp. Tû suÊt thanh to¸n tøc thêi = Tæng sè vèn b»ng tiÒn Tæng sè nî ng¾n h¹n Qua sù ®¸nh gi¸ trªn vµ mét sè th«ng tin kh¸c, ng©n hµng míi cã quyÕt ®Þnh cho vay hay kh«ng. Gi¶i ph¸p II. TÝn dông th­¬ng m¹i. Lo¹i tÝn dông nµy lµ mét h×nh thøc chiÕm dông vèn trong thêi gian 30 ®Õn 90 ngµy th«ng quan thanh to¸n chËm c¸c phÇn nî. Cã hai lo¹i tÝn dông th­¬ng m¹i: Hèi phiÕu vµ kú phiÒu. Hèi phiÕu th­¬ng m¹i lµ mét lo¹i chøng tõ ®­îc chÊp thuËn, qua ®ã ng­êi chñ nî - ng­êi tr¶ tiÒn thanh to¸n ngay hoÆc khi ®Õn h¹n tr¶ mét sè tiÒn cho ng­êi chñ nî - ng­êi h­ëng thô. Kú phiÕu th­¬ng m¹i thùc chÊt lµ sù cam kÕt cña kh¸ch hµng chÊp thuËn thanh to¸n cho ng­êi chñ nî theo lÖnh cña ng­êi chñ nî víi thêi gian ®· ®Þnh. Gi¶i ph¸p 3: ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i. §©y lµ mét lo¹i nghiÖp cña ng©n hµng. Ng©n hµng trao cho ng­êi cÇn vèn mét sè vèn nhÊt ®Þnh c¨n cø vµo viÖc chñ ®Çu t­ giao cho th­¬ng phiÕu ®èi víi ng©n hµng tr­íc thêi h¹n. Tãm l¹i, qua viÖc ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p hiÖn nay th­êng ¸p dông, tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c«ng ty mµ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn phï hîp víi môc ®Ých sö dông vèn cña c«ng ty. Mçi mét gi¶i ph¸p lµ mét vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu khi quyÕt ®Þnh sö dông vèn. PhÇn II Ph©n tÝch t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông kinh doanh t¹i C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ (MATECH) I. Giíi thiÖu tæng quan vÒ C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ. 1. Vµi nÐt vÒ sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ (MATECH). C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc trùc thuéc Trung t©m khoa häc tù nhiªm vµ c«ng nghÖ Quèc gia. §­îc thµnh lËp theo th«ng b¸o sè 157/TB ngµy 17/05/1993 cña V¨n phßng chÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh sè 185/VKH - QD ngµy 21/05/1993 cña ViÖn khoa häc ViÖt Nam (nay lµ Trung t©m khoa häc tù nhiªm vµ c«ng nghÖ Quèc gia). C«ng ty cã tªn giao dÞch lµ: Material and Technolgy Coporation, viÕt t¾t lµ MATECH, cã trô së lµm viÖc t¹i 35A §iÖn Biªn Phñ - QuËn Ba §×nh - Hµ Néi. Lµ mét sn nhµ n­íc ra ®êi trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc ph¶i chÞu sù t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ã lµ tù do c¹nh tranh. Víi tæng sè vèn kinh doanh lµ: 2.456.378.787 ®ång. Trong ®ã: Vèn ng©n s¸ch: 1.912.666.525 ® Vèn tù bæ sung: 543.712.262 ® Víi sù cè g¾ng nç lùc cïng sù s¸ng t¹o cña c¸c thµnh viªn trong C«ng ty, C«ng ty ®· v÷ng vµng æn ®Þnh vµ ®i lªn. 2. Chøc n¨ng nhiÖm vô cña C«ng ty MATECH. Nghiªn cøu, øng dông, s¶n xuÊt chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó khai th¸c chÕ biÕn c¸c vËt liÖu tæng hîp, vËt liÖu kim lo¹i, vËt liÖu Silicat. S¶n xuÊt vµ kinh doanh c¸c vËt liÖu, thiÕt bÞ ®iÖn tö tin häc, vËt liÖu vËn t¶i, xuÊt nhËp khÈu c¸c lo¹i s¶n phÈm vËt t­ thiÕt bÞ, c¸c s¶n phÈm linh kiÖn ®Ó nghiªn cøu chÕ t¹o l¾p r¸p thiÕt bÞ viÔn th«ng. Ngoµi c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô trªn C«ng ty cßn tæ chøc nghiªn cøu vµo s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô nhiÖm vô cña Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ Quèc gia giao cho. §­îc sù l·nh ®¹o cña C«ng ty cïng víi sù phèi hîp c¸c cÊp c¸c ngµnh, C«ng ty ®· më réng ph¹m vi s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc nhËp khÈu. C«ng ty ®­îc Bé th­¬ng m¹i cÊp giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu sè 5.27.1.010/GP ngµy 9/10/1993. Ngoµi ra C«ng ty cßn cã mét x­ëng s¶n xuÊt c¬ khÝ cã chøc n¨ng nhiÖm vô lµ gia c«ng vµ s¶n xuÊt c¬ khÝ phôc vô cho nhu caµu x· héi. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty lu«n thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng nhiÖm vô, ®ãng gãp ®Çy ®ñ nghÜ vô ®èi víi Nhµ n­íc, triÖt ®Ó tu©n thñ ph¸p luËt hiÖn hµnh ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh häc hái tiÕp thu ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm kinh doanh quèc tÕ, n¾m b¾t nhanh chãnh tiÕn bé khoa häc kü thuËt thÕ giíi. TiÕn hµnh chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Ó phôc vô môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc mµ §¶ng ®ang ®Ò ra. T¹o viÖc lµm t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, thùc hiÖn tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. 3. Tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty MATECH. C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ thùc hiÖn chÕ ®é mét thñ tr­ëng, trªn c¬ së thùc hiÖn quyÒn lµm chñ tËp thÓ cña ng­êi lao ®éng. Gi¸m ®èc lµ ng­êi ®¹i diÖn t­ c¸ch ph¸p nh©n, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt, tr­íc cÊp trªn vÒ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, cña ph¸p luËt vµ cña toµn C«ng ty. Toµn C«ng ty cã 28 c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc. Trong ®ã cã: C¸n bé qu¶n lý 10 ng­êi C«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt 18 ng­êi Ngoµi ra tuú theo ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty cßn sö dông mét hÖ thèng chuyªn gia cè vÊn ®Ó hoµn thiÖn viÖc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ n­íc. Sö dông nhiÒu hîp ®ång lao ®éng ng¾n h¹n vµ thêi vô ®Ó kÞp thêi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. * Chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c bé phËn. a. Gi¸m ®èc. Lµ n¬i ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty, thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quyÒn h¹n, nhiÖm vô cña gi¸m ®èc doanh nghiÖp Nhµ n­íc. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Nhµ n­íc vµ Trung t©m khoa häc tù nhiªm vµ c«ng nghÖ Quèc gia vÒ c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh. Lµ ng­êi ®Ò ra c¸c môc tiªu, chiÕn l­îc kinh doanh cña C«ng ty, ®Ò ra c¸c néi quy, quy ®Þnh vµ c¸c kªnh th«ng tin cho bé phËn tæng hîp vµ x­ëng c¬ khÝ thùc hiÖn. ChÞu sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. b. Bé phËn tæng hîp. §Æt d­íi sù ®iÒu hµnh trùc tiÕp cña gi¸m ®èc C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vÒ c¸c phÇn viÖc mµ gi¸m ®èc giao cho vµ c¸c néi quy, quy ®Þnh ®­îc gi¸m ®èc ®Ò ra. Gióp gi¸m ®èc ho¹ch ®Þnh c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Ò ra c¸c néi quy, quy ®Þnh ph©n tÝch chØ tiªu kinh tÕ ®Ó ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u. Dù th¶o vµ tr×nh ký c¸c hîp ®ång kinh tÕ, triÓn khai gi¸m s¸t c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ. Tæ chøc thanh lý c¸c hîp ®ång kinh tÕ ®· hoµn thµnh. ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m ®Þnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. Chñ ®éng x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×n nghiªn cøu øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt s¶n xuÊt t¹i C«ng ty. Gióp so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n, thu thËp th«ng tin ®Ó xö lý kÞp thêi nhanh chãng phôc vô tèt cho qu¸ tr×nh qu¶n lý. - Gióp gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé, c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng, lËp kÕ ho¹ch vÒ tiÒn l­¬ng. Tæ chøc viÖc ®µo t¹o båi d­ìng vµ n©ng cao bËc l­¬ng theo ®Þnh kú cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. Hµng n¨m c¨n cws vµo nhu cÇu qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, göi c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i ®µo t¹o c¸c líp qu¶n lý kinh tÕ ng¾n h¹n ®Ó phï hîp víi nhu cÇu qu¶n lý cña C«ng ty. Thùc hiÖn c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, c«ng t¸c phÝ cho c«ng nh©n vien. Thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c hµnh chÝnh cho c«ng nh©n viªn. Thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c hµnh chÝnh, qu¶n lý c¸c ph­¬ng tiÖn vµ trang thiÕt bÞ t¹i C«ng ty. Ngoµi ra c¨n cø vµo nhu cÇu qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Bé phËn tæng hîp ®Ò xuÊ víi gi¸m ®èc sö dông hÖ thèng chuyªn gia cè vÊn vµ sö dông hîp ®ång lao ®éng ng¾n h¹n vµ thêi vô ®Ó thùc hiÖn cho tõng c«ng viÖc cô thÓ. Thùc hiÖn vµ tæ chøc qu¸ tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n, gióp gi¸m ®èc lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh. Tæ chøc qu¶n lý ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kinh tÕ. Trªn c¬ së ®ã tham m­u cho gi¸m ®èc thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®Çu t­ vèn cã lîi nhÊt, cung cÊp sè liÖu tõ ®ã ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ dù to¸n kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong t­¬ng lai. Tham gi¸ qu¶n lý vµ ph©n phèi quü tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng trong C«ng ty. §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p ph©n phèi b¶o ®¶m ®óng chÕ ®é quy ®Þng cña Nhµ n­íc. Tham gia qu¶n lý, b¶o qu¶n vËt t­ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, tµi s¶n cña ®¬n vÞ thÊt tho¸t, h­ háng vËt t­ tµi s¶n. Tæ chøc ghi chÐp, tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña x­ëng c¬ khÝ. §Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý h÷u hiÖu nhÊt. LËp vµ nép b¸o c¸o theo ®óng quy ®Þnh cña Trung t©m khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ Quèc gia, cña Nhµ n­íc. c. X­ëng c¬ khÝ. ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc C«ng ty vÒ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña x­ëng, lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, chñ ®éng t×m viÖc lµm, thùc hiÖn ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ, c¸c ®¬n ®Æt hµng thuéc ph¹m vi cña phan x­ëng, x©y dùng c¸c quy tr×nh kü thuËt, thiÕt kÕ, gi¸m s¸t, tæ chøc thùc hiÖn. §¶m b¶o thêi gian, ®óng chÊt l­îng theo hîp ®ång ®· ký kÕt vµ dù to¸n ®· ®Ò ra, lËp chØ tiªu ¸n toµn lao ®éng. Thùc hiÖn b¶o qu¶n vËt t­ hµng ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ. Ngoµi nh÷ng nhiÖm vô trªn, x­ëng c¬ khÝ cßn tæ chøc øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo c«ng viÖc s¶n xuÊt cña x­ëng c¬ khÝ. §×nh kú tæ chøc thi n©ng bËc cho c«ng nh©n kü thuËt b¶o ®¶m ®óng néi quy, quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. S¬ ®å tæ chøc bé m¸y C«ng ty. Gi¸m ®èc Bé phËn tæng hîp X­ëng c¬ khÝ Phßng kÕ to¸n Phßng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng kü thuËt X­ëng c¬ khÝ 4. Ph­¬ng h­íng vµ nhiÖm vô cña C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ (MATECH) trong thêi gian tíi. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, ®Ó tån t¹i thÝch øng vµ ph¸t triÓn C«ng ty cÇn cã kÕ ho¹ch vµ nh÷ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn l©u dµi. C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ cÇn phÊn ®Êu thùc hiÖn tèt chøc n¨ng cña m×nh. Ngoµi viÖc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc, C«ng ty cµn nhËp khÈu c¸c lo¹i mÆt hµng tiªu dïng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cho thÞ tr­êng trong n­íc. N¨m võa qua tuy cßn nhiÒu khã kh¨n nh­ l­îng vèn cßn h¹n chÕ. Tuy nhiªn C«ng ty vÉn hoµn thµnh tèt nhiÖm vô cña ViÖn khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ quèc gia, më réng thÞ tr­êng, b¹n hµng trong vµ ngoµi n­íc. §êi sèng c¸n bé c«ng nh©n cña C«ng ty æn ®Þnh. Thêi gian tíi C«ng ty cßn më réng thªm mét sè c¬ së míi nh»m phôc vô tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §Ó hoµn thµnh tèt môc tiªu tr­íc m¾t vµ l©u dµi C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ (MATECH) cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - T×m kiÕm khai th¸c thÞ tr­êng míi, duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ®¬n ®Æt hµng l©u dµi. - CÇn më réng thªm c¸c b¹n hµng quèc tÕ nh»m tËn dông mäi c¬ héi tèt ®Ó ph¸t triÓn C«ng ty. - Ph©n ®Êu n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cho anh em c«ng nh©n. Båi d­ìng tr×nh ®é qu¶n lý nghiÖp vô cho nh©n viªn phßng ban. - Trang bÞ thªm mét sè c¸c ph­¬ng tiÖn khoa häc kü thuËt nh»m n©ng cao søc s¶n xuÊt cho ph©n x­ëng vµ cho c¸c c«ng t¸c qu¶n lý kh¸c. - C«ng ty ph¶i lu«n b¶o ®¶m c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. - C«ng ty cÇn duy tr× vµ ph¸t triÓn viÖc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc ho¹t ®éng cña m×nh, gióp t¹o ra lîi nhuËn, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho c«ng nh©n. - Cuèi cïng, C«ng ty cÇn ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng cao trong thêi gian tíi. II. Ph©n tÝch t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông vèn t¹i C«ng ty MATECH. 1. Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn t¹i C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ. Qua b¶ng I, II, III ta thÊy ®­îc t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty MATECH lµ ph¸t triÓn. Qua hai n¨m 1999 vµ 2000 ta thÊy ®­îc sù t¨ng tr­ëng cña nguån vèn. N¨m 1999: 3.841.152.644 ® N¨m 2000: 4.265.573.377 ® Còng do ®Æc thï s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty nªn sè vèn l­u ®éng chiÕm mét tû träng lín trong c¬ cÊu vèn cña C«ng ty. N¨m 1999 chiÕm 75,66% N¨m 2000 chiÕm 87,55% Qua sù ph©n tÝch ë b¶ng II ta thÊy vèn cè ®Þnh cña C«ng ty cã phÇn sôt gi¶m. Nã chiÕm mét tû träng nhá trong c¬ cÊu vèn. Vèn tù cã cña C«ng ty chiÕm mét tû träng lín vµ t¨ng nhanh. Trong vßng mét n¨m vèn tù cã ®· t¨ng trªn 1,2 tû ®ång. Nî ng¾n h¹n vµ c¸c kho¶n nî kh¸c gi¶m xuèng. §iÒu ®ã ®· chøng tá sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña C«ng ty. C¸c kho¶n nî cµng gi¶m chøng tá C«ng ty sö dông vèn cña m×nh lµ chñ yÕu vµ ®iÒu ®ã ®· lµm gi¶m bít g¸nh nÆng l·i suÊt cho C«ng ty. Qua hai n¨mg ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë C«ng ty, nguån vèn C«ng ty t¨ng lªn do sù lµm ¨n cã hiÖu qu¶ cña C«ng ty vµ C«ng ty ¸p dông tèt c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn. Mét lµ: * T¨ng vèn tù cã (huy ®éng vèn chñ s¬ h÷u) lµ sè tiÒn cña chñ së h÷u, c¸c nhµ ®Çu t­ ®ãng gãp vµo C«ng ty. Do vËy nã kh«ng ph¶i lµ mét mãn nî. V× vËy vèn chñ së h÷u lµ c¬ së cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh. Nguån vèn nµy bao gåm: nguån ®ãng gãp ban ®Çu, ®ãng gãp bæ sung hoÆc do Nhµ n­íc cÊp... B¶ng 1: B¶ng c©n ®èi kÕn to¸n 1999 - 2000 Tµi s¶n 1999 2000 A. Tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n. 2.906.113.574 3.734.545.133 I. TiÒn 391.712.986 517.035.965 1. TiÒn mÆt t¹i quü 17.307.794 306.954.700 2. TiÒn göi ng©n hµng 374.405.192 210.081.265 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 1.414.725.738 388.487.728 1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 1.256.899.592 90.579.471 2. Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 93.102.100 70.833.157 3. Ph¶i thu néi bé 25.000.000 76.753.640 4. Ph¶i tr¶ néi bé 5. ThuÕ 116.603.260 6. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 39.724.046 33.718.200 III. Hµng tån kho 903.030.942 1.221.251.784 1. Nguyªn vËt liÖu tån kho 35.765.708 279.746.901 2. C«ng cô dông cô tån kho 7.147.500 36.583.200 3. Hµng ho¸ tån kho 860.117.734 904.921.683 4. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang IV. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c 196.643.908 1.607.769.656 1. T¹m øng 182.122.000 81.179.867 2. C¸c kho¶n thÕ chÊp 14.521.908 1.381.002.030 3. L­¬ng tr¶ c«ng nh©n 2.691.838 4. Ph¶i tr¶ kh¸c 75.768.421 5. Chi phÝ chê ph©n bæ 67.127.500 B. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n 935.309.070 531.028.244 1. Tµi s¶n cè ®Þnh 935.309.070 531.028.244 2. nguyªn gi¸ 1.091.399.808 1.048.848.204 3. Gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ -156.360.734 -517.819.960 Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang - - Céng tµi s¶n 3.841.152.644 4.265.573.377 Nguån vèn 1999 2000 A. Nî ph¶i tr¶ 2.873.572.341 2.070.073.752 I. Nî ng¾n h¹n 2.873.572.341 2.070.073.752 1. Vay ng¾n h¹n 175.271.650 2. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 1.767.424.487 1.661.257.505 3. Ng­êi mua ph¶i tr¶ tiÒn tr­íc 85.000.000 37.551.446 4. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho NN 572.918.320 298.882.426 5. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 96.000 6. T¹m øng 7. Ph¶i thu kh¸c 1.888.182 8. Ph¶i thu néi bé 57.298.347 9. Ph¶i tr¶, ph¶i thu kh¸c 272.861.884 13.195.846 b. Nguån vèn chñ së h÷u 967.580.303 2.195.499.625 I. Nguån vèn, quü 967.580.303 2.195.499.625 1. Nguån vèn kinh doanh 822.428.690 1.904.360.101 2. L·i ch­a ph©n phèi 125.157.389 3. Chªnh lÖch tû gi¸ 433.809 4. Quü khen th­ëng phóc lîi 19.570.415 248.739.408 5. Quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh 42.400.116 Tæng céng 3.841.152.644 4.265.573.377 B¶ng 2: C¬ cÊu vèn cña C«ng ty 1999 - 2000 N¨m ChØ tiªu 1999 2000 Chªnh lÖch gi÷a 1999 - 2000 % % Vèn l­u ®éng 2.906.113.574 75,66 3.734.545.133 87,55 828.431.559 Vèn cè ®Þnh 935.309.070 24,44 531.028.244 12,55 -404.280.825 Tæng 3.841.152.644 100 4.265.573.377 100 424.420.733 Ta cã: 4.265.573.377 = 1,11 (111%) 3.841.152.644 B¶ng III: C¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty. N¨m ChØ tiªu 1999 2000 Chªnh lÖch gi÷a 1999 - 2000 % % Vay dµi h¹n Nî ng¾n h¹n 2.873.572.341 1.070.073.752 -803.498.589 Tù cã 967.580.303 2.195.499.625 1.227.919.292 Nî ng©n hµng 175.271.650 - -175.271.650 Nî kh¸c 272.861.884 13.195.846 -259.666.038 Tæng céng 3.841.152.644 4.265.573.377 424.420.733 Th«ng th­êng nguån vèn chñ së h÷u gåm: I. Nguån vèn quü. 1. Nguån vèn kinh doanh. 2. Chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n. 3. Chªnh lÖch tû gi¸. 4. Quü ph¸t triÓn kinh doanh. 5. Quü dù tr÷. 6. L·i ch­a ph©n phèi. 7. Quü khen th­ëng 8. Nguån vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. II. Kinh phÝ sù nghiÖp. 1. Quü qu¶n lý cÊp trªn. 2. Nguån vèn kinh phÝ sù nghiÖp. Trong hai n¨m 1999 vµ 2000, nguån vèn tù cã ®· t¨ng lªn mét c¸ch nhanh chãng. Tèc ®é t¨ng trªn 1,2 tû ®ång. Qua b¶ng c¬ cÊu nguån vèn ta thÊy nguån vèn vay n¨m 2000 vµ nguån vèn vèn tù cã lµ c©n b»ng nhau. Vµ ®iÒu nµy t¹o sù v÷ng vµng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Ngoµi ra nã cßn t¹o ra mét kh¶ n¨ng, huy ®éng vèn tõ viÖc vay ng©n hµng. Bëi v× bÊt kú khi vay cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ng©n hµng ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng thµnh to¸n vµ hiÖu qu¶ cña ph­¬ng ¸n kinh doanh s¶n xuÊt (tÝnh kh¶ thi). Mét chØ tiªu mµ ng©n hµng hay quan t©m ®ã lµ: ChØ tiªu "tû suÊt tù tµi trî". Vµ: Tû suÊt tù tµi trî = Vèn tù cã Tæng tµi s¶n nî Hai lµ: * T¨ng nguån vèn ng¾n h¹n. Trong mét chu kú kinh doanh nÕu c¶m thÊy cÇn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt th× chñ ®Çu t­ cÇn ph¶i huy ®éng vèn trong mét thêi gian ng¾n vµ ph¶i thanh to¸n sau mét chu kú kinh doanh ®ã. §©y lµ biÖn ph¸p gióp C«ng ty cã ®­îc nguån vèn lóc cÇn thiÕt mµ ®ang thiÕu vèn. Vèn ng¾n h¹n bao gåm c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. 1.Vay ng¾n h¹n. 2. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n. 3. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép. 4. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. 5. Chi phÝ ph¶i tr¶. 6. Ph¶i tr¶ néi bé. 7. Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c. 8. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc. Trong c¸c ho¹t ®éng th× huy ®éng vãn cña C«ng ty chñ yÕu lµ vay ng¾n h¹n. Nguån vèn nµy chñ yÕu lµ vay ng©n hµng vµ chiÕm dông vèn cña doanh nghiÖp kh¸ch hµng kh¸c trong mét thêi gian ng¾n. N¨m 2000, C«ng ty ®· vay ng¾n h¹n sè vèn lµ: 2.070.073.752 ®. C¸c kho¶n nî kh¸c lµ: 13.195.846 ® trong c¬ cÊu vèn. C«ng ty cè g¾ng tËn dông nguån vèn tù cã vµ gi¶m bít nguån vèn ®i vay. Qua b¶ng c¬ cÊu nguån vèn ta thÊy ®­îc C«ng ty hÇu chØ vay vèn tõ doanh nghiÖp kh¸c vµ nî tõ kh¸ch hµng, kh«ng vay ng©n hµng trong n¨m 2000. §©y lµ mÆt lîi cho C«ng ty, nã gi¶m bít g¸nh nÆng l·i suÊt, tËn dông ®­îc nguån vèn kh¸c. TÊt c¶ c¸c kho¶n nî ®Òu gi¶m triÖt ®Ó. Vµ C«ng ty cè g¾ng duy tr× ho¹t ®éng cña m×nh ë vèn tù cãq vµ nî ng¾n h¹n. Tãm l¹i trong n¨m qua ®¬n vÞ ®· huy ®éng vèn theo chu kú kinh doanh vµ tÝnh thêi vô cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i C«ng ty. a. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh sö dông vèn ë C«ng ty. ViÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn cã tÇm quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. V× vËy C«ng ty ph¶i cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp sao cho ®ång vèn ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt. §Ó cã thÓ biÕt ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp ta ph¶i xem xÐt qua nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n ¶nh h­ëng tíi t×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn t¹i C«ng ty. C«ng ty vËt liÖu vµ c«ng nghÖ (MATECH) lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nªn ph¶i chÞu sù t¸c ®éng cña c¹nh tranh, C«ng ty tham gia vµo thÞ tr­êng nªn võa ®ãng vai trß ng­êi mua vµ ng­êi b¸n. Do ®Æc ®iÓm võa s¶n xuÊt võa tham gia va ß ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nªn ph¶i n¾m b¾tq râ sù biÕn ®éng cña ngo¹i tÖ, sù chªnh lÖch vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i. C«ng t¸c qu¶n lý sö dông vèn ë C«ng ty ®­îc tËp thÓ l·nh ®¹o ®Æt lªn hµng ®Çu nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao nhÊt. b. §¸nh gi¸ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty. Víi b¶ng sè liÖu sau (b¶ng IV) ta thÊy C«ng ty ®· cè g¾ng nhiÒu trong s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cho C«ng ty. Qua mét n¨m ho¹t ®éng doanh thu thuÇn cña C«ng ty ®ang ®­îc lµ: 25.715.000.100 ®. Tæng lîi nhuËn tr­íc thuÕ lµ: 179.087.936 ® Lîi nhuËn sau thuÕ lµ: 121.779.797 ® Qua nhËn xÐt vÒ 2 yÕu tè: Chi phÝ vµ lîi nhuËn ta thÊy C«ng ty ®· cã sù ph¸t triÓn tõ trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn. B¶ng 4: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2000 §¬n vÞ tÝnh: Ngh×n ®ång STT ChØ tiªu Luü kÕ tõ ®Çu n¨m Tæng doanh thu 25.715.006 C¸c kho¶n gi¶m trõ 0 ThuÕ GTGT 0 1 Doanh thu thuÇn 25.715.006 2 Gi¸ vèn hµng b¸n 23.301.558 3 Lîi tøc gép 2.413.448 4 Chi phÝ hµng b¸n 719.685 5 Chi phÝ 1.536.898 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 420.064 - Chi phÝ NVL trùc tiÕp 416.279 - Chi phÝ nh©n c«ng 312.264 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung 388.290 6 Lîi tøc thuÇn tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 156.864 Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh 37.408 7 Lîi tøc ho¹t ®éng tµi chÝnh 37.408 - C¸c kho¶n thu nhËp bÊt th­êng 48.030 - Chi phÝ bÊt th­ëng 63.216 8 Lîi tøc bÊt th­êng -15.186 9 Tæng lîi tøc tr­íc thuÕ 179.088 10 ThuÕ lîi tøc ph¶i nép 57.308 11 Lîi tøc sau thuÕ 121.779 Ta cã thÓ ®¸nh gi¸ dùa trªn c¬ së khoa häc mét sè chØ tiªu sau: c. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vèn kinh doanh. HÖ sè doanh thu thuÇn: ChØ tiªu nãi lªn mét ®ång doanh thu thuÇn ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn cho ®¬n vÞ. HÖ sè doanh lîi DTT = Lîi nhuËn = X Doanh thu thuÇn (DTT) Trong n¨m 2000 th× X = 0,0069. VËy mét ®ång doanh thu thuÇn ®em l¹i 0,0069 ®ång lîi nhuËn. Trong n¨m 1999 th× X = 0,0034. Râ rµng qua sè liÖu hai n¨m ta thÊy hÖ sè nµy ®· t¨ng lªn râ rÖt. B¶ng ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn kinh doanh. B¶ng 5: B¶ng ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu tæng hîp §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m DTT Lîi nhuËn Vèn kinh doanh Vèn vay Vèn chñ së h÷u HÖ sè doanh lîi DTT HiÖu suÊt vèn kinh doanh HÖ sè doanh lîi vèn kinh doanh 1 2 3 4 4 6 = 2/1 7 = 1/3 8 = 2/3 1999 36.858 125 3.841 2.873 968 0,0034 9,596 0,033 2000 25.715 179 4.266 2.070 2.195 0,0069 6,028 0,042 B¶ng 6: B¶ng ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu c¸ biÖt §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m Hµm l­îng vèn CSH HiÖu suÊt vèn CSH HÖ sè doanh lîi vèn CSH Hµm l­îng vèn vay HiÖu suÊt vèn vay HÖ sè doanh lîi vèn vay 9 = 5/1 10 = 1/5 11 = 2/5 12 = 4/1 13 = 1/4 14 = 2/4 1999 0,026 38,08 0,129 0,078 12,829 0,044 2000 0,085 11,72 0,082 0,08 12,423 0,080 * Hµm l­îng vèn kinh doanh. HLVKD = Vèn kinh doanh Doanh thu thuÇn VËy n¨m 2000 hÖ sè nµy ®¹t ®­îc lµ: HLVKD = 4266 = 0,166 25715 VËy mét ®ång doanh thu thuÇn ®¬n vÞ ph¶i bá ra 0,166 ®ång vèn kinh doanh. * HiÖu suÊt kinh doanh. (EVKD) EVKD = Doanh thu thuÇn Vèn kinh doanh ChØ tiªu na ú cho biÕt mét ®ång vèn kinh doanh sÏ ®em l¹i bao nhiªu ®ång doanh thu cho ®¬n vÞ. N¨m 1999: EVKD = 9,596 N¨m 2000: EVKD = 6,028 VËy ®ång vèn bá ra quay vßng n¨m 2000 thÊp h¬n n¨m 1999. * HÖ sè doanh lîi vèn kinh doanh: (V) V= Lîi nhuËn = DTT * LN Vèn kinh doanh VKD DTT ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mét ®ång vèn kinh doanh ®em l¹i bao nhiªu lîi nhuËn trong n¨m. N¨m 2000: V = 0,042 N¨m 1999: V = 0,033 VËy lîi nhuËn t¨ng lªn gÇn 0,01 ®ång so víi cïng kú n¨m tr­íc. * Kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn chñ së h÷u vµ vèn vay. HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn kinh doanh phô thuéc vµo hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông hai lo¹i vèn nµy. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh ta ph¶i xem xÐt hiÖu qu¶ cña nguån vèn nµy. Mét lµ: + Kh¶ n¨ng sinh lîi cña vèn chñ së h÷u. (F) F = Lîi nhuËn = DTT * LN = HÖ sè quay vßng * HÖ sè doanh lîi Vèn chñ së h÷u Vèn CSH DTT N¨m 1999: F = 0,129 N¨m 2000: F = 0,082 Ta thÊy F gi¶m lµ do hai nh©n tè: HÖ sè quay vßng vµ hÖ sè doanh lîi. HÖ sè quay vßng n¨m 2000 lµ: 11,72 gi¶m so víi n¨m 1999 lµ 38,08. HÖ sè doanh lîi n¨m 2000 lµ: 0,0069 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 0,0034. VËy lµ do gi¶m m¹nh cña hÖ sè quay vßng vèn. + Kh¶ n¨ng sö dông vèn vay: (M) HÖ sè doanh lîi vèn vay = Lîi nhuËn = DTT * LN = HÖ sè quay vßng vèn vay * HÖ sè doanh lîi DTT Vèn vay Vèn vay DTT N¨m 2000: M = 0,086 = 12,423 * 0,0069 N¨m 1999: M = 0,044 = 12,829 * 0,0034 M t¨ng lªn do hÖ sè doanh lîi t¨ng lªn qu¸ nhanh. d. C¸c chØ tiªu ®¸ng gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh. d1. ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. B¶ng 7: Gi¸ trÞ tµi s¶n ®­îc sö dông trong kú §¬n vÞ: TriÖu ®ång Tµi s¶n thiÕt bÞ sö dông trong kú 1999 2000 Nguån vèn trung b×nh sö dông trong kú 1999 2000 Gi¸ trÞ trung b×nh TSL§ 2.453,5 4.669 Nî ph¶i tr¶ 2.452,5 3.339,5 Nguyªn gi¸ BQ - TSC§ 778 561 Nguån vèn chñ së h÷u 779 1.890,5 Tæng 2.731,5 5.230 2.721,5 5.230 Chó thÝch: + Gi¸ trÞ TB TSL§ b»ng (®Çu kú + cuèi kú)/2 + Nguyªn gi¸ BQ TSC§ b»ng (®Çu kú + cuèi kú)/2 + Nî ph¶i tr¶ b»ng (®Çu kú + cuèi kú)/2 + Nguån vãn chñ sö h÷u b»ng (®Çu kú + cuèi kú)/2 B¶ng 8: Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông TSC§ trong ho¹t ®éng kinh doanh ChØ tiªu N¨m Tæng doanh thu thuÇn Lîi nhuËn Nguyªn gi¸ BQ TSC§ Søc s¶n xuÊt TSC§ theo DT SuÊt hao phÝ TSC§ theo LN SuÊt hao phÝ TSC§ theo DT Søc sinh lîi TSC§ theo LN HÖ sã danh lîi DTT 1 2 3 4 =1/3 5 = 3/2 6 = 3/1 7 = 2/3 8 = 2/1 1999 38.858 125 778 49,95 6,224 0,020 0,16 0,0032 2000 25.715 179 561 45,84 3,31 0,022 0,32 0,0069 * Søc s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh theo doanh thu: Søc s¶n xuÊt TSC§ = Doanh thu thuÇn Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång nguyªn gi¸ TSC§ ®em l¹i mÊy ®ång doanh thu. Tõ b¶ng trªn ta thÊy n¨m 2000 thÊp h¬n 1999 4,11 tû ®ång (45,84 - 49,95) * SuÊt hao phÝ TSC§ - Theo doanh thu. SuÊt hao phi TSC§ = Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ Doanh thu thuÇn - Theo lîi nhuËn. SuÊt hao phi TSC§ = Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ Lîi nhuËn ChØ tiªu vÒ suÊt hao phÝ TSC§ cho ta biÕt: CÇn bao nhiªu ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn hay mét ®ång lîi nhuËn. VËy trong n¨m 1999 suÊt hao phÝ TSC§ theo lîi nhuËn cao h¬n n¨m 2000. N¨m 1999 lµ: 6,244 N¨m 2000 lµ: 3,13 SuÊt hao phÝ TSC§ theo doanh thu n¨m 2000 lµ 0,022 cao h¬n n¨m 1999 lµ 0,020. VËy ®Ó t¹o ra mét ®ång lîi nhuËn C«ng ty ph¶i hao phÝ Ýt h¬n n¨m 1999 lµ: 6,244 - 3,13 = 3,131 ®ång. Vµ ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu C«ng ty ph¶i hao phÝ nhiÒu h¬n n¨m 1999 lµ: 0,022 - 0,020 = 0,002 ®ång. * Søc sinh lîi TSC§. Søc sinh lîi TSC§ = Lîi nhuËn Nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång nguyªn gi¸ b×nh qu©n TSC§ ®em l¹i bao nhiªu lîi nhuËn cho ®¬n vÞ. N¨m 2000: Søc sinh lîi TSC§ t¨ng 0,16 (®ång) = 0,32 - 0,16 Søc sinh lîi t¨ng lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè. + Søc s¶n xuÊt TSC§ theo doanh thu. + HÖ sè doanh lîi doanh thu thuÇn. Bëi v×: Søc sinh lîi TSC§ = LN = DTT * LN = Søc s¶n xuÊt TSC§ theo DTT * HÖ sè sinh lîi DTT NGBQ TSC§ NGBQ TSC§ DTT d2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng. PhÇn vèn nµy th­êng chiÕn tû träng lín trong nguån vèn cña C«ng ty. HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cã rÊt nhiÒu chØ tiªu ®Ó d¸nh gi¸. Ta cã thÓ ®¸nh gi¸ th«ng qua b¶ng sau: B¶ng 9: Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m Doanh thu thuÇn (DTT) Vèn l­u ®éng BQ Lîi nhuËn Søc s¶n xuÊt vèn l­u ®éng Thêi gian vßng lu©n chuyÓn HÖ sè ®¶m nhiÖm HÖ sè doanh lîi DTT Søc sinh lêi VL§ 1 2 3 4=1/7 5=360 ngµy/5 6=2/1 7=3/1 8=3/2 1999 38.858 2.453,5 125 15,84 22,73 0,063 0,0032 0,051 2000 25.715 4.669 179 5,5 65,45 0,18 0,0069 0,038 * Søc s¶n xuÊt vèn l­u ®éng. Søc s¶n xuÊt vèn l­u ®éng = Doanh thu thuÇn Vèn l­u ®éng b×nh qu©n ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång vèn l­u ®éng t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn hay vèn l­u ®éng quay ®­îc bao nhiªu vßng trong mét kú kinh doanh. Theo sè liÖu b¶ng trªn ta thÊy: N¨m 2000 vèn l­u ®éng quay ®­îc 5,5 vßng trong kú kinh doanh, Ýt h¬n n¨m 1999 nhiÒu. Mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra chØ thu ®­îc 5,5 ®ång doanh thu thuÇn. * Thêi gian mét vßng lu©n chuyÓn. T = 360 ngµy Søc s¶n xuÊt vèn l­u ®éng ChØ tiªu nµy cho biÕy sè ngµy cÇn thiÕt ®Ó vèn l­u ®éng quay ®­îc 1 vßng. N¨m 2000: T = 64,45 ngµy. Víi thêi gian nµy ta thÊy râ rµng lµ vßng quay vèn l­u ®éng chËm. * HÖ sè ®¶m nhiÖm: HÖ sè ®¶m nhiÖm = Vèn l­u ®éng b×nh qu©n Doanh thu thuÇn Nã cho biÕt: Mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra thu ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn. N¨m 2000 lµ 0,18 cao h¬n n¨m 1999 lµ 0,063. Mét ®ång vèn l­u ®éng bá ra thu ®­îc 0,18 ®ång doanh thu tuÇn. Mét con sè ch­a kh¶ quan l¾m. C«ng ty vÉn mong muèn sè nµy ph¶i ®¹t cao h¬n. * Søc sinh lîi vèn l­u ®éng. Søc sinh lîi vèn l­u ®éng = Lîi nhuËn Vèn l­u ®éng Søc sinh lîi nµy cho biÕt: NÕu bá ra mét vèn l­u ®éng ®Ó kinh doanh th× sÏ thu ®­îc mÊy ®ång lîi nhuËn. Râ rµng theo b¶ng ph©n tÝch trªn th×: Søc sinh lîi n¨m 2000 thÊp h¬n n¨m 1999 lµ: (0,051 - 0,038) = 0.013 ®ång. Vµ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi sù sôt gi¶m ®ã lµ do: HÖ sè doanh lîi doanh thu thuÇn vµ søc s¶n xuÊt vèn l­u ®éng (hÖ sè quay vßng vèn l­u ®éng). V×: Søc sinh lîi VL§ = LN = LN * DTT = Søc s¶n xuÊt VL§ theo DTT * HÖ sè sinh lîi DTT Vèn l­u ®éng DTT VL§ Râ rµng nguyªn nh©n chÝnh cña sù sôt gi¶m lµ do søc s¶n xuÊt vèn l­u ®éng gi¶m qu¸ nhiÒu tõ 15,84 xuèng 5,5. e. X¸c ®Þnh t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn kinh doanh. Theo b¶ng c©n ®èi tµi s¶n, th­êng th× nguån vèn vµ tµi s¶n lµ c©n b»ng nhau. Tuy nhiªn trong thùc tÕ th× cã hai tr­êng hîp x¶y ra: Mét lµ: Nguån vèn lín tµi s¶n. Hai lµ: Tµi s¶n lín h¬n nguån vèn. Trong n¨m 2000 C«ng ty ®· bÞ kh¸ch hµng vµ ®¬n vÞ kh¸c chiÕm dông vèn th«ng qua viÖc thanh to¸n chËm vµ kÐo dµi. 3. Mét sè nhËn xÐt. Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch ta thÊy ho¹t ®éng huy ®éng vµ sö dông vèn kinh doanh t¹i C«ng ty MATECH lµ t­¬ng ®èi tèt. C«ng ty cã nguån vèn tù cã ®­îc n©ng dÇn lªn do mét sè yÕu tè nh­ lîi nhuËn vµ mét sè nguån kh¸c. Vèn l­u ®éng chiÕm tû träng cao. Nguån vèn cña C«ng ty chñ yÕu lµ vèn tù huy ®éng tõ viÖc vay ng©n hµng vµ c¸c nguån vèn nî. Tuú nhiªn thêi gian gÇn ®©y C«ng ty gi¶m vèn vay ng©n hµng vµ t¨ng nguån vèn nî. Vßng quay vèn l­u ®éng gÇn ®©y còng gi¶m so víi c¸c n¨m tr­íc. Trong t­¬ng lai C«ng ty cÇn biÖn ph¸p t¨ng nhanh hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh. PhÇn III Mét sè kiÕn nghÞ vÒ huy ®éng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh t¹i C«ng ty MATECH I. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vµ huy ®éng vèn t¹i C«ng ty MATECH. 1. X¸c ®Þnh ®óng vÒ môc ®Ých cña viÖc sö dông vèn. Vèn vµ vÊn ®Ò sö dông vèn cã hiÖu qu¶ vèn lµ ®iÒu cÇn thiÕt quyÕt ®Þnh sèng cßn ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty. ViÖc sö dông vèn cã liªn quan ®Õn tíi kÕt qu¶ tæng hîp cña tÊt c¶ c¸c kh©u, c¸c bé phËn trong s¶n xuÊt kinh doanh. Môc ®Ých cña sö dông vèn trong kinh doanh lµ nh»m ®¶m b¶o nhu cÇu tèi ®a vÒ vèn cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së nguån lùc cã h¹n, v× vËy cÇn ph¶i sö dông vèn mét c¸c hîp lý, tiÕt kiÖm ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Tõ ®ã ta cã c¸c yªu cÇu vÒ viÖc sö dông vèn nh­ sau: - Ph¶i ®¶m b¶o ®óng ph­¬ng h­íng ®óng môc ®Ých vµ ®óng kÕ ho¹ch. - ChÊp hµnh ®óng quy ®Þnh vµ chÕ ®é qu¶n lý l­u th«ng tiÒn tÖ cña Nhµ n­íc. - H¹ch to¸n ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c sè vèn hiÖn cã vµ t×nh sö dông vèn trong C«ng ty. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu chiÕn l­îc C«ng ty cÇn xem xÐt mét trong c¸c kiÕn nghÞ sau: 2. C¸c gi¶i ph¸p nh»m huy ®éng vèn. a. Vèn vay ng©n hµng. Trong giai ®o¹n hiÖn nay thÞ tr­êng tµi chÝnh trung gian, ®Æc biÖt lµ c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i lu«n lµ n¬i hç trî vÒ vèn cho c¸c doanh nghiÖp lóc cÇn thiÕt, nÕu cã ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ mµ thiÕu vèn th× c¸c doanh nghiÖp nªn vay vèn ng©n hµng. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ cho vay vµ thu hót c¸c nguån vèn nhµn rçi tõ c¸c hé gia ®×nh vµ c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp kh¸c. C¸c ng©n hµng cã tr¸ch nhiÖm triÓn khai c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn còng nh­ cho vay vèn theo yªu cÇu, ®¶m b¶o ®ñ vèn kÞp thêi ®èi víi c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ hé s¶n xuÊt. C¸c doanh nghiÖp khi vay vèn cña ng©n hµng kh«ng ph¶i thÕ chÊp, kh«ng ph¶i giíi h¹n theo tû lÖ vèn ®iÒu lÖ mµ c¨n cø vµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp nÕu bÞ thua lç vÉn cã thÓ ®­îc vay vèn tuú theo ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ trong thêi gian tíi. b. Liªn doanh liªn kÕt. Liªn doanh liªn kÕt lµ mét chñ tr­¬ng ®óng ®¾n cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. Nã t¹o thuËn lîi cho c¸c bªn tham gia liªn doanh liªn kÕt vµ hç trî cho nhau nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh. Trong liªn doanh liªn kÕt cÇn l­u ý c¸c ®iÓm sau. Khi tham ra liªn doanh liªn kÕt cÇn xem xÐt c¸c dù ¸n cã kh¶ thi hay kh«ng? Nguån kinh phÝ lÊy tõ ®©u? Vµ cÇn x¸c minh t­ c¸ch ph¸p nh©n cña C«ng ty tham gia liªn doanh. c. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh lµ tµi s¶n mµ ®¬n vÞ ®i thuª dµi h¹n vµ ®­îc bªn cho thuª giao quyÒn së h÷u, sö dông vµ qu¶n lý trong hÇu hÕt thêi gian tuæi thä cña tµi s¶n cè ®Þnh. H×nh thøc nµy hiÖn nay lµ ®ang phæ biÕn. ë n­íc ta ®· xuÊt hiÖn mét sè trung gian tµi chÝnh ®øng ra m«i giíi vµ cho thuª tµi chÝnh. C¸c c«ng ty nµy gióp ng­êi së h÷u tµi s¶n, thiÕt bÞ t×m ®­îc ng­êi ®i thuª vµ ng­îc l¹i. Lîi thÕ ë vÊn ®Ò nµy lµ doanh nghiÖp cã thÓ lîi dông ®­îc mét sè vèn lín cho ®Çu t­ ban ®Çu. Tuy nhiªn vÊn ®Ò nµy cÇn quan t©m ë chç khi thuª tµi s¶n cè ®Þnh doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét ph­¬ng ¸n ®­a l¹i hiÖu qu¶ cao ®èi víi tµi s¶n ®i thuª. 3. C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. ë ®©y ta chia lµm hai bé phËn cña vèn. §ã lµ vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. A. Vèn cè ®Þnh. a) Qu¶n lý vÒ tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty. Tµi s¶n cè ®Þnh gåm nhiÒu lo¹i vµ ë c¸c ®i¹n ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau C«ng ty cÇn cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiªô nh»m gi¶m bít mÊt m¸t h­ háng, t¨ng thêi gian sö dông, gi¶m bít chi phÝ s÷a ch÷a, thay thÕ ®Ó t¨ng dÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh. BÊt kú lµ tµi s¶n cè ®Þnh nµo ®Òu ph¶i tr¶i qua mét chu tr×nh nhÊt ®Þnh tõ khi mua s¾m ®Õn ph©n giao sö dông. b) Gi¶m bít hao mßn h÷u h×nh vµ v« h×nh. Tµi s¶n cè ®Þnh th­êng bÞ hao mßn d­íi hai d¹ng ®ã lµ v« h×nh vµ h÷u h×nh. §Ó gi¶m bíi hao mßn ng­êi qu¶n lý cÇn sö dông nh÷ng biÖn ph¸p sau: - N©ng tr×nh ®é sö dông TSC§ c¶ vÒ mÆt thêi gian vµ c­êng ®é. - Tæ chøc tèt c«ng t¸c b¶o qu¶n vµ söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ. - N©ng cao ý thøc, tr×nh ®é kü thuËt cho c«ng nh©n. - Gi¶m chi phÝ khÊu hao trong gi¸ thµnh. - Khai th¸c tèi ®a c«ng suÊt, hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n. - Tæ chøc ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n. - G¾n tr¸ch nhiÖm vËt chÊt cho ng­êi sö dông tµi s¶n sè ®Þnh. c) Thanh lý kÞp thêi tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè ®Þnh ®· khai th¸c hÕt hiÖu qu¶ th× x qu¶n lý cÇn cã biÖn ph¸p thanh lý ngay tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng ph¶i bá ra c¸c chi phÝ ®Ó qu¶n lý b¶o qu¶n cÊt gi÷. B. Vèn l­u ®éng: Qu¶n lý vèn l­u ®éng lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ tèt khi sö dông nã. ë vèn l­u ®éng ta cÇn chó ý c¸c ®iÓm sau: a) Qu¶n lý dù tr÷. Trong c«ng t¸c qu¶n lý vèn th× qu¶n lý dù tr÷ lµ mét vÊn ®Ò quan träng. Bëi v× dù tr÷ hîp lý sÏ lµm t¨ng hiÖu qu¶ vÒ vèn. Møc dù tr÷ hîp lý cÇn ph¶i dùa vµo møc dù tr÷ vËt t­. møc dù tr÷ vËt t­ hîp lý sÏ quyÕt ®Þnh møc c©n ®èi tiÒn mÆt hîp lý. b) Qu¶n lý tiÒn mÆt: qu¶n lý tiÒn mÆt chÆt chÏ lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh cho hiÖu qu¶ sö dông vèn. Chi phÝ c¬ héi cho viÖc gi÷ tiÒn mÆt lµ t¸i suÊt mµ doanh nghiÖp bÞ mÊt nÕu nh­ bá sè tiÒn ®ã vµo c«ng viÖc kinh doanh. Møc c©n ®èi tiÒn mÆt trong doanh nghiÖp giao ®éng lªn xuèng kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc. NÕu v­ît qu¸ giíi h¹n trªn hoÆc d­íi th× doanh nghiÖp ph¶i cã c¸ch ®iÒu chØnh hîp lý. VÝ dô: NÕu v­ît qu¸ giíi h¹n trªn th× doanh nghiÖp nªn mua chøng kho¸n vµ c©n ®èi tiÒn mÆt vÒ møc dù kiÕn, nÕu tôt qu¸ giíi h¹n d­íi th× ph¶i b¸n chøng kho¸n ®Ó duy tr× l­îng tiÒn mÆt ë møc dù kiÕn. Theo Miller - Orr th×: Møc tiÒn mÆt theo thiÕt kÕ = Møc tiÒn mÆt giíi h¹n x Kho¶ng giao ®éng tiÒn mÆt 3 Tõ viÖc x¸c ®Þnh nµy ta tÝnh to¸n l­îng tiÒn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cho doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ . c) Qu¶n lý tÝn dông th­¬ng m¹i. kh«ng ph¶i løc nµo b¸n s¶n phÈm còng thu ®­îc tiÒn ngay. Mµ nhiÒu khi ph¶i b¸n nî. PhÇn nî nµy ph¶i ghi vµo ho¸ ®¬n. Vµ ng­êi qu¶n lý ph¶i cã biÖn ph¸p tÝnh to¸n qu¶n lý lo¹i tÝn dông nay. Qu¶n lý kho¶n ph¶i thu nµy lµ mét vÊn ®Ò quan träng trong viÖc qu¶n lý vèn l­u ®éng. Trong thêi gian thanh to¸n ng­êi qu¶n lý ph¶i xem xÐt ®­îc tû lÖ l·i suÊt, møc l¹m ph¸t cña ®ång tiÒn. Trong qu¶n lý tÝn dông doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt cã nªn cung cÊp tÝn dông hay kh«ng? Vµ cung cÊp víi sè l­îng lµ bao nhiªu? thêi gian thu håi vèn lµ nhanh hay chËm?. 4. YÕu tè vÒ con ng­êi. Trong viÖc sö dông vèn th× yÕu tè con ng­êi cã phÇn quyÕt ®Þnh. Mét doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn khi cã mét ®éi ngò c¸n bé lµm viÖc cã n¨ng lùc, tr¸nh nhiÖm. V× vËy con ng­êi ë ®©y ph¶i ®­îc bè trÝ hîp lý ®óng viÖc ®óng ng­êi. §Ó thùc hiÖn ®­îc c«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p sau: - C¬ cÊu bé m¸y hîp lý. - Môc tiªu ph¸t triÓn c«ng ty lµ l©u dµi do ®ã con ng­êi ph¶i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. - Lu«n ph¸t huy s¸ng kiÕn cña ng­êi qu¶n lý. II. Mét sè ý kiÕn vÒ c¬ quan Nhµ n­íc. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty th× c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã nh÷ng t¸c ®éng ¶nh h­ëng kh«ng Ýt tíi c«ng ty. C¸c c«ng ty (doanh nghiÖp) ®Òu ho¹t ®éng d­íi sù ®iÒu tiÕt cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc. Sù ®iÒu tiÕt ®ã thÓ hiÖn ë c¸c chÝnh s¸ch, quy chÕ, m«i tr­êng ph¸p luËt... v× vËy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Theo em c¸c c¬ quan nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng ®iÒu chØnh thÝch hîp sau: Mét lµ: Thñ tôc hµnh chÝnh lµ vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m hiÖn nay. Víi mét thñ tôc hµnh chÝnh hîp lý gän nhÑ sÏ t¹o ra nhiÒu c¬ héi trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c¬ chÕ hiÖn nay vÊn ®Ò vÒ thñ tôc hµnh chÝnh sÏ cßn ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh sao cho hîp lý ®Ó bít l·ng phÝ vÒ chi phÝ vµ thêi gian trong giao dÞch. Víi mét thñ tôc hµnh chÝnh tèt sÏ t¹o ®­îc nhiÒu c¬ héi thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho doanh nghiÖp. V× vËy, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh lµ mét ®iÒu cÇn thiÕt hiÖn nay. Hai lµ: M«i tr­êng ph¸p luËt Râ rµng hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. N­íc ta tuy ®· ®i vµo c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ng nhiÒu bé luËt ch­a c¶i biÕn kÞp thêi víi nÒn kinh tÕ cña ®Êt n­¬chÝnh s¸ch. H¹n chÕ nµy sÏ dÉn ®Õn kh«ng Ýt r¾c rèi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. ë ®©y ta cã thÓ xem xÐt mét vÝ dô, nh­ : nÕu luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi thùc hiÖn ®­îc rÊt tèt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc thu hót ®­îc mét sè nguoßn vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. hiÖn nay ph¸p luËt n­íc ta ®ang ®iÒu chØnh vµ c¶i thiÖn mét sè lËut ®Ó phï hîp víi m«i tr­êng kinh tÕ. T¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Ba lµ: ChÝnh s¸ch vÜ m«: Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi mét chÝnh s¸ch vÜ m« hîp lý sÏ quyÕt ®Þnh tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. C¸c chÝnh s¸ch vÜ m« t¸c ®éng tíi doanh nghiÖp ë mét sè khÝa c¹nh sau: * §èi Víi chÝnh s¸ch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp huy ®éng vèn tõ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c nhau ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. X©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ lµm cho vèn chu chuyÓn thuËn lîi th«ng suÊt t¹o c¬ së cho sù ra ®êi cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. ChÕ ®é kÕ to¸n kiÓm to¸n cÇn râ rµng thèng nhÊt c«ng khai b¸o c¸o tµi chÝnh ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp kinh doanh ®­îc thuËn lîi. * §èi víi chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng. Nhµ n­íc nªn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn th«ng qua sù c¶i tæ c¸c chÝnh s¸ch nh­ h¹n ng¹ch nhËp khÈu, thuÕ xuÊt nhËp khÈu Nh÷ng vÊn ®Ò nµy cÇn ®­îc ®iÒu chØnh th­¬ng xuyªn th«ng qua sù biÕn ®éng trong vµ ngoµi n­íc. * §èi víi tæ chøc tÝn dông. C¸c tæ chøc tÝn dông lµ mèi trung giam cña chu chuyÓn vÒ nguån vèn. ë ®©y nhµ n­íc cÇn quan t©m tíi hai vÊn ®Ò ®ã lµ l·i suÊt vµ h×nh thøc thanh to¸n. §Ó doanh nghiÖp cã thÓ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× l·i suÊt cho vay lµ ph¶i hîp lý. Thø hai lµ ®Ó t¹o c¬ héi kinh doanh vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn nhanh th× vÊn ®Ò thanh to¸n cÇn ph¶i nhanh vµ ®¶m b¶o. Hai vÊn ®Ò trªn lµ hai chøc n¨ng cña c¸c tæ chøc tÝn dông mµ nhµ n­íc cÇn quan t©m. Ngoµi ra, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ tÝn dông cÇn ph¸t huy vai trß cña c¸c ®ßn bÈy vµ c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nh»m n©ng cao tÝnh tù chñ cña doanh nghiÖp. Khi tham gia vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi Nhµ n­íc cÇn duy tr× mét tû gi¸ hèi ®o¸i hîp lý ®Ó kh«ng g©y biÐen ®éng lín cho doanh nghiÖp. Tãm l¹i. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp chÞu sù t¸c ®éng lín cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc mag chñ yÕu lµ ba ph­¬ng diÖn chÝnh trªn ®ã lµ: Thñ tôc hµnh chÝnh. M«i tr­êng ph¸p luËt. ChÝnh s¸ch vÜ m«. Ngoµi ra cßn cã mét sè yÕu tè kh¸c. Trªn ®©y lµ c¸c KiÕn nghÞ cña b¶n th©n em khi nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nay. KÕt luËn Tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, vèn lµ mét yÕu tè quan träng kh«ng thÓ thiÕu cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn. Mçi ng­êi chñ së høu ®Õu cã nhiÒu gi¶i ph¸p huy ®éng kh¸c nhau. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ huy ®éng tèt th× ph¶i cã mét nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tØ trä t­¬ng ®èi lín trong c¬ cÊu vèn. V× tû träng lín chøng ®­îc kh¶ n¨ng ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña mét doanh nghiÖp. Vèn lµ ®iÒu kiÖn cÇn. Cßn ®Ó cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn th× ng­êi qu¶n lý ph¶i cã c¸ch sö dông huy ®éng vèn sao cho cã hiÖu qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao. Nghiªn cøu sö dông vµ huy ®éng vèn kinh doanh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®¸nh gi¸ tæng thÓ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, ®ång thêi cã mét sè ý kiÕn gióp c«ng ty ®­a ra mét h­íng kinh doanh míi cã hiÖu qu¶ h¬n khi ®· xem xÐt t×nh h×nh sö dông vèn vµ c¸c yÕu tè kinh doanh. §Ó cã thÓ huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ C«ng ty cÇn t×m ra vµ khai th¸c mäi nguån vèn cã thÓ huy ®éng ®­îc vµ thuËn lîi nhÊt ®èi víi doanh nghiÖp. TiÕp ®ã c«ng ty tuú thuéc v¸o ®iÒu kiÖn ®Ó sö dông qu¶n lý tµi s¶n hîp lý. Tãm l¹i vÊn ®Ò sö dông huy ®éng vèn lµ rÊt cÇn thiÕt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. V× vËy em muèn nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp - PTS. §Æng ThÞ Loan. Gi¸o tr×nh hiÖu qu¶ vµ qu¶n lý dù ¸n Nhµ n­íc - PTS. Mai V¨n B­u. Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng - PGS. PTS Ph¹m §øc Thµnh vµ PTS. Mai Quèc Ch¸nh. Gi¸o tr×nh qu¶n lý kinh tÕ - TS. §ç Hoµng Toµn vµ PTS. Mai V¨n B­u - §oµn Thu Hµ. Qu¶n trÞ tµi chÝnh tæng hîp - PTS. Vò Duy Hµ - §µm V¨n HuÖ - Th.s NguyÔn Quang Ninh. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n - 1999, 2000 - C«ng ty MATECH Mét sè tµi liÖu kh¸c do C«ng ty MATECH cung cÊp. Môc lôc Trang