Kiến thức, thái độ và thực hành của bà mẹ về ủ ấm cho trẻ sinh non tại khoa sơ sinh bệnh viện nhi đồng thành phố Cần Thơ

Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học  98 KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ VÀ THỰC HÀNH CỦA BÀ MẸ VỀ Ủ ẤM   CHO TRẺ SINH NON TẠI KHOA SƠ SINH BỆNH VIỆN   NHI ĐỒNG THÀNH PHỐ CẦN THƠ   Đặng Thị Hà*, Nguyễn Thị Thúy An**  TÓM TẮT  Mục tiêu: Khảo sát kiến thức, thái độ và thực hành của bà mẹ về ủ ấm cho trẻ sinh non (TSN) tại Khoa Sơ  sinh Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố Cần Thơ.  Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang và chọn mẫu thuận tiện.  Kết quả: Tổng số 63,2% bà mẹ biết Kangaroo là phương pháp ủ ấm da kề da. Đánh giá chung có 57,55%  các đối tượng nghiên cứu có kiến thức đúng về ủ ấm cho TSN. Đa số bà mẹ có thái độ đồng ý rằng Kangaroo là  phương pháp ủ ấm đơn giản và dễ dàng thực hiện chiếm tỷ lệ 72,6%. Đánh giá chung về thái độ có 72,64% đối  tượng nghiên cứu có thái độ tích cực về ủ ấm cho TSN. Bà mẹ có thực hành đúng cao nhất ở bước 2 chiếm  99,1%, kế đến là bước 12 chiếm 97,2% và bước 10 chiếm 93,4%. Bà mẹ có thực hành đúng thấp nhất ở bước 9  chỉ chiếm 34% và bước 11 chiếm 56,6%. Đánh giá chung có 63,21% bà mẹ có thực hành đúng về ủ ấm cho TSN  theo phương pháp Kangaroo.  Kết luận: Kết quả của nghiên cứu sẽ xác định tỷ lệ bà mẹ có kiến thức thái độ và thực hành đúng đối với  việc ủ ấm cho TSN theo phương pháp Kangaroo. Từ kết quả này sẽ cung cấp thông tin thỏa đáng để bà mẹ có thể  thực hiện ủ ấm cho TSN thích hợp và hiệu quả.  Từ khóa: Trẻ sinh non, ủ ấm.  ABSTRACT  KNOWLEDGE, ATTITUDE AND PRACTICE OF MOTHERS REGARD KEEPING WARM FOR  PREMATURE NEWBORN AT THE DEPARTMENT   OF PEDIATRIC IN CANTHO CITY HOSPITAL  Dang Thi Ha, Nguyen Thi Thuy An  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 4 ‐ 2013: 97 ‐ 103  Objectives:  To  explore  knowledge,  attitude  and  practice  of mothers  about  keeping warm  for  premature  newborn at the department of pediatric in CanTho City Hospital  Method: A cross – sectional and convenient sampling.  Results: Total 63.2 percent of mothers know the Method Kangaroo to place the baby on their chest to chest  skin. The rate is 57.55 percent of the study subjects have the right knowledge about keeping warm for premature  newborn. Most mothers’ attitude agree that keeping warm by Method Kangaroo is simple and easily. The rate  made up 72.6 percent. General assessment is 72.64 percent of study subjects with positive attitudes about keeping  warm for premature newborn. The percentage of women who have right practice the highest in step 2 accounted  for 99.1 percent, followed by 97.2 percent accounted for step 12 and step 10 up to 93.4 percent. Mothers have the  right practice  the  lowest  in  step 9 only 34% and  step11 accounted  for 56.6%. Overall assessment  is 63.21%  mothers practiced correctly keeping warm for premature babies in Kangaroo method.  * Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh  ** Trường Cao đẳng Y tế Cần Thơ  Tác giả liên lạc: PGS.TS.BS Đặng Thị Hà ‐ ĐT: 0913115025‐ Email: dang ha0511@yahoo.com   Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 99 Conclusion:  The  result  of  this  study will  identify mother’s  knowledge,  attitudes  and  practice  involved  keeping warm for premature newborn in Kangaroo method. From this result will providing adequate information  that the mothers can keeping warm appropriate and effective for premature babies.  Keywords: Premature newborn, keeping warm.  ĐẶT VẤN ĐỀ  Trẻ  sinh non  là một vấn  đề  sức khỏe  đáng  quan tâm trong lĩnh vực sản nhi hiện nay. Theo  thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới mỗi năm có  15  triệu TSN,  ở Mỹ  là  12‐13%, Châu Âu  6‐9%,  riêng ở Việt Nam chưa có con số chính xác. Theo  thống kê của một số bệnh viện khoảng 8‐10% và  tỷ lệ này ngày càng tăng. Thống kê tại Bệnh viện  Nhi  đồng  Thành  phố  Cần  Thơ  năm  2011  có  khoảng 25,2% bệnh nhi nhập viện do sinh non.  Sinh non  là yếu  tố quyết  định  ảnh hưởng  đến khả năng sống sót, phát triển thể chất tâm  thần  và  tình  trạng  sức  khỏe  lâu  dài  của  trẻ.  TSN có nguy cơ tử vong tăng gấp 20 lần so với  trẻ sinh đủ tháng. Đối với nguy cơ suy hô hấp,  bệnh màng  trong, hạ  thân nhiệt, nhiễm  trùng  và các bệnh lý thông thường khác cũng rất cao  ở TSN. Do các yếu tố nguy cơ ở TSN làm tăng  số ngày nằm viện và cần phải có chế độ chăm  sóc đặc biệt gây ra nhiều tốn kém cho gia đình,  xã hội trong năm đầu đời.  Tại  các  cơ  sở  y  tế  có  sẵn  lồng  ấp,  việc  sử  dụng phương pháp này cũng gặp nhiều trở ngại  như  bảo  dưỡng  kém, mất  điện  và  thiếu  phụ  tùng thay thế, bảo trì, sửa chữa khó khăn và tốn  kém.  Tình  trạng  số  lượng  TSN  quá  nhiều mà  không  đủ  lồng  ấp  dẫn  đến mỗi  lồng  ấp  phải  nằm  2‐3  trẻ  làm  giảm  hiệu  quả  ủ  ấm  và  tăng  nguy  cơ nhiễm khuẩn bệnh viện. Ngoài  ra,  sử  dụng lồng ấp làm hạn chế sự phát triển tình cảm  mẹ  con,  giảm  nuôi  con  bằng  sữa mẹ,  để  khắc  phục hạn chế của phương pháp ủ ấm bằng lồng  ấp  thì  chăm  sóc Kangaroo  là phương pháp  đã  được khuyến cáo áp dụng cho TSN ở các nước  đang phát  triển. Phương pháp Kangaroo  (PPK)  đã  được  chứng  minh  giúp  thay  thế  lồng  ấp,  giảm  chi  phí,  thời  gian  nằm  viện  và  hạn  chế  nhiễm  trùng. Phương pháp Kangaroo còn giúp  ổn  định  thần  kinh  của  trẻ  sinh  non,  tăng  tình  cảm mẹ con, tăng cường nuôi con bằng sữa mẹ,  tăng tỷ lệ sống cho trẻ thiếu tháng(5,3,6).  Bệnh  viện Nhi  đồng  Thành  phố  Cần  Thơ  được xem  là  tuyến điều  trị cao nhất về chuyên  khoa Nhi  của  khu  vực  Đồng  bằng  Sông  Cửu  Long. Tại khoa Sơ sinh nơi  tập  trung nhiều  trẻ  sinh non và cực non nhưng số lượng lồng ấp còn  hạn chế. Nhằm hạn chế  tình  trạng quá  tải, hạn  chế nhiễm trùng, chi phí và thời gian nằm viện.  Do đó, TSN khi đã được điều  trị ổn định  thoát  khỏi  tình  trạng cấp  tính  thì sẽ được bà mẹ  tiếp  tục chăm sóc và ủ ấm  theo PPK. Để việc chăm  sóc cho trẻ sinh non hiệu quả đòi hỏi bà mẹ phải  có kiến  thức,  thái độ đúng để  từ đó  thực hành  tốt việc ủ ấm cho trẻ. Với mong muốn, đáp ứng  các vấn đề thành công trong nuôi trẻ non tháng,  chúng  tôi  tiến  hành  đề  tài  nghiên  cứu  “Kiến  thức,  thái độ và  thực hành của bà mẹ về ủ ấm  cho trẻ sinh non tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện Nhi  đồng Thành phố Cần Thơ “.  Mục tiêu đề tài  Xác định tỷ lệ bà mẹ có kiến thức đúng về ủ  ấm cho trẻ sinh non tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện  Nhi đồng Thành phố Cần Thơ.  Xác định tỷ lệ bà mẹ có thái độ tích cực về ủ  ấm cho trẻ sinh non tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện  Nhi đồng Thành phố Cần Thơ.  Xác định tỷ lệ bà mẹ có thực hành đúng về ủ  ấm  cho  trẻ  sinh  non  theo  phương  pháp  Kangaroo tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện Nhi đồng  Thành phố Cần Thơ.  PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  Phương pháp nghiên cứu  Nghiên cứu mô tả cắt ngang mô tả.  Đối tượng nghiên cứu  Tất cả bà mẹ có con sinh non nhập viện  tại  Khoa  Sơ  sinh Bệnh viện Nhi  đồng Thành phố  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học  100 Cần Thơ trong thời gian từ tháng 01 đến tháng  07/2013.  Cỡ mẫu: Áp dụng công thức tính   n= Z2(1‐α/2)   Trong đó:d: sai số mong đợi, chọn d = 0,1 ; p: chọn  p = 0,5 để đạt n lớn nhất. N = 96  Để hạn chế sai sót trong quá trình thu thập  số liệu nên cộng thêm 10% sai số. Vậy chọn mẫu  nghiên cứu là 106 bà mẹ.  Kỹ thuật chọn mẫu: Chọn mẫu thuận tiện.  Tiêu chuẩn chọn  Bà mẹ  đã  được hướng dẫn  ủ  ấm  con  theo  phương pháp Kangaroo ngày thứ 5.  Đồng ý tham gia nghiên cứu.  Tiêu chuẩn loại trừ  Bà mẹ không trực tiếp nuôi con.  Bà mẹ  không  thể  trả  lời  phỏng  vấn  (câm,  điếc, tâm thần,).  Phương pháp xử lý số liệu  Kiểm tra những phiếu ghi chép không đầy  đủ thông tin sẽ tiến hành phỏng vấn lại để bổ  sung  những  chi  tiết  còn  thiếu.  Sau  khi  thu  thập, số liệu được lọc lại, mã hoá và phân tích  bằng chương trình thống kê vi tính ứng dụng  STATA 12.0.  KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU  Bảng 1. Kiến thức chung về ủ ấm theo phương pháp Kangaroo.  Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Kangaroo là phương pháp ủ ấm da kề da Đúng Chưa đúng 67 39 63,2 36,8 Kangaroo là phương pháp ủ ấm bà mẹ ôm con trước ngực Đúng Chưa đúng 99 7 93,4 6,6 Ủ ấm theo PPK cần được thực hiện cả ngày lẫn đêm Đúng Chưa đúng 92 14 86,8 13,2 Bà mẹ cần vệ sinh thân thể sạch sẽ trước khi ủ ấm cho trẻ theo PPK Đúng Chưa đúng 96 10 90,6 9,4 Bà mẹ cần rửa tay trước khi ủ ấm cho trẻ theo PPK Đúng Chưa đúng 69 37 65,1 34,9 Nhận xét: Ủ ấm cho  trẻ  theo PPK có 93,4%  bà mẹ biết Kangaroo  là phương pháp ủ ấm bà  mẹ  ôm  con  trước  ngực  và  63,2%  bà  mẹ  biết  Kangaroo là phương pháp ủ ấm da kề da.  Qua khảo  sát  có 86,8% bà mẹ  có kiến  thức  đúng về thời gian cần ủ ấm Kangaroo cho trẻ.  Kết quả cho  thấy  tỷ  lệ 90,6% bà mẹ biết vệ  sinh  thân  thể  sạch  sẽ và  65,1% bà mẹ biết  cần  phải rửa tay trước khi ủ ấm Kangaroo.  Bảng 2. Kiến thức về lợi ích của ủ ấm theo phương  pháp Kangaroo.  Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Thuận lợi khi nuôi con bằng sữa mẹ Đúng 86 81,1 Chưa đúng 20 18,9 Trẻ ngủ ngon Đúng 87 82,1 Chưa đúng 19 17,9 Trẻ ít khóc Đúng 70 66 Chưa đúng 36 34 Trẻ tăng cân nhanh Đúng 68 64,2 Chưa đúng 38 35,8 d2 p x (1 - p) Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 101 Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Tăng tình cảm mẹ con Đúng 79 74,5 Chưa đúng 27 25,6 Bà mẹ giảm lo lắng, sợ hãi, trầm cảm Đúng 62 58,5 Chưa đúng 44 41,5 Gia đình cùng san sẻ trách nhiệm nuôi trẻ Đúng 64 60,4 Chưa đúng 42 39,6 Nhận xét: Đa số các bà mẹ trong mẫu nghiên  cứu có hiểu biết đúng về lợi ích ủ ấm theo PPK.  Bà  mẹ  có  kiến  thức  đúng  cao  nhất  là  Kangaroo  giúp  trẻ  ngủ  ngon  chiếm  82,1%,  kế  đến là thuận lợi khi nuôi con bằng sữa mẹ chiếm  81,1% và tăng tình cảm mẹ con chiếm 74,5%.  Tỷ lệ 66% bà mẹ biết ủ ấm theo PPK sẽ giúp  trẻ ít khóc và 64,2% giúp trẻ tăng cân nhanh.  Kiến thức đúng về PPK giúp bà mẹ giảm lo  lắng sợ hãi chiếm tỷ lệ thấp nhất 58,5%.  Kiến thức đúng về ủ ấm cho trẻ sinh non  Từ các kết quả nghiên cứu về kiến thức cho  thấy có 57,55% các đối tượng nghiên cứu có kiến  thức đúng về ủ ấm cho TSN.  Bảng 3. Thái độ về ủ ấm cho trẻ sinh non theo PPK.  Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Kangaroo là phương pháp đơn giản và dễ dàng thực hiện. Đồng ý 77 72,6 Không ý kiến 23 21,7 Không đồng ý 6 5,7 Kangaroo là phương pháp ủ ấm hiệu quả cho TSN Đồng ý 68 64,2 Không ý kiến 37 34,9 Không đồng ý 1 0,9 Kangaroo là phương pháp ủ ấm an toàn cho TSN Đồng ý 68 64,2 Không ý kiến 37 34,9 Không đồng ý 1 0,9 Ủ ấm theo PPK sẽ giúp tăng cường tình cảm mẹ con Đồng ý 98 92,4 Không ý kiến 4 3,8 Không đồng ý 4 3,8 Ủ ấm theo PPK sẽ giúp bà mẹ thuận lợi hơn khi nuôi con bằng sữa mẹ Đồng ý 87 82,1 Không ý kiến 8 7,5 Không đồng ý 11 10,4 Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Ủ ấm theo PPK sẽ giúp trẻ ngủ ngon hơn. Đồng ý 90 84,9 Không ý kiến 6 5,7 Không đồng ý 10 9,4 Ủ ấm theo PPK sẽ giúp trẻ ít khóc Đồng ý 86 81,1 Không ý kiến 4 3,8 Không đồng ý 16 15,1 Ủ ấm theo PPK sẽ giúp trẻ tăng cân nhanh Đồng ý 72 67,9 Không ý kiến 15 14,2 Không đồng ý 19 17,9 Ủ ấm theo PPK sẽ giúp bà mẹ giảm lo lắng, sợ hãi Đồng ý 75 70,8 Không ý kiến 7 6,6 Không đồng ý 24 22,6 Nhận xét: Đa số các bà mẹ có thái độ đồng ý  với  việc Kangaroo  là  phương  pháp  ủ  ấm  đơn  giản và dễ dàng thực hiện (72,6%).   Lợi  ích của PPK, bà mẹ có  thái độ đồng ý  cao  nhất  là  PPK  giúp  tăng  tình  cảm mẹ  con  chiếm  92,4%,  kế  đến  là  giúp  trẻ  ngủ  ngon  chiếm  84,9%  và  thuận  lợi  khi  nuôi  con  bằng  sữa mẹ chiếm 82,1%.  Thái độ tích cực về ủ ấm cho trẻ sinh non  Từ  các  kết  quả  nghiên  cứu  về  thái  độ  cho  thấy có 72,64% các đối tượng nghiên cứu có thái  độ tích cực về ủ ấm cho TSN.  Bảng 4. Thực hành của bà mẹ về ủ ấm cho trẻ sinh  non theo phương pháp Kangaroo.  Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Bước 1: Trẻ đã được thay tã sạch, đội nón Đúng 91 85,8 Chưa đúng 15 14,2 Bước 2: Bà mẹ mặc áo thun kiểu Kangaroo vào bên trong và kéo áo xuống ngang rốn, bên ngoài mặc áo rộng có nút cài phía trước Đúng 105 99,1 Chưa đúng 1 0,9 Bước 3: Người mẹ có thể ngồi hoặc đứng, bế trẻ bằng 1 bàn tay nâng cổ và lưng trẻ, tay kia bế nâng phần mông của trẻ Đúng 96 90,6 Chưa đúng 10 9,4 Bước 4: Tay giữ đầu nâng nhẹ phần dưới cằm để đầu, cổ trẻ không bị gập xuống làm cản trở đường thở của trẻ Đúng 87 82,1 Chưa đúng 19 17,9 Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học  102 Nội dung Tần số (n) Tỷ lệ (%) Bước 5: Đặt trẻ nằm sấp giữa 2 bầu vú mẹ, ở tư thế thẳng đứng, ngực kề ngực với mẹ sao cho khi cúi xuống cằm của mẹ vừa chạm vào đầu trẻ Đúng 74 69,8 Chưa đúng 32 30,2 Bước 6: Quay mặt trẻ về 1 bên và hơi ngửa nhẹ Đúng 85 80,2 Chưa đúng 21 19,8 Bước 7: Đặt 2 tay trẻ lên phía trên 2 bầu vú mẹ. Đúng 83 78,3 Chưa đúng 23 21,7 Bước 8: Dang 2 chân trẻ ra, đùi gập dưới vú mẹ (giống tư thế con ếch) Đúng 90 84,9 Chưa đúng 16 15,1 Bước 9: Sau khi đặt trẻ đúng vị trí, một tay giữ đầu, tay kia đưa 2 bàn chân trẻ ra khỏi phần dưới áo Kangaroo. Đúng 36 34 Chưa đúng 70 66 Bước 10: Kéo phần trên của áo đến ngang tai trẻ Đúng 99 93,4 Chưa đúng 7 6,6 Bước 11: Đổi tay giữ đầu, kéo áo Kangaroo cho hoàn chỉnh sao cho phần dưới áo phủ hết 2 bàn chân trẻ. Đúng 60 56,6 Chưa đúng 46 43,4 Bước 12: Cài nút áo ngoài của mẹ, để hở đầu trẻ Đúng 103 97,2 Chưa đúng 3 2,8 Nhận  xét: Đa  số  bà mẹ  trong  nghiên  cứu  thực hành đúng việc ủ ấm theo PPK.  Bà mẹ có thực hành đúng cao nhất ở bước 2  chiếm 99,1%, kế đến là bước 12 chiếm 97,2% và  bước 10 chiếm 93,4%.  Bà mẹ có thực hành đúng thấp nhất ở bước 9  chỉ chiếm 34% và bước 11 chiếm 56,6%.  Thực hành đúng về ủ ấm cho trẻ sinh non  theo phương pháp Kangaroo  Trong 106 bà mẹ tham gia vào nghiên cứu có  67 bà mẹ có thực hành đúng về ủ ấm theo PPK  cho TSN chiếm  tỷ  lệ 63,21% và có 39 bà mẹ có  thực hành chưa đúng chiếm 36,79%.  BÀN LUẬN  Kiến  thức của của bà mẹ về ủ ấm  cho  trẻ  sinh non  Kết  quả  nghiên  cứu  có  63,2%  bà mẹ  biết  Kangaroo  là phương pháp ủ ấm da kề da. Tỷ  lệ 93,4% đối  tượng nghiên cứu biết Kangaroo  là  phương  pháp  ủ  ấm  bà mẹ  ôm  con  trước  ngực. Chúng tôi nhận thấy hiểu biết của các bà  mẹ về PPK còn hạn chế, vì vậy nhu cầu  tăng  hiểu biết cho bà mẹ về ủ ấm theo PPK cho TSN  là rất cần thiết.  Tỷ lệ các bà mẹ hiểu biết về lợi ích của PPK  khá cao. Tỷ lệ cao nhất là bà mẹ có KT đúng về  PPK giúp trẻ ngủ ngon chiếm 82,1%. Bà mẹ biết  ủ ấm Kangaroo sẽ  thuận  lợi khi nuôi con bằng  sữa mẹ  chiếm  81,1% và  tăng  tình  cảm mẹ  con  chiếm 74,5%. Nhận thức về lợi ích là yếu tố thúc  đẩy, là động lực để đối tượng thực hiện hành vi.  Vì vậy, cần phải nâng cao kiến thức của các  bà mẹ về lợi ích của ủ ấm theo PPK.  Từ các kết quả nghiên cứu về kiến thức cho  thấy, trong 106 bà mẹ tham gia vào nghiên cứu  có 61 bà mẹ có kiến thức đúng về ủ ấm cho TSN  chiếm tỷ lệ 57,55% và có 45 bà mẹ có kiến thức  chưa đúng chiếm 42,45%. Kết quả của chúng tôi  cao  hơn  so  với  nghiên  cứu  trên  80  bà mẹ  tại  bệnh  viện  Bangalore  có  45,6%  bà mẹ  có  kiến  thức đúng về chăm sóc Kangaroo, tương tự với  nghiên cứu của tác giả Kavitha có 48,15% bà mẹ  có kiến thức đúng về chăm sóc Kangaroo.  Thái độ của bà mẹ về ủ ấm cho TSN  Nghiên  cứu  cho  thấy  rằng 72,6% bà mẹ  có  thái  độ  đồng  ý  với  việc  Kangaroo  là  phương  pháp ủ ấm đơn giản và dễ dàng thực hiện. Tỷ lệ  64,2% bà mẹ đồng ý rằng Kangaroo  là phương  pháp ủ ấm an toàn và hiệu quả cho trẻ. Hiệu quả  ủ  ấm  của phương pháp Kangaroo  đã  được  rất  nhiều  đề  tài  nghiên  cứu  chứng minh. Nghiên  của  của  tác  giả  Chwo MJ  cho  thấy  chăm  sóc  Kangaroo nhiệt độ của trẻ sẽ duy trì ở 3703(2). Tác  giả  Lizarazo  cũng  cho  thấy  rằng  chăm  sóc  Kangaroo cải thiện đáng kể tình trạng sức khỏe  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013  Nghiên cứu Y học Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 103 của  trẻ sơ sinh đặc biệt  là  ổn  định nhiệt  độ và  tăng cân.  Lợi ích của ủ ấm theo PPK có 92,4% bà mẹ  đồng  ý  rằng  ủ  ấm  Kangaroo  giúp  tăng  tình  cảm mẹ con. Trong nhóm nghiên cứu có 82,1%  bà mẹ cho rằng ủ ấm Kangaroo giúp thuận lợi  khi nuôi con bằng sữa mẹ. Khảo sát 106 bà mẹ  có 90 bà mẹ đồng ý rằng ủ ấm Kangaroo giúp  trẻ ngủ ngon chiếm tỷ lệ 84,9% và giúp bà mẹ  giảm  lo  lắng,  sợ  hãi  chiếm  70,8%. Chúng  tôi  thấy được thái độ của bà mẹ về ủ ấm cho TSN  tương đối  tốt, đây có  thể  là  từ kết quả của sự  hiểu biết ở các bà mẹ. Tuy nhiên,  thực  tế cho  thấy rằng không phải người có thái độ đúng là  có  thực hành đúng, vì vậy cần phải phân  tích  thêm về mối liên quan giữa thực hành và thái  độ về ủ ấm cho TSN.  Một trong những lợi ích của PPK là giúp trẻ  xuất viện sớm và các thành viên trong gia đình  đều có thể thực hiện PPK cho trẻ.  Tuy nhiên,  trong nghiên cứu của chúng  tôi  cũng tìm thấy 13,2% bà mẹ không đồng ý chăm  sóc trẻ theo PPK tại nhà. Đồng thời có 17,9% đối  tượng  nghiên  cứu  cho  rằng  chỉ  có  bà mẹ mới  thực hiện được Kangaroo cho trẻ. Đây có thể là  do sự thiếu hụt về kiến thức của bà mẹ làm ảnh  hưởng đến thái độ.  Từ  các  kết  quả  nghiên  cứu  về  thái  độ  cho  thấy trong 106 bà mẹ  tham gia vào nghiên cứu  có 77 bà mẹ có thái độ tích cực về ủ ấm cho TSN  chiếm  tỷ  lệ  72,64%  và  có  29  bà mẹ  có  thái  độ  chưa tích cực chiếm 27,36%.  Thực  hành  của  bà  mẹ  về  chăm  sóc  Kangaroo cho trẻ sinh non  Tìm hiểu thực hành ủ ấm cho TSN theo PPK  dựa vào phiếu quan sát thực hành gồm 12 bước.  Chúng  tôi  nhận  thấy  đa  số  bà mẹ  thực  hành  đúng các bước trong phiếu quan sát với tỷ lệ khá  cao.  Thực  hành  đúng  chiếm  tỷ  lệ  cao  nhất  là  bước 2 chiếm 99,1%, kế đến là 97,2% đúng bước  12 và 93,4% đúng bước 10. Kết quả khảo sát cho  thấy còn nhiều bước trong phiếu quan sát chưa  được  thực hành  đúng. Tỷ  lệ bà mẹ  thực hành  đúng thấp nhất ở bước 9 chỉ có 34%, tương tự là  đúng bước 11 chiếm 56,6%. Thực hành đúng ủ  ấm theo PPK bà mẹ cần có thời gian tập  luyện,  và  rất  cần  có  sự  động  viên  tích  cực  của  nhân  viên y tế để các bà mẹ thực hành đúng đồng thời  hiểu đúng ý nghĩa của từng bước thực hành.  Trong các bước thực hành, tỷ lệ bà mẹ thực  hành đúng  thấp nhất ở bước 9  (sau khi đặt  trẻ  đúng vị trí, một tay giữ đầu, tay kia đưa 2 bàn  chân trẻ ra khỏi phần dưới áo Kangaroo). Tỷ lệ  bà mẹ  thực hành  thấp  bước  9  có  thể  là do  áo  Kangaroo ở Khoa Sơ sinh‐ Bệnh viện Nhi Đồng  Thành phố Cần Thơ được  thiết kế rộng hơn so  với  kích  thước  cơ  thể  bà mẹ,  nên  họ  dễ dàng  thực hiện bước 10 mà không cần thực hành bước  9. Tỷ lệ thực hành thấp bước 9 sẽ kéo theo thực  hành  thấp  ở  bước  11  vì  đây  là  hai  bước  thực  hành  có  liên quan với nhau. Kết quả quan  sát  thấy  43,4%  bà  mẹ  không  kéo  phần  dưới  áo  Kangaroo trùm kín 2 bàn chân của trẻ khi ủ ấm  (bước 11).  Từ các kết quả nghiên cứu về thực hành cho  thấy, trong 106 bà mẹ tham gia vào nghiên cứu  có 67 bà mẹ  có  thực hành  đúng về  ủ  ấm  theo  PPK cho TSN chiếm  tỷ  lệ 63,21%. Trong nhóm  nghiên cứu có 39 bà mẹ có thực hành chưa đúng  chiếm  tỷ  lệ  36,79%.  Kết  quả  nghiên  cứu  của  chúng tôi cao hơn so với nghiên cứu “đánh giá  kiến thức và thực hành của bà mẹ liên quan đến  chăm sóc Kangaroo  ở bệnh viện Bangalore” có  43,2%  bà  mẹ  thực  hành  đúng  phương  pháp  Kangaroo.  Sự  khác  nhau  giữa  kết  quả  nghiên  cứu của chúng  tôi với nghiên cứu  ở bệnh viện  Bangalore có thể do ảnh hưởng bởi đặc tính của  đối tượng nghiên cứu.  KẾT LUẬN  Qua kết quả nghiên cứu chúng tôi rút ra các  kết luận như sau  Kiến thức về ủ ấm cho trẻ sinh non  Có  63,2%  bà mẹ  biết Kangaroo  là  phương  pháp ủ ấm da kề da. Đánh giá chung có 57,55%  các đối tượng nghiên cứu có kiến thức đúng về  ủ ấm cho TSN.  Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học  104 Thái độ về ủ ấm cho trẻ sinh non  Đa  số  bà  mẹ  có  thái  độ  đồng  ý  rằng  Kangaroo là phương pháp ủ ấm đơn giản và dễ  dàng  thực  hiện  chiếm  tỷ  lệ  72,6%.  Đánh  giá  chung  về  thái  độ  có  72,64%  đối  tượng  nghiên  cứu có thái độ tích cực về ủ ấm cho TSN.  Thực hành về chăm  sóc Kangaroo  cho  trẻ  sinh non  Bà mẹ có thực hành đúng cao nhất ở bước 2  chiếm 99,1%, kế đến là bước 12 chiếm 97,2% và  bước 10 chiếm 93,4%.  Bà mẹ có thực hành đúng thấp nhất ở bước 9  chỉ chiếm 34% và bước 11 chiếm 56,6%.  Đánh  giá  chung  có  63,21%  bà mẹ  có  thực  hành  đúng  về  ủ  ấm  cho  trẻ  sinh  non  theo  phương pháp Kangaroo.  KIẾN NGHỊ  Xây dựng chương trình thực hành cho các bà  mẹ  về  ủ  ấm  trẻ  sinh  non  theo  phương  pháp  Kangaroo  thông  qua  việc hướng dẫn  trực  tiếp  của  nhân  viên  y  tế  bằng  hình  ảnh,  video,  xây  dựng các tờ bướm về PPK để nâng cao kiến thức  của bà mẹ.  Áp dụng phương pháp Kangaroo vào  thực  tế  tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện Nhi đồng Thành  phố Cần Thơ một cách có hiệu quả.  TÀI LIỆU THAM KHẢO  1. Arivabene  JC,  Tyrrell  MAR  (2010).  “Kangaroo  Mother  Method: Mothersʹ Experiences and Contributions to Nursing”.  Rev. Latino‐Am. Enfermagem, vol.18 no.2   2. Chwo MJ, Anderson GC, Good M, Dowling DA,  Shiau  SH,  Chu  DM.  (2002).  “A  randomized  controlled  trial  of  early  kangaroo  care  for  preterm  infants:  effects  on  temperature,  weight, behavior, and acuity”. J Nurs Res, pp 129‐142  3. Gathwala  G,  Singh  B,  Singh  J.  (2010).  “Effect  of  Kangaroo  Mother  Care  on  physical  growth,  breastfeeding  and  its  acceptability”. Trop Doct, pp. 199‐202.  4. Hill Z et al (2010). “Keeping newborns warm: beliefs, practices  and potential for behaviour change in rural Ghana”. Trop Med  Int Health, vol 15, pp. 1118‐24.   5. Jefferies AL (2012). “Kangaroo care for the preterm infant and  family”. Paediatr Child Health, vol 17(3), pp. 141–143.   6. Lawn  JE,  Afwile  JHMK,  Horta  BL,  Barros  FC,  Cousens  S  (2010). “Kangaroo mother care’ to prevent neonatal deaths due  to  preterm  birth  complications”.  International  Journal  of  Epidemiology, pp 144‐ 154.  Ngày nhận bài       25/08/2013.  Ngày phản biện nhận xét bài báo   03/09/2013.  Ngày bài báo được đăng:    18/10/2013