Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty xây dựng và phát triển hạ tầng Licogi

Lêi nãi ®Çu C«ng t¸c kÕ to¸n lµ viÖc kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®èi víi mäi doanh nghiÖp. KÕ to¸n trë thµnh mét hÖ thèng qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nhê cã hÖ thèng kÕ to¸n, doanh nghiÖp cã thÓ tÝnh ®­îc c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ dùa trªn môc tiªu ®Ò ra ®Ó h¹ chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sao cho cã lîi MÆt kh¸c, kÕ to¸n sæ s¸ch chøng tõ còng lµ mét ph­¬ng tiÖn ®Ó Nhµ n­íc qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp(trªn nguyªn t¾c l·i h­ëng, lç chÞu) sao cho doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng nghÜa vô ®ãng thuÕ ®èi víi n­íc nhµ vµ ®¶m b¶o r»ng viÖc kinh doanh cña doanh nghiÖp kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸ nh©n vµ ph¸p nh©n kh¸c Bëi vËy, hÖ thèng kÕ to¸n cÇn ph¶i phï hîp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong chuyªn ®Ò nµy, víi kiÕn thøc nhá bÐ cña m×nh, t«i xin m¹nh d¹n tr×nh bµy vÊn ®Ò:"Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Licogi." Néi dung chuyªn ®Ò gåm cã: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë c¸c DN x©y dùng trong giai ®o¹n hiÖn nay PhÇn II: T×nh h×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt 1. T×nh h×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Licogi 2. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt. PhÇn I Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë DN x©y dùng trong giai ®o¹n hiÖn nay I- §Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n cña s¶n phÈm x©y l¾p X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cã chøc n¨ng t¹o ra trang thiÕt bÞ tµi s¶n cho tÊt c¶ ngµnh kinh tÕ quèc d©n, gãp phÇn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng x· héi. V× vËy phÇn lín thu nhËp quèc d©n nãi chung vµ quÜ tÝch luü nãi riªng cïng víi vèn tµi trî tõ n­íc ngoµi ®­îc sö dông trong lÜnh vùc c¬ b¶n. So víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c, x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kÜ thuËt ®Æc tr­ng thÓ hiÖn rÊt râ ë s¶n phÈm x©y l¾p vµ qu¸ tr×nh s¸ng t¹o ra s¶n phÈm cña ngµnh. Qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm x©y l¾p, tõ khi khëi c«ng x©y dùng ®Õn khi c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao ®­a vµo sö dông th­êng dµi, phô thuéc vµo quy m« vµ tÝnh chÊt phøc t¹p cña tõng c«ng tr×nh. Qu¸ tr×nh thi c«ng x©y dùng nµy ®­îc chia thµnh nhiÒu giai ®o¹n l¹i bao gåm nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau. C¸c c«ng viÖc nµy chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn ngoµi trêi nªn chÞu ¶nh h­ëng lín cña yÕu tè thiªn nhiªn nh­: n¾ng, m­a, giã, b·o, lôt... Do ®ã qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng cã tÝnh æn ®Þnh, ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm vµ theo tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh. §Æc ®iÓm nµy lµm cho viÖc tæ chøc, qu¶n lý vµ h¹ch to¸n trong x©y dùng c¬ b¶n kh¸c víi c¸c ngµnh kh¸c. Cô thÓ lµ mçi c«ng tr×nh ®Òu ®­îc thi c«ng theo ®¬n ®Æt hµng riªng, phô thuéc yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ yªu cÇu kÜ thuËt cña c«ng tr×nh ®ã. S¶n phÈm x©y l¾p ph¶i lËp dù to¸n, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i so s¸nh víi dù to¸n, lÊy dù to¸n lµm th­íc ®o. Khi thùc hiÖn c¸c ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng, c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p ph¶i ®¶m b¶o giao ®óng tiÕn ®é, ®óng thiÕt kÕ kÜ thuËt, ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh. II- Lý luËn chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ trong doanh nghiÖp x©y dùng. 1.1. Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi mét c¸ch cã ý thøc vµ cã môc ®Ých c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®Çu vµo thµnh c¸c c«ng tr×nh, lao vô nhÊt ®Þnh. Chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c hao phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt thi c«ng trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh. 1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp x©y dùng: Trong doanh nghiÖp x©y dùng, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ vµ c«ng dông kh¸c nhau, yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi tõng lo¹i chi phÝ còng kh¸c nhau. V× vËy ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch khoa häc vµ thèng nhÊt kh«ng nh÷ng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ cßn lµ tiÒn ®Ò rÊt quan träng cña kÕ ho¹ch ho¸, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn doanh nghiÖp, thóc ®Èy kh«ng ngõng tiÕt kiÖm hîp lý chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh, ph¸t huy h¬n n÷a vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Tuú theo yªu cÇu qu¶n lý, ®èi t­îng cung cÊp th«ng tin, gi¸c ngé xem xÐt chi phÝ... mµ chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc ph©n lo¹i theo c¸ch sau: 1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh theo yÕu tè chi phÝ: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu. - Chi phÝ nhiªn liÖu ®éng lùc. - Chi phÝ l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng. - BHXH, BHYT, KPC§. - Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt thao c¸ch nµy cã t¸c cho biÕt kÕt cÊu, tû träng tõg lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh ®Ó lËp b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh (phÇn chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh theo yÕu tè) phôc vô theo yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶ng trÞ doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ, lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh cho kú sau. Nã lµ tµi liÖu quan träng dïng lµm c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc tiªu hao vËt chÊt vµ thu nhËp quèc d©n. 1.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh theo môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ(kho¶n môc): Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp: - Chi phÝ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n xuÊt. Chi phÝ nµy chia thµnh: + Chi phÝ trùc tiÕp. + Chi phÝ gi¸n tiÕp. -Chi phÝ b¸n hµng. -Chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c. -Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm lµ nh÷ng chi phÝ cÊu thµnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm theo c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh ®· qui ®Þnh, ®ã lµ: Chi phÝ NVL trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung. ë c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña ngµnh, ngoµi ba lo¹i chi phÝ: Chi phÝ NVL trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn thªm chi phÝ m¸y sö dông thi c«ng lµ toµn bé nh÷ng chi phÝ phôc vô cho sö dông m¸y thi c«ng nh­: chi phÝ nguyªn liÖu cho m¸y, chi phÝ nh©n c«ng sö dông m¸y, chi phÝ khÊu hao m¸y. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸ch nµy cã t¸c dông x¸c ®Þnh sè chi phÝ ®· chi ra cho tõng lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. Ngoµi ra, nã cßn cho phÐp x¸c ®Þnh nh÷ng chi phÝ tÝnh trong gi¸ thµnh s¶n phÈm,lao vô hoµn thµnh, mµ chØ tÝnh cho sè s¶n phÈm, lao vô ®· tiªu thô, ®· b¸n cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Ngoµi hai c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu trªn, phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh cßn cã thÓ ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc nh­: C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh víi sè khèi l­îng s¶n phÈm lao vô hoµn thµnh (chia thµnh chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi): C¨n cø vµo ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ (chia thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ ph©n bæ gi¸n tiÕp)... Mçi c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã ý nghÜa riªng, phôc vô cho tõng yªu cÇu qu¶n lý vµ tõng ®èi t­îng cung cÊp th«ng tin cô thÓ nh­ng chóng lu«n bæ xung cho nhau nh»m qu¶n lý cã hiÖu qu¶ nhÊt toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong toµn doanh nghiÖp trong tõng thêi k× nhÊt ®Þnh. 2. Gi¸ thµnh vµ c¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y dùng. 2.1. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong doanh nghiÖp x©y dùng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt (bao gåm chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt chung) tÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn giai ®o¹n qui ­íc ®· hoµn thµnh, nghiÖm thu, bµn giao vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Kh¸c víi doanh nghiÖp c«ng nghiÖp, ë doanh nghiÖp x©y dùng, gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p mang tÝnh chÊt c¸ biÖt: mçi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p sau khi ®· hoµn thµnh ®Òu cã mét gi¸ riªng. H¬n n÷a, khi mét doanh nghiÖp ®­îc nhËn thÇu mét c«ng tr×nh th× gi¸ b¸n (gi¸ nhËn thÇu) ®· cã ngay tr­íc khi thi c«ng c«ng tr×nh. Tøc lµ gi¸ b¸n cã tr­íc khi x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh ®ã. Do ®ã, gi¸ thµnh thùc tÕ cña mét c«ng tr×nh hoµn thµnh hay khèi l­îng lao vô hoµn thµnh chØ quyÕt ®Þnh tíi l·i hoÆc lç cña doanh nghiÖp do thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh ®ã mµ th«i. Gi¸ thµnh lµ mét bé phËn gi¸ trÞ biÓu hiÖn b»ng tiÒn, do ®ã nã lµ mét ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan bëi sù chuyÓn dÞch cña gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ lao ®éng sèng ®· hao phÝ vµo s¶n xuÊt ra lµ cÇn thiÕt tÊt yÕu. - TÝnh vµo gi¸ thµnh mét sè kho¶n môc chi phÝ mµ thùc chÊt lµ thu nhËp thuÇn tuý cña x· héi nh­: b¶o hiÓm x· héi, c¸c kho¶n trÝch nép cho c¬ quan cÊp trªn, thuÕ vèn, thuÕ tµi nguyªn... - Mét sè kho¶n môc chi phÝ gi¸n tiÕp ®­îc ph©n bæ vµo gi¸ thµnh cña tõng lo¹i s¶n phÈm hay tõng s¶n phÈm theo c¸c tiªu thøc phï hîp. 2.2. Ph©n biÖt kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh nªn gi¸ thµnh. Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã sù kh¸c nhau vÒ ph¹m vi, giíi h¹n vµ néi dung. Chi phÝ s¶n xuÊt chØ tÝnh trong mét thêi kú cßn gi¸ thµnh l¹i liªn quan ®Õn c¶ chi phÝ cña khèi l­îng x©y l¾p kú tr­íc chuyÓn sang nh­ng l¹i kh«ng bao gåm chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú. Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp theo tõng thêi kú nhÊt ®Þnh cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tÝnh cho mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh. Tuy nhiªn, gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p l¹i cã nh÷ng ®iÓm gièng nhau. Chóng ®Òu ph¶n ¸nh chi phÝ lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ chi phÝ s¶n xuÊt cña c«ng t¸c x©y l¾p thèng nhÊt vÒ m¾t l­îng trong tr­êng hîp ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ mét c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®­îc hoµn thµnh trong kú tÝnh gi¸ thµnh hoÆc gi¸ trÞ khèi l­îng x©y l¾p dë dang cuèi kú vµ ®Çu kú b»ng nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Tµi liÖu kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së vµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. NÕu coi nh­ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc chñ yÕu trong c«ng t¸c kÕ to¸n th× c«ng t¸c chi phÝ s¶n xuÊt cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 2.3 C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: 2.3.1. Gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p: L·i ®Þnh møc Gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh Gi¸ thµnh dù to¸n cña tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh = + 2.3.2.Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c x©y l¾p: Møc h¹ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh dù to¸n c«ng t¸c x©y l¾p Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c x©y l¾p + = (TÝnh cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh) 2.3.3.Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c x©y l¾p: Gi¸ thµnh thùc tÕ c«ng t¸c x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ c¸c chi phÝ trùc tiÕp thùc tÕ mµ doanh nghiÖp x©y l¾p ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh mét ®èi t­îng x©y l¾p nhÊt ®Þnh vµ ®­îc x¸c ®Þnh theo sèliÖu kÕ to¸n cung cÊp. Gi÷a ba lo¹i gi¸ thµnh trªn th­êng cã mèi quan hÖ vÒ mÆt l­îng nh­ sau: Gi¸ thµnh dù to¸n >=Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch >= Gi¸ thµnh thùc tÕ ViÖc so s¸nh c¸c lo¹i gi¸ thµnh nµy ®­îc thùc hiÖn trªn cïng mét ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh (tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh nhÊt ®Þnh). 2.3.4. Gi¸ thµnh cña khèi l­îng hoµn chØnh vµ gi¸ thµnh khèi l­îng hoµn thµnh qui ­íc. Gi¸ thµnh khèi l­îng hoµn chØnh lµ gi¸ thµnh cña nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh, ®¶m b¶o kü thuËt, chÊt l­îng ®óng thiÕt kÕ vµ hîp ®ång, bµn giao, ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Tuy nhiªn, chØ tiªu nµy kh«ng ®¸p øng ®­îc mét c¸ch kÞp thêi c¸c sè liÖu cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh thi c«ng c«ng tr×nh. Do ®ã, ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý vµ ®¶m b¶o s¶n xuÊt kÞp thêi ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thµnh khèi l­îng hoµn thµnh qui ­íc. Khèi l­îng x©y l¾p ®­îc hoµn thµnh lµ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh ®Õn giai ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Ph¶i n»m trong thiÕt kÕ vµ ®¶m b¶o chÊt l­îng kÜ thuËt. - Khèi l­îng nµy ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc mét c¸ch cô thÓ vµ ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu chÊp nhËn thanh to¸n. Ph¶i ®¹t ®Õn ®iÓm dõng kü thuËt hîp lý. Gi¸ thµnh khèi l­îng hoµn thµnh qui ­íc ph¶n ¸nh ®­îc kÞp thêi chi phÝ s¶n xuÊt cho ®èi t­îng x©y l¾p trong qu¸ tr×nh thi c«ng x©y l¾p, tõ ®ã gióp cho doanh nghiÖp ph©n tÝch kÞp thêi c¸c chi phÝ ®· chi ra cho tõng ®èi t­îng ®Ó cã biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp vµ cô thÓ. Nh­ng nã l¹i kh«ng ph¶n ¸nh mét c¸ch toµn diÖn, chÝnh x¸c gi¸ thµnh toµn bé c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Dã ®ã, ®Ó ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ qu¶n lý gi¸ thµnh lµ kÞp thêi, chÝnh x¸c, toµn diÖn vµ cã hiÖu qu¶ th× ph¶i sö dông c¶ hai chØ tiªu trªn. III- Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. 1. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 1.1. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi, giíi h¹n mµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®­îc tËp hîp theo ph¹m vi, giíi h¹n ®ã. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng doanh nghiÖp cÇn ph¶i dùa vµo c¸c yÕu tè sau: - TÝnh chÊt s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, ®Æc ®iÓm qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm... - C¨n cø vµo yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh, yªu cÇu qu¶n lý, kh¶ n¨ng tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é h¹ch to¸n cña doanh nghiÖp... Dùa vµo nh÷ng c¨n cø trªn, ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng th­êng ®­îc x¸c ®Þnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay theo tõng ®¬n ®Æt hµng. 1.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: Còng nh­ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh¸c, tuú thuéc vµo m« h×nh s¶n xuÊt lµ lín, võa hay nhá mµ chän cho m×nh mét trong hai ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n nµo cho phï hîp. - Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. - Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Mçi doanh nghiÖp chØ ®­îc sö dông mét trong hai ph­¬ng ph¸p trªn, nh÷ng doanh nghiÖp sö dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn th­êng lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã qui m« s¶n xuÊt, kinh doanh lín, tiÕn hµnh nhiÒu lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau. Tr¸i l¹i, nh÷ng doanh nghiÖp sö dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã qui m« s¶n xuÊt, kinh doanh nhá, chØ tiÕn hµnh mét lo¹i s¶n xuÊt kinh doanh. 2- §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë trong doanh nghiÖp x©y dùng: S¶n phÈm lµm dë trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh dë danh ch­a hoµn thµnh hay khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p dë dang trong kú ch­a ®­îc bªn chñ ®Çu t­ nghiÖm thu, chÊp nhËn thanh to¸n. §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë lµ viÖc tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh phÇn chi phÝ s¶n xuÊt trong kú cho khèi l­îng s¶n phÈm lµm dë cuèi kú theo nh÷ng nguyªn nh©n nhÊt ®Þnh. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng lµ ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c s¶n phÈm lµm dë cuèi kú, tøc lµ x¸c ®Þnh sè chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho s¶n phÈm cuèi kú ph¶i chÞu. Muèn nh­ vËy ph¶i tæ chøc kiÓm kª chÝnh x¸c khèi l­îng x©y l¾p dë dang cã ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë vµ tÝnh gi¸ thµnh. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm x©y dùng lµ cã kÕt cÊu phøc t¹p, c«ng t¸c x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña nã lµ rÊt khã kh¨n nªn khi ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë, kÕ to¸n cÇn kÕt hîp chÆt chÏ víi bé phËn kü thuËt vµ bé phËn tæ chøc lao ®éng. 3- Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: 3.1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh trong doanh nghiÖp x©y dùng: §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ cÇn ph¶i tÝnh ®­îc gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ lao vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ cung cÊp sö dông chóng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th­êng trïng hîp víi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®ã cã thÓ lµ: c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. 3.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph­¬ng ph¸p sö dông sè liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh to¸n ra tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ cña s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh theo c¸c yÕu tè hoÆc kho¶n môc gi¸ thµnh trong thêi kú tÝnh gi¸ thµnh ®· ®­îc x¸c ®Þnh. Kú gi¸ thµnh lµ thêi kú bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn ph¶i tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Tuú thuéc ®Æc ®iÓm cña tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ mèi quan hÖ gi÷a ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh mµ kÕ to¸n ¸p dông mét hay nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp. PhÇn II T×nh h×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt I- T×nh h×nh kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty. 1. §Æc ®iÓm cña C«ng ty. C«ng ty cã ®Çy ®ñ t­ c¸ch ph¸p nh©n, lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, cã tµi kho¶n tiÒn göi riªng t¹i Ng©n hµng nªn c«ng ty hoµn toµn chñ ®éng trong viÖc liªn hÖ, ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi kh¸ch hµng. VÒ ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, c«ng ty thèng nhÊt tæ chøc bé m¸y theo m« h×nh ®øng ®Çu lµ gi¸m ®èc, d­íi cã 2 phã gi¸m ®èc, c¸c phßng ban vµ cã 2 ®éi tr­ëng l·nh ®¹o trùc thuéc gi¸m ®èc qu¶n lý. Gi¸m ®èc lµ ng­êi ®øng ®Çu: thay mÆt Nhµ n­íc qu¶n lý c«ng ty theo chÕ ®é thñ tr­ëng chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Phã gi¸m ®èc kü thuËt: chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc, ®iÒu hµnh phßng kÕ ho¹ch kü thuËt vÒ viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kü thuËt thi c«ng c¸c c«ng tr×nh vµ cung cÊp th«ng tin cho gi¸m ®èc. Phã gi¸m ®èc hµnh chÝnh: phô tr¸ch phßng tæ chøc- hµnh chÝnh gióp gi¸m ®èc n¾m ®­îc t×nh h×nh vÒ nh©n sù, c¸n bé, ®µo t¹o, lao ®éng, tiÒn l­¬ng, BHXH... Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: ®øng ®Çu lµ kÕ to¸n tr­ëng chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc phô tr¸ch phßng, ph©n c«ng viÖc cho kÕ to¸n viªn, cã nhiÖm vô thu thËp xö lý vµ cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin vÒ tµi chÝnh cña c«ng ty cho gi¸m ®èc. Víi m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt qu¶n lý nµy, c«ng ty cã ®iÒu kiÖn qu¶n lý chÆt chÏ vÒ mÆt tµi chÝnh tíi tõng ®éi, c¸c phßng ban, ®ång thêi t¨ng ®­îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt. Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc theo h×nh thøc tËp trung. KÕ to¸n tr­ëng KÕ to¸n viªn 1 KÕ to¸n viªn 2 Thñ quü KÕ to¸n vËt t­ KÕ to¸n tiÒn mÆt KÕ to¸n tiÒn göi NH KÕ to¸n TSC§ KÕ to¸n thanh to¸n KÕ to¸n tæng hîp §éi thi c«ng c«ng tr×nh HiÖn nay c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ, mét h×nh thøc ®ang ®­îc c¸c c«ng ty ¸p dông réng r·i v× gi¶m bít ®­îc khèi l­îng ghi chÐp, cung cÊp th«ng tin ®­îc kÞp thêi l¹i thuËn tiÖn cho viÖc ph©n c«ng c«ng t¸c. 2. T×nh h×nh thùc tÕ vÒ tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë c«ng ty. a- §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng, trong qu¸ tr×nh thi c«ng gÆp nhiÒu khã kh¨n v× ph¶i x©y l¾p hoÆc söa ch÷a trong thêi gian kh«ng cè ®Þnh, ®Þa ®iÓm còng thay ®æi. V× vËy ®èi t­îng kÕ to¸n cña ngµnh x©y dùng cã ®Æc ®iÓm riªng, kh¸c víi c¸c ngµnh kh¸c. b- Néi dung chi phÝ vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt trong c«ng ty ®­îc tËp hîp theo c¸c kho¶n môc sau: - Chi phÝ NVL trùc tiÕp - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng - Chi phÝ gi¸n tiÕp Trong ®ã chi phÝ gi¸n tiÕp bao gåm: + L­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ BHXH cña nh©n viªn qu¶n lý trong c«ng ty + KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh + Chi phÝ tr¶ tr­íc + Chi phÝ hµnh chÝnh qu¶n trÞ + Chi phÝ kh¸c Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ë c«ng ty lµ tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp kÕt hîp víi ph©n bæ gi¸n tiÕp, trong ®ã kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ sö dông m¸y, chi phÝ qu¶n lý c«ng ty còng ph©n bæ theo quý, cuèi mçi quý, dùa trªn c¸c b¶n ph©n bæ vµ tê kª chi tiÕt, kÕ to¸n ghi vµo c¸c b¶ng kª vµ c¸c nhËt ký chøng tõ cã liªn quan ®ång thêi tæng hîp sè liÖu vµ lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña quý lµm c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong quý. * KÕ to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp. Do chi phÝ NVL th­êng chiÕm kho¶ng 50%- 70% trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, do vËy viÖc qu¶n lý chÆt ch÷, tiÕt kiÖm vËt t­ lµ mét biÖn ph¸p nh»m h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. VËt liÖu chÝnh cña c«ng ty bao gåm nhiÒu chñng lo¹i vµ ®­îc chia thµnh: - NVL chÝnh (TK 1521): ®¸ héc, xi m¨ng, rä thÐp... - VËt liÖu phô (TK 1522): bao gåm v¸n khu«n, l­íi ch¾n... - Phô tïng thay thÕ (TK 1524). - Thuèc, y tÕ (TK 1526). - PhÕ liÖu thu håi (TK 1527). Khi vËt liÖu vÒ kho, phiÕu nhËp kho ®­îc lËp 2 b¶n, mét bªn thñ kho c«ng tr×nh gi÷ theo dâi trªn sæ riªng cña c«ng tr×nh, mét bªn göi phßng kÕ to¸n kÌm theo ho¸ ®¬n cña ng­êi b¸n vµ phiÕu ®Ò nghÞ thanh to¸n cña ng­êi mua vËt liÖu. KÕ to¸n C«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng xuÊt. Gi¸ ë ®©y bao gåm gi¸ mua vµ chi phÝ thùc tÕ thu mua. C¨n cø vµo nhiÖm vô s¶n xuÊt vµ ®Þnh møc sö dông vËt liÖu, chñ nhiÖm c«ng tr×nh cho lËp phiÕu xuÊt vËt t­, phßng kinh tÕ kü thuËt x¸c nhËn. PhiÕu xuÊt kho lËp thµnh 2 bªn, mét bªn do ng­êi lÜnh vËt t­, mét bªn thñ kho gi÷ ®Ó theo dâi vµ nép cho Ban qu¶n lý vËt t­, sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n vËt t­ ®Ó lÊy sè liÖu ghi vµo b¶ng tæng hîp vËt t­. C«ng ty sö dông tµi kho¶n 621 "Chi phÝ NVL trùc tiÕp" ®Ó tËp hîp chi phÝ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt, sau ®ã c¸c chi phÝ NVL trùc tiÕp dïng ®­îc kÕt chuyÓn vµo TK 154, dïng cho qu¶n lý c«ng ty kÕt chuyÓn vµo TK 642, dïng cho x©y dùng c¬ b¶n kÕt chuyÓn vµo TK 241 C«ng ty chØ sö dông gi¸ thùc tÕ mua NVL, kh«ng theo dâi gi¸ h¹ch to¸n, vµ sö dông ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc (FIFO) ®Ó tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng. Tr­êng hîp xuÊt vËt t­ thõa so víi sö dông th× sè vËt t­ thõa ®ã ®­îc nhËp l¹i kho. Trªn sæ chi tiÕt TK 152, lo¹i vËt liÖu nµo nhËp l¹i kho th× ghi t¨ng cho lo¹i vËt liÖu ®ã. §ång thêi ghi gi¶m chi phÝ cho c«ng tr×nh cã xuÊt thõa vËt liÖu. Sè liÖu ë c¸c b¶ng tæng hîp xuÊt vËt t­ ®­îc dïng ®Ó ghi vµo b¶ng ph©n bæ vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô tõng quý (BiÓu 1) STT Ghi cã TK Ghi nî TK 1521 1522 1523 1524 Céng 1 TK 621 206475,7 25643,1 10558 242676,8 Phó Thä 26844,6 13407,3 40251,9 2 TK 241 10167 10167 3 TK 642 6320,7 6320,7 Tæng céng 243487,3 45371,1 10558 2994164 Tr­êng hîp cã thÓ sö dông vËt liÖu ®­îc gi¸m ®èc cho phÐp chñ nhiÖm c«ng tr×nh mua vËt liÖu t¹i chç vµ quyÕt to¸n vÒ c¬ quan chøc n¨ng cña C«ng ty lµ phßng kinh tÕ kü thuËt vµ phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n. Khi quyÕt to¸n ®­îc phª chuÈn, kÕ to¸n thanh to¸n c¨n cø vµo sè liÖu quyÕt to¸n ®· phª chuÈn, ®ång thêi ghi vµo c¸c nhËt ký cã liªn quan vµ göi b¶ng kª chi tiÕt cho kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. * KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. V× ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng lµ ph¶i lµm viÖc ë nhiÒu n¬i, sè c«ng nh©n còng thay ®æi tuú theo quy m« c«ng tr×nh nªn c«ng ty ph¶i thuª thªm ng­êi, tuú vµo mçi c«ng tr×nh.V× vËy viÖc tÝnh to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp gãp phÇn ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng tr­êng ®­îc chia nhiÒu tæ thùc hiÖn nh÷ng viÖc nhÊt ®Þnh, nh­ng qu¶n lý chung vÉn lµ ®éi tr­ëng. §éi tr­ëng cã tr¸ch nhiÖm ®«n ®èc c«ng nh©n ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é vµ yªu cÇu kü thuËt, ®ång thêi theo dâi c«ng nh©n trong tæ lµm c¨n cø cho viÖc thanh to¸n tiÒn l­¬ng sau nµy. C¨n cø b¶ng chÊm c«ng (x¸c nhËn khèi l­îng c«ng viÖc ®· ®­îc nghiÖm thu), quy chÕ l­¬ng kho¸n vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c, ban lao ®éng tiÒn l­¬ng lËp b¶ng tÝnh l­¬ng göi cho phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. Cïng víi b¶ng tÝnh l­¬ng cho khèi qu¶n lý (b»ng 15% khèi s¶n xuÊt) còng do ban lao ®éng tiÒn l­¬ng thùc hiÖn. Hai b¶ng l­¬ng lµ c¨n cø ®Ó thñ quü vµ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n ph¸t l­¬ng. §©y lµ l­¬ng chÝnh cña c«ng nh©n viªn. §Õn cuèi quý, kÕ to¸n lËp b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ l­¬ng (biÓu 2) bao gåm l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô, BHXH cña c«ng nh©n viªn toµn C«ng ty BiÓu 2: B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH Quý 1/2001 §¬n vÞ tÝnh: ngh×n ®ång. STT Ghi cã TK Ghi nî TK TK 334 "Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn" L­¬ng chÝnh L­¬ng phô Céng cã TK 334 TK 338 1 TK 622 270337 48468 318805 47820,75 - c«ng tr×nh s«ng Thao 24636 2378 27014 - c«ng tr×nh Nèng Cèng 17249 1236 18485 - c«ng tr×nh VÜnh B¶o 78507 10157 88664 2 TK 642 92768 92768 13915,2 Céng 363105 48468 411573 61735,95 BHXH ®­îc trÝch b»ng 15% tæng l­¬ng, nép hÕt vÒ phßng BHXH n¬i c«ng ty ®Æt trô së lµ Thanh Xu©n NÕu d­íi ®éi cã ®Ò nghÞ th­ëng hoÆc thanh to¸n tiÌn lµm thªm cho c«ng nh©n th× ®éi tr­ëng sÏ viÕt giÊy, thñ tr­ëng ®¬n vÞ duyÖt vµ chuyÓn tr­ëng phßng kÕ to¸n tµi chÝnh nhËn tiÒn tõ thñ quü. * KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y. Trong thi c«ng, m¸y mãc ®ãng vai trß quan träng.NÕu thiÕt bÞ m¸y mãc ®­îc t¨ng c­êng ®Çu t­ th× hiÖu qu¶ sÏ n©ng cao, gi¶m ®­îc thuª c«ng nh©n lao ®éng trùc tiÕp, n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh. Chi phÝ vËt liÖu, nh©n c«ng sö dông m¸y mãc ®­îc tËp hîp hµng th¸ng vµo TK 621 vµ TK 622 theo chi tiÕt. C«ng ty sö dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao tuyÕn tÝnh ®Ó tÝnh møc khÊu hao TSC§. Dùa vµo nguyªn gi¸ TSC§ vµ tû lÖ khÊu hao, møc khÊu hao hµng th¸ng, hµng quý ®Ó tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi t­îng. STT Tªn TSC§ Nguyªn gi¸ Tû lÖ khÊu hao Møc khÊu hao quý 1 1 CÇn cÈu 629952 11% 69294,74 2 Bóa m¸y 63000 10% 6300 3 M¸y hót bïn 42000 15% 6300 Céng 2153168 125485,17 Chi phÝ cña lo¹i TSC§ dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt th× tËp hîp vµo TK 627, chi phÝ khÊu hao dïng trong qu¶n lý cña c«ng ty tËp hîp vµo TK 642. BiÓu 3: B¶ng ph©n bæ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh Quý 1/2001 §¬n vÞ tÝnh: ngh×n ®ång STT ChØ tiªu Tû lÖ KH Møc KH 02/2001 627 642 1 Sè KH trÝch quü tr­íc 2 Sè KH trÝch quü nµy 79694,342 63460,732 16233,610 3 M¸y mãc thiÕt bÞ 47907,200 46370,200 1537,000 4 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i 13685,010 12747,634 937,376 5 Nhµ cöa 11307,239 11307,239 6 Sè KH t¨ng quü nµy 7 Sè KH gi¶m quü nµy * KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý. §©y lµ mét lo¹i chi phÝ gi¸n tiÕp ®­îc chia thµnh c¸c kho¶n: - L­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ BHXH cña nh©n viªn qu¶n lý cña C«ng ty - L­¬ng vµ BHXH cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt - KhÊu hao TSC§ (®å dïng v¨n phßng) - Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ - Chi phÝ hµnh chÝnh - Chi phÝ kh¸c Khi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t minh ®Õn chi phÝ ph¶i tr¶ ph¸t sinh, kÕ to¸n tæng hîp sÏ c¨n cø vµo c¸c sè liÖu chøng tõ ®Ó ghi vµo b¶ng kª 6 (biÓu 4) BiÓu 4. B¶ng kª 6 Quý 1/2001 §¬n vÞ tÝnh: ngh×n ®ång STT Chi tiÕt Sè d­ §K Ghi nî TK 335 Cè TK kh¸c Ghi cã TK 335 Nî TK kh¸c Sè d­ Cuèi kú N C 331 Céng 642 Céng N C 1 L­¬ng CN nghØ phÐp 3600 3600 2 B¶o hé lao ®éng 4700 4700 3 Söa ch÷a TSC§ 1920 1920 4 Chi phÝ söa ch÷a « t« 1537 1537 Céng 10220 10220 C¸c sè liÖu trªn b¶ng kª 6 phÇn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú tiÕp tôc ®­îc ghi vµo nhËt ký chøng tõ sè 7. Trong h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ mµ c«ng ty ®· ¸p dông tõ tr­íc tíi nay, chi phÝ gi¸n tiÕp ®­îc coi lµ mét kho¶n môc gi¸ thµnh. Sè liÖu tæng chi phÝ qu¶n lý C«ng ty ®­îc ghi theo ®Þnh kho¶n. Nî TK 627 Cã TK 642 (chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh) Sau ®ã kÕt chuyÓn sang TK Nî TK 154 Cã TK 627 TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. * TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cuèi quý. Cuèi quý, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, céng tÊt c¶ c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong quý ®· ®­îc ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh vµo sæ chi tiÕt chi phÝ cho tõng c«ng tr×nh. Sæ chi tiÕt chi phÝ C«ng tr×nh VÜnh B¶o Quý 1/2001 §¬n vÞ tÝnh: ngh×n ®ång DiÕn gi¶i TK ®èi øng Ghi nî TK 154 Chia ra theo c¸c kho¶n môc Tæng sè tiÒn NVL Nh©n c«ng M¸y Qu¶n lý CT P/S 152 16510,4 16510,4 Q1 153 9503,5 331 44297,3 141 1427,1 214 18331,7 642 56837,9 56837,9 622 30370,6 621 73370,1 334 52504,0 52504,0 338 6997,3 627 36496,6 36496,6 346647,0 16510,4 52504,0 36496,6 56837,9 §ång thêi, tõ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, kÕ to¸n tiÕn hµnh ghi vµo sæ c¸i c¸c tµi kho¶n liªn quan. c- TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Toµn bé c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh ë c«ng ty ®­îc thùc hiÖn trªn b¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. * TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh Gi¸ thµnh thùc tÕ KL = Chi phÝ s¶n xuÊt + CP s¶n xuÊt thùc + CP s¶n xuÊt dë hoµn thµnh bµn giao dë dang ®Çu kú tÕ PS trong kú dang cuèi kú VÝ dô: C«ng tr×nh N«ng Cèng Q1/2001. - CP s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú: 136837243 ® - CP s¶n xuÊt trùc tiÕp trong kú: 126917842 ® - CP s¶n xuÊt dë dang cuèi kú: 112206300 ® Th× gi¸ thµnh thùc tÕ khèi l­îng x©y l¾p hoµn thµnh trong quý 1/2001 lµ: 136837243+126917842-112206300=151548785 * X¸c ®Þnh gi¸ thµnh bµn giao Theo khèi l­îng thùc tÕ ®· thùc hiÖn, thêi ®iÓm dõng nh­ hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt, c«ng ty vµ bªn A tiÕn hµnh nghiÖm thu khèi l­îng vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh. - §èi víi c«ng ty ®Êu thÇu: gtrÞ bµn giao=®¬n gi¸ ®Êu thÇu*khèi l­îng nghiÖm thu - §èi víi chØ tiªu chØ ®Þnh thÇu: Gi¸ trÞ bµn giao=®¬n gi¸ chi tiÕt ®­îc duyÖt*khèi l­îng hoµn thµnh * X¸c ®Þnh thuÕ doanh thu Sè thuÕ doanh thu c«ng ty ph¶i nép ®­îc x¸c ®Þnh theo luËt thuÕ vµ biÓu thuÕ suÊt do Nhµ n­íc quy ®Þnh ThuÕ doanh thu=gi¸ trÞ bµn giao*thuÕ suÊt (%) *X¸c ®Þnh l·i, lç L·i (lç)=gi¸ trÞ bµn giao-gi¸ thµnh thùc tÕ- thuÕ doanh thu II- Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p ë C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Licogi. Qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Licogi. C«ng ty ®· x©y dùng ®­îc mét m« h×nh qu¶n lý kÕ to¸n hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. Tr­íc hÕt C«ng ty cã bé m¸y qu¶n lý hÕt søc gän nhÑ, c¸c phßng, ban phôc vô tèt gióp l·nh ®¹o C«ng ty gi¸m s¸t thi c«ng, tæ chøc s¶n xuÊt, qu¶n lý kinh tÕ, tæ chøc kÕ to¸n kÞp thêi. C«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh nh×n chung ®· ®i t×m vµo nÒ nÕp. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh theo tõng quý lµ hoµn toµn hîp lý, phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thi c«ng c«ng tr×nh, gióp cho viÖc qu¶n lý gi¸ thµnh vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng ®­îc thuËn lîi C«ng ty còng hÕt søc chÆt chÏ trong viÖc qu¶n lý vËt t­ nªn hiÖn t­îng hao hôt mÊt m¸t vËt t­ Ýt. C«ng ty còng qu¶n lý chÆt chÏ sè l­îng c«ng nh©n vµ giê giÊc lµm viÖc gi¶m ®­îc chi phÝ thiÖt h¹i. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp lµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, qua ®ã viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n còng ®ì phøc t¹p h¬n mét b­íc. Nh÷ng ­u ®iÓm vÒ qu¶n lý vµ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt gi¸ thµnh ë trªn ®· t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Tuy vËy, c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty vÉn cßn mét sè tån t¹i nhÊt ®Þnh. Cô thÓ lµ: 1- Néi dung cña gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Theo quan ®iÓm hiÖn hµnh, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc coi lµ chi phÝ thêi kú, kh«ng n»m trong c¬ cÊu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ nµy chØ ®­îc dïng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp (tøc lµ x¸c ®Þnh l·i, lç) ThÕ nh­ng C«ng ty kh«ng theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh: chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp l¹i ®­îc coi lµ mét kho¶n môc cña gi¸ thµnh. Trong b¶ng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p quý 1/2001 cña C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Licogi, kho¶n môc chi phÝ qu¶n lý C«ng ty tËp hîp ®­îc lµ: 251465,7 ngh×n ®ång Trong ®ã:- C«ng tr×nh s«ng Thao: 35165,762 ngh×n ®ång - C«ng tr×nh N«ng Cèng: 131352,486 ngh×n ®ång Thùc tÕ C«ng ty ®· gép c¸c chi phÝ phôc vô trùc tiÕp víi chi phÝ gi¸n tiÕp phôc vô chung trong toµn bé C«ng ty. Do vËy viÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh t¨ng kh«ng ph¶n ¸nh ®óng thùc chÊt cña gi¸ thµnh nh­ chÕ ®é kÕ to¸n míi quy ®Þnh. Tõ ®ã, ph­¬ng ¸n mµ t«i ®Ò xuÊt lµ ph¶i t¸ch bãc toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt chung ra khái chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp hiÖn nay cña C«ng ty. Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt chung trong chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp sÏ bao gåm chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ hµnh chÝnh, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn (ngoµi chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi) Chóng ta l¹i tiÕp tôc ph¶i t¸ch bãc chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý tõ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt, BHXH, kinh phÝ c«ng ®oµn, BHYT tõ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó h¹ch to¸n vµo TK chi phÝ s¶n xuÊt chung. HiÖn nay chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý ®éi ë C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Licogi thuéc kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. C¸ch h¹ch to¸n nµy kh«ng phï hîp, kho¶n nµy ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung, ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c c¬ cÊu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. MÆt kh¸c, còng theo chÕ ®é kÕ to¸n míi hiÖn nay toµn bé nh÷ng kho¶n l­¬ng chÝnh, phô, BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn nÕu tr¶ cho c«ng nh©n viªn th× ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh ®óng thùc chÊt thu nhËp cña ng­êi lao ®éng vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. 2- KÕ to¸n tµi chÝnh vµ h¹ch to¸n chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. HiÖn nay t¹i C«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Licogi, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc h¹ch to¸n râ rµng cho tõng c«ng tr×nh rÊt tiÖn lîi cho viÖc theo dâi tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p (th«ng qua TK 621,622,627 sau khi kÕt chuyÓn vµo TK 154) LÏ ra lóc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, phßng kÕ to¸n cÇn ph¶i theo dâi chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng c«ng tr×nh, kh«ng h¹ch to¸n chung víi chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, ®¶m b¶o theo dâi chi phÝ tõng c«ng tr×nh ®­îc chÝnh x¸c thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p tõng c«ng tr×nh. Cßn khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p, kÕ to¸n l¹i kh«ng tËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cña C«ng ty mµ chØ tËp hîp vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña C«ng ty (x¸c ®Þnh l·i, lç) VËy t«i ®Ò xuÊt C«ng ty nªn cã ph­¬ng ph¸p tÝnh chi phÝ, gi¸ thµnh trªn c¸c ®èi t­îng h¹ch to¸n hîp lý h¬n ®Ó h¹ch to¸n thËt chÝnh x¸c. 3- KÕ to¸n theo dâi tËp hîp vËt t­ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. T¹i C«ng ty toµn bé vËt t­ lµ do Ban c¬ ®iÖn qu¶n lý t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho. V× Ban c¬ ®iÖn chØ cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh m¸y mãc thiÕt bÞ lµ chñ yÕu, ®éi ngò c¸n bé kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn s©u vÒ kÕ to¸n, do ®ã viÖc theo dâi sö dông vËt t­ cßn l·ng phÝ, thÓ hiÖn ë ®©y lµ vËt t­ ë c¸c c«ng tr×nh nhËp vÒ cã xuÊt ®­a ra sö dông, nh­ng xong c«ng tr×nh Ban c¬ ®iÖn ch¼ng quyÕt to¸n toµn c«ng tr×nh ®Ó biÕt vËt t­ cßn thõa nhiÒu hay Ýt.§Ó gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cña C«ng ty h¹ thÊp th× viÖc qu¶n lý vËt t­ cÇn ph¶i chÆt chÏ, sau ®ã mçi c«ng tr×nh cÇn ph¶i gi¶i quyÕt râ rµng vËt t­ xuÊt ra thõa kh«ng dïng ph¶i thu håi l¹i, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t vËt t­, Ban c¬ ®iÖn cÇn ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi kÕ to¸n ®Çu t­ cña C«ng ty. 4- KÕ to¸n tËp hîp chøng tõ c«ng nî ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. ViÖc thu håi chøng tõ cña c¸c c«ng tr×nh cña C«ng ty cßn rÊt chËm nguyªn nh©n lµ tÊt c¶ c¸c chøng tõ do thèng kª ®éi tËp hîp ë c¸c c«ng tr×nh lµ chËm v× kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n nªn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc hoµn chøng tõ. §Ó ®¶m b¶o c«ng t¸c hoµn chøng tõ ®­îc nhanh chãng, phßng kÕ to¸n ph¶i cö kÕ to¸n viªn xuèng c«ng tr­êng theo dâi ®«n ®èc c¸ nh©n vµ thèng kª ph¶i nhanh chãng hoµn chøng tõ t¹i c«ng tr×nh ®Ó b¶o ®¶m tèt cho viÖc quyÕt to¸n c«ng tr×nh cã hiÖu qu¶ ®ång thêi ®¶m b¶o cho phßng kÕ to¸n cña C«ng ty tËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ lËp c¸c b¸o biÓu b¸o c¸o tµi chÝnh ®­îc thuËn tiÖn nhanh chãng kÞp víi niªn ®é kÕ to¸n. 5- Tæ chøc hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ. §Ó phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ngµnh x©y dùng c¬ b¶n vµ ®¶m b¶o cho viÖc ghi chÐp sè liÖu tõ b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ b¶ng tÝnh gi¸ thµnh ®­îc chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p cña C«ng ty, theo t«i viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµo TK 621,622,627 lµ ®óng theo chÕ ®é h¹ch to¸n míi, nh­ng cÇn ph¶i ghi chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh theo kÕt qu¶ sau: + TK 621:"Chi phÝ NVL trùc tiÕp" dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ NVL chÝnh, vËt liÖu phô Tµi kho¶n nµy sÏ ®­îc ph©n chia ra 2 tµi kho¶n cÊp 2 TK 6211: NVL dïng cho m¸y thi c«ng TK 3212: vËt liÖu kh¸c + TK 622:"Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp" dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt kÓ c¶ c«ng nh©n sö dông m¸y thi c«ng Tµi kho¶n nµy sÏ ®­îc ph©n chia ra 2 tµi kho¶n cÊp 2 TK 6221: Chi phÝ nh©n c«ng ®iÒu khiÓn m¸y TK 6222: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt + TK 627:"Chi phÝ s¶n xuÊt chung" dïng ®Ó tËp hîp c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn nhiÒu c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cÇn ph¶i tiÕt kho¶n theo tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó ph¶n ¸nh tõng yÕu tè chi phÝ. TK 6271:"Chi phÝ s¶n xuÊt chung" dïng ®Ó ph¶n ¸nh tiÒn l­¬ng chÝnh, phô, chi phÝ b¶o hiÓm, y tÕ... cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt TK 6272:"Chi phÝ vËt liÖu" TK 6273:"Chi phÝ khÊu hao TSC§". Tµi kho¶n nµy cÇn chia ra 2 tµi kho¶n cÊp 3 TK 62741:"Chi phÝ m¸y mãc thi c«ng" TK 62742:"Chi phÝ khÊu hao TSC§ kh¸c" TK 6277:"Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi" TK 6278:"Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c" Nh­ vËy trong b¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ë c¸c kho¶n môc ®Òu chia ra thµnh c¸c cét nhá, thÓ hiÖn chi phÝ ë tõng c«ng tr×nh B¶ng tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt Quý...../........ §¬n vÞ tÝnh: ngh×n ®ång KÕt luËn HÖ thèng kÕ to¸n lµ mét c«ng cô qu¶n lý s¾c bÐn vµ rÊt nh¹y c¶m ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Nh×n vµo ®ã mµ doanh nghiÖp thÊy ®Ó t×m c¸ch tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy, c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ®­îc cËp nhËt vµ thay ®æi sao cho doanh nghiÖp cã thÓ tÝnh chÝnh x¸c nhÊt mµ mÊt Ýt c«ng søc vµo c«ng t¸c nµy. Trong chuyªn ®Ò nµy ®· ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu cña c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c c«ng ty x©y l¾p nãi chung vµ C«ng ty X©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng LICOGI nãi riªng. T«i xin tr×nh bµy mét sè ý kiÕn nhá víi nguyÖn väng gióp c«ng ty tÝnh chÝnh x¸c h¬n chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.