Luận văn Luận án Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia
LỜI MỞ ĐẦU 1 CHƯƠNG I 3 RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN 3 1. Ngân hàng phát triển 3 1.1. Khái niệm Ngân hàng Phát triển 3 1.2. Vài trò của Ngân hàng Phát triển 3 1.2.1. Ngân hàng Phát triển là tổ chức phát triển kinh tế 3 1.2.2. Ngân hàng Phát triển là tổ chức kinh doanh khuyến khích hiệu quả tài chính 4 1.2.3. Ngân hàng Phát triển là tổ chức phát triển công nghệ 4 2. Hoạt động của Ngân hàng Phát triển 4 2.1. Huy động vốn 4 2.2. Sử dụng vốn 5 2.3. Các hoạt động khác 6 2.3.1. Bảo quản vật có giá 6 2.3.2. Cung cấp các tài khoản giao dịch và thực hiện thanh toán 6 2.3.3. Quản lý ngân quỹ 7 2.3.4. Tài trợ các hoạt động của Chính phủ 7 2.3.5. Cho thuê thiết bị trung và dài hạn 7 2.3.6. Cung cấp dịch vụ uỷ thác và tư vấn 8 3. Rủi ro tín dụng của Ngân hàng Phát triển 8 3.1. Hoạt động tín dụng 8 3.1.1. Tín dụng vãng lai 9 3.1.2. Tín dụng trả nhiều lần 9 3.1.3. Tín dụng bảo lãnh 10 3.1.4. Tín dụng thuê mua 10 3.1.5. Vài trò tín dụng của Ngân hàng phát triển 10 3.2. Các loại rủi ro của Ngân hàng Phát triển 11 3.2.1. Rủi ro lãi suất 11 3.2.2. Rủi ro về khả năng thanh toán 12 3.2.3. Rủi ro trong nghiệp vụ thanh toán 12 3.2.4. Rủi ro quốc gia 12 3.2.5. Rủi ro trong quản lý ngoại hối 13 3.2.6. Rủi ro thuần tuý 13 3.3. Rủi ro tín dụng của Ngân hàng Phát triển 14 3.3.1. Khái niệm rủi ro tín dụng Ngân hàng Phát triển 14 3.3.2. Dấu hiệu của rủi ro tín dụng 15 3.3.3. Nguyên nhân rủi ro tín dụng 18 3.3.4. Tác hại của rủi ro tín dụng đối với Ngân hàng Phát triển 22 4. Giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của Ngân hàng Phát triển 23 4.1. Nguyên tắc cơ bản để tránh rủi ro tín dụng 23 4.2. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng 24 4.2.1. Phân tích khách hàng 24 4.2.2. Thu thập thông tin tín dụng 25 4.2.3. Nâng cao đội ngũ cán bộ tín dụng 25 CHƯƠNG II 27 THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN CAMPUCHIA (THỜI GIAN TỪ 1999-2001) 27 1. Khái quát về Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 27 1.1. Sự hình thành và phát triển của Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 27 1.2. Tổ chức hoạt động và cơ cấu bộ máy của Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 27 1.2.1. Một số quy chế hoạt động của Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 27 1.2.2. Cơ cấu tổ chưc bộ máy 28 1.3. Các hoạt động cơ bản của Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia từ năm 1999 - 2001 34 1.3.1. Huy động vốn 34 1.3.2. Hoạt động sử dụng vốn 36 2. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia từ 1999 - 2001 39 2.1. Nợ quá hạn 39 2.1.1. Nợ quá hạn theo thời hạn tín dụng 39 2.1.2. Nợ quá hạn theo thời gian 41 2.2. Nợ có vấn đề 42 3. Đánh giá rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 43 3.1. Nguyên nhân rủi ro tín dụng 43 3.1.1. Nguyên nhân từ khách hàng là các Tổ chức tài chính vi mô 43 3.1.2. Nguyên nhân từ các hộ nông dân 45 3.1.3. Nguyên nhân từ Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 46 3.1.4. Môi trường pháp lý chưa thuận lợi 47 3.2. Các biện pháp mà Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia đã thực hiện nhằm hạn chế rủi ro tín dụng 48 3.2.1. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tín dụng 48 3.2.2. Chú trọng đánh giá khách hàng 48 3.2.3. Ngăn ngừa các khoản nợ khó đòi 49 CHƯƠNG III 51 GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN CAMPUCHIA TRONG THỜI GIAN TỚI 51 1. Định hướng hoạt động tín dụng của Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia đến 2005 51 1.1. Nhiệm vụ chung của Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 51 1.2. Định hướng hoạt động tín dụng của Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 51 2. Giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia 53 2.1. Công tác tổ chức cán bộ và điều hành 53 2.1.1. Hệ thống tổ chức 53 2.1.2. Công tác cán bộ 54 2.1.3. Kiểm tra, kiểm soát 57 2.2. Nâng cao chất lượng các khoản cho vay 57 2.2.1. Những yếu tố cần xem xét khi thẩm định phân tích tín dụng 57 2.2.2. Phương pháp điều tra và tổ chức hợp lý quy trình tín dụng 58 2.3. Biện pháp thu hồi nợ khó đòi 59 2.3.1. Bộ phận thu hồi khoản nợ khó đòi 59 2.3.2. Biện pháp ngăn ngừa các khoản cho vay khó đòi và tổn thất tín dụng 60 2.4. Thành lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng 61 2.5. Tăng cường mối quan hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương 61 2.6. Sử dụng đa dạng phương pháp thu thập thông tin 62 3. Một số kiến nghị 62 3.1. Kiến nghị với Nhà nước 62 3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 63 KẾT LUẬN 65 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 68
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Luận án Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Phát triển Nông thôn Campuchia, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
th«n Campuchia ®èi víi c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« (Micro Financial Institutes).
B¶ng 4. Tû lÖ l·i suÊt cho vay.
ChØ tiªu
Tû lÖ l·i suÊt cho vay/n¨m
Cho vay b»ng KHR
10% - 12%
Cho vay b»ng USD
7% - 8%
(Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia 1999-2001)
2. Thùc tr¹ng rñi ro tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia tõ 1999 - 2001
2.1. Nî qu¸ h¹n
2.1.1. Nî qu¸ h¹n theo thêi h¹n tÝn dông
B¶ng 5. T×nh h×nh nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia
§¬n vÞ : 1000 KHR
ChØ tiªu
31/12/1999
31/12/2000
31/12/2001
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
Tæng d nî cho vay
5.305.813
6.071.070
8.238.003
Tæng d nî qu¸ h¹n
53.059
887.655
909.328
*. Theo thêi h¹n.
- Nî qu¸ h¹n cho vay ng¾n h¹n
- Nî qu¸ h¹n cho vay trung, dµi h¹n
53.059
-
100
-
887.655
-
100
-
909.328
-
100
-
*. Theo lo¹i tiÒn.
- Nî qu¸ h¹n = KHR
- Nî qu¸ h¹n = USD
16.979
36.080
32
68
523.628
364.027
58,99
41,01
336.451
572.877
37
63
Tû lÖ nî qu¸ h¹n/Tæng d nî cho vay
1
14,62
11,04
(Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia 1999-2001)
Qua sè liÖu ë B¶ng 5 cho thÊy: Nî qua h¹n ë Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia qua c¸c n¨m ®· t¨ng lªn ®Æc biÖt ë n¨m 2001. PhÇn lín lµ nî qu¸ h¹n cho vay ng¾n h¹n bëi c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« vay vèn ng¾n h¹n tõ Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®Ó cho c¸c hé n«ng d©n vay. Nhng ®Õn h¹n do c¸c hé n«ng d©n lµm ¨n thua lç kh«ng thu ®îc vèn ®Ó tr¶ cho c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« nªn c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« kh«ng ®ñ vèn ®Ó tr¶ cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia kÞp thêi.
Cßn ®èi víi nî qu¸ h¹n cho theo lo¹i tiÒn th× cã sù thay ®æi qua c¸c n¨m, nh ë n¨m 1999 nî qu¸ h¹n cho vay b»ng KHR lµ 16.979.000 KHR vµ tíi n¨m 2000 ®· t¨ng lªn tíi 523.628.000 KHR nhng tíi n¨m 2001 ®· gi¶m xuèng tíi 336.451.000 KHR, nhng ngîc l¹i ®èi víi nîi qu¸ h¹n cho vay b»ng USD qua c¸c n¨m ®· t¨ng lªn v× ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia phÇn lín lµ cho vay b»ng USD nh gi¶i thÝch ë b¶ng 3.
Trong ®ã, tû lÖ nî qu¸ h¹n ë c¸c n¨m 1999, 2000, 2001 lµ 1%; 14,62% vµ 11,04% tæng sè d nî cho vay. ®Æc biÖt ë n¨m 2000 ®· t¨ng lªn rÊt ®¸ng ng¹i v× trong n¨m nay mét sè tØnh ë gi¸p theo S«ng Mªkong cã n¹n lôt rÊt nghiÖm träng lµm hö h¹i ®Õn c©y trång còng nh n¨ng suÊt n«ng s¶n cña n«ng d©n lµm cho hä kh«ng cã vèn ®Ó tr¶ l¹i cho c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« vµ tõ ®ã c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« kh«ng thu håi ®îc vèn kÞp thêi ®Ó tr¶ cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia.
2.1.2. Nî qu¸ h¹n theo thêi gian
B¶ng 6: Nî qu¸ h¹n theo thêi gian
§¬n vÞ : 1000 KHR
ChØ tiªu
31/12/ 1999
31/12/2000
31/12/2001
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
Sè tiÒn
%
Tæng nî qu¸ h¹n
53.059
100%
887.655
100%
909.328
100%
Nî qu¸ h¹n díi 6 th¸ng
14.856
28%
275.173
31%
300.078
33%
Nî qu¸ h¹n tõ 6 th¸ng ®Õn 12 th¸ng
10.612
20%
221.914
25%
218.239
14%
Nî qu¸ h¹n trªn 12 th¸ng
27.591
52%
497.087
44%
391.011
43%
(Nguån: B¸o c¸o tµi chÝnh cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia 1999-2001)
Nî qu¸ h¹n díi 6 th¸ng lµ nî qu¸ h¹n th«ng thêng do c¸c c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« kh«ng ®ñ vèn ®Ó tr¶ cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia bëi c¸c hé n«ng d©n ®· vay vèn tõ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« ®ã lµm ¨n thua lç kh«ng thu ®îc vèn tr¶ cho hä.
Nî qu¸ h¹n tõ 6 th¸ng ®Õn 12 th¸ng lµ nî qu¸ h¹n cã vÊn ®Ò v× Ng©n hµng cã thÓ kh«ng thu håi ®îc nî do c¸c hé n«ng d©n kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ kÌo dµi nî ®Ó khi nµo hä thu håi ®îc vèn sÏ tr¶ cho c¸c c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« vµ tõ ®ã c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« còng kÌo dµi thêi gian tr¶ nî cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia.
Nî qu¸ h¹n trªn 12 th¸ng lµ nî qu¸ h¹n khã ®ßi do c¸c hé n«ng d©n mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî cho c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« do nguyªn nh©n nh lò lôt, thêi tiÕt thay ®æi, kh«ng ma, lµm ¨n thua lç, lµm ¨n sai môc ®Ých ... dÉn ®Õn viÖc tr¶ nî gÆp khã kh¨n.
Nh vËy, theo sè liÖu ë b¶ng nµy cho thÊy : nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®Æc biÖt lµ nî qu¸ h¹n trªn 12 th¸ng®· chiÕm tû träng lín h¬n th× cµng gÆp rñi ro cao h¬n. Nªn Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ph¶i cã biÖn ph¸p x lý kÞp thêi c¸c kho¶n nî ¸u hjan ®ã nh ph¶i t¨ng cêng viÖc gi¸m s¸t mãn vay th«ng qua viÖc t¨ng chi phÝ thu nî, ®a ra lêi khuyªn cho kh¸ch hµng trong viÖc t×m kiÕm biÖn ph¸p hoµn tr¶ nî.
2.2. Nî cã vÊn ®Ò
Nî cã vÊn ®Ò lµ nî cha ®Õn h¹n ph¶i tr¶ song Ng©n hµng ®· ph¸t hiÖn nh÷ng dÊu hiÖu mµ kh¸ch hµng cña m×nh ®Õn h¹n tr¶ sÏ kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî.
§èi víi Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia nh÷ng dÊu hiÖu x¶y ra nî cã vÊn ®Ò chÝnh lµ nî cña c¸c hé n«ng d©n kh«ng tr¶ ®îc nî cho c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« vµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« kh«ng kÞp thu håi ®îc vèn tr¶ cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia. V× vËy, nh÷ng dÊu hiÖu mµ Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®· ph¸t hiÖn trªn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c hé n«ng d©n ë n¨m 2001 nh sau:
*. T¸c ®éng tõ thiªn nhiªn: cho thÊy nî cã vÊn ®Ò ®· chiÕm 8% tæng d nî cho vay do nguyªn nh©n nh sau:
Mét sè tØnh gi¸p theo s«ng Mªk«ng cã n¹n lò lôt rÊt nghiªm träng lµm h h¹i ®Õn c©y trång còng nh n¨ng suÊt n«ng s¶n cña n«ng d©n lµm cho hä kh«ng cã vèn ®Ó tr¶ l¹i cho c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«.
§èi víi viÖc trång trät cña hé n«ng d©n phÇn lín lµ dùa trªn tµi nguyªn thiªn nhiªn nh khi ®Õn mïa ma nhng l¹i kh«ng ma, trêi n¨ng lµm h¹i tíi c©y trång.
Mét sè n¬i do thiÕu sù ch¨m sãc chÆt chÏ cho viÖc trång trät nªn cã h¹i tíi c©y trång do c«n trung g©y nªn.
Trong viÖc ch¨n nu«i do thêi tiÕt thay ®æi, thiÕu vÖ sinh lµm cho vi sinh vËt ph¸t triÓn g©y ra bÖnh cho vËt nu«i.
*. T¸c ®éng do thay ®æi trong m«i trêng kinh doanh quèc tÕ.
Cho thÊy nî cã vÊn ®Ò ®· chiÕm 3% tæng d nî cho vay do nguyªn nh©n: mét sè hµng ho¸, c¸c thiÕt bÞ, m¸y mãc nhËp khÈu tõ níc ngoµi trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp ®· t¨ng gi¸ lªn lµm cho c¸c hé n«ng d©n ph¶i bá ra nhiÒu chi phÝ, nhng ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña hä th× kh«ng c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng níc ngoµi. Cßn thÞ trêng trong níc th× hä cã thÓ b¸n víi gi¸ thÊp, ®iÒu ®ã lµm cho viÖc thu håi vèn cña c¸c hé n«ng d©n gÆp khã kh¨n, tõ ®ã kh«ng thÓ tr¶ ®îc nî cho c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«.
3. §¸nh gi¸ rñi ro tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia
3.1. Nguyªn nh©n rñi ro tÝn dông
Nh ®· tr×nh bµy ë trªn th× nguyªn nh©n lín nhÊt lµ tõ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«, nhng hiÖu qu¶ kinh doanh cña hä l¹i chÝnh lµ c¸c hé n«ng d©n mang l¹i. Trong tæng d nî cho vay cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« th× 3/4 tæng d nî cho vay lµ cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cßn d nî cho vay mµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« bá ra chØ cã 1/4 tæng d nî cho vay mµ th«i. Nªn Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cµng gÆp rñi ro tÝn dông cao h¬n. Nguyªn nh©n nh sau:
3.1.1. Nguyªn nh©n tõ kh¸ch hµng lµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«
§©y lµ nguyªn nh©n mµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« kh«ng thu håi ®îc bî tõ c¸c hé n«ng d©n:
*. PhÈm chÊt, tr×nh ®é nh©n viªn cßn yÕu kÐm.
Do qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« cßn nhiÒu biÓu hiÖn yÕu kÐm vÒ kiÕn thøc nghÒ nghiÖp. §ã chÝnh lµ hËu qu¶ cña viÖc tuyÓn dông c¸n bé thiÕu nghiªm tóc vµ tr¸ch nhiÖm vÒ c«ng viÖc cña m×nh. ViÖc lµm nµy dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ hä thiÕu kiÕn thøc ph©n tÝch, kh«ng xö lý mét c¸ch chÝnh x¸c, kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña c«ng viÖc còng nh kh«ng hiÓu ®óng vÒ híng ®i cña ngêi vay, kh«ng n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thÞ trêng, thiÕu kiÕn thøc vÒ ngµnh kinh tÕ mµ m×nh ®ang cho vay.
Nãi ®Õn tr×nh ®é chÊt lîng nh©n viªn còng ®ång nghÜa víi t c¸ch ®¹o ®øc cña c¸n bé tÝn dông cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«. §©y còng lµ mét yÕu tè cã thÓ g©y nªn rñi ro tÝn dông. Mét sè c¸n bé tÝn dông cã t c¸ch ®¹o ®øc kÐm sÏ kh«ng ng©n ng¹i th«ng ®ång víi kÎ gian lõa ®¶o. Sù thiÕu tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé tÝn dông còng cã thÓ dÉn ®Õn sù thiÖt h¹i cho c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« ®ã vµ còng lµm tæn th¬ng tíi Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia.
*. ý thøc tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc cha cao.
Mét c¸n bé tÝn dông nhÊt quyÕt ph¶i tuÇn theo c¸c quy chÕ tÝn dông ban hµnh, ngoµi ra ph¶i cã tr¸ch nhiÖm víi c¸c kho¶n tÝn dông mµ m×nh ®· cÊp.
Cã nh÷ng trêng hîp kh«ng chÊp hµnh ®óng quy tr×nh tÝn dông. Khi ®· cã quyÒn lµ Gi¸m ®èc th× tù quyÕt ®Þnh cho vay theo ý chñ quan, kh«ng cÇn sù thÈm ®Þnh cña c¸n bé cÊp díi.
*. Th«ng tin tÝn dông trong hÖ thèng kh«ng ®Çy ®ñ.
Th«ng tin tÝn dông lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m hµng ®Çu ®Ó cã quyÕt ®Þnh cho vay ®óng ®¾n. Trong nhiÒu trêng hîp do ®iÒu tra kh«ng tèt nªn th«ng tin sai lÖnh hoÆc kh«ng ®ñ. ë Campuchia, viÖc thu thËp th«ng tin rÊt thÊp nªn kh«ng thÓ biÕt râ vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng m×nh.
VÊn ®Ò chÝnh t¹i c¸c Ng©n hµng lµ yÕu tè c¹nh tranh ®ãng mét vai trß quan träng v× nã ®¶m b¶o l·i trong c¸c ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng. Do ®ã, th«ng tin quan träng vÒ kh¸ch hµng nhiÒu khi ®îc mét sè Ng©n hµng gi÷ bÝ mÊt cho riªng m×nh ®Ó cã thÓ c¹nh tranh trong viÖc cÊp tÝn dông cho ngêi ®ã. ChÝnh do th«ng tin trong hÖ thèng c¸c Ng©n hµng kh«ng ®Çy ®ñ dÉn ®Õn viÖc kh¸ch hµng cã thÓ vay tõ Ng©n hµng nµy ®Ó tr¶ nî Ng©n hµng kh¸c, g©y thiÖt tho¸i cho hµng lo¹t Ng©n hµng.
*. C«ng t¸c thÈm ®Þnh cho vay.
BÊt kú mét dù ¸n lµm ¨n kinh tÕ nµo còng chøa dùng trong ®ã nh÷ng rñi ro. V× thÕ, ®èi víi c«ng t¸c thÈm ®Þnh ph¶i ®¸nh gi¸ ®îc møc ®é rñi ro cña c¸c kho¶n ®ã lín hay nhá vµ khi rñi ro ®· x¶y ra th× ph¶i t×m c¸ch gi¶i quyÕt vÒ hËu qu¶ ®ã nh thÕ nµo… còng vËy, ®èi víi c«ng t¸c thÈm ®Þnh cho vay ®ßi hái c¸n bé thÈm ®Þnh ph¶i cã tr×nh ®é còng nh ®é nh¹y c¶m trong suy ®o¸n, n¨ng ®éng trong c¸ch tiÕp cËn vÊn ®Ò ®Ó cã c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ c¸c dù ¸n cña kh¸ch hµng vµ dù ®o¸n ®îc nh÷ng ®iÒu cã thÓ xÈy ra trong t¬ng lai ®èi víi kh¸ch hµng.
*. C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t cha tèt.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông, viÖc kiÓm tra, kiÓm so¸t tèt sÏ gióp c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« nh»m b¾t vµ xö lý kÞp thêi c¸c kho¶n cho vay cã ph¸t sinh nî qu¸ h¹n.
Nhng c«ng t¸c kiÓm so¸t cßn láng lÎo g©y cho c¸n bé tÝn dông t×nh th©n thiÕu tr¸ch nhiÖm, lµm bõa b·i dÉn ®Õn nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng ®¸ng cã.
3.1.2. Nguyªn nh©n tõ c¸c hé n«ng d©n
*. Tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh cña ngêi vay kÐm.
MÆc dï ®a sè ngêi vay thêng cã ý nghÜ xuÊt ph¸t tèt ®Ñp, víi mong muèn sÏ thanh to¸n ®îc nî vay tõ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh nhng do tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh cña hä cßn h¹n chÕ bëi hä Ýt hiÓu biÕt vÒ híng ®i lªn cña viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña hä, dï hä cã vèn trong tay råi nhng hä kh«ng biÕt ph¶i lµm nh÷ng viÖc g× hay ngµnh nghÒ g× ®Ó cã hiÖu qu¶ h¬n. Trong ®ã, còng cã mét sè hé n«ng d©n mµ cã môc ®Ých kinh doanh hoÆc ®ang s¶n xuÊt kinh doanh råi nhng l¹i kh«ng biÕt c¸ch nµo ®Ó cho ho¹t ®éng kinh doanh c¶u m×nh ®îc tiÕn lªn.
Còng cã mét sè Ýt hé n«ng d©n vay vèn kh«ng trung thùc. Ch¼ng h¹n, khi ®Õn vay tiÒn, hä xin vay víi môc ®Ých ng¾n h¹n, nãi hay nãi tèt vÒ d ¸n cña m×nh, chuÈn bÞ hå s¬ mét c¸ch hoµn chØnh vµ chu ®¸o khiÕn mét sè c¸n bé tÝn dông tin tëng vµ sai lÇm khi quyÕt ®Þnh cho vay. Khi ®· vay ®îc vèn Ng©n hµng råi hä l¹i sö dông vèn ®ã víi môc ®Ých kh¸c nh: bu«n lËu, cho vay l¹i ®Ó hëng chªnh lÖch l·i suÊt cao h¬n, ch¬i ®Ò, ch¬i hôi… víi nh÷ng trêng hîp nh vËy, th× thÊt b¹i lu«n chê s½n hä vµ hËu qu¶ l¹i ®æ hÕt vµo c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« kh«ng thu ®îc vèn vÒ vµ lµm ¶nh hëng tíi Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia.
*. Th«ng tin thiÕu hoÆc sai lÖnh.
§èi víi viÖc thiÕu th«ng tin vÒ thÞ trêng cã thÓ coi lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn ph¸ s¶n cña c¸c hé n«ng d©n s¶n xuÊt kinh doanh v× trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, viÖc qu¶n lý kinh doanh kh«ng thÓ thiÕu th«ng tin ®îc. Trªn thùc tÕ, cã nhiÒu nhµ kinh doanh thu thËp ®îc Ýt th«ng tin mµ trong khi ®ã cã c¸c nhµ kinh doanh kh¸c l¹i thu ®îc rÊt nhiÒu th«ng tin trªn thÞ trêng nªn khiÕn c¸c nhµ kinh doanh cã Ýt th«ng tin lµm ¨n thua lç. §Æc biÖt ®èi víi c¸c hé n«ng d©n Ýt hiÓu biÕt vµ kh«ng thÓ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng cµng lµm khã cho viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña hä.
*. Nguyªn nh©n do m«i trêng thiªn nhiªn ®em l¹i.
Víi nh÷ng n¨m gÇn ®©y, do thêi thêi tiÕt thay ®æi nh lò lôt, kh«ng ma khi ®Õn mïa ma, trêi n¾ng... lµm ¶nh hëng rÊt lín tíi viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c hé n«ng d©n trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp.
3.1.3. Nguyªn nh©n tõ Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia
Do tr×nh ®é c¸n bé : ®èi víi ®éi ngò c¸n bé ®Æc biÖt lµ c¸n bé tÝn dông cã n¨ng lùc t×nh ®é yÕu kÐm, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô ch¾p v¸, kh«ng ®¸p øng kÞp thêi ®ßi hái c¬ chÕ thÞ trêng ph¶i nh¹y bÐn, thiÕu hiÓu biÕt kh¸ch hµng vay, n¾m kiÕn thøc chÕ ®é tÝn dông, kiÕn thøc vÒ ph¸p luËt cßn h¹n chÕ.
ý thøc chÊp hµnh quy tr×nh, nghiÖp vô kh«ng nghiªm : quy tr×nh tÝn dông ®· ®a ra nh÷ng kh©u cÇn ph¶i thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc, nh»m b¶o ®¶m an toµn, gi¶m thiÓu rñi ro thÕ nhng kh«ng Ýt c¸n bé Ng©n hµng cßn xem nhÑ, cè t×nh bá qua nh viÖc thÈm ®Þnh kh«ng ®Õn chèn, qu¸ tin tëng vµo hµng ngò chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, cho vay nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ tµi chÝnh, cho vay lßng vßng, chèng chÐo, ®¶o nî… cã c¸n bé tho¸i hãa biÕn chÊt, thu nî thu l·i kh«ng nép vµo Ng©n hµng mµ ch¬i cê b¹c ®Ò ®ãm…
KiÓm tra kiÓm so¸t kh«ng tèt : Ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng phøc t¹p, nh¹y c¶m, ®ßi hái ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t chÆt chÏ, ®©y lµ nhiÖm vô thêng xuyªn cña c¸n bé tÝn dông. MÆt kh¸c thuéc nhiÖm vô cña hÖ thèng kiÓm tr¶, kiÓm to¸n néi bé nhng nhiÒu khi kiÓm tra cßn thiÕu tinh th©n tr¸ch nhiÖm, c¸n bé tÝn dông thiÕu kiÓm tra sau khi cho vay, c¸n bé kiÓm tra néi bé cha ®ñ tr×nh ®é, cha b¸o c¸o ®óng thùc tÕ, cßn nÒ nang, dÉn ®Õn sù viÖc vì lë th× kh«ng thÓ thu ®îc nî.
Xö lý c¸n bé bÞ vi ph¹m cha nghiªm minh : khi c¸n bé tÝn dông cã hµnh vi cho vay sai quy ®Þnh, cã biÓu hiÖn tiªu cùc, cho vay chÊt lîng tÝn dông kÐm, kh«ng b¸o c¸o trung thùc víi Ng©n hµng, cßn bao che v× vËy kh«ng xö lý nghiªm minh lµm sù viÖc vÉn tiÕp tôc tiÕp diÔn v× vËy tríc hÕt Ng©n hµng sÔ bÞ rñi ro cao mÆt kh¸c mÊt uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng.
3.1.4. M«i trêng ph¸p lý cha thuËn lîi
Nhµ níc:
+. Cha cã quy chÕ chÆt chÏ ®èi víi chÝnh quyÒn uû ban nh©n d©n c¸c cÊp khi ký x¸c nhËn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ vÊn ®Ò x¸c nhËn cña m×nh ®èi víi nh÷ng hé n«ng d©n vay vèn.
+. Nhµ níc ban hµnh mét sè quy chÕ nhng cha ®ång bé lµm cho Ng©n hµng thùc hiÖn khã kh¨n nh : Quy ®Þnh tiªu chÝ kinh tÕ trang tr¹i nhng kh«ng cã cÊp nµo x¸c nhËn lµ kinh tÕ trang t¹i ®Ó Ng©n hµng tiÕn hµnh cho vay ®îc dÔ dµng.
+. Kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin trªn thÞ trêng trong níc vµ níc ngoµi cßn thÊp, kh«ng thÓ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng níc ngoµi so víi c¸c níc kh¸c, cha cã hµng xuÊt khÈu chØ cã hµng nhËp khÈu nªn hiÖu qu¶ kinh tÕ cßn thÊp.
+. Chi phÝ hµng nhËp khÈu, c¸c thiÕt bÞ, m¸y mãc cã møc chi phÝ cao so víi møc sèng cña hé n«ng d©n.
+. ChÝnh phñ míi cã chÝnh s¸ch xo¸ ®ßi gi¶m nghÌo th× cha ®¹t ®îc kÕt qu¶ cao vµ cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña c¸c hé n«ng d©n.
- Ng©n hµng Nhµ níc: Ng©n hµng Nhµ níc víi chøc n¨ng qu¶n lý Ng©n hµng, nhng thùc tÕ viÖc kiÓm tra kiÓm so¸t Ng©n hµng cßn h¹n chÕ, ®· cã c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh trong lÜnh vùc Ng©n hµng, kÕ to¸n thèng kª cña Nhµ níc nhng thùc tÕ cha cã mét trêng hîp nµo bÞ ph¹t, v× vËy ngêi thùc hiÖn cha thÊy hÕt ®îc nh÷ng sai sãt do chÝnh m×nh g©y ra cÇn ph¶i ®îc h¹n chÕ nªn dÔ ph¸t sinh rñi ro.
3.2. C¸c biÖn ph¸p mµ Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®· thùc hiÖn nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông
§Ó kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ tho¸t khái t×nh tr¹ng khã kh¨n. Con ®êng ®óng ®¾n nhÊt lµ më réng ho¹t ®éng kinh doanh, t¨ng cêng nguån thu, chó träng c«ng t¸c huy ®éng vèn vµ cho vay ®ång ®Òu. §êng lèi chung cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia lµ “æn ®Þnh ph¸t triÓn v÷ng ch¾c, an toµn vµ hiÖu qu¶”. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p cô thÓ mµ Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®· ¸p dông:
3.2.1. N©ng cao chÊt lîng ®éi ngò c¸n bé tÝn dông
Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®· c«ng t¸c ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô tÝn dông cho c¸n bé tÝn dông vµ thêng xuyªn cø ngêi ®i häc t¹i tÊt c¶ c¸c líp n©ng cao nghiÖp vô qu¶n lý tÝn dông vµ phßng ngõa rñi ro tÝn dông. §ång thêi thêng tæ chøc c¸c buæi gi¶ng d¹y nghiÖp vô thÈm ®Þnh dù ¸n. Ban l·nh ®¹o Ng©n hµng còng míi mét sè chuyªn gia vÒ rñi ro tÝn dông ®Õn gi¶ng bµi cho c¸n bé tÝn dông. Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia còng ®· mêi c¸c chuyªn gia vÒ nghiÖp vô tíi gi¶ng d¹y vÒ nghiÖp vô tÝn dông vµ thÈm ®Þnh dù ¸n cho c¸c c¸n bé cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«.
3.2.2. Chó träng ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng
ë Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia, Gi¸m ®èc, trêng phßng tÝn dông cïng víi c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« thêng xuyªn ®i t×m hiÓu kh¸ch hµng, ®Ó x¸c ®Þnh kh¸ch hµng vay vèn thuéc ®èi tîng nµo, uy tÝn cña hä ®èi víi b¹n hµng ra sao, cã s½n lßng tr¶ nî cho Ng©n hµng hay kh«ng vµ ph¬ng ¸n vay vèn cña hä cã mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ hay kh«ng ? ViÖc thÈm ®Þnh uy tÝn cña kh¸ch hµng ®îc xem lµ yÕu tè rÊt quan träng trong quan hÖ tÝn dông.
Trªn lý thuyÕt th× viÖc ®¸nh gi¸ cña c¸n bé tÝn dông cã ®îc chÝnh x¸c hay kh«ng sÏ lµ vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ tÝn dông cho vay. NÕu ®¸nh gi¸ sai ®èi tîng xin vay vèn th× sÏ lµm gi¶m nh÷ng kh¸ch hµng cã mèi quan hÖ tèt víi Ng©n hµng hoÆc cã thÓ Ng©n hµng kh«ng thu håi ®îc nî sau khi ®· cho vay. C«ng viÖc sÏ lµ dÔ dµng h¬n nhiÒu nÕu ngêi vay lµ kh¸ch hµng thêng xuyªn vµ l©u n¨m cña Ng©n hµng, c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«. Nhng nÕu trong trêng hîp kh¸ch hµng míi cã quan hÖ víi Ng©n hµng, c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« th× c¸n bé tÝn dông cµng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm h¬n vÒ c«ng viÖc cña m×nh.
3.2.3. Ng¨n ngõa c¸c kho¶n nî khã ®ßi
Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®· kiÓm tra kiÓm so¸t chÆt chÏ vÒ c«ng viÖc ng¨n ngõa c¸c kho¶n nî khã ®ßi cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« vµ chØ dÉn nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ng¨n ngõa c¸c kho¶n nî ®ã.
T¨ng cêng viÖc gi¸m s¸t mãn vay th«ng qua viÖc t¨ng chi phÝ thu nî, ®a ra lêi khuyªn cho kh¸ch hµng trong viÖc t×m kiÕm biÖn ph¸p hoµn tr¶ nî vay vèn cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« ngay khi cã dÊu hiÖu kh¸ch hµng ®ang gÆp khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, c¸n bé tÝn dông cã thÓ ®a ra c¸c lêi khuyªn cho kh¸ch hµng cña m×nh.
C«ng t¸c thu håi nî qu¸ h¹n: Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®· ®«n ®èc, thu håi nî qu¸ h¹n, xem xÐt ph©n tÝch nh÷ng mãn nî cã kh¶ n¨ng thu håi ®îc nî, b¸m s¸t con nî, t×m ra mäi biÖn ph¸p thu håi nî cã hiÖu qu¶ nhÊt.
§èi víi kho¶n nî khã ®ßi th× theo chÝnh s¸ch xo¸ ®ßi gi¶m nghÌo cña chÝnh phñ, ®èi víi c¸c kho¶n nî cña hé n«ng d©n mµ sau khi ®· kiÓm tra kiÓm so¸t chÆt chÏ vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña hä cã tÝnh chÊt ®óng ®¾n, lµm ¨n ®óng môc ®Ých nhng do nguyªn nh©n nµo ®ã ngoµi ý muèn lµm cho hä bÞ ph¶ s¶n hay lµm ¨n thua lç kh«ng thÓ thu håi ®îc vèn n÷a ®Ó tr¶ nî th× Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®· ¸p dông chÝnh s¸ch xo¸ nî.
Ch¬ng iii
Gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia trong thêi gian tíi
1. §Þnh híng ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®Õn 2005
1.1. NhiÖm vô chung cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia
Víi môc ®Ých thµnh lËp Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia theo nghÞ ®Þnh sè 01/Anukret ngµy 21/01/1998, lµ ®Ó n©ng cao vµ ph¸t triÓn ngµnh n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, ®ãng gãp vµo viÖc gi¶m bít sù nghÌo ®ßi vµ n©ng cao ®êi sèng ë n«ng th«n.
TiÕp tôc ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, kinh tÕ n«ng th«n toµn diÖn, v÷ng ch¾c. ChuyÓn ®æi m¹nh mÏ c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n, tõng bíc thôc hiÖn ch¬ng tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n… ph¸t triÓn c¸c thanh phÇn kinh tÕ trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, nhÊt lµ kinh tÕ hé gia ®×nh, kinh tÕ trang tr¹i.
Huy ®éng mäi nguån vèn ®Ó ®Çu t x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ xo¸ bá gi¶m nghÌo cña c¸c hé n«ng d©n theo chÝnh s¸ch Nhµ níc.
1.2. §Þnh híng ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia
TiÕp tôc thùc hiÖn ®Þnh lý vµ môc ®Ých cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia, phôc vô ®Æc lùc vµo nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph¬ng, tiÕp tôc thùc hiÖn ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i… lu«n gi÷ ®îc vai trß chñ ®¶o ®èi víi thÞ trêng tiÒn tÖ ë n«ng th«n.
*. Môc ®Ých cô thÓ:
- Tæng nguån vèn t¨ng 25%-30%.
- Tæng d nî t¨ng trªn 30%.
- Tû träng trung dµi h¹n chiÕm trªn 20%.
- Nî qu¸ h¹n díi 1%.
*. §Þnh híng:
TiÕp tôc khai th¸c tèi ®a nguån vèn t¹i ®Þa ph¬ng, chó träng x©y dùng c¸c dù ¸n ®Ó nhËn vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong níc vµ quèc tÕ.
KÕt hîp víi héi n«ng d©n kh¶o s¸t nhu cÇu vèn vay cña hé n«ng d©n, hé lµm kinh tÕ trang tr¹i ®Ó cã kÕ ho¹ch cho vay vèn.
T¨ng cêng më réng vµ n©ng cao ®Çu t ®èi víi hé n«ng d©n lµm ¨n cã hiÖu qu¶.
T¨ng cêng më réng dÞch vô tÝn dông trùc tiÕp t¹i Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cho c¸c hé n«ng d©n.
Chñ ®éng tiÕp cËn dù ¸n trung, dµi h¹n phôc vô n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n.
Trùc tiÕp cho c¸c hé n«ng d©n vay vèn vµ t¨ng cêng chØ dÉn c¸c hé n«ng d©n vÒ nghÒ nghiÖp trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp.
TiÕp tôc ®µm ph¶n víi c¸c tµi trî níc ngoµi nh IFAD, AFD, ADB... theo chÝnh s¸ch xãa ®ßi gi¶m nghÌo cña chÝnh phñ.
Cñng cè vµ më réng h×nh thøc tÝn dông qua tæ, nhãm nh»m gi¶m t¶i ®èi víi c¸n bé tÝn dông, t¨ng trêng d nî.
TÝch cùc thu håi nî qu¸ h¹n.
Më réng c¸c chi nh¸nh theo ®Þa ph¬ng.
Coi träng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t ®èi víi ho¹t ®éng tÝn dông ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng sai xãt cã thÓ xÈy ra. Kiªn quyÕt xö lý nh÷ng c¸n bé cã sai ph¹m vi lµm trong s¹ch ®éi ngò c¸n bé.
Cñng cè h¬n n÷a mèi quan hÖ víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng c¸c ngµnh.
2. Gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ rñi ro tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia
Trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng, rñi ro tÝn dông lµ mét ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái ®îc. Nã cã thÓ x¶y ra khi nµo Ng©n hµng b¾t ®Çu giao tiÒn cho kh¸ch hµng vay mµ vµ sÏ mÊt ®i khi kh¸ch hµng tr¶ nî ®îc c¶ gèc lÉn l·i. Quan hÖ tÝn dông kh«ng chØ ®¬n gi¶n lµ quan hÖ thuÇn tóy gi÷a Ng©n hµng víi kh¸ch hµng mµ cßn liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè kh¸c nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi vµ c¶ yÕu tè tù nhiªn n÷a.
Ho¹t ®éng tÝn dông trªn thùc tÕ ®· cho thÊy r»ng : Mét Ng©n hµng víi hÖ thèng tæ chøc tèt, m¹ng líi chi nh¸nh réng lín thêng cã nh÷ng kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ gi¶i quyÕt tèt c¸c tæn thÊt do hä cã c¬ së göi tiÒn æn ®Þnh vµ h×nh thøc cho vay ®a d¹ng. H¬n n÷a, nh÷ng Ng©n hµng víi hÖ thèng qu¶n trÞ cã hiÖu qu¶ nh kiÓm so¸t néi bé vÒ kÕ to¸n vµ hµnh chÝnh, kiÓm to¸n néi bé, duyÖt c¸c kho¶n cho vay, thñ tôc vµ chÝnh s¸ch ho¹t ®éng, kÕ ho¹ch vµ ng©n s¸ch ®îc chÝnh thøc hãa, hÖ thèng th«ng tin qu¶n lý tèt ... sÏ cã kh¶ n¨ng qu¶n lý ®Þnh lîng vµ kiÓm so¸t ®îc rñi ro tèt h¬n hoÆc Ýt ra còng gi¶m ®îc phÇn nµo rñi ro trong tÝn dông.
XuÊt ph¸t tõ kinh nghiÖm ho¹t ®éng ®ã, Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông.
2.1. C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé vµ ®iÒu hµnh
2.1.1. HÖ thèng tæ chøc
“ Ho¹t ®éng tÝn dông lµ lÜnh vùc phøc t¹p nhÊt trong nÒn kinh tÕ, còng lµ kú dÞ nhÊt”. NghiÖp vô tÝn dông ngoµi sù ®ßi hái vÒ c¸c yÕu tè con ngêi, nã cßn ®ßi hái c¶ mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý. T¹i Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia nãi riªng vµ trong c¸c hÖ thèng Ng©n hµng Ph¸t triÓn nãi chung. C¸c c¸n bé tÝn dông hÇu nh ®¶m ®¬ng viÖc thÈm ®Þnh vµ cÊp tÝn dông tõ ®Çu ®Õn cuèi. HiÖn tîng nµy kh«ng tr¸nh khái sù bÊt c«ng trong xö lý nghiÖp vô, khã h¹n chÕ tiªu cùc, mãc ngoÆc gi÷a kh¸ch hµng víi c¸n bé tÝn dông phô tr¸ch hä. §iÒu ®ã lµm triÖt tiªu c¬ chÕ gi¸m s¸t, kiÓm tra ®Ó lo¹i trõ rñi ro vµ nã lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra nî khã ®ßi.
§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn, ngoµi viÖc quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè nh©n sù, Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cÇn ph¶i quan t©m ®Õn c¬ cÊu tæ chøc trong c¬ quan, ®Æc biÖt lµ c¬ cÊu tæ chøc trong ho¹t ®éng tÝn dông, híng c¬ cÊu tæ chøc nµy theo xu híng chuyªn m«n hãa ®Ó cã thÓ thu ®îc hiÖu qu¶ cao trong viÖc h¹n chÕ nî qu¸ h¹n. Cô thÓ lµ:
- Bé phËn thiÕt lËp hå s¬: chÞu tr¸ch nhiÖm thÈm ®Þnh dù ¸n, kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña thñ tôc cho vay, thiÕt lËp hîp ®ång tÝn dông trªn c¬ së c¸c chØ thÞ cña l·nh ®¹o vµ tõ c¸c tµi liÖu v¨n b¶n ph¸p luËt liªn quan. Bé phËn nµy ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi kÕ to¸n, ng©n quü ®Ó gi¶i ng©n ®óng qu¸ tr×nh.
- Bé phËn phô tr¸ch rñi ro vµ th«ng tin khoa häc: cã chøc n¨ng thu thËp ph©n lo¹i cÊp nhËt th«ng tin, chØ dÉn kh¸ch hµng. Ngoµi ra bé phËn nµy còng ph¶i cã quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c c¬ quan hµnh ph¸p ®Ó cã thªm nh÷ng th«ng tin trong qu¸ tr×nh thu thËp tin tøc.
- Bé phËn qu¶n lý nî: cã chøc n¨ng phô tr¸ch ghi chÐp, cËp nhËt hãa kú h¹n nî, nh¾c nhë kh¸ch hµng tr¶ nî ®óng kú h¹n vµ tr×nh c¸c hå s¬ qu¸ h¹n, kh«ng ®îc gia h¹n nî cho bé phËn xö lý nî qu¸ h¹n.
- Bé phËn xö lý nî qu¸ h¹n: bé phËn nµy sÏ tïy thuéc vµo møc ®é cña c¸c kho¶n nî ®Ó xö lý. Cã thÓ ¸p dông nî qu¸ h¹n theo thêi gian “nî qu¸ h¹n ®Õn 6 th¸ng, nî qu¸ h¹n tõ 6 th¸ng ®Õn 12 th¸ng, nî qu¸ h¹n trªn 12 th¸ng” ®Ó dÔ qu¶n lý vµ ®a ra biÖn ph¸p kÞp thêi.
M« h×nh trªn ®ßi hái Ng©n hµng ph¶i thay ®æi quan ®iÓm vÒ tæ chøc t¸i c¬ cÊu l¹i kh©u nh©n sù, bæ xung thªm nh©n sù cho ®éi ngò c¸n bé tÝn dông, tÊt nhiªn lµ c¶ vÒ sè lîng lÉn chÊt lîng. Bªn c¹nh ®ã Ng©n hµng còng cÇn ph©n ®Þnh râ rµng vÒ c¸c cÊp cã thÈm quyÒn ®iÒu hµnh dù ¸n theo quy m« lín võa vµ nhá. Cïng vµo ®ã Ng©n hµng còng ph¶i híng dÉn cho c¸c c¸n bé tÝn dông cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« vÒ nghiÖp vô cña m×nh.
2.1.2. C«ng t¸c c¸n bé
*. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c båi dìng n©ng cao nghiÖp vô c¸n bé tÝn dông.
Thùc hiÖn c«ng t¸c båi dìng n©ng cao nghiÖp vô cho c¸n bé tÝn dông lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn vµ ®ñ ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o an toµn tÝn dông ®èi víi Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia. Mét Ng©n hµng m¹nh th× ®iÒu kiÖn hµng ®Çu lµ ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé tÝn dông ®ñ t c¸ch, phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt vµ tr×nh ®é chuyªn m«n giái cho nªn Ban l·nh ®¹o Ng©n hµng cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch båi dìng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn nghiÖp vô cña c¸c c¸n bé, ®Æc biÖt lµ c¸c c¸n bé tÝn dông.
Trong thêi gian thùc tËp võa qua t«i thÊy c¸c c¸n bé phßng tÝn dông ®· ®îc nghe mét sè bµi gi¶ng vÒ Maketing Ng©n hµng, thÈm ®Þnh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng... ®ã lµ mét dÊu hiÖu tèt tõ phÝa Ng©n hµng. §Ó c¸c bµi gi¶ng nµy ®îc ph¸t huy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, Ng©n hµng nªn mêi thªm c¸c chuyªn gia, c¸c gi¶ng viªn giái vÒ nh÷ng lÜnh vùc mµ c¸c c¸n bé Ng©n hµng cßn nhiÒu thiÕu sãt. Sau ®ã, ®Ò nghÞ c¸c c¸n bé tÝn dông viÕt b¸o c¸o xem hä ®· tiÕp thu nh÷ng kiÕn thøc bæ xung nh thÕ nµo. Qua nh÷ng ®ît ®µo t¹o nghiÖp vô nh vËy, ch¾c ch¾n tr×nh ®é cña c¸c c¸n bé tÝn dông sÏ ®îc n©ng lªn ®¸ng kÓ gióp hä biÕt kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ c«ng viÖc. Ch¾c ch¾n c«ng viÖc sÏ ®¹t hiÖu qu¶ tèt h¬n.
*. N©ng cao tinh thÇn ®oµn kÕt, t¬ng trî lÉn nhau.
Tinh thÇn tËp thÓ bao giê còng rÊt cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng lóc gÆp khã kh¨n. §ã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng cho chiÕn lîc ph¸t triÓn l©u dµi vµ khi ®ã hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ rÊt cao.
§Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ®oµn kÕt néi bé, Ban Gi¸m §èc Ng©n hµng ph¶i lu«n quan t©m ®Õn ®éi ngò c«ng nh©n viªn c¶ Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia vµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« ®Ó tõ ®ã ph¸t hiÖn nh÷ng u, nhîc ®iÓm cña tõng c¸n bé vµ cßn khen thëng hä vµ kû luËt ®èi víi nh©n viªn cã sai sãt. NÕu lµm tèt c«ng t¸c nµy, tinh thÇn lµm viÖc trong Ng©n hµng vµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« sÏ ®îc n©ng lªn bëi sÏ kh«ng cßn cã t×nh tr¹ng nh÷ng ngêi tèt ph¶i chÞu thiÖt thßi trong khi nh÷ng kÎ xÊu tha hå tung hoµnh. ViÖc lµm nµy còng lµm lµnh m¹nh hãa ®éi ngò c¸n bé, kÕt dÝnh hä thµnh nh÷ng khèi v÷ng ch¾c ®Ó t¹o nÒn mãng ph¸t triÓn v÷ng m¹nh cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia trong t¬ng lai.
*. Quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi ®èi víi c¸n bé Ng©n hµng.
Theo lý thuyÕt “ Bµn tay v« h×nh ” cña A.Smith th× con ngêi chØ lµm tèt c¸c nhiÖm vô ®îc giao khi quyÒn lîi b¶n th©n ®îc tháa m·n. V× vËy, c¸c c¸n bé Ng©n hµng, mµ ®Æc biÖt lµ c¸n bé tÝn dông ph¶i ®îc giao tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ, ®ång thêi còng ph¶i ®îc th«ng b¸o râ rµng vÒ quyÒn lîi mµ hä ®îc hëng.
§èi víi c¸n bé Ng©n hµng, c«ng viÖc cµng ®îc giao cô thÓ bao nhiªu th× hiÖu qu¶ c«ng viÖc cµng cao bÊy nhiªu vµ viÖc ®¸nh gi¸, khen chª cña ban gi¸m ®èc ®îc chÝnh x¸c h¬n. MÆt kh¸c, tr¸ch nhiÖm cña c¸n bé tÝn dông nÆng nÒ h¬n c¸n bé thuéc c¸c phßng ban kh¸c trong Ng©n hµng nªn hä ph¶i n¾m b¾t ®îc nh÷ng kiÕn thøc X· héi kh¸c ®Ó cã thÓ phôc vô tèt cho c«ng viÖc cña m×nh, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao.
Nh×n chung ta thÊy ho¹t ®éng tÝn dông lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n ®em l¹i lîi nhuËn hay thua lç cho Ng©n hµng. Víi ý nghÜa quan träng ®ã, ngêi c¸n bé tÝn dông c¶m thÊy tù hµo nhng ®ång thêi còng thÊy ®îc tr¸ch nhiÖm cña hä thËt nÆng nÒ. C«ng viÖc ®¸nh gi¸ rñi ro tÝn dông vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông lµ c«ng viÖc thùc sù phøc t¹p vµ nhiÒu khã kh¨n. C¸c b¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng thêng xuyªn nh¾c ®Õn viÖc rµ so¸t l¹i ®éi ngò c¸n bé tÝn dông ®Ó cã biÖn ph¸p kû luËt thÝch ®¸ng vµ kiªn quyÕt ®a ra khái Ng©n hµng nh÷ng c¸n bé mÊt phÈm chÊt ... nhng l¹i ch¼ng mÊy khi ®Ò cËp ®Õn phÈm chÊt cña hä. V× vËy, thiÕt nghÜ Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia nãi riªng vµ c¸c Ng©n hµng ph¸t triÓn nãi chung cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ c¶ quyÒn lîi cña c¸c c¸n bé tÝn dông. C¸n bé l·nh ®¹o Ng©n hµng lu«n ph¶i cã quan ®iÓm lµ “ lµm theo n¨ng lùc hëng theo lao ®éng ” ®Ó cã chÝnh s¸ch khen thëng chÝnh x¸c, t¹o kh«ng khÝ lµm viÖc trong toµn Ng©n hµng. Cã nh vËy th× kh«ng khÝ thi ®ua míi ®îc ph¸t huy, h¹n chÕ ®îc c¸c hiÖn tîng xÊu vµ lo¹i bá c¸c c¸ nh©n tiªu cùc trong bé m¸y ho¹t ®éng. Cã thÓ g¾n quyÒn lîi vËt chÊt cña c¸c c¸n bé tÝn dông víi c¸c kho¶n vay nh cho vay Ýt th× thëng Ýt, cho vay nhiÒu sÏ thëng nhiÒu nhng tÊt nhiªn sè lîng c¸c kho¶n cho vay còng ph¶i ®i ®«i víi hiÖu qu¶ cña chóng.
2.1.3. KiÓm tra, kiÓm so¸t
C«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé ®· trë thµnh viÖc lµm thêng xuyªn vµ liªn tôc. Nªn viÖc chÊp hµnh c¸c quy chÕ tÝn dông t¹i phßng kinh doanh, c¸c phßng giao dÞch ®îc tiÕn hµnh hµng th¸ng. Sau khi kiÓm tra c¸c kho¶n vay cña th¸ng tríc, kiÓm tra 100% hå s¬ tÝn dông cña kh¸ch hµng míi cho vay, Qua ®ã cã sù bæ sung, ®iÒu chØnh kÞp thêi nh»m ®¶m b¶o hå s¬ cña kho¶n vay lu«n ®îc ®Çy ®ñ, an toµn. Do vËy, c«ng t¸c kiÓm so¸t, kiÓm tra ®îc coi lµ ®óng mùc.
C«ng t¸c kÕ to¸n vµ tiÕt kiÖm ®îc kiÓm tra theo ®Þnh kú hµng th¸ng vµ kiÓm tra ®éi xuÊt. C¸c chøng tõ kÕ to¸n chi tiÕt, tÝnh l·i tiÒn vay, tiÒn göi, viÖc h¹ch to¸n c¸c tµi kho¶n trªn b¶ng c©n ®èi, viÖc chÊp hµnh c¸c chÕ ®é tµi chÝnh ®· ®îc kiÓm tra ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh.
2.2. N©ng cao chÊt lîng c¸c kho¶n cho vay
2.2.1. Nh÷ng yÕu tè cÇn xem xÐt khi thÈm ®Þnh ph©n tÝch tÝn dông
*. §¸nh gi¸, ph©n lo¹i kho¶n cho vay.
Vµo mçi th¸ng, mçi quý Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ph¶i ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i l¹i c¸c kho¶n cho vay. §©y lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ quan träng ®Ó tr¸nh kh¶ n¨ng mÊt vèn, x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c vÒ chÊt lîng tÝn dông ®Ó cã thÓ chó träng h¬n trong qu¸ tr×nh thu håi vèn.
Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cÇn chØ dÉn c¸c c¸n bé tÝn dông cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« hoÆc trùc tiÕp ®¸nh gi¸ c¸c kho¶n tÝn dông cña m×nh theo nh÷ng tiªu chuÈn díi ®©y:
- Nh÷ng kho¶n vay hoµn toµn kh«ng thÓ thu håi ®îc nî.
- Nh÷ng kho¶n vay chØ cã thÓ thu håi nî ®îc kho¶ng 25%.
- Nh÷ng kho¶n vay chØ cã thÓ thu håi nî ®îc 50%.
- Nh÷ng kho¶n vay cã thÓ thu håi ®îc 75%.
- Nh÷ng kho¶n vay kh«ng cã vÊn ®Ò (c¸c kho¶n vay hoµn toµn cã kh¶ n¨ng thu håi c¶ vèn lÉn l·i).
Tõ c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ trªn, Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng Th«n Campuchia sÏ lËp quü dù phßng theo tû lÖ t¬ng øng, ch¼ng h¹n kh¶ n¨ng thu håi díi 50% tøc lµ lµm sao ®Ó tæng sè nî kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi ®óng b»ng trÝch tõ quü rñi ro tÝn dông.
ViÖc lµm nµy mang ý nghÜa quan träng cho Ng©n hµng trong qu¸ tr×nh h¹n chÕ c¸c hËu qu¶ do rñi ro tÝn dông g©y nªn. Mét ®iÒu ®¸ng lu ý kh¸c lµ sau khi ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i c¸c kho¶n vay, Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ph¶i trÝch ngay tõ quü rñi ro vµ ®îc h¹ch to¸n vµo cíc phÝ ho¹t ®éng tÝn dông trong quý vµ n¾m tµi chÝnh hiÖn hµnh.
*. T¨ng cêng c«ng t¸c thÈm ®Þnh cho vay.
ViÖc thÈm ®Þnh cho vay lµ mét viÖc rÊt quan träng ®Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc vÒ vèn cho vay cña Ng©n hµng cã m¹o hiÓm hay kh«ng. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng viÖc nµy Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cÇn ph¶i hîp t¸c víi c¸c c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« ®Ó tiÕn hµnh t×m hiÓu vÒ kh¸ch hµng cña m×nh, nghiªn cøu vÒ t duy kinh tÕ cña c¸c kh¸ch hµng xin vay vèn. C¸n bé tÝn dông nªn lËp hå s¬ theo dâi viÖc vay vèn tr¶ nî cña kh¸ch ®Ó n¾m ch¾c h¬n t×nh h×nh tµi chÝnh cña hä.
2.2.2. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ tæ chøc hîp lý quy tr×nh tÝn dông
Cã 3 giai ®o¹n chÝnh cña quy tr×nh tÝn dông lµ giai ®o¹n thÈm ®Þnh dù ¸n, giai ®o¹n gi¸m s¸t kh¸ch hµng vay vèn vµ giai ®o¹n thu nî.
- Giai ®o¹n thÈm ®Þnh dù ¸n : lµ giai ®o¹n khëi ®Çu cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi sù an toµn cña kho¶n tiÒn vay. Møc ®é rñi ro cña kho¶n vèn cho vay phô thuéc vµo viÖc xem xÐt hå s¬ vay vèn, ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n mµ tõ ®ã ®a ra quyÕt ®Þnh cã cho kh¸ch hµng vay hay kh«ng. Trªn thùc tÕ, c¸c nhµ kinh doanh v× muèn vay ®îc tiÒn cña Ng©n hµng nªn hä sÏ lµm “®Ñp” c¸c ®iÒu kiÖn hå s¬ xin vay cña m×nh.
- Qu¸ tr×nh gi¸m s¸t ngêi vay : xem xÐt ngêi vay sö dông sè tiÒn vay ®ã nh thÕ nµo, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh gióp Ng©n hµng lêng tríc ®îc nh÷ng rñi ro hay kh«ng, ®Ó tõ ®ã mµ cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn. ViÖc gi¸m s¸t cã thÓ thùc hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc nh kiÓm tra ®Þnh kú b¸o c¸o tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, kiÓm tra t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh thùc tÕ, kiÓm tra kh¶ n¨ng chi tr¶ vµ thanh to¸n cña kh¸ch hµng nh»m gióp Ng©n hµng cã biÖn ph¸p øng phã kÞp thêi tríc khi cã rñi ro x¶y ra.
- Qu¸ tr×nh thu nî vµ thanh lý nî: ®©y lµ kh©u quan träng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña Ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ thu håi nî tríc h¹n nÕu thÊy c¸c kho¶n nî cã vÊn ®Ò, cã nhiÒu kh¶ n¨ng dÉn ®Õn rñi ro vµ g©y tæn thÊt cho Ng©n hµng.
Tõ sù ph©n tÝch trªn, ta thÊy Ng©n hµng ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ h¬n n÷a qu¸ tr×nh cho vay, vµ cho ý kiÕn ®èi víi c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«, cô thÓ:
Tríc khi quyÕt ®Þnh cho vay c¸n bé tÝn dông ph¶i n¾m râ hå s¬ cña kh¸ch hµng mét c¸ch chi tiÕt. Nh÷ng giÊy tê cÇn thiÕt nh: GiÊy phÐp kinh doanh, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña mét vµi n¨m gÇn ®©y... Ng©n hµng ph¶i ®iÒu tra thªm c¸c nguån tin kh¸c. C¸n bé tÝn dông ph¶i biÕt râ môc ®Ých vay vèn cña kh¸ch hµng.
Khi mãn tiÒn cho vay ®· ®îc thùc hiÖn th× b¾t buéc Ng©n hµng ph¶i theo nguyªn t¾c qu¶n lý tiÒn vay, thùc hiÖn gi¸m s¸t qu¸ tr×nh cho vay. Ng©n hµng ph¶i ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cô thÓ ®èi víi tõng c¸n bé tÝn dông. Cã nh vËy, th× qu¸ tr×nh gi¸m s¸t kh¸ch hµng míi ®îc thùc hiÖn mét c¸ch triÖt ®Ó.
2.3. BiÖn ph¸p thu håi nî khã ®ßi
2.3.1. Bé phËn thu håi kho¶n nî khã ®ßi
Nî qu¸ h¹n t¹i Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia rÊt lín v× tríc ®ã viÖc xö lý tÝn dông cña mét sè c¸n bé tÝn dông ®· lµm sai quyÕt ®Þnh hay do sù lõa ®¶o cña kh¸ch hµng vµ viÖc lµm ¨n cña hä sai môc ®Ých, lµm ¶nh hëng lín ®Õn Ng©n hµng. Tõ ®ã ban l·nh ®¹o ®· lËp tæ thu nî trùc thuéc phßng tÝn dông, tøc lµ c¸n bé phßng kinh doanh cã tr¸ch nhiÖm thu nî riªng cho kh¸ch hµng vay vèn cña m×nh. Trong kho¶ng thêi gian ®ã Ng©n hµng còng kh«ng ®¹t ®îc hiÖu qu¶ mÊy trong viÖc thu nî qu¸ h¹n.
V× thÕ, Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia nªn trùc tiÕp thu håi nî cïng víi c¸c bé cña c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« ®Ó xö lý nî qu¸ h¹n. Lµm nh thÕ míi c«ng viÖc thu håi nî qu¸ h¹n cã thÓ cã hiÖu qu¶ h¬n.
2.3.2. BiÖn ph¸p ng¨n ngõa c¸c kho¶n cho vay khã ®ßi vµ tæn thÊt tÝn dông
§Ó ®Þnh lîng c¸c rñi ro tÝn dông, ph¶i n¾m ®îc c¸c dÊu hiÖu vÒ sù khã kh¨n tµi chÝnh cña kh¸ch hµng. Nhng dÊu hiÖu nµy lµ c¬ së ®Ó Ng©n hµng t×m ra biÖn ph¸p ®iÒu chØnh vµ ng¨n chÆn kÞp thêi, tr¸nh nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n, cã thÓ g©y tæn thÊt cho Ng©n hµng. Nh÷ng dÊu hiÖu mµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« kh«ng tr¶ ®óng h¹n cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia lµ:
C¸c hé n«ng d©n chËm trÔ nép b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
Cã biÓu hiÖn trèn tr¸nh, tho¸i th¸c khi c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« ®Õn kiÓm tra ho¹t ®éng cña hä.
Cã sù gia t¨ng c¸c kho¶n nî cha thanh to¸n.
Hoµn tr¶ vèn vay chËm hay qu¸ kú h¹n, kh«ng ®Çy ®ñ nh cam kÕt.
Khi ph¸t hiÖn c¸c kho¶n cho vay cã dÊu hiÖu kh«ng ®îc hoµn tr¶ th× tèt nhÊt ph¶i t×m biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cho Ng©n hµng vµ c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«. Cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau :
Gia t¨ng khèi luîng cho vay ®èi víi nh÷ng hé n«ng d©n cã ph¬ng ¸n phôc håi s¶n xuÊt mang tÝnh kh¶ thi cao. NÕu nh kh«ng cã sù gia t¨ng vÒ c¸c kho¶n cho vay th× sè nî cña hä cã thÓ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ khi ®ã rñi ro cña Ng©n hµng cµng lín.
C¸n bé Ng©n hµng hoÆc c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m« cã thÓ khuyªn hoÆc cè vÊn cho kh¸ch hµng trong viÖc t×m ra chiÕn lîc kinh doanh míi. ViÖc lµm nµy kh«ng chØ gióp cho hä tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng mµ cßn t¨ng thªm sù th©n thiÕt trong quan hÖ gi÷a c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«, Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia víi c¸c hé n«ng d©n. §©y lµ mét nguyªn t¾c t¬ng ®èi quan träng trong hÖ thèng c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý tiÒn vay.
2.4. Thµnh lËp quü dù phßng rñi ro tÝn dông
§©y lµ gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt thùc tÕ ®èi víi b¶n th©n Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia, ban gi¸m ®èc Ng©n hµng nªn trÝch mét phÇn tõ lîi nhuËn thu ®îc hµng n¨m ®Ó h×nh thµnh quü rñi ro tÝn dông. Quü nµy cã chøc n¨ng bï ®¾p nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt do c¸c kho¶n vay kh«ng thu håi ®îc g©y ra.
Quü rñi ro tÝn dông h×nh thµnh cho tõng kho¶n vay, tøc lµ nã ®îc xem xÐt ngay trong l·i suÊt cho vay vµ cô thÓ lµ :
L·i suÊt ®Çu vµo B×nh qu©n
Tû lÖ kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro
Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông (®¶m b¶o cã l·i)
L·i suÊt cho vay
X¸c ®Þnh quü rñi ro tÝn dông kÕ ho¹ch hµng n¨m dùa trªn kÕ ho¹ch kinh doanh tÝn dông hµng n¨m víi tû lÖ cho phÐp tõ 2-3 % doanh sè cho vay vµ ®îc tÝnh vµo chi phÝ tõ ngµy ®Çu n¨m tµi chÝnh.
2.5. T¨ng cêng mèi quan hÖ chÆt chÏ víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng
Do tr×nh ®é nhËn thøc cña hé n«ng d©n cßn h¹n chÕ, ®êi sèng cßn cÊp bªnh kh«ng æn ®Þnh, dÔ ph¸t sinh t tëng tr©y ú, kh«ng tr¶ nî, nhng nÕu cã sù can thiÖp cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ th× sÏ h¹n chÕ ®îc t tëng xÊu ®ã, v× vËy ®Ó h¹n chÕ ë møc thÊp nhÊt rñi ro cã thÓ xÈy ra th× c¸c cÊp Ng©n hµng ph¶i t¨ng cêng g¾n bß chÆt chÏ víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, tæ chøc héi nh kú kÕt hîp ®ång tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi, Ng©n hµng chØ tr¶ thï lao hoa hång trªn sè l·i thu ®îc ®Ó bï ®¾p c«ng søc mµ hä bá ra mét c¸ch t¬ng ®èi tháa ®¸ng.
- ViÖc cho vay qua tæ chøc ®oµn thÓ ph¶i thiÕt lËp thñ tôc ph¸p lý chÆt chÏ, nh tæ chøc lµm ®¹i lý cho Ng©n hµng ph¶i cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp tæ cña cÊp cã thÈm quyÒn, cã sù tÝn nhiÖm cña thanh viªn tæ ®¹i lý, tæ ®¹i lý chØ tham gia mét sè kh©u trong quy tr×nh, c¸n bé tÝn dông ph¶i thÈm ®Þnh 100% kho¶n vay, thu nî thu l·i vµ cïng tæ gi¸m s¸t qu¸ tr×nh sö dông vèn cña kh¸ch hµng, mÆt kh¸c kh«ng tin tëng qu¸ vµo tæ ®¹i lý mµ bá qua mét sè kh©u trong quy tr×nh nghiÖp vô tÝn dông, thêng xuyªn g¾n bã chÆt chÏ tr¸nh hiÖn tîng tæ ®¹i lý tham « lîi dông thu nî, thu l·i kh«ng nép vµo Ng©n hµng g©y thiÖt h¹i rñi ro.
- Hµng n¨m cÇn ph¶i më héi nghÞ ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc trong qu¸ tr×nh hç trî Ng©n hµng víi hµng ngò chÝng quyÒn ®Þa ph¬ng, tæ chøc héi, t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng tÝn dông ngµy cµng mang l¹i hiÖu qu¶ tr¸nh rñi ro cho Ng©n hµng.
2.6. Sö dông ®a d¹ng ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin
- Qua pháng vÊn vµ xem xÐt sè liÖu cña ngêi vay: th«ng qua pháng vÊn trùc tiÕp cña ngêi vay ®Ó n¾m thªm môc ®Ých, yªu cÇu vay, kh¶ n¨ng qu¶n lý cña ngêi vay, xu híng ph¸t triÓn, thÞ trêng tiªu thô, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña kh¸ch hµng trªn thÞ trêng. Th«ng qua sè liÖu kh¸ch hµng vay Ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh trung thùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ngêi vay, quy m« ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng sinh lêi… nh vËy Ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc t¬ng ®èi chÝnh x¸c kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña ngêi vay trong t¬ng lai.
- Thu thËp th«ng tin qua c¸c c¬ quan Nhµ níc: do h¹n chÕ cña hÖ thèng th«ng tin cña Ng©n hµng, chØ thu thËp ®îc th«ng tin cña kh¸ch hµng cã quan hÖ vay vèn Ng©n hµng, do vËy khi cã nhu cÇu vay vèn lÇn ®Çu, Ng©n hµng sÏ thiÕu th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ®ã, v× vËy ®Ó h¹n chÕ rñi ro cã thÓ xÈy ra Ng©n hµng ph¶i cã th«ng tin ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vÒ kh¸ch hµng, v× vËy ngoµi viÖc tù thu thËp th«ng tin, Ng©n hµng cÇn ph¶i liªn hÖ víi bé phËn thèng kª ®Ó khai th¸c th«ng tin cña kh¸ch hµng, nÕu lµ hé gia ®×nh c¸ nh©n qua c¸c tæ chøc chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng.
3. Mét sè kiÕn nghÞ
3.1. KiÕn nghÞ víi Nhµ níc
T¨ng cêng biÖn ph¸p qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi c¸c hé n«ng d©n cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu buéc hä chÊp hµnh ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kÕ vµ chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc ®Ó ®¶m b¶o th«ng tin vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cÇn ®îc ph¶n ¶nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c.
§¶m b¶o m«i trêng kinh tÕ æn ®Þnh, gãp phÇn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vèn tÝn dông Ng©n hµng cÊp cho c¸c hé n«ng d©n.
ChÝnh phñ, c¸c bé ngµnh cÇn cã chÝnh s¸ch xö lý c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, nî khã ®ßi cña c¸c kh¸ch hµng do nguyªn nh©n kh¸ch quan nh thay ®æi c¬ chÕ chÝnh s¸ch, thiªn tµi, b·o lôt… cÇn t¹o nguån cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia ®Ó xö lý bï ®¾p c¸c kho¶n nî khoanh, xãa, tríc hÕt lµ nguån ®Ó xãa nî.
C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, tr¸nh t×nh tr¹ng g©y phiªn hµ cho c¸c hé n«ng d©n trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp.
Nhµ níc ph¶i cã quy ®Þnh vÒ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn trong viÖc ký x¸c nhËn cho c¸c n«ng d©n vay vèn, nÕu x¸c nhËn kh«ng ®óng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý theo c¸c h×nh thøc vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
3.2. KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ níc
Ng©n hµng Nhµ níc cÇn tËp trung hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý quy ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng Ng©n hµng nãi chung vµ tÝn dông Ng©n hµng nãi riªng.
Ng©n hµng Nhµ níc cÇn lo¹i bá c¸c v¨n b¶n trång chÐo, thiÕu ®ång bé, kh«ng cßn phï hîp víi thùc tÕ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng.
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ë Campuchia hiÖn nay th«ng tin cha ®ñ m¹nh, hÖ thèng th«ng tin vÒ kh¸ch hµng cha ph¸t triÓn, sè liÖu cha cËp nhËt, kÞp thêi, ®é tin cËy cha cao, thËm chÝ c¸c Ng©n hµng cßn c¹nh tranh kh¸ch hµng, Ng©n hµng Nhµ níc cÇn ph¶i thêng xuyªn gi¸m s¸t h¬n n÷a, nªn quy ®Þnh Ng©n hµng ®ãng trªn ®Þa bµn nµo th× cho vay trªn ®Þa bµn ®ã tr¸nh hiÖn tîng cho vay tõ Ng©n hµng nµy sang Ng©n hµng kh¸c hay cho vay tõ ®Þa bµn nµy sang ®Þa bµn kh¸c, khã kiÓm so¸t, g©y t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, nhÊt lµ m¹ng líi quü tÝn dông nh©n d©n kh«ng nªn më ra mét c¸ch trµn nan, rñi ro cµng cao, khi cã sù ho¹t ®éng cña quü tÝn dông kh¸c trªn cïng mét ®Þa bµn, th× Ng©n hµng Nhµ níc cÇn ph¶i thèng b¸o cho c¸c Ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông ®ã biÕt ®îc th«ng tin vÒ nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng tèt ®Ó tr¸nh hiÖn tîng cho vay ®¶o nî tõ Ng©n hµng nµy sang Ng©n hµng kh¸c g©y rñi ro cao.
KÕt luËn
Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia lµ mét Ng©n hµng thuéc së h÷u cña Nhµ níc, ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng. Ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng trong t×nh h×nh båi c¶nh cã nhiÒu vÊn ®Ò míi mÎ cÇn ®îc nghiªn cøu, triÓn khai nh»m tõng bíc phï hîp yªu cÇu thùc tiÔn vµ th«ng lÖ quèc tÕ. ViÖc nghiªn cøu, ¸p dông gi¶m bít tæn thÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, an toµn, v÷ng ch¾c, t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®¸p øng ®îc mäi nhu cÇu cña c¸c hé n«ng d©n theo chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.
Tõ nh÷ng nghiªn cøu khoa häc vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p, luËn v¨n ®· ®Ò cÊp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau :
T¸c gi¶ ®i s©u nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ rñi ro tÝn dông Ng©n hµng Ph¸t triÓn.
§· ®a ra kh¸i niÖm vÒ rñi ro tÝn dông, biÓu hiÖn, nguyªn nh©n, t¸c ®éng cña rñi ro tÝn dông ®èi víi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
T¸c gi¶ nghiªn cøu thùc tr¹ng vÒ ho¹t ®éng tÝn dông vµ rñi ro tÝn dông cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia tõ n¨m 1999-2001. Tõ ®ã rót ra nh÷ng c¸i nhËn xÐt vÒ:
- T×nh h×nh sö dông vèn cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia.
+. Khèi lîng tÝn dông ®· t¨ng lªn qua c¸c n¨m.
+. TÝn dông ph©n lín lµ ng¾n h¹n.
- Nh÷ng h¹n chÕ.
+. Cho vay trung, dµi h¹n cßn thÊp.
+. Tr×nh ®é nghiÖp vô c¸n bé tÝn dông cha cao cßn h¹n chÕ.
+. Ph¸t sinh nî qu¸ h¹n lín.
- Nguyªn nh©n rñi ro tÝn dông.
+. M«i trêng ph¸p lý cha thuËn lîi.
+. PhÈm chÊt tr×nh ®é nghiÖp vô, c«ng t¸c thÈm ®Þnh cho vay c¸n bé tÝn dông cßn thÊp.
+. C«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t cña c¸n bé tÝn dông cha tèt.
+. Tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng cßn yÕu kÐm.
T¸c gi¶ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro tÝn dông ®èi víi Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia:
Hoµn thiÖn quy tr×nh nghiÖp vô tÝn dông: trong kh©u thÈm ®Þnh kh¸ch hµng vay, sö dông c¸n bé tÝn dông ph¶i hîp lý, xö lý c¸c kho¶n nî cho vay khã ®ßi.
T¨ng cêng n¨ng lùc chuyªn m«n cho c¸n bé tÝn dông Ng©n hµng: thêng xuyªn tËp huÊn cËp nhËt kiÕn thøc ph¸p luËt, tæ chøc s¾p xÕp l¹i ®éi ngò c¸n bé tÝn dông tr¸nh hiÖn tîng qu¸ t¶i, ¸p dông h×nh thøc khen thëng kÞp thêi ®ång thêi xö lý nghiªm minh c¸n bé cè ý lµm sai g©y hËu qu¶ rñi ro lín.
T¨ng cêng mèi quan hÖ tèt víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¸c c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«.
5. T¸c gi¶ ®a ra mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ níc vµ Ng©n hµng Nhµ níc :
- T¨ng cêng biÖn ph¸p qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi c¸c hé n«ng d©, buéc hä ph¶i chÊp hµnh ®óng ph¸p lÖnh.
- §¶m b¶o m«i trêng kinh tÕ æn ®Þnh, gãp phÇn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vèn tÝn dông Ngan hµng cÊp cho c¸c hé n«ng d©n qua c¸c Tæ chøc tµi chÝnh vi m«.
- Cøa c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, tr¸nh t×nh tr¹ng g©y phiªn hµ cho c¸c hé n«ng d©n trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp.
- Nhµ níc ph¶i cã quy ®Þnh vÒ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn trong viÖc ký x¸c nhËn cho c¸c hé n«ng d©n ®i vay vèn.
- Ng©n hµng Nhµ níc cµn tËp trung hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý quy ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia.
- Ng©n hµng Nhµ níc ph¶i t¨ng cêng viÖc thu nhËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c cho Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia.
T¸c gi¶ ®a ra kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ níc vµ Ng©n hµng Nhµ níc nh»m t¹o ®iÒu kiÖn m«i trêng ph¸p lý thuËn lîi gióp Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia cho vay mang l¹i hiÖu qu¶ tèt tr¸nh rñi ro cao.
Tuy t¸c gi¶ ®· rÊt cè g¾ng song do tr×nh ®é hiÓu biÕt, thêi gian nghiªn cøu cã h¹n vµ ®Æc biÖt vÒ ng«n ng÷ cßn h¹n chÕ, nªn luËn v¨n kh«ng thÓ tr¸nh khái viÖc thiÕu sãt, t¸c gi¶ mong ®îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c nhµ khoa häc vµ nh÷ng ai quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy.
Danh môc Tµi liÖu tham kh¶o
Tµi liÖu b»ng tiÕng viÖt
DAVIC COX (1997) “ NghiÖp vô Ng©n hµng hiÖn ®¹i ”. NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ néi.
TS. Phan ThÞ Thu Hµ - TS. NguyÔn ThÞ Thu Th¶o (2002) “ Ng©n hµng Th¬ng m¹i qu¶n trÞ vµ nghiÖp vô ”. NXB Thèng kª, Hµ néi.
Frederies. Mishkin (2001) “ TiÒn tÖ – Ng©n hµng, thÞ trêng Tµi chÝnh ”. NXB Khoa häc vµ kü thuËt, Hµ néi.
Nguyªn V¨n Nam – Hoµng Xu©n QuyÕn (2002) “ Rñi ro tµi chÝnh : thùc tiÔn vµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gia ”. NXB Tµi chÝnh, Hµ néi.
Peter S.Rose (2001) “ Qu¶n trÞ Ng©n hµng Th¬ng m¹i ”. XuÊt b¶n lÇn thø t, NXB Tµi chÝnh, Hµ néi.
E.W.Reed & E.K.Reed Gill “ Ng©n hµng Th¬ng m¹i ”, NXB TP. Hå ChÝ Minh.
Mai Siªu (1998) “CÈm nang qu¶n lý tÝn dông”. NXB Thèng kª.
TS. Nguyªn H÷u Tµi (2002) “ Giao tr×nh lý thuyÕt tµi chÝnh – TiÒn tÖ”. NXB Thèng kª, Hµ néi.
NguyÔn V¨n TiÕn (1999) “Qu¶n trÞ rñi ro trong kinh doanh Ng©n hµng” Häc viÖn Ng©n hµng.
GS.TS. Lª V¨n T – Lª Tïng V©n – Lª Nam H¶i (2000) “ Ng©n hµng Th¬ng m¹i ”. NXB Thèng kª.
. GS.TS. Lª V¨n T – Lª Tïng V©n – Lª Nam H¶i (2001) “ TiÒn tÖ – Ng©n hµng – ThÞ trêng Tµi chÝnh ”. NXB Thèng kª.
II. Tµi liÖu b»ng tiÕng Campuchia vµ tiÕng anh
Statement by Keat Chhon, Governor of the Fund for Cambodia and by Chea Chan To, Governor of The National Bank Published by Ministry of Economy and Financial.
ChÝnh phñ Hoµng gia Campuchia(3/2001) “KÕ ho¹ch thùc hiÖn chÝnh s¸ch trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vµ tÝn dông n«ng th«n t¹i Campuchia”, Phnom Penh.
The Implementation of the Royal Government Policy Program In Social Development and Rural credit in Cambodia “ P.P.March 2001 ”.
Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia “B¸o c¸o tµi chÝnh tõ n¨m 1999-2001”.
Ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng th«n Campuchia “KÕ ho¹ch tµi chÝnh 3 n¨m (2003-2005)”.
Ng©n hµng Trung ¬ng Campuchia “ Th«ng t híng dÉn thùc hiÖn luËt ¸p dông ®èi víi c¸c tæ chøc Ng©n hµng Tµi chÝnh ”, ban hµnh n¨m 2000.
“ Prakas relating to the implementation of the law on Banking and Financial Istitution ”.
Quèc héi Hoµng gia Campuchia, Ng©n hµng Trung ¬ng Campuchia “ Bé luËt ¸p dông ®èi víi c¸c tæ chøc Ng©n hµng vµ tµi chÝnh ”, th«ng qua n¨m 1999.
National Bank of Cambodia “ Law on Banking and Financial Institution”.
Samdech Hun Sen Thñ tíng ChÝnh phñ Hoµng gia Campuchia “Ph¸t biÓu trong dÞp ngµy quèc tÕ gi¶m nghÌo vµ sù ban hµnh b¸o c¸o vÒ sù ph¸t triÓn nh©n lùc t¹i Campuchia n¨m 2000, ThiÕu nhi vµ lao ®éng, ngµy 16/10/2000”. T¹p chÝ kinh tÕ – Tµi chÝnh No 19, n¨m 2000 do Bé Kinh tÕ – Tµi chÝnh ph¸t hµnh.
Speech delivered by Samdech Hun Sen Prime Minister of the Royal Government of Cambodia on the International Poverty Alleviation Day at the launch of the Cambodia Human Development Report 2000, Children and Employment, P.P. 16 – October – 2000. In Economic and Financial Review No 19, 2000, published by Ministry of Economics and Financial.
T×nh h×nh nÒn kinh tÕ vÜ m« cña Campuchia 1994-2003. Sù khã kh¨n, sù t¨ng trëng vµ gi¶i ph¸p ®èi phã c¸c vÊn ®Ò. Trong t¹p chÝ Kinh tÕ– Tµi chÝnh No 20, 2000 do Bé Kinh tÕ – Tµi chÝnh ph¸t hµnh.
Financial Statement and Report of the Independent Auditors of the Cambodia Rural Development Bank, The year of 1999-2001.
Môc lôc
Các file đính kèm theo tài liệu này:
LDOCS (87).doc
