Hoàn thiện các hình thức trả lương, trả thưởng tại Công ty dệt kim Thăng Long

t ®Þnh thuéc vÒ Gi¸m ®èc. C¸c phßng chøc n¨ng cã tr¸ch nhiÖm tham m­u cho toµn bé hÖ thèng trùc tuyÕn, nh­ng kh«ng cã quyÒn ra mÖnh lÖnh cho c¸c ph©n x­ëng. Cßn c¸c ph©n x­ëng lµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt c¬ b¶n trong c«ng ty, mçi ph©n x­ëng cã tõng nhiÖm vô riªng. * Ban gi¸m ®èc: Ban gi¸m ®èc gåm Gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc: PG§ kü thuËt s¶n xuÊt vµ PG§ ®êi sèng hµnh chÝnh. Gi¸m ®èc cã nhiÖm vô qu¶n lý toµn diÖn, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kü thuËt, kinh doanh vµ ®êi sèng cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra Gi¸m ®èc trùc tiÕp chØ ®¹o phßng kÕ ho¹ch - VËt t­ vµ phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n. Phã gi¸m ®èc kü thuËt s¶n xuÊt chØ huy s¶n xuÊt vµ kü thuËt, cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc vµ chØ huy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ngµy tõ kh©u chuÈn bÞ s¶n xuÊt ®Õn bè trÝ, ®iÒu khiÒn lao ®éng... Phã gi¸m ®èc kü thuËt s¶n xuÊt chØ ®¹o phßng kü thuËt - KCS vµ trùc tiÕp chØ huy c¸c ph©n x­ëng. Phã gi¸m dèc ®êi sèng hµnh chÝnh cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c mèi quan hÖ ph¸p lý trong vµ ngoµi C«ng ty, phô tr¸ch c¸c ho¹t ®éng hµnh chÝnh vµ phóc lîi cña C«ng ty, Phã gi¸m ®èc ®êi sèng hµnh chÝnh chØ ®¹o c¸c phßng Tæ chøc - Hµnh chÝnh vµ phßng B¶o vÖ - dÞch vô. * C¸c phßng chøc n¨ng: Phßng Kü thuËt - KCS: Phßng cã nhiÖm vô qu¶n lý kü thuËt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Ngoµi ra phßng cßn qu¶n lý viÖc sö dông ®iÖn, n­íc, thiÕt bÞ. Phßng Kü thuËt - VËt t­: Phßng thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch, c«ng t¸c XNK, c«ng t¸c qu¶n lý vµ cung øng vËt t­, nguyªn phô liÖu, c«ng t¸c kinh doanh th­¬ng m¹i. Phßng Tµi chÝnh - KÕ to¸n: Phßng cã nhiÖm vô h¹ch to¸n c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm... Theo dâi c¸c kho¶n thu - chi tµi chÝnh, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh göi Gi¸m ®èc, theo dâi quyÕt to¸n c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi kh¸ch hµng. Phßng Tæ chøc - Hµnh chãnh: Phßng cã nhiÖm vô tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng, tuyÓn chän lao ®éng, x©y dùng quy chÕ tr¶ th­ëng, thùc hiÖn quan hÖ lao ®éng ... Ngoµi ra, phßng cßn thùc hiÖn c«ng t¸c hµnh chÝnh qu¶n trÞ nh­ nhËn chØ thÞ gi¸m ®èc chuyÓn thµnh c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh ®Õn c¸c phßng vµ c¸c ph©n x­ëng, l­u tr÷ tµi liÖu... Phßng B¶o vÖ - DÞch vô: Phßng cã nhiÖm vô b¶o vÖ tµi s¶n cña c«ng ty, ®¶m b¶o an ninh trËt tù trong c«ng ty... vËn chuyÓn vµ bèc dì, phôc vô kho tµng, ch¨m sãc y tÕ... * C¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt: Ph©n x­ëng dÖt: TiÕp nhËn sîi ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt tõ sîi ra c¸c lo¹i v¶i méc råi giao cho ph©n x­ëng tÈy nhuém. Ph©n x­ëng tÈy nhuém: TiÕn hµnh nÊu, tÈy nhuém vµ xö lý ®Þnh h×nh v¶i méc råi giao cho ph©n x­ëng c¾t, may. Tõ n¨m 2000, ph©n x­ëng tÈy nhuém kh«ng cßn ho¹t ®éng do g©y « nhiÔm m«i tr­êng. Ph©n x­ëng c¾t, may: Cè nhiÖm vô c¾t vµ may v¶i ®· nhuém thµnh c¸c s¶n phÈm, sau ®ã lµ vµ ®ãng gãi theo ®óng yªu cÇu vÒ chÊt l­îng, kÝch cì, thêi gian giao hµng theo hîp ®ång. 1.3. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty: C«ng ty DÖt Kim Th¨ng Long cã chøc n¨ng chÝnh lµ chÝnh lµ s¶n xuÊt kinh doanh c¸c s¶n phÈm dÖt kim võa phôc vô nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc, võa xuÊt khÈu ra ngoµi n­íc. S¶n phÈm cña C«ng ty s¶n xuÊt ra chñ yÕu xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi theo nh÷ng ®¬n ®Æt hµng. Còng cã khi C«ng ty nhËn may gia c«ng, mÉu m· vµ nguyªn phô liÖu C«ng ty nhËn cña kh¸ch hµng mang vÒ chØ viÖc hoµn thµnh kh©u cuèi cïng t¹o ra thµnh phÈm giao l¹i cho kh¸ch hµng. Cßn hµng néi ®Þa cña C«ng ty còng cã nhiÒu lo¹i vêic, mÉu m·, mµu s¾c, kÝch cì nh­ hµng xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, khèi l­îng s¶n phÈm tiªu thô ë trong n­íc cßn khiªm tèn. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, C«ng ty ®· tiÕn hµnh chuyªn m«n vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Bªn c¹nh nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng nh­ ¸o T-Shirt,Polo-Shirt C«ng ty ®· dÇn ®©n ®­a vµo s¶n xuÊt mét sè quÇn ¸o thÓ thao, ¸o iacket, c¸c lo¹i hµng dÖt kim cao cÊp... C¸c s¶n phÈm chñ yÕu cña C«ng ty: + ¸o T-Shirt, Polo - Shirt, quÇn dµi, quÇn ¸o lãt lµ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu cña C«ng ty. + ¸o jacket kh«ng ph¶i lµ mÆt hµng ®­îc s¶n xuÊt th­êng xuyªn vµ mÆt hµng chñ yÕu lµ nhËn gia c«ng. + QuÇn ¸o thÓ thao lµ mÆt hµng míi trong C«ng ty, ®­îc s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng, nã kh«ng ph¶i lµ mÆt hµng chñ yÕu. Ngoµi ra, C«ng ty cßn s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng trong n­íc, cã khi lµ nhËn gia c«ng mét sè mÆt hµng nh­: quÇn ¸o b¬i, quÇn ¸o m­a, mµn c¸c lo¹i. 1.4. §Æc ®iÓm vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm: S¬ ®å 2: Quy t×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña C«ng ty DÖt Kim Th¨ng Long DÖt v¶i Guång ®¶o sîi Sîi KiÓm tra v¶i dÖt M¹ng sîi Kho v¶i méc V¾t ly t©m GiÆt s¹ch TÈy b»ng ho¸ chÊt SÊy kh« C¸n nguéi KiÓm tra v¶i C¾t quÇn ¸o Kho v¶i tr¾ng C¸n nãng Kho b¸n T.phÈm May KiÓm tra T.phÈm Kho thµnh phÈm C«ng ty Lµ - ®ãng gãi Nguån: Phßng Kü thuËt - KCS. Qua s¬ ®å trªn ta thÊy, viÖc s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc tiÕn hµnh t¹i c¸c ph©n x­ëng rÊt chÆt chÏ vµ liªn tôc. Tr­íc khi ®­îc chuyÓn vµo kho th× b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm ®Òu ®­îc kiÓm tra, gi¸m s¸t kh¾t khe nh»m ®¶m b¶o ®óng tiªu chuÈn ®óng chÊt l­îng, ®óng sè l­îng vµ thêi gian giao cho tõng ph©n x­ëng. Vµ trong quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm nµy kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ cña C«ng ty. §Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kÞp thêi cïng víi viÖc n©ng cao NSL§, chÊt l­îng s¶n phÈm th× m¸y mãc ®ãng vai trß quan träng trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt cña C«ng ty DÖt Kim Th¨ng Long. Do ®ã, c«ng ty ®· chó träng ®Çu t­ m¸y mãc thiÕt bÞ, d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt. HiÖn nay trong C«ng ty sè l­îng m¸y mãc hiÖn cã ®Òu lµ nh÷ng m¸y trung b×nh vµ hiÖn ®¹i t­¬ng ®èi phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. BiÓu 1: Mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ chñ yÕu cña C«ng ty STT Tªn m¸y N­íc s¶n xuÊt Sè l­îng N¨m sö dông 1 M¸y Multipique dÖt kÐp 2 M¸y Multi Singer dÖt ®¬n §øc 3 M¸y kh©u c¸c lo¹i §øc 30 1982 4 M¸y sÊy (6579 & 7568) §øc 40 1984 5 M¸y tÈy - nhuém - kiÒm §øc 20 1987 6 M¸y c¸n TiÖp 25 1989 7 M¸y kh©u c¸c lo¹i §øc 20 1989 8 M¸y dËp cóc Hµn Quèc 210 1990 9 M¸y c¾t vßng TiÖp 5 1992 10 M¸y c¾t th¼ng NhËt 20 1992 11 M¸y sÐn Suraba Liªn X« 20 1993 12 M¸y ®Ýnh cóc §øc 50 1995 13 M¸y c¾t di ®éng §øc 16 1996 14 M¸y ®¶o sîi TiÖp 15 1999 Nguån: Phßng kü thuËt - KCS 1.5. C¬ cÊu vµ ®Æc ®iÓm cña ®éi ngò lao ®éng Lùc l­îng lao ®éng cña C«ng ty ®­îc xem xÐt theo quy m« vµ c¬ c¸u th«ng qua ®ã chÊt l­îng lao ®éng ®­îc ph¶n ¸nh. BiÓu 2. Sè l­îng vµ c¬ cÊu CBCNV cña C«ng ty STT Chøc danh Sè l­îng % 1 C«ng nh©n s¶n xuÊt 359 84,5 2 + C¸n bé qu¶n lý 66 15,5 + C¸n bé kü thuËt 17 4 + C¸n bé qu¶n lý kinh tÕ 29 6,8 + C¸n bé qu¶n lý hµnh chÝnh 20 4,7 Tæng sè: 425 100 Nguån: Phßng Tæ chøc - Hµnh chÝnh Theo sè liÖu n¨m 2002 th× sè l­îng CBCNV cña C«ng ty lµ 425 ng­êi, trong ®ã c¸n bé qu¶n lý lµ 66 ng­êi (15,5%), cßn c«ng nh©n trùc tiÐp s¶n xuÊt lµ 359 ng­êi (84,5%). BiÓu 3: Tuæi vµ giíi tÝnh cña CBCNV trong C«ng ty: Sè nam Sè n÷ Tæng % D­íi 25 tuæi 15 92 107 25 Tõ 25 - 34 tuæi 22 104 126 30 Tõ 35 - 44 tuæi 34 128 162 38 Trªn 45 tuæi 11 19 30 7 Tæng 82 343 425 % 19 81 100 Nguån: Phßng Tæ chøc - Hµnh chÝnh Do ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm cña C«ng ty hµng may mÆc, s¶n phÈm s¶n xuÊt nh×n chung kh«ng ®ßi hái møc ®é nÆng nhäc cao mµ chñ yÕu ®åi hái tÝnh cÇn cï vµ khÐo lÐo. Do vËy lao ®éng n÷ cña c«ng ty chiÕm tû lÖ cao. Trong sè 425 CBCNV cña C«ng ty th× sè lao ®éng n÷ lµ 343 ng­êi (81%), sè lao ®éng nam lµ 82 ng­êi (19%). Sè lao ®éng n÷ cao nªn hµng n¨m sè ngµy nghØ thai s¶n, nghØ con èm... t­¬ng ®èi nhiÒu. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi qu¸ tr×nh lao ®éng, g©y khã kh¨n cho viÖc bè trÝ lao ®éng. Lùc l­îng lao ®éng trong C«ng ty lao ®éng trÎ. §iÒu nµy cã ­u ®iÓm lµ c«ng nh©n cã søc khoÎ ®Ó ®¶m nhËn c«ng viÖc, cã sù nhanh nhÑn s¸ng t¹o trong c«ng viÖc... Nh­ng lao ®éng trÎ còng ®ång nghÜa víi sù h¹n chÕ vÒ kinh nghiÖm lµm viÖc, ®ßi hái chi phÝ ®µo t¹o cao vµ hä còng hay rêi bá C«ng ty... BiÓu 4. Tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n lý §H-C§ TC S¬ cÊp Tæng % C¸n b«n kü thuËt 11 5 1 17 25,7 C¸n bé qu¶n lý kinh tÕ 18 10 1 29 44 C¸n bé qu¶n lý hµnh chÝnh 2 3 15 20 30,3 Tæng: 31 18 17 66 % 47 27,3 25,7 100 Nguån: Phßng Tæ chøc - Hµnh chÝnh Qua b¶ng trªn ta thÊy trong bé phËn qu¶n lý cña C«ng ty th× tØ lÖ sè c¸n bé kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ vµ c¸n bé qu¶n lý hµnh chÝnh phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Sè ng­êi cã tr×nh ®é §H-C§ lµ 31 ng­êi (47%), 18 ng­êi cã tr×nh ®é trung cÊp (27,3%), cßn l¹i lµ tr×nh ®é s¬ cÊp chiÕm 17 ng­êi (25,7%). H¬n n÷a hä l¹i lµ nh÷ng ng­êi cã th©m niªn c«ng t¸c l©u n¨m. V× thÕ hä cã ®ñ kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc gióp C«ng ty ®øng v÷ng vµ kh«ng ngõng ph¸t triÓn. BiÓu 5: Sè l­îng vµ bËc thî cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt B2 B3 B4 B5 B6 Tæng C«ng nh©n dÖt - - - 3 12 15 C«ng nh©n c¾t may 148 17 26 47 88 326 Tæng: 148 17 26 50 100 341 Nguån: Phßng Tæ chøc - Hµnh chÝnh CÊp bËc c«ng viÖc BQ: 4 CÊp bËc c«ng nh©n BQ: 3,815 CÊp bËc c«ng viÖc BQ cao h¬n cÊp bËc c«ng nh©n BQ 0,185 (4-3,815). VÒ mÆt lý thuyÕt th× cã sù phï hîp gi÷a tÝnh chÊt phøc t¹p cña c«ng viÖc vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n. Tøc lµ nÕu cÊp bËc c«ng viÖc BQ cao h¬n tr×nh ®é cÊp bËc c«ng nh©n BQ th× sÏ khuyÕn khÝch c«ng nh©n n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ, t¨ng NSL§. 1.6. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty BiÓu 6: KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty tõ 1998 - 2002 ChØ tiªu §¬n vÞ 1998 1999 2000 2001 2002 Tæng do¹nh thu Tr.® 4.336 7.104 9.675 13.235 16.745 Gi¸ trÞ KNXK USD 115.000 875.316 607.535 856.625 1.174.000 Gi¸ trÞ SXCN Tr.® 5.045 7.260 10.194 10.453 11.669 Tæng nép ng©n s¸ch Tr.® 118 130,82 194 226,5 50,58 Thu nhËp D N Tr.® 23 33,45 115 199 230 TN bq L§ ®i lµm Ng.® 329 427 483 582 671 Nguån: Phßng Tµi chÝnh - kÕ to¸n BiÓu 7: T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch n¨m 2002 ChØ tiªu §¬n vÞ KH2003 TH 2002 So s¸nh % víi KH So s¸nh % víi cïng kú Tæng doanh thu tr.® 14.500 16.745 115,5 124,1 Gi¸ trÞ kim ng¹ch XK USD 1.100.000 1.174.000 106,7 137,1 Gi¸ trÞ SXCN Tr.® 12.000 11.669 97,2 111,6 Tæng nép ng©n s¸ch Tr.® 70,85 50,85 71,8 22,5 Thu nhËp doanh nghiÖp Tr.® 220 230 104,5 115,6 Thu nhËp BQL§ ®i lµm Ng.® 600 671 111,8 115,3 Nguån: Phßng Tµi chÝnh - kÕ to¸n KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002 nh×n chung kh¸ tèt. ChØ tiªu (trõ tæng nép ng©n s¸ch) ®Òu t¨ng so víi cïng kú. + Doanh thu v­ît cao so víi dù kiÕn vµ t¨ng so víi cïng kú. + Trong n¨m 2002 lÇu ®Çu gi¸ trÞ kim ng¹ch X K ®¹t trªn 1 tr.USD, v­ît kÕ ho¹ch vµ t¨ng so víi cïng kú. + Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp tuy ch­a ®¹t so víi kÕ ho¹ch cã nguyªn nh©n tõ lùc l­îng lao ®éng (chuyÓn viÖc vµ nghØ nhiÒu) nh­ng vÉn ®¹t cao h¬n so víi cïng kú. + Tæng nép ng©n s¸ch ch­a ®¹t so víi kÕ ho¹ch vµ so víi cïng kú lf do sè nî ng©n s¸ch cña nhiÒu n¨m céng dån cßn cao... + Thu nhËp doanh nghiÖp v­ît kÕ ho¹ch vµ t¨ng so víi cïng kú. + Thu nhËp cña CBCNV tuy ch­a cao nh­ng kh¸ h¬n so víi c¸c n¨m tr­íc t¹o ®éng lùc míi cho ng­êi lao ®éng yªn t©m g¾n bã h¬n víi doanh nghiÖp. II. Thùc tr¹ng tr¶ l­¬ng ë C«ng ty DÖt Kim Th¨ng Long 2.1. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian: C«ng ty DÖt Kim Th¨ng Long ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n ®Ó tr¶ l­¬ng th¸ng cho lao ®éng qu¶n lý - phôc vô, tr¶ l­¬ng giê ngõng viÖc cho c«ng nh©n h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm vµ ®Ó tr¶ l­¬ng ngayf nghØ trong chÕ ®é cho toµn bé CBCNV trong C«ng ty. * L­¬ng lao ®éng qu¶n lý - phôc vô: Lao ®éng qu¶n lý - phôc vô á C«ng ty DÖt Kim Th¨ng Long bao gåm: + C¸n bé l·nh ®¹o: Gi¸m ®èc, Phã gi¸m ®èc, Tr­ëng phßng, Phã phßng. + Nh÷ng ng­êi lao ®éng lµm c¸c c«ng viÖc theo chuyªn m«n, nghiÖp vô + C¸c nh©n viªn kh¸c: nh©n viªn y tÕ, b¶o vÖ, l¸i xe... TiÒn l­¬ng cña lao ®éng qu¶n lý - phôc vô ®­îc tÝnh nh­ sau: Trong ®ã: TTG: tiÒn l­¬ng mçi L§ qu¶n lý - phôc vô nhËn ®­îc K: HÖ sè TLmin: Møc l­¬ng tèi thiÓu (280.000®ång) NCD: Sè ngµy c«ng chÕ ®é (26 ngµy) NTT: Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ. §èi víi c¸n bé gi÷ chøc vô qu¶n lý doanh nghiÖp th× hÖ sè l­¬ng (K) dùa trªn tieu chuÈn xÕp h¹ng doanh nghiÖp theo møc ®é phøc t¹p vÒ qu¶n lý vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi viªn chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô, thõa hµnh th× hÖ sè l­¬ng (K) t­¬ng øng víi c¸c ng¹ch theo tiªu chuÈn nghiÖp vô chuyªn m«n. * L­¬ng ngõng viÖc: L­¬ng ngõng viÖc lµ l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm trong nh÷ng giê kh«ng s¶n xuÊt do mÊt ®iÖn, m¸y háng... L­¬ng ngõng viÖc ®­îc tÝnh nh­ sau: Trong ®ã: LNV: L­¬ng ngõng viÖc GNV: Sè giê c«ng ngõng viÖc thùc tÕ. HÖ sè l­¬ng theo cÊp bËc c«ng nh©n (K) dùa trªn hÖ sè thang l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt do Nhµ n­íc ban hµnh. Cô thÓ hÖ sè l­¬ng theo cÊp bËc c«ng nh©n ¸p dông theo hai b¶ng l­¬ng: A.1. C¬ khÝ, §iÖn, §iÖn tö - tin häc (nhãm II) Vµ A.12. DÖt, Thuéc da, GiÇy, Gi¶ da, May... (nhãm II) * L­¬ng ngµy nghØ trong chÕ ®é: Mét sè nhËn xÐt vÒ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ë C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long. C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long ®· chän chÕ dodä tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n ®èi víi ng­êi lao ®éng qu¶n lý - phôc vô. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i lµm ®Çy ®ñ bëi v× tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi ng­êi mét phÇn do thêi gian lµm viÖc thùc tÕ nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh. MÆt kh¸c, viÖc ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n ®Ó tr¶ cho nh÷ng giê ngõng viÖc cña c«ng nh©n h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm gãp phÇn ®¶m b¶o cho c«ng nh©n vÉn cã kho¶n tiÒn bï ®¾p cho nh÷ng giê ngõng viÖc mµ kh«ng ph¶i do lçi cña m×nh. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt: HiÖn nay, c«ng ty vÉn ¸p dông møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 180.000 ®ång/th¸ng. §iÒu nµy ch­a ®¸p øng tÝnh hîp ph¸p vµ tÝnh b¶o ®¶m cña hÖ thèng thï lao. Bëi v× tõ ngµy 01/01/2001, ChÝnh phru ®· n©ng l­¬ng tèi thiÓu cña mét ng­êi theo thêi gi¸ n¨m ®ã. Cho nªn, viÖc ¸p dông møc l­¬ng tèi thiÓu lµ 180.000 ®ång th¸ng lµm gi¶m tiÒn l­¬ng danh nghÜa, dÉn ®Õn tiÒn l­¬ng thùc tÕ gi¶m nhiÒu. Thø hai: ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n ch­a g¾n møc ®é ®ãng gãp cña ng­êi lao ®éng ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc víi tiÒn l­¬ng mµ hä nhËn ®­îc. Bëi v×, theo chÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy, tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi ng­êi do møc l­¬ng cÊp bËc cao hay thÊp quyÕt ®Þnh. Ngoµi h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian, C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long cßn ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. 2.2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm víi nh÷ng ®èi t­îng sau: + Qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng gåm cã: ban qu¶n ®èc, thèng kª, phôc vô ®¬n gi¶n, söa ch÷a vµ b¶o d­ìng m¸y. + C«ng nh©n s¶n xuÊt gåm cã: c«ng nh©n dÖt, c«ng nh©n c¾t, c«ng nh©n may, c«ng nh©n lµ vµ ®ãng kiÖn. * L­¬ng cña qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng Lao ®éng qu¶n lý vµ phô vô x­ëng tuy kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nh­ng c«ng viÖc cña hä gãp phÇn phôc vô, phô trî cho ho¹t ®éng cña c«ng nh©n t s¶n xuÊt. Do ®ã, l­¬ng s¶n phÈm cña qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng phô thuéc vµo hao phÝ thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, vµo sè s¶n phÈm cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, phô thuéc vµo hÖ sè cÊp bËc c«ng nh©n cña tõng ng­êi. TiÒn l­¬ng cña lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng ®­îc tÝnh nh­ sau: - TÝnh ®¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm cña lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng: §Gsp = Tql-pv * §Gtg Trong ®ã: §Gsp: ®¬n gi¸ s¶n phÈm cña lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng §Gtg: ®¬n gi¸ cña lao ®éng qu¶n lý vµ phô vô x­ëng Tql-pv: hao phÝ thêi gian cña lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng - TÝnh tæng tiÒn l­¬ng tr¶ cho lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng L = Trong ®ã: L: tæng l­¬ng lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng nhËn ®­îc §Gi : ®¬n gi¸ s¶n phÈm i cña lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng Qi: sè l­îng s¶n phÈm i n: sè s¶n phÈm VÝ dô: TÝnh tiÒn l­¬ng th¸ng 8 n¨m 2002 cña anh NguyÔn V¨n Hïng - Phã qu¶n ®èc ph©n x­ëng c¾t may. - Dùa vµo møc hao phÝ thêi gian lao ®éng ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm. BiÓu 8: §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tæng hîp Hao phÝ thêi gian (ph/sp) §¬n gi¸ (®/ph) §¬n gi¸ (®/sp) 1. Møc lao ®éng c«ng nghÖ 109,94 44,137 4.852,42 Thêi gian c¾t 7,78 44,137 343,39 Thêi gian may 81,18 44,137 3.583,04 Thêi gian lµ vµ ®ãng kiÖn 10,99 44,137 485,07 Thêi gian qu¶n lý vµ phôc vô 9,99 44,137 440,93 2. Møc lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô 19,79 44,137 873,47 3. Møc lao ®éng tæng hîp 129,73 44,137 5.725,89 - Trong th¸ng 4/2003 ph©n x­ëng s¶n xuÊt 10.000 ¸o s¬ mi. VËy tæng tiÒn l­¬ng tr¶ cho lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng lµ: 440,93 * 10.000 = 4.409.300 ®ång - TÝnh tæng hÖ sè l­¬ng cña lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng BiÓu 9: Tæng hÖ sè l­¬ng cña lao ®éng qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng Sè ng­êi HÖ sè l­¬ng Ban qu¶n ®èc 1 1 3,23 2,98 Thèng kª 1 2,01 Phôc vô gi¶n ®¬n 3 2,01 Söa ch÷a, b¶o d­ìng m¸y 4 2,33 Tæng céng 10 23,57 TiÒn l­¬ng s¶n phÈm th¸ng 4/2003 cña anh NguyÔn V¨n Hïng lµ: (4.409.300/23,37) * 2,98 = 557.500 ®ång * L­¬ng s¶n phÈm cho c«ng nh©n s¶n xuÊt C«ng nh©n s¶n xuÊt lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng lµm viÖc ®éc lËp. Do c«ng viÖc cña hä cã thÓ tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c, nªn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã thÓ ®­îc kiÓm tra vµ nghiÖm thu. V× vËy, c«ng ty ®· ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n víi c«ng nh©n s¶n xuÊt. L­¬ng s¶n phÈm cho c«ng nh©n s¶n xuÊt ®­îc x¸c ®Þnh phô thuéc vµo sè s¶n phÈm thùc tÕ ®­îc s¶n xuÊt ra vµ nghiÖm thu. T¹i c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt, tæ tr­ëng ph©n x­ëng s¶n xuÊt theo dâi vµ ghi l¹i s¶n l­îng thùc tÕ cïng víi ®¬n gi¸ cña mçi m· hµng, cuèi th¸ng tËp hîp sè liÖu. Nh©n viªn kinh tÕ ph©n x­ëng sÏ tÝnh l­¬ng cho tõng c«ng nh©n. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®­îc tÝnh nh­ sau: Lcn = *qi Trong ®ã: Lcn : TiÒn l­¬ng mçi c«ng nh©n s¶n xuÊt nhËn ®­îc. §Gi : ®¬n gi¸ c«ng ®o¹n i qi: sè l­îng c«ng ®o¹n i n: sè c«ng ®o¹n trong mét s¶n phÈm. VÝ dô: TÝnh tiÒn l­¬ng trong th¸ng 4 n¨m 2003 cña c«ng nh©n may TrÇn Thµnh ViÖt. - Tæ tr­ëng ph©n x­ëng cuèi th¸ng tæng kÕt ®­îc sè liÖu cña c«ng nh©n may TrÇn Thµnh ViÖt. C«ng ®o¹n r¸p tay, sè l­îng 1000 s¶n phÈm . C«ng ®o¹n viÒn cæ sau ®Ýnh mãc, sè l­îng 600 s¶n phÈm. - Nh©n viªn kinh tÕ ph©n x­ëng tÝnh l­¬ng th¸ng: BiÓu 10: §¬n gi¸ trªn ®o¹n may. C¸c c«ng ®o¹n may trªn ®­êng truyÒn Møc thêi gian (gi©y) §¬n gi¸ (®ång/c«ng ®o¹n) May tói ngoµi 154 113,96 MÝ diÔu xung quang m¨ng sec 189 139,86 R¸p tay 206 152,44 ViÒn cæ sau ®Ýnh mãc 274 202,76 ... Tæng céng 4.870,8 3.583,04 TiÒn l­¬ng th¸ng 4/2003 cña c«ng nh©n may TrÇn Thµnh ViÖt lµ: Lcn = 152,444 * 1000 + 702,76 * 600 = 574.096 ®ång. Mét sè nhËn xÐt vÒ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ë C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n qu¸n triÖt tèt nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng theo lao ®éng, v× tiÒn l­¬ng mµ c«ng nh©n s¶n xuÊt nhËn ®­îc phô thuéc vµ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm (hay sè c«ng ®o¹n). §iÒu nµy khuyÕn khÝch c«ng nh©n s¶n xuÊt cå g¾ng, tËn dông mäi kh¶ n¨ng n©ng cao NSL§ nh»m t¨ng tiÒn l­¬ng mét c¸ch trùc tiÕp. §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt míi vµo lµm viÖc, th× trong 6 th¸ng ®Çu lµm viÖc, mçi th¸ng sÏ ®­îc 1 kho¶n phô thªm b»ng 10% l­¬ng s¶n phÈm cña b¶n th©n. §iÒu nµy mét mÆt mang tÝnh hç trî v× c«ng nh©n khi míi vµo th­êng lµm ®­îc Ýt s¶n phÈm do ch­a quen maý mãc - thiÕt bÞ, ch­a quen cong viÖc. MÆt kh¸c, nã khuyÕn khÝch c«ng nh©n tÝch cùc lµm vÞec ®Ó n©ng cao NSL§. L­¬ng s¶n phÈm cña qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng g¾n chÆt víi l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt. V× vËy, qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng sÏ kiÓm tra ®«n ®èc c«ng nh©n lµm viÖc soa cho s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao vµ cã n¨ng suÊt cao. Tuy nhiªn, h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm vÉn cßn mét sè h¹n chÕ: Thø nhÊt: ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n dÔ lµm c«ng nh©n s¶n xuÊt chØ quan t©m ®Õn sè l­îng mµ Ýt chó ý ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm, l¸ng phÝ nguyªn vËt liÖu,... Thø hai: Hao phÝ thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt ®­îc phßng kü thuËt - KCS x©y dùng b»ng ph­¬ng ph¸p bÊm giê t¹i n¬i lµm viÖc. Cßn hao phÝ thêi gian lao ®éng cña qu¶n lý vµ phôc vô x­ëng ®­îc tÝnh b»ng 10% hao phÝ thêi gian lao ®éng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. LiÖu ®iÒu nµy cã hîp lý hay kh«ng. Ch­¬ng iii Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng tr¶ th­ëng ë c«ng ty dÖt kim th¨ng long Qua ph©n tÝch thùc r¹ng tr¶ l­¬ng tr¶ th­ëng ë c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long em nhËn thÊy c«ng t¸c tr¶ l­¬ng tr¶ th­ëng ë ®©y ch­a thùc sù khoa häc, ®Æc biÖt tiÒn l­¬ng vµ tiÒn th­áng ë ®aya ch­a thùc sù thóc ®Èy n¨ng suÊt vµ sù s¸ng t¹o trong c«ng viÖc cho c«ng nh©n. Qua ®ã em xin tr×nh bµy mét sè ý kiÕn sau vÒ c«ng t¸c tr¶ l­¬ng tr¶ th­ëng ë c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long mµ theo em cã thÓ kh¾c phôc ®­îc mét sè h¹n chÕ hiÖn nay cßn tån t¹i ë c«ng ty. I. X©y dùng c¸c hÖ são tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c th«ng qua c«ng t¸c ph©n tÝch c«ng viÖc. C«ng viÖc lµ yÕu tè chÝnh quyÕt ®Þnh vµ ¶nh h­ëng ®Õn tiÒn l­¬ng. Ng­êi lao ®éng chØ cã thÓ lµm tèt c«ng viÖc khi hä hiÓu ®­îc b¶n chÊt, yªu cÇu c«ng viÖc. §Ó ®¸nh gi¸ ®é phøc t¹p, gi¸ trÞ thùc sù cña tõng c«ng viÖc cô thÓ, møc ®é hoµn thµnh, n¨ng lùc kh¶ n¨ng lµm viÖc cña mçi ng­êi th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch c«ng viÖc. Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ ®Þnh râ tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng viÖc ®ã qua quan s¸t, theo dâi vµ nghiªn cøu. Th«ng qua ph©n tÝch c«ng viÖc ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c c«ng viÖc ph¶i lµm nhiÖm vô bæn phan¹ tr¸ch nhiÖm, n¨ng lùc thùc hiÖn c«ng viÖc cã hiÖu qu¶ vµ tiªu chuÈn cña c«ng viÖc vµ nh÷ng ®ßi hái cña c«ng viÖc ®èi vøoi nh÷ng ng­êi c«ng nh©n ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ nhÊt c«ng viÖc. Cho nªn muèn x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè tr¶ l­¬ng (hÖ sè tiÒn l­¬ng, hÖ sè CBCN, tØ lÖ l­¬ng, suÊt c«ng nh©n) chÝnh x¸c, ph¶n ¸nh ®óng n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng th× vÊn ®Ò ®Çu tiªn ®ã lµ ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch c«ng viÖc tuy nhiªn, ph©n tÝch c«ng viÖc kh«ng ph¶i lµ viÖc ®¬n gi¶n, nã tæn kh¸ nhiÒu thêi gian c«ng søc. NÕu viÖc ph©n tÝch chÝnh x¸c sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho toµn béo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ng­îc l¹i nã sÏ k×m h·m hoÆc g©y khã kh¨n ®Õn c¸c ho¹t ®éng nµy. Khi ph©n tÝch c«ng viÖc c«ng ty ph¶i t×m cã tr×nh, kinh nghiÖm kh«ng nh÷ng vÒ may mµ cßn vÒ kh¶ n¨ng ph©n tÝch. Ph©n tÝch c«ng viÖc ë c«ng ty dÖt kim th¨ng Long hiÖn nay ch­a chÝnh x¸c, viÖc ph©n tÝch ch­a khoa häc, ®· dÉn ®Õn viÖc bè trÝ lao ®éng vµ x¸c ®Þnh hao phÝ lao ®éng nhiÒu khi kh«ng chÝnh x¸c kh«ng ®¸nh gi¸ hÕt kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng, c¸c hÖ sè mµ c«ng ty quy ®Þnh kh«ng c«ng b»ng, ch­a dùa vµo thùc tÕ. Yªu cÇu sau khi ph©n tÝch lµ ph¶i x©y dùng ®­îc b¶ng PTCV ph¸c ho¹ m« t¶ chi tiÕt c«ng viÖc, quy ®Þnh c¸c kü n¨ng ho¹t ®éng hµng ngµy, ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ c¸c tiªu chuÈn kh¸c. B¶ng ph©n tÝch c«ng viÖc bao gåm: B¶ng m« t¶ c«ng viÖc: cã 3 néi dung chÝnh lµ. - Ph©n tÝch x¸c ®Þnh c«ng viÖc: Tªn c«ng viÖc, ®Þa ®iÓm thùc hiÖn c«ng viÖc, chøc danh l·nh ®¹o trùc tiÕp, sè ng­êi l·nh ®¹o d­íi quyÒn. - PhÇn tãm t¾t c«ng viÖc: lµ phÇn t­êng thuËt mät c¸ch chÝnh x¸c, tãm t¾t nhiÖm vô tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng viÖc. - PhÇn c¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc: Gåm ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng vËt chÊt, thêi gian lµm viÖc, ®iÒu kiÖn vÖ sinh an toµn... B¶ng tiªu chuÈn thùc hiÖn c«ng viÖc: Lµ hÖ thèng c¸c chØ tiªu ®Ó ph¶n ¸nh c¸c yªu cÇu vÒ sè l­îng chÊt l­îng cña sù hoµn thµnh c«ng viÖc. B¶ng tiªu chuÈn tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi thùc hiÖn: Bao gåm yªu cÇu vÒ kiÕn thøc kü n¨ng kinh nghiÖm, tr×nh ®é gi¸o dôc ®µo t¹o c¸c ®Æc tr­ng vÒ tinh thÇn thÓ lùc cÇn ph¶i cã ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc. B¶ng PTCV sÏ lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc chÝnh x¸c, gióp c¸c nhµ qu¶n lý bè trÝ, sö dông lao ®éng hîp lý, c¸n bé lao ®éng tiÒn l­¬ng x©y d­¹ng c¸c hÖ sè tiÒn l­¬ng chÝnh x¸c khoa häc h¬n, tõ ®ã x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng, ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng b¶o tÝnh chÝnh x¸c c«ng b»ng h¬n ng­êi lao ®éng c¶m thÊy ®­îc quan t©m tho¶ m·n víi c«ng viÖc víi møc l­owng mµ yªn t©m lµm viÖc g¾n bã l©u dµi víi doanh nghiÖp. II. X©y dùng c¸c møc l­¬ng lao ®éng cã c¨n cø kü thuËt th«ng qua c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. §Þnh møc lao ®éng kh«ng nh÷ng lµ c¬ së cña tæ chøc lao ®éng khoa häc ®Ó kÕ ho¹ch lao ®éng tèt h¬n, khai th¸c vµ sö dông hÕt tiÒm n¨ng lao ®éng, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh do tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt hao phÝ thêi gian lµm viÖc mµ cßn lµ c¬ së ®Ó ®o l­êng chÝnh x¸c, c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶. Th«ng qua viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu thùc tr¹ng c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng t¹i c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long em thÊy r»ng viÖc x©y dùng møc ë ®©y lµ ch­a ®¶m b¶o tÝnh tiªn tiÕn, hiÖn thùc ch­a g¾n víi ®iÒu kiÖn m«i tr­êng lao ®éng, nªn viÖc n©ng cao chÊt l­îng cña c«ng t¸c ®Þnh møc ®Ó c«ng t¸c tr¶ l­¬ng ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt. ViÖc x©y dùng møc cña c¸c hiÖn nay míi dùa trene ph­¬ng ph¸p bÊm giê, vµ kinh nghiÖm cña b¶n th©n ng­êi lµm c«ng t¸c ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh hao phÝ thêi gian cho tõng b­ãc c«ng viÖc, lµm c¬ së ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ tr¶ l­¬ng. Qua kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn møc cña c«ng nh©n, th× hä ch­a ®¹t yªu cÇu vÒ møc so víi n¨ng suÊt cña m¸y mãc vµ yªu cÇu ph©n tÝch. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã vµ x©y dùng møc tiªn tiÕn, khoa häc ®Ó t r¶ l­¬ng cho ngõoi lao ®éng s¸t víi hiÖuqu¶ lµm viÖc th× c«ng ty cÇn ph¶i: - Xem xÐt ®¸nh gi¸ l¹i ­u nh­îc ®iÓm cña c¸c ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc cò, trªn c¬ së ®ã ®iÓu chØnh söa ®æi ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô t hÓ, thùc tÕ t¹i c¸c x­ëng s¶n xuÊt. X©y dùng ph­¬ng ph¸p ®Þnh møc kh¸c cã c¨n cø khoa häc h¬n dùa vµo t×nh h×nh thùc tÕ ë c¸c xÝ nghiÖp, møc ®­îc x©y dùng ph¶i lµ møc lao ®éng trung b×nh tiªn tiÕn. Bªn c¹nh ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm, x©y dùng møc cßn ph¶i kÕt hîp hai ph­¬ng ph¸p kh¶o s¸t lµ ph­¬ng ph¸p bÊm giê vµ chôp ¶nh ngµy lµm viÖc. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc thêi gian dùa vµo bÊm giê lµ ch­a chÝnh x¸c. Ngoµi ra, c«ng ty cÇn ph¶i tæ chøc hîp lý héi ®ång ®Þnh møc. Theo em ®Ó ®¶m b¶o cã sù ¨n khíp, kÕt hîp hµi hoµ, phï hîp c«ng ty nªn tæ chøc mét héi ®ång chuyªn lµm c¸c c«ng t¸c PTCV, §ML§, vµ x¸c ®Þnh ®¬n gi¸. Thµnh viªn cña héi ®ång ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm, cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vµ ph¶i cã ®¹i diÖn cña c¸c x­ëng s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, kÕt hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ ®Ó x©y dùng møc thÓ hiÖn tÝnh tiªn tiÕn hiÖn thùc cña nã. Muèn vËy viÖc x¸c ®Þnh møc ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo c¸c b­íc sau: - X©y dùng mÉu: héi ®ång ®Þnh møc vµo b¶ng PTCN ®Ó PTCV thµnh c¸c bé phËn, c«ng ®o¹n hîp thµnh: c¾t may, lµ thuú khuy, hoµn thµnh... - Dïng ph­¬ng ph¸p bÊm giê chôp ¶nh ®Ó thu thËp sè liÖu ®Ó x©y dùng thiÕt kÕ truyÒn cho c¸c xÝ nghiÖp, tæ dùa vµo ®ã ®Ó bèd trÝ c«ng nh©n tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Víi viÖc bÊm giê ng­êi c¸n béo ®Þnh møc cã thÓ x¸c ®Þnh thêi gian hao phÝ cho tõng c«ng ®o¹n, thêi gian l·ng phÝ, ph¸t hiÖn c¸c nguyªn nh©n kh«ng hoµn thµnh møc, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc vµ ph­¬ng ph¸p lµm viÖc tiªn tiÕn phæ biÕn cho tõng c«ng nh©n. Víi viÖc chôp ¶nh ngµy lµm viÖc c¸n béo ®Þnh møc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lµm viÖc trong ngµy cña c«ng nh©n, x¸c ®Þnh kÕt cÊu c¸c lo¹i thêi gian lµm viÖc trong ngµy nh­ thêi gian l·ng phÝ, thêi gian t¸c nghiÖp, thêi gian phôc vô, thêi gian nghØ ng¬i vµ thêi gian t¸c nghiÖp cña mét ca s¶n xuÊt. Sau ®ã c¸n bé ®Þnh møc lÊy hao phÝ b×nh qu©n cña c¸c lÇn quan s¸t ®­îc lµ møc hao phÝ cho tõng bøc c«ng viÖc tæng hîp l¹i ®­îc tæng hao phÝ cho tõng c«ng ®o¹n vµ tæng hao phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, tõ ®ã x¸c ®Þnh møc s¶n l­îng cho mét ngµy lµm viÖc. C¸n bé ®Þnh møc sau khi b¸o c¸o lªn l·nh ®¹o vÒ c«ng t¸c x©y dùng møc vµ ký duyÖt, sÏ x©y dùng thiÕt kÕ truyÒn ®­a xuèng c¸c xÝ nghiÖp ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho mçi c«ng ®o¹n. C¸n bé tiÒn l­¬ng cña xÝ nghiÖp sÏ c¨n cø vµo ®¬n gi¸ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm do c«ng ty giao vµ thêi gian hao phÝ ®Ó chia ®¬n gi¸ s¶n phÈm cña d©y truyÒn chio tõng c«ng ®o¹n ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Sau khi ®­a møc vµo ¸p dông c¸n bé ®Þnh møc ph¶i theo dâi xem møc ®ang ¸p dông cã chÝnh x¸c, tiªn tiÕn hay kh«ng ®Ó kÞp thêi thay ®æi vµ rót kinh nghiÖm cho c«ng t¸c x©y dùng møc sau naú. MÆc dï c¸ch x©y dùng møc nµy tèn nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc nh­ng chØ cã ph­¬ng ph¸p nµy míi ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cao, møc x©y dùng cã c¨n cø khoa häc lµm c¬ së ®Ó tÝnh to¸n ®¬n gi¸ chÝnh x¸c, x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc hîp lý t¹o ra sù c«ng b»ng chÝnh x¸c, x©uy dùng cÊp bËc c«ng viÖc hîp lý t¹o ra sù c«ng b»ng chÝnh x¸c trong tr¶ l­¬ng. TiÒn l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc sÏ phï hîop víi gi¸ trÞ søc lao ®éng mµ hä bá ra. Nh­ vËy víi ®Þnh møc lao ®éng hîp lý sÏ ®¶m b¶o cho c«ng ty cã ®­îc sè l­îng lao ®éng phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm søc lao ®éng, ®¶m b¶o quü l¬ng, hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt víi hiÖu qu¶ cao, t¹o ®iÒu kiÖn h¹ gi¸ htµnh s¶n phÈm, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. III. Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x¸c ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. HiÖn nay viÖc x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng chÝnh x¸c, khoa häc lµm c¨n cø ®Ó tr¶ l­¬ng s¶n phÈm ®óng lµ mét c«ng viÖc v« cïng quan träng kh«ng chØ víi c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long mµ víi c¸c c¸c doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng s¶n phÈm. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long ®· tró träng, quan t©m ®Õn viÖc hoµn thiÖn c¸ch x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. Song kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt tån t¹i. C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long cã ®¬n gi¸ phô thuéc vµo ®¬n gi¸ gia c«ng mµ ®¬n gi¸ lu«n biÕn ®éng theo thÞ tr­êng v× vËy kh«ng æn ®Þnh, g©y nhiÒu khã kh¨n. Víi viÖc khèng chÕ tØ träng cña ®¬n gi¸ s¶n phÈm sÏ lµm cho ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng phô thuéc rÊt lín vµo ®o­n gi¸ gia c«ng vµ tØ träng nµy thÊp, theo em trong thêi gian tíi c«ng ty kh«ng nªn x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo tØ träng n÷a mµ nªn x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ dùa vµo kÕt cÊu m· hang ®¬n gi¶n h¬n th× ®¬n gi¸ Ýt ®i... Víi ph­¬ng ph¸p nµy th× ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña tõngc«ng ®o¹n s¶n xuÊt sÏ æn ®Þnh c¸c c«ng ®o¹n t­¬ng tù nh­ nhau ë cïng mét m·, hay ë c¸c m· kh¸c nhau sÏ cã ®¬n gi¸ nh­ nhau vµ ng­îc l¹i, nh­ vËy tiÒn l­¬ng c«ng nh©n nhËn ®­îc sÏ chØ phï thuéc vµo kÕt qu¶ lao ®éng cña hä. §©y chÝnh lµ ph­¬ng ph¸p lÊy nhiÒu bï Ýt, lÊy s¶n phÈm cã ®¬n gi¸ cao bï s¶n phÈm cã ®¬n gi¸ cao bï s¶n phÈm cã ®¬n gi¸ thÊp. NÕu c«ng ty vÉn gi÷ ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ theo tØ träng nh­ hiÖn nay th× ph¶i t¨ng tØ träng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng lªn víi nh­ hiÖn nay lµ thÊp. C«ng ty nªn cã ®¬n gi¸ riªng ­u tiªn cho nh÷ng c«ng nh©n cã tr×nh ®é ngµnh nghÒ, nh÷ng c«ng nh©n bËc cao, c«ng nh©n l©u n¨m, ®Ó khuyÕn khÝch hä yªn t©m lµm viÖc, ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng c«ng nh©n cã tr×nh ®é lµnh nghÒ do lîi Ých tr­íc m¾t, do tiÒn l­¬ng kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®· ch¹y theo c¸c c«ng ty kh¸c cã møc l­¬ng cao h¬n. IV. Tæ chøc vµ phôc vô tèt n¬i lµm viÖc. Tæ chøc n¬i lµm viÖc. Tæ chøc vÒ nguån nh©n lùc: Bè trÝ lao ®éng, s¾p xÕp ng­êi lao ®éng lµm nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä. NÕu tæ chøc bè trÝ lao ®éng hîp lý sÏ ®¶m b¶o cho c«ng ty cã ®iÒu kiÖn khai th¸c tèt tèi ­u tiÒm n¨ng ng­êi lao ®éng, ng­êi lao ®éng sÏ nhËn ®­îc tiÒn c«ng phï hîp víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng ®· hao phÝ... ®Ó bè trÝ hîp lý chÝnh x¸c cÇn ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch c«ng vÞec x¸c ®Þnh ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc vµ tr×nhd dé lµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng. ë c«ng ty hiÖn nay cã nh÷ng ®¬n vÞ s¾p xÕp lao ®éng ch­a thùc sù hîp lý. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i s¾p xÕp lao ®éng nh­ thÕ nµo ®Ó hä lµm nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi tr×nh ®é b¶n th©n, ®©y lµ mét c«ng viÖc rÊt khã nhÊt lµ ®èi víi c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long cã nhiÒu lao ®éng. Cho nªn ®Ó s¾p xÕop lao ®éng hîp lý th× ph¶i qu¶n lý ngay tõ ®Çu vµo ph¶i thùc hiÖn thi tuyÓn ®Çu vµo chÆt chÏ c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng lao ®éng. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng: C«ng ty nªn tæ chøc thi kiÓm tra ®Ó ph©n lo¹i tay nghÒ, tr×nh ®é thùc tÕ chø kh«ng dùa vµo bÊt kú cÊp ®µo t ¹o nµo cã nh­ vËy míi ®¸nh gi¸ tr×nh ®é thùc tÕ, chÝnh x¸c cña tõng c«ng nh©n ®Ó bè trÝ hä lµm nh÷ng c«ng viÖc phï hîp, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng cÊp bËc cña c«ng nh©n cao h¬n cÊp bËc c«ng viÖc sÏ g©y ra sù l·ng phÝ hoÆc ng­îc l¹i sÏ kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng yªu cÇu. §Ó x¸c ®Þnh sè l­îng: c«ng ty ph¶i dùa vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kh¶ n¨ng cña lùc l­îng lao ®éng, dù ®o¸n nhu cÇu kh¸ch hµng ®Ó x¸c ®Þnh sè l­îng tuyÓn hay ®µo t¹o. Nh÷ng vÞ trÝ hienÑ nay cßn thiÕu cÇn ph¶i tuyÓn vµ yªu cÇu vÒ tr×nh ®é, n¨ng lùc thÓ lùc... cña c«ng nh©n ®Ó phï hîp víi vÞ týi cßn trèng ®ã. Cã nh­ vËy míi ®¹t ®­îc sù c©n ®èi ngay tõ ®Çu cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty. §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt do tÝnh chÊt lµ s¶n xuÊt theo d©y truyÒn sp cña c«ng ®o¹n tr­íc lµ b¸n thµnh phÈm cu¶ c«ng ®o¹n sau, do ®ã: Ngay tõ nh÷ng c«ng ®o¹n ®Çu tiªn c«ng ty ph¶i bè trÝ c«ng nh©n cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm, NSL§ cao nh­ vËy sÏ cã t¸c dông thóc ®Èy NSL§ c¸c c«ng ®o¹n sau, ®Çy lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó thóc ®Èy NSL§ cña c¶ d©y chuyÒn t¨ng lªn. §èi víi nh÷ng c«ng ®o¹n cña s¶n phÈm còng cÇn ph¶i s¾p xÕp nh÷ng c«ng nh©n cã kinh nghiÖm, tr×nh ®é vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao ®Ó s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®¹t c¸c tiªu chuÈn vµ yªu cÇu vÒ chÊt l­¬ng. Tuy vËy còng kh«ng ®­îc coi nhÑ c¸c c«ng ®o¹n trung gian, mµ còng ph¶i bè trÝ ®ång ®Òu nhÊt qu¸n, ¨n khíp víi nhau gi÷a c¸c c«ng ®o¹n, v× tÝnh chÊt lµ s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn, mét b­íc c«ng viÖc rÊt nhá mµ cã sù cè, trôc tr¾c còng sÏ ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ chung cña c¶ d©y chuyÒn. HiÖn nay c«ng nh©n bËc cao ë c«ng ty chiÕm mét l­îng rÊt Ýt, ®a sè lµ c«ng nh©n bËc 2/3. H¬n n÷a lµ lao ®éng n÷, tuæi ®êi cßn rÊt trÎ cho nªn c«ng ty ph¶i th­êng xuyªn ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao tay nghÒ cho c«ng nh©n, ®µo t¹o thªm c¸c tiÓu t¸c cho c«ng nh©n “giái mét viÖc, thµnh th¹o nhiÒu viÖc” ®Ó cã thÓ bè trÝ hä lµm viÖc ë nh÷ng chç trèng do c«ng nh©n nghØ èm, nghØ ®Î... Tr¸nh t×nh tr¹ng chç thiÕu lao ®éng, chç thõa lao ®éng. Theo em, c«ng ty nªn gi÷ quy m« nh­ hiÖn nay ®Ó tËp chung s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶, c¶i tiÕn hîp lý ho¸ c¸c d©y chuyÒn ®Ó gi¶m giê d·n ca. Ngoµi viÖc tæ chøc thi n©ng bËc, n©ng cao tay nghÒ. C«ng ty nªn th­êng xuyªn tæ chøc thi kiÓm tra tay nghÒ cho c«ng nh©n ®Ó ph©n c«ng ®óng ng­êi, ®óng viÖc lµm c¬ së cho tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c c«ng b»ng, khai th¸c tèi ­u tiÒm n¨ng lao ®éng cña c«ng nh©n. §èi víi bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n viªn. C¬ b¶n th× c¬ cÊu tæ chøc ë c«ng ty lµ kh¸ chÆc chÏ vµ gän nhÑ. Song ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng tèt ®Ó qu¶n lý lao ®éng vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng th× còng cÇn ph¶i xem xÐt mét vµi vÊn ®Ò sau: - KiÓm tra tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô cña mçi ng­êi, sau ®ã chuyªn vµ mét sè bé phËn, c«ng viÖc cho hîp lý h¬n v× vÉn cßn mét sè ng­êi ®ang lµm tr¸i ngµnh tr¸i nghÒ do kh©u tuyÓn dông kh«ng chÆn chÏ vµ viÖc bè trÝ lao ®éng kh«ng chÝnh x¸c. - C¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ tiÒn l­¬ng rÊt Ýt, tr×nh ®é cßn h¹n chÕ (®a sè cã tr×nh ®é trung cÊp). C«ng ty cÇn ph¶i t¨ng c­êng ®éi ngò c¸n bé c«ng t¸c tiÒn l­¬ng. - Cã c¬ chÕ thi tuyÓn chÝnh x¸c, chÆc chÏ nh­ng còng ph¶i kÌm theo c¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é ®Ó khuyÕn khÝch thu hót hä tham gia thi tuyÓn. §Ó tuyÓn ®óng ng­êi vµo ®óng vÞ trÝ cßn trèng, tr¸nh t×nh tr¹ng do quen biÕt, nÓ lang vµ tuyÓn ng­êi kh«ng ®óng víi chuyªn ngµnh ®µo t¹o. VÒ tæ chøc s¶n xuÊt: NLV ph¶i ®­îc thiÕt kÕ theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh lao ®éng ph¶i ®­îc x¾p xÕp theo mét trËt tù nhÊt ®Þnh. Do tÝnh chÊt cña s¶n xuÊt theo d©y chuyÒn, mçi mét s¶n phÈm cã nhiÒu c«ng ®o¹n s¶n xuÊt v× vËy c¸c kh©u nµy ph¶i ®­îc bè trÝ liªn hoµn, khoa häc, thuËnk t iÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng nh©n t¹o thµnh mét dßng ch¶y liªn tôc, s¶n phÈm cña kh©u nµy lµ ®Çu vµo kh©u kia, cÇn ph©n c«ng lao ®éng, tæ chøc NLV tèt ®Ó ®¶m b¶o quy tr×nh ho¹t ®éng vµ ®¶m b¶o cho viÖc vËn chuyÓn b¸n thµnh phÈm gi÷a c¸c kh©u thuËn tiÖn hiÖu qu¶. Tæ chøc tèt c«ng t¸c phôc vô n¬i lµm viÖc. Tæ chøc phôc vô tèt n¬i lµm viÖc sÏ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc th«ng suèt, ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao vµ cßn lµ ®ßn b¶y kÝch thÝch ng­êi lao ®éng h»ng say lµm viÖc tr¸nh ®­îc nh÷ng thêi gian l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt, gãp phÇn t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng. N¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng m¸y mãc trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt. DÖt Kim Th¨ng Long lµ C«ng ty DÖt cã hÖ thèng m¸y vµ ®iÒu kiÖn m«i tr­êng lao ®éng vµo lo¹i trung b×nh, hÖ thèng ¸nh s¸ng ®· ®­îc trang bÞ t­¬ng ®èi tèt, cã hÖ thèng thang m¸y ®Ó vËn chuyÓn hµng, n¬i lµm viÖc cao d¸o tho¸ng m¸t. §¶m b¶o an toµn lao ®éng, an ninh chÝnh trÞ, phßng ch¸y næ, c«ng t¸c vÖ sinh. Tuy nhiªn, ®Ó phôc vô n¬i lµm viÖc tèt h¬n th× C«ng ty cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau. - C«ng ty cÇn x©y dùng thªm nhµ x­ëng ®Ó më réng mÆt b»ng s¶n xuÊt. Kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng sö dông hµnh lang lµm n¬n s¶n xuÊt nh­ hiÖn nay. Khi nhiÒu hµng c«ng ty ®· ph¶i tËn dông tèi ®a diÖn tÝch mµ vÉn kh«ng ®ñ. - M¸y mãc tuy hiÖn ®¹i nh­ng bé phËn b¶o toµn cÇn ph¶i söa ch÷a kiÓm tra ®Þnh kú th­êng xuyªn, nªn dïng nh÷ng ngµy nghØ ®Ó b¶o d­ìng, söa ch÷a thay thÕ nh÷ng m¸y, phô tïng ®· cò ®¶m b¶o m¸y mãc kh«ng bÞ háng trong khi s¶n xuÊt, h¹n chÕ ®Õn møc tèi thiÓu thêi gian söa ch÷a khi m¸y h­ háng trong ca lµm viÖc, ph¶i lu«n cã mÆt khi m¸y háng. - Ph©n c«ng c«ng nh©n phôc vô, c«ng nh©n VSCN theo tõng bé phËn s¶n xuÊt nh­: cung cÊp ph©n phèi n¬i lµm viÖc, dông cô, vËn chuyÓn b¸n s¶n phÈm, quÐt dän nhµ x­ëng, thu nhÆc v¶i vôn trong ca lµm viÖc kh«ng ®Ó g©y bÈn v­íng vÝu.. T¹o ®iÒu kiÖn tèt vµ ®¶m b¶o m«i tr­êng lµm viÖc cho c«ng nh©n chÝnh lµm viÖc. - HiÖn t¹i, C«ng ty cÇn ph¶i bè trÝ qu¹t th«ng giã, hÖ thèng lµm m¸t trang bÞ m¸y ®iÒu hoµ cho c¸c xÝ nghiÖp, x­ëng s¶n xuÊt v× nÕu dïng qu¹t trÇn, qu¹t ®øng nh­ hiÖn nay sÏ lµm cho v¶i bÞ tèc ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt, bôi v¶i, bôi phÊn bay kh¾p phßng ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ cña c«ng nh©n, v× vËy còng cÇn ph¶i trang bÞ m¸y hót bôi cho c¸c x­ëng. Ngoµi ra C«ng ty cÇn thay mÇu dÌm cöa cho c¸c cöa sæ v× dÌm mÇu s¸ng sÏ kÌm chãi m¾ c«ng nh©n, cÇn ph¶i l¾p ®Æt hÖ thèng m¸y ph¸t ®iÖn, hÖ thèng chiÕu s¸ng ®Ó phßng khi mÊt ®iÖn trong ca lµm viÖc c«ng nh©n kh«ng ph¶i lµm bï vµo nh­ngx ngµy nghØ cho kÞp tiÕn ®é giao hµng nh­ hiÖn nay. - Trang bÞ thªm m¸y chuyªn dïng, thay thÕ c¸c m¸y ®· cò, c¸c phßng, c¸c x­ëng cÇn ph¶i cã m¸y vi tÝnh ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc qu¶n lý, tæ chøc, ®iÒu hµnh, vµ cã thÓ khai th¸c th«ng tin trªn thÞ tr­êng nhanh nhÊt, n¾m b¾t thÞ hiÕu kh¸ch hµng vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm qua m¹ng. - Cuèi cïng, c«ng ty lªn tæ chøc kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú cho chÞ em phô n­c, y tÕ cÇn cã th¸i ®é phôc vô c«ng nh©n tèt h¬n. C«ng ty nªn trang bÞ tñ thuèc, b×nh n­íc t¹i n¬i lµm viÖc, gi÷a giê nªn cã 15 phót cho c«ng nh©n nghØ ng¬i, th­ d·n... ®¶m bo¶ søc khoÎ ®Ó c«ng nh©n yªn t©m lµm viÖc. V. Thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm chÝnh x¸c chÆt chÏ. Thèng kª kiÓm tra thu s¶n phÈm lµ kh©u quan träng ph¶n ¸nh kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n vÒ mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng. §èi víi c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long, víi môc tiªu lµ tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, c¹nh tranh b¨ng chÊt l­îng chø kh«ng chØ c¹nh tranh b»ng gi¸ nh­ hiÖn nay. C«ng ty ®ang thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh qu¶n lý chÊt l­îng ISO09002 nªn môc tiªu chÊt l­îng lu«n lµ hµng ®Çu. Th× c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm ph¶i ®­îc chó ý. H¬n n÷a, víi viÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm th× c«ng t¸c nµy cßn cÇn ph¶i ®­îc tæ chøc chÆc chÏ ®Ó ®¶m b¶o cho tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c kÞp thêi. Do ®ã, ph­¬ng h­íng ®Ó n©nga cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c nµy ë c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long. C¸n bé cÇn ph¶i nh¾c nhë, kiÓm tra c«ng viÖc cña bé phËn kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm (KCS), nhÊt lµ trong c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. HiÖn nay mçi ph©n x­ëng chØ cã 2 KCS, mçi tæ chØ cã mét KCS (®ã lµ thu ho¸) mµ ph¶i kiÓm tra 100% thµnh phÈm, nªn c«ng t¸c kiÓm tra s¶n phÈm rÊt s¬ sµi, nh­ vËy sÏ kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm. C«ng ty nªn bá thêi gian tù kiÓm sau mçi c«ng ®o¹n may cña c«ng nh©n nÕu bá cho ng­êi lao ®éng tù kiÓm tra s¶n phÈm cña m×nh nh­ hiÖn nay sÏ kh«ng tranh khãi nh÷ng thiÕu sãt mang tÝnh chñ quan. Bé phËn kiÓm tra nhiÖm thu s¶n phÈm ph¶i th«ng th¹o vÒ mÆt ký thuËt, cã kinh nghiÖm vµ suy ®o¸n tèt. Bªn c¹nh ®ã ph¶i bè trÝ sö dông nh÷ng lao ®éng cã kinh nghiÖm, chuyªn m«n tay nghÒ, cã tr¸ch nhiÖm vµo c«ng t¸c thèng kª, nghiÖm thu s¶n phÈm. ViÖc theo dâi ghi chÐp ph¶i giao cho tæ tr­ëng tæ phã, ghi chÐp ®Çy ®ñ chÝnh x¸c c¸c sè liÖu vÒ thêi gian lao ®éng, chÊt l­îng, sè l­îng s¶n phÈm cã nh­ thÕ th× c«ng t¸c tr¶ l­¬ng míi c«ng b»ng, cã hiÖu qu¶. §Ó lµm tèt c«ng viÖc nµy th× ng­êi c¸n bé lµm c«ng t¸c nµy ph¶i nghiªm tóc, c­¬ng quyÕt kh«ng vÞ nÓ, ph¶i lo¹i bá hoµn toµn nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®¹t tiªu chuÈn ®· quy ®Þnh. - T¸ch quyÒn lîi cña ng­êi kiÓm tra nghiÖm thu ra khái quyÒn lîi cña c¶ d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng s¶n phÈm kh¸ch quan vµ c«ng b»ng. Nh­ng ph¶i g¾n tr¸ch nhiÖm cña hä víi c«ng viÖc, khi ph¸t hiÖn s¶n phÈm kh«ng ®¹t tiªu chuÈn lo¹i bá vµ ghi vµo phiÕu ®Ó ng­êi lao ®éng biÕt mµ söa ch÷a. - §èi víi ngõ¬i lao ®éng ph¶i gi¸o dôc ý thøc tr¸ch nhiÖm cho hä vµ c«ng ty nªn quy ®Þnh møc s¶n phÈm háng cho tõng c«ng ®o¹n, tõng ca s¶n xuÊt. Tuyªn d­¬ng c¸c tr­êng hîp hoµn thµnh kÕ ho¹ch tèt kh«ng cã s¶n phÈm háng, nh¾c nhë kû luËt ®èi víi c¸c tr­êng hîp cã tû lÖ háng v­ît qu¸ møc quy ®Þnh. VI. Th­êng xuyªn ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, gi¸o dôc néi quy quy chÕ. Th­êng xuyªn ®µo tµo n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng. HiÖn nay n¨ng lùc, tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n ë c«ng ty vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp ®Ó ®¸p øng nguån nh©n lùc cho qu¸ tr×nh ®æi míi ho¹t ®éng cña C«ng ty, chuÈn bÞ cho sù héi nhËp kinh tÕ, ®ãn b¾t c¬ héi thÞ tr­êng, c«ng ty ph¶i chó träng cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é, nghiÖp ®Ó tiÕp thu c«ng nghÖ míi cho CBCNV. ChÊt l­îng c¸n bé qu¶n lý, kü thuËt nghiÖp vô rÊt thÊp, tû lÖ ®¹i häc kh«ng nhiÒu, mµ ®Ó qu¶n lý tèt th× ph¶i ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é nµo ®ã, v× vËy c«ng ty cÇn båi d­ìng ®µo t¹o n©ng cao chuyªn m«n nghiÖp vô. Göi ®i häc ë nh÷ng líp nghiÖp vô ng¾n h¹n ®Ó cËp nhËt, n©ng cao tr×nh ®é (nhÊt lµ c¸n bé lao ®éng tiÒn l­¬ng c¸n bé kü thuËt. Cö ng­êi ®i häc c¸c líp t¹i chøc ng¾n h¹n, dµi h¹n vÒ c¸c lÜnh vùc nh­ tin häc, kiÕn thøc míi xuÊt nhËp khÈu t µi chÝnh kÕ to¸n, v¨n phßng, qu¶n trÞ kinh doanh. Mêi chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc tËp huÊn t¹i C«ng ty cho ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vÒ c¸c lÜnh vùc: Qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý chÊt l­îng, c«ng t¸c kü thuËt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt, x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý chÊt l­îng theo tiªu chuÈn ISO... VII. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tÝnh th­ëng vµ phô cÊp. HiÖn nay ë c«ng ty may dÖt kim ¸p dông rÊt Ýt c¸c lo¹i phô cÊp, c«ng nh©n hÇu nh­ kh«ng cã hoÆc rÊt Ýt. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt, m«i tr­êng lao ®éng trong c«ng ty, theo em cÇn ph¶i cã thªm nhiÒu lo¹i phô cÊp h¬n n÷a ®Ó kÝch thÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n khi ®iÒu kiÖn cña s¶n xuÊt khã kh¨n hoÆc cã nh÷ng thay ®æi. - C«ng ty nªn cã phô cÊp lµm thªm giê cho c«ng nh©n, kh«ng kÓ ph¶i chñ nhËt hoÆc ngµy lÔ. Do ®ã c«ng ty nªn cã nh÷ng kho¶n phô cÊp nµy ®Ó kÝch thÝch tinh thÇn lµm viÖc, bï ®¾p xøng ®¸ng søc hao phÝ lao ®éng mµ c«ng nh©n bá ra. - C«ng ty nªn cã phô cÊp gi·n ca, khi Ýt viÖc vµ phô cÊp tr¸ch nhiÖm cho c¸c tæ tr­ëng tæ phã, phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp nãng cho c«ng nh©n... TiÒn th­ëng... Ngoµi tiÒn l­¬ng ra th× tiÒn th­ëng còng ®­îc ng­êi lao ®éng rÊt quan t©m. TiÒn th­ëng kh«ng chØ t¨ng thªm thu nhËp cho ng­êi lao ®éng mµ tiÒn th­ëng nÕu ®­îc tr¶ c«ng b»ng, chÝnh x¸c cßn t¹o ra c¶m gi¸c tho¶i m¸i, tho¶ m·n v× ng­êi lao ®éng thÊy ®­îc quan t©m, kÕt qu¶ lao ®éng ®­îc nh×n nh©n. V× vËy, ®Ó tiÒn th­ëng thùc sù ph¸t huy ®­îc ­u ®iÓm th× c«ng ty cÇn ph¶i lµm c¸c viÖc sau: - Më réng c¸c h×nh thøc th­ëng nhÊt lµ th­ëng thi ®ua. §¸nh gi¸, xem xÐt l¹i c¸c h×nh th­ëng. - Hµng n¨m, hµng th¸ng c«ng ty nªn tæ chøc biÓu d­¬ng khen th­¬ng cho nh÷ng ph©n x­ëng, nh÷ng tæ, c¸ nh©n xuÊt s¾c nh­: s¶n phÈm ®¹t chÊt l­îng cao vµ nhiÒu, ®i lµm ®óng giê, Ýt tØ lÖ s¶n phÈm háng nhÊt... - Hµng th¸ng xÝ nghiÖp nªn trÝch phÇn tr¨m ®Ó th­ëng riªng cho c«ng nh©n, tæ tr­ëng, tæ phã vµ nh÷ng tæ cã thµnh tÝch xuÊt s¾c nhÊt ®Ó khuyÕn khÝch lao ®éng, s¶n xuÊt trong ®¬n vÞ m×nh. §èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt ph¶i th­êng xuyªn ®µo t¹o t¹i chç n©ng cao tay nghÒ, tæ chøc c¸c cuéc thi t×m hiÓu, nh­ thî giái ®µo t¹o liªn nghÒ cho c«ng nh©n, ®µo t¹o gi¸p mÉu trªn m¸y vi tÝnh cho c«ng nh©n kü thuËt. tuy nhiªn C«ng ty cÇn cã chÝnh s¸ch ­u tiªn tuyÓn chän lao ®éng cã tay nghÒ vµo lµm viÖc ®Ó gi¶m bít thêi gian va chi phÝ ®µo t¹o. Sau khi tuyÓn C«ng ty ph¶i cÇn më líp ®µo t¹o kü cµng kh¾c phôc t×nh tr¹ng nh­ hiÖn nay chØ lµ d¹y biÕt may, thêi gian ®µo t¹o ng¾n cho nªn chÊt l­îng ®µo t¹o rÊt thÊp ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt. T¨ng c­êng gi¸o dôc néi quy lao ®éng, gi¸o dôc t­ t­ëng cho ng­êi lao ®éng. Qua kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc tÕ ë C«gn ty hiÖn nay em thÊy r»ng ý thøc chÊp hµnh néi quy, quy chÕ lao ®éng ch­a ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm chØnh ®Çy ®ñ, ý thøc tæ chøc kû luËt ch­a cao. C«ng nh©n th­êng xuyªn ®i l¹i lén xén, bõa b·i, hay bá khÈu trang ra ®Ó tiÖn nãi chuyÖn, trong giê lµm viÖc th× tù do ra vµo ®¬n vÞ lµm cho c¸n bé th­êng xuyªn ph¶i ®«n ®èc, nh¾c nhë… ChÝnh v× vËy C«ng ty cÇn ph¶i t¨ng c­êng gi¸o dôc néi quy, quy chÕ lao ®éng h¬n n÷a ®Ó biÕn nã thµnh sù tù gi¸c chÊp hµnh cña ng­êi lao ®éng nh­: - Ng­êi lao ®éng tr­íc khi ®­îc bè trÝ lµm viÖc ph¶i ®­îc häc néi quy chÕ, quy tr×nh c«ng t¸c, quy ph¹m an toµn vÖ sinh lao ®éng, luËt lao ®éng… Do c¸n bé cña C«ng ty d¹y vµ ph¶i chÊp hµnh nh÷ng néi quy ®ã. - Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc ph¶i theo sù chØ huy l·nh ®¹o cña c¸n bé. Khi ®­îc ph©n c«ng bµn viÖc g× th× ph¶i lµm tèt viÖc ®ã kh«ng ®­îc lµm viÖc riªng, trong giê lµm viÖc kh«ng nãi chuyÖn, ®i l¹i lén xén g©y mÊt trËt tù ®Õn mäi ng­êi xung quanh, khi ra vµo ®¬n vÞ ph¶i xin phÐp l·nh ®¹o. Bªn c¹nh ®ã cÇn xem xÐt ®¸nh gi¸ l¹i ý thøc, tr¸ch nhiÖm th¸i ®é lµm viÖc cña tõng ng­êi, tiÕn hµnh th­ëng ph¹t kinh tÕ ®èi víi nh÷ng ng­êi kh«ng chÊp hµnh tèt nh÷ng néi quy ®ã, ®Ó c«ng t¸c tr¶ l­¬ng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c ph©n phèi theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. KÕt luËn Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng khi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh d­íi sù ®iÒu tiÕt cña bµn tay v« h×nh (thÞ tr­êng) vµ bµn tay h÷u h×nh (Nhµ n­íc) th× viÖc qu¶n lý kinh doanh cÇn ph¶i cã sù hµi hßa gi÷a tÝnh khoa häc vµ tÝnh nghÖ thuËt lµm sao võa ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc l¹i cã tÝnh mÒm dÎo, nh¹y bÐn cÇn thiÕt. §èi víi c«ng t¸c tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng còng vËy, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i lùa chän mét h×nh thøc tr¶ l­¬ng, th­ëng c«ng b»ng vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §ång thêi ph¸t huy tèi ®a vai trß ®ßn bÈy kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng. Kh«ng ngõng hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Bëi lÏ viÖc hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng tr¶ ®óng, tr¶ ®ñ cho ng­êi lao ®éng, mµ cßn lµm cho tiÒn l­¬ng trë thµnh ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy ng­êi lao ®éng h¨ng say trong c«ng viÖc. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ t¹i C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long, C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm, tr¶ l­¬ng theo thêi gian. C¸ch tr¶ l­¬ng cña C«ng ty thùc sù ®· khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi lao ®éng kh«ng ngõng häc hái, n©ng cao tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®· g¾n chÆt lîi Ých c¸ nh©n cña ng­êi lao ®éng víi lîi Ých toµn C«ng ty. Trong thêi gian t×m hiÓu vµ ph©n tÝch h×nh thøc tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng t¹i C«ng ty. T«i thÊy r»ng c«ng t¸c tiÒn l­¬ng cña C«ng ty c¬ b¶n lµ tèt, nh­ng vÉn cßn mét sè h¹n chÕ do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan hay chñ quan mang l¹i. V× vËy, qua luËn v¨n nµy t«i cè g¾ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸ nh÷ng tån t¹i vµ t×m ra nguyªn nh©n ®Ó tõ ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cña C«ng ty ngµy mét tèt h¬n, ®¸p øng lßng mong mái cña ng­êi lao ®éng. Tuy nhiªn ®iÒu ®ã míi chØ lµ suy nghÜ chñ quan cña b¶n th©n nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, t«i kÝnh mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp chØ b¶o cña thÇy gi¸o h­íng dÉn, cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty còng nh­ b¹n ®äc ®Ó chuyªn ®Ò mang tÝnh thiÕt thùc h¬n n÷a. T«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi thÇy gi¸o NguyÔn §øc Kiªn, c¸c thÇy c« gi¸o trong tæ bé m«n, c¸c c¸n bé phô tr¸ch c«ng t¸c ®Þnh møc, thèng kª, Phßng tæ chøc lao ®éng cña C«ng ty ®· gióp ®ì t«i hoµn thµnh tèt chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin (NXB Gi¸o dôc - 1996) 2. Kinh tÕ lao ®éng PGS. PTS nhµ gi¸o ­u tó Ph¹m §øc Thµnh vµ PTS. Mai Quèc Ch¸nh (chñ biªn). NXB Gi¸o dôc - 1948. 3. C¸c v¨n b¶n quy ®Þnh chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi (TËp III, IV, V Bé L§TB vµ XH 1995, 1997, 1999) 4. Quy chÕ tr¶ l­¬ng cña C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long 5. B¸o c¸o cuèi n¨m cña C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long 6. C¸c sè liÖu thùc tÕ kh¸c cã liªn quan ®Õn lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong nh÷ng n¨m qua. môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng 3 I. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt vµ vai trß cña tiÒn l­¬ng 3 1.1. Kh¸i niÖm, b¶n chÊt tiÒn l­¬ng 3 1.2. Vai trß cña tiÒn l­¬ng 4 2. C¸c yªu cÇu c¬ b¶n vµ nguyªn t¾c c¬ b¶n cña tæ chøc tiÒn l­¬ng 4 2.1. C¸c yªu cÇu cña hÖ thèng thï lao 5 2.2. C¸c nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng 5 III. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng 6 1. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian 6 1.1. Kh¸i niÖm 6 1.2. Ph¹m vi ¸p dông 6 1.3. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian 7 2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm 8 2.1. Kh¸i niÖm 8 2.2. ý nghÜa cña tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm 8 2.3. C¸c chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm 9 3. Vai trß cña tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng 16 Ch­¬ng II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng ë C«ng ty dÖt kim Th¨ng Long 18 I. §Æc ®iÓm cña c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long 18 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty 18 1.2. Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty 20 1.3. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty 22 1.4. §Æc ®iÓm vÒ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm 23 1.5. C¬ cÊu vµ ®Æc ®iÓm cña ®éi ngò lao ®éng 25 1.6. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty 27 II. Thùc tr¹ng tr¶ l­¬ng ë c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long 29 2.1. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian 29 2.2. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm 31 Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng tr¶ th­ëng ë c«ng ty dÖt kim Th¨ng Long 36 I. X©y dùng c¸c hÖ sè tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c th«ng qua c«ng t¸c ph©n tÝch c«ng viÖc 36 II. X©y dùng c¸c møc l­¬ng lao ®éng cã c¨n cø kü thuËt th«ng qua c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng 38 III. Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x¸c ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng 40 IV. Tæ chøc vµ phôc vô tèt n¬i lµm viÖc 41 V. Thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm chÝnh x¸c chÆt chÏ 45 VI. Th­êng xuyªn ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, gi¸o dôc néi quy quy chÕ 47 VII. Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tÝnh th­ëng vµ phô cÊp 47 KÕt luËn 50 Tµi liÖu tham kh¶o 52