Bài giảng Luật hình sự Việt Nam - Chương 21: Các tội xâm phạm chế độ hôn nhân và gia đình

CHƯƠNG XXI CÁC TỘI XÂM PHẠM CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH MỤC TIÊU 2. ÁP DỤNG LÝ THUYẾT ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH HUỐNG CỤ THỂ 1. CUNG CẤP CÔNG CỤ ĐỂ ĐỊNH TỘI DANH ĐỐI VỚI TỘI XÂM PHẠM CHẾ ĐỘ HNGĐ NỘI DUNG Các tội phạm cụ thể Những vấn đề chung NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH Mọi thành viên trong gia đình có nghĩa vụ: Thương yêu nhau; Giúp nhau cùng tiến bộ Nguyên tắc của hôn nhân là: Tự nguyện; Tiến bộ, một vợ, một chồng; Vợ chồng bình đẳng; Vợ chồng cùng nhau nuôi dạy con cái KHÁI NIỆM VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH Là những HV vi phạm nghiêm trọng các nguyên tắc cơ bản của chế độ HN&GĐ KHÁI NIỆM VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH KT: Những nguyên tắc, chế độ HN&GĐ ĐT được BV chủ yếu là PN, con nhất là con CTN KHÁI NIỆM VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH M KQ: VP nghiêm trọng chế độ HN&GĐ. Cụ thể: Vi phạm có hệ thống; Dùng thủ đoạn thô bạo, xảo quyệt; Gây HQ nghiêm trọng; Đã bị xử lý HC mà vẫn vi phạm KHÁI NIỆM VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CT của TP : Nhìn chung là những người đã TN TỘI CƯỠNG ÉP KẾT HÔN HOẶC CẢN TRỞ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN, TIẾN BỘ (ĐIỀU 146 BLHS99) KT của TP là nguyên tắc HN tự nguyện, tiến bộ TỘI CƯỠNG ÉP KẾT HÔN HOẶC CẢN TRỞ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN, TIẾN BỘ (ĐIỀU 146 BLHS99) C Ư ỠNG ÉP KẾT HÔN CẢN TRỞ HN TN, TIẾN BỘ Ngăn cản người khác duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện tiến bộ Buộc ng ư ời khác phải kết hôn trái với sự tự nguyện của họ Ngăn cản người khác không được kết hôn MẶT KHÁCH QUAN TỘI CƯỠNG ÉP KẾT HÔN HOẶC CẢN TRỞ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN, TIẾN BỘ (ĐIỀU 146 BLHS99) ĐÃ BỊ XỬ LÝ HÀNH CHÍNH MÀ CÒN VP HÀNH HẠ NGƯỢC ĐÃI UY HIẾP TINH THẦN YÊU SÁCH CỦA CẢI THỦ ĐOẠN KHÁC HV C Ư ỠNG ÉP KẾT HÔN, CẢN TRỞ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN, TIẾN BỘ BỊ COI LÀ PHẠM TỘI KHI CÓ MỘT TRONG CÁC THỦ ĐOẠN: TỘI CƯỠNG ÉP KẾT HÔN HOẶC CẢN TRỞ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN, TIẾN BỘ (ĐIỀU 146 BLHS99) NG Ư ỜI PHẠM TỘI LÀ NG Ư ỜI CÓ QUAN HỆ VỚI NG Ư ỜI BỊ C Ư ỠNG ÉP HOẶC BỊ CẢN TRỞ LỖI CỐ Ý TRỰC TIẾP KT CHẾ ĐỘ HÔN NHÂN MỘT VỢ MỘT CHỒNG MKQ HÀNH VI CHUNG SỐNG NHƯ VỢ CHỒNG KẾT HÔN VỚI NGƯỜI KHÁC HẬU QUẢ NGHIÊM TRỌNG CT ĐANG CÓ CHỒNG ĐANG CÓ VỢ TỘI VI PHẠM CHẾ ĐỘ MỘT VỢ, MỘT CHỒNG TỘI TỔ CHỨC TẢO HÔN, TỘI TẢO HÔN (ĐIỀU 148) Hành vi phạm tội xâm hại: NGUYÊN TẮC HNT B TỘI TỔ CHỨC TẢO HÔN, TỘI TẢO HÔN (ĐIỀU 148) Bị truy cứu TNHS khi: TẢO HÔN TỔ CHỨC TẢO HÔN Hành vi khách quan ĐÃ BỊ XỬ LÝ HC MÀ CÒN VI PHẠM CÓ QĐ CỦA T OÀ ÁN TIÊU HUỶ HN TỘI TỔ CHỨC TẢO HÔN, TỘI TẢO HÔN (ĐIỀU 148) CHỦ THỂ Đối với tội tổ chức tảo hôn: Những ng ư ời có trách nhiệm Đối với tội tảo hôn: Ng ư ời đã thành niên TỘI ĐĂNG KÝ KẾT HÔN TRÁI PHÁP LUẬT (ĐIỀU 149 BLHS99) HV phạm tội xâm phạm sự hoạt động đúng đắn của CQ có thẩm quyền đăng ký kết hôn . Người phạm tội là người có trách nhiệm trong việc đăng ký kết hôn . TỘI ĐĂNG KÝ KẾT HÔN TRÁI PHÁP LUẬT (ĐIỀU 149 BLHS99) HV phạm tội thể hiện: Ghi vào sổ KH và cấp GCNKH cho người: Không đủ điều kiện kết hôn Bị cấm kết hôn Đã bị xử lý KL mà còn vi phạm mới bị truy cứu TNHS Lỗi cố ý trực tiếp TỘI LOẠN LUÂN (ĐIỀU 150 BLHS99) CHẾ ĐỘ GIA ĐÌNH KT THUẦN PHONG MỸ TỤC NHỮNG NGƯỜI CÓ QUAN HỆ VỚI NHAU CT THUẬN TÌNH GIAO CẤU VỚI NGƯỜI CÙNG DÒNG MÁU TRỰC HỆ, ANH CHỊ EM RUỘT, CÙNG CHA KHÁC... TPHT KHI CÓ HV GIAO CẤU MKQ Tội xâm phạm: Nghĩa vụ đối với những người thân trong GĐ; TM, SK của họ. ĐTTĐ của TP là những người thân trong GĐ TỘI NGƯỢC ĐÃI HOẶC HÀNH HẠ ÔNG BÀ, CHA MẸ, VỢ CHỒNG, CON, CHÁU, NGƯỜI CÓ CÔNG NUÔI DƯỠNG MÌNH (ĐIỀU 151 BLHS99) HV phạm tội: Ngược đãi hoặc Hành hạ HQ nghiêm trọng TỘI NGƯỢC ĐÃ I HOẶC HÀNH HẠ ÔNG BÀ, CHA MẸ, VỢ CHỒNG, CON, CHÁU, NGƯỜI CÓ CÔNG NUÔI DƯỠNG MÌNH (ĐIỀU 151 BLHS99) Lỗi cố ý CT của TP: Những người có quan hệ GĐ hoặc nuôi dưỡng với người bị hại TỘI NGƯỢC ĐÃ I HOẶC HÀNH HẠ ÔNG BÀ, CHA MẸ, VỢ CHỒNG, CON, CHÁU, NGƯỜI CÓ CÔNG NUÔI DƯỠNG MÌNH (ĐIỀU 151 BLHS99) TỘI TỪ CHỐI HOẶC TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ CẤP DƯỠNG (ĐIỀU 152 BLHS99) HV phạm tội xâm phạm quyền được cấp dưỡng theo quy định của PL TỘI TỪ CHỐI HOẶC TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ CẤP DƯỠNG (ĐIỀU 152 BLHS99) HV phạm tội thể hiện: HV KHĐ: Từ chối NV cấp dưỡng HV HĐ: Trốn tránh NV cấp dưỡng TỘI TỪ CHỐI HOẶC TRỐN TRÁNH NGHĨA VỤ CẤP DƯỠNG (ĐIỀU 152 BLHS99) Người PT bị truy cứu TNHS khi: Gây HQ nghiêm trọng Đã bị xử lý HC mà còn vi phạm Lỗi cố ý Ghi nhớ * Các dấu hiệu của từng TP * Sự khác biệt giữa chúng Cám ơn các em đã chú ý lắng nghe