Một số biện pháp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu than tại Công ty Coalimex

vËy cã nhu cÇu sö dông than Antraxit nhiÖt l­îng cao, hµm l­îng l­u huúnh, phèt pho, nit¬ vµ c¸c chÊt ®éc h¹i thÊp ®­îc pha trén víi than cèc, haythan cèc pha trén víi than chÊt bèc cao trong c«ng nghiÖp luyÖn kim, xi m¨ng vµ ho¸ chÊt. Tuy nhiªn trªn thÕ giíi nhu cÇu vÒ than cèc ®Ó s­ëi Êm ë T©y ¢u cã xu h­íng gi¶m xuèng, nh­ng than Antraxit ®· t×m ®­îc chç ®øng cho m×nh trong c«ng nghiÖp luyÖn kim, ho¸ chÊt ... cã thÓ nãi trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cÇu vÒ than Antraxit lín h¬n rÊt nhiÒu so víi cung. §©y lµ mét lîi thÕ cho tæng c«ng ty ph¸t triÓn ho¹t ®éng xuÊt khÈu than cña m×nh. §Ó hiÓu râ t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu than Antraxit trªn thÞ tr­êng vµ vÞ trÝ cña ViÖt nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi cã thÓ xem xÐt qua b¶ng sè liÖu sau : B¶ng : XuÊt khÈu than Antraxit trªn thÕ giíi n¨m 1996 ThÞ tr­êng Tû träng % ThÞ tr­êng Tû träng % ViÖt Nam 26 óc 3 Nam Phi 19 §øc 5 Trung Quèc 25 TriÒu Tiªn 2 Anh 3 CIS 10 Mü 2 thÞ tr­êng kh¸c 5 B¶ng : NhËp khÈu than Antraxit trªn thÕ giíi n¨m 1996 ThÞ tr­êng Tû träng % ThÞ tr­êng Tû träng % Ch©u Phi 2 B¾c Mü 5 Nam Mü 5 Ch©u ¢u 48 Ch©u ¸ 40 Trong ®ã Trong ®ã Ph¸p 16,32 NhËt B¶n 28 §«ng ¢u 8,16 Philippin 0,8 Thç NhÜ Kú 2,88 Trung Quèc 3,6 Benulue 5,76 TriÒu Tiªn 5,6 Anh 9,6 TT kh¸c 2 TT kh¸c 5,28 Tãm l¹i thÞ tr­êng Antraxit trªn thÕ giíi cßn rÊt më, nhu cÇu cã xu h­íng t¨ng lªn C«ng ty cã thÓ më réng thÞ tr­êng than sang NhËt B¶n, Trung Quèc, TriÒu Tiªn, Ph¸p... 2.2. ThÞ tr­êng néi ®Þa. Than ViÖt nam lµ nguån nguyªn liÖu quÝ gi¸ cña ®Êt n­íc, nã ®­îc dïng lµm nguån nguyªn liÖu quan träng cho c¸c ngµnh chÕ biÕn vËt chÊt kh¸c nhu luyÖn kim, ®iÖn lùc, ho¸ chÊt, nhu cÇu sinh ho¹t cña nh©n d©n. Hµng n¨m c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn, ho¸ chÊt, luyÖn kim ®Òu ph¶i mua than ®Ó phôc vô cho ngµnh m×nh tuú theo møc ®é c«ng viÖc. Do vËy nã còng ¶nh h­ëng ®Õn thÞ tr­êng tiªu thô than trong n­íc. Ngoµi ra than cßn phôc vô cho sinh ho¹t cña nh©n d©n nh­ dïng ®Ó ®un nÊu : ®Æc biÖt than c¸m vµ than tæ ong trë nªn quen thuéc ®èi víi ng­êi d©nthµnh thÞ còng nh­ ë n«ng th«n. ThÞ tr­êng than trong n­íc còng biÕn ®éngtheo mïa, theo n¨m tuútheo nhu cÇu sö dông cña c¸c ngµnh chÕ biÕn hoÆc nhu cÇu sö dông cña nh©n d©n. Ba n¨m gÇn ®©y thÞ tr­êng than tiªu thô néi ®Þa gi¶m m¹nh ®èi víi ngµnh ®iÖn. Nh×n vµo b¶ng d­íi ®©y : §¬n vÞ N¨m 1995 1996 1997 1000T Than cho ®iÖn 982 820 710 Nh­ng than dïng cho ngµnh kh¸c l¹i cã biÕn ®éng kh«ng lín nh­ng kh«ng gi¶m m¹nh nh­ ®èi víi ngµnh ®iÖn. Lý do lµ viÖc Nhµ n­íc t¨ng c­êng trî gi¸ than cho n«ng th«n, miÒn nói lµm cho t¨ng mét phÇn than tiªu thô ë n«ng th«n gãp phÇn h¹n chÕ ph¸ rõng. N¨m §¬n vÞ 1995 1996 1997 Than cho s¶n suÊt xi m¨ng 1000T 455 490 497 cho vËt liÖu x©y dùng 1000T 1200 1350 1370 Cho chÊt ®èt 1000T 490 495 498 Cho c«ng nghiÖp nÆng 1000T 295 350 370 Cho c«ng nghiÖp nhÑ 1000T 300 320 335 3. X©y dùng nguån hµng tèt nhÊt phôc vô cho xuÊt khÈu : C«ng ty Coalimex cã nhiÖm vô xuÊt khÈu than ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi do vËy kh©u t¹o nguån hµng lµ rÊt quan träng ®èi víi c«ng ty. Nguån hµng ®­îc lÊy tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n suÊt ë Qu¶ng Ninh. Cïng trùc thuéc Tæng c«ng ty, c¸c c«ng ty than CÈm Ph¶, c«ng ty Than U«ng BÝ, C«ng ty than Hßn Gai, C«ng ty than néi ®Þa, C«ng ty than §«ng B¾c, C«ng ty than khe Tam cã nghÜa vô cung cÊp than cho c1. Qui tr×nh s¶n suÊt than : §· ®­îc hiÖn ®¹i ho¸ rÊt nhiÒu tõ kh©u lÊy than tõ c¸c má qua sµng läc b»ng c¸c lo¹i d©y chuyÒn s¶n suÊt than nhËp tõ c¸c n­íc t­ b¶n nh­ Anh, Mü lµm gi¶m kh¶ n¨ng lµm « nhiÔm m«i tr­êng vµ b¶o vÖ søc khoÎ cho c«ng nh©n viªn ngµnh than. N¨m 1996 vµ 1997 võa qua c«ng ty ®· nhËp mét sè thiÕt bÞ phôc vô cho ngµnh than nh­ xe cÇn g¹t, ho¸ chÊt má phÇn lín tõ óc vµ Mü ®Ó n©ng cao qui tr×nh s¶n suÊt than ®em l¹i chÊt l­îng cao cho than xuÊt khÈu. B¶ng : Gi¸ trÞ xuÊt than cña c¸c ®¬n vÞ nguån hµng trong 3 n¨m 95-96-97 Nguån hµng 1995 1996 1997 C«ng ty than CÈm Ph¶ 7.720.722.64 3909958.74 C«ng ty than Hßn Gai 5551108.26 3706226.27 295735 C«ng ty than U«ng BÝ 2247050.00 1474424.00 180667.50 C«ng ty than Néi ®Þa 287864.80 274216.77 C«ng ty than Khe Tam 1685553.77 274216.77 C«ng ty than Qu¶ng Ninh 1330919.79 1344831.35 498607.18 C«ng ty §«ng B¾c 6073407.29 3424067.11 1444899.44 C«ng ty §/c-KT k/s¹n 600988.87 683.569.16 378452.20 XNK than vµ cung øng vËt t­ 52360.00 D­¬ng Huy 764331.29 248318.60 Hµ Tu 206027.80 Nói BÐo 16414.80 Xn tuyÓn than HG 1651722.54 4. ChuÈn bÞ giao dÞch ngo¹i th­¬ng. B­íc 1 : nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng. ViÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ mét vÊn ®Ò quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ nhÊt lµ ®èi víi c«ng ty Coalimex viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ 1 viÖc lµm cÇn thiÕt vµ cã mét ý nghÜa quan träng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty. Nghiªn cøu thÞ tr­êng gióp cho c«ng ty n¾m b¾t ®­îc nh÷ng nhu cÇu cÇn thiÕt vÒ than Antraxit trªn thÞ tr­êng thÕ giíi còng nh­ ®èi thñ ct cña m×nh vµ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ cña nã trªn thÞ tr­êng. ViÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ thu nhËp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng c«ng ty th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu sau : - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i bµn lµm viÖc. §©y lµ ph­¬ng ph¸p phæ th«ng nhÊt th«ng qua c¸ct¹p chÝ, b¸o chuyªn ngµnh ... ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ dÔ dµng tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian søc lùc, tiÒn cña. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy cã nh­îc ®iÓm lµ cung cÊp c¸c th«ng tin ë møc ®é tin cËy thÊp, chËm chÔ bëi vËt kÕt qu¶ nghiªn cøu t¹i bµn lµm viÖc ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu ë thÞ tr­êng. - Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu t¹i hiÖn tr­êng : ®©y lµ ph­¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin chñ yÕu th«ng qua viÖc tiÕp xóc víi c¸c ®èi t­îng ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng. Hµng n¨m ngµnh than ®· cã nhiÒu ®oµn c¸n bé ®i t×m hiÓu kh¶o s¸t thÞ tr­êng t¹i Ch©u ¢u, Ch©u ¸, Ch©u óc ... Ngoµi ra ngµnh than cßn cö c¸c c¸n bé tham gia vµo c¸c cuéc héi th¶o lín trªn thÕ giíi ®Ó n¾m b¾t chÝnh x¸c c¸c nhu cÇu cña thÞ tr­êng. ViÖc nµy rÊt quan träng gióp cho c«ng ty ®iÒu chØnh ®­îc s¶n suÊt, ph­¬ng thøc phôc vô còng nh­ vÒ gi¸ c¶, lùa chän b¹n hµng kinh doanh ®Ó ®¸p øng tèt nhÊt yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ viÖc xuÊt khÈu than cña c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ cao. B­íc 2 : Nghiªn cøu kh¶ n¨ng cung øng trong n­íc. Sau khi nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng c«ng ty sÏ ph¶i tiÕn hµnh nghiªn cøu xem xÐt kh¶ n¨ng cung øng trong n­íc. C«ng ty cÇn ph¶i n¾m râ kh¶ n¨ng cung øng vÒ tõng lo¹i than xuÊt khÈu cña tõng ch©n hµng ®Ó lËp ra chiÕn l­îc kinh doanh cña c«ng ty. Còng cã tr­êng hîp c«ng ty ph¶i ®Æt hµng ë c¸c ch©n hµng vÒ chñng lo¹i than mµ kh¸ch hµng cã yªu cÇu. B­íc 3 : X¸c ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng ty. C¨n cø vµo nh÷ng th«ng tin vµ nh÷ng ph©n tÝch cô thÓ ban kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña c«ng ty sÏ tiÕn hµnh nªn ph­¬ng ¸n kinh doanh. X©y dùng ph­¬ng ¸n kinh doanh lµ nh»m ®¸nh gi¸ møc ®é kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ mang l¹i. §ã lµ viÖc ®¸nh gi¸ c¸c chØ tiªu kinh tÕ nh­ tû suÊt ngo¹i tÖ cña l« hµng xuÊt khÈu , tæng lîi nhuËn dù ®o¸n, tû suÊt doanh lîi ... Nh»m h×nh thµnh nªn gi¸ xuÊt khÈu hµng ho¸. Ph­¬ng ¸n kinh doanh xuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch s¶n suÊt hµng xuÊt khÈu vµ lµ c¬ së ®Ó phßng kÕ to¸n xem xÐt vµ duyÖt vay vèn ng©n hµng. 5. §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång : Sau khi lùa chän ®èi t¸c kinh doanh c«ng ty tiÕn hµnh ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång. ViÖc ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång do Tæng c«ng ty trùc tiÕp ho¹t ®éng fhoÆc uû quyÒn cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn thùc hiÖn. Th«ng th­êng trong hîp ®ång lín víi c¸c b¹n hµng lín th× Tæng c«ng ty vµ ®Æc biÖt lµ c¸c ban xuÊt nhËp khÈu than trùc tiÕp thùc hiÖn, th«ng th­êng c«ng ty dïng c¸c h×nh thøc sau : - §¸m ph¸n qua th­ tÝn. - §µm ph¸n qua ®iÖn tho¹i. - §µm ph¸n trùc tiÕp. Trong ba h×nh thøc ®µm ph¸n trªn c«ng ty dïng chñ yÕu lµ ®µm ph¸n qua th­ tÝn vµ ®iÖn tho¹i v× chi phÝ cho h×nh thøc ®µm ph¸n trùc tiÕp lµ rÊt cao nªn chØ trong nh÷ng tr­êng hîp thËt cÇn thiÕt víi hîp ®ång lín vµ b¹n hµng míi th× míi tiÕn hµnh ®¸m ph¸n theo h×nh thøc nµy. Trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n c¨n cø vµo nhu cÇu, môc ®Ých sö dông than mµ c«ng ty tiÕn hµnh chµo hµng giíi thiÖu chi tiÕt lo¹i than nµy vÒ chÊt l­îng, cì h¹t, ®é Èm, ®é tro, ®é bèc hµm l­îng l­u huúnh, nhiÖt n¨ng c¸cbon cè ®Þnh. Ngoµi ra c«ng ty cßn ph¶i nªu râ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c vÒ sè l­îng ®iÒu kiÖn giao hµng, ph­¬ng thøc vËn t¶i, ph­¬ng thøc thanh to¸n, gi¸ c¶. Sau ®ã hai bªn tiÕn hµnh ®µm ph¸n, tho¶ thuËn ®i ®Õn kÕt luËn cuèi cïng. Sau khi hai bªn mua b¸n than tiÕn hµnh ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ th× c«ng viÖc ký kÕt hîp ®ång sÏ ®­îc tiÕn hµnh. Tuy nhiªn c«ng viÖc nµy ph¶i ®¶m b¶o ®Çy ®ñ néi dung vµ møc ®é chÆt chÏ, thèng nhÊt trong hîp ®ång, ®Ó tr¸nh nh÷ng s¬ suÊt ®¸ng tiÕc x¶y ra. C«ng viÖc nµy ë c«ng ty khi ký kÕt mét hîp ®ång xuÊt khÈu c«ng ty th­êng chó träng c¸c ®iÒu kho¶n sau : - §iÒu kiÖn vÒ lo¹i than, chÊt l­îng, sè l­îng vµ c¸c yªu cÇu kh¸c vÒ th«ng sè kü thuËt. V× th©n Antraxit cña ta cã rÊt nhiÒu lo¹i, nã c¨n cø vµo ®Æc tÝnh vµ thµnh phÇn cña than do ®ã ®Ó tr¸nh nh÷ng tranh chÊp sau nµy trong hîp ®ång c«ng ty ph¶i ghi râ lo¹i than, cì h¹t, ®é Èm, ®« tro, nhiÖt l­îng, trong hîp ®ång còng ph¶i nªu râ sè l­îng cña hîp ®ång. - §iÒu kiÖn c¬ së giao hµng vµ ®iÒu kiÖn vÒ gi¸. §©y lµ ®iÒu kho¶n c¬ b¶n trong hîp ®ång nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a gi¸ hµng ho¸ víi ®iÒu kiÖn giao hµng vµ ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña hai bªn xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu vÒ viÖc giao hµnh, ph©n chia chi phÝ gi÷a hai bªn trong viÖc vËn chuyÓn bèc dì, phÝ l­u kho, l­u b·i ®ång thêi ghi râ tr¸ch nhiÖm rñi ro nÕu cã x¶y ra. Th«ng th­êng c«ng ty ký c¸c hîp ®ång cã ®iÒu kiÖn giao hµng lµ FOB v× trong ®iÒu kiÖn nµy tr¸ch nhiÖm cña c«ng ty t­¬ng ®èi Ýt, mÆt kh¸c do c«ng t¸c b¶o hiÓm cña ta ch­a tèt, ®©y còng lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi ®Ó tæng c«ng ty cã kh¶ n¨ng tham gia vµo c«ng t¸c vËn t¶i biÓn thÕ giíi trong ®iÒu kiÖn nµy hîp ®ång còng ph¶i nªu râ c¶ng xuÊt vµ gi¸ b¸n trong tr­êng hîp b¸n gÝa FOB. - §iÒu kiÖn thanh to¸n : Th«ng th­êng thanh to¸n b»ng L/C ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kho¶n nh­ trong hîp ®ång. - §iÒu kiÖn vÒ th­ëng vµ båi d­ìng : §iÒu kiÖn nµy do hai bªn tho¶ thuËn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trong ph¹m vi qui ®Þnh cña m×nh. 6. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång. Sau khi ký kÕt hîp ®ång xuÊt khÈu c«ng ty th­êng lµm c¸c c«ng viÖc sau nh»m thùc hiÖn hîp ®ång ®· ký ®ã. 6.1. Xin giÊy phÐp xuÊt khÈu : §©y lµ vÊn ®Ò quan träng ®aïa tiªn vÒ mÆt ph¸p lý ®Ó tiÕn hµnh c¸c kh©u kh¸c trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu mÆt kh¸c gióp cho c«ng ty còng nh­ nhµ n­íc kiÓm so¸t ®­îc ho¹t ®éng xuÊt khÈu than trong toµn ngµnh than v× chØ nh÷ng ®¬n vÞ mµ tæng c«ng ty chØ ®Þnh uû nhiÖm míi ®­îc phÐp xuÊt khÈu. Hå s¬ xin giÊy phÐp xuÊt khÈu bao gåm : - §¬n xin phÐp. - PhiÕu h¹n ng¹ch. - B¶n sau hîp ®ång ®· ký víi n­íc ngoµi hoÆc b¶n sao L/C. 6.2. ChuÈn bÞ than xuÊt khÈu : §ã lµ viÖc chuÈn bÞ than theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ c«ng ty gi¸m ®Þnh, viÖc nµy thùc hiÖn t¹i c¸c c«ng ty s¶n suÊt than nh­ c«ng ty than U«ng BÝ, C«ng ty than CÈm ph¶, C«ng ty than Hßn Gai. Sau khi ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng c«ng ty sÏ th«ng b¸o vµ ký kÕt hîp ®ång víi c¸c ch©n hµng ®Ó chuÈn bÞ thu gom s¶n suÊt than theo ®óng chñng lo¹i mµ kh¸ch hµng yªu cÇu. 6.3. Thuª tµu chë hµng : C«ng ty chñ yÕu lµ b¸n FOB nªn c«ng viÖc nµy ®a sè bªn nhËp khÈu thùc hiÖn, tuy nhiªn còng cã nhiÒu tr­êng hîp kh¸ch hµng uû nhiÖm cho c«ng ty thuª tµu hé. Khi nhËn ®­îc th«ng b¸o cã tµu c«ng ty sÏ b¸o víi c¸c ch©n hµng chuÈn bÞ giao hµng, c«ng ty ph¶i th«ng b¸o râ lµ giao hµng t¹i c¶ng nµo trong c¶ng hay ngoµi kh¬i. 6.4. KiÓm tra chÊt l­îng vµ sè l­îng than xuÊt khÈu : §©y lµ c«ng viÖc tiÕp theo ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh c«ng ®o¹n thùc hiÖn hîp ®ång trong kinh doanh xuÊt khÈu than ë c«ng ty. - KiÓm tra chÊt l­îng hµng ho¸ lµ mét nguyªn t¾c kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. ViÖc kiÓm tra chÊt l­îng dùa theo c¸c chØ tiªu chÊt l­îng sau : . ChØ tiªu vÒ ®é Èm cña than : ®ã lµ l­îng n­íc chøa trong than, ®é Èm cµng thÊp th× than cµng tèt. . ChØ tiªu vÒ ®é tro : Tro lµ phÇn kh«ng ch¸y ë trong than, nã lµ nh÷ng chÊt v« c¬ trong than do qu¸ tr×nh h×nh thµnh ,qu¸ tr×nh khai th¸c, vËn chuyÓn g©y nªn. §é tro trong than cµng Ýt th× than cµng tèt. . ChØ tiªu vÒ nhiÖt l­îng cña than : §ã lµ nhiÖt l­îng to¶ ra khi ®èt ch¸y hoµn toµn mét ®¬n vÞ khèi l­îng than. Khi kiÓm tra vÒ chÊt l­îng than ®ßi hái ng­êi kiÓm tra l« hµng ®ã ph¶i kiÓm tra xem l« hµng ®ã cã dïng chØ tiªu vÒ ®é tro, ®é Èm vµ chÊt nhiÖt l­îng nh­ trong hîp ®ång ®· ký kÕt. ViÖc kiÓm tra chÊt l­îng gi¸m ®Þnh ®­îc kiÓm tra th­êng xuyªn t¹i phßng KCS cña c«ng ty, mét mÆt kiªm tra chÊt l­îng hµng xuÊt ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng rót kinh nghiÖm ®iÒu chØnh chÊt l­îng cu¶ m×nh vµ lo¹i trõ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®¹t chÊt l­îng. Cßn hÇu hÕt c¸c kh¸ch hµng n­íc ngoµi khi mua than ®Òu yªu cÇu than ph¶i ®­îc gi¸m ®Þnh qua c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh trung gian ®éc lËp ®Ó kÕt qu¶ kh¸ch quan vµ tõ tr­íc ®Õn nay ta vµ kh¸ch ®ang sö dông Vinacontrol, Quacontrol ®Ó lµm nhiÖm vô nµy. ViÖc kiÓm tra chÊt l­îng ®­îc thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n suÊt. NÕu giao hµng trong cÇu c¶ng, th× viÖc kiÓm tra ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi giao hµng (t¹i ®èng b·i chøa than s¹ch tõ nhµ sµn ra) trong khi giao hµng (trªn b¨ng chuyÒn, trªn Wago) vµ sau khi giao hµng (trong hÇm tµu) hoÆc trong tr­êng hîp hµng xÕp chuyÓn t¶i ra ngoµi kh¬i th× than ®­îc kiÓm tra tr­íc khi giao hµng (hµng rãt tõ trªn b·i xuèng xµ lan) trong khi giao hµng (than tõ ngoÆm xuèng tµu) vµ sau khi giao hµng (than trong hÇm tµu). ViÖc kiÓm tra nµy ph¶i hoµn toµn ®­îc chÝnh x¸c vµ ®Ó c«ng viÖc nµy ®­îc tiÕn hµnh tèt c«ng ty cö c¸c c¸n bé phßng KCS cïng tham gia víi c«ng ty gi¸m ®Þnh trung gian ®Ó kÕt qu¶ tèt h¬n. - KiÓm tra vÒ sè l­îng : Sè l­îng ®­îc ®o b»ng thÓ tÝch chiÕm chØ ngËp n­íc cña ph­¬ng tiÖn ®Ó tÝnh khèi l­îng than. Sau khi kiÓm tra xong ng­êi b¸n sÏ lÊy giÊy chøng nhËn cña c«ng ty gi¸m ®Þnh trung gian vµ phÝ kiÓm tra chÊt l­îng do bªn b¸n tr¶. 6.5. Lµm thñ tôc h¶i quan : C«ng ty th­êng tiÕn hµnh qua 3 b­íc. . Khai b¸o víi h¶i quan. . XuÊt tr×nh hµng ho¸. . Thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cña h¶i quan. 6.6. Giao hµng. Sau khi nhËn ®­îc th«ng b¸o cña c«ng ty c¸c ch©n hµng sÏ tiÕn hµnh giao hµng, c¸c ch©n hµng sÏ th«ng b¸o víi c«ng ty thêi gian b¾t ®Çu lµm hµng tèt ®é bèc rãt. C«ng ty sÏ th«ng b¸o víi kh¸ch hµng vÒ thêi gian b¾t ®Çu lµm hµng vµ kÕt thóc lµm hµng. Trong qu¸ tr×nh bèc rãt hµng nÕu nh­ tµu ph¶i l­u l¹i l©u h¬n so víi thêi gian cho phÐp th× ng­êi b¸n sÏ ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn ph¹t cho ng­êi mua theo møc ph¹t .... USD/ngµy, 24 tiÕng kÓ c¶ thêi gian lÎ cho sè thêi gian chËm. NÕu nh­ tµu ®­îc gi¶i phãng sím h¬n thêi gian cho phÐp ng­êi mua ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n sè tiÒn th­ëng theo møc .... USD/ngµy, 24 tiÕng kÓ c¶ sè thêi gian lÎ cho thêi giantiÕt kiÖm ®­îc. Sau khi bèc xÕp xong ng­êi b¸n cã nhiÖm vô ph¶i th«ng b¸o b»ng ®iÖn cho ng­êi mua nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt nh­ sè lªn tÇu, sè vËn ®¬n, ngµy tµu rêi c¶ng, sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña l« hµng. 6.7. Mua b¶o hiÓm. C«ng viÖc nµy ë c«ng ty Ýt ®­îc tiÕn hµnh v× khi xuÊt b¸n c«ng ty th­êng b¸n theo ph­¬ng thøc b¸n gi¸ FOB. 6.8. Lµm thñ tôc thanh to¸n : Trong thanh to¸n hµng than xuÊt khÈu c«ng ty cã nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n nh­ tr¶ b»ng xe, hèi phiÕu, thanh to¸n b»ng L/C nh­ng chñ yÕu thanh to¸n b»ng L/C v× thanh to¸n theo ph­¬ng thøc nµy võa ®¶m b¶o quyÒn lîi cña c«ng ty vµ cña kh¸ch hµng. Khi hîp ®ång xuÊt khÈu qui ®Þnh viÖc thanh to¸n b»ng L/C c«ng ty cã tr¸ch nhiÖm ®«n ®èc kh¸ch hµng më L/C vµ kh¶ n¨ng thuËn tiÖn trong viÖc thu tiÒn. NÕu L/C kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nµy th× ph¶i yªu cÇu kh¸ch hµng söa ®æi L/C råi míi giao hµng. Mét ®iÒu ®­îc c«ng ty l­u ý ®ã lµ khi lËp bé chøngtõ thanh to¸n ph¶i nhanh chãng chÝnh x¸c vµ phï hîp víi L/C c¶ vÒ néi dung h×nh thøc nÕu kh«ng sÏ bÞ tõ chèi thanh to¸n do ®ã c«ng ty sÏ bÞ thua thiÖt. Bé chøng tõ thanh to¸n bao gåm c¸c chøng tõ sau : - Ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i, b¶n chÝnh, nãi râ hµng ®· xÕp lªn tµu cña ng­êi mua vµ ®¬n gi¸ hµng còng nh­ trõ ph¹t chÊt l­îng nÕu cã. - C¶ bé 3/3 vËn ®¬n ®­êng biÓn gèc vµ vËn ®¬n b¶n sao kh«ng cã gi¸ trÞ thanh to¸n nªu râ. Ng­êi nhËn hµng. §Þa chØ th«ng b¸o M« t¶ hµng ho¸ C¶ng xÕp hµng. C¶ng dì hµng. - Chøng nhËn chÊt l­îng, 4 b¶n chÝnh do Vinacontrol (hoÆc KCS) cÊp vµ ký chØ râ chÊt l­îng thùc tÕ cña l« hµng, dùa trªn tiªu chuÈn ViÖt nam b¶n in míi nhÊt. - Chøng nhËn träng l­îng b»ng gi¸m ®Þnh møc n­íc, 4 b¶n chÝnh do Vinacontrol (hoÆc KCS) cÊp vµ ký, chØ râ sè l­îng hµng b»ng tÊn mÐt ®· xÕp lªn tµu ng­êi mua. - Chøng nhËn xuÊt xø hai b¶n gèc, 1 b¶n sao do mét tæ chøc thÈm quyÒn ViÖt nam cÊp vµ ký. - Tuyªn bè do thuyÒn tr­ëng cÊp vµ ký nªu râ tµu ®· nhËn Ýt nhÊt toµn bé sè l­îng ®· yªu cÇu trong th«ng ®¹t s½n sµng cña m×nh vµ nªu râ cã bÞ ph¹t bèc rãt chËm hay kh«ng. Trong tr­êng hîp tµu nhËn hµng Ýt h¬n so víi th«ng ®¹t s½n sµng cña m×nh th× ph¶i nªu sè l­îng giao thøc. - Tuyªn bè do ng­êi h­ëng lîi cÊp vµ ký. Khi ng­êi b¸n ®· cã ®Çy ®ñ nh÷ng chøng tõ phï hîp nªu trªn th× nhanh chãng xuÊt tr×nh cho ng©n hµng do hai bªn tho¶ thuËn bé chøng tõ kÌm theo hèi phiÕu do m×nh ký ph¸t trong thêi gian hiÖu lùc thanh to¸n cña L/C. ng©n hµng nhËn chøng tõ, b»ng nghiÖp vô cña m×nh cã tr¸ch nhiÖm ®ßi tiÒn vÒ cho ng­êi h­ëng lîi. Th«ng th­êng c«ng ty tiÕn hµnh thanh to¸n víi c¸c ng©n hµng, c«ng ty më tµi kho¶n ë nh­ : Vietcombank ... C«ng ty ®· tham gia chuyÕn hµng ®ã. * Gi¶i quyÕt khiÕu n¹i (nÕu cã) : Tõ tr­íc ®Õn nay trong xuÊt khÈu than ®· cã nhiÒu khiÕu n¹i lín nhá. Tuy nh÷ng khiÕu n¹i ®ã chñ yÕu lµ vÒ chÊt l­îng, träng l­îng than nªn viÖc x¸c ®Þnh lçi t¹i ai kh«ng phøc t¹p, ch­a cã vô nµo nghiªm träng ®Õn møc ph¶i ®­a ra träng tµi mµ viÖc gi¶i quyÕt chñ yÕu vÉn lµ th­¬ng l­îng gi÷a hai bªn. 7. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ hîp ®ång : Sau khi kÕt thóc viªc jthùc hiÖn mét hîp ®ång xuÊt khÈu nµo c«ng ty th­êng tæ chøc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, x¸c ®Þnh c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Ó x¸c ®Þnh lîi nhuËn cña tõng hîp ®ångvµ göi nh÷ng chøng tõ cÇn thiÕt cho bé phËn kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n lç l·i. III. KÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu than trong nh÷ng n¨m 1991 - 1997. 1. Thêi kú 1991 - 1994. Than lµ mét nguån nguyªn liÖu quan träng cho c¸c ngµnh s¶n suÊt vËt chÊt nh­ ®iÖn, xi m¨ng, ho¸ chÊt, luyÖn kim còng nh­ nhu cÇu cña nh©n d©n. Nh­ vËy trong n­íc lµ nguån nguyªn liÖu kh«ng thÓ thay thÕ ®­îc do c«ng dông cña nã trong viÖc sñ dông chÕ t¹o ra s¶n phÈm kh¸c. Tuy nhiªn trong thêi kú nµy do nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ viÖc sö dông than trong n­íc cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn Bé n¨ng l­îng ®· nhÊt trÝ vµ tËp trung vµo ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ thèng nhÊt mét ®Çu mèi xuÊt khÈu, toµn béc¸c c¬ së cã than xuÊt khÈu ®Òu uû th¸c cho c«ng ty Coalimex thµnh lËp héi ®ång cña Bé ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu tiÕt xuÊt khÈu than. Ta cã thÓ nhËn thÊy kÕt qu¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu than trong nh÷ng n¨m 1991 - 1994 qua b¶ng sè liÖu sau : B¶ng : KÕt qu¶ s¶n suÊt vµ tiªu thô than. N¨m 1991 1992 1993 1994 S¶n xuÊt Than s¹ch (triÖu tÊn) 4205 4499 5029 5132 §Êt ®¸ (m3) 15269 12894 11149 12154 Tiªu thô : (triÖu tÊn) 4123 4852 5351 5479 Néi ®Þa 3203 3528 3527 3525 xuÊt khÈu 920 1324 1824 1954 Träng ®iÓm : §iÖn 920 0592 0538 0524 Xi m¨ng 0225 0238 0280 0276 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu (1000 USD) 64480,1 61469,6 51849,2 46091,0 Nh×n vµo b¶ng sè liÖu nhËn thÊy sè l­îng than s¹ch s¶n suÊt ra kh«ng ph¶i lóc nµo còng tho¶ m·n cho nhu cÇu tiªu thô. Cã khi nhu cÇu tiªu dïng cao mµ sè l­îng than s¶n suÊt ra kh«ng ®¸p øng ®­îc b»ng than s¹ch th× l¹i ph¶i tiªu dïng thªm lo¹i than cã lÉn t¹p chÊt. Sè l­îng than tiªu thô cho xuÊt khÈu bao giê còng nhá h¬n sè l­îng than tiªu thô néi ®Þa. §©y lµ chÝnh s¸ch ­u tiªn mÆt hµng than cho tiªu dïng trong n­íc nhÊt lµ víi mÆt hµng ®iÖn vµ xi m¨ng. MÆc dï vËy sè l­îng than xuÊt khÈu còng t¨ng lªn theo tõng n¨m, ®©y lµ b­íc chuyÓn biÕn ®¸ng mõng cña ngµnh than. ë thêi kú nµy ®· cã nhiÒu n­íc xuÊt khÈu than trªn thÕ giíi næi tiÕng vÒ mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng, nh­ng ViÖt nam ®øng thø ba trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu than Antraxit sang Nam Phi vµ Trung Quèc. Trong thêi kú nµy do nh÷ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n còng nh­ cña ngµnh than nªn Bé n¨ng l­îng ®· ®iÒu chØnh nhiÖm vô xuÊt khÈu than vµ thèng nhÊt toµn bé c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh than, thèng nhÊt uû th¸c cho Coalimex cßn c¸c ®¬n vÞ ngoµi bé tù chñ trong xuÊt khÈu. Trong thêi kú nµy nhÊt lµ n¨m 1993 - 1994 Coalimex ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô cña m×nh. Sè l­îng than xuÊt khÈu cña Coalimex chiÕm 1/3 sè l­îng than xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. Ngoµi racßn cã c¸c c«ng ty kh¸c trong vµ ngoµi ngµnh than còng tham gia vµo xuÊt khÈu than khiÕn cho thÞ tr­êng than xuÊt khÈu hÕt søc hçn lo¹n vµ phøc t¹p. Bé n¨ng l­îng còng nh­ nhµ n­íc hÇu nh­ kh«ng kiÓm so¸t ®­îc thÞ tr­êng nµy. Tuy s¶n l­îng than xuÊt khÈu t¨ng lªn hµng n¨m trong thêi kú nµy nh­ng gi¸ trÞ cña nã l¹i kh«ng t¨ng. N¨m 1994 s¶n l­îng t¨ng 112,4% so víi n¨m 1991 nh­ng kim ng¹ch xuÊt khÈu chØ ®¹t 71,5% so víi n¨m 1991. Nh­ vËy trong nh÷ng n¨m 1991 - 1994 ngµnh than còng ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng mõng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu than nh­ng nh÷ng con sè vµ gi¸ trÞ cña o¹t ®éng xuÊt khÈu than còng ®· ph¶n ¸nh phÇn nµo nh÷ng khñng ho¶ng, nh÷ng yÕu kÐm trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ngµnh than. 2. Thêi kú 1995 - 1997. N¨m 1995 Tæng c«ng ty than ®­îc thµnh lËp. Do vËy c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu ®Òu ph¶i ký d­íi danh nghÜa Tæng c«ng ty. C«ng ty Coalimex kh«ng cßn lµ c«ng ty xuÊt khÈu duy nhÊt cña Bé n¨ng l­îng chuyªn tr¸ch vÒ ngµnh than n÷a mµ cßn ph¶i chia xÎ chøc n¨ng xuÊt nhËp khÈu víi mét sè c¸c c«ng ty kh¸c trùc thuéc Tæng c«ng ty than. ChÝnh v× vËy l­îng than xuÊt khÈu hµng n¨m cña n­íc ta vÉn t¨ng nh­ng qua Coalimex th× cã gi¶m v× Coalimex ho¹t ®«ngj xuÊt khÈu th«ng qua kÕ ho¹ch hµng n¨m mµ Tæng c«ng ty giao cho. Sau ®©y lµ kÕt qu¶ ho¹t ®«ng jxk than trong nh÷ng n¨m 1995 - 1997. B¶ng : gi¸ trÞ xuÊt than trong c¸c n¨m 95-96-97 vµ c¸c thÞ tr­êng. Nguån : C«ng ty Coalimex. ThÞ tr­êng 1995 1996 1997 Gi¸ trÞ % Gi¸ trÞ % Gi¸ trÞ % Ch©u ¢u 82294500 19,62% Ch©u ¸ + ThÞ tr­êng kh¸c 16982000 40,2% NhËt B¶n 10548000 24,96% 6220118,9 21,2% Nam TriÒu Tiªn 3452000 8,17% 891000 3,03% 913026 5,47% Bulgaria 2982000 7,05% 14944830 50,87% 9800000 58,76% Philippin 402060 1,37% 810000 4,85% CuBa 2340000 7,96% 1007040 6,04% §µi Loan 3066254 10,43% 2700000 16,2% Th¸i Lan 1511108 5,14% 500000 2,99% Hy L¹p 493700 2,96% Malayxia 370000 2,22% Trung Quèc 83000 0,51% Tæng xuÊt 42258500 100% 29375370 100% 16676766 100% Nh×n vµo b¶ng sè liÖu trªn nhËn thÊy thÞ tr­êng NhËt B¶n n¨m 96 thÊp h¬n n¨m 95 4327882 USD tøc lµ sau 1 n¨m thµnh lËp tæng c«ng ty sè l­îng than xuÊt sang thÞ tr­êng NhËt b¶n cña Coalimex ®· gi¶m. §Ó kh¾c phôc khã kh¨n ®ã n¨m 1997 c«ng ty ®· t×m ®­îc b¹n hµng Bulgaria. §èi víi c«ng ty n¨m 1997 võa qua vµ 3 th¸ng ®Çu n¨m 1998 l­îng than xuÊt khÈu cña c«ng ty xuÊt sang thÞ tr­êng Bungaria chiÕm tû träng lín trong tæng sè l­îng than xuÊt khÈu cña c«ng ty chiÕm tíi 58,76%, cao nhÊt trong c¸c thÞ tr­êng. C«ng ty ®ang cè g¾ng trong n¨m 1998 nµy vµ nh÷ng n¨m tiÕp theo duy tr× vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng Bulgaria. ThÞ tr­êng Hµn Quèc còng cãn hiÒu biÕn ®éng do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh ë n­íc nµy do vËy gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Hµn Quèc gi¶m rÊt nhiÒu so víi n¨m 96 vµ 95. MÆc dï vËy n¨m 97 c«ng ty vÉn duy tr× ®­îc mét sè b¹n hµng cò nh­ Philippin, CuBa, §µi Loan, Th¸i Lan vµ cßn më réng thªm ®­îc mét sè thÞ tr­êng sang Hy L¹p, Malaixia vµ Trung Quèc. Tuy vËy khã kh¨n lín mµ c«ng ty ®ang gÆp ph¶i ®ã lµ chñng lo¹i ch­a phong phó ch­a tho¶ m·n tèt nhÊt yªu cÇu cña kh¸ch hµng. MÆc dï vËy nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qu¸ cña c«ng ty than ®· t¹o nÒn mãng v÷ng ch¾c cho c«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn xøng ®¸ng lµ c¬ së xuÊt khÈu chñ lùc cña ngµnh than. II. §¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña c«ng ty trong thêi gian qua. 1. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ mét sè vÊn ®Ò cßn tån t¹i. 1.1. KÕt qña ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua. Than ViÖt nam cã mét vÞ trÝ xøng ®¸ng trªn thÞ tr­êng thÕ giíi víi than Antraxit vµ c«ng ty Coalimex hiÖn nay lµ mét trong hai c«ng ty ®­îc uû quyÒn nh©n danh tæng c«ng ty than ®Ó tiÕn hµnh viÖc giao than cho tµu xuÊt khÈu. Trong qu¸ tr×nh giao than cã g× v­íng m¾c ph¸t sinh ®Òu cã thÓ bµn b¹c ®Ó Tæng c«ng ty t×m ra h­íng gi¶i quyÕt. Trong nh÷ng n¨m võa qua Coalimex ®· xuÊt khÈu phÇn lín lµ than Antraxit c¸c lo¹i víi gi¸ c¶ kh¸ hîp lý trªn thÞ tr­êng thÕ giíi do ®ã ®· t¹o ®­îc niÒm tin cho kh¸ch hµng. Cã sè liÖu trong b¶ng d­íi d©y. B¶ng . Lo¹i than Cì h¹t (mm) Gi¸ c¶ (USD/mT) 1 35-100 56 2 50 70 3 35-50 70 4 15-35 65 5 6-18 56 6 0-15 42 7 0-15 38 8 0-15 32 9 0-15 28 10 0-15 22 11 0-15 17 Nh­ ta ®· nãi ë trªn ViÖt nam chØ xuÊt hiÖn ®­îc than Antraxit, nãi vÒ khèi l­îng th× c¶ thÕ giíi hµng n¨m l­îng than l­u chuyÓn lµ kho¶ng 1 tû tÊn trong khi ®ã than ViÖt nam tham giavµo thÞ tr­êng xuÊt khÈu cña thÕ giíi cã 4 triÖu tÊn. Do vËy thÞ phÇn cña than ViÖt nam rÊt nhá bÐ, kh«ng ®¸ng kÓ so víi c¸c thÞ tr­êng lín nh­ Trung Quèc, Nga, Nam Phi ... Nh­ng vÒ than Antraxit l­îng than xuÊt khÈu cña c¶ thÕ giíi hµng n¨m lµ kho¶ng 10 triÖu tÊn th× ViÖt nam chiÕm 4 trieÑu tÊn. Nh­ vËy Antraxit cña ViÖt nam chiÕm 40% thÞ phÇn cña than xuÊt khÈu Antraxit trªn thÕ giíi. Trong nh÷ng n¨m qua Coalimex ®· ®­îc thÞ tr­êng lµm ¨n l©u dµi vµ cã uy tÝn ®èi víi b¹n hµng quèc tÕ. KÓ c¶ khi tr­íc ®©y khi Tæng c«ng ty than ch­a ®­îc thµnh lËp chÞu sù qu¶n lý cña Bé n¨ng l­îng c«ng ty Coalimex còng vÊn gi÷ ®­îc kh¸ch hµng cò vµ lu«n t×m ®­îc b¹n hµng míi. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch ®ã c«ng ty ®· ®­a ra chñ tr­¬ng "An toµn - chÊt l­îng vµ tiÕt kiÖm " ®­îc tæng c«ng ty rÊt hoan nghªnh. C«ng ty ®· ®Æt chÊt l­îng than xuÊt khÈu lªn hµng ®Çu vµ viÖc nµy cã ý nghÜa quan träng trong viÖc gi÷ v÷ng vµ më réng thÞ tr­êng than, ®­îc sù quan t©m cña Tæng c«ng ty, C«ng ty Coalimex lu«n lu«n ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ s¶n suÊt ®Æc biÖt quan t©m chó ý ®Õn chÊt l­îng than giao cho c¸c tµu xuÊt khÈu, ®· gi¶m ®­îc nhiÒu tr­êng hîp kiÕn nghÞ cña kh¸ch hµng vÒ chÊt l­îng than. §ång thêi cïngvíi sù chØ ®¹o cña Tæng c«ng ty ; c«ng ty Coalimex cïng víi c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cö c¸n bé ®iÒu hµnh cïng trung t©m ®o l­êng gi¸m s¸tviÖc rãt than lªn tµu, kiÓm so¸t chÆt chÏ chÊt l­îng than giao cho kh¸ch hµng, kiªn quyÕt kh«ng ®­a than kÐm phÈn chÊt cã lÉn t¹p chÊt lªn tµu ... Nhê c¸c cè g¾ng ®ã mµ chÊt l­îng than xuÊt khÈu ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn râ rµng gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc cñng cè lßng tin cña kh¸ch hµng ®èi víi thn ViÖt nam. HiÖn nay tÊt c¶ kh¸ch hµng ®Òu chÊp nhËn trung t©m §o l­êng vµ gi¸m ®Þnh s¶n phÈm lµ ng­êi gi¸m ®Þnh vµ chøng thu cho c¸c l« hµng. §Ó cã ®­îc ®iÒu nµy chøng tá r»ng kh¸ch hµng ®· tin t­ëng vµo c«ng ty vµ do vËy trung t©m lu«n cè g¾ng lµm tèt h¬n n÷a c«ng t¸c gi¸m ®Þnh, ®Ó kh«ng phô lßng mong ®îi cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra viÖc thanh to¸n tiÒn than xuÊt khÈu ®· ®­îc c¶i tiÕn râ rÖt b¶o ®¶m nhanh chãng cô thÓ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ®¬n vÞ s¶n suÊt t¨ng nhanh vßng quay cña vèn ®éng viªn kÞp thêi c¸c ®¬n vÞ tÝch cùc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu than. §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ trªn c«ng ty Coalimex ®· ph¶i kh«ng ngõng v­¬n lªn, ®Ó chiÕm ®­îc thÞ tr­êng, t¹o ®­îc b¹n hµng tin cËy. MÆc dï vËt c«ng ty còng kh«ng thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt. Còng trong n¨m qua do c«ng t¸c ®iÒu hµnh xuÊt khÈu cña c«ng ty ch­a chÆt chÏ nªn ®· ®Ó x¶y ra tr­êng hîp tµu ra vµo c¶ng kh«ng hîp lý, g©y th¾c m¾c cho kh¸ch hµng vµ lµm ¶nh h­ëng tíi kÕ ho¹ch giao than cho c¸c tµu kh¸c vµ ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch chung cña tæng c«ng ty. 1.2. Nh÷ng tån t¹i trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña c«ng ty trong thêi gian qua: VÊn ®Ò næi cém nhÊt trong nh÷ng n¨m qua mµ c«ng ty ®ang gÆp ph¶i vµ cÇn ®­îc quan t©m nhiÒu h¬n n÷a ®ã lµ vÊn ®Ò chÊt l­îng c¸c l« hµng xuÊt khÈu. MÆc dï c«ng ty ®· cã rÊt nhiÒu biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó c¶i thiÖn chÊt l­îng than song vÉn cßn mét sè chuyÕn tµu than chÊt l­îng kÐm so víi hîp ®ång bÞ kh¸ch hµng khiÕu n¹i lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn than ViÖt nam. N¨m 1997 võa qua mét sè kh¸ch hµng cßn ph¶n ¸nh than ViÖt nam cã chÊt l­îng kh«ng æn ®Þnh vµ cã chiÒu h­íng sa sót vÒ mÆt chÊt l­îng so víi nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, viÖc nµy ¶nh h­ëng Êt lín tíi viÖc duy tr×, ph¸t triÓn më réng thÞ tr­êng than ViÖt nam trong t­¬ng lai. Còng trong n¨m qua do c«ng t¸c ®iÒu hµnh xuÊt khÈu cña c«ng ty ch­a chÆt chÏ ®· ®Ó x¶y ra tr­êng hîp tµu ravaß c¶ng kh«ng hîp lý, g©y th¾c m¾c cho kh¸ch hµng vµ lµm ¶nh h­ëng tíi kÕ ho¹ch giao than cho c¸c tµu kh¸c vµ ¶nh h­ëng ®Õn kÕ ho¹ch chung cña tæng c«ng ty. VÒ viÖc chuÈn bÞ ch©n hµng cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m qua nãi chung lµ kh¸ tèt nh­ng cßn mét sè tån t¹i do c¸c ®¬n vÞ s¶n suÊt ch­a thËt chñ ®éng trong viÖc chuÈn bÞ ch©n hµng giao cho tµu, ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng tµu ph¶i chê ®îi nhiÒu ngµy vµ ph¶i chÞu ph¸t ®«i nhËt do giao hµng qu¸ thêi gian cho phÐp. Ch­¬ng III Mét sè biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu than I. Nh÷ng dù b¸o ph©n tÝch thÞ tr­êng than n¨m nay vµ n¨m tíi: Dù b¸o, ph©n tÝch thÞ tr­êng than n¨m nay vµ n¨m tíi. N¨m 1997 T©y ¢u mµ than ViÖt Nam xuÊt sang bÞ c¹nh tranh víi than Nam Phi v× gi¸ c­íc vËn chuyÓn nªn n¨m 1997 chóng ta kh«ng gi÷ ®­îc thÞ tr­êng Brazil nªn sè l­îng than n¨m 1997 bÞ gi¶m sót. N¨m 1997 nµy chóng ta ®ang cè g¾ng gi÷ l¹i thÞ tr­êng than cò vµ vµ ®ang cè g¾ng kh¾c phôc c¸c nh­îc ®iÓm mµ than ViÖt Nam m¾c ph¶i. C¸c kh¸ch hµng Bulgaria lµ kh¸ch hµng míi cña chóng ta tõ n¨m 1996, do khñng ho¶ng vÒ than cña Nga nªn kh¸ch hµng míi nhËp khÈu than cña ViÖt Nam ®Ó thay thÕ. N¨m 1996 thÞ tr­êng Bulgaria ®· nhËp mét sè l­îng lín lµ 651.000 tÊn than c¸m. Song n¨m nay thÞ tr­êng Nga cã phÇn æn ®Þnh h¬n nªn kh¸ch hµng ®· quay l¹i lÊy than cña Nga nªn sè than nhËp khÈu cña ViÖt Nam còng bÞ sôt gi¶m ®¸ng kÓ. ThÞ tr­êng Trung Quèc lµ thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh. HÇu hÕt kh¸ch hµng mua than ViÖt Nam ®Òu lµ kh¸ch hµng lÎ, nhá mua than ViÖt Nam cã nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau: Xi m¨ng, ®èt, s­ëi, nung v«i,, g¹ch. Tuy nhiªn, l­îng than kh«ng æn ®Þnh v× kh¸ch hµng nhá, nÕu ®iÒu kiÖn bu«n b¸n gi÷a ta vµ Trung Quèc thuËn lîi th× hä mua, nÕu gÆp khã kh¨n th× hä dõng kh«ng mua n÷a. Vµo n¨m 1997 cã rÊt nhiÒu kh¸ch hµng Trung Quèc sang lµm viÖc ký nhiÒu hîp ®ång mua than cña ta song trªn thùc tÕ hiÖn nay chØ cã 3, 4 kh¸ch hµng thùc hiÖn hîp ®ång nh÷ng sè l­îng rÊt thÊp. N¨m 1998 nµy kh¶ n¨ng chØ cã thùc hiÖn ®­îc kho¶ng 550.000-600.000 tÊn than c¸m lo¹i 11 cho thÞ tr­êng Trung Quèc, vµ trong n¨m tíi 1999 kh¶ n¨ng thÞ tr­êng Trung Quèc còng chØ tiªu thô ®­îc nh­ n¨m 1998 hoÆc nÕu cã h¬n th× kh«ng ®¸ng kÓ nhiÒu. Kh¸ch hµng NhËt B¶n, theo th«ng b¸o míi ®©y n¨m 1998 nµy cã khã kh¨n trong kh©u tiªu thô thÐp t¹i NhËt nªn mét sè nhµ m¸y ph¶i ®iÒu chØnh gi¶m l­îng thÐp s¶n xuÊt do vËy nhu cÇu lÊy than cña c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt còng gi¶m theo. MÆc dï ®· cã kÕ ho¹ch lÊy than trong th¸ng 2 nh­ng c¸c kh¸ch hµng MARUBENI vµ IIDCHU vÉn ®Ò nghÞ ta lïi thêi gian giao hµng cho mét sè chuyÕn tµu sang th¸ng 5/ 98 lµm ¶nh h­ëng kh¸ nhiÒu ®Õn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña chóng ta. Do vËy trong n¨m tíi 1999 nÕu t×nh h×nh tiªu thô thÐp cña NhËt cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n th× thÞ tr­êng than cña NhËt gi¶m ®i ®¸ng kÓ. ThÞ tr­êng than Hµn Quèc rÊt bÊp bªnh. N¨m 1997 do sù thay ®æi chÝnh s¸ch nhËp khÈu than cña Hµn Quèc nªn thÞ tr­êng hiÖn nay gÇn nh­ bÞ th¶ næi. Than chóng ta ph¶i chÞu sù c¹nh tranh khèc liÖt kh«ng chØ vÒ gi¸ than mµ cßn vÒ c­íc vËn t¶i. Cho nªn trong n¨m 1998 nµy vµ n¨m 1999 thÞ tr­êng Hµn Quèc lµ thÞ tr­êng kh«ng kh¶ quan cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu than cña ta. Kh¸ch hµng SANGYONG lÊy mét chuyÕn than 22.000 tÊn côc Vµng Danh theo kÕ ho¹ch tõ th¸ng 7/ 97 thÕ nh­ng ®Õn nay chuyÕn hµng bÞ ho·n l¹i nhiÒu do khñng ho¶ng ë §«ng Nam ¸ ®¸nh mét ®ßn rÊt m¹nh vµo Hµn Quèc vµ c¸c doanh nghiÖp Hµn Quèc còng chÞu chung sè phËn, do vËy ®Õn nay vÉn ch­a thùc hiÖn ®­îc. II. Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu than: 1. Chó träng n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸: (than XK) Than lµ mét mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña c«ng ty, ngoµi than ra c«ng ty còng cã mét vµi mÆt hµng kh¸c dïng cho xuÊt khÈu nh­ng chñ yÕu thu ®­îc lîi nhuËn còng còng chñ yÕu tõ than. V× vËy viÖc n©ng cao chÊt l­îng hµng than XK còng lµ vÊn ®Ò nãng báng mµ c«ng ty ®ang tr¨n trë. Than ViÖt Nam do lu«n ph¶i c¹nh tranh khèc liÖt toµn thÞ tr­êng thÕ giíi, v× vËy muèn chiÕm ®­îc lßng tin cña b¹n hµng th× b¾t buéc ph¶i n©ng cao chÊt l­îng than. ViÖc ®¶m b¶o than chÊt l­îng tèt cho kh¸ch hµng lu«n lµ yÕu tè cÇn ®­îc chó träng vµ quan t©m nhiÒu h¬n n÷a ®Ó cñng cè lßng tin cho kh¸ch hµng vµ cÇn gi÷ uy tÝn cña than ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. 2. TiÕp cËn vµ më réng thÞ tr­êng: Lµ mét c«ng ty kinh doanh XK nªn thÞ tr­êng XK cña c«ng ty rÊt xa, c¸c th«ng tuin vÒ thÞ tr­êng mµ c«ng ty cã thÓ n¾m b¾t ®­îc cßn rÊt h¹n hÑp. §Ó cã thÓ ®æi míi c«ng t¸c nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ tr­êng tr­íc hÕt c«ng ty ph¶i tuyÓn chän ®µo t¹o, x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é ®ång thêi ph¶i x¸c lËp ®­îc ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸, xö lý th«ng tin mét c¸ch h÷u hiÖu ®Ó ®­a ra c¸c dù b¸o chÝnh x¸c vÒ thÞ tr­êng tõ ®ã ®Ò ra c¸c ph­¬ng ph¸p kinh doanh phï hîp. ViÖc nghiªn cøu tiÕp c©nh thÞ tr­êng ph¶i ®¸p øng c¸c th«ng tin vÒ: - ChÝnh s¸ch xuÊt khÈu vÒ t×nh h×nh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. - LuËt ph¸p cña c¸c quèc gia cã quan hÖ bu«n b¸n vµ c¸c chÝnh s¸ch b¶o hé mËu dÞch. - HÖ thèng tµi chÝnh tiÒn tÖ vµ t×nh h×nh tµi chÝnh c¸c kh¸ch hµng. - Gi¸ c¶ hµng l©m s¶n, qui luËt biÕn ®éng gi¸ c¶, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi gi¸ trong thêi gian tíi. - C¸c th«ng tin vÒ ®iÒu kiÖn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, b¶o hiÓm. Trªn c¬ së c¸c th«ng tin ®ã c«ng ty tiÕn hµnh lùa chän thÞ tr­êng ®Ó kinh doanh. Trong thêi gian tr­íc m¾t c«ng ty cã thÓ ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: + C«ng ty cÇn tiÕp cËn th©m nhËp vµo thÞ tr­êng vµ b¹n hµng míi, më réng thÞ tr­êng tiªu thô b»ng viÖc tÝch cùc tham gia vµo héi chî triÓn l·m ®Èy m¹nh viÖc x¸c tiÕn qu¶ng c¸o chµo hµng th«ng qua c¸c b¹n hµng cã quan hÖ tõ tr­íc qua phßng th­¬ng m¹i ViÖt Nam... §Ò ra chÝnh s¸ch vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng cïng c¸c ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i ®Ó hÊp dÉn kh¸ch hµng. + Cñng cè thªm mèi quan hÖ víi c¸c b¹n hµng truyÒn thèng, nªu c¸c chÝnh s¸ch vÒ gi¸ c¶ vµ ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i­u ®·i h¬n cho c¸c b¹n hµng l©u n¨m. + T¨ng c­êng c«ng t¸c thu nhËp vµ xö lý c¸c th«ng tin cã liªn quan tíi qu¸ tr×nh kinh doanh XK than ®Ó cã c¸c dù b¸o ph¸n ®o¸n chÝnh x¸c nh÷ng biÕn ®éng cña t×nh h×nh m«i tr­êng kinh doanh còng nh­ thÞ tr­êng. Tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ bÊt ngê tr­íc c¸c diÔn biÕn thay ®æi cña t×nh h×nh råi míi cã biÖn ph¸p ®èi phã kÐm hiÖu qu¶. 3. §Èy m¹nh xuÊt khÈu b»ng c¸ch gi÷ v÷ng vµ n©ng cao uy tÝn cña c«ng ty: Trong qu¸ tr×nh XK c«ng ty th­êng cã nh­îc ®iÓm rÊt lín lµ Ýt quan t©m ®Õn nh÷ng g× xÈy ra sau khi b¸n ®­îc mét l« hµng cho kh¸ch n­íc ngoµi. §©y lµ sù l·ng phÝ rÊt lín trong viÖc tÝch luü tµi s¶n v« h×nh cña c«ng ty. §ã lµ viÖc gi÷ v÷ng vµ n©ng cao uy tÝn, uy tÝn ë ®©y ®­îc biÓu hiÖn lµ sù tin t­ëng vµ tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng sau khi mua hµng cña c«ng ty. ChÝnh sù tin t­ëng vµ tÝn nhiÖm nµy cã thÓ sau ®ã kh¸ch hµng l¹i tù t×m ®Õn cc«ng ty ®Ó kÝ kÕt lµm ¨n. VËy lµm thÕ nµo ®Ó c«ng ty gi÷ v÷ng vµ n©ng cao uy tÝn cña m×nh? §ã lµ viÖc n©ng cao chÊt l­îng hµng xuÊt khÈu mµ ë ®©y lµ than, thùc hiÖn giao hµng ®óng thêi h¹n, ®óng quy c¸ch phÈm chÊt, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ®i kÌm nÕu cã... §ã lµ nh÷ng yÕu tè mµ sau nµy khi mua hµng tiªu thô vµ sö dông hµng cña c«ng ty kh¸ch hµng sÏ c¶m th©ý hµi lßng vµ rÊt cã thÓ ®Õn víi c«ng ty b»ng nh÷ng hîp ®ång kh¸c n÷a. 4. LËp quü th­ëng ph¹t ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu: LËp quü th­ëng ph¹t lµ viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt nh»m khuyÕn khÝch c¸c c¸n bé trùc tiÕp lµm céng t¸c XK vµ ph¹t nh÷ng vÞ ph¹m g©y ra cña c¸n bé ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng XK. C¸c c¸n bé kinh doanh th­êng quen lèi kinh doanh thêi kú bao cÊp vµ hay û l¹i vµo nhµ n­íc. V× vËy khi ¸p dông tr¸ch nhiÖm cÇn cã thêi gian lµm quen, ®µo t¹o nghiÖp vô thªm. Song viÖc khen th­ëng ph¶i cã lîi Ých thiÕt thùc, tr¸nh t×nh tr¹ng chØ khen th­ëng b»ng giÊy tê hay h« hµo s¸o rçng. 5. Duy tr× mèi quan hÖ víi b¹n hµng cò vµ liªn tôc më réng c¸c quan hÖ víi b¹n hµng míi: “B¹n hµng” hai tõ t­ëng chõng nh­ rÊt ®¬n gi¶n nh­ng trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu lµ c¶ mét vÊn ®Ò hÕt søc phøc t¹p. Nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng ty. Còng nh­ trong cuéc sèng b×nh th­êng ai khi sèng mµ ch¼ng ph¶i cã t×nh b¹n, nÕu kh«ng th× anh ta ch¼ng ph¶i lµ con ng­êi vµ còng ch¼ng lµm ®­îc g× c¶. Trong kinh doanh còng vËy, b¹n hµng cïng ta kinh doanh, chèng l¹i ®èi thñ c¹nh tranh, gióp ®ì ta khi ta gÆp khã kh¨n mét m×nh ta kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®­îc. Trong sù c¹nh tranh khèc liÖt ngµy nay cã ®­îc b¹n hµng ®· khã nh­ng gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ víi b¹n hµng cò l¹i cµng khã h¬n. §iÒu cèt yÕu ®Ó chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh trªn th­¬ng tr­êng cÇn ph¶i cã sù nç lùc v­ît lªn trªn ®èi thñ c¹nh tranh vµ sù hîp t¸c chÆt chÏ ®èi víi b¹n hµng. Muèn gi÷ ®­îc b¹n hµng trong quan hÖ kinh doanh l©u dµi th× cÇn ph¶i tu©n thñ 3 nguyªn t¾c sau: - CÇn thiÕt ph¶i cã sù tin t­ëng lÉn nhau, viÖc thËn träng trong quan hÖ lµ tèt nh­ng nªn qu¸ ®a nghi. Sù tin t­ëng sÏ ®¶m b¶o r»ng quan hÖ cã thÓ ph¸t triÓn rÊt tèt nÕu chóng ta biÕt c¸ch xö sù hîp lý trong quan hÖ lîi Ých kinh tÕ. - Quan hÖ b¹n hµng trong kinh doanh ph¶i dùa trªn c¬ së quan träng nhÊt lµ sù hoµ ®ång vÒ lîi Ých kinh tÕ, c¶ hai bªn ®Òu tho¶ m·n lîi Ých trong mèi quan hÖ víi nhau. Nã nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ c¸c yÕu tè kh¸c kh«ng quan träng. - Trong mèi quan hÖ nµy cÇn ph¶i gi÷ ch÷ tÝn, kh«ng v× lîi Ých tr­íc m¾t mµ bá ®i ch÷ “tÝn” cña c«ng ty trªn th­¬ng tr­êng. NÕu chóng ta bá qua ch÷ tÝn th× ®ång nghÜa víi viÖc chóng ta bá ®i b¹n hµng vµ lîi Ých kinh tÕ l©u da× mµ ®ã lµ môc ®Ých ho¹t ®éng cña c«ng ty. Trong xu h­íng ph¸t triÓn ®a d¹ng trong ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó t×m kiÕm c¬ héi kinh doanh vµ nh»m h¹n chÕ tèi ®a rñi ro, tiÕn tíi lîi nhuËn b×nh qu©n trong c¸c ngµnh. Do ®ã c«ng ty kh«ng ®­îc phÐp chØ h¹n chÕ 1 sè quan hÖ víi b¹n hµng cò mµ ph¶i lu«n më réng t×m kiÕm b¹n hµng míi. Sù phøc t¹p vµ khã kh¨n h¬n n÷a lµ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh quèc tÕ b¹n hµng cña c«ng ty l¹i rÊt c¸ch xa ch¼ng nh÷ng c¶ vÒ mÆt ®Þa lý mµ cßn sù ng¨n c¶n vÒ ph¸p luËt, tËp qu¸n... tuy nhiªn trong mèi quan hÖ nµy. §«i khi l¹i rÊt khã kh¨n ®Ó t×m hiÓu vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña b¹n hµng. §«i khi mét sè c«ng ty cña ViÖt nam khi kh«ng cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu, kh¶o s¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña b¹n hµng quèc tÕ nªn ®· hîp t¸c víi c¸c c«ng ty “ma” chuyªn lõa ®¶o trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Do vËy ch¼ng nh÷ng ®èi víi b¹n hµng quèc tÕ mµ ngay c¶ b¹n hµng trong n­íc khi thiÕt lËp mèi quan hÖ va ngay c¶ khi x¸c lËp mèi quan hÖ b¹n hµng th× lu«n lu«n còng cÇn ph¶i t×m hiÓu, kh¶o s¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña b¹n hµng. ViÖc kh¶o s¸t t×m hiÓu ph¶i n¾m cho thËt râ c¸c ®iÎm sau : + Lo¹i h×nh doanh nghiÖp, tõ ®ã ta sÏ biÐt ®­îc ph­¬ng thøc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Ai lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®Æc biÖt trong quan hÖ kinh doanh víi m×nh. + Sù næi tiÕng cña hä nh­ thÕ nµo ? Hä hîp t¸c víi c¸c c«ng ty kh¸c ra lµm sao ? + Thùc tr¹ng kinh doanh cña hä nh­ thÕ nµo, cã thÓ xem xÐt vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, kh¶ n¨ng kinh doanh, kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng tÝn dông. + H×nh thøc hîp t¸c kinh doanh cña chóng ta cã thuéc h×nh thøc kinh doanh chñ yÕu cña hä hay kh«ng. + NÕu thuéc quan hÖ cò th× chóng ta cÇn xem xÐt ph©n tÝch hiÖu qu¶ cña mèi quan hÖ kinh doanh nµy. Bªn c¹nh ®ã còng ph¶i xem xÐt hiÖu qu¶, quy m« cña mèi quan hÖ so víi kh¶ n¨ng cña hä vµ cña chóng ta. 6. §Èy m¹nh ho¹t ®éng Marketing : Marketing lµ mét c«ng t¸c ®­îc rÊt nhiÒu doanh nghiÖp vËn hµnh vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ ®· thu ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ. Thêi gian tíi c«ng ty nªn bæ sung mét sè c¸n bé tiÕp thÞ, tiÕn tíi thµnh lËp mét phßng Marketing trong c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty. C¸n bé tiÕp thÞ ph¶i cã chuyªn m«n cao, nghiÖp vô giái ®Ó xóc tiÕn ho¹t ®éng XNK, gióp c¸c nh©n viªn kinh doanh trong phßng kinh doanh thùc hiÖn tèt c¸c hîp ®ång cña c«ng ty. Phßng Marketing sÏ cã mét sè biÖn ph¸p vµ ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch nh»m vµo ho¹t ®éng t¹o nguån hµng XK vµ tæ chøc ph©n phèi l­u th«ng hµng NK. 7. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé kinh doanh giái : §Ó cã thÓ kinh doanh, lµm ¨n cã hiÖu qu¶ víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi th× c«ng ty ph¶i cã mét ®éi ngò c¸n bé kinh doanh giái bëi con ng­oõi lµ yÕu tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. ChÝnh v× vËy c«ng ty ph¶i ®µo t¹o cã hÖ thèng tr×nh ®é nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng cho c¸n bé kinh doanh. Yªu cÇu c¸n bé ph¶i giái nghiÖp vô cã ®Çu ãc t­ duy tèt, linh ho¹t, ph¶i th«ng th¹o Ýt nhÊt mét thø tiÕng (tiÕng Anh) ®Ó hiÓu ®­îc néi dung c¸c v¨n b¶n : th­ chµo hµng, hái gi¸, hîp ®ång... vµ ph¶i hiÓu trung thµnh víi ®óng ý trong v¨n b¶n. ChÝnh nhê c¸c kiÕn thøc nµy mµ trong ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång c¸c nhµ kinh doanh cña n­íc ta míi th¾ng lîi, tr¸nh ®­îc søc Ðp cña ®èi ph­¬ng khi ®µm ph¸n, tr¸nh ®­îc sù nh­îng bé, g©y thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n cho c«ng ty vµ ®Æc biÖt míi thùc hiÖn tèt c¸c hîp ®ång XK. §éi ngò c¸n bé c«ng ty giái sÏ ®em l¹i cho c«ng ty mét søc bËt v« cïng lín chÝnh hä lµ ng­êi tÝch luü tµi s¶n cho c«ng ty c¶ vÒ hai mÆt : Tµi s¶n v« h×nh vµ tµi s¶n h÷u h×nh. Do ®ã c«ng ty cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o l¹i vµ ®µo t¹o míi c¸n bé cña m×nh. C«ng cuéc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®­îc tiÕn hµnh theo ®Þnh h­íng : - KhuyÕn khÝch c¸n bé theo häc c¸c kho¸ häc dµi h¹n nh­ häc t¹i chøc ®¹i häc v¨n b»ng II khèi kinh tÕ vÒ nghiÖp vô kinh doanh th­¬ng m¹i quèc tÕ ®èi víi nh÷ng ng­êi ch­a qua ®¹i häc, ®· tèt nghiÖp ®¹i häc xong thuéc nhèm ngµnh kh¸c ngoµi chuyªn ngµnh th­¬ng m¹i ®ang lµm viÖc liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh XNK. - Më trung t©m dµo t¹o ng¾n h¹n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng. Marketing cho ®éi ngò c¸n bé ®· qua ®¹i häc nh­ng ch­a ®ñ kiÕn thøc kinh tÕ thÞ tr­êng ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cho lùc l­îng nµy. - Cã chÕ ®é khuyÕn khÝch nh÷ng c¸n bé cã®iÒu kiÖn theo häc c¸c líp ng¾n h¹n do c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi tæ chøc gi¶ng d¹y vÒ nghÖ thuËt ®µm ph¸n trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Cïng víi viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i chÕ dé khuyÕn khÝch ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn. C«ng ty nªn cã chÕ ®é ­u ®·i ®èi víi nh÷ng ng­êi ®· cã cèng hiÕn l©u n¨m nh­ng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn lùc l­îng c¸n bé, nh©n viªn trÎ. V× ®©y chÝnh lµ lùc l­¬ng cã vai trß quan träng ®èi víi lùc l­îng kinh doanh, cã hay kh«ng cã hiÖu qu¶ cña c«ng ty. Thùc tÕ nh÷ng n¨m qua cho thÊy c«ng ty ®· gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ näi bé, t¹o kh«ng khÝ gÇn gòi hiÓu biÕt lÉn nhau trong toµn c«ng ty còng nh­ sù dung hoµ gi÷a hai thÕ hÖ. §iÒu nµy ®· t¹o nªn søc m¹nh ®­a c«ng ty tiÕn lªn. 8. H¹n chÕ rñi ro vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong thanh to¸n quèc tÕ : Trong ho¹t ®éng XK th× kh©u thanh to¸n th­êng c¸c nhµ xuÊt khÈu c¶m thÊy phøc t¹p vµ ®©y còng lµ kh©u hay x¶y ra tranh chÊp. KÕt qu¶ lµ c¸c nhµ xuÊt khÈu ViÖt Nam th­êng ph¶i bÞ thiÖt thßi. Trong phÇn kiÕn nghÞ nµy kh«ng thÓ ®Ò cËp hÕt c¸c vÊn ®Ò rñi ro vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong thanh to¸n quèc tÕ mµ chØ cã thÓ ®Ò cËp mét sè vÊn ®Ò th­êng gÆp trong thanh to¸n. NÕu nh×n vÊn ®Ò thanh to¸n mét c¸ch kh¸i qu¸t, h¹n chÕ rñi ro vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cÇn ph¶i cã mét ®éi ngò c¸n bé giái vÒ nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu vÒ ®¶m b¶o vµ thanh to¸n quèc tÕ. NÕu chóng ta quan t©m ®Õn tr­êng hîp khã kh¨n vµ thñ thuËt cã lîi trong thanh to¸n quèc tÕ th× c¸c nhµ xuÊt khÈu ph¶i l­u ý c¸c vÊn ®Ò sau : 8.1 C¸c lîi thÕ cña viÖc më tµi kho¶n ngo¹i tÖ nhiÒu ng©n hµng kh¸c nhau: §¸p øng yªu cÇu cña bªn b¹n hµng chØ ®Þnh ng©n hµng thanh to¸n. Nî ®Õn h¹n ph¶i tr¶ cho ng©n hµng, nh­ng do nhiÒu lý do c«ng ty ch­a thÓ tr¶ nî ®­îc ngay lóc nhËn thanh to¸n l« hµng XK. NÕu c«ng ty chuyÓn thanh to¸n qua Ng©n hµng kh¸c mµ c«ng ty kh«ng m¾c nî víi môc ®Ých nÐ nî. 8.2 Tr¸nh sù biÕn ®éng tû gi¸ bÊt lîi khi ®ång tiÒn thanh to¸n bÞ mÊt gi¸: §Ó tr¸nh sù tæn thÊt do sù biÕn ®éng tiÒn tÖ víi nhµ xuÊt khÈu trong hîp ®ång xuÊt khÈu c¸c bªn ph¶i tho¶ thuËn c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i nh­: - BiÖn ph¸p b¶o ®¶m b»ng vµng tøc lµ c¸c bªn tham gia tho¶ thuËn víi nhau nªn gi¸ trÞ vµng cña ®ång tiÒn ®· chän trong hîp ®«ngf thay ®æi khi thanh to¸n so víi gi¸ trÞ vµng cña ®ång tiÒn lóc kÝ kÕt hîp ®ång th× gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ tæng gi¸ trÞ hîp ®ång sÏ ®­îc hai bªn trÝch l¹i mét c¸ch t­¬ng øng. - BiÖn ph¸p b¶o ®¶m b»ng ®ång tiÒn mÆt, cã gi¸ trÞ æn ®Þnh. C¸ch tÝnh b¶o ®¶m nµy cho trªn c¬ së tû gi¸ hèi ®o¸i cña hai ®ång tiÒn ®· chän, mét ®ång lµm ®ång tiÒn thanh to¸n vµ tÝnh to¸ncßn ®ång kia lµm ®ång b¶o ®¶m, th­êng lµ ®ång tiÒn m¹nh, vµo thêi ®iÓm kÝ kÕt hîp ®ång víi tû gi¸ thêi ®iÓm thanh to¸n nÕu tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a hai ®ång tiÒn thay ®æi th× gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ tæng gi¸ trÞ hîp ®ång sÏ ®­îc ®iÒu chØnh l¹i t­¬ng øng. Bªn c¹nh ®ã ng­êi ta cã thÓ lÊy ngay ®ång tiÒn lµ ®ång tiÒn m¹nh, æn ®Þnh lµm ®ång tiÒn thanh to¸n vµ tÝnh to¸n. - BiÖn ph¸p b¶o ®¶m theo ræ tiÒn tÖ: Khi ¸p dông ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m nµy hai bªn mua vµ b¸n ph¶i thèng nhÊt víi nhau chän c¸c ngo¹i tÖ kh¸c nh­ ®­a vµo “ræ tiÒn tÖ”, c¸c bªn lÊy tû gi¸ hèi ®o¸i cña c¸c ngo¹i tÖ ®ã so víi ®ång tiÒn ®­îc b¶o ®¶m vµo thêi ®iÓm kÝ kÕt hîp ®ång. 8.3 H¹n chÕ rñi ro th­êng gÆp khi thùc hiÖn thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc L/C: HiÖn nay c«ng ty Coalimex còng nh­ hµng lo¹t c¸c c«ng ty kh¸c hÇu nh­ sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n L/C. §©y lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n cã nhiÒu ­u ®iÓm. Tuy nhiªn, gièng nh­ c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n kh¸c, nã kh«ng tr¸nh khái rñi ro nhÊt ®Þnh nh­; - Rñi ro tõ phÝa Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C kh«ng cã jy tÝn trong thanh to¸n, dÉn ®Õn kh«ng gi÷ ®óng cam kÕt trong thanh to¸n ®èi víi c«ng ty. - Rñi ro xuÊt ph¸t tõ nguån gèc lµ do kh«ng thùc hiÖn ®óng ®iÒu kiÖn mµ L/C qui ®Þnh cã c¸c néi dung c¬ b¶n sau: thêi h¹n giao hµng chËm so víi qui ®Þnh cña L/C, chuyªn trë hµng ho¸ khèng ®óng qui ®Þnh cña L/C, c¬ cÊu mÆt hµng kh«ng ®óng qui ®Þnh cña L/C. - Rñi ro tõ thanh to¸n kh«ng phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn cña L/C do c¸c nguyªn nh©n sau: do néi dung chøng tõ kh«ng phï hîp, do h×nh thøc cña chøng tõ kh«ng phï hîp. - Rñi ro kh¸c ngoµi rñi trªn. Tãm l¹i, ®Ó an toµn tuyÖt ®èi trong thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc l/C, c«ng ty cÇn ph¶i lµm c¸c viÖc sau: - Tr­íc khi kÝ kÕt hîp ®ång ph¶i t×m hiÓu kü b¹n hµng nhËp khÈu cña m×nh lµ ai? n¾m b¾t thiÖn chÝ, nhu cÇu nhËp khÈu cña hä, tr¸nh sù bõa b·i ®¸ng tiÕc xÈy ra. - Nªu yªu cÇu ngay trong hîp ®ång nh÷ng chi tiÕt quan träng cña th­ tÝn dông mµ ng­êi mua chØ thÞ cho Ng©n hµng cña hä më cho m×nh lµm sao ®Ó c«ng ty cã thÓ n¾m ch¾c ®­îc néi dung cña L/C mµ m×nh thô h­ëng vµ nh÷ng nghÜa vô nã rµng buéc m×nh. - Lu«n cÈn thËn víi néi dung L/C do ng©n hµng ph¸t hµng göi ®Õn, ph©n tÝch kü tõng néi dung nhá cña L/C nhËn ®­îc, kh«ng nªn chØ quan t©m ®Õn n«i dung chñ yÕu mµ bá qua chi tiÕt phô rÊt quan träng. ViÖc xem xÐt c¸c chi tiÕt Êy ph¶i ®­îc tiÕn hµnh chñ ®éng vµ tÝch cùc: Sù phï hîp gi÷a L/C vµ hîp ®ång, kh¶ n¨ng thùc hiÖn vµ ý ®å cña ng­êi nhËp khÈu. - NÕu gÆp khã kh¨n trong thêi h¹n giao hµng, thêi h¹n xuÊt tr×nh chøng tõ vµ chøng tõ thanh to¸n c«ng ty ph¶i kiªn quyÕt yªu cÇu ®ßi tu chØnh L/C b»ng ®­îc míi giao hµng nÕu kh«ng rÊt dÔ bÞ lõa g¹t. - S¶n xuÊt ®Ó ®­îc thanh to¸n ng­êi xuÊt khÈu ph¶i cè g¾ng hÕt søc ®Ó cã bé chøng tõ hoµn h¶o ®óng theo yªu cÇu cña L/C tõng chi tiÕt nhá nhÆt nhÊt vµ ph¶i phï hîp víi luËt lÖ ®iÒu tiÕt L/C trong thêi gin cho phÐp cña L/C. - NÕu cÇn thiÕt sö dông cè vÊn cña Ng©n hµng ®Ó ®¹t ®­îc chøng tõ hoµn h¶o, nªn t«n träng nh÷ng lêi khuyªn cña Ng©n hµng. KÕt luËn Ho¹t ®éng xuÊt khÈu th­êng xuyªn trùc tiÕp víi kh¸ch hµng n­íc ngoµi cã kh«ng Ýt khã kh¨n phøc t¹p, nh­ng ®em l¹i hiÖu qu¶ to lín, song cã nhiÒu tr­êng hîp hîp ®ång bÞ ph¸ vì do kh«ng ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng, vÒ thêi gian giao hµng. H¬n n÷a trong nªn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh lµ tÊt yÕu gay g¾t do ®ã c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu ph¶i nhanh nh¹y, linh ho¹t d¸m nghÜ, d¸m m¹o hiÓm lµm ¨n th× míi ®¹t ®­îc thµnh c«ng trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. C«ng t¸c tæ chøc khai th¸c vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång xuÊt khÈu ë n­íc ta hiÖn nay cã vai trß quan träng vµ cÇn thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy mµ hµng ho¸ ®­îc giao l­u gi÷a c¸c n­íc ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña tõng quèc gia ®Èy m¹nh thu nhËp quèc d©n, t¨ng doanh sè, n©ng cao hiÖu qu¶ cho c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu. Tuy vËy, viÖc tæ chøc thùc hiÖn khai th¸c hay thùc hiÖn qu¸ tr×nh xuÊt khÈu kh«ng ph¶i lóc nµo còng dÔ dµng thuËn lîi mµ ®«i lóc cßn gÆp nhiÒu trë ng¹i, khã kh¨n lµm hîp ®ång bÞ vi ph¹m cã khi bÞ huû bá do vËy c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång sö lý linh ho¹t ®Ó tr¸nh nh÷ng sai lÇm ®¸ng tiÕc xÈy ra lµm ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ. §Ó cã thÓ ®­a ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®i lªn, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt, c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu, cÇn gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c ®µo t¹o vµ kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô hiÓu biÕt cho c¸n bé kinh doanh, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý còng nh­ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, ®Çu t­ vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, t¨ng vèn tµi chÝnh, tæ chøc khai th¸c tèt nguån hµng phôc vô xuÊt khÈu. Qua thêi gian nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ kÕt qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu cña c«ng ty XNK than vµ hîp t¸c Quèc tÕ (Coalimex) cho thÊy tiÒm n¨ng cña c«ng ty cã thÓ cho phÐp më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu h¬n n÷a ®óng víi vÞ trÝ cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. V× vËy mét sè ý kiÕn ®­îc tr×nh bµy trªn trong ®Ò tµi nµy víi mong muèn vËn dông nh÷ng g× ®· tÝch luü ®­îc qua qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu vµo thùc tiÔn cña c«ng ty, gãp phÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu ë c«ng ty XNK than vµ hîp t¸c Quèc tÕ Coalimex. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh th­¬ng m¹i Quèc tÕ tr­êng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n.2. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ngo¹i th­¬ng. 3. Marketing – c¬ së lý luËn vµ thùc hµnh. 4. Gi¸o tr×nh Marketing Th­¬ng M¹i Quèc TÕ. 5. Marketing c¨n b¶n. 6. Tµi liÖu cña c«ng ty Coalimex. 7. B¸o c¸o tæng kÕt cña tæng c«ng ty Than. 8. T¹p chÝ Th­¬ng M¹i. 9. T¹p chÝ ngµnh than ViÖt Nam. 10. Ngµnh than con sè vµ sù kiÖn. 11. C¸c tµi liÖu kh¸c.