Khóa luận Rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển và các biện pháp để Việt Nam vượt rào cản

Mục lục Phần mở đầu 5 Chương I: Khái quát về rào cản kỹ thuật trong thương mại 8 I. Rào cản kỹ thuật trong thương mại 8 1. Khái niệm và các hình thức của rào cản kỹ thuật trong thương mại 8 1.1. Rào cản kỹ thuật trong thương mại là gì? 8 1.2. Các hình thức của rào cản kỹ thuật trong thuương mại quốc tế 9 1.2.1. Tiêu chuẩn về chất lượng và quy cách sản phẩm 10 1.2.2. Tiêu chuẩn về vệ sinh thực phẩm và an toàn cho người sử dụng 12 1.2.3. Tiêu chuẩn về môi trường 14 2. Quy định của WTO về rào cản kỹ thuật trong thương mại 17 2.1. Hiệp định về rào cản kỹ thuật trong thương mại của WTO 17 2.2. Hiệp định về các biện pháp vệ sinh và kiểm dịch động vật của WTO 20 II. Các hệ thống quản lý chất lượng thường được sử dụng trên thế giới 22 1. Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9000 22 2. Hệ thống quản trị môi trường ISO 14000 24 3. Hệ thống quản lý chất lượng đồng bộ (TQM) 27 4. Hệ thống HACCP 28 III. Tác động của rào cản kỹ thuật đối với thương mại quốc tế 30 Chương II: Thực tiễn áp dụng rào cản kỹ thuật trong thương mại ở một số nước công nghiệp phát triển 35 I. Liên minh châu Âu – EU 35 1. Khái quát chung về thị trường EU 35 2. Một số quy định kỹ thuật đối với hàng nhập khẩu vào thị trường EU 36 II. Mỹ 46 1. Khái quát chung về thị trường Mỹ 46 2. Một số quy định kỹ thuật đối với hàng nhập khẩu vào thị trường Mỹ 47 III. Nhật Bản 54 1. Khái quát về thị trường Nhật Bản 54 2. Một số quy định kỹ thuật đối với hàng nhập khẩu vào thị trường Nhật 56 IV. Rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển khác 62 1. Canada 62 2. Australia 64 3. Hàn Quốc 67 Chương III : Các giải pháp giúp Việt Nam vượt rào cản kỹ thuật Trong thương mại 72 I. Thực trạng xuất khẩu của Việt Nam trước rào cản kỹ thuật từ các nước công nghiệp phát triển 72 1. Tình hình xuất khẩu của Việt Nam từ 1986 đến nay 72 2. Những thách thức đối với xuất khẩu của Việt Nam trước rào cản kỹ thuật từ các nước công nghiệp phát triển 74 II. Các giải pháp giúp Việt Nam vượt rào cản kỹ thuật trong thương mại 79 1. Các giải pháp cấp Nhà nước 79 1.1. Ký kết các hiệp định song phương và đa phương về rào cản kỹ thuật trong thương mại 80 1.2. Tuyên tryền giới thiệu cho các doanh nghiệp về rào cản kỹ thuật của các nước 82 1.3. Tổ chức đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý về chất lượng và kỹ thuật cho các doanh nghiệp 84 1.4. Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn quốc gia cho sản phẩm và thành lập các cơ quan kiểm tra chất lượng đối với hàng xuất khẩu 85 2. Các giải pháp ở cấp độ doanh nghiệp 88 2.1. Nâng cao nhận thức về rào cản kỹ thuật trong thương mại 88 2.2. áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế 89 2.3. Gắn “nhãn sinh thái” cho hàng hoá 91 2.4. Đổi mới công nghệ và nâng cao trình độ quản lý kỹ thuật để nâng cao chất lượng sản phẩm 92 Phần mở đầu I. Lý do chọn đề tài: Hiện nay, nền kinh tế Việt Nam đang trên đường đổi mới, chuyển đổi sang nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước và đã đạt được khá nhiều thành tựu đáng kể. Trong mấy năm gần đây nền kinh tế luôn tăng trưởng với tốc độ 6-7%/năm. Đặc biệt, xuất khẩu của Việt Nam đã có sự tăng trưởng mạnh và góp phần to lớn cho sự phát triển của đất nước. Kim ngạch xuất khẩu hàng năm ngày càng tăng. Kim ngạch xuất khẩu năm 2001 đạt 15 tỷ USD, năm 2002 đạt 16,7 tỷ USD chiếm khoảng 50% GDP của cả nước. Và trong những năm tới, xuất khẩu vẫn là một định hướng phát triển chiến lược của chúng ta. Nền kinh tế thế giới đang trong thời kỳ hội nhập với xu hướng toàn cầu hoá khu vực hoá, hình thành các khối mậu dịch tự do và hiện nay trên thế giới cũng hình thành các tập đoàn đa quốc gia có ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế thế giới. Trong kỷ nguyên này, thế giới sẽ là một thị trường thống nhất, mà chủ thể kinh tế là các khối mậu dịch tự do, đơn vị kinh tế chủ yếu chi phối thị trường là các tập đoàn đa quốc gia. Cạnh tranh kinh tế sẽ diễn ra gay gắt trên quy mô toàn cầu. Các quốc gia sẽ không thể phát triển tốt và sẽ bị tụt hậu nếu đứng ngoài cuộc. Theo xu hướng đó, Việt Nam cũng đang từng bước hội nhập vào nền kinh tế thế giớivà khu vực. Việt Nam đã là thành viên của ASEAN, APEC, AFTA và đang trong quá trình đàm phán để gia nhập WTO. Hội nhập kinh tế mang lại rất nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam: các rào cản thương mại được dỡ bỏ theo hiệp định được ký kết giữa các quốc gia thành viên của các tổ chức, việc tiếp cận thị trường dễ dàng hơn, thông tin được cung cấp đầy đủ hơn. Nhưng các doanh nghiệp cũng đứng trước nhiều thách thức: các quốc gia thay vì sử dụng thuế, giấy phép xuất nhập khẩu, hạn ngạch để bảo vệ thị trường đã dựng nên một loại rào cản mới tinh vi , phức tạp và khó vượt qua hơn nhiều. Đó là rào cản kỹ thuật. Rào cản kỹ thuật thật sự là thách thức lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam bởi trình độ kỹ thuật của nước ta còn thấp, các doanh nghiệp còn chưa ý thức được tầm quan trọng của các rào cản đó. Do vậy, các doanh nghiệp nước ta gặp rất nhiều khó khăn khi tiếp cận và xuất khẩu hàng sang các thị trường có sử dụng rào cản kỹ thuật. Vậy rào cản kỹ thuật trong thương mại là gì, có tác động thế nào tới thương mại quốc tế nói chung và xuất khẩu của Việt Nam nói riêng, thực tiễn áp dụng các rào cản kỹ thuật của các nước trên thế giới như thế nào, các doanh nghiệp Việt Nam cần làm gì để vượt qua các rào cản đó để thâm nhập thị trường các nước? Đề tài “Rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển và các biện pháp để Việt Nam vượt rào cản” được chọn lựa để làm rõ vấn đề rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, australia và đưa ra một số giải pháp giúp các doanh nghiệp Việt Nam vượt qua các rào cản đó. II. Mục đích nghiên cứu của khoá luận: ã Nghiên cứu một cách hệ thống những vấn đề lý luận chung về rào cản kỹ thuật trong thương mại quốc tế. ã Phân tích thực tiễn áp dụng rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển. ã Kiến nghị một số giải pháp giúp các doanh nghiệp Việt Nam vượt rào cản. III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ã Nghiên cứu những vấn đề khái quát về rào cản kỹ thuật trong thương mại quốc tế. ã Nghiên cứu về tình hình sử dụng rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển. ã Đánh giá thực trạng của thương mại Việt Nam trước các rào cản kỹ thuật và đưa ra các kiến nghị về các biện pháp giúp các doanh nghiệp Việt Nam vượt rào cản. IV. Phương pháp nghiên cứu của khoá luận: Khoá luận sử dụng phương pháp duy vật biện chứng, so sánh, phân tích, tổng hợp, chứng minh kết hợp lý luận với những hiện tượng thực tế để làm sáng tỏ vấn đề. V. Những đóng góp của khoá luận: ã Khoá luận chứng minh rằng trong thương mại quốc tế hiện nay, rào cản kỹ thuật có tác động rất to lớn tới thương mại giữa các nước và việc sử dụng rào cản kỹ thuật ngày càng phổ biến. ã Khoá luận đưa ra những rào cản mà một số nước công nghiệp phát triển hiện nay đang áp dụng để giúp các doanh nghiệp Việt Nam hiểu rõ hơn về rào cản kỹ thuật từ đó rút ra bài học và kinh nghiệm khi xuất khẩu sang các nước đó. ã Khoá luận đưa ra những kiến nghị về các giải pháp để các doanh nghiệp Việt Nam có thể vượt qua được các rào cản kỹ thuật đó khi tham gia thương mại quốc tế. VI. Kết cấu của khoá luận: Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, khoá luận gồm 3 chương: ã Chương I : Khái quát về rào cản kỹ thuật trong thương mại. ã Chương II : Thực tiễn áp dụng rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển. ã Chương III : Các giải pháp giúp Việt Nam vượt rào cản kỹ thuật trong thương mại. Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Thạc sĩ Bùi Thị Lý, giảng viên môn Quan hệ kinh tế quốc tế, Khoa Kinh tế Ngoại thương đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành khoá luận này

99 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1432 | Lượt tải: 1

Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Rào cản kỹ thuật trong thương mại của một số nước công nghiệp phát triển và các biện pháp để Việt Nam vượt rào cản, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

t¨ng trëng xuÊt khÈu trung b×nh hµng n¨m ®¹t 15%, gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu tõ 2000 ®Õn 2010 ®¹t 70 tû USD (10). (9) Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Ngo¹i th¬ng, GS. Bïi Xu©n Lu, §H Ngo¹i th¬ng, 2001 (10) ChØ thÞ 22/2000/CT-TTg, ngµy 27/10/2000 cña ChÝnh phñ (11) XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam, Tæng côc Thèng kª, NXB Thèng kª, 2002 C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu trong h¬n 15 n¨m qua còng cã nh÷ng thay ®æi tÝch cùc. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña nhãm hµng c«ng nghiÖp nÆng vµ kho¸ng s¶n cã sù gia t¨ng lín do ViÖt Nam b¾t ®Çu xuÊt khÈu dÇu th«. Nhãm hµng n«ng, l©m, thuû s¶n xuÊt khÈu cã xu híng gi¶m dÇn trong c¬ cÊu xuÊt khÈu. XuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp cã xu híng t¨ng ®Òu trong nh÷ng n¨m qua. Tû lÖ hµng th« s¬ chÕ cã gi¸ trÞ kh«ng æn ®Þnh trong c¬ cÊu xuÊt khÈu gi¶m dÇn, tû lÖ hµng chÕ biÕn xuÊt khÈu ngµy t¨ng. Tríc ®©y, c¸c mÆt hµng th« s¬ chÕ thêng chiÕm kho¶ng 60-70% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu nhng hiÖn nay tû lÖ nµy ®· gi¶m xuèng ®¸ng kÓ. N¨m 2001, tû lÖ xuÊt khÈu cña c¸c mÆt hµng chÕ biÕn chiÕm 55,8% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cßn c¸c mÆt hµng th« s¬ chÕ chØ cßn chiÕm 44,2% (11). Môc tiªu cña chóng ta trong thêi gian tíi lµ gi¶m tû lÖ hµng th« s¬ chÕ trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu xuèng cßn 14% (10). ViÖt Nam còng ®· x©y dùng ®îc nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc gåm nh÷ng mÆt hµng cã kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t tõ 1 tû USD mét n¨m nh dÇu th«, giµy dÐp, may mÆc, thuû s¶n…§©y lµ nh÷ng mÆt hµng mµ ViÖt Nam cã lîi thÕ vµ cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong t¬ng lai. Nh÷ng mÆt hµng nµy sÏ ®ãng vai trß chñ chèt gióp ®Èy m¹nh xuÊt khÈu cña níc ta. ThÞ trêng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong h¬n 15 n¨m qua còng cã nhiÒu thay ®æi. Tríc ®©y, thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu cña chóng ta lµ Liªn X« vµ c¸c níc x· héi chñ nghÜa §«ng ¢u.Khi khèi x· héi chñ nghÜa ë §«ng ¢u tan r· vµ r¬i vµo khñng ho¶ng th× ViÖt Nam mÊt ®i thÞ trêng xuÊt khÈu chñ lùc vµ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Tuy nhiªn, chóng ta ®· nhanh chãng chuyÓn híng, tiÕp cËn vµ th©m nhËp nh÷ng thÞ trêng míi, nhê ®ã mµ xuÊt khÈu cña chóng ta tho¸t khái khñng kho¶ng vµ cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn míi. ThÞ trêng ch©u ¸ vµ ch©u ¢u chiÕm tû lÖ ngµy cµng cao trong c¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam trong khi c¸c níc §«ng ¢u vµ c¸c níc thuéc Liªn X« cò l¹i gi¶m m¹nh vµo nh÷ng n¨m 80 vµ nöa ®Çu nh÷ng n¨m 90. XuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang c¸c níc thuéc ch©u Mü, ch©u §¹i D¬ng còng ngµy cµng t¨ng. Trong thêi gian tíi, ch©u ¸ ®îc x¸c ®Þnh lµ thÞ trêng xuÊt khÈu chñ lùc cña chóng ta, ®ång thêi, chóng ta vÉn tiÕp tôc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng ch©u ¢u vµ ch©u Mü. Chóng ta ®Æt môc tiªu trong giai ®o¹n 2000-2010, xuÊt khÈu cña níc ta sang c¸c thÞ trêng ch©u ¸ sÏ chiÕm 45% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, tû lÖ xuÊt khÈu sang ch©u ¢u vµ ch©u Mü ®Òu lµ 25% (10). Nh×n chung, trong h¬n 15 n¨m qua, xuÊt khÈu ViÖt Nam ®· ®¹t ®îc kh¸ nhiÒu thµnh tùu, gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc. Vµ trong nh÷ng n¨m tíi, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vÉn ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta x¸c ®Þnh lµ híng ph¸t triÓn chiÕn lîc cña níc ta. 2. Nh÷ng th¸ch thøc ®èi víi xuÊt khÈu cña ViÖt Nam tríc rµo c¶n kü thuËt tõ c¸c thÞ trêng nhËp khÈu (10) ChØ thÞ 22/2000/CT-TTg, ngµy 27/10/2000 cña ChÝnh phñ Tuy xuÊt khÈu ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua ®¹t ®îc mét sè thµnh tÝch nhÊt ®Þnh nhng hiÖn nay, tríc xu híng ph¸t triÓn míi cña th¬ng m¹i quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ xu híng t¨ng cêng sö dông c¸c rµo c¶n kü thuËt ®èi víi th¬ng m¹i cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn th× xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. XuÊt khÈu cña níc ta hiÖn nay vÉn dùa chñ yÕu vµo nhãm hµng cã nguån gèc thiªn nhiªn, gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp vµ ph¶i chÞu nhiÒu c¸c quy ®Þnh vÒ m«i trêng vµ an toµn vÖ sinh cña c¸c thÞ trêng nhËp khÈu. Cô thÓ lµ hµng xuÊt khÈu th« vµ s¬ chÕ vÉn chiÕm tû träng cao trong c¬ cÊu xuÊt khÈu (n¨m 2000, tû lÖ lµ 44,2%). §©y lµ nhãm hµng cã nguån gèc ®a d¹ng sinh häc mµ viÖc khai th¸c chÕ biÕn cã nguy c¬ ¶nh hëng ®Õn m«i trêng, lµm mÊt ®i nguån ®a d¹ng sinh häc, tµi nguyªn kh«ng t¸i t¹o dÔ bÞ c¸c níc h¹n chÕ nhËp khÈu v× lý do b¶o vÖ m«i trêng. Trong sè c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña ViÖt Nam hiÖn nay th× ®¹i bé phËn lµ c¸c mÆt hµng cã nguån gèc thiªn nhiªn nh thuû s¶n, dÇu th«, g¹o, cµ phª, rau qu¶ mµ viÖc khai th¸c, chÕ biÕn ®ang gÆp ph¶i c¸c giíi h¹n vÒ m«i trêng nh lµm thu hÑp diÖn tÝch rõng, c¹n kiÖt tµi nguyªn, « nhiÔm nguån níc vµ ®a d¹ng sinh häc. NhiÒu mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam hiÖn nay nh g¹o, ®å uèng, cµ phª, rau qu¶, thuû s¶n, kho¸ng s¶n… ®ang gÆp nh÷ng rµo c¶n kü thuËt rÊt lín liªn quan ®Õn tiªu chuÈn cña s¶n phÈm nh tiªu chuÈn vµ quy ®Þnh vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm, qu¸ tr×nh chÕ biÕn, chÊt lîng hµng ho¸, nh·n m«i trêng, bao b×, ®ãng gãi… KÓ c¶ c¸c mÆt hµng chÕ biÕn ®ang cã kim ng¹ch ngµy cµng t¨ng nh dÖt may, giµy da, chÕ biÕn thuû s¶n…còng cã thÓ gÆp ph¶i c¸c rµo c¶n kü thuËt tõ c¸c thÞ trêng do c«ng nghÖ cña chóng ta hiªn nay cßn thÊp kÐm so víi thÕ giíi. * Kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c quy ®Þnh vµ tiªu chuÈn quèc tÕ cña mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam Hµng thuû s¶n: §Õn nay, tuy thuû s¶n ViÖt Nam ®· lÇn lît vît qua c¸c rµo c¶n cña EU vµ còng ®îc c¸c thÞ trêng khã tÝnh kh¸c nh NhËt B¶n, Mü, Australia chÊp nhËn nhng viÖc xuÊt khÈu thuû s¶n cña ViÖt Nam vÉn cßn gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm. ChØ cã 78 trong sè 264 c¬ së chÕ biÕn thuû s¶n chiÕm 80% lîng thuû s¶n xuÊt khÈu ®îc Bé thuû s¶n c«ng nhËn ®¹t tiªu chuÈn ngµnh vÒ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o vÖ sinh an toµn thùc phÈm cßn l¹i c¸c c¬ së kh¸c ®ang s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn kh«ng ®¶m b¶o vÖ sinh. C«ng nghÖ chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm thuû s¶n cßn l¹c hËu do ®ã khã cã thÓ ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn cao vÒ chÊt lîng còng nh vÖ sinh cña c¸c thÞ trêng. MÆt hµng thÞt: Hµng thÞt xuÊt khÈu cña ViÖt Nam míi tiÕp cËn ®îc nh÷ng thÞ trêng cã tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn thùc phÈm thÊp, cha vµo ®îc nh÷ng thÞ trêng khã tÝnh nh EU, NhËt B¶n, Mü…Lý do lµ thÞt cña níc ta cha ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn thùc phÈm cña níc nhËp khÈu. Ch¨n nu«i cßn theo c¸ch thñ c«ng, kh«ng tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é ¨n uèng, ch¨m sãc y tÕ. Kh©u chÕ biÕn cßn l¹c hËu, hÖ thèng quy ®Þnh vÒ thó y cha phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Mét trong nh÷ng tiªu chuÈn quan träng nhÊt liªn quan ®Õn xuÊt khÈu thÞt lµ HACCP. §©y lµ tiªu chuÈn b¾t buéc ®èi víi mÆt hµng thÞt. Theo b¸o c¸o cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ®Õn nay, cha cã mét nhµ m¸y nµo cña ta ®îc cÊp chøng chØ vÒ tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn thùc phÈm. Cµ phª: MÆc dï hÖ thèng tiªu chuÈn cña cµ phª ViÖt Nam hiÖn nay t¬ng ®èi hoµn chØnh nhng chÊt lîng cµ phª cha cao do qu¸ tr×nh ch¨m sãc, thu h¸i, ph¬i sÊy, chÕ biÕn vµ ®ãng gãi cha tu©n thñ nghiªm ngÆt quy tr×nh kü thuËt vµ tiªu chuÈn chÊt lîng. VÖ sinh c«ng nghiÖp trong c¸c xëng chÕ biÕn cßn yÕu. Mét vÊn ®Ò cÇn ®îc ®Æc biÖt quan t©m lµ ®é Èm cña cµ phª trong b¶o qu¶n, vËn chuyÓn. Ngµnh cµ phª cÇn cè g¾ng hoµn thiÖn rÊt nhiÒu ®Ó cã thÓ ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña thÞ trêng nhËp khÈu. Rau qu¶: HiÖn nay, rau qu¶ cña ViÖt Nam míi xuÊt khÈu chñ yÕu sang Trung Quèc v× c¸c yªu cÇu vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm vµ c¸c tiªu chuÈn m«i trêng cßn dÔ d·i. Hµng rau qu¶ xuÊt sang EU, NhËt B¶n, Mü, Australia cßn rÊt h¹n chÕ. ThËm chÝ ngay trong níc nhu cÇu rau qu¶ s¹ch còng rÊt lín nhng c¸c nhµ s¶n xuÊt còng cha ®¸p øng ®îc. Th¸ch thøc lín nhÊt ®èi víi mÆt hµng nµy hiÖn nay lµ c¸c tiªu chuÈn vÒ m«i trêng, vÖ sinh vµ møc d lîng c¸c chÊt kh¸ng sinh trong s¶n phÈm. Ngoµi nh÷ng mÆt hµng kÓ trªn th× c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu kh¸c cña níc ta nh da giµy, dÖt may, thñ c«ng mü nghÖ…còng gÆp ph¶i c¸c rµo c¶n kü thuËt tõ phÝa thÞ trêng nhËp khÈu ph¸t triÓn. C¸c thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu cña níc ta l¹i lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nh EU, Mü, NhËt, Hµn Quèc…HiÖn nay, xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang c¸c thÞ trêng nµy chiÕm tû träng rÊt lín trong kim ng¹ch xuÊt khÈu. Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam theo thÞ trêng §¬n vÞ: triÖu USD 2000 2001 2002 Gi¸ trÞ Tû lÖ Gi¸ trÞ Tû lÖ Gi¸ trÞ Tû lÖ EU 2845,1 19,6% 3002,9 20,0% 3149,9 18,9% NhËt B¶n 2575,2 17,8% 2509,8 16,7% 2438,1 14,6% Mü 723,8 5,1% 1065,3 7,1% 2421,1 14,5% Tæng KNXK 14483,0 100,0% 15029,0 100,0% 16705,0 100,0% Nguån: Niªn gi¸m thèng kª 2002, NXB Thèng kª, 2003 Nh÷ng thÞ trêng xuÊt khÈu chñ yÕu cña níc ta lµ nh÷ng thÞ trêng khã tÝnh, cã ®ßi hái cao ®èi víi hµng nhËp khÈu vµ thêng dïng c¸c rµo c¶n kü thuËt ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu. Do ®ã, ViÖt Nam sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng chiÕn lîc nµy. Vµ thùc tÕ th× xuÊt khÈu cña ViÖt Nam còng ®· gÆp ph¶i nh÷ng rµo c¶n kü thuËt tõ phÝa c¸c thÞ trêng. Tõ ®Çu n¨m 2002, EU liªn tôc th«ng b¸o d lîng chloramphenicol (mét lo¹i kh¸ng sinh bÞ cÊm v× cã kh¶ n¨ng g©y ung th ) trong c¸c l« t«m xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ hä ®· gi÷ l¹i hoÆc thiªu huû hµng chôc l« t«m cña ViÖt Nam vµ quyÕt ®Þnh sÏ kiÓm tra toµn bé c¸c l« t«m xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang EU. QuyÕt ®Þnh nµy lµ mét rµo ch¾n mµ EU thiÕt lËp ®èi víi hµng thuû s¶n cña ViÖt Nam. Tríc ®©y, ViÖt Nam vµ EU cã ký kÕt víi nhau c¸c v¨n b¶n vÒ kiÓm so¸t d lîng ®éc tè trong c¸c s¶n phÈm thuû s¶n, thèng nhÊt víi nhau vÒ c¸c tiªu chuÈn còng nh c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra, vµ ViÖt Nam ®· ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu nµy. Nhng ®Õn thêi ®iÓm ®ã, EU l¹i ®¬n ph¬ng sö dông thiÕt bÞ kiÓm tra míi víi tiªu chuÈn kh¸c ®Ó ph¸t hiÖn d lîng chlramphenicol víi tû lÖ chØ b»ng 2/10 tiªu chuÈn ®· thèng nhÊt mµ kh«ng hÒ b¸o tríc. Do ®ã, ViÖt Nam kh«ng kÞp øng phã vµ ph¶i chÞu thiÖt. V× EU lµ mét thÞ trêng cã c¸c tiªu chuÈn nghiªm ®èi víi vÖ sinh vµ an toµn thùc phÈm vµ ®îc c¸c thÞ trêng kh¸c lÊy lµm chuÈn mùc trong lÜnh vùc nµy nªn sau khi EU ®a ra quyÕt ®Þnh trªn th× hµng lo¹t c¸c thÞ trêng kh¸c còng vËy. C¬ quan kiÓm so¸t thùc phÈm Hµn Quèc còng tuyªn bè sÏ kiÓm tra d lîng chÊt chloramphenicol trong c¸c l« t«m só vµ cua ghÑ nhËp khÈu cña ViÖt Nam vµo thÞ trêng nµy Ýt nhÊt mét th¸ng mét lÇn. NhËt còng yªu cÇu c¸c l« hµng thuû s¶n nhËp khÈu ph¶i cã giÊy chøng nhËn kh«ng chøa c¸c chÊt nãi trªn. Mü còng tuyªn bè kiÓm tra chÆt chÏ c¸c l« hµng thuû s¶n nhËp khÈu. Riªng Canada th× quyÕt ®Þnh lÊy mÉu kiÓm tra chÊt chloramphenicol ®èi víi 100% l« hµng thuû s¶n nhËp khÈu tõ ViÖt Nam. QuyÕt ®Þnh nµy cña EU vµ c¸c thÞ trêng g©y cho níc ta thiÖt h¹i kh«ng nhá do c¸c l« hµng xuÊt ®i bÞ gi÷ vµ thiªu huû, h¬n n÷a, quyÕt ®Þnh nµy cßn lµm cho c¸c nhµ xuÊt khÈu e ng¹i kh«ng d¸m xuÊt hµng thùc hiÖn c¸c hîp ®ång n÷a. Theo B¸o c¸o cña Tæng côc qu¶n lý thÞ trêng n¨m 2000 th× tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2002 ®· cã 34% sè hµng xuÊt sang Mü bÞ tr¶ l¹i v× lçi vÒ ghi nh·n hµng ho¸. Nguyªn nh©n lµ do quy chÕ ghi nh·n hµng ho¸ cßn cha hoµn thiÖn, cßn nhiÒu bÊt cËp, chång chÐo, cha phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ vµ c¸c doanh nghiÖp còng ý thøc cha cao vÒ vÊn ®Ò nµy. Th¸ng 11/2001, Mü ®· ban hµnh dù luËt HR 2330 víi ®iÒu kho¶n SA 2000, theo ®ã FDA kh«ng ®îc sö dông ng©n s¸ch ®Ó lµm thñ tôc nhËp khÈu c¸c lo¹i c¸ da tr¬n mang tªn catfish trõ khi chóng thuéc hä Ictaluridae. Quy ®Þnh nµy lµ bÊt hîp lý v× ngay c¶ c¬ quan FDA cña Mü còng kh¼ng ®Þnh tÊt c¶ c¸c lo¹i c¸ da tr¬n ®Òu ®îc mang tªn catfish vµ ca da tr¬n cña ViÖt Nam còng ®îc c«ng nhËn mang tªn catfish cã kÌm theo tÝnh tõ ®Ó ph©n biÖt víi c¸c lo¹i c¸c da tr¬n kh¸c. Dù luËt nµy g©y khã kh¨n lín cho xuÊt khÈu c¸ catfish cña ViÖt Nam. Nh÷ng rµo c¶n kü thuËt ®ã ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®ång thêi còng g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho nÒn kinh tÕ. Trong t¬ng lai, ViÖt Nam vÉn chó trong ®Èy m¹nh xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng nãi trªn vµ vÉn sÏ gÆp ph¶i v« sè c¸c hµng rµo kü thuËt mµ c¸c thÞ trêng nµy sö dông. EU tuy ®· chÊm døt viÖc kiÓm tra toµn bé c¸c l« hµng thuû s¶n xuÊt khÈu cña ViÖt Nam nhng vÉn rÊt nghiªm ngÆt trong vÊn ®Ò d lîng kh¸ng sinh trong thùc phÈm. EU, Mü vµ c¸c thÞ trêng kh¸c ®· ®a ra quy ®Þnh “d lîng b»ng kh«ng” trong thuû s¶n. §iÒu nµy buéc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò d lîng kh¸ng sinh. Ngoµi ra, chóng ta cßn gÆp ph¶i nh÷ng rµo c¶n m«i trêng ngµy cµng ®îc sö dông réng r·i h¬n ë EU. Mü còng võa ban hµnh Dù luËt s½n sµng chèng khñng bè sinh häc nh»m ng¨n chÆn c¸c hµnh ®éng khñng bè sinh häc ®èi víi níc nµy. C¸c nhµ xuÊt khÈu VIÖt Nam sÏ gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n víi nh÷ng quy ®Þnh cña Dù luËt nµy. Tãm l¹i, kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn kü thuËt quèc tÕ cña hµng ho¸ ViÖt Nam cßn thÊp, c¸c thÞ trêng l¹i ngµy cµng sö dông nhiÒu c¸c rµo c¶n kü thuËt ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu nªn xuÊt khÈu cña ViÖt Nam ®· vµ sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. ViÖt Nam cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó cã thÓ vît qua c¸c rµo c¶n ®ã, héi nhËp thµnh c«ng vµo th¬ng m¹i quèc tÕ vµ ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®Ò ra. II. C¸c gi¶i ph¸p gióp ViÖt Nam vît rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i 1. C¸c gi¶i ph¸p cÊp Nhµ níc §Ó gióp hµng ho¸ vµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vît qua ®îc c¸c rµo c¶n kü thuËt vµ ®Èy m¹nh ®îc xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng träng ®iÓm th× chóng ta cÇn tiÕn hµnh nhiÒu biÖn ph¸p. Trong ®ã, ë cÊp ®é nhµ níc, Nhµ níc ta cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau: 1.1. Ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh song ph¬ng vµ ®a ph¬ng vÒ rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, c¸c quèc gia ph¸t triÓn ®ang lîi dông tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ vît tréi h¬n ®Ó ®Æt ra ngµy cµng nhiÒu c¸c rµo c¶n kü thuËt ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu tõ c¸c níc kh¸c, ®Æc biÖt lµ tõ c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn. Do ®ã, ChÝnh phñ c¸c quèc gia ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña m×nh. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu lµ tham gia vµo c¸c diÕn ®µn quèc tÕ vÒ vÊn ®Ò nµy. Khi tham gia vµo c¸c HiÖp ®Þnh quèc tÕ song ph¬ng còng nh ®a ph¬ng vÒ rµo c¶n kü thuËt th× c¸c níc sÏ cã ®îc sù b¶o vÖ còng nh gióp ®ì cÇn thiÕt tõ c¸c bªn liªn quan nhê ®ã sÏ cã ®îc sù c«ng b»ng khi tham gia vµo th¬ng m¹i quèc tÕ. VÝ dô nh trong HiÖp ®Þnh cña WTO vÒ rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i cã ®iÒu kho¶n 11 vÒ trî gióp kü thuËt cho c¸c thµnh viªn kh¸c quy ®Þnh c¸c thµnh viªn khi ®îc yªu cÇu ph¶i t vÊn, trî gióp kü thuËt cho c¸c thµnh viªn kh¸c lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong viÖc so¹n th¶o c¸c quy ®Þnh kü thuËt, thµnh lËp c¬ quan tiªu chuÈn ho¸ hay tham gia vµo c¸c c¬ quan tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ…C¸c níc ®ang ph¸t triÓn khi tham gia HiÖp ®Þnh nµy cßn ®îc hëng sù ®èi xö ®Æc biÖt u ®·i h¬n c¸c thµnh viªn ph¸t triÓn kh¸c nh thµnh viªn ®ang ph¸t triÓn ®îc phÐp “chÊp nhËn mét sè c¸c quy ®Þnh kü thuËt, tiªu chuÈn hoÆc c¸c thñ tôc ®¸nh gi¸ sù phï hîp nh»m duy tr× c«ng nghÖ, s¶n xuÊt trong níc phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña m×nh” tuú theo nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi, c«ng nghÖ cña m×nh dï c¸c tiªu chuÈn ®ã cha phï hîp víi tiªu chuÈn hay quy ®Þnh quèc tÕ. Ngoµi ra, trong nh÷ng tæ chøc quèc tÕ vÒ rµo c¶n kü thuËt, c¸c tiªu chuÈn, quy ®Þnh kü thuËt mµ c¸c quèc gia sö dông sÏ ®îc thèng nhÊt, c«ng khai vµ ¸p dông chung cho c¸c thµnh viªn. V× vËy, c¸c tiªu chuÈn, quy ®Þnh sÏ trë nªn râ rµng, minh b¹ch nhê ®ã mµ c¸c nhµ xuÊt khÈu sÏ hiÓu ®îc c¸c quy ®Þnh vµ sÏ cã biÖn ph¸p kh¾c phôc tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c tiªu chuÈn kü thuËt kh«ng râ rµng, rèi r¾m g©y khã kh¨n cho c¸c nhµ xuÊt khÈu. Víi t×nh h×nh thùc tiÔn cña níc ta hiÖn nay, khi tr×nh ®é kinh tÕ - x· héi còng nh khoa häc - c«ng nghÖ cßn thÊp so víi thÕ giíi, chóng ta còng gÆp nhiÒu khã kh¨n khi ph¶i ®èi mÆt víi c¸c rµo c¶n kü thuËt. C¸c tiªu chuÈn mµ níc ta ¸p dông cha phï hîp víi tiªu chuÈn thÕ giíi vµ cha ®îc thÕ giíi c«ng nhËn cho nªn hµng xuÊt khÈu cña níc ta cha ®¸p øng ®îc c¸c tiªu chuÈn mµ c¸c níc nhËp khÈu yªu cÇu. §Ó gióp hµng ho¸ cña ta cã thÓ vît qua ®îc c¸c rµo c¶n kü thuËt, th©m nhËp vµo thÞ trêng toµn thÕ giíi th× ChÝnh phñ ta cÇn tÝch cùc tham gia ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh quèc tÕ vÒ rµo c¶n kü thuËt vµ tiªu chuÈn ho¸ song ph¬ng còng nh ®a ph¬ng. Khi ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh nµy, níc ta sÏ cã ®iÒu kiÖn rµ so¸t hiÖp ®Þnh, tham gia x©y dùng c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ cho phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña níc m×nh vµ cã thÓ tËn dông quyÒn nhËn xÐt c¸c tiªu chuÈn vµ c¸c quy ®Þnh quèc tÕ, b¶o vÖ ®îc quyÒn lîi cña níc ta còng nh c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn kh¸c. §Õn nay, ViÖt Nam còng ®· héi nhËp kh¸ tèt trong lÜnh vùc tiªu chuÈn ®o lêng chÊt lîng. §¹i diÖn cña Nhµ níc vÒ lÜnh vùc tiªu chuÈn ho¸ vµ chÊt lêng lµ Tæng côc Tiªu chuÈn ®o lêng chÊt lîng ®· tham gia vµo 15 tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc nh: Tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ (ISO), Uû ban kü thuËt ®iÖn quèc tÕ (IEC – International Electrotechnical Commission), Uû ban t vÊn cña ASEAN vÒ tiªu chuÈn chÊt lîng (ACCSQ – Asean Consultative Committee of Standards and Quality), DiÔn ®µn tiªu chuÈn khu vùc Th¸i B×nh D¬ng (PASC – Pacific Area Standards Congress)…Trong qu¸ tr×nh tham gia c¸c tæ chøc nµy, ViÖt Nam còng ®· tranh thñ ®îc sù gióp ®ì ñng hé cña c¸c tæ chøc nµy nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng tiªu chuÈn ®o lêng chÊt lîng trong níc. ViÖt Nam còng ®· ký c¸c HiÖp ®Þnh hîp t¸c trong lÜnh vùc tiªu chuÈn ho¸, ®o lêng vµ chøng nhËn, HiÖp ®Þnh thõa nhËn lÉn nhau c¸c kÕt qu¶ chøng nhËnvµ thö nghiÖm víi Liªn bang Nga, Trung Quèc, Ucraina… ViÖt Nam còng ®ang trªn ®êng gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi WTO, tõ ®ã sÏ trë thµnh thµnh viªn cña c¸c HiÖp ®Þnh cña tæ chøc nµy vÒ tiªu chuÈn, chÊt lîng vµ vÒ rµo c¶n kü thuËt nh HIÖp ®Þnh vÒ rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i vµ HiÖp ®Þnh vÒ vÖ sinh vµ c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh thùc phÈm. Sau sù kiÖn EU ®a ra møc d lîng b»ng kh«ng ®èi víi chloramphenicol vµ nitrofuran trong thuû s¶n nhËp khÈu, c¸c níc ASEAN ®ang th¶o luËn vÒ viÖc thµnh lËp mét tæ chøc gäi lµ Codax. C¬ quan thùc phÈm nµy sÏ ®a ra c¸c tiªu chuÈn chung cho thùc phÈm cña c¸c níc trong khèi vµ c¸c tiªu chuÈn nµy sÏ ®îc EU, Mü, NhËt B¶n c«ng nhËn. Tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc héi nhËp quèc tÕ vÒ tiªu chuÈn - chÊt lîng vµ rµo c¶n kü thuËt nhng ViÖt Nam vÉn cÇn tÝch cùc h¬n n÷a trong viÖc ®µm ph¸n ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh vÒ rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi quèc gia khi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 1.2. Tuyªn truyÒn, giíi thiÖu cho c¸c doanh nghiÖp vÒ rµo c¶n kü thuËt cña c¸c níc. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn cho c¸c rµo c¶n kü thuËt trë nªn khã vît qua lµ v× c¸c rµo c¶n nµy tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng, phøc t¹p, khã nhËn biÕt vµ thêng xuyªn thay ®æi. C¸c doanh nghiÖp ë c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn thêng gÆp khã kh¨n trong viÖc t×m hiÓu vµ thu thËp th«ng tin liªn quan ®Õn rµo c¶n kü thuËt cña c¸c níc nhËp khÈu do hÖ thèng th«ng tin cßn yÕu. Vµ hä cã rÊt Ýt c¸c th«ng tin còng nh hiÓu biÕt rÊt h¹n chÕ vÒ rµo c¶n kü thuËt t¹i c¸c thÞ trêng mµ hä sÏ xuÊt hµng sang. ChÝnh v× lý do ®ã mµ c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn lµ nh÷ng níc chÞu thiÖt thßi nhiÒu nhÊt tõ c¸c rµo c¶n kü thuËt. ë ViÖt Nam còng vËy, c¸c doanh nghiÖp cã nhËn thøc rÊt thÊp vÒ rµo c¶n kü thuËt vµ l¹i cµng m¬ hå vÒ c¸c rµo c¶n cô thÓ mµ c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu cña m×nh ®ang ¸p dông. Do ®ã, hµng ho¸ xuÊt khÈu cña chóng ta bÞ tõ chèi nhiÒu do kh«ng ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn kü thuËt còng nh c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh, m«i trêng mµ c¸c thÞ trêng ®Æt ra cho hµng nhËp khÈu. Víi ®iÒu kiÖn nh cña c¸c doanh nghiÖp níc ta hiÖn nay th× viÖc tiÕp cËn víi c¸c nguån th«ng tin trùc tiÕp tõ c¸c thÞ trêng vÒ c¸c quy ®Þnh nãi chung vµ vÒ rµo c¶n kü thuËt nãi riªng lµ khã kh¨n. V× thÕ, ®Ó gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, cã ®îc ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu th× sù trî gióp cña Nhµ níc lµ cÇn thiÕt. Nhµ níc cÇn cã nh÷ng c¬ quan chuyªn tr¸ch vÒ vÊn ®Ò rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i cã nhiÖm vô t×m hiÓu thu thËp c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c quy ®Þnh, tiªu chuÈn mµ c¸c níc ®Æt ra ®èi víi hµng nhËp khÈu, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cña níc nhµ. Sau ®ã, c¸c c¬ quan nµy sÏ tuyªn truyÒn, giíi thiÖu cho c¸c doanh ngiÖp biÕt vÒ c¸c quy ®Þnh còng nh tiªu chuÈn ®ã, gióp c¸c doanh nghiÖp cã sù hiÓu biÕt tèt h¬n vÒ nh÷ng quy ®Þnh, tiªu chuÈn mµ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña doanh ngiÖp m×nh sÏ ph¶i tho¶ m·n khi xuÊt sang tõng thÞ trêng cô thÓ, nhÊt lµ nh÷ng thÞ trêng xuÊt khÈu chiÕn lîc cña ta nh EU, NhËt, Mü, Australia... C¸c c¬ quan chuyªn tr¸ch nµy nªn tæ chøc c¸c buæi héi th¶o còng nh c¸c buæi tuyªn truyÒn, giíi thiÖu ®Þnh kú vÒ rµo c¶n kü thuËt cña c¸c thÞ trêng vµ cã nh÷ng th«ng b¸o bæ sung cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp khi c¸c níc thay ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh, tiªu chuÈn. §ång thêi, hä còng cã thÓ gîi ý nh÷ng gi¶i ph¸p mµ c¸c doanh nghiÖp nªn ¸p dông ®Ó vît rµo c¶n. Tõ ®ã, doanh nghiÖp sÏ cã nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó ®æi míi s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu cña thÞ trêng nhËp khÈu vµ tõng bíc n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña c¶ níc nãi chung. HiÖn nay, níc ta cã Phßng th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam (Vietnam Chamber of Commerce and Industry - VCCI) lµ tæ chøc hç trî vµ xóc tiÕn c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i cña ViÖt Nam. Phßng th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam còng cã vai trß ®¸ng kÓ trong viÖc tuyªn truyÒn, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ thÞ trêng, trong ®ã cã th«ng tin vÒ c¸c rµo c¶n kü thuËt cho c¸c doanh nghiÖp, gióp c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn c¸c thÞ trêng vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Ngoµi ra, níc ta cßn cã c¸c cã quan ®¹i diÖn th¬ng m¹i ®ãng t¹i c¸c quèc gia kh¸c còng cã ®ãng gãp lín trong viÖc thu thËp vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ c¸c tõng thÞ trêng cô thÓ cho c¸c doanh nghiÖp, gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn vµ th©m nhËp c¸c thÞ trêng... Tuy nhiªn, c¸c doanh nghiÖp níc ta hiÖn nay thùc sù vÉn cha nhËn ®îc ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¸c thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i nªn cßn vÊp ph¶i nh÷ng c¶n trë, nh÷ng thÊt b¹i khi xuÊt khÈu hµng ho¸, g©y thiÖt h¹i, mÊt uy tÝn kh«ng chØ cho doanh nghiÖp mµ cßn cho c¶ quèc gia. V× thÕ mµ ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, giíi thiÖu vÒ rµo c¶n kü thuËt cho c¸c doanh nghiÖp lµ mét ho¹t ®éng cÇn thiÕt mµ Nhµ níc ta cÇn tiÕn hµnh ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp vît rµo c¶n kü thuËt khi xuÊt khÈu. 1.3. Tæ chøc ®µo t¹o ®éi ngò qu¶n lý chÊt lîng vµ kü thuËt cho c¸c doanh nghiÖp. ChÊt lîng cña s¶n phÈm lµ yÕu tè quan träng kh«ng chØ ®èi víi doanh nghiÖp mµ cßn quan träng ®èi víi c¶ quèc gia. Nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng sÏ ®îc ngêi tiªu dïng chÊp nhËn vµ cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng. HiÖn nay, khi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn t¨ng cêng sö dông c¸c quy ®Þnh vÒ chÊt lîng vµ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt cña s¶n phÈm lµm rµo c¶n ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu th× vÊn ®Ò chÊt lîng vµ tiªu chuÈn kü thuËt cña s¶n phÈm trë nªn quan träng h¬n bao giê hÕt. §Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cÇn huy ®éng rÊt nhiÒu yÕu tè. Trong ®ã, yÕu tè con ngêi ®ãng vai trß v« cïng quan träng. C¸c doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng c«ng nh©n kü thuËt lµnh nghÒ, cã nh÷ng nhµ qu¶n lý giái, hiÓu biÕt vÒ qu¶n lý chÊt lîng vµ ý thøc ®îc tÇm quan träng cña chÊt lîng th× míi cã thÓ thµnh c«ng ®îc. Nhng ë níc ta hiÖn nay cßn thiÕu v¾ng nh÷ng c¸n bé giái, cã n¨ng lùc trong lÜnh vùc qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm. ChÝnh s¸ch ®µo t¹o cßn cha thÝch hîp. Sè lîng c¸c c¸n bé qu¶n lý vÒ chÊt lîng ®îc ®µo t¹o cha nhiÒu. C¸c c¸n bé qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay còng cha cã nhËn thøc s©u s¾c vÒ tÇm quan träng cña chÊt lîng vµ tiªu chuÈn kü thuËt trong viÖc vît c¸c rµo c¶n kü thuËt cña c¸c thÞ trêng. Nhµ níc ta cÇn quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o cho c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý chÊt lîng vµ kü thuËt giái vµ am hiÓu vÒ c¸c rµo c¶n kü thuËt. C¸c c¬ quan chuyªn tr¸ch cã thÓ tæ chøc c¸c kho¸ häc ng¾n h¹n cho c¸c nhµ qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp vÒ vÊn ®Ò chÊt lîng, c¸c tiªu chuÈn kü thuËt vµ c¸c biÖn ph¸p vît rµo c¶n b»ng viÖc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Trong dµi h¹n th× níc ta nªn cã chÝnh s¸ch thu hót vµ ®µo t¹o mét lùc lîng c¸n bé qu¶n lý cã chuyªn m«n cao, cã b»ng cÊp vÒ chÊt lîng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp trong t¬ng lai. Nh÷ng c¸n bé qu¶n lý chÊt lîng vµ kü thuËt nµy sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp lËp c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n, dµi h¹n vÒ chÊt lîng s¶n phÈm vµ gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®ã gióp c¸c doanh nghiÖp tõng bíc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cho doanh nghiÖp. Nhê ®ã, mµ s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu kh¾t khe cña thÞ trêng vÒ chÊt lîng s¶n phÈm vµ vît qua ®îc c¸c rµo c¶n kü thuËt vÒ mÆt chÊt lîng mµ c¸c thÞ trêng nhËp khÈu dùng lªn. ChÊt lîng vµ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt lµ mét h×nh thøc cña rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam muèn vît qua ®îc rµo c¶n nµy th× cÇn kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, lµm cho s¶n phÈm tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu nghiªm ngÆt ®èi víi s¶n phÈm cña c¸c níc nhËp khÈu. §Ó lµm ®îc viÖc nµy, c¸c doanh nghiÖp cÇn cã c¸c c¸n bé qu¶n lý chÊt lîng vµ kü thuËt giái vµ Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý nµy cho c¸c doanh nghiÖp. 1.4. X©y dùng hÖ thèng tiªu chuÈn quèc gia cho s¶n phÈm vµ thµnh lËp c¸c c¬ quan kiÓm tra chÊt lîng vµ kü thuËt ®èi víi hµng xuÊt khÈu. Trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi nh hiÖn nay th× viÖc hµi hoµ ho¸ c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng cña quèc gia víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ còng lµ mét xu híng tÊt yÕu. §Ó hµng ho¸ cña níc m×nh cã thÓ ®îc chÊp nhËn vµ tiªu thô ®îc ë mäi thÞ trêng trªn thÕ giíi mµ kh«ng gÆp ph¶i c¸c rµo c¶n kü thuËt th× c¸c quèc gia ®Òu ®ang nç lùc x©y dùng cho m×nh mét hÖ thèng tiªu chuÈn quèc gia míi sao cho phï hîp víi c¸c chuÈn mùc quèc tÕ vµ ®îc c¸c níc kh¸c thõa nhËn. Khi hÖ thèng tiªu chuÈn trong níc phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ th× c¸c s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp trong níc mét khi ®· ®¸p øng ®îc c¸c tiªu chuÈn trong níc th× võa cã thÓ tiªu thô ®îc ë thÞ trêng néi ®Þa võa cã thÓ tiªu thô ®îc ë c¸c thÞ trêng níc ngoµi. ë ViÖt Nam hiÖn nay, theo b¸o c¸o cña Tæng côc tiªu chuÈn ®o lêng chÊt lîng n¨m 2002 th× trong sè 5200 TCVN hiÖn hµnh míi chØ cã 24% c¸c tiªu chuÈn phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ. §©y lµ mét tû lÖ thÊp dï hiÖn giê viÖc hµi hoµ ho¸ c¸c TCVN víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ ®· ®îc chó träng h¬n. V× cã sù sai kh¸c gi÷a c¸c TCVN vµ c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ nªn phÇn lín c¸c s¶n phÈm cña ViÖt Nam kh«ng ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu vÒ chÊt lîng vµ kü thuËt do c¸c thÞ trêng nhËp khÈu ®Æt ra. §iÒu nµy ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng cã tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ cao v× c¸c thÞ trêng nµy ®Æt ra c¸c tiªu chuÈn rÊt kh¾t khe cho hµng ho¸ mµ c¸c TCVN hiÖn nay th× cha ®¸p øng ®îc. Do ®ã, ®æi míi hÖ thèng tiªu chuÈn ViÖt Nam cÇn ®îc ®Æc biÖt quan t©m vµ ph¶i ®îc x¸c ®Þnh lµ mét nhiÖm vô träng t©m trong héi nhËp quèc tÕ. §iÒu nµy rÊt cã ý nghÜa víi ViÖt Nam v× nã sÏ gióp chóng ta vît qua ®îc c¸c rµo c¶n kü thuËt cña thÞ trêng c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Chóng ta cÇn x©y dùng mét hÖ thèng tiªu chuÈn míi thay thÕ nh÷ng tiªu chuÈn ®· l¹c hËu vµ kh«ng phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña héi nhËp. Nh÷ng tiªu chuÈn nµy sÏ ph¶i ®îc x©y dùng trªn c¬ së khoa häc, tu©n thñ c¸c chuÈn mùc quèc tÕ vµ ph¶i tÝnh ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña c¸c doanh nghiÖp trong níc. Nh÷ng tiªu chuÈn míi sÏ ph¶i bao qu¸t hÕt nh÷ng ®ßi hái phæ biÕn cña thÕ giíi ®èi víi hµng ho¸ nh c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng, tiªu chuÈn m«i trêng, tiªu chuÈn vÖ sinh an toµn thùc phÈm...Gi¶i ph¸p nµy kh«ng nh÷ng gióp hµng ho¸ ViÖt Nam cã thÓ vît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt mµ cßn gióp n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸ trong níc, n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng cña nh©n d©n. Riªng ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu, Nhµ níc cÇn thµnh lËp c¸c c¬ quan kiÓm tra chÊt lîng vµ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt tríc khi cho xuÊt khÈu. V× hiÖn nay, v× viÖc kiÓm so¸t chÊt lîng hµng xuÊt khÈu cña chóng ta kh«ng chÆt chÏ nªn sè lîng hµng xuÊt khÈu kh«ng ®¹t tiªu chuÈn vµ bÞ tr¶ l¹i, bÞ tiªu huû hoÆc ph¶i b¸n gi¶m gi¸ vÉn cßn cao g©y thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp vµ mÊt uy tÝn cho hµng ho¸ ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy mµ chóng ta cÇn t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra ®èi víi c¸c l« hµng xuÊt khÈu ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c l« hµng nµy tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu cña thÞ trêng nhËp khÈu vÒ chÊt lîng, c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh, kiÓm dÞch..., tr¸nh t×nh tr¹ng hµng cña chóng ta sÏ bÞ tõ chèi khi nhËp c¶ng. HiÖn thêi, chóng ta ®· thùc hiÖn kh¸ tèt c«ng t¸c nµy ®èi víi hµng thuû s¶n xuÊt khÈu. N¨m 1994, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 50 CP ngµy 21/6/1994 thµnh lËp Trung t©m kiÓm tra chÊt lîng vµ vÖ sinh thuû s¶n (National Fisheries Inspection and Quality Assurance Center - NAFIQACEN) nay lµ Côc qu¶n lý chÊt lîng, an toµn vµ thó y thuû s¶n cã chøc n¨ng qu¶n lý chÊt lîng vµ an toµn vÖ sinh thuû s¶n tõ kh©u nu«i trång, khai th¸c, ®Õn chÕ biÕn vµ tiªu thô. Côc cßn cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra chÊt lîng vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÖ sinh cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt thuû s¶n, c«ng nhËn c¸c c¬ së ®ñ ®iÒu kiÖn xuÊt khÈu sang c¸c thÞ trêng cô thÓ vµ cÊp giÊy chøng nhËn vÖ sinh cho c¸c l« hµng thuû s¶n. Nh÷ng l« hµng nµo ®îc Côc cÊp giÊy chøng nhËn th× sÏ ®îc phÐp xuÊt khÈu vµ sÏ ®îc thÞ trêng chÊp nhËn. Nhê ®ã, thuû s¶n ViÖt Nam ®· ®îc nhiÒu thÞ trêng khã tÝnh nh EU, Mü, NhËt, Hµn Quèc... chÊp nhËn. HiÖn nay, Côc cã 6 chi nh¸nh trªn c¶ níc víi nh÷ng trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, cã thÓ kiÓm tra vµ cÊp giÊy chøng nhËn cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ c¸c l« hµng mét c¸ch kÞp thêi, nhanh chãng. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c mÆt hµng kh¸c th× chóng ta cßn cha thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò nµy. Do vËy, trong thêi gian s¾p tíi, Nhµ níc nªn thµnh lËp nh÷ng trung t©m t¬ng tù cho c¸c mÆt hµng kh¸c ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng vµ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt kh¸c cho c¸c l« hµng xuÊt khÈu. Ngoµi c¸c gi¶i ph¸p trªn th× Nhµ níc cÇn hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh, thÓ chÕ ph¸p luËt liªn quan ®Õn vÊn ®Ò chÊt lîng nh»m ®¹t ®îc mét sù qu¶n lý thèng nhÊt trªn c¶ níc. Nhµ níc còng cÇn cã chÕ ®é khen thëng ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp, tæ chøc cã thµnh tùu trong lÜnh vùc qu¶n lý chÊt lîng còng nh cÇn cã chÕ ®é xö ph¹t, kû luËt ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp, tæ chøc kh«ng chÊp hµnh tèt c¸c quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ vÊn ®Ò chÊt lîng. Nhµ níc cÇn cã biÖn ph¸p trî gióp vÒ kü thuËt, th«ng tin... cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy cã thÓ vît qua ®îc c¸c rµo c¶n kü thuËt. Tãm l¹i, v× níc ta lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn cßn bÞ h¹n chÕ vÒ nhiÒu mÆt, h¬n n÷a, rµo c¶n kü thuËt lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p vµ kh¸ míi mÎ víi níc ta nªn Nhµ níc cÇn ph¶i hîp t¸c víi c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vît rµo c¶n thµnh c«ng. 2. C¸c gi¶i ph¸p ë cÊp ®é doanh nghiÖp 2.1. N©ng cao nhËn thøc vÒ rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i Rµo c¶n kü thuËt lµ mét vÊn ®Ò kh¸ míi mÎ ë níc ta. Cho nªn hiÖn nay, nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp vÒ rµo c¶n kü thuËt lµ thÊp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Cã doanh nghiÖp cßn kh«ng cã chót kh¸i niÖm g× vÒ rµo c¶n kü thuËt. Cã doanh nghiÖp th× biÕt nhng kh«ng ý thøc ®îc møc ®é ¶nh hëng cña rµo c¶n kü thuËt ®èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp còng nh ®èi víi th¬ng m¹i nãi chung. V× thÕ c¸c doanh ngiÖp kh«ng mÊy quan t©m ®Õn viÖc ®æi míi s¶n xuÊt n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ®¶m b¶o tiªu chuÈn vÖ sinh, dÞch tÔ, ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ ®¶m b¶o m«i trêng ®Ó cã thÓ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, më réng thÞ trêng, th©m nhËp nh÷ng thÞ trêng khã tÝnh. Mµ c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay chØ s¶n xuÊt theo kh¶ n¨ng vèn cã vµ tiªu thô ë nh÷ng thÞ trêng dÔ tÝnh chÊp nhËn nh÷ng s¶n phÈm ®ã. Muèn vît qua ®îc c¸c rµo c¶n kü thuËt th× tríc hÕt c¸c doanh nghiÖp ph¶i hiÓu râ rµo c¶n kü thuËt lµ g×, c¸c h×nh thøc vµ t¸c ®éng cña nã. Do ®ã, gi¶i ph¸p ®Çu tiªn vµ rÊt quan träng lµ ph¶i n©ng cao nhËn thøc vÒ rµo c¶n kü thuËt cho c¸c doanh nghiÖp, cho c¸c thµnh viªn cña doanh nghiÖp. Muèn vËy, tríc hÕt, nh÷ng nhµ qu¶n trÞ cña c¸c doanh nghiÖp cÇn cã mét nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ s©u s¾c vÒ rµo c¶n kü thuËt vµ ¶nh hëng cña nã tíi th¬ng m¹i nãi chung vµ tíi doanh nghiÖp m×nh nãi riªng. C¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn n¾m râ c¸c quy ®Þnh, tiªu chuÈn cô thÓ cña tõng thÞ trêng nhËp khÈu ®èi víi lo¹i hµng ho¸ cña doanh nghiÖp m×nh vµ c¸c biÖn ph¸p mµ doanh nghiÖp cÇn ¸p dông. Sau ®ã, c¸c nhµ qu¶n trÞ sÏ tuyªn truyÒn, gi¸o dôc cho tõng thµnh viªn trong c«ng ty vÒ c¸c rµo c¶n kü thuËt vµ lîi Ých cña viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng quèc tÕ, viÖc tu©n thñ c¸c yªu cÇu vÒ m«i trêng vµ vÖ sinh ®èi víi doanh nghiÖp trong viÖc gióp doanh nghiÖp vît rµo c¶n. Mét khi tõng thµnh viªn trong doanh nghiÖp ®· hiÓu râ vÒ rµo c¶n kü thuËt vµ t¸c ®éng cña nã tíi doanh nghiÖp m×nh th× hä sÏ tù ý thøc vµ nç lùc ®Ó n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸ cña doanh nghiÖp m×nh, ®¸p øng c¸c ®ßi hái cña thÞ trêng nhËp khÈu. Tãm l¹i, n©ng cao nhËn thøc cña doanh nghiÖp lµ mét biÖn ph¸p rÊt cÇn thiÕt vµ hiÖu qu¶ gióp doanh nghiÖp cã thÓ vît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt. V× nã lµm cho tõng c¸ nh©n, thµnh viªn trong doanh nghiÖp, dï ë vÞ trÝ nµo còng cã ý thøc râ rµng vÒ tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÖc gióp doanh nghiÖp vît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i vµ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng thÕ giíi. 2.2. ¸p dông c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng quèc tÕ. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, tríc t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi nh÷ng ®ßi hái chøng nhËn phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu vÒ chÊt lîng, m«i trêng, vÖ sinh vµ an toµn thùc phÈm ®îc quy ®Þnh trong c¸c tiªu chuÈn, quy ®Þnh kü thuËt ®«ng thêi còng lµ rµo c¶n cña c¸c níc ph¸t triÓn, viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng theo tiªu chuÈn quèc tÕ ®· trë thµnh yªu cÇu b¾t buéc cho c¸c doanh nghiÖp nÕu muèn bíc ch©n vµo c¸c thÞ trêng nµy. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c hÖ thèng chÊt lîng ®îc c«ng nhËn réng r·i trªn thÕ giíi nh hÖ thèng qu¶n trÞ theo tiªu chuÈn cña tæ chøc quèc tÕ ISO 9000, hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng ®ång bé TQM, hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng theo HACCP, GMP cho c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt dîc phÈm, thùc phÈm, n«ng s¶n vµ thuû s¶n, hÖ thèng qu¶n trÞ m«i trêng theo ISO 14000... ¸p dông c¸c hÖ thèng tiªu chuÈn quèc tÕ sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp c¶i thiÖn h×nh ¶nh cña m×nh, t¹o niÒm tin cho b¹n hµng vµ ngêi tiªu dïng. ViÖc ¸p dïng c¸c hÖ thèng nµy sÏ ®em l¹i cho doanh nghiÖp nhiÒu c¸i lîi so víi sù ®Çu t ban ®Çu. TÝnh ®Õn nay, c¶ níc ®· cã kho¶ng 500 doanh nghiÖp ®îc cÊp giÊy chøng nhËn hÖ thèng chÊt lîng ISO 9000, h¬n 40 doanh nghiÖp ®¹t chøng chØ ISO 14000 vµ trong tæng sè 264 c¬ së chÕ biÕn thuû s¶n th× ®· cã 78 c¬ së ®îc c«ng nhËn ®¹t tiªu chuÈn cña hÖ thèng HACCP (12). §©y lµ nh÷ng con sè ®¸ng mõng cho thÊy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· cã ý thøc trong viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng chÊt lîng quèc tÕ. Nhng nh÷ng con sè nµy cßn thÊp so víi nh÷ng doanh nghiÖp cßn cha ¸p dông c¸c hÖ thèng nµy. V× kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng quan t©m vµ cã ®iÒu kiÖn ¸p dông c¸c hÖ thèng chÊt lîng ®ã. Trong sè c¸c doanh nghiÖp ¸p dông c¸c hÖ thèng chÊt lîng th× cßn nhiÒu doanh nghiÖp cßn cha thùc sù chó träng mµ chñ yÕu nÆng vÒ h×nh thøc. Trong thêi gian tíi, c¸c doanh nghiÖp cÇn chó träng h¬n n÷a tíi viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng quèc tÕ ë doanh nghiÖp m×nh v× nh÷ng hÖ thèng nµy sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp còng nh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®îc c«ng nhËn toµn cÇu vµ cã thÓ vît qua c¸c quy ®Þnh vÒ chÊt lîng, vÖ sinh vµ m«i trêng cña c¸c níc nhËp khÈu ®ång thêi còng ®îc ngêi tiªu dïng a thÝch h¬n. §èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cha cã ®iÒu kiÖn ¸p dông c¸c hÖ thèng nµy th× Nhµ níc cÇn cã sù hç trî, bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp còng ph¶i tù m×nh t×m ra c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp tuú ®iÒu kiÖn cña m×nh. §Çu t ¸p dông c¸c hÖ thèng tiªu chuÈn quèc tÕ kh«ng nh÷ng gióp doanh nghiÖp cã thÓ tho¶ m·n yªu cÇu cña nh÷ng thÞ trêng khã tÝnh mµ doanh nghiÖp cßn cã thÓ kiÓm so¸t, qu¶n lý chÊt lîng tèt h¬n, gi¶m nh÷ng s¶n phÈm khuyÕt tËt ®ång thêi tiÕt kiÖm chi phÝ kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ söa ch÷a cho doanh nghiÖp. Cã thÓ nãi hiÖn nay, viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng quèc tÕ ®· trë nªn phæ biÕn vµ lµ mét mét ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu vÝ dô nh: giÊy chøng nhËn ISO 9000 ®îc xem lµ “ng«n ng÷ ®¶m b¶o ch÷ tÝn” vÒ chÊt lîng gi÷a c¸c doanh nghiÖp, ISO 14000 ®îc coi lµ tÊm “hé chiÕu xanh” cho hµng ho¸ vµ HACCP lµ mét tiªu chuÈn b¾t buéc ®èi víi thùc phÈm ®Ó xuÊt khÈu sang thÞ trêng c¸c níc ph¸t triÓn. V× thÕ, ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc trong t¬ng lai th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng cßn sù lùa chän nµo kh¸c lµ ph¶i ¸p dông c¸c hÖ thèng tiªu chuÈn chÊt lîng quèc tÕ. 2.3. G¾n “nh·n sinh th¸i” cho hµng ho¸ “Th¬ng m¹i - m«i trêng” chÝnh lµ xu híng ph¸t triÓn trong t¬ng lai cña th¬ng m¹i quèc tÕ. C¸c quèc gia ngµy cµng quan t©m ®Õn viÖc b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña quèc gia m×nh vµ cña c¶ thÕ giíi. Mét c«ng cô mµ c¸c níc trªn thÕ giíi hiÖn nay ®ang sö dông ®Ó dung hoµ gi÷a yªu cÇu ph¸t triÓn th¬ng m¹i quèc tÕ vµ b¶o vÖ m«i trêng lµ “nh·n sinh th¸i”. “Nh·n sinh th¸i” (hay cßn gäi lµ “nh·n xanh”) lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña Bé tiªu chuÈn ISO 14000. §ã lµ mét chøng chØ ®îc c¸c c¬ quan chøng nhËn cÊp cho s¶n phÈm, hµng ho¸, chøng nhËn s¶n phÈm, hµng ho¸ ®ã Ýt g©y tæn h¹i ®Õn m«i trêng (nãi c¸ch kh¸c lµ “th©n thiÖn víi m«i trêng”). Nh·n sinh th¸i lµ sù kh¼ng ®Þnh uy tÝn cña s¶n phÈm vµ cña nhµ s¶n xuÊt trong lÜnh vùc b¶o vÖ m«i trêng. C¸c s¶n phÈm ®îc g¾n nh·n sinh th¸i rÊt ®îc ngêi tiªu dïng a chuéng vµ thêng cã gi¸ b¸n cao h¬n c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i. Nh·n sinh th¸i chÝnh lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ víi c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng, ®ång thêi, nã còng lµ c«ng cô gióp hµng ho¸ cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vît qua rµo c¶n kü thuËt cña c¸c thÞ trêng khã tÝnh. V× hiÖn nay, c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn thêng sö dông c¸c yªu cÇu vÒ b¶o vÖ m«i trêng ®Ó h¹n chÕ hµng nhËp khÈu tõ c¸c níc kh¸c. Vµ rµo c¶n nµy thêng g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ doanh nghiÖp cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. ë ViÖt Nam viÖc sö dông nh·n sinh th¸i cho mét sè mÆt hµng ë c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng ®· ®îc b¾t ®Çu nghiªn cøu, xem xÐt tõ n¨m 2002. Tuy nhiªn, do h¹n chÕ vÒ mÆt nhËn thøc vµ th«ng tin cho nªn nh·n sinh th¸i cßn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc míi mÎ nªn nhiÒu doanh nghiÖp cßn cha hiÓu ®îc néi dung còng nh tÇm quan träng cña viÖc ¸p dông nh·n sinh th¸i ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña m×nh. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ trêng vÒ nh·n sinh th¸i th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khã kh¨n thö th¸ch. HiÖn nay, ë níc ta, viÖc ¸p dông tiªu chuÈn ISO 9000 ®· lµ mét khã kh¨n ®èi víi doanh nghiÖp chø cha nãi ®Õn viÖc ¸p dông ISO 14000. C¸c doanh nghiÖp níc ta ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc vÒ tr×nh ®é qu¶n lý vµ kinh phÝ, ®Æc biÖt lµ ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, khi ¸p dông nh·n sinh th¸i. V× thÕ, ngoµi sù tù nç lùc cña c¸c doanh nghiÖp, Nhµ níc còng cÇn cã nh÷ng hç trî cÇn thiÕt ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tõng bíc triÓn khai viÖc g¾n nh·n sinh th¸i cho hµng ho¸. Trong t¬ng lai, do søc Ðp cña vÊn ®Ò m«i trêng quèc tÕ, nh·n sinh th¸i sÏ lµ ®iÒu kiÖn b¾t buéc ®èi víi mäi hµng ho¸ nÕu muèn th©m nhËp c¸c thÞ trêng níc ngoµi. §iÒu nµy sÏ c¶n trë kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ trêng cña c¸c doanh nghiÖp c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh níc ta hiÖn nay. Do ®ã mµ ngay tõ b©y giê, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i tù trang bÞ cho m×nh mét c¸ch ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ triÓn khai viÖc d¸n nh·n sinh th¸i vµ ph¶i coi ®ã nh mét yªu cÇu tÊt yÕu cÊp b¸ch mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn. Tõ ®ã, cã nh÷ng bíc chuÈn bÞ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ ¸p dông nh·n sinh th¸i trong mét t¬ng lai gÇn. 2.4. §æi míi c«ng nghÖ vµ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý kü thuËt ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. Khi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn sö dông c¸c rµo c¶n kü thuËt vÒ chÊt lîng, m«i trêng, vÖ sinh ®Ó b¶o hé thÞ trêng trong níc th× c¸c doanh nghiÖp cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n. Do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi thÊp, m¸y mãc, thiÕt bÞ l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý kh«ng cao nªn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu chÊt lîng vµ kü thuËt kh¾t khe c¸c thÞ trêng ph¸t triÓn ®Æt ra. C«ng nghÖ l¹c hËu l¹i kh«ng cã kinh phÝ ®Ó l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ xö lý níc th¶i, r¸c th¶i, khÝ th¶i g©y « nhiÔm m«i trêng nªn hµng ho¸ bÞ ngêi tiªu dïng c¸c níc ph¸t triÓn tÈy chay còng nh kh«ng ®¸p øng ®îc c¸c tiªu chuÈn b¶o vÖ m«i trêng cña c¸c níc ph¸t triÓn. V× thÕ mµ hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh níc ta kh«ng th©m nhËp ®îc vµo c¸c thÞ trêng khã tÝnh. §Ó vît qua c¸c rµo c¶n ®ã vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp cÇn ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ, mua s¾m míi m¸y mãc thiÕt bÞ. §iÒu nµy mét mÆt lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt, mÆt kh¸c n©ng cao chÊt lîng hµng ho¸, ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña c¸c níc nhËp khÈu vÒ bao b×, ®ãng gãi, an toµn vÖ sinh, quy tr×nh chÕ biÕn...Nh÷ng c«ng nghÖ míi Ýt g©y « nhiÔm m«i trêng võa b¶o vÖ m«i trêng c¸c níc s¶n xuÊt võa gióp doanh nghiÖp vît quan rµo c¶n vÒ m«i trêng trong th¬ng m¹i. Tuy nhiªn víi ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp níc ta nh hiÖn nay th× kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®æi míi hoµn toµn c«ng nghÖ vµ m¸y mãc mµ c¸c doanh nghiÖp cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp m×nh lËp kÕ ho¹ch thay thÕ, ®æi míi cho phï hîp. C¸c doanh nghiÖp còng nªn khuyÕn khÝch c¸c s¸ng kiÕn ®æi míi c«ng nghÖ, c¸c gi¶i ph¸p h÷u Ých cho s¶n xuÊt cña c«ng nh©n vµ c¸n bé kü thuËt trong doanh nghiÖp. BiÖn ph¸p nµy gióp doanh nghiÖp cã thÓ tiÕt kiÖm chi phÝ mµ vÉn cã thÓ ®æi míi ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt mét c¸ch hiÖu qu¶. Song song víi ®æi míi c«ng nghÖ, doanh nghiÖp còng cÇn chó träng viÖc n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt vµ qu¶n lý kü thuËt trong doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn liªn tôc ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ cho c¸c c«ng nh©n kü thuËt cña doanh nghiÖp ®Ó hä cã thÓ n¾m b¾t, sö dông nh÷ng c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt míi hiÖn ®¹i. §Æc biÖt, doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng c¸n bé qu¶n lý kü thuËt cã tr×nh ®é, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ míi. Nh÷ng c¸n bé kü thuËt giái nµy sÏ lµ nh÷ng ngêi tiÕp xóc vµ n¾m b¾t c«ng nghÖ míi ®Çu tiªn sau ®ã hä sÏ gióp híng dÉn, ®µo t¹o c¸c c«ng nh©n kü thuËt cho doanh nghiÖp. Nh÷ng c¸n bé kü thuËt còng cÇn hiÓu biÕt râ vÒ nh÷ng quy ®Þnh, tiªu chuÈn trong níc còng nh ngoµi níc ®èi víi s¶n phÈm cña c«ng ty vµ ®a ra ®îc c¸c gi¶i ph¸p ®Ó s¶n phÈm cã thÓ ®Êp øng ®îc c¸c quy ®Þnh, tiªu chuÈn ®ã. §Ó cã ®îc ®éi ngò c¸n bé kü thuËt cã tr×nh ®é cao th× doanh nghiÖp cÇn cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o vµ båi dìng nh©n tµi phï hîp. Ngoµi ra, doanh nghiÖp còng cÇn cã chÕ ®é ®·i ngé ®Æc biÖt ®èi víi hä. Nh÷ng c¸n bé kü thuËt nµy sÏ lµ nßng cèt gióp doanh nghiÖp tõng bíc n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt trong toµn doanh nghiÖp. Nhê ®ã, c¸c s¶n phÈm cña doanh nghiÖp sÏ cã chÊt lîng ngµy cµng cao vµ ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn kh¾t khe cña thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. §æi míi c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé kü thuËt giái rÊt cÇn thiÕt ®èi víi mçi doanh nghiÖp. BiÖn ph¸p nµy kh«ng nh÷ng gióp doanh nghiÖp vît qua ®îc c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i mµ cßn gióp t¨ng chÊt lîng hµng ho¸, t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn c¶ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p nh x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh dµi h¹n cã tÝnh ®Õn c¸c t¸c ®éng cña rµo c¶n kü thuËt; chñ ®éng trong viÖc tiÕp cËn c¸c nguån th«ng tin th«ng qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, hÖ thèng truyÒn th«ng quèc tÕ, c¸c tæ chøc trong níc vµ quèc tÕ, c¸c b¹n hµng...®Ó t×m hiÓu vÒ c¸c rµo c¶n kü thuËt trong th¬ng m¹i. Tãm l¹i, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã nh÷ng sù chuÈn bÞ kü cµng ®Ó cã thÓ vît qua c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i ®ã. KÕt luËn TiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ më ra rÊt nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn cho c¸c quèc gia ®ång thêi còng mang l¹i kh«ng Ýt khã kh¨n vµ th¸ch thøc. Theo xu híng tù do ho¸ th¬ng m¹i, c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i chñ yÕu lµ c¸c rµo c¶n thuÕ quan vµ mét sè rµo c¶n phi thuÕ kh¸c sÏ ®îc dì bá t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn vµ më réng thÞ trêng cho c¸c doanh nghiÖp. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i c¸c doanh nghiÖp sÏ kh«ng gÆp khã kh¨n g× khi tiÕp cËn vµ th©m nhËp c¸c thÞ trêng níc ngoµi bëi c¸c quèc gia ®ang cã xu híng sö dông mét lo¹i rµo c¶n th¬ng m¹i míi: rµo c¶n kü thuËt ®Ó thay thÕ cho c¸c rµo c¶n ®· bÞ xo¸ bá. Rµo c¶n kü thuËt lµ mét h×nh thøc rµo c¶n th¬ng m¹i rÊt tinh vi, phøc t¹p vµ rÊt khã vît qua ngay c¶ ®èi víi doanh nghiÖp cña c¸c níc ph¸t triÓn. C¸c quèc gia mµ hiÖn nay chñ yÕu lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®· sö dông c¸c tiªu chuÈn, quy ®Þnh vÒ chÊt lîng, vÖ sinh vµ m«i trêng hÕt søc kh¾t khe ®Ó ng¨n c¶n hµng ho¸ cña c¸c níc kh¸c nhËp khÈu vµo l·nh thæ níc m×nh. C¸c rµo c¶n kü thuËt nµy ®· g©y c¶n trë lín cho th¬ng m¹i thÕ giíi, thËm chÝ cßn g©y ra c¶ nh÷ng vô xung ®ét th¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia. T¬ng t¬ng lai, khi c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i kh¸c ®· dîc dì bá hoµn toµn th× rµo c¶n kü thuËt sÏ ®îc sö dông ngµy cµng réng r·i h¬n vµ sÏ t¸c ®éng ®Õn phÇn lín th¬ng m¹i thÕ giíi. Do ®ã, c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®· tiÕn hµnh ký kÕt nhiÒu HiÖp ®Þnh song ph¬ng vµ ®a ph¬ng vÒ rµo c¶n kü thuËt nh»m h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nã ®Õn th¬ng m¹i quèc tÕ. C¸c quèc gia ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam lµ nh÷ng níc chÞu t¸c ®éng cña rµo c¶n kü thuËt nhiÒu nhÊt. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, rµo c¶n kü thuËt lµ mét vÊn ®Ò kh¸ míi mÎ vµ cha ®îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m, chó ý nhiÒu. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ th× th¬ng m¹i ViÖt Nam còng ®· chÞu nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng nhá do rµo c¶n kü thuËt tõ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn g©y ra. Vµ trong t¬ng lai khi rµo c¶n kü thuËt ®îc sö dông mét c¸ch réng r·i th× xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sÏ ®øng tríc nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc lín. HiÖn nay, do c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cha ý thøc ®îc tÇm quan träng vµ møc ®é ¶nh hëng cña rµo c¶n kü thuËt ®èi víi b¶n th©n doanh nghiÖp còng nh ®èi víi th¬ng m¹i nãi chung nªn cha chó t©m t×m hiÓu kü cµng vÒ rµo c¶n kü thuËt vµ c¸c biÖn ph¸p ®Ó vît qua c¸c rµo c¶n ®ã. Còng nh c¸c níc ®ang ph¸t triÓn kh¸c, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng bÞ h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ , kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ thiÕu th«ng tin nªn rÊt khã vît qua ®îc c¸c rµo c¶n kü thuËt mµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®· dùng lªn. §iÒu nµy sÏ ¶nh hëng rÊt nhiÒu ®Õn kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam còng nh tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ v× xuÊt khÈu ®ãng mét vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ níc ta. Trong thêi gian tíi, ®Ó hoµn thµnh môc tiªu t¨ng trëng xuÊt khÈu víi tèc ®é trung b×nh 15%/n¨m trong giai ®o¹n 2000-2010 mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®Æt ra th× b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp còng nh Nhµ níc ta cÇn nç lùc nhiÒu h¬n n÷a. Trong ®ã, c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng ph¶i cÇn tÝch cùc t¨ng cêng n¨ng lùc c¹nh tranh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó cã thÓ ®¸p øng c¸c yªu cÇu mµ c¸c thÞ trêng nhËp khÈu ®Æt ra. Bªn c¹nh ®ã, Nhµ níc còng cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ë cÊp vÜ m« ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp vît rµo c¶n. Tãm l¹i, rµo c¶n kü thuËt lµ mét h×nh thøc míi cña rµo c¶n th¬ng m¹i vµ cã t¸c ®éng to lín tíi th¬ng m¹i quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn thùc hiÖn ngay nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó vît qua c¸c rµo c¶n kü thuËt nµy, tiÕp cËn vµ më réng thÞ trêng, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu gãp phÇn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc. Phô lôc (1) Nh÷ng biÖn ph¸p cÊp b¸ch h¹n chÕ d lîng kh¸ng sinh trong thuû h¶i s¶n xuÊt khÈu – Thanh Thuý, T¹p chÝ Doanh nghiÖp th¬ng m¹i, sè 160, 2002 (2) Foodmarketexchange, 19/11/2002 (3) www.nationmaster.com/country/eu/economy (4) B¸o c¸o cña Eurostat, 2003 (5) www.cia.gov/cia/publications/factbook/goes/us (6) www.nationmaster.com/country/ja/economy (7) www.exim-pro.com/kinhte/thitruong/nhatban (8) www.exim-pro.com/kinhte/thitruong/hanquoc (9) Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Ngo¹i th¬ng, GS. Bïi Xu©n Lu, §H Ngo¹i th¬ng, 2001 (10) Niªn gi¸m thèng kª 2002, NXB Thèng kª, 2003 (11) XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam, Tæng côc Thèng kª, NXB Thèng kª, 2002 (12) http//khoahoc.vnn.vn/iso/ds Tµi liÖu tham kh¶o 1. ViÖn nghiªn cøu chiÕn lîc, ViÖt Nam trªn ®êng héi nhËp vµ thÞ trêng chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp, thÕ giíi – NXB Thanh niªn, 2003 T¹p chÝ c«ng nghiÖp 2. Trung t©m t vÊn vµ ®µo t¹o ThÞ trêng NhËt B¶n - NXB Thanh niªn, kinh tÕ th¬ng m¹i (ICTC) 1997 Tæ chøc xóc tiÕn th¬ng m¹i NhËt B¶n (JETRO) 3. G.S. Bïi Xu©n Lu Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Ngo¹i th¬ng - §H Ngo¹i th¬ng, Hµ Néi, 2001 4.T.S. Bïi H÷u §¹o HÖ thèng rµo c¶n m«i trêng trong th¬ng m¹i quèc tÕ vµ mét sè gi¶i ph¸p ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam - T¹p chÝ Th¬ng m¹i, sè 26/2003 5. NguyÔn Thanh B×nh Mét sè vÊn ®Ò cÇn chó ý ®èi víi hµng ho¸nhËp khÈu vµo EU – T¹p chÝ Th¬ng m¹i, sè 26/2003 6. TrÇn Söu Mét sè ®iÒu cÇn biÕt khi xuÊt khÈu s¶n phÈm vµo Mü – Kû yÕu Héi nghÞ khoa häc, Khoa QTKD, §H Ngo¹i th¬ng, 2000 7. TrÇn Thanh L©m Nh·n sinh th¸i hµng ho¸ vµ ph¸t triÓn th¬ng m¹i bÒn v÷ng trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë ViÖt Nam – T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn, sè 15/2003 8. NguyÔn HuyÒn Tr©m ISO 9000 – Kû yÕu héi nghÞ khoa häc, Khoa QTKD, §H Ngo¹i th¬ng, 2000 9. T.S. Bïi H÷u §¹o HÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng- c«ng cô ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp- T¹p chÝ Th¬ng m¹i, sè 17/2003 10. Thanh Thuý Nh÷ng biÖn ph¸p cÊp b¸ch h¹n chÕ d lîng kh¸ng sinh trong s¶n phÈm thuû s¶n – B¸o Doanh nghiÖp th¬ng m¹i, sè 160/2002 11. NguyÔn Thanh B×nh ThÞ trêng NhËt B¶n-Mét sè vÊn ®Ò cÇn lu ý khi th©m nhËp - Kû yÕu Héi nghÞ khoa häc Khoa KTNT, §H Ngo¹i th¬ng, 2000 12. PV §Ó xuÊt khÈu h¶i s¶n vµo Australia – B¸o Doanh nghiÖp th¬ng m¹i, sè 185/2003 13. T.S. Hå TÊt Th¾ng Ho¹t ®éng tiªu chuÈn ®o lêng chÊt lîng víi héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ – T¹p chÝ Tiªu chuÈn ®o lêng chÊt lîng, sè 11/2002 14. T.S. §inh C«ng TuÊn VÊn ®Ò b¶o hé ®èi víi s¶n phÈm n«ng ,l©m, thuû s¶n ë thÞ trêng EU - Nghiªn cøu ch©u ¢u, sè 3/2003 15. C¸c trang web www.dongnai-industry.gov.vn www.customs.gov www.exim-pro.com/kinhte/thitruong www.tcvn.gov.vn/wtcvn/newsraocan www.vneconomy.com.vn www.cia.gov/cia/publication/factbook www.natonmaster.com/country www.jisc.org www.standards.com.au www.smenet.com.vn/tiengviet/eu

Các file đính kèm theo tài liệu này:

B20.doc