Đề tài Hoàn thiện các hình thức trả lương tại Công ty dệt Minh Khai Hà Nội

t¹o l¹i… ®ã lµ xu thÕ tÊt yÕu, vµ lµ h­íng ®i ®óng cña c«ng ty. Sù biÕn ®éng vÒ lao ®éng cña c«ng ty kh«ng râ nÐt, chØ cã sù chuyÓn dÞch lao ®éng gi÷a c¸c ph©n x­ëng khi t×nh h×nh yªu cÇu ®ßi hái, së dÜ cã thÓ lµm ®­îc nh­ vËy lµ do c«ng viÖc trong tõng ph©n x­ëng t­¬ng ®èi gÇn nhau. §iÒu nµy ®· thÓ hiÖn sù linh ho¹t cña ban l·nh ®¹o c«ng ty. C«ng ty dÖt Minh Khai míi cã gÇn 30 n¨m tr­ëng thµnh vµ ph¸t triÓn, do cã sù non trÎ nh­ vËy cïng víi tuæi ®êi b×nh qu©n thÊp nªn sè lao ®éng ph¶i vÒ h÷u rÊt Ýt, sù biÕn ®éng vÒ lao ®éng Ýt. Trong n¨m 2001, c«ng ty ®· ®µo t¹o míi, ®µo t¹o bæ sung lao ®éng s¶n xuÊt, ®Ò b¹t vµ tuyÓn míi lao ®éng qu¶n lý víi 1 sè l­îng kh¸ lín nh»m phôc vô cho yªu cÇu më réng s¶n xuÊt. Sè lao ®éng tuyÓn míi ®­îc c«ng ty lÊy tõ c¸c tr­êng §¹i häc, Cao ®¼ng, d¹y nghÒ, lao ®éng phæ th«ng. C«ng ty còng cö ng­êi ®i häc nh»m n©ng cao tr×nh ®é, ®¸p øng nhu cÇu cña c«ng ty còng nh­ cña thÞ tr­êng. Sè liÖu cô thÓ cho ë b¶ng sau: Sè TT Néi dung Sè l­îng (ng­êi) Tû träng (%) 1 §µo t¹o míi L§SX 46 20.35 2 §µo t¹o bæ sung 175 77.43 3 §Ò b¹t L§QL 3 1.3 4 TuyÓn míi L§QL 2 0.92 Tæng sè 226 100 Trong n¨m 2002, c«ng ty dù kiÕn tuyÓn dông thªm 5 lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc vµ Cao ®¼ng, 22 lao ®éng phæ th«ng. Bªn c¹nh nhu cÇu t¨ng lao ®éng th× kh¶ n¨ng sÏ gi¶m 15 lao ®éng ®Õn tuæi nghØ h­u. Dù kiÕn trong quý 1 n¨m 2002 kh«ng cã lao ®éng nµo ph¶i nghØ viÖc. L­îng lao ®éng cña C«ng ty ®­îc bè trÝ nh­ sau: Sè TT Tªn phßng ban, ph©n x­ëng Sè l­îng (ng­êi) 1 Gi¸m ®èc 1 2 Phã gi¸m ®èc 3 3 Phßng kü thuËt 25 4 Phßng kÕ ho¹ch thÞ tr­êng 17 5 Phßng kÕ to¸n 8 6 Phßng tæ chøc b¶o vÖ 16 7 Phßng hµnh chÝnh 7 8 PX tÈy nhuém 138 9 PX dÖt thoi 194 10 PX dÖt kim 168 11 PX hoµn thµnh 420 12 Tæ c¬ ®iÖn 20 Tæng sè 1018 5. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Trong c¸c n¨m 1999 – 2000, do thÞ tr­êng truyÒn thèng NhËt B¶n còng nh­ thÞ tr­êng thÕ giíi gÆp khã kh¨n ®· lµm cho t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gÆp nhiÒu biÕn ®éng. Cïng víi ®ã, c«ng ty còng gÆp ph¶i lóng tóng do bì ngì tr­íc c¬ chÕ thÞ tr­êng, thÞ tr­êng §«ng ¢u bÞ co l¹i… Néi ®Þa bÞ c¹nh tranh khèc liÖt bëi c¸c c«ng ty trong ngµnh vµ s¶n phÈm cña Trung Quèc. Vèn l­u ®éng h¹n chÕ, vèn ®Çu t­ hÇu nh­ kh«ng cã, phÇn lín ph¶i ®Ø vay cho nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm cao. Gi¸ vËt t­ thay ®æi, viÖc nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu gÆp nhiÒu khã kh¨n… s¶n phÈm lµm ra ch­a ®¹t nh­ mong muèn. Víi kinh nghiÖm 30 n¨m tr­ëng thµnh vµ ph¸t triÓn, tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc c«ng ty ®· ®oµn kÕt g¾n bã v­ît qua khã kh¨n ®Ó l¹i hiÖu qu¶ tèt (cho dï cßn nhiÒu ®iÒu ch­a võa ý). §Ó hiÓu râ h¬n t×nh h×nh, ta sÏ xem xÐt b¶ng sè liÖu “KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong hai n¨m 1999 – 2000”. KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2000. §¬n vÞ: ®ång Sè TT Néi dung Gi¸ trÞ 1 Doanh thu 64.703.963.619 Doanh thu do ho¹t ®éng bÊt th­êng 426.967.020 Doanh thu do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 64.277.001.599 Doanh thu xuÊt khÈu 43.825.757.711 (= 3.281.902,21 USD) Doanh thu néi ®Þa 10.451.243.888 S¶n phÈm b¸n trong n­íc 8.703.761.391 Gia c«ng hµng hãa 1.159.913.785 Uû t¸c xuÊt nhËp khÈu 3.796.040 Kinh doanh vËt t­ 583.772.632 2 ThuÕ doanh thu 419.368.558 3 Gi¸ vèn hµng b¸n 47.500.182.078 4 Chi phÝ b¸n hµng 2.291.438.084 5 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 2.894.405.646 6 Lîi tøc 1.319.832.358 7 ThuÕ ph¶ nép 461.888.824 8 Lîi tøc sau thuÕ 857.943.534 Thu sö dông vèn 579.630.000 TrÝch lËp c¸c quÜ c«ng ty 278.313.534 QuÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn 139.156.677 QuÜ dù phßng tµi chÝnh 6.957.833 QuÜ khen th­ëng 78.855.452 QuÜ phóc lîi 39.427.725 9 NghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc ThuÕ doanh thu 400.000.000 ThuÕ lîi tøc 515.590.276 ThuÕ m«n bµi 850.000 ThuÕ sö dông vèn 580.000.000 ThuÕ ®Êt 14.177.800 ThuÕ ®Êt, nhµ x­ëng 180.959.000 ThuÕ xuÊt khÈu 35.820.721 BHXH ph¶i nép 660.000.000 KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2001 §¬n vÞ: ®ång. Sè TT Néi dung Gi¸ trÞ 1 Doanh thu 70.960.860.851 2 ThuÕ VAT 747.963.144 3 Doanh thu thuÇn 69.803.874.576 Doanh thu xuÊt khÈu 56.491.349.028 (= 4.054.096.934 USD) Doanh thu néi Þa 9.312.525.548 S¶n phÈm b¸n trong n­íc 8.610.809.104 Gia c«ng hµng hãa 507.803.113 Uû t¸c xuÊt nhËp khÈu 7.310.056 Kinh tÕ vËt t­ + Thanh lý tµi s¶n 189.603.275 4 Gi¸ vèn hµng b¸n 55.860.104.919 5 Chi phÝ b¸n hµng 3.640.065.781 6 Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp 1.451.511.328 7 Thu nhËp doanh nghiÖp 391.750.222 L·i do ho¹t ®éng tµi chÝnh 417.302.005 Chªnh lÖch USD 25.551.783 L·i thu ®­îc tõ ng©n hµng 1.438.349.609 L·i thu ®­îc do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh 189.603.275 L·i thu ®­îc do ho¹t ®éng bÊt th­êng 156.180.546 Thu vÒ thanh lý tµi s¶n 33.422.729 Thu vÒ thuª nhµ x­ëng 215.308.656 L·i thu ®­îc do ho¹t ®éng bÊt th­êng kh¸c 464.483.621 8 ThuÕ thu nhËp ph¶i nép 987.027.697 9 Thu nhËp sau thuÕ 581.268.000 Thu sö dông vèn 405.759.697 TrÝch lËp c¸c quÜ c«ng ty 202.879.848 QuÜ ®Çu t­ ph¸t triÓn 20.287.984 QuÜ dù phßng tµi chÝnh 10.143.992 QuÜ trî cÊp thÊt nghiÖp 114.965.249 QuÜ khen th­ëng 57.482.624 QuÜ phóc lîi 10 NghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc 108.770.816 ThuÕ doanh thu 544.944.148 ThuÕ thu nhËp 850.000 ThuÕ m«n bµi 577.130.000 Thu sö dông vèn 17.710.000 ThuÕ ®Êt 199.890.750 Thuª ®Êt, nhµ x­ëng 31.733.023 ThuÕ xuÊt khÈu 720.000.000 BHXH ph¶i nép Theo 2 b¶ng to cã thÓ thÊy r»ng, trong 2 n¨m 2000 – 2001, trong doanh thu cña c«ng ty t¨ng h¬n 7 tû ®ång nh­ng thu nhËp l¹i chØ t¨ng cã h¬n 200 triÖu ®ång. Dï con sè ch­a ph¶i lµ lín, nh­ng ta ph¶i hiÓu r»ng trong thêi kú nµy, thÞ tr­êng chÝnh gÆp khã kh¨n nh­ng c«ng ty còng ®· cè g¾ng v­ît qua ®­îc, ®iÒu ®ã thÓ hiÖn nç lùc kh«ng ngõng cña c«ng ty. Trong t­¬ng lai, c«ng ty phÊn ®Êu hoµn thµnh tèt h¬n n÷a nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh ®Ó phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. 6. Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty hiÖn nay vµ c¸c n¨m tiÕp theo. Trong h¬n 30 n¨m, c«ng ty ®· chÕ thö h¬n 300 mÉu s¶n phÈm vµ ®­a vµo s¶n xuÊt kho¶ng 100 mÉu ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn. C«ng t¸c KHKT ®­îc ®Æt biÖt chó ý vµ ®­îc coi lµ biÖn ph¸p hµng ®Çu ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt cã khèi l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi rÊt lín (kho¶ng 90% tæng khèi l­îng, trong ®ã thÞ tr­êng truyÒn thèng NhËt B¶n chiÕm 85%), C«ng ty dÖt Minh Khai còng ®· ®Ò ra cho m×nh mét sè ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mang tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi nh­ sau: - TiÕp tôc duy tr× s¶n phÈm truyÒn thèng lµ kh¨ ¨n ®Ó xuÊt khÈu sang NhËt, ®©y lµ thÞ tr­êng chñ ®¹o ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - Trªn c¬ së duy tr× thÞ tr­êng truyÒn thèng, c«ng ty sÏ ph¸t triÓn mét sè s¶n xuÊt kh¨n cao cÊp dïng b¸n trong c¸c siªu thÞ t¹i NhËt, kh¨n b¸n tÞa c¸c shop ®å hiÖu, kh¨n ¨n cho kh¸ch s¹n, ¸o choµng t¾m b«ng cao cÊp… - Tr­íc ®©y c«ng ty ch­a chó ý ®Õn viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc, ®a sè s¶n phÈm b¸n ra thÞ tr­êng trong n­íc lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu. V× vËy, trong t­¬ng lai gÇn, c«ng ty sÏ tiÕn hµnh thiÕt kÕ mét sè s¶n phÈm theo mïa vô vµ s¶n phÈm phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam ®Ó tung ra b¸n réng r·i. - C«ng ty còng cã h­íng tiÕn hµnh më trang WEB riªng ®Ó qu¶ng c¸o réng r·i s¶n phÈm trªn m¹ng INTERNET nh»m n©ng cao uy tÝn vµ më réng thÞ tr­êng. - Trong t­¬ng lai, c«ng ty sÏ tiÕn hµnh th©m nhËp vµ më réng thÞ phÇn cña m×nh sang thÞ tr­êng ¢u, Mü réng lín, ®©y lµ thÞ tr­êng giµu tiÒm n¨ng nh­ng hiÖn nay l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu sang ®ã l¹i rÊt Ýt (kho¶ng 5% tæng s¶n l­îng). - HiÖn nay, c«ng ty ch­a cã mét ®¹i lý chÝnh thøc nµo ë trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc. Do vËy, c«ng ty cã h­íng sÏ më mét sè ®¹i lý chÝnh thøc giíi thiÖu vµ b¸n s¶n phÈm t¹i hai thÞ tr­êng nµy. - C«ng ty còng sÏ ®Çu t­ thùc hiÖn mét sè dù ¸n nh»m c¶i tiÕn d©y chuyÓn c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng chñng lo¹i s¶n phÈm… §ã còng lµ nh÷ng h­íng ®i ®óng ®¾n, tÝch cùc cña mét doanh nghiÖp n¨ng ®éng ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn. Víi t×nh h×nh nh­ hiÖn nay cña c«ng ty, ch¾c ch¾n viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ rÊt cÇn thiÕt vµ sÏ ®¹t hiÖu qu¶ cao. iii. ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c tr¶ l­¬ng ë C«ng ty. 1. Ph©n tÝch thùc tr¹ng quü tiÒn l­¬ng C«ng ty dÖt Minh Khai. Hµng n¨m bé phËn lµm l­¬ng thuéc phßng tæ chøc lao ®éng sÏ tiÕn hµnh x©y dùng quü tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch cho c«ng ty theo ph­¬ng ph¸p sau: åQTLKH = åTLKH CNSX + åTLKHQL + Trong ®ã: åQTLKH: lµ tæng quü l­¬ng kÕ ho¹ch. åTLKH CNSX = TLMINDN x HCB CNSX x CNSX x 12 th¸ng (1) Trong ®ã: åTLKH CNSX: lµ tæng tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch cña CNSX. TLMINDN: møc l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp lùa chän. HCB CNSX: HÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n cña CNSX. CNSX: Sè c«ng nh©n s¶n xuÊt. åTLKH QL: = TLMINDN x HCBQL x TQL x 12 th¸ng (2) Trong ®ã: åTLKH QL: Lµ tæng tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch cña qu¶n lý. HCBQL : HÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n cña L§QL. TQL : Sè lao ®éng qu¶n lý. åTpc: Lµ tæng tiÒn phô cÊp l­¬ng ®­îc tÝnh trong ®¬n gi¸ (3) C¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng b×nh qu©n ®­îc tÝnh trong ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, gåm cã: - Tr¸ch nhiÖm - §éc h¹i - Ca 3 - N©ng cÊp bËc - Tõ c«ng thøc (1), (2) vµ (3) ta x¸c ®Þnh ®­îc tæng quü l­¬ng n¨m KÕ ho¹ch cña c«ng ty. L­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp lùa chän trong khung qui ®Þnh: TLmin: møc l­¬ng tèi thiÓu chung do Nhµ n­íc qui ®Þnh (theo NghÞ ®Þnh 280) còng lµ giíi h¹n d­íi cña khung l­¬ng tèi thiÓu lµ 210.000 ®ång/th¸ng. TLmin®c: TiÒn l­¬ng tèi thiÓu ®iÒu chØnh tèi ®a cña doanh nghiÖp ®­îc phÐp ¸p dông còng lµ giíi h¹n trªn cña khung l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp: TLmin®c = TLmin x (1 + K®c) (trong ®ã K1(vïng) = 0,3; K2 (ngµnh) = 1) = 21.000 x (1 + 1,3) = 483.000 ®ång/th¸ng. Khung l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp lµ 210.000 ®Õn 483.000 ®ång/th¸ng. - Møc l­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp lùa chän lµ: 210.000®ång. - HÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n cña CNSX lµ: 2,34 - HÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n cña lao ®éng qu¶n lý lµ bËc 4 ng¹ch 03 b¶ng l­¬ng viªn chøc thõa hµnh trong c¸c doanh nghiÖp. B¶ng tæng quü mét sè n¨m nh­ sau: Sau khi x©y dùng ®­îc quü tiÒn l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch, c¸n bé phßng tæ chøc lao ®éng sÏ lªn Bé Lao ®éng – Th­¬ng binh x· héi ®Ó duyÖt quü l­¬ng ®ã. HiÖn nay, C«ng ty dÖt Minh Khai kho¸n quü l­¬ng xuèng c¸c ph©n x­ëng dùa trªn sè l­îng s¶n phÈm nhËp kho cña c¸c ph©n x­ëng vµ ®¬n gi¸ s¶n phÈm do c«ng ty x©y dùng (phßng kü thuËt kÕt hîp víi phßng tæ chøc – lao ®éng) trªn c¬ së tiÕn hµnh ®Þnh møc lao ®éng ë tõng ph©n x­ëng, tÝnh to¸n møc tiÒn l­¬ng ë ph©n x­ëng (bao gåm tiÒn l­¬ng cña CNSX, CPV, c¸n bé qu¶n lý….) vµ hÖ sè phô cÊp nh­: phô cÊp lµm ca ®ªm, ®éc h¹i, tr¸ch nhiÖm… Vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m phßng tµi vô tiÕn hµnh thèng kª tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ tiÒn l­¬ng trong n¨m vµ lËp b¸o c¸o vÒ tæng quü l­¬ng thùc hiÖn. Tæng quü l­¬ng cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ qua b¶ng sè liÖu sau: ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 KH TH KH TH KH TH Tæng doanh thu Tû ® 58 64,532 66,5 69,955 68,32 72,55 Tæng quü l­¬ng Tû ® 9,981 11,099 11,97 11,97 12,73 12,762 Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy tæng quü l­¬ng thùc hiÖn ë mét sè n¨m nh×n chung lµ xÊp xØ tæng quÜ l­¬ng theo kÕ ho¹ch vµ cã xu h­íng t¨ng lªn do tæng doanh thu thùc hiÖn còng t¨ng lªn so víi tæng doanh thu theo kÕ hoch. C«ng ty dÖt Minh Khai lu«n lu«n ®¶m b¶o tæng quü l­¬ng chiÕm kho¶ng tõ 15 ®Õn 18% tæng doanh thu cña c«ng ty. 2. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng hiÖn nay ë C«ng ty dÖt Minh Khai. HiÖn nay, C«ng ty dÖt Minh Khai ®ang ¸p dông tr¶ l­¬ng theo NghÞ ®Þnh 25, 26CP cña ChÝnh phñ. Nãi chung c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña c«ng ty ®· thùc hiÖn ®­îc nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, ®iÒu ®ã ®· ®¶m b¶o ®­îc ®êi sèng cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn hiÖn nay. C«ng t¸c tr¶ l­¬ng ®Òu dùa trªn tÝnh chÊt tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt cô thÓ nh­ng cßn cã sù chªnh lín gi÷a l­¬ng cña bé ph©n gi¸n tiÕp vµ l­¬ng cña bé phËn trùc tiÕp. C«ng ty ¸p dông 2 h×nh thøc tr¶ l­¬ng sau: - H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. - H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. 2.1. H×nh thøc theo tr¶ l­¬ng s¶n phÈm. C«ng ty dÖt Minh Khai lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng phô thuéc rÊt lín vµo sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cña c«ng ty cã tiªu thô ®­îc hay kh«ng. Nh­ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cho c«ng ty theo d©y truyÒn s¶n xuÊt ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ mÆt kü thuËt chÊt l­îng, gi¸ thµnh thÊp. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n lµm s¶n phÈm phô thuéc vµo ®¬n gi¸ tõng lo¹i s¶n phÈm vµ khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn (®ã lµ nh÷ng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®óng quy c¸ch chÊt l­îng ®· ®­îc KCS cña c«ng ty kiÓm ®Þnh). ë c«ng ty hiÖn nay, cã hai chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm : - ChÕ ®é tr¶ l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. - ChÕ ®é tr¶ l­¬ng kho¸n theo s¶n phÈm. 2.1.1. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông ë ph©n x­ëng tÈy nhuém bëi v× c«ng viÖc ë ®©y mang tÝnh chÊt lµm viÖc tËp thÓ vµ c«ng viÖc nµy mét ng­êi khã cã thÓ hoµn thµnh ®­îc. Ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng cña h×nh thøc nµy nh­ sau. - TÝnh tiÒn l­¬ng cña tæ ®­îc lÜnh. L1 = §G x Q1. Trong ®ã: L1: Tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ tæ nhËn ®­îc. Q1: S¶n l­îng thùc tÕ tæ ®· hoµn thµnh nhËp kho. §G: ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng 1kg s¶n phÈm. - TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng 1kg s¶n phÈm tr¶ cho tæ: Trong ®ã: Lcb: tiÒn l­¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n i. n: Sè c«ng nh©n trong tæ. Q0: Møc s¶n l­îng cña c¶ tæ. Phßng kü thuËt tiÕn hµnh ®Þnh møc s¶n l­¬îng cho tæ trªn c¬ së sö dông ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖp kÕt hîp víi chôp ¶nh vµ bÊm giê. Tõ tæng sè tiÒn l­¬ng cña c¶ tæ, bé phËn lµm l­¬ng tiÕn hµnh chia l­¬ng cho tõng ng­êi c«ng nh©n trong tæ b»ng ph­¬ng ph¸p ®iÓm nh­ sau: - TÝnh tiÒn l­¬ng cho 1 ®iÓm. Trong ®ã: l1: TiÒn l­¬ng cho 1 ®iÓm. D: Tæng ®iÓm thùc tÕ trong th¸ng cña tæ. - TÝnh l­¬ng cho tõng c«ng nh©n: l = l1 x d. Trong ®ã: l: tiÒn l­¬ng cña mét c«ng nh©n. d: sè ®iÓm cña mçi c«ng nh©n. - Ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: Mçi c«ng nh©n lµm ®­îc 1000kg sÏ ®­îc 10 ®iÓm. VÝ dô: Cã B¶ng ®iÓm th¸ng 12 n¨m 2000 cña tæ nÊu tÈy 1 vµ cã tiÒn l­îng 1 ®iÓm lµ 15030 ®ång/®iÓm. B¶ng ®iÓm th¸ng 12 n¨m 2000 (tæ nÊu tÈy 1). TT Tªn §iÓm 1 Dòng 880 2 M¹nh 360 3 Träng 330 4 Anh TuÊn 563 5 B×nh 380 6 Hïng 573 7 Toµn 370 8 Anh 830 9 Th«ng 370 10 Ch©u 413 11 ThÓ 343 12 Ph¹m Hïng 323 13 §¹i 50 14 Thanh 526 15 TuÊn 343 16 Minh TuÊn 323 17 TiÕn 583 18 §é 830 19 §µo 390 20 Th¸i 360 Tæng 9140 Nh­ vËy tiÒn l­¬ng thùc mét ng­êi ®­îc lÜnh lµ: VD: Anh NguyÔn B¸ Ch©u. 1530® x 413 = 631890. NhËn xÐt: H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c tr¶ theo sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng. H×nh thøc nµy cã t¸c dông n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm, tinh thÇn hîp t¸c vµ phèi hîp cã hiÖu qu¶ gi÷a c¸c c«ng nh©n lµm viÖc trong tæ. Nh­ng bªn c¹nh ®ã h×nh thøc nµy còng cã h¹n chÕ khuyÕn khÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n, v× tiÒn l­¬ng phô thuéc vµo kÕt qu¶ lµm viÖc chung cña c¶ tæ, chø kh«ng trùc tiÕp phô thuéc vµo kÕt qu¶ lµm viÖc cña b¶n th©n hä. MÆt kh¸c ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm nh­ng hîp lý vµ chÝnh x¸c, ch­a ph¶n ¸nh ®­îc tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña mçi ng­êi. 2.1.2. Tr¶ l­¬ng kho¸n theo s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n theo s¶n phÈm ®­îc dïng ®Ó tr¶ cho nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc ë nh÷ng c«ng ®o¹n t­¬ng ®èi ®éc lËp vµ tÝnh riªng ®­îc s¶n phÈm cho tõng ng­êi nh­ dÖt, may, c¾t… §¬n gi¸ s¶n phÈm cã thÓ tÝnh theo ®¬n vÞ c«ng viÖc cÇn hoµn thµnh hoÆc cã thÓ tÝnh theo khèi l­îng c«ng viÖc. TiÒn l­¬ng sÏ ®­îc tr¶ theo sè l­îng s¶n phÈm mµ ng­êi c«ng nh©n hoµn thµnh ghi ë phiÕu s¶n phÈm c¸ nh©n, tËp thÓ. Ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng cña h×nh thøc nµy nh­ sau: C«ng ty c¨n cø vµo sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh nhËp kho cña mçi ph©n x­ëng ®Ó tÝnh to¸n quü l­¬ng vÒ ph©n x­ëng. L1 = §G x Q1. Trong ®ã: L1: lµ tæng tiÒn l­¬ng cña ph©n x­ëng. Q1: Sè l­îng thùc tÕ ph©n x­ëng lµm ®­îc nhËp kho. §G: §¬n gi¸ l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cuèi cïng cña ph©n x­ëng. §¬n gi¸ l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cuèi cïng cña ph©n x­ëng mµ C«ng ty tr¶ cã tÝnh ®Õn c¶ chÊt l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. - §èi víi s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn lo¹i 1 b»ng 100%. - §èi víi s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn lo¹i 2 b»ng 50% lo¹i 1 - §èi víi s¶n phÈm ®¹t lo¹i 3, 4 kh«ng tr¶. Sau khi ph©n x­ëng cã tæng quü l­¬ng th× tiÕn hµnh tÝnh to¸n tiÒn l­¬ng, cho tõng c«ng nh©n trong ph©n x­ëng dùa trªn ®¬n gi¸ kho¸n cho c¸c s¶n phÈm ë tõng c«ng ®o¹n vµ sè l­îng s¶n phÈm mµ ng­êi c«ng nh©n hoµn thµnh ghi ë phiÕu s¶n phÈm c¸ nh©n. Ch¼ng h¹n c¸ch tÝnh to¸n l­¬ng ë ph©n x­ëng dÖt thoi nh­ sau: T¹i ph©n x­ëng dÖt thoi sîi ®· ®­îc xö lý (hoÆc ch­a xö lý) ®­îc ph©n thµnh 2 lo¹i sîi däc vµ sîi ngang tuú theo yªu cÇu cña mÆt hµng. Sîi ngang ®­îc chuyÓn sang m¸y ®¸nh suèt. Sîi däc ®­îc chuyÓn sang m¸y m¾c t¹o thµnh trôc m¾c tr­íc khi ®­a vµo m¸y hå dån (t¨ng c­êng lùc cho sîi) t¹o thµnh trôc dÖt. Trôc dÖt vµ suèt ngang ®­îc ®­a vµo m¸y dÖt thoi, dÖt thµnh kh¨n thµnh phÈm. Ph©n x­ëng dÖt thoi dÖt mét sè lo¹i kh¨n nh­ kh¨n mÆt, kh¨n t¾m, kh¨n ¨n… øng víi mçi lo¹i kh¨n sÏ cã mét ®¬n gi¸ cô thÓ do c«ng ty x©y dùng (phßng tæ chøc lao ®éng x©y dùng ®¬n gi¸ cho c¸c lo¹i kh¨n, nh»m ®Ó tÝnh to¸n tiÒn l­¬ng ë ph©n x­ëng sau khi cã ®­îc sè l­¬ng s¶n phÈm mµ ph©n x­ëng hoµn thµnh nhËp kho). §Ó cã ®­îc 1 s¶n phÈm kh¨n th× ph¶i tr¶i qua c¸c c«ng ®o¹n sau: ®¸nh suèt, m¾c sîi, hå dån, vµ cuèi cïng lµ dÖt. - Ph­¬ng ph¸p tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña mét kh¨n dÖt nh­ sau: §GKd = §Gd + §G®s + §Gms + §Ghd + §Gpv + §Gql Trong ®ã: §GKd: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña mét kh¨n dÖt. §Gd: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ë c«ng ®o¹n dÖt (tøc lµ ng­êi c«ng nh©n cø dÖt ®­îc 1 kh¨n th× d­îc ®¬n gi¸ lµ §Gd). §G®s: §¬n gi¸ l­¬ng cña c«ng nh©n ë c«ng ®o¹n ®¸nh suèt. §Gms: §¬n gi¸ l­¬ng cña c«ng nh©n ë c«ng ®o¹n m¾c sîi §Ghd: §¬n gi¸ l­¬ng cña c«ng nh©n ë c«ng ®o¹n hå dån. §Gpv: §¬n gi¸ l­¬ng cña c«ng nh©n phôc vô. §Gql: §¬n gi¸ l­¬ng cña lao ®éng qu¶n lý. Ø TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ë c«ng ®o¹n dÖt: + §Ó cã thÎ x¸c ®Þnh ®­îc ®¬n gi¸ th× phßng tæ chøc kÕt hîp víi phßng kü thuËt x©y dùng ®Þnh møc s¶n l­îng nh­ sau: Q0 = 480’ x T §Mm x H x SKK x SK1K (*) Sn Trong ®ã: Q0: §Þnh møc s¶n l­îng cña c«ng nh©n ë c«ng ®o¹n dÖt kh¨n. T: Tèc ®é m¸y (tøc lµ sè vßng quay cña con thoi trªn 1 phót). ë ®©y ng­êi ta lÊy tèc ®é m¸y trung b×nh lµ 165 V/P. Cø mét vßng quay cña con thoi sÏ ®an ®­îc mét sîi ngang, vËy 165V/P lµ ®an ®­îc 165 sîi ngang trªn phót. Sn: Sè sîi ngang kh¨n ®­îc dÖt bëi sîi däc (trôc dÖt) vµ sîi ngang (suèt ngang) ®an nhau. §Mm: ®Þnh møc m¸y (tøc sè m¸y qui ®Þnh mét c«ng nh©n ph¶i phôc vô). H: HiÖu suÊt m¸y (%). SKK: Sè khæ kh¨n cña 1 khæ réng m¸y. SK1K: Sè kh¨n cña 1 khæ kh¨n. 480’: tøc lµ thêi gian lµm viÖc trong ca. + TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ë c«ng ®o¹n dÖt. §Gd = TLcbcv + Pc Q0 Trong ®ã: TLcbcv: tiÒn l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc. Pc: tiÒn phô cÊp l­¬ng. Ø TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ë c«ng ®o¹n ®¸nh suèt, m¨c sîi, hå dån: + §Þnh møc s¶n l­îng ë c¸c c«ng ®o¹n nh­ sau. Phßng kü thuËt kÕt hîp víi phßng tæ chøc x©y dùng møc s¶n l­îng b»ng ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm, kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh bÊm giê. + TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ë c¸c c«ng ®o¹n ®¸nh suèt, m¾c sîi, hå dån. §Gi = TLcbcvi + Pci Q0i Trong ®ã: §Gi: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ë c«ng ®o¹n i. TLcbcvi: TiÒn l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc ë c«ng ®o¹n i. Pci: TiÒn phô cÊp l­¬ng ë c«ng ®o¹n i. Qoi: Møc s¶n l­îng cña c«ng nh©n ë c«ng ®o¹n i. Ø TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n phôc vô vµ lao ®éng qu¶n lý. Phßng tæ chøc c¨n cø vµo sè l­îng c«ng nh©n phôc vô vµ lao ®éng qu¶n lý ë ph©n x­ëng vµ møc tiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi ®Ó x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña hä trong mçi s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra bëi c«ng nh©n chÝnh. Th­êng ®­îc x¸c ®Þnh n­ sau: §Gpv = 14% §Gd §Gql = 2,8% §Gd ë c¸c c«ng ®o¹n kh¸c nhau th× ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cã ®¬nvÞ kh¸c nhau, nh­ c«ng ®o¹n dÖt ®¬n vÞ lµ ®ång/1 kh¨n, cßn ë c«ng ®¸nh suèt, m¾c sîi, hå dån ®¬n vÞ tÝnh lµ ®ång/1kg… V× vËy khi x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña mét kh¨n dÖt ph¶i tiÕn hµnh qui chuÈn. - TÝnh tæng sè tiÒn l­¬ng mµ ph©n x­ëng dÖt thoi ®­îc lÜnh: L1 = §GKd x Q1. Trong ®ã: L1: Tæng sè tiÒn l­¬ng mµ ph©n x­ëng dÖt thoi ®­îc lÜnh. Q1: Sè l­îng kh¨n dÖt mµ ph©n x­ëng thùc tÕ lµm ®­îc nhËp kho. §GKd: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña mét kh¨n dÖt mµ C«ng ty tr¶. - Ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n cña ph©n x­ëng: Ph©n x­ëng tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n hoµn toµn dùa vµo ®Þnh møc s¶n l­îng cña tõng c«ng ®o¹n do phßng kü thuËt vµ phßng tæ chøc s¶n xuÊt. ë c«ng ®o¹n dÖt, phßng tæ chøc dùa trªn b¶n b¸o c¸o thiÕt kÕ vÌ c¸c lo¹i m¸y cña phßng kü thuËt ®Ó x¸c ®Þnh møc s¶n l­îng cô thÓ cho c«ng nh©n ë c¸c lo¹i m¸y ®ã vµ ®èi víi c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau th× møc s¶n l­îng còng kh¸c nhau. Ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc nh­ c«ng thø (*). ë c¸c c«ng ®o¹n kh¸c nh­ ®¸nh suèt, m¾c sîi, hå dån còng ®­îc ®Þnh møc theo c¸c lo¹i m¸y kh¸c nhau b»ng ph­¬ng ph¸p thèng kª kÕt hîp víi chôp ¶nh bÊm g×. + Ph©n x­ëng x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ kho¸n cho tõng lo¹i s¶n phÈm ë c«ng ®o¹n dÖt: §GKhdi = TLcbcv Qospi Trong ®ã: §GKhdi: ®¬n gi¸n kho¸n cho s¶n phÈm i. Q0spi: ®Þnh møc s¶n l­îng cho s¶n phÈm i. + §¬n gi¸ kho¸n cho tõng lo¹i m¸y mãc ë c¸c c«ng ®o¹n ®¸nh suèt, m¾c sîi, hå dån. §GKhij = TLcbcvi Q0ij Trong ®ã: §Gkhij: §¬n gi¸ kho¸n cho lo¹i m¸y j ë c«ng ®o¹n i. TLcbcvi: TiÒn l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc ë c«ng ®o¹n i. Qoij: §Þnh møc s¶n l­îng lo¹i m¸y j ë c«ng ®o¹n i. VÝ dô: B¶ng ®¬n gi¸ kho¸n cho c«ng nh©n ë c«ng ®o¹n dÖt nh­ sau: Tªn SP §G lo¹i 1 §G lo¹i 2 §G bd lo¹i 1 §G bd lo¹i 2 HS c«ng nh©n HS bd HS ®ªm ( (ca 3) 1954 29.912 9.97 6.248 2.08 1 1 1 262wcm 31 11.66 6.213 2.071 1.1 1 1.2 262yc 50 19 7.14 3.5 1 1 1 28.55td 110 55 15 5 1 1 1 300gyc 31.108 10.369 4.873 1.624 1 0.9 1 300tk 29.56 9.853 4.646 1.549 1 0.9 1.2 300tkm 25.56 9.853 4.646 1.549 1.1 0.9 1.2 300to 27.101 9.033 3.489 1.163 1 1 1 300to2m 25 8.4 4.2 1.4 1 0.9 1 34.90 185 64.67 23.067 7.687 1 1 1 375wcl 54.935 18.31 7.075 2.358 1 1 1 375tr 44.719 14.9 5.759 1.191 1 1 1 + TÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n chÝnh: l1 = §GK x q1 + Pc Trong ®ã: l1: TiÒn l­¬ng cña 1 c«ng nh©n. §GK: ®¬n gi¸n kho¸n s¶n phÈm. q1: Sè l­îng s¶n phÈm mµ c«ng nh©n ®ã thùc tÕ hoµn thµnh. Pc: tiÒn phô cÊp l­¬ng cña c«ng nh©n chÝnh. + C«ng nh©n phôc vô bao gåm cã c«ng nh©n b¶o d­ìng, c«ng nh©n vËn chuyÓn sîi,… Ø §èi víi c«ng nh©n b¶o d­ìng th× ®­îc tÝnh l­¬ng nh­ sau: + TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng kho¸n cho mçi c«ng nh©n b¶o d­ìng §G = L0 M x Q0 Trong ®ã: §G: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n b¶o d­ìng. L0: L­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc. M: §Þnh møc phôc vô cña c«ng nh©n b¶o d­ìng. Q0: §Þnh møc s¶n l­îng cña 1 CN chÝnh. ë ®©y M vµ Q0 ®Òu do phßng kü thuËt x©y dùng, M ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm kÕt hîp víi ph­¬ng ph¸p chôp ¶nh bÊm giê. + TÝnh tiÒn l­¬ng thùc tÕ: L1 = §G x Q1 + Pc Trong ®ã: L1: TiÒn l­¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n b¶o d­ìng. §G: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng b¶o d­ìng. Q1: Møc hoµn thµnh thùc tÕ cña c«ng nh©n chÝnh. Pc: TiÒn phô cÊp l­¬ng cña c«ng nh©n b¶o d­ìng. Ø §èi víi c«ng nh©n vËn chuyÓn (nh­ vËn chuyÓn sîi, suèt ngang, trôc dÖt…) th× l­¬ng ®­îc tÝnh nh­ sau: + Ph©n x­ëng dùa vµo ®Þnh møc lao ®éng cña phßng kü thuËt cho nhãm c«ng nh©n vËn chuyÓn ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho nhãm c«ng nh©n vËn chuyÓn. + TÝnh tæng tiÒn l­¬ng cña nhãm c«ng nh©n vËn chuyÓn: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña nhãm cnvc x s¶n l­îng thùc tÕ nhãm vËn chuyÓn ®­îc. + Nhãm tiÕn hµnh chia l­¬ng cho c¸ nh©n b»ng ph­¬ng ph¸p b×nh bÇu A, B, C (dùa vµo sè ngµy c«ng, tÝnh tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc…). §èi víi lao ®éng qu¶n lý ë PX ®­îc tr¶ l­¬ng theo cÊp bËc c«ng nh©n vµ thêi gian trùc tiÕp lµm viÖc. Nh­ng sè tiÒn nµy dïng ®Ó tr¶ cho lao ®éng qu¶n lý lµ lÊy tõ 2,8% §G do C«ng ty tr¶ cho PX khi PX hoµn thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Sau khi tÝnh to¸n tiÒn l­¬ng cho toµn bé c«ng nh©n trong PX nÕu sè tiÒn tr¶ l­¬ng ®ã lín h¬n tæng qu¶n lý cña PX th× PX tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n b»ng c¸ch b»ng c¸ch nh©n víi hÖ sè nhá h¬n 1 (tuú theo møc ®é th©m hôt). NÕu sè tiÒn ph¶i tr¶ l­¬ng nhá l­¬ng nhá h¬n tæng l­¬ng th× PX còng tiÕn hµnh ®iÒu chØnh b»ng c¸ch nh©n víi hÖ sè lín h¬n 1 ®Ó c©n ®èi gi÷a tiÒn l­¬ng tr¶ c«ng nh©n vµ Tæng quü l­¬ng. NhËn xÐt: Ta thÊy chÕ ®é tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm nµy thóc ®Èy c«ng nh©n kh«ng nh÷ng phÊn ®Êu hoµn thµnh c«ng viÖc nhanh chãng mµ cßn phÊn ®Êu v­ît møc s¶n l­îng gióp c«ng ty hoµn thµnh tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña c«ng ty giao cho. Bªn c¹nh ®ã tr¶ l­¬ng kho¸n s¶n phÈm víi viÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ phøc t¹p, dÔ ph¸t sinh hiÖn t­îng lµm Èu, lµm t¾t... H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®ßi hái ph¶i cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt æn ®Þnh, cung cÊp ®Çy ®ñ, kÞp thêi nguyªn vËt liÖu, c«ng cô, ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt. 2.2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. HiÖn nay c«ng ty vÉn ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cho mét sè ®èi t­îng nh­: - C¸n bé qu¶n lý. - Nh÷ng ng­êi lao ®éng ®ang trong thêi gian ®i c«ng t¸c hoÆc nghØ phÐp. - Nh÷ng c«ng nh©n lµm nh÷ng c«ng viÖc kh«ng ®Þnh møc ®­îc. TiÒn l­¬ng mµ c«ng ty tr¶ cho nh÷ng ng­êi h­ëng thêi gian phô thuéc vµo ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc vµ hÖ sè cÊp bËc mµ ng­êi c«ng nh©n ®ã ®¹t. Trong ®ã: Ltt: TiÒn l­¬ng thùc tÕ mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc. TLmindn: Møc l­¬ng tèi thiÓu mµ doanh nghiÖp lùa chän (hiÖn nay c«ng ty dÖt Minh Khai vÉn lùa chän møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 180.000 ®ång). K: hÖ sè cÊp bËc mµ ng­êi c«ng nh©n ®¶m nhiÖm. Tc®: Ngµy c«ng quy ®Þnh (26 ngµy) Ttt: Ngµy c«ng thùc tÕ mµ ng­êi c«ng nh©n ®i lµm. C: TiÒn l­¬ng c©n ®èi l¹i (do Gi¸m ®èc c©n nh¾c tuú tõng c«ng viÖc mµ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¶m nhiÖm) Tæng sè tiÒn mµ Gi¸m ®èc dïng ®Ó c©n ®èi l¹i tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn (nÕugäi lµ Tc) ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së khi tæng doanh thu thùc hiÖn lín h¬n tæng sè doanh thu theo kÕ ho¹ch. Lóc ®ã tæng quü l­¬ng dïng ®Ó tr¶ cho lao ®éng toµn c«ng ty sÏ t¨ng lªn so víi quü l­¬ng kÕ ho¹ch (bëi v× c«ng ty lu«n lu«n ®¶m b¶o quü tiÒn l­¬ng chiÕm kho¶ng tõ 15 ®Õn 18% tæng doanh thu). ChÝnh v× vËy TC bao gåm phÇn quü l­¬ng t¨ng thªm céng víi sè tiÒn cßn d­ thõa khi c«ng ty ch­a tr¶ hÕt theo kÕ ho¹ch. Sau khi cã ®­îc Tc gi¸m ®èc tiÕn hµnh xem xÐt, ®¸nh gi¸ tõng c«ng viÖc mµ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¶m nhiÖm vÒ mét sè mÆt nh­: tr¸ch nhiÖm cña ng­êi c¸n bé, nh©n viªn ®ã c«ng viÖc, víi c«ng ty, tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc mµ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¶m nhiÖm... Môc ®Ých cña viÖc c©n ®èi l¹i tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n lµ nh»m ®¶m b¶o ®êi sèng cho hä, khuyÕn khÝch ®Ó hä yªn t©m, tËn tôy trong c«ng viÖc h¬n lµm cho hä c¶m thÊy c¶m thÊy møc l­¬ng ®ã lµ tho¶ ®¸ng ®óng víi n¨ng lùc cña m×nh. VD: §Ó tÝnh tiÒn l­¬ng theo thêi gian cña anh NguyÔn V¨n Phó phßng tæ chøc – lao ®éng lµ chuyªn viªn 5/8. Tæng thêi gian ®i lµm trong th¸ng lµ 27 c«ng vµ ngµy nghØ phÐp, lÔ lµ 2 ngµy. Ta sÏ cã: ®ång Riªng ®èi víi ngµy nghØ phÐp vµ nghØ lÔ còng ®­îc tÝnh nh­ trªn. Do vËy l­¬ng cña nh÷ng ngµy nghØ phÐp, lÔ lµ: ®ång VËy tiÒn l­¬ng cña anh NguyÔn V¨n Phó lµ 880.107 ®ång. ë ®©y tiÒn l­¬ng c©n ®èi l¹i (do Gi¸m ®èc c©n nh¾c) lµ 330.000 ®ång. C«ng ty DÖt Minh Khai hiÖn nay thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng lµm 2 kú: Kú 2: T¹m øng vµo ngµy 25 hµng th¸ng c¸c phßng ban, PX lËp b¶ng l­¬ng göi lªn phßng tµi vô. C¨n cø vµo ngµy c«ng thùc tÕ hä ®i lµm tiÒn t¹m øng ®­îc chia lµm 3 møc: 300.000®, 200.000®, 150.000®. Kú 2: lµ sè tiÒn thanh to¸n vµo ngµy 15 hµng th¸ng. §©y lµ phÇn tiÒn l­¬ng cßn l¹i sau khi ®· trõ phÇn t¹m øng vµ c¸c kho¶n b¶o hiÓm ph¶i khÊu trõ theo quy ®Þnh. NhËn xÐt: H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®· khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i lµm ®Çy ®ñ ngµy c«ng trong th¸ng, khuyÕn khÝch n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó ®­îc n©ng bËc l­¬ng tr­íc thêi h¹n. MÆt kh¸c viÖc tr¶ l­¬ng cho Gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, qu¶n ®èc, phã qu¶n ®èc, c¸c tr­ëng phßng... ®· g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §iÒu nµy lµ hîp lý ®èi víi mét c«ng ty lµm ¨n trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay. Bªn c¹nh ®ã, do c¸ch tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng trong mçi phßng ban chØ c¨n cø vµo hÖ sè l­¬ng vµ ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc, cho nªn tiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi nhËn ®­îc ch­a g¾n víi kÕt qu¶ lao ®éng vµ chÊt l­îng c«ng viÖc. PhÇn iii mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty dÖt minh khai Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay mçi mét doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn th× kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ lu«n lu«n ph¶i t×m c¸ch c¶i tiÕn, ®æi míi tõng mÆt vµ toµn diÖn ho¹t ®éng s¶n suÊt kinh doanh cña m×nh nh»m lo¹i bá nh÷ng yÕu tè bÊt hîp lý k×m h·m sù ph¸t triÓn vµ ph¸t huy tèi ®a nh÷ng yÕu tè tÝch cùc. TiÒn l­¬ng lµ mét c«ng cô hÕt søc quan träng quyÕt ®Þnh ý thøc vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña mçi ng­êi, quyÕt ®Þnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng lµ mét yªu cÇukh«ng thÓ thiÕu trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña mçi mét doanh nghiÖp ho¹t ®äng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Qua nghiªn cøu vµ ph©n tÝch thùc tr¹ng tr¶ l­¬ng ë c«ng ty dÖt Minh Khai t«i xin ®­a ra mét sè ý kiÕn sau: I. Hoµn thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. §Þnh møc lao ®éng gi÷ vai trß rÊt quan träng trong h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, nã kh«ng nh÷ng lµ c¬ së ®Ó tæ chøc lao ®éng khoa häc mµ cßn lµ c¬ së ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ mét c¸ch chÝnh x¸c. Muèn hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tr­íc hÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®Þnh møc bao gåm hai nhiÖm vô chñ yÕu ®ã lµ n©ng cao tr×nh ®ä vµ sù hiªñ biÕtcho nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þnh møc vµ ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc phï hîp. N©ng cao tr×nh ®é cho c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. C¸c møc lao ®éng ®­îc x©y dùng lªn cã chÝnh x¸c, chÆt chÏ vµ hîp lý hay kh«ng tr­íc tiªn phô thuéc vµo tr×nh ®é cña nh÷ng ng­êi x©y dùng ra chóng. Ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc muèn x©y dùng ®­îc c¸c ®Þnh møc lao ®éng khoa häc ®ßi hái ph¶i cãkiÕn thøc, sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ møc lao ®éng th«ng qua viÖc häc tËp vµ nghiªn cøu. Cã nh­ thÕ th× lµm c«ng t¸c ®Þnh møc ë c¸c c¬ së s¶n xuÊt míi lùa chän ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc phï hîp víi hoµn c¶nh thùc tÕ cña ®¬n vÞ m×nh. C«ng t¸c ®Þnh møc ®­îc tiÕn hµnhkh«ng chØ ®Ó lµm c¬ së ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ mµ cßn lµ c¬ së lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ. Tãm l¹i muèn cã ®­îc møc lao ®éng cã chÊt l­îng cao tr­íc hÕt cÇn ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé ®Þnh møc n¾m v÷ng ®ùoc chuyªn m«n vµ kiÕn thøcvÒ møc lao ®éng. ë c«ng ty dÖt Minh Khai hiÖn nay c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng do phßng kü thuËt kÕt hîp víi phßng tæ chøc lao ®éng ®¶m nhiÖm. Nh×n chung c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Þnh møc ®Òu qua ®µo t¹o vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc x©y dùng møc lao ®éng. Nh­ng ®Ó cho c«ng t¸c ®Þnh møc ngµy cµng ph¸t triÓn, møc lao ®éng ®­îc x©y dùng ra cµng chÝnh x¸c vµ hîp lý, hµng n¨m c«ng ty cÇn båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é cho nh÷ng c¸n bé n¸y, nh»m gióp hä cã ®­îc nh÷ng kiÕn thøc khoa häc, cËp nhËt vÒ ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÕ giíi. Cã thÓ b»ng nhiÒu c¸ch nh­ cho c¸n bé ®i n©ng cao tr×nh ®é,häc hái kinh nghiÖm ë doanh nghiÖp trong n­íc vµ n­íc ngoµi,tham gia vµo c¸c kho¸ häc ng¾n h¹n dµi h¹n vÒ tæ chøc lao ®éng . Ph­¬ng ph¸p x©y dùng ®Þnh møc. HiÖn nay c¸c møc lao ®éng ë c«ng ty dÖt Minh Khai ®­îc x©y dùng chñ yÕu dùa vµo ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm, kh¶o s¸t thùc tÕ - ph©n tÝch tÝnh to¸n cßn Ýt. V× thÕ ch­a x¸c ®Þnh ®­îc møc s¶n l­îng mét c¸ch chÝnh x¸c, ch­a ®Ò ra ®­îc biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ thíi gian l·ng phÝ ®Ó t¨ng thêi gian t¸c nghiÖp tõ ®ã cã thÓ t¨ng s¶n l­îng. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy cña c«ng ty tçi xin ®­a ra mét sè ý kiÕn sau: Møc lao ®éng ph¶i ®­îc x©y dùng dùa trªn b¸o c¸o thiÕt kÕ vÒ m¸y mãc thiÕt kÕ do phßng kü thuËt cung cÊp, céng víi viÖc sö dông kÕt hîp gi÷a hai ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t bÊm giê vµ chôp ¶nh ngµy lµm viÖc. Th«ng qua qu¸ tr×nh bÊm giê c¸n bé ®Þnh møc cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc thêi gian t¸c nghiÖp s¶n phÈm, ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n kh«ng hoµn thµnh møc do c«ng nh©n cã nh÷ng thao t¸c, ®éng t¸c kh«ng hîp lý, do viÖc tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc ch­a tèt ®ång thêi còng t×m ra ®­îc nh÷ng ph­¬ng ph¸p lµm viÖc tiªn tiÕn ®Ó phæ biÕn réng r·i cho c«ng nh©n. Qua c«ng t¸c chôp ¶nh thêi gian lµm viÖc gióp c¸n bé ®Þnh møcph©n tÝch ®­îc t×nh h×nh sö dông thêi gian lµm viÖc trong ngµy cña c«ng nh©n, ph¸t hiÖn ra thêi gian l·ng phÝ t×m ra ®­îc nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p lo¹i trõ ®Ó tÝnh thêi gian t¸c nghiÖp, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt trong ngµy. ChØ khi kÕt hîp ®­îc kÕt qu¶ cña hai ph­¬ng ph¸p nµy th× møc lao ®éng míi thùc sù chÝnh x¸cvµ ®em l¹i kÕt qu¶ cao. Ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc sau khi kh¶o s¸t thùc tÕ n¬i lµm viÖc b»ng ph­¬ng ph¸p bÊm giê trùc tiÕp, quan s¸t nhiÒu lÇn cho mçi b­íc c«ng viÖc, quan s¸t c¸c thao t¸ccña c«ng nh©n lµm viÖc víi nhÞp ®é trung b×nh phï hîp víi chÕ ®é lµm viÖc cña d©y chuyÒn sÏ cho phÐp t×m ra ®­îc nguyªn nh©n g©y l·ng phÝ, hao phÝ thêi gian lµm viÖc, x¸c ®Þnh ®­îc ®Þnh møc trong ca mét c¸ch hîp lý . Sau ®ã c¸n bé ®Þnh møc lÊy hao phÝ b×nh qu©n cña c¸c lÇn quan s¸t ®­îc lµm møc hao phÝ cho tõng c«ng viÖc vµ tæng hîp l¹i ®­îc tæng hao phÝcho tõng b­íc c«ng viÖc vµ thêi gian hao phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Tõ ®ã cã ®­îc møc s¶n l­îng trong mét ngµy s¶n xuÊt. X©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc cã c¨n cø khoa häc ®Ó tõ ®ã lµm c¬ së x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm chÝnh x¸c lµ mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i doanh nghiÖp. Song ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi c«ng nh©n thùc hiÖn ®­îc møc ®Ò ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× c«ng ty còng cÇn ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc, ®¸nh gi¸ sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuËt ra mét c¸ch chÝnh x¸c ®Çy ®ñ. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc . ThiÕt kÕ n¬i lµm viÖc: n¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc thiÕt kÕ theo yªu cÇu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ qu¸ tr×nh lao ®éng. N¬i lµm viÖc lµ nh÷ng n¬i lµm viÖc chuyªn m«n ho¸ c¶ vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nh©n. T¹i n¬i lµm viÖc, tiÕn hµnh thùc hiÖn mét chøc n¨ng nhÊt ®Þnh cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. V× vËy t¹i nh÷ng n¬i lµm viÖc ®Òu ®­îc ph©n thµnh nh÷ng bé phËn riªng biÖt, trang bÞ cïng lo¹i m¸y mãic thiÕt bÞ. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: c¨n cø vµo quy tr×nh s¶n xuÊt nh»m thùc hiÖn s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn, c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ph¶i ®­îc bè trÝ liÒn nhau t¹o thµnh mét dßng ch¶y liªn tôc, s¶n phÈm cña kh©u lµ nguyªn liÖu cña kh©u tiÕp theo. N¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc xem xÐt th­êng xuyªn, ph©n tÝch t×m nh÷ng c¶n trë trªn ph­¬ng diÖn bè trÝ ®Ó n¬i v¹t liÖu cã thÓ x¾p xÕp l¹i, c¶i t¹o l¹i ®¶m b¶o c¸c yÕu tègióp c«ng nh©n lµm viÖc thuËn lîi h¬n. C«ng ty dÖt Minh Khai lµ mét doanh nghiÖp thuéc ngµnh DÖt- May. §Æc ®iÓm c«ng nghÖ cña ngµnh nµycã c¸c yÕu tè vÒ ¸nh s¸ng, tiÕng ån, bôi … lµ nh÷ng yÕu tè cã vai trß lín t¸c ®éng n¨ng suÊt lao ®éng cña ng­êi c«ng nh©n. C«ng ty nªn cho l¾p ®Æt nh÷ng thiÕt bÞ th«ng giã ë c¸c ph©n x­ëng. Ngoµi ra c«ng ty nªn trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ b¶o hé cho mçi c«ng nh©n ®Ó hä cã thÓ tr¸nh ®­îc buÞ, ån … cuèi cïng lµ hÖ thèng chiÕu s¸ng ®Çy ®ñ cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. Phôc vô n¬i lµm viÖc: Bé phËn b¶o toµn, söa ch÷a cÇn th­êng xuyªn kiÓm tra söa ch÷a ®Þnh kú c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ, h¹n chÕ tíi møc tèi thiÓu thêi gian chê ®îi söa ch÷a khi h­ háng m¸y trong ca lµm viÖc. Ph©n c«ng cong nh©n lµm vÖ sinh phôc vô theo tõng bé phËn s¶n suÊt, quÐt dän nh»m ®¶m b¶o tèt c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vÖ sinh lao ®éng. Hoµn thiÖn viÑc bè trÝ vµ sö dông lao ®éng. ViÖc bè trÝ lao ®éng cña c«ng ty vÉn cã nh÷ng ®iÓm ch­a chÝnh x¸c cÇn ph¶i söa ch÷a . Bè trÝ lao ®éng th­êng theo ý chñ cña c¸n bé kü thuËt mµ ch­a dùa vµo møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc vµ bËc thî c«ng nh©n. §Ó sö dông ®Çy ®ñ vµ cã hiÖu qu¶ cao nguån nh©n lùc cña c«ng ty theo t«i c«ng ty nªn th­êng xuyªn më c¸c cuéc thi tay nghÒ cho c«ng nh©n ®Ó tõ ®ã bè trÝ lao ®äng mét c¸ch hîp lý, ®óng víi yªu cÇu cña c«ng viÖc vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n. Cã nh­ thÕ míi ®¶m b¶o ®­îc sù tr¶ l­¬ng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng. Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm. §Ó tr¶ l­¬ng ®óng, s¸t víi kÕt qu¶ cña ng­êi lao ®éng, c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ra chiÕm mét vÞ trÝ rÊt quan träng. Cã ghi chÐp ®Çy ®ñ, tØ mØ, chÝnh x¸c sè l­îng ®Çy ®ñ cña mçi c¸ nh©n th× míi tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng mét c¸ch chÝnh x¸c ®­îc. ViÖc theo dâi, ghi chÐp nªn giao cho nh÷ng ng­êi cã tr¸ch nhiÖm vµ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh tõng ngµy. C¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm trong h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ. Trong c¸ch chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n ë trong tæ(sau khi cã ®­îc tæng tiÒn l­¬ng cña c¶ tæ) ch­a ®­îc chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng bëi theo nh­ c¸ch cho ®iÓm cña tæ, cø lµm ®­îc 1000 kg th× mçi c«ng nh©n sÏ ®­îc 10 ®iÓm. VD: ë tæ nÊu tÈy1, c«ng viÖc cña hä lµ nÊu tÈy, trong ®ã cã nh÷ng c«ng ®o¹n lµ phøc t¹p khã kh¨n ®ßi hái ng­êi c«ngnh©n ph¶i cã tr×nh ®é- kü thuËt (c«ng nh©n bËc cao) míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña c«ng viÖc vµ ng­îc l¹i còng cã nh÷ng c«ng ®o¹n ®¬n gi¶n chØ cÇn c«ng nh©nb×nh th­êng còng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc(c«ng nh©n bËc trung b×nh). ë ®©y cã sù chªnh lÖch vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ (cÊp bËc c«ng nh©n), vËy mµ khi tiÕn hµnh cho ®iÓm th× l¹i cho ®ång ®Òu. §iÒu nµy lµ ch­a hîp lý, dÉn tíi viÖc tÝnh l­¬ng kh«ng chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng ®èi víi c¸c c«ng nh©n trong tæ. Theo t«i ë c¸c tæ nªn c¶i tiÕn c¸c cho ®iÓm theoph­¬ng ph¸p sau: Khi tæ lµm ®­îc 1000 kg th×: §èi víi nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc ë nh÷ng c«ng ®o¹n phøc t¹p ®ßi hái tr×nh ®é kü thuËt cao sÏ cho 10 ®iÓm (c«ng nh©n bËc cao). §èi víi c¸c c«ng nh©n mµ lµm viÖc ë c«ng ®o¹n ®ßi hái tr×nh ®é – kü thuËt thÊp h¬n(c«ng nh©n bËc 3;4) sÏ cho 8 ®iÓm. §èi víi c«ng nh©n lµm viÑc ë nh÷ng c«ng ®o¹n cßn l¹i(c«ng nh©n lµm viÖc ë nh÷ng c«ng ®än ®¬n gi¶n, bËc 1;2) sÏ cho 6 ®iÓm. Víi ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm mµ chia lµm ba møc lµ 10 diÓm, 8 ®iÓm vµ 6 ®iÓm ®· phÇn nµo hîp lý h¬n vµ trong c¸ch tÝnh l­¬ng còng chÝnh x¸c vµ c«ng b»ng h¬n, tõ ®ã sÏ cã t¸c dông kÝch thÝch t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ,mäi ng­êi ®Òu ph¶i cè g¾ng h¬n, tÝch cùc h¬n trong c«ng viÖc cña m×nh. ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng sÈn phÈm cã th­ëng. H×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng lµ sù kÕt hîp tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm (theo ®¬n gi¸ cè ®Þnh vµ sè l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· hoµn thµnh) vµ phÇn tiÒn th­ëng do ®· tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian s¶n xuÊt theo tû lÖ phÇn tr¨m cô thÓ cña ®¬n gi¸ tiÒn c«ng. C«ng ty nªn Ên ®Þnh tû lÖ phÇn tr¨m sè giê tiÕt kiÖm, th­êng th× ë mét sè c«ng ty møc chia tû lÖ phÇn tr¨m tiÒn th­ëng tõ 30 ®Õn 50%. §Ó hiÓu râ h¬n gi¶i ph¸p nµy, ta sÏ lÊy mét vÝ dô cô thÓ sau ®©y: Theo kÕ ho¹ch tr¶ l­¬ng chia tû lÖ tiÒn th­ëng lµ 50-50 víi ®¬n gi¸ giê c«ng lµ 1000dång / 1®¬n vÞ s¶n phÈm, vµ tiªu chuÈn c«ng viÖc lµ 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm trong 1 giê (hoÆc 8 ®¬n vÞ s¶n phÈm trong 8 giê / ngµy). Mét c«ng nh©n suÊt x¾c lµm ®­îc 11 ®¬n vÞ s¶n phÈm trong ngµy. TÝnh tiÒn l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng cña c«ng nh©n trªn? C¸ch tÝnh : C«ng nh©n trªn lµm ®­îc 11 ®¬n vÞ s¶n phÈm tøc lµ ®· tiÕt kiÖm ®­îc 3 giê. Theo kÕ ho¹ch tr¶ l­¬ng chia tû lÖ tiÒn th­ëng lµ 50-50 tøc lµ c«ng nh©n trªn ®­îc h­¬ng 50% tiÒn th­ëng 3 giê tiÕt kiÖm ®­îc lµ 1 giê 30 phót hay lµ 1500 ®ång. VËy c«ng nh©n trªn ®­îc lÜnh lµ 8 C 1000 + 1500 = 9500 ®ång/ngµy. T¸c dông cña viÖc ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng ë c«ng ty dÖt Minh Khai : §èi víi c«ng ty dÖt Minh Khai, kÕ ho¹ch nµy dÔ thùc hiÖn bëi v× tiªu chuÈn c«ng viÖc dùa trªn ho¹t ®éng trong qu¸ khø, møc tiªu chuÈn thêi gian kh«ng chÝnh x¸c còng kh«ng g©y hËu qu¶ trÇm träng cho c«ng ty do møc tiÒn th­ëng ë møc khiªm tèn. Trong tr­êng hîp nµy c«ng ty ®­îc chia tiÒn th­ëng tiÕt kiÖm thêi gian v× thÕ gi¶m bít ®­îc chi phÝ lao ®éng. Víi møc tiÒn th­ëng c¬ b¶n b¶o ®¶m møc thu nhËp ®ñ sèng cho c«ng nh©n, kÕ ho¹ch nµy khuyÕn khÝch c«ng nh©n s¶n xuÊt nhiÒu h¬n tr­íc kia khi ch­a thùc hiÖn kÕ ho¹ch nµy. §Ó khuyÕn khÝch toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt, mét sè c«ng ty chia phÇn tû lÖ tiÒn th­ëng thêi gian tiÕt kÖm ®­îc cho c¸c qu¶n ®èc ph©n x­ëng, tæ tr­ëng, vµ mét phÇn cho c«ng nh©n gi¸n tiÕp hç trî cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, bÊt lîi cña kÕ ho¹ch tr¶ l­¬ng lo¹i nµy lµ tiªu chuÈn lao ®éng kh«ng chÝnh x¸c, cho nªn tiªu chuÈn c«ng viÖc lµ “dÔ “ hoÆc lµ “khã”. Do ®ã, c«ng ty nªn dÇn dÇn c¶i tiÕn, tiªu chuÈn ho¸ c¸c ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt vµ sau ®ã Ên ®Þnh c¸c tiªu chuÈn c«ng viÖc qua ch­¬ng trinhf nghiªn cøu thêi gian. §Ó khuyÕn khÝch c«ng nh©n s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ h¬n, c«ng ty nªn Ên ®Þnh tû lÖ th­ëng cao h¬n tr­íc. Bëi v× mét khi ®· Ên dÞnh tiªu chuÈn c«ng viÖc chÝnh x¸c sÏ cã khuynh h­íng gi¶m bít khèi l­îng thêi gian tiÕt kiÖm ®­îc. C¶i tiÕn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ë c«ng ty dÖt Minh Khai. Theo th«ng t­ 05 / 2001/TT – BL§TBXH h­íng dÉn viÖc thi hµnh nghÞ ®Þnh 28/ CP ngµy 28/ 3/ 1997. Quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu chung ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp Nhµ N­íc ®­îc thùc hiÖn kÓ tõ ngµy 01/01/2001 lµ 210000 ®ång / th¸ng. HiÖn nay, c«ng ty dÖt Minh Khai vÉn ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian víi viÖc sö dông møc l­¬ng tèi thiÓu ®Ó tÝnh to¸n l­¬ng hµng th¸ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµ180.000 ®ßng/ th¸ng, thÊp h¬n møc l­¬ng tèi thiÓu chung do nhµ N­íc quy ®Þnh lµ 210.000 ®ång. Nh­ng ®Ó bï l¹i møc tiÒn l­¬ng tèi thiÓu thÊp , c«ng ty ®· céng thªm kho¶n C (tiÒn l­¬ng c©n ®èi l¹i) vµo tiÒn l­¬ng c¬ b¶n , do gi¸m ®èc c©n nh¾c tuú tõng th¸ng, møc ®é vÊt v¶, tÝnh tr¸ch nhiÖm trong c«ng viÖc cña c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn ®¶m nhiÖm. C«ng thøc tÝnh lµ: Trong ®ã : Ltg : L­¬ng thêi gian mµ c«ng nh©n lÜnh. TLmindn : L­¬ng tèi thiÓu cña doanh nghiÖp lµ 180.000 ®ång. Tc® : Ngµy c«ng theo quy ®Þnh. Ttt : Ngµy c«ng thùc tÕ mµ c«ng nh©n ®i lµm. K : HÖ sè l­¬ng cÊp bËc. C : TiÒn l­¬ng c©n ®èi l¹i Víi c¸ch tÝnh l­¬ng thêi gian trªn sÏ dÉn tíi tiÒn l­¬ng c¬ b¶n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn t­¬ng ®èi thÊp, g©y thiÖt thßi cho hä, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi cã hÖ sè cÊp bËc (hÖ sè l­¬ng) thÊp vµ thËm chÝ hä l¹i lµ nh÷ng ng­êi kh«ng ®­îc xÕp vµo diÖn ®­îc c©n ®èi l¹i l­¬ng bëi hä ®¶m nhiÖm nh÷ng c«ng viÖc b×nh th­êng (tøc lµ trong tiÒn l­¬ng kh«ng cã kho¶n C). HoÆc nh÷ng ng­êi cã hÖ sè cÊp bËc cao nh­ng v× mét lÝ do nµo ®ã trong th¸ng hä kh«ng ®¶m nhiÖm c«ng viÖc mµ ®­îc xÐt vµo diÖn ®­îc c©n ®èi l¹i l­¬ng. §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy, theo t«i c«ng ty nªn c¶i tiÕn c¸ch tÝnh to¸n l­¬ng thêi gian nh­ sau: - C«ng ty nªn sö dông møc l­¬ng tèi thiÓu vµ 210.000 ®ång theo ®óng quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ tiÒn l­¬ng tèi thiÓu ¸p dông chung cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. - Khi c«ng ty sö dông møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 210.000 ®ång ®Ó tÝnh l­¬ng tr¶ cho nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn h­ëng l­¬ng thêi gian th× tæng sè tiÒn l­¬ng thêi gian cÇn chi phÝ sÏ t¨ng lªn vµ ®Ó bï l¹i sè tiÒn l­¬ng t¨ng lªn ®ã c«ng ty nªn gi¶m bít kho¶n C (tiÒn l­¬ng c©n ®èi l¹i cho mçi c¸n bé c«ng nh©n viªn). - C«ng ty nªn coi kho¶n C lµ tiÒn th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn khi hoµn thµnh xuÊt s¾c c«ng viÖc ®ùoc giao. Vµ tæng sè tiÒn mµ hµng n¨m dïng ®Ó c©n ®èi l¹i l­¬ng cho c«ng nh©n viªn sÏ ®­îc chuyÓn vµo quü khen th­ëng cña c«ng ty. C«ng ty cã thÓ khen th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn h­ëng l­¬ng thêi gian d­íi h×nh thøc b×nh bÇu A, B, C… Theo t«i c«ng viÖc nµy nªn giao cho phßng tæ chøc tiÕn hµnh. Phßng tæ chøc cÇn ph¶i x©y dùng nªn c¸c tiªu chuÈn cô thÓ dïng lµm c¨n cø ®Ó c¸c phßng ban tiÕn hµnh b×nh bÇu mét c¸ch chÝnh x¸c. Theo t«i xÕp lo¹i A nÕu ®¹t ®­îc c¸c tiªu chuÈn sau: 1. TÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc 2. TÝnh tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc 3. Sè ngµy c«ng ®i lµm tèi thiÓu lµ 26 ngµy c«ng 4. Thùc hiÖn ®óng giê giÊc lµm viÖc, tøc lµ s¸ng lµm viÖc b¾t ®Çu tõ 7giê 30 phót ®Õn 11 giê 30 phót vµ chiÒu lµm viÖc tõ 1 giê 30 phót ®Õn 5 g׬ 30 phót. 5. Kh«ng vi ph¹m néi quy lao ®éng , kû luËt lao ®éng cña . 6. Kh«ng lµm h­ háng , mÊt m¸t, g©y thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n cña c«ng ty. 7. Kh«ng lµm lé bÝ mËt c«ng ty. XÕp lo¹i B nÕu chØ ®¹t ®­îc 6 trong 7 tiªu chuÈn trªn. XÕp lo¹i C nÕu chØ ®¹t ®­îc 3 ®Õn 4 tiªu chuÈn trªn. (chó ý ®èi víi c¸c tiªu chuÈn 1 vµ 2 sÏ ®­îc ­u tiªn h¬n bëi nã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty). Sau khi c¸c phßng ban tiÕn hµnh b×nh bÇu néi bé, phßng tæ chøc sÏ ph¶i thèng kª xÕp lo¹i A , B , C vµ dùa trªn quü khen th­ëng cña c«ng ty ®Ó tÝnh to¸n møc tiÒn th­ëng cô thÓ cho tõng lo¹i. Sau ®ã phßng tæ chøc ®­a danh s¸ch nh÷ng ng­êi ®­îc b×nh bÇu xÕp lo¹i khen th­ëng lªn gi¸m ®èc ®Ó xin ý kiÕn vµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng cña gi¸m ®èc. Theo t«i møc tiÒn th­ëng tèi thiÓu: Lo¹i A: 120.000 ®ång Lo¹i B: 80.000 ®ång Lo¹i C: 50.000 ®ång ¦u ®iÓm cña c¸ch tÝnh l­¬ng thêi gian trªn: ViÖc sö dông møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 210.000 ®ång ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty lµ ®· thùc hiÖn theo ®óng th«ng t­ 05/TT/BL§TBXH ban hµnh. TiÒn l­¬ng c¬ b¶n ®­îc n©ng lªn phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, lµm cho ng­êi c«ng nh©n c¶m thÊy c«ng b»ng vµ hä sÏ yªn t©m trong c«ng viÖc cña m×nh. §Æc biÖt víi viÖc sö dông h×nh thøc th­ëng theo kiÓu b×nh bÇu xÕp lo¹i A, B, C ®· cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt vµ hiÖu qu¶ h¬n. §iÒu ®ã sÏ cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. V- KiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng ë c«ng ty dÖt Minh Khai. 1. §èi víi c«ng ty Muèn cã mét møc l­¬ng hîp lÝ t¹o thÕ ®øng cña c«ng ty trªn th­¬ng tr­êng, c«ng ty cÇn ph¶i tiÕn hµnh cuéc kho¶ s¸t vÒ c¬ cÊu l­¬ng trong khu vùc-®Æc biÖt nghiªn cøu møc l­¬ng cña c¸c c«ng ty cïng nghµnh. Sau ®ã c«ng ty sÏ ®èi chiÕu víi thùc tr¹ng cña m×nh ®Ó cã thÓ ¸p dông møc l­¬ng hîp lÝ theo chiÕn l­îc c¹nh tranh cña m×nh (tÊt nhiªn lµ ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ l­¬ng bæng .) Tuy vËy c«ng ty chØ nªn kh¶o s¸t møc l­¬ng tÞa c«ng ty kh¸c ®èi chiÕu víi c¸c cong viÖc s¶n xuÊt chñ yÕu cña c«ng ty chø kh«ng kh¶o s¸t tÊt c¶ c¸c lo¹i l­¬ng cña tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc. §èi víi c¸c c«ng viÖc hµnh chÝnh sù nghiªpj lµ c¸c c«ng viÖc lÜnh l­¬ng th¸ng, c«ng ty phØa tiÕn hµnh kh¶o s¸t mét c¸ch ®Æc biÖt vµ riªng rÏ bëi mçi c«ng ty cã c¬ cÊu tæ chøc kh¸c nhau. §Ó cho c¬ cÊu tiÒn l­¬ng cña c¸c bé phËn ®­îc hîp lÝ th× cÇn ph¶i cã mét bé phËn tiÕp nhËn vµ nghiªn cøu c¸c khiÕu l¹i vÒ l­¬ng cña c«ng nh©n. C«ng ty cÇn quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tiÒn l­¬ng ®Ó cã ph­¬ng h­íng cô thÓ. C«ng ty cÇn ®Çu t­ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, chó trong c«ng t¸c chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®a d¹ng hãa s¶n phÈm, dÞch vô… ®¸p øng thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng. Quan t©m h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lÝ chÊt l­îng s¶n phÈm v× ®©y lµ kh©u quyÕt ®Þnh tr­íc khi ®­a ra thÞ tr­êng. C«ng ty nªn t×m kiÕm nh÷ng nguyªn vËt cã gi¸ thµnh rÎ nh­ng vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng, nghiªn cø­ thÞ tr­êng cung øng nguyªn vËt liÖu trong n­íc. C«ng ty còng nªn thùc hiÖn chÕ ®é h­u trÝ phï hîp víi ng­êi lao ®éng bëi phÇn lín lao ®éng trong c«ng ty lµ n÷, v× lÝ do søc khoÎ vµ tuæi t¸c mµ khã cã thÓ ®øng m¸y liªn tôc trong nhiÒu n¨m. V× vËy cÇn ph¶i gi¶i quyÕt chÕ ®é cho hä mét c¸ch hîp lÝ 2- §èi víi nhµ n­íc XuÊt ph¸t lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, tr×nh ®é kÜ thuËt trung b×nh. DÖt Minh Khai lµ tiªu biÓu cho nh÷ng doanh nghiÖp ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, x©y dùng ®Êt n­íc giµu ®Ñp, tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. DÖt lµ mét nghµnh mµ ®a sè lµ lao ®éng n÷, ®iÒu nµy còng kh«ng lµ ngo¹i lÖ ®èi víi c«ng ty dÖt Minh Khai. C«ng ty lu«n cã nh÷ng tr­êng hîp lao déng n÷ nghØ ®Î, èm ®au… ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é s¶n xuÊt. Nhµ n­íc cÇm quan t©m ®Õn viÖc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi lao ®éng n÷ thùc hiÖn tèt h¬n n÷a c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi cho hä. MÆt kh¸c, hµng n¨m nhµ n­íc lu«n ®Æt kÕ ho¹ch tiÒn l­¬ng ®èi víi c«ng ty. Nã ®· h¹n chÕ kh¶ n¨ng thóc ®Èy s¶n xuÊt cña c«ng ty, v× vËy c«ng ty chØ cã thÓ ®Æt môc tiªu lµ cã viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ®¸p øng møc thu nhËp ®ñ nu«i sèng c«ng nh©n. KÕt luËn C«ng ty dÖt Minh Khai lµ mét thµnh viªn cña ngµnh c«ng nghiÖp dÖt may ®­îc thµnh lËp tõ cuèi nh÷ng n¨m 60. Qua nhiÒu n¨m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®· t¹o ®­îc uy tÝn vÒ mÆt chÊt l­îng s¶n phÈm víi kh¸ch hµng trong n­íc vµ n­íc ngoµi, ®· cung øng mét phÇn ®¸ng kÓ nh÷ng nhu cÇu vÒ s¶n phÈm cña C«ng ty. §Æc biÖt C«ng ty ®· chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng rÊt lín ë NhËt B¶n, Mü,... §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®ã kh«ng n»m ngoµi lý do lµ c«ng ty lu«n quan t©m ®Õn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Víi c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng phï hîp ®· khuyÕn khÝch c«ng nh©n t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ mÆt chÊt l­îng vµ sè l­îng, lu«n lu«n ®Ò cao uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng (®Æc biÖt lµ kh¸ch hµng n­íc ngoµi bëi hä lµ nh÷ng ng­êi ®ßi hái yªu cÇu rÊt cao vÒ mÆt chÊt l­îng). Qua ph©n tÝch c«ng t¸c tr¶ l­¬ng ë c«ng ty ta thÊy ®­îc mét sè nh÷ng ­u ®iÓm nh­: Doanh thu cña c«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn ®i ®«i víi nã lµ thu nhËp b×nh qu©n cña c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn còng ®­îc n©ng cao so víi tr­íc, ®· ®¶m b¶o ®­îc ®íi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc c«ng ty còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng h¬n n÷a, bæ xung nh÷ng ®iÓm cßn thiÕu sãt. Víi sù häc hái, nghiªn cøu cô thÓ t¹i c«ng ty, nh»m gãp phÇn vµo viÖc hoµn thiÖn c¸c h×nh tøhc tr¶ l­¬ng ë c«ng ty, em m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn ®Ó gi¶i quyÕt phÇn nµo nh÷ng vÊn ®Ò mµ c«ng ty cßn thiÕu sãt. Tuy nhiªn do tr×nh ®é cßn nhiÒu h¹n chÕ, kinh nghiÖm, kiÕn thøc thùc tÕ cßn Ýt nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. C¸c gi¶i ph¸p nµy míi lµ nh÷ng suy nghÜ b­íc ®Çu cÇn ph¶i ®­îc tiÕp tôc nhiÖm vô ®Ó hoµn thiÖn. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh kinh tÕ lao ®éng. LuËn v¨n kinh tÕ lao ®éng K38, K39. B¸o, t¹p chÝ vÒ tiÒn l­¬ng. Tµi liÖu nghiªn cøu cña C«ng ty dÖt Minh Khai + B¸o c¸o vÒ lao ®éng 4/2001 + Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. + KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. + Quy chÕ tr¶ l­¬ng ë c«ng ty. + Mét sè tµi liÖu kh¸c cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò tr¶ l­¬ng ë c«ng ty.