Đề tài Huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

LE NÖÕ HOØA HIEÄP, M.D , Ph D. I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ (1)Ë Á À HKTMS coù ôû Chaâu AÙ ƒ Nhaät (1984) OKABE : 9,4% PTTQ, HAYASHI : 13,3% PT saûn ƒ Trung Quoác (1987) CHENG : 8,5%/TQ ; JOU IM : 47,6% PT Khôùp ƒ Nam Trieàu Tieân (1996) YOO MC : 16%PT (Khôùp) ƒ Singapore (2001) LEE : 66,7% Baát ñoäng ; 30% PT TQ ƒ Malaysia (1996) DHILLON : 62,5% PTCH. ƒ Vieät Nam (1999) Vaên Taàn : 92 TH. I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ (2)Ë Á À z HKTMS → Thuyeân taéc phoåi (EP)  Myõ Gensini (1997) : 19% PTTQ→ 0,8%(EP)  Thrift (1992) : 1-20% PT khôùp goái haùng → 1-10%(EP)  Kujah (1993)-Paris : 17,5% chaán thöông h Nhaät (1981) Okabe : 9,4% (TQ) → 0,4-4% (EP) h Ñaøi Loan (1987) Jou IM : 47,6 (Khôùp) → 3% (EP) h Hong kong(1991) Chau KY: 27%CH→1,77%(EP) AÂU MYÕ CHAÂU AÙ ÑAËT VAÁN ÑEÀ (3)Ë Á À ¾HKTMS ôû Vieät Nam (Bv. BD & NDGÑ ) ƒ 1992 - 1998 → 9 TH/ naêm ƒ 1998 - 1999 → 13 TH/ naêm ƒ 1999 - 2002 → 44 TH/ naêm ƒ 2002 – 2003 → 42 TH ƒ * Yeáu toá thuaän lôïi : + Naèm baát ñoäng + Sau moå : khôùp, vuøng chaäu + Vieâm tónh maïch huyeát khoái + Thai kyø + Beänh tim + Beänh veà maùu 201 II. MUÏC ÑÍCHÏ 1. HKTMS ↑ ôûû Vieäät Nam. 2. Phaân tích : â Yeáuá toá thuaän lôïi á ä ï → Phoøøng ngöøøa 3. Tæ leää Thuyeânâ taécé phoåiå / HKTMS . III. TÖ LIEÄÄU VAØØ P/P NGHIEÂÂN CÖÙÙU - Tieààn cöùùu - Tö lieääu : taáát caûû BN ôûû Bv. BD töøø 1/1992 – 6/2002 ôûû Bv. NDGÑ 6/2002 – 12/2003 IV. KEÁT QUAÛ (1)Á Û IV.1 Tuoåi vaø phaùi : 201 tröôøng hôïp Nam : 105 (52,23%) Nöõ : 96 (47,77%) Tuoåi trung bình : 39 tuoåi (16 – 85) IV.2 Lyù do nhaäp vieän : + Chaân to, ñau : 100% Phaûi : 27% Traùi : 73% IV. KEÁT QUAÛ (2)Á Û IV. 3 LAÂM SAØNG : Laâm saøng TH % Chi to 201 100% Chi naëng 201 100% Chi ñau 201 100% Saéc toá da 14 6,96% TM noâng suy 38 18,90% Chi ñoû, noùng 23 11,44% Soát 27 13,43% IV. KEÁT QUAÛ (3)Á Û IV. 4 Thôøi gian khôûi beänh ñeán nhaäp vieän : Th/g (tuaàn) TH % < 1 tuaàn 24 12% 1 - 2 tuaàn 75 3 - 4 tuaàn 60 88% > 4 tuaàn 42 201 100% IV. KEÁT QUAÛ (4) IV.5 YEÁU TOÁ THUAÄN LÔÏI TH % + Sau phaãu thuaät chænh hình 15 7,46% 11,94% 14,92% 3,98% 1,49% + Naèm – ngoài baát ñoäng 35 17,41% 68,64% 3,98% 7,46% 31,36% + Sau PT toång quaùt 24 + Vieâm TM huyeát khoái 30 + Tieåu ñöôøng + Ung thö xaï trò hoùa 8 15 + Khoâng roõ Ng/nhaân / voâ caên 63 31,36% TC 201 100% + Thai kyø 8 + HC thaän hö 3 IV.6 CAÄN LAÂM SAØNG :Ä Â Ø Echo doppler huyeát khoái ôû :á á û + TM saâuâ 201 + TM chuû döôùiû ù 10 + TM chaäuä 32 + TM hieån å 15 ECG : - TNV 33 201 - Nhòp nhanh 21 - BT 170 X quang CQTM. : huyeát á khoái á 5 CT Scan buïngï : khoângâ haïch di caên buïng 8ï ê ï IV.7 CHAÅN ÑOAÙNÅ Ù : ∆ (+) HKTMS LS :Chaâân to, ñau, naëëng Echo : HKTMS (++) ∆ ≠ Chaâân voi Suy TM noââng huyeáát khoáái IV.9 ∆(+) TT Phoåi : 4 TH Nhaäp vieän : caáp cöùu 3 ca LS : Suy hoâ haáp : 4 Ho ra maùu : 1 Tieàn söõ HKTMS : 4 Nöõ 2 , nam 2 Tæ leä 4/201 = 1,99% Töû vong : 3 (1,4%) IV.8 ÑIEÀU TRÒ (1)À 201 NOÄIÄ : 197 TH NGOAÏI : 4 Ï TH  Thuoáác : Heùùparine kinh ñieåån HBPM Aspirine 100mg AVK  Theo doõõi : + TCK 2 x 3 laààn chöùùng. + Ñeáám plaquette. + Th/gian : 7 - 10 ngaøøy. + Laââm saøøng : - Chi veàà bình thöôøøng - Heáát ñau - Heáát naëëng ÑIEÀU TRÒ : NGOAÏI (1)À Ï PHAÃU THUAÄT : Laáy huyeát khoái baèng Fogarty.Ã Ä á á á è KEÁT QUAÛ : Á Û + 3 (+) + 1 (-) : nhieãm ñoäc da.ã ä Foley catheter Fogarty catheter THROMBECTOMIE AVEC FOGARTY IV.9 Ñieàu trò (2) :à  Baêêng thun baáát ñoääng sôùùm (Heùùparine θ) vöøøa chaëët, ñuûû cao Th/g : 3 thaùùng  Keáát quaûû : Echo doppler kieååm tra : Coøøn ít huyeáát khoáái ôûû TM saââu Ñaõõ coùù tuaààn hoaøøn phuïï→ xuaáát vieään  Ñieààu trò ngoaïïi truùù : + HBPM 100 uI/Kg/24H tieââm döôùùi da.  Theo doõõi : - taùùi khaùùm moããi 2 tuaààn - Echo doppler : moããi thaùùng TOÁÁT : 92% Taùùi phaùùt : 11 TH (5,47%) V. BAØN LUAÄN (1) :Ø Ä V.1 Nguyeân nhaân & yeáu toá thuaän lôïiâ â á á ä ï :  HARRISON (1998) : HKTMS : - Chaáán thöông, PTCH - Phaããu thuaäät TQ, saûûn - Nhieããm truøøng - Ung thö - BN naèèm lieäät giöôøøng - Thuyeâân taééc phoååi  EMMERICH (Paris 1997) : 167 HKTMS → 18 ung thö (10,7%) ª HKTMS Ö Ung thö Chuùùng toââi : 15 ung thö⇔ HKTMS (7,46%) CHUÙNG TOÂI : PTCH 7,46% PTTQ 11,94% Vieâm TM 14,9% Baát ñoäng 17,4%  SIRAGUSA (YÙÙ) : 32 TH thay khôùùp haùùng → 7 TH (21,9%) HKTMS Chuùùng toââi : 7,46% PTCH → 1/3 khôùùp haùùng, goáái  Tieååu ñöôøøng : autopsie 20 TH → 1 TH HKTMS (5%) Chuùùng toââi : 8 / 201 (4%)  LUDWIG : 50% phuïï nöõõ coùù thai < 40 T : HKTMS Gaááp 5 laààn phuïï nöõõ < 40 T khoââng coùù thai Chuùùng toââi : 8 / 201 (4%)  Beäänh lyùù taêêng ñoââng : Proteùùin C → 3 - 8% HKTMS < 45 tuoååi Thieááu Proteùùin S → 4 - 8% HKTMS ôûû ng. treûû A.T III → 2 - 4% HKTMS < 50 tuoååi Chuùùng toââi : 63 TH (31,36%) : khoââng ño ñöôïïc Proteùùin C, S, AT III V.2 CHAÅN ÑOAÙNÅ Ù : Laâm saøng (+) : chaân to, naëng, ñau.â ø â ë ∆(+) Echo doppler : (+++) 3-5% HKTMS Phleùbography (+) ù Chaáná thöôngTM (-) ⇒ HKTMS (?)  HARRISON (1998) : Echo doppler : → 10 - 15% Döông tính giaûû Chuùùng toââi : → 1 TH (0,6%) Echo sai V.3 HKTMS – Ñi maùy bay : ƒ ARVAL K.R, LANCASHIRE, U.K (2005) : Beänh nhaân ôû nhoùm nguy cô HKTMS : Maùy bay ñöôøng daøi > 5000 mile 5% HKTMS Ngöøa : Class I – II + vôù thun V. BAØN LUAÄN (4) : HKTMS & Thuyeân taéc phoåi ™CHAU KY (1991)-Hongkong :27% HKTMS / PTCH →1,77%EP ™ GENNISI (1997)-Myõ : 19% HKTMS sau PTTQ→ 0,8%EP ™ BARRELLIER M.T.(2000) : Phoøng ngöøa TT Phoåi Sau moå khôùp 3 tuaàn naèm baát ñoäng→ saùng nguû daäy ñi thì = → EP (?) → khoâng Autopsie . ⇒ HBPM + AVK ∀ ngaøy HF. ™ Chuùng toâi : EP 4/201 = 1,99% / ∆ laâm saøng 3 = khoâng Autopsie, khoâng θ lieân tuïc 1 soáng : HBPM + AVK lieân tuïc. Pr. TURPIE (Canada)  Nhoàià maùu cô timù : Thomas W (1960), Warlow (1973) : HKTMS → 30 - 40%: ôû g/ñ caáp khoâng û á â θ choááng ñoââng roáái loaïïn veàà huyeáát ñoääng hoïïc. Chuùùng toââi : 36 TH 33 Thieååu naêêng vaøønh 3 beäänh van tim  Baáát ñoääng, öùù treää tónh maïïch : GIBBS (1997) : sau 7 ngaøøy lieäät giöôøøng HKTMS ↑ 50%. Chuùùng toââi : 17,41% (35 / 201) : lieäät giöôøøng ⇒ ngöøøa : HBPM + Baêêng thun sôùùm BN. thai 6 tuaàn – naèm baát ñoäng 2 tuaàn→ HKTM saâu V.3 ÑIEÀU TRÒ :À  HARRISON (98) : θ noääi :→ + 10 - 14 ngaøøy : Heùùparine + 3 - 6 tuaààn : Coumarin ª Ngöøøa : HBPM : 2 thaùùng Ngoaïïi truùù  HAIMOVICI (89) : θ Ngoaïïi : 1/- Laááy HKTMS Š Chæ ñònh : daøønh cho 1 soáá ca caááp cöùùu Š Keáát quaûû haïïn cheáá : - Doøøng chaûûy chaääm - Vieââm tónh maïïch - Troùùc noääi maïïc → HKHF Š Choááng chæ ñònh : + HK ñaõõ coùù > 7 ngaøøy + Tieààn söûû HK + Suy tónh maïïch + Vieââm tónh maïïch 2/- Ñaëët IVC Filter Chuùng toâi 88 % > 7 ngaøy θ TOÁT : 92% Taùi phaùt : 5,47% Chuùng toâi θ Ngoaïi : 4 TH Toát : 3 TH Khoa Ngoaïi LNMM - BV Nhaân Daân Gia Ñònh VI. KEÁT LUAÄNÁ Ä 1/- HKTMS coù ôû VN ù û vaøø ngaøyø moätä taêngê 2/- Yeáu toá thuaän lôïi (68,64%) : á á ä ï + Vieâm TMHK â 14,92% + PT TQ 11,94% + PT CH (Haùng, goái)ù á 7,46% + Baát ñoängá ä 17,41% ª Ngöøøa Î HBPM +AVK : coùù theo doõõi θ ngoaïïi truùù. 3/- Chaåån ñoaùùn HKTMS : Laââm saøøng + Echo doppler 4/- Tæ leää TT Phoååi / HKTMS = 1,99% maøø 1,49% laøø = ⇒ ⇒ Theo doõõi saùùt Bn HKTMS → θ : HBPM + Asp. + AVK 5/- θ Noääi laøø chuûû yeááu (98,01%) : Keáát quaûû toáát : 92% θ Ngoaïïi khi ñe doïïa hoaïïi töûû chi 4/201 (1,99%). CAÙC KHUYEÁN CAÙO 1. Sau phaãu thuaät buïng, saûn, khôùp khoâng naèm lieät giöôøng. 2. BN coù HKTMS : θ lieân tuïc, theo doõi. 3. θ HBPM + AVK : trong suoát HF (nhoùm nguy cô cao) ( - choáng chæ ñònh ) 4. Echo doppler neân laøm theâm : TM chuû , TM chaäu Echo tim : ño aùp löïc ÑM phoåi ñeå phaùt hieän⇒ silent EP → θ toát. 5. Toaøn daân : Traùnh beùo phì Ñi xa : traùnh ngoài baát ñoäng Taäp theå duïc moãi ngaøy. CAÛM ÔN SÖÏ THEO DOÕI DOØNG SOÂNG XANHØ Â Neáu tim laø bieån roängá ø å ä Thì tónh maïch laø nhöõng doøng soângï ø õ ø â Doøng soâng xanh ñoå veà bieån roängø â å à å ä Bieån daâng ñaày, Bieån gaëp ñaïi döôngå â à å ë ï * * * Gaëp Ñaïi döông, Bieån Hoàng trôû laïië ï å à û ï Taûi phuø sa nuoâi soáng ruoäng ñoàngû ø â á ä à Ruoäng ñoàng töôi, soâng xanh trong vaétä à â é Ñoå veà nguoàn, veà bieån roäng meânh moângå à à à å ä â â * * * Neáu Tim laø Bieån roängá ø å ä Tónh maïch xanh laø nhöõng doøng soângï ø õ ø â Mong doøng soâng khoâng bao giôø taéc ngheõnø â â ø é õ Cho haønh tinh naøy, maõi maõi haønh tinh xanhø ø õ õ ø 24/4/2001 LE NÖÕ HOØA HIÂ Õ Ø EÄPÄ Soâng La Leona ( Achentina ) NGAØY TRAÙI ÑAÁT 22/4 Tuoåi treû CN 22.4.2001